programowanie i realizacja szczepień ochronnych u niemowlęcia z

353
Epileptologia, 2007, 15: 353-360
PROGRAMOWANIE I REALIZACJA SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH
U NIEMOWLĘCIA Z PADACZKĄ OPORNĄ NA LEKI**
PROGRAMMING AND REALISATION OF PROTECTIVE VACCINATIONS
IN AN INFANT WITH DRUG-RESISTANT EPILEPSY *
Maria Gołębiowska1, Barbara Kamer 2, Janusz Wendorff 3,
Konrad Pyziak 2, Tadeusz Biegański 4
1
Poradnia Szczepień Ochronnych i Zaburzeń Odporności Dzieci i Młodzieży
Ośrodka Pediatrycznego im. J. Korczaka w Łodzi
2
II Klinika Pediatrii i Alergologii Instytutu Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi
3
Klinika Neurologii Instytutu Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi
4
Zakład Diagnostyki Obrazowej Instytutu Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi
SUMMARY
Wprowadzenie. Zaobserwowane przez wielu badaczy zmniejszenie liczby powikłań poszczepiennych po wprowadzeniu szczepionki acelularnej
przeciw krztuścowi wskazuje na potrzebę liberalizacji przeciwwskazań u dzieci z chorobami układu nerwowego. Dlatego celem pracy było przedstawienie realizacji szczepień u niemowlęcia z padaczką oporną na leki w przebiegu dysplazji korowej, u którego zaplanowano wczesne leczenie
operacyjne.
Opis przypadku. Dziecko z ciąży 1., porodu 1.,
urodzone cięciem cesarskim (matka ma astmę
oskrzelową o ciężkim przebiegu). W 9. tygodniu
życia u chłopca wystąpiły drgawki trwające od kilku do kilkudziesięciu sekund, powtarzające się kilkakrotnie w ciągu doby, bardziej wyrażone po stronie prawej. Obserwacja kliniczna dziecka i przeprowadzona diagnostyka, w tym badanie EEG,
umożliwiły rozpoznanie padaczki. Rozpoczęto leczenie przeciwdrgawkowe (fenobarbital, wigabatryna). W wykonanym rezonansie magnetycznym
stwierdzono nieprawidłowy sygnał kory wieczka
po stronie lewej, co nasunęło podejrzenie dysplazji korowej. Wobec braku poprawy po stosowanym leczeniu poszerzono terapię o topiramat,
a następnie o klonazepam. Dziecko zakwalifikowano do zabiegu chirurgicznego w Klinice Epileptologii UM w Bonn, gdzie wykonanie zabiegu
Introduction. Observed by many authors decreased number of postvaccinal complications
after use of acelllular antipertussis vaccine, suggest the need of liberalization of contraindications
in children with diseases of nervous system. The
aim of the study was to present implementation
of vaccinations in infant with drug-resistant epilepsy in the course of cortical dysplasia, who was
qualified for early surgical treatment.
Case report. A child was born from first pregnancy and first delivery, by caesarean section (mother with severe course of bronchial asthma). At the
age of 9 weeks, convulsive seizures lasting from
several to a few dozen seconds, repeating several times a day, expressed stronger in the right side
of the body were observed. The epilepsy was diagnosed on the basis of clinical observation of
the child and performed diagnostic procedures,
including EEG analysis. Anticonvulsant therapy
was introduced (Phenobarbital, Vigabatrin). Performed MRI examination revealed abnormal signal of operculum cortex on the left side, which
suggested the suspicion of cortical dysplasia. In
the absence of clinical improvement of health, the
treatment was extended (Topiramat, Clonazepam). The child was qualified for surgery in the
Department of Epileptology MU in Bonn, where
the surgical procedure was suggested to be performed in the second year of life. All vaccinations,
* Praca była prezentowana na V Kongresie Polskiego Towarzystwa Epileptologii w Warszawie, 21-23.09.2006 r.
* The paper was presented at the Vth Congress on
Epilepsy of the PSE, September 21-23, 2006.
Praca wpłynęła 08.03.2007 r.
Received March 08, 2007.
353
07-11-26, 21:48
PRACE KAZUISTYCZNE • CASE REPORT
4-2007.p65
STRESZCZENIE
354
Maria Gołębiowska i wsp.
przesunięto na 2. rż. Wszystkie szczepienia, w tym
przeciwkrztuścowe szczepionką acelularną, wykonano pod osłoną leków przeciwgorączkowych i przeciwdrgawkowych. U dziecka nie obserwowano odczynów poszczepiennych oprócz
nieznacznego krótkotrwałego podwyższenia temperatury ciała.
Wnioski. Kwalifikacja do szczepień ochronnych
powinna być indywidualna dla każdego dziecka,
a ogólne wytyczne powinny być bardziej liberalne w stosunku do szczepień u dzieci z padaczką.
including anti-pertussis acellular one, were performed under the cover of antipyretic and anticonvulsant drugs. Except insignificant, transient
increase of body temperature, there were no postvaccinal adverse events observed.
Conclusions. The qualification for vaccinations
should be individually reconsidered, and general
directives regarding vaccinations in children with
epilepsy should be more liberal.
Key words: Vaccinations – Drug-resistant epilepsy – Infants
Słowa kluczowe: Szczepienia – Padaczka oporna na leki – Niemowlę
WPROWADZENIE
PRACE KAZUISTYCZNE • CASE REPORTS
R
4-2007.p65
ealizacja szczepień ochronnych u dzieci z chorobami ośrodkowego układu
nerwowego, w tym z padaczką, od wielu
lat jest kontrowersyjnym tematem naukowych dyskusji pediatrów i neurologów
dziecięcych (Kimura i Kuno-Sakai, 1988;
Ignatowicz i Jóźwiak, 2001; Bernatowska,
2004; Bernatowska, 2006). Choroby układu nerwowego są jedną z najczęstszych
przyczyn odroczeń szczepień ochronnych
i zwolnień z nich. Przez wielu autorów opisywane są powikłania poszczepienne, które mogą zaostrzać przebieg choroby podstawowej (Stetler i wsp., 1985; Wyllie, 1993;
Schupper i Shuper, 2007; Lapatsanis i Lapatsanis, 2007). Jednak wraz z rozwojem
nauk medycznych oraz licznymi w piśmiennictwie doniesieniami dotyczącymi niepożądanych objawów poszczepiennych liczba wskazań do zwolnień ze szczepień stale
maleje (Ignatowicz i Jóźwiak, 2001; Bernatowska, 2004). U dzieci z padaczką największe kontrowersje budzi szczepienie
przeciw krztuścowi, które jest uznawane
za przyczynę licznych powikłań. Należą do
nich zarówno reakcje miejscowe, jak i uogólnione, takie jak gorączka, nadmierna
senność, rozdrażnienie, uogólniona hipo-
354
tonia czy też drgawki oraz zapalenie mózgu (Stetler i wsp., 1985; Kimura i KunoSakai, 1988). Natomiast od czasu wprowadzenia szczepionki acelularnej (bezkomórkowej) stanowisko w sprawie szczepień przeciw krztuścowi stopniowo się liberalizuje.
Kilkuletnie obserwacje kliniczne różnych
autorów wykazały, że ten rodzaj szczepionki wywołuje znacznie rzadziej powikłania
w porównaniu ze szczepionką komórkową
przy zachowanej wysokiej skuteczności
immunizacji (Kimura i Kuno-Sakai, 1988;
Ryan i wsp., 1998; Le Saux i wsp., 2003;
Wysocki i wsp., 2004).
Według aktualnych zaleceń Amerykańskiej Akademii Pediatrii („Red Book”) szczepienia u niemowląt i dzieci z rozpoznaną
padaczką mogą być wykonane u pacjentów,
u których napady nie występują co najmniej od 12 miesięcy trwania leczenia.
Ponadto szczepienia tych chorych powinny odbywać się pod osłoną dotychczas stosowanych leków przeciwpadaczkowych.
Niewątpliwie kwalifikacje do szczepień
powinny być indywidualne zależnie od stanu i symptomatologii konkretnego pacjenta (Ignatowicz i Jóźwiak, 2001; Bernatowska, 2004). W kwalifikacji należy również
uwzględnić zarówno rokowanie, jak i zaprogramowane leczenie.
07-11-26, 21:48