arkusz-z-przedmiotow-przyrodniczych-nr

WPISUJE UCZEŃ
KOD UCZNIA
dysleksja
BADANIE UMIEJĘTNOŚCI UCZNIÓW
W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM
PRZEDMIOTY PRZYRODNICZE
Instrukcja dla ucznia
1. Sprawdź, czy zestaw zadań zawiera 10 stron.
Brak stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi.
2. Następnie wpisz swój kod.
3. Czytaj uważnie wszystkie teksty i polecenia do zadań.
4. Rozwiązania zapisuj długopisem lub piórem z czarnym tuszem /
atramentem. Nie używaj korektora.
5. W każdym zadaniu wyboru wielokrotnego wybierz jedną z podanych odpowiedzi i zaznacz ją znakiem X, np.:
A. I i III
B. II i IV
C. III i IV
D. I i II
lub więcej niż jedną odpowiedź, np.:
1 / 2 / 3 / 4 / 5 / 6 lub A / B / C / D / E
6. W zadaniach typu prawda / fałsz lub tak / nie zaznacz właściwe
odpowiedzi P / F lub T / N znakiem X, np.:
P / F
lub T / N
7. W zadaniach na dobieranie do informacji oznaczonych liczbą dobierz
informacje oznaczone odpowiednią literą i zaznacz tę literę znakiem X,
tak jak w zadaniach wyboru wielokrotnego.
8. W zadaniach z luką wpisz w odpowiednie luki litery lub liczby
oznaczające właściwe odpowiedzi.
9. Staraj się nie popełniać błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi. Jeśli
się pomylisz, to błędne zaznaczenie otocz kółkiem i wybierz inną
odpowiedź, np.:
A. I i III
B. II i IV
C. III i IV
D. I i II
10. Przygotowując odpowiedzi do zadań, możesz skorzystać z Brudnopisu.
Zapisy w brudnopisie nie będą sprawdzane i oceniane.
Powodzenia!
Czas pracy:
60 minut
Zadanie 1.
Dokończ poniższe zdania, wybierając nazwę organu roślinnego spośród A–D.
A. liść B. łodyga
C. korzeń
D. kwiat
1. Organem służącym do rozmnażania płciowego u roślin okrytonasiennych jest ............ .
2. Proces fotosyntezy u większości roślin zachodzi głównie w ............ .
3. Transport wody i soli mineralnych u fasoli rozpoczyna się w ............ .
Zadanie 2.
Dokończ poniższe zdanie, wybierając odpowiedź spośród podanych.
Gady w odróżnieniu od płazów
A. są zmiennocieplne.
B. mają pięciopalczaste kończyny.
C. oddychają tlenem atmosferycznym.
D. są pokryte łuskami lub tarczkami.
Zadanie 3.
Wybierz odpowiedź A albo B i jej uzasadnienie 1. albo 2.
W ścianach narządów tworzących przewód pokarmowy człowieka występują
A. mięśnie poprzecznie prążkowane,
które
B. mięśnie gładkie,
1. powoli się kurczą i męczą, a ich
praca jest niezależna od woli.
2. szybko się kurczą i męczą, a ich
praca jest zależna od woli.
Zadanie 4.
Człowiek, tak jak inne ssaki oraz ptaki, jest stałocieplny.
Określ, która z podanych reakcji jest reakcją organizmu na zimno, a która – na wysoką
temperaturę. Zaznacz Z (reakcja na zimno) lub C (reakcja na ciepło).
1. Zwiększenie przepływu krwi przez skórę.
Z
C
2. Skurcz przewodów potowych.
Z
C
3. Stroszenie włosów.
Z
C
4. Wydzielanie potu.
Z
C
5. Zmniejszenie skórnego przepływu krwi.
Z
C
Strona 2 z 10
Informacje do zadań 5. i 6.
Melanizm przemysłowy to zjawisko polegające na tym, że na terenach przemysłowych
zwierzęta ciemno ubarwione występują częściej niż na terenach wolnych od zanieczyszczeń.
Najbardziej znanym przykładem jest krępak brzozowy – ćma obserwowana w Anglii od 1850 r.
Przed rewolucją przemysłową wśród populacji tego gatunku dominowały osobniki jasno
ubarwione, upodabniające się barwą do porostów występujących na korze drzew. Niekiedy
w populacji tej pojawiały się osobniki o ciemnym zabarwieniu, które na tle jasnego podłoża były
łatwym łupem dla polujących na nie ptaków. Rozwój przemysłu i emitowane zanieczyszczenia
spowodowały, że okoliczne drzewa pokryły się ciemnym nalotem, na którego tle jasne krępaki
stały się bardzo widoczne dla ptaków. W efekcie po kilkudziesięciu latach pojawiające się
sporadycznie w populacji krępaki ciemno ubarwione zdominowały osobniki o jasnej barwie.
Na podstawie: E. Pyłka-Gutowska, E. Jastrzębska, Podstawy dziedziczenia.
Różnorodność biologiczna, Kielce 2003.
Zadanie 5.
Oceń prawdziwość zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe.
A. Zmiany czynników środowiska prowadzą do zmiany cech osobników
w populacji.
P
F
B. Wzrost częstości występowania krępaka o ciemnej barwie jest wynikiem
działania doboru naturalnego.
P
F
C. Zanieczyszczenie powietrza nie ma wpływu na występowanie jasnych form
motyla.
P
F
Zadanie 6.
Wybierz odpowiedź A albo B i jej uzasadnienie 1, 2 albo 3.
Związek zachodzący między krępakiem brzozowym a ptakami to
1. ptaki zjadają porosty, na których
siadają dwie formy tej ćmy.
A. konkurencja międzygatunkowa,
ponieważ
B. drapieżnictwo,
2. ptaki polują na krępaki.
3. oba gatunki konkurują o pokarm
w zanieczyszczonym środowisku.
Strona 3 z 10
Zadanie 7.
Na fragmencie układu okresowego pierwiastków chemicznych oznaczono wybrane
pierwiastki chemiczne symbolami A, B, X, Y, Z.
1
1
18
2
13
15
16
17
A
2
3
14
Y
4
B
Z
X
Oceń prawdziwość zdań. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub F, jeśli jest
fałszywa.
1. Pierwiastki chemiczne oznaczone symbolami A, B, X to niemetale.
P
F
2. Pierwiastki chemiczne oznaczone symbolami A, B, X tworzą podobne związki
chemiczne.
P
F
3. Pierwiastki chemiczne oznaczone symbolami Y, B, Z mają tyle samo
elektronów walencyjnych.
P
F
4. Pierwiastki chemiczne oznaczone symbolami A, B, X tworzą z tlenem trzy wiązania.
P
F
Zadanie 8.
Procesy zachodzące w naszym otoczeniu można zaliczyć albo do zjawisk fizycznych, albo do
reakcji chemicznych.
Oceń, który z wymienionych procesów jest zjawiskiem fizycznym, a który – reakcją
chemiczną. Zakreśl ZF (zjawisko fizyczne) lub RCH (reakcja chemiczna).
1. Sublimacja
ZF RCH
2. Fermentacja octowa
ZF RCH
3. Oddychanie.
ZF RCH
4. Otrzymywanie roztworu wodnego soli kuchennej.
ZF RCH
Strona 4 z 10
Zadanie 9.
Wskaż masę cząsteczkową wodorotlenku glinu, wiedząc, że masa atomowa glinu wynosi
27 u, a masa atomowa tlenu – 16 u.
A. 44 u
B.78
C. 61 u
D. 78 u
Zadanie 10.
Wodorotlenki rozpuszczalne w wodzie to zasady. Można je otrzymać m.in. w reakcji
odpowiedniego tlenku z wodą.
tlenek metalu + woda → zasada
Wskaż równanie reakcji chemicznej, które przedstawia otrzymywanie zasady sodowej
powyższą metodą.
A. Na + OH → NaOH
B. 2 Na + H2O → 2 NaOH + H2↑
C.Na2O + H2O → 2 NaOH
D. NaO + H2O → NaOH
Zadanie 11.
Na podstawie schematu doświadczenia chemicznego oceń prawdziwość zdań.
Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe.
HCl
roztwór NaOH
+ fenoloftaleina
A. Roztwór w probówce ma barwę malinową.
P
F
B. Fenoloftaleina odbarwia się po dodaniu roztworu HCl do roztworu NaOH.
P
F
C. Reakcja zobojętniania zachodzi, gdy w roztworze liczba jonów H+ będzie
większa niż liczba jonów OH–.
P
F
D. Reakcja zobojętniania zachodzi wtedy, gdy w roztworze liczba jonów H+ jest
równa liczbie jonów OH–.
P
F
E. Produktami reakcji zobojętniania są kwas i zasada.
P
F
F. Produktami reakcji zobojętniania są sól i woda.
P
F
Strona 5 z 10
Zadanie 12.
Wskaż substraty, z których można otrzymać octan etylu.
A. CH3COOH i CH3OH
B. HCOOH i C2H5OH
C.C2H5OH i CH3COOH
D. HCOOH i CH3OH
Zadanie 13.
Promień diabelskiego koła znajdującego się w wesołym miasteczku wynosi 20 metrów.
O ile wzrośnie energia potencjalna chłopca o masie 60 kg, siedzącego w najwyższym
punkcie koła, w porównaniu z najniższym punktem na kole? Wybierz odpowiedź
spośród podanych.
A. 24 kJ B. 12 kJ C. 2,4 kJ D. 1,2 kJ
Zadanie 14.
Ania wykonała doświadczenie. Zapaloną świeczkę ustawiła przed soczewką skupiającą, a na
ekranie obserwowała jej obraz. Następnie zmieniała odległość świeczki od soczewki.
Jakiego obrazu nie zobaczy Ania na ekranie? Wybierz odpowiedź spośród podanych.
A. Rzeczywistego, pomniejszonego, odwróconego.
B. Rzeczywistego, powiększonego, odwróconego.
C. Pozornego, powiększonego, prostego.
D. Rzeczywistego, tej samej wielkości, odwróconego.
Zadanie 15.
Wykres przedstawia zależność prędkości v od czasu t w ruchu pewnego rowerzysty.
v (m
s)
6
4
2
0
0
1
Strona 6 z 10
2
t (s)
3
Który z poniższych wykresów zależności drogi s od czasu t opisuje ruch tego rowerzysty?
Zaznacz w tabeli T (tak) lub N (nie).
Wykres I
s (km)
I
T
N
II
T
N
16
12
8
4
0
Wykres II
s (m)
0
1
2
t (h)
3
16
12
8
4
0
0
1
2
t (s)
3
Zadanie 16.
Na rysunku przedstawiono cztery naelektryzowane kulki wykonane z przewodnika.
Które dwie kulki należy połączyć tak, aby pomiędzy nimi popłynął prąd o możliwie
największym natężeniu? Wybierz odpowiedź spośród podanych.
+4 C
+1 C
I II
A. I i IV –4 C
–5 C
III
IV
B. I i III C. I i II D. III i IV
Strona 7 z 10
Zadanie 17.
Dwaj chłopcy postanowili wykonać doświadczenie. W tym celu stanęli na deskorolkach
w niedużej odległości od siebie. Jeden z nich lekko popchnął drugiego.
Dokończ poniższe zdanie, wybierając odpowiedź spośród propozycji A–D.
W wyniku tego oddziaływania
A. popchnięty chłopiec odjedzie do tyłu, a popychający pozostanie w tym samym miejscu.
B. popchnięty chłopiec pozostanie w tym samym miejscu, a popychający odjedzie do tyłu.
C. każdy z chłopców odjedzie do tyłu.
D. każdy chłopiec pozostanie na swoim miejscu.
Zadanie 18.
W ramce przedstawiono różnice w budowie mikroskopowej ciał stałych, cieczy oraz gazów. Uzupełnij tabelę, korzystając z informacji zawartych w ramce. Wybierz określenia spośród
propozycji A–F oraz odpowiedź T (tak) albo N (nie) i wpisz w odpowiednie pola tabeli.
Odległości między cząsteczkami: A. małe, B. bardzo małe, C. duże
Stała objętość: T, N
Kształt: T, N
Oddziaływania międzycząsteczkowe: D. słabe, E. silne, F. bardzo silne
Odległości
między
cząsteczkami
Stała objętość
Kształt
Oddziaływania
międzycząsteczkowe
1. Gazy
2. Ciecze
3. Ciała stałe
Zadanie 19.
Zjawisko starzenia się społeczeństwa jest charakterystyczne dla państw wysoko rozwiniętych.
Problem ten występuje również w Polsce.
Spośród poniższych zdań wybierz dwa, które opisują przyczyny tego zjawiska.
A. Wydłużanie się średniej długości życia.
B. Wzrost liczby osób w podeszłym wieku.
C. Ujemny przyrost naturalny.
D. Malejący odsetek ludzi młodych.
E. Wysoki przyrost naturalny.
Strona 8 z 10
Zadanie 20.
Wskaż dwa schematy, które prawidłowo przedstawiają korelację klimatyczno-glebowo-roślinną.
A. klimat umiarkowany chłodny → gleby bielicowe → tajga
B. klimat podrównikowy → żółtoziemy → makia
C. klimat równikowy → gleby brunatne → wilgotny las równikowy
D. klimat zwrotnikowy suchy → szaroziemy → pustynia
E. klimat umiarkowany kontynentalny ciepły → czarnoziemy → las liściasty
Zadanie 21.
Rysunek przedstawia oświetlenie Ziemi w dniu 22 czerwca.
Na podstawie rysunku oceń prawdziwość poniższych zdań.
Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe.
A. Obie półkule (północna i południowa) są równomiernie oświetlone.
P
F
B. Podczas górowania Słońce świeci w zenicie na zwrotniku Raka.
P
F
C. Na północ od koła podbiegunowego północnego trwa dzień polarny.
P
F
D. Do półkuli północnej dociera większa ilość energii słonecznej niż do półkuli
południowej.
P
F
Mapa do zadań 22. i 23.
Strona 9 z 10
Zadanie 22.
Przyporządkuj nazwom państw numery (1–4), którymi państwa te zaznaczono na
mapie.
A.
Ukraina
B.
Francja
C.
Włochy
D.
Finlandia
Zadanie 23.
Na podstawie mapy i własnej wiedzy wskaż prawidłowe zdanie opisujące typ oraz
położenie Morza Bałtyckiego.
A. Bałtyk jest morzem wewnątrzkontynentalnym, położonym w środkowej Europie.
B. Bałtyk jest częścią Oceanu Arktycznego.
C. Bałtyk jest morzem śródlądowym, położonym w północnej Europie.
D. Do Bałtyku mają dostęp wszystkie państwa sąsiadujące z Polską od wschodu.
Zadanie 24.
Wskaż zestaw, w którym zamieszczono nazwy obiektów geograficznych znajdujących się
tylko w Europie.
A. Alpy, Parana, Patagonia, Nizina Węgierska.
B. Karpaty, Masyw Centralny, Wołga, Baleary.
C. Nizina Niemiecka, Góry Skandynawskie, Dunaj, Ałtaj.
D. Kolorado, Karakorum, Sekwana, Nizina Wschodnioeuropejska.
Strona 10 z 10