sprawozdanie wstępne o wypadku (poważnym

RAPORT WSTĘPNY O WYPADKU (POWAŻNYM INCYDENCIE) LOTNICZYM
(Zawiera jedynie wstępną informację o zdarzeniu lotniczym, przekazywaną nie później niż jeden miesiąc po
zdarzeniu fax - 225207354)
I – OKREŚLENIE ZDARZENIA
INFORMACJA O ZDARZENIU
Nr akt sprawy
5 1 5 2 - 396 - 2 0 0 9 r
MIEJSCE ZDARZENIA
Państwo / rejon zdarzenia POLSKA – Jaworze k/ Bielsko Białej, ogrodzony teren prywatnej posesji.
Miejscowość, X – w pobliżu / współrzędne geograficzne (w stopniach i minutach)
490 46’49,49’’
JAWORZE k/Bielsko Białej
_____________________________
0180 56’32,08’’
N ____________ ; E ____________ ;
CZAS ZDARZENIA
Data zdarzenia
2
0
0
9
0
Rok
6
Miesiąc
1
2
Dzień
Czas lokalny zdarzenia
2 0
Godz.
0 0
Min.
STATEK POWIETRZNY
Producent SP
Eurocopter France
Typ SP
120 B Colibri
Znaki rejestracyjne SP
W
A M
Państwo rejestracji SP
POLSKA
Nazwa użytkownika SP
Firma Wanicki Sp. z o.o. ul. Myślenicka 19, 32-031 Mogilany
II – PRZEBIEG LOTU
LOTNICTWO KOMUNIKACYJNE
Rodzaj lotu
1.
pasażerski
2.
cargo
3.
pasaż./cargo
4.
7.
przebazowanie
5.
szkolny / kontrolny
6.
inny
S
lot regularny
N
lot nieregularny
Z
nieznany
D
lot krajowy
lot międzynarodowy
Z
nieznany
nieznany
L. Dz. 1569/09 z dnia 26.06.2009 r.
I
1
LOTNICTWO OGÓLNEGO PRZEZNACZENIA
Rodzaj lotu
Szkolny lub treningowy
10.
z instruktorem
1Y.
inny
11.
samodzielny
Niehandlowy
20.
w celach własnych
23.
specjalny
2Z.
nieznany
21.
24.
służbowy
22.
nad otwartym morzem 2Y.
rządowy
inny
Handlowy
30.
lot agro
33.
lot reklamowy
36.
transport drewna
31.
34.
37.
lot gaśniczy
32.
z ładunkiem podwiesz. I 35.
nad otwartym morzem 3Y
lot obserwacyjny
lot sanitarny
inny
Loty różne
40.
lot badawczy
43.
lot poszukiwawczy
4Y.
inny
41.
44.
4Z.
nielegalny
pokazowy / sportowy
nieznany
42.
45.
przebazowanie
akwizyc./ pokaz.
spółka
sprzedaż / wynajem
3.
Y.
przeds. Państw.
inny
12.
kontrolny
Rodzaj użytkownika
aeroklub / szkoła lotn.
użytk. Prywatny
nieznany
1.
4.
Z.
2.
5.
TRASA LOTU
Ostatni punkt odlotu
B I
E L S K O
B I
A Ł A
Z
Nazwa miejscowości w pisowni lokalnej – litery łacińskie
Czy:
taki sam jak nazwa miejscowości, w której zaistniało zdarzenie
S
Planowany punkt docelowy
Ó W
K A N I
Nazwa miejscowości w pisowni lokalnej – litery łacińskie
Czy:
taki sam jak nazwa miejscowości, w której zaistniało zdarzenie
S
Długotrwałość lotu
0 0
2 0
DO
0 DNIA RAPORTU WSTĘPNEGO NIE USTALONO
zdarzenie zaistniało na ziemi
III – OBRAŻENIA CIAŁA
Załoga
Śmiertelne
Poważne
Nieznaczne
Nie było
x
Pasażerowie
x
Osoby postronne
Uwaga: Dane wiadome w dniu pisania raportu
L. Dz. 1569/09 z dnia 26.06.2009 r.
2
Nieznane
IV – USZKODZENIA
Uszkodzenia statku powietrznego
D
zniszczony
S
poważnie uszkodzony
M
nieznacznie uszkodzony
N
nie było
Z
nie ustalono
V – INFORMACJA METEOROLOGICZNA
Ogólna sytuacja meteorologiczna
1
VMC
2
IMC
Z
nie ustalono
Warunki oświetlenia
1
świt
2
oświetlenie dzienne
3
zmierzch
4
noc księżycowa
5
noc ciemna
Z
nie ustalono
KOLEJNOŚĆ WYSTĘPOWANIA WYDARZEŃ
WYDARZENIA:
ETAP LOTU:
PRZELOT Z LOTNISKA KANIÓW NA LOTNISKO ZAWIS ŚMIGŁOWCA W CELU PRZEMIESZCZENIA
BIELSKO BIAŁA /EPBA/;
GO Z TERENU OGRODZONEGO NA POBLISKĄ
ZABRANIE DRUGIEGO PASAŻERA;
ŁĄKĘ.
LOT WIDOKOWO-TRASOWY W REJONIE BIELSKO
BIAŁEJ I CTR KATOWICE, LĄDOWANIE W EPBA;
LOT DO KANIOWA Z MIĘDZYLĄDOWANIEM W
TERENIE PRZYGODNYM M. JAWORZE W CELU
WYSADZENIA DRUGIEGO PASAŻERA;
LĄDOWANIE W M. JAWORZE I WYSADZENIE
PASAŻERA;
ZAWIS W CELU PRZEMIESZCZENIA ŚMIGŁOWCA Z
TERENU OGRODZONEGO NA POBLISKĄ ŁĄKĘ;
WYSTĄPIENIE
PRZECIĄGNIĘCIA
WIRNIKA
NOŚNEGO
Z
JEDNOCZESNĄ
UTRATĄ
STEROWNOSCI KIERUNKOWEJ,
OPADANIE ŚMIGŁOWCA Z JEDNOCZESNYM
OBROTEM KADŁUBA W KIERUNKU PRZECIWNYM
0
DO OBROTU WIRNIKA NOŚNEGO O 360 I
WAHANIAMI POPRZECZNYMI;
PRÓBA
PRZECIWDZIAŁANIA
ZAISTNIAŁEMU
ZJAWISKU PRZEZ PILOTA Z JEDNOCZESNYM
OPADANIEM I PRZYZIEMIENIEM;
TWARDE LĄDOWANIE -ZDERZENIE Z ZIEMIĄ W
PRZCIWFAZIE WAHNIĘCIA /PRZECHYLENIE W
PRAWO/, ZDERZENIE Z ZIEMIĄ PŁOZĄ OGONOWĄ I
TYLNĄ CZĘŚCIĄ PRAWEJ PŁOZY PODWOZIA,
ZAHACZENIE ŁOPATAMI WIRNIKA NOŚNEGO,
WYWRÓCENIE ŚMIGŁOWCA NA PRAWY BOK;
ZATRZYMANIE
SIĘ
ŚMIGŁOWCA,
PRÓBA
WYŁĄCZENIA SILNIKA I OPUSZCZENIE WRAKU
PRZEZ PASAŻERA ORAZ PILOTA.
L. Dz. 1569/09 z dnia 26.06.2009 r.
3
CZĘŚĆ OPISOWA: Opis nie powinien zawierać więcej niż 200 słów i przedstawiać informacje w następującej kolejności:
1)
Krótki opis zdarzenia, z uwzględnieniem sytuacji nagłych i znaczących informacji;
2)
Dodatkowe uwagi, z uwzględnieniem szczegółowiej informacji dot. przedmiotów, które zostały
zamieszczone pod nagłówkiem „inne”.
3)
Zalecenia dotyczące bezpieczeństwa lub podjęte działania naprawcze lub takie, które są brane
pod uwagę.
Uwaga: Zalecane jest wypełnianie literami drukowanymi lub na komputerze
W dniu 12 czerwca 2009 roku pilot lat 37 posiadający licencję pilota śmigłowcowego
turystycznego-PPL/H/ wykonał przelot wraz z pasażerem śmigłowcem EC-120B Colibri,
będącego własnością firmy Wanicki Sp. z o.o. z lotniska Kaniów na lotnisko Bielsko
Aleksandrowice /EPBA/, gdzie zatankowano śmigłowiec do pełna i zabrano drugiego
pasażera-właściciela śmigłowca. Start do następnego lotu, którego celem było zapoznanie
pasażerów będących w trakcie szkolenia praktycznego w powietrzu na w/w typie śmigłowca
z punktami wejściowymi i wyjściowymi CTR Katowice nastąpił około godziny 15.30. Ze
względu na zbliżającą się burzę około godziny 18.20 wylądowano na lotnisku w Bielsku
/EPBA/, oczekując na poprawę pogody by przelecieć do Jaworza gdzie miano wysadzić
pasażera-właściciela śmigłowca a następnie do Kaniowa gdzie śmigłowiec był hangarowany.
Pogoda poprawiła się około godziny 19.30 w związku z powyższym o godzinie 19.40 pilot
zajmując prawy fotel wystartował w kierunku Jaworza wraz dwoma pasażerami siedzącymi
jeden na lewym fotelu, a właściciel mający wysiąść w Jaworzu na tylnym. Będąc w rejonie
Jaworza właściciel śmigłowca zgłosił pilotowi złe samopoczucie z prośbą o jak najszybsze
lądowanie. Pilot wybrał miejsce lądowania na ogrodzonej działce budowlanej około 1 km od
hotelu, w którym podczas weekendu mieszkał właściciel śmigłowca. Pilot określając kierunek
wiatru wg dymu z komina najbliższego zabudowania z kursem 70-1000 wykonał lądowanie,
które odbyło się bez zakłóceń. Pasażer pożegnał się z drugim pasażerem oraz pilotem
i szybko oddalił się w kierunku hotelu. Pilot po uzgodnieniu z pasażerem postanowił
przemieścić śmigłowiec z ogrodzonego terenu na znajdującą się w odległości 200-300m
polanę a następnie dowiedzieć się czy właściciel śmigłowca nie potrzebuje pomocy
medycznej. Pilot zwiększył obroty następnie skok przechodząc do zawisu. W trakcie
oderwania śmigłowca od ziemi kadłub gwałtownie zaczął się obracać się w lewo przeciwnie
do obrotów wirnika. Pilot przeciwdziałał samoobrotowi wciskając prawy pedał sterownicy,
lecz śmigłowiec nie reagował obracając się coraz szybciej w lewo z jednoczesnym
wahaniem poprzecznym. Gdy śmigłowiec zaczął obracać się coraz szybciej nie reagując na
prawą nogę pilot „zrzucił” dźwignię skoku do dołu chcąc jak najszybciej przyziemić.
Śmigłowiec będąc w fazie prawego pochylenia poprzecznego twardo przyziemił płozą
ogonową i tylną częścią prawej płozy podwozia. Wirnik nośny zaczepił o ziemię powodując
wywrócenie śmigłowca na prawy bok i jego zatrzymanie. Pilot skręcił korekcję do pozycji
OFF z zamiarem wyłączenia silnika oraz wyłączył generator i baterię. Będąc parę kroków od
śmigłowca stwierdził, że silnik dalej pracuje, więc wrócił do wraku bez wchodzenia do środka
nachylając się do kabiny odciął dopływ paliwa dźwignią podsufitową, a następnie wszedł do
bagażnika przez tylny luk bagażowy i odkręcił złącza akumulatora. O zaistniałym zdarzeniu
powiadomił Policję, która przybyła na miejsce zdarzenia wraz z jednostką ratowniczogaśniczą. W czasie wypadku nie nastąpiły żadne wycieki z instalacji śmigłowcowej. Pilot
i pasażer nie odnieśli żadnych obrażeń.
Dotychczasowe badania śmigłowca oraz jego dokumentacji wykazują, że śmigłowiec
obsługiwany i użytkowany był zgodnie z obowiązującymi przepisami, a jego stan techniczny
nie budził zastrzeżeń.
WYDANE ZALECENIA BEZPIECZEŃSTWA
Nie wydano zaleceń.
PIECZĄTKA I PODPIS KIERUJĄCEGO ZESPOŁEM BADAWCZYM
mgr inż. pil. Andrzej PUSSAK
L. Dz. 1569/09 z dnia 26.06.2009 r.
4