I N S T R U K C J A - Instytut Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej

INSTRUKCJA
w sprawie organizacji, programu i przebiegu praktyk pedagogicznych studentów
Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach
I. Zadania praktyki pedagogicznej
Ważnym elementem przygotowania studentów do zawodu nauczyciela bibliotekarza jest
praktyka pedagogiczna w bibliotekach szkolnych. W toku praktyki pedagogicznej w
bibliotekach szkolnych student powinien:
1. zapoznać się z działalnością biblioteki szkolnej poprzez aktywne uczestnictwo w jej
pracach organizacyjnych, pedagogicznych i kulturalnych,
2. zapoznać się z warsztatem pracy nauczyciela-bibliotekarza,
3. zapoznać się z nowoczesnymi technologiami informacyjnymi oraz automatyzowaniem
procesów bibliotecznych,
4. praktycznie zapoznać się z organizacją oraz dydaktyczno-wychowawczą działalnością
szkoły,
5. uczestniczyć w kształceniu biblioteczno-informacyjnym uczniów (edukacja
czytelnicza, informacyjna i medialna),
6. praktycznie weryfikować swą wiedzę teoretyczną oraz umiejętności pedagogiczne i
dydaktyczno-metodyczne zdobyte przez studentów w toku studiów,
7. wykorzystać praktykę zawodową i umiejętności pedagogiczne nauczycieli w celu
podniesienia stopnia przygotowania do zawodu nauczycielskiego.
II. Formy praktyki
Student w czasie praktyki pedagogicznej przede wszystkim powinien zapoznać się
z różnorodnymi rozwiązaniami metodycznymi realizacji i stosowania podstawowych form
pedagogicznej działalności biblioteki szkolnej, w tym szczególnie z takimi formami jak:
1. Indywidualna praca z czytelnikiem:
a) poradnictwo bibliograficzne,
b) pomoc w udostępnianiu zbiorów,
c) poradnictwo w zakresie literatury pedagogicznej dla nauczycieli i rodziców uczniów,
d) współpraca z aktywem bibliotecznym szkoły,
e) współpraca bibliotekarza szkolnego z nauczycielami i wychowawcami klas w zakresie
czytelnictwa uczniów,
f) współpraca bibliotekarza szkolnego z bibliotekami innych sieci i ewentualnie innymi
placówkami informacji naukowej oraz kulturalno-oświatowymi w zakresie edukacji
czytelniczej i medialnej uczniów.
2. Lekcje biblioteczne z zakresu edukacji czytelniczej i medialnej:
a) hospitacje lekcji nauczyciela bibliotekarza,
b) samodzielne lekcje biblioteczne studenta.
3. Imprezy biblioteczne w szkole:
1. pomoc w organizacji szkolnych imprez bibliotecznych,
2. pomoc w organizacji udziału uczniów szkoły w imprezach bibliotecznych innych
bibliotek. W miarę możliwości student powinien zapoznać się z metodyką organizacji
różnych form imprez bibliotecznych (np. propaganda wizualna biblioteki,
czytelnictwa i książki, inscenizacje i małe formy teatralne, konkursy biblioteczne,
poranki i wieczorki czytelnicze, spotkania autorskie, wycieczki biblioteczne, wystawki
biblioteczne itp.).
3. Ponadto student powinien:
a) hospitować lekcje z innych przedmiotów w szkole oraz lekcje biblioteczne
prowadzone przez innych praktykantów w danej szkole;
b) hospitować zajęcia pozalekcyjne i ewentualnie pozaszkolne uczniów, zajęcia kółek
przedmiotowych, zajęcia świetlicowe, zajęcia dla uczniów mających trudności w
nauce;
c) brać udział w posiedzeniach Rady Pedagogicznej, Komitetu Rodzicielskiego oraz
zebraniach szkolnych organizacji uczniowskich i młodzieżowych;
d) zapoznać się z dokumentacją szkolną (w tym szczególnie z planem pracy
dydaktyczno-wychowawczej szkoły i rocznym planem pracy biblioteki szkolnej).
III. Organizacja i przebieg praktyki
1. Praktyka pedagogiczna organizowana jest:
a) dla studentów studiów licencjackich – po IV semestrze (jako praktyka ciągła (30
godzin) i nieciągła (90 godz.) w bibliotece szkolnej szkoły podstawowej; łącznie
120 godzin),
b) dla studentów studiów magisterskich – w czasie IV semestru (jako praktyka
nieciągła i ciągła w bibliotece szkolnej):
 studenci zdobywający uprawnienia pedagogiczne dla szkoły podstawowej i
ponadpodstawowej – jako praktyka nieciągła (90 godzin) i ciągła (30
godzin) w bibliotece szkolnej w szkole podstawowej lub ponadpodstawowej
(łącznie 120 godzin),
 studenci
zdobywający
uprawnienia
pedagogiczne
dla
szkoły
ponadpodstawowej – jako praktyka nieciągła (30 godzin) w bibliotece
szkolnej szkoły ponadpodstawowej.
2. Przed rozpoczęciem praktyki student zgłasza się u Dyrektora Szkoły, który
zapoznaje go z nauczycielem bibliotekarzem sprawującym opiekę nad
przebiegiem praktyki. W tym samym dniu wspólnie ustalają plan przebiegu
praktyki, który następnie przekazany zostaje przez studenta do Instytutu
Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej (Katowice, Pl. Sejmu Śląskiego 1,
pok. 318, tel. 032 2009317).
3. W pierwszych dniach praktyki ciągłej student powinien zapoznać się z ogólną
organizacją szkoły i biblioteki szkolnej, prowadzić zajęcia asystenckie w toku
indywidualnej pracy bibliotekarza szkolnego oraz hospitować lekcje biblioteczne
(przynajmniej jedną) i lekcje z innych przedmiotów (przynajmniej dwie). W
następnych dniach praktyki student stopniowo rozszerza swoje zajęcia na
pozostałe (wymienione w poz. II) formy pracy. Lekcje biblioteczne (dwie w czasie
120 godz. praktyki oraz jedną w czasie 30 godz. praktyki) student prowadzi na
różnych poziomach wiekowych uczniów w oparciu o własny konspekt lekcyjny
skonsultowany i oceniony przez nauczyciela bibliotekarza opiekuna praktyki.
4. Opiekunem praktyk nie może być nauczyciel stażysta lub nauczyciel kontraktowy
(chyba, że nauczyciel pracuje minimum 2 lata).
5. Opiekun praktyk sprawuje merytoryczny nadzór nad praktykantem, udziela mu
porad i wskazówek niezbędnych do realizacji wskazanych zadań.
6. W czasie trwania praktyki student prowadzi systematycznie dzienniczek praktyki
(według podanego wzoru), w którym zapisuje terminy i tematy wszystkich zajęć
(w tym lekcji hospitowanych i samodzielnie prowadzonych, konferencji, pracy
biblioteki itd.).
7. Kontrolę przebiegu praktyki pedagogicznej przeprowadzają nauczyciele
akademiccy Instytutu Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu
Śląskiego.
8. W razie choroby opiekuna lub jego zmiany, należy niezwłocznie o tym fakcie
powiadomić Instytut.
IV. Zaliczenie praktyki
1. Praktykę pedagogiczną zalicza się w Instytucie Bibliotekoznawstwa i Informacji
Naukowej po jej zakończeniu, na podstawie złożonej w wyznaczonym terminie
dokumentacji. Jest to:
a) dziennik praktyki, w którym student systematycznie zapisuje tematykę i terminy
wszelkich zajęć na praktyce (opieczętowany i podpisany przez opiekuna, według
podanego wzoru);
b) notatki pohospitacyjne hospitowanych przez praktykanta lekcji bibliotecznych i lekcji
z innych przedmiotów szkolnych (według podanego wzoru);
c) konspekty przeprowadzonych lekcji bibliotecznych (potwierdzone przez nauczycielaopiekuna);
d) ogólne sprawozdanie studenta zawierające spostrzeżenia dotyczące organizacji pracy
szkoły, planu dydaktyczno-wychowawczego szkoły i biblioteki szkolnej oraz uwagi o
przebiegu praktyki;
e) opinia Dyrektora Szkoły o przebiegu praktyki i ocena przydatności praktykanta do
zawodu nauczyciela-bibliotekarza (opieczętowana i podpisana przez Dyrektora,
Nauczyciela Opiekuna praktyki według podanego wzoru);
f) uwagi nauczycieli akademickich Instytutu kontrolujących praktykę;
g) rachunek oraz umowa o dzieło wypełnione przez Nauczyciela Opiekuna praktyki.
1.
a)
b)
c)
d)
e)
2.
WZÓR DZIENNICZKA PRAKTYKI
Zapis na stronie tytułowej dziennika:
Nazwisko i imię studenta /adres domowy/
Czas trwania praktyki
Dokładny adres szkoły
Tytuł, nazwisko i imię Dyrektora Szkoły
Tytuł, nazwisko i imię nauczyciela – Opiekuna praktyki
Treść zapisu w karcie dziennika praktyki:
Data/dzień
tygodnia
Godziny
od-do
Ilość godzin Rodzaj zajęć /Szczegółowe Uwagi
określenie zajęć i tematyki
obserwacje
--------------------------------------podpis Opiekuna praktyki
Pieczątka Szkoły
KARTA OBSERWACJI LEKCJI (przykład)
Lekcja: …………………………………………………………………….. (przedmiot)
Klasa: ……………………………
Temat:………………………………………………………………………………………
Data: ………………………..
i
Jaki jest główny cel zajęć?
W jaki sposób nauczyciel
rozpoczyna lekcję?
Jaka atmosfera panuje na
zajęciach?
Czy uczniowie są aktywni na
zajęciach?
W jaki sposób nauczyciel
aktywizuje uczniów?
W jaki sposób nauczyciel podaje
instrukcje do zadań?
Czy zadania są adekwatne do
poziomu i wieku uczniów?
Jakie metody i techniki
wykorzystuje nauczyciel?
Jakie formy pracy dominują na
lekcji?
Jakie są najmocniejsze
strony obserwowanej lekcji?
SCHEMAT OPINII
o studencie Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej UŚ odbywającym praktykę
pedagogiczną w bibliotece szkolnej
Dyrekcja Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach
uprzejmie prosi o wydanie pisemnej opinii o przebiegu praktyki pedagogicznej oraz ocenę
przydatności do zawodu nauczyciela-bibliotekarza studenta odbywającego praktykę
w tamtejszej szkole.
1. Postawa studenta
a) czy student wykazał zdyscyplinowanie w pracy, czy przychodził punktualnie na zajęcia,
nie opuszczał zajęć?
b) czy przygotowywał się sumiennie do prowadzonych lekcji i innych zajęć?
c) jaki był stosunek studenta do uczniów, do Opiekuna, do Grona Nauczycielskiego?
d) czy wykazał zainteresowanie pracą pedagogiczną w szkole?
e) czy cechowała go kultura bycia i zachowania się w nowym środowisku?
2. Poziom przygotowania rzeczowego
a) czy zakres posiadanej wiedzy rzeczowej studenta był wystarczający do prowadzenia lekcji
próbnych?
b) czy student nie popełnił błędów rzeczowych?
c) w jakiej dziedzinie wiedzy rzeczowej stwierdził nauczyciel luki i braki?
3. Poziom przygotowania pedagogicznego
a) czy student w czasie praktyki wykazywał się wiedzą pedagogiczną i psychologiczną?
b) czy zakres wiedzy dydaktyczno-metodycznej studenta był wystarczający do obserwacji i
prowadzenia lekcji próbnych?
c) czy student wykazał umiejętności w doborze i stosowaniu odpowiednich metod nauczania;
jakie w tej dziedzinie wykazywał jeszcze braki?
d) czy wykazywał orientację w doborze i umiejętnym wykorzystaniu różnych środków i
pomocy naukowych?
4. Zakres prac i zajęć studenta na praktyce:
a) ilość hospitowanych lekcji
b) ilość lekcji próbnych
c) inne zajęcia hospitowane i prowadzone przez studenta
5. Ogólna opinia Opiekuna o przydatności kandydata do zawodu nauczycielskiego
6. Opinia powinna zawierać pieczęć Szkoły i Dyrektora, podpis Opiekuna i Dyrektora szkoły