15. Europa i świat u progu wojny

15. Europa i świat u progu wojny
1. Idee rozbrojeniowe i pakty
międzynarodowe w okresie
międzywojennym






1919r. - Liga Narodów
1921-1922 – konferencja waszyngtońska
1929r. - pakt Brianda-Kelloga (dotyczący
wyrzeczenia się prowadzenia wojen)
1932r. konferencja rozbrojeniowa w
Genewie (nieudana; sprzeciw Włoch i Niemiec)
1933r. propozycja powstania „paktu czterech”
(Wielka Brytania, Francja, Włochy, Niemcy)
1934. idea „paktu wschodniego” (ZSRR,
Polska, Francja, Niemcy, Belgia, Czechosłowacja,
Litwa, Łotwa, Estonia)
2. Kruszenie się systemu
wersalskiego
◦
◦
◦
◦
układ w Rapallo 1922
układ w Locarno (traktaty reńskie) 1925
traktat o przyjaźni radziecko-niemiecki 1926
wejście Niemiec do Ligi Narodów 1926
3. Ekspansja Japonii



Rozwój Japonii od XIX w. (rewolucja Meiji)
Kryzys ekonomiczny – do władzy dostali się
militaryści
Hasło „Azja dla Azjatów” – miało powstać
Imperium Wspólnego Dobrobytu Wielkiej
Azji Wschodniej (pod przewodnictwem
Japonii)
◦
◦
◦
◦
Hasło zniesienia demokracji
Autarkia (samowystarczalność ekonomiczna)
nacjonalizacja państwa
„wyzwolenie 700 milionów braci” w Indiach,
Filipinach i innych koloniach europejskich
1931r. Atak na Mandżurię; utworzenie
cesarstwa Mandżukuo
 1933r wystąpienie w Ligi Narodów
 1937r. incydent na moście Marco Polo
 Szybkie zdobycie Pekinu, Szanghaju,
Katonu
 1938r. Chińczycy przeszli do walk
partyzanckich

Japońskie zbrodnie w Chinach
1937/1938 Japończycy przez 6 tygodni
mordowali cywilów
 m.in zasypywania mieszkańców żywcem,
zawody w ścinaniu głów samurajskim
mieczem, ćwiczenia w pchnięciu bagnetem
 Śmierć ok. 300 tysięcy ludzi
 Podobne morderstwa miały miejsce w
1937r. w Szanghaju (200 tyś. ofiar)

4. Agresja włoska na Abisynię (19351936)
1934 tajne porozumienie Włoch z Francją
i Wielką Brytanią
 Po ataku sankcje Ligi Narodów na Włochy
(nie objęły węgla i ropy naftowej)
 1936 utworzenie Drugiego Imperium
Rzymskiego

5. Wojna domowa w Hiszpanii
(1936-1939)
Luty 1936 wybory parlamentarne;
zwycięstwo lewicowego Frontu
Ludowego (republikanie, socjaliści,
komuniści)
 Wprowadzenie reform przeciwko armii i
duchowieństwu
 Kryzys w państwie
 Lipiec 1936 bunt w garnizonach
wojskowych; stłumiono

Garnizon w Maroku kontrolowany przez
gen. Franco
 Początek wojny domowej
 ZSRR, Francja, Wielka Brytania, Niemcy i
Włochy tworzą Komitet Nieinterwencji;
 Mimo tego pomoc Niemców i Włochów
generałowi Franco, a ZSRR Frontowi
Ludowemu
 Niemcy wysłali m.in. Legion Condor
 Ok. 30-40 tysięcy ochotników o poglądach
lewicowych

Styczeń 1939 Franco zajął Barcelonę, a 28
marca wszedł do Madrytu
 W wojnie zginęło ok. 1 mln ludzi

6. Droga Hitlera ku wojnie
1933r. - Przejęcie władzy przez Hitlera
październik 1933r. - Wystąpienie Niemiec z
Ligi Narodów
1 marca 1935r. plebiscyt w zagłębiu Saary –
przyłączenie Zagłębia do Niemiec
16 marca 1935r. – wprowadzenie
obowiązku służby wojskowej; jawne
pogwałcenie ustaleń wersalskich
appeasement (ang. Ugłaskiwanie)
b) remilitaryzacja Nadrenii
c) Anschluss Austrii (12.03.1938)
d) kryzys sudecki i układ monachijski
(29/30.09.1938)
a)
e) Aneksja i podział Czechosłowacji
Na mocy układu monachijskiego
Czechosłowacja straciła 1/5 terytorium i
¼ ludności, 40% potencjału
przemysłowego
 14 marca lider Słowaków ksiądz Tiso
ogłosił niepodległość
 15 marca 1939r. Rzesza zajmuje resztę
Czechosłowacji i ogłasza stworzeniu
Protektoratu Czech i Moraw
 Węgry zabierają cz. Ruś Zakarpacką

f) Zajęcie Kłajpedy (23 marca 1939)