Świdwin jako komturia zakonu joanitów 1700

Świdwin jako komturia zakonu joanitów 1700 - 1808
Opis pochodzi z miesięcznika samorządów miasta Świdwin i gminy Świdwin "GAZETA
ŚWIDWIŃSKA"
.
1700 - Starostą zostaje Joachim von Beneckendorf z Klępczewa (Klemzow).
1700 - 3 kwietnia - Wystawiono tutaj rejestr koącielny. W tym samym czasie także pozostałe
rejestry synodu.
1701 - kwiecień - Burmistrz i rada uskarżają się mocno przed starostą Heinrichem von
Flemmingem na właściciela Heinricha von Walchholz z Kluczkowa (Klutzkow) z powodu złego
stanu Kluczkowskiej tamy, którą można przejechać jedynie pustym wozem i to z narażeniem
życia.
1703 - 8 grudnia - Wielki huragan - w mieście chwiały się wszystkie frontony, a z ratusza
odpadł wielki kawał muru.
1704 - 12 września - Król Fryderyk zarządza, aby mieszczaństwo zaopatrzyło się w broń i
prowadziło ćwiczenia wojenne.
1704 - 17 października - Do miasta przybyli obaj maigrabiowie Biandenburgii Philipp Wilhelm i
Chrislian Ludwig. Miasto obdamwało margrabiów pół korcem owsa, kilkoma butelkami
szampana i niecką pięknych karpii.
1704 - Kończy się najstarszy, najdalej wyprowadzony egzemplarz świdwińskich kronik. Jedne
z tych kronik zakończyły się w
1672
,a
20 lipca 1757
została odnowiona (uaktualniona) przez J. P. Tescha.
1705 - 12 stycznia - Pochowano tu burmistrza Johanna Bulfiusa.
1705 - 19 grudnia - Dawid Malkenitz urzędującym burmistrzem.
1/9
Świdwin jako komturia zakonu joanitów 1700 - 1808
1706 - Zmarł starosta Heinrich von Flemming.
1707 - Urząd starosty i komtura obsadzono Hansem Heinrichem Flemmmgiem, pruskim tajnym
radcą prawnym, który rządził do
1711 roku, był on dobioczyńcą biednych i ufundował
kasę spadkową.
1708 - Rząd zabrania radnym miejskim odbywanie sesji i narad w ich prywatnych domach i
polecił bezzwłocznie naprawie salę narad.
1711 - 9 maja - umiera komtur von Flemming. Po nim urząd starosty objęli wspólnie hrabia
Filip Ludwig von Erpach i Eisbert von Bodelschwing.
1713 - 13 listopada - Fryderyk Wilhelm daje Georgowi Gottfriedowi Hartmonn potwierdzenie
jego własności nad majątkiem Wachholzhauser.
1714 - Fryderyk von Podewils przewodniczącym sądu grodzkiego i starosta powiatu.
1716 - Świdwin ma 146 domów i 134 mieszczan.
1716 - Spór magistratu i gminy świdwińskiej z komturem z powodu kopania torfu przez
chłopów ze Smardzka (Simmatzig) na gruntach miasta.
1719 - 18 luty - Fryderyk Wilhelm I zarządza, ze względu na to, że dotychczasowe działania
magistratu nie były dla ogółu zbyt pożyteczne, powołanie stałego kolegium z burmistrzem na
czele. Urzędującym burmistrzem był Andreas Leddin.
1719 - Świdwin ma 522 mieszkańców.
1720 - Umiera komendant Ludwig hrabia von Erpach.
1720 - Świdwin posiadał w 18-tym stuleciu garnizon, przeważnie była to kawaleria (kirasjerzy).
1723 - Zbudowano kościół w Przybysławniu (Pribslaff).
1723 - Odbudowano, po wielkim pożarze sprzed roku kościół w Oparznie (Wopersnow).
1726 - Ewald von der Boltz, obsadzony dziedzicznie w majątkach Stare Resko (Retzig) i Stare
Worowo zostaje przewodniczącym sądu miejskiego.
1728 - 14 lutego - zmarł burmistrz Joachim Hammermeister.
1721 - Od 1 stycznia 1713 do końca grudnia 1729 pobudowano 28 nowych domów, 40
domostw było opuszczonych, a 42 zajęli nowi mieszczanie.
1730 - Sprzedano Nielep (Nelep), wieś będącą własnością kasy miejskiej.
2/9
Świdwin jako komturia zakonu joanitów 1700 - 1808
1733 - Burmistrzem urzędującym jest Nikolaus Chnstian Brasche.
1736 - Zmarł komendant Eisbert von Bodelschwingh komturię objęli pospołu w równych
prawach Aleksander hrabia von Wattensleben i Fryderyk Wilhelm von Kalkslein. Objęcie urzędu
odbyło się
1 września tego roku.
1736 - 18 sierpnia - Radca kolonialny Busse przygotowuje generalny akt dzierżawy
zawierający dokładny spis wpływów komturii. Wpływy wynoszą 3533 talary, a wydatki 925
talarów.
1736 - Przymusowi mielenia zboża w zamkowym młynie poza miastem podlegały też wsie:
Bełtno (Boltenhagen), Jastrzębniki (Falkenberg), Chomentowo (Gumtow), Kartlewo (Kartlow),
Klępczewo (Klemzow), Łąkowo (Lantow), Lekowo (Leekow), Lipce (Liepz), Półchleb (Polchlep),
Przybysław (Pribslaff), Słonowice (Schlönwitz), Smardzko (Simmatzig), Oparzno (Wopersnow).
1736 - Za 350 talarów pobudowano kościół w Słonowicach (Schlonwitz).
1738 - Właścicielem apteki zostaje Oesterreich.
1740 - Odnowienie i odbudowa przedniej strony zamku.
1740 - Makkewitz chirurgiem w Świdwinie.
1740 - 16 czerwca - zlecenie (zarządzenie) Fryderyka Wielkiego. Mieszkańcy powiatu świdwi
nskiego
ze względu na brak ziarna chlebowego mają otrzymać z magazynu w Kołobrzegu (Kolberg) 148
buszli i 23,5 półkorcy żyta.
1743 - 16 luty - zatwierdzone zostaje tutejsze bractwo strzeleckie. Jego statut powstał 11 lipca
tego roku.
1746 - Skarbnikiem kasy miejskiej jest Haeger.
1746 - Dochody diakona wynoszą 168 talarów, 8 groszy.
1746 - Skarga rady i gminy Świdwina do Jego Majestatu na inspektora (superintendenta),
Hohenhausena. Dla udowodnienia tego wysłano 2 kaznodziei. Na procesie o obrazę
7 sierpnia
Hohenhausen uwidocznił sam, że jest niedorzecznego umysłu.
1748 - 22 marca - starostą zostaje von Benkendorff z Klępczewa (Klemzow). Na sejmiku
powiatowym postanowiono zaproponować na sejmie krajowym w Kostrzynie (Kustrin), aby
ustawy ogłaszane były w języku niemieckim.
1749 - Zbudowano kościół w Łąkowie (Lankow).
3/9
Świdwin jako komturia zakonu joanitów 1700 - 1808
1749 - Bilans kasy miasta Świdwina. Wpływy 1). Podatki stałe 29 talary 4 grosze. 2) Podatki
niestałe 24 talary 15 groszy 3). Dzierżawy z folwarku Łabędzic (Labenz) 321 talarów 6 groszy z
folwarku miejskiego 200 talarów, z folwalku Niemierzyno (Nemmin) 40 talarów, z folwarku
Bronowo (Bronow) 133 talary 4). Inne drobne wpływy. Suma dochodów 778 talarów 12 groszy,
8 femgi. Wydatki 1). Urzędnicy miejscy: Brasche 52 talary, Neander 40 talarów, skarbnik Hener
32 talary, inni urzędnicy ogółem 273 talary. 2). Duchowni i urzędnicy szkolni 24 talary, 20
groszy 3). Urzędnicy zagraniczni 60 talarów. 4) Wydatki bieżące 281 talarów. 5) Koszty budów i
napraw 46 talarów. Suma wszystkich wydatków 708 talarów, pozostaje nadwyżka 70 talarów.
1750 - Miasto ma 1129 mieszkańców.
1750 - 13 czerwca - Friedrich von Kessenbrink przewodniczącym sądu grodzkiego. Ponieważ
pensie są bardzo niskie, nie można znaleźć godnego szacunku i uczciwego kandydata na
przewodniczącego.
1751 - Wzniesiono świątynie w Lekowie (Leckow).
1751 - 2 letni wakat na posadach kantora, redaktora i diakona. Miasto jest wezwane do zapłaty
pieniędzy za zakwaterowanie i wyżywienie do duchownej kasy uposażeń, sprzeciwia się,
zmuszona jednak decyzją sądu grodzkiego płaci do kasy 128 talarów.
1751 - 18 luty - Christian von Buropdorff, przewodniczący sądu grodzkiego przysięgę
komendantowi. Otrzymue on wolne mieszkame na zamku i dodatek w wysokości 40 talarów
rocznie z zastrzeżeniem, że leżeli komendant chciałby sam mieszkać na zamku, to otrzyma on
kwaterę w mieście. Przydzielono mu mieszkanie obok kaplicy.
1752 - Spór i proces miasta z właścicielem z Wachholzhausem Hormen o naprawę tamy i
mostu. Koszty tej naprawy powinny być rozłożone proporcionalnie.
1752 - Kantor (Rabel) otrzymuje na spanie i wyżywienie 31 talarów.
1755 - Dawid Haeger chirurgiem w Świdwinie.
1757 - 18 czerwca - Komendant Friedrich Wilhelm von Kalkstein ginie w bitwie pod Kollin.
Samodzielnym komendantem pozostaje hrabia von Wartensleben.
1757 - Zmarł aptekarz Christian Oesterreich.
1757 - Specyfikacja (rewizja) pieniędzy, które burmistrz Brasch i jego zięć Schmidt
sprzemierzyli z kasy miejskiej poprzez zaniedbanie i oszustwa ogółem 201 talarów.
1757 - Majątek miejski Łabędzie (Labenz) został wydzierżawiony na 6 lat zarządcy Hoeffch za
134 talarów.
1758 - Sędzią miejskim jest Horn, burmistrzem Karsten.
4/9
Świdwin jako komturia zakonu joanitów 1700 - 1808
1759 - 26 kwietnia - burmistrz Karsten udziela zaliczki w wysokości 200 talarów na zakup koni
dla chłopców z Łabędzia (Labenz).
1759 - 24 września - zarządcy z Łabędzia (Labenz) Hoeffch umorzono 230 talarów z jego
czynszu dzierżawnego, pozostało mu jednak jeszcze do zapłacenia 159 talarów z
wcześniejszych lat.
1760 - 6 czerwca - do Świdwina wkroczyła armia rosyjska. O ich marszach i rabunkach mówi
dziennik pastora Steinbrück i Rusinowa (Rutzenhagen), częściowo wydrukowanym w kronice
Kühna.
1760 - 7 grudnia - Rosyjski generał Todleben nakłada kontrybucje na miasto. Miasto pożycza
na ten cel 100 talarów od rektora Neander.
1760 - Magistrat wyliczył, że kasa miejska straciła w czasie ostatnich lat (6) na dochodach ze
wsi Łabędzie (Labenz) 660 talarów.
1761 - Starostą zostaje von Blackenburg ze Słowieńska (Schlenzig).
1761 - Heinrich Gese aptekarzem w Świdwinie.
1763 - Burmistrz i rada proszą o zbiórkę pieniędzy na niezbędną naprawę kościoła. Potrzebna
jest na to suma 1574 talarów.
1763 - Majątek Łabędzie (Labenz) wydzierżawiono na następne 3 lata za sumę 200 talarów.
1764 - Heinrich Birner doktorem medycyny w Świdwinie.
1765 - Zarządca folwarku miejskiego płaci roczny czynsz 200 talarów.
1768 - 1 dzień adwentu - wzniesienie nowego kościola w Rusinowie (Rutzenhagen). Poprzedni
runął w
1757 r.
1769 - W rejestrach magistratu znajduje się opis dotyczący właścicieli tutejszego majątku
rycerskiego z lat
1630 - 1769. Leżał on przy Bramie Kamiennej i podarowany był w
niespokojnych czasach klasztorowi do obrony.
1770 - Długi kasy miejskiej wynoszą 1278 talarów i 3 grosze.
1770 - Heinrich Gottfried Wesenberg ze Świdwina zostaje przyjęty do towarzystwa
kupieckiego w Szczecinie (Stettin).
1770 - Wśród nazwisk rodowych Świdwina spotykamy między innymi Maguardt Klempe,
Dumsslaff, Ponath, Retzlaff, Schimmelpfennig, Splittgerber, Radünz, Dobratz, Dehnel, Hägel,
Wirchow, Zermott, Nickel, Kohlhoff, Nochl, Richnow, Hammermeister, Brandt, Mundstock,
Rodenwald, Brasche, Neetzke, Theiss.
5/9
Świdwin jako komturia zakonu joanitów 1700 - 1808
1771 - Zamarł adwokat i sędzia miejski Heinrich Korn.
1772 - 27 sierpnia - radca rzśdowy Scheibler wizytuje tutejszego sędziego miejskiego
Moldenhauera.
1772 - Fryderyk Wielki przydziela miastu mąkę do wypieku chleba z magazynu w Kołobrzegu
(Kolberg).
1774 - 6 grudnia - zmarł królewski przewodniczący sądu Christein von Burgsdorff. Zastąpił go
ostatni
świdwiński przewodniczący sądu von Eichmann.
1775 - 29 stycznia - zmarł pocztylionowy Johann Philii Tesch.
1775 - 20 września - zmarł komendant Aleksander hrabia von Wartensleben.
1775 - Zaległe długi 37 talarów, wobec rektora Neander, zostały rozłożone na 231 mieszczan.
1776 - Piorun uderzył i zapalił drewnianą wieżę kościoła.
1776 - 23 sierpnia - Hrabia Rzeszy i minister rzeczywisty państwa i wojenny Finek von
Finkenstein zostaje w obecności radcy krajowego von Blankenburga wprowadzony na urząd
starosty w
Świdwinie.
1777 - Radcą krajowym powiatu świdwińskiego zostaje von Leckow z Lekowa (Leckow).
1777 - Radca komisaryczny i urzędnik sądowy Karstein sprawuje urząd sądowy w królewskim
urzędzie w Draheim (?), zamieszkując w
Świdwinie.
1778 - 29 grudnia - umiera aptekarz Heinrich Gese. Aptekę przyjmuje Christian Noebe.
1779 - Umiera "consul dirigens" Christoph Schultz.
1783 - Remont świdwińskiej większej szkoły miejskiej kosztuje 400 tatarów, które to
pieniądze, wydaje się, zebrane będą w drodze publicznej składki.
1784 - 7 stycznia - sąd grodzki i sąd starosty (powiatowy) pod który podlegała szlachta i
osobistości powiatu
świdwińskiego i drawskiego rozpatruje też apelację
sądu niższego, zostaje zniesiony i zespolony (złączony) z rządem Nowej Marchii. 288 talarów,
które kampania wydawała na utrzymanie sądu grodzkiego, wpływa do kasy opłat.
1784 - Początek sporu granicznego komendy z właścicielem Kluczkowa (Klützkow) Hansem
Colerem, który zajął obszar 155 mórg branderburskich, które do tej pory wykorzystano jako
pastwisko.
1784 - Król (?) ofiaruje miastu 1000 talarów, dzięki czemu uwalnia je z długów wojennych.
6/9
Świdwin jako komturia zakonu joanitów 1700 - 1808
1784 - Z tej miejscowości w każdy wtorek i sobotę wyjeżdża konny pocztylion do Karlina (?),
który powraca w czwartek i niedzielę. Ponadto w każdą sobotę wyrusza z pocztą pieszy
posłaniec do Łobza (Labenz), powracający do
Świdwina w niedzielę. Tutejszy urząd
pocztylionowy podporządkowany był do
1859
urzędowi w Karlinie (Körlin).
1785 - Miasto ma dwie bramy, otoczone jest murem, który ma dwie wieże, liczy 258 domów. W
szkole jest 2 nauczycieli, rektor i kontur. Miejscowość ma 400 mieszkańców, a w ogóle 2000
dusz, w tym 18 włókienników i 20 sukienników, który jest zarazem kupcem materjalnym i 4
Żydów, którzy mają kramy, kasa do opłaty duchownych ma zasoby 1700 talarów, poza
odsetkami z tego 20 talarów dochodu. Nadzór nad nią sprawuje magistrat.
1787 - Na wniosek magistratu sprzedano wały miejskie na lewo od bramy kamiennej za 49
talarów, 6 groszy.
1787 - W Świdwinie zamieszkuje 5 prostych rodzin Żydowskich: 1) Fllip Rathan
(koncesjonowany w
1749 za 50 talarów), 2) Jakob Philip (1727 za 50
talarów). 3) Nathan Philip 4) Daniel Josepe 5) Salomon Aron. Poza tym 2 nadzwyczajnych:
wozak Samuel Nathan i grabarz Simon Isaak.
1789 - Po długich perypetiach i naciskach superintendenta Schrora stracony zostaje murem z
prawej strony bramy kamiennej, położony poza miastem cmentarz przy kościele i założenie
nowego, oceniono na ok. 1800 talarów.
1790 - Ugoda gminy z właścicielem Kluczkowa (Klützkow) majorem Putlitzem. Ponieważ
porozumienie z
1785 wywołało wiele sporów, miasto odstąpiło sporny obszar. W zamian
za to do minimum w Kluczkowie (Klützkow) zrzekło się wypasu na granicy polnej ze
Świdwinem
. Ugodę podpisało 194 obywateli.
1790 - 26 kwietnia - krawiec Johann Heinrich Collatz nabywa prawa obywatelskie.
1790 - 6 lipca - kościelny z wieży Dumzlaff utrzymywał w swoim własnym domu od 18 lat
uczniów bez rekompensaty za czynsz. W zamian za to żądał on uwolnienia z opłaty
kwaterunkowej.
1791 - 5 lipca - umiera królewski komisaryczny radca sądowy Ferdinand Strassburg.
1791 - 22 grudnia - Fabrykant mydła Christian Friedrich Klug nabywa prawa obywatelskie.
Zakłada on gospodę (obecnie jest to dom dziecka), która długi czas (do
1840
) była pierwszą w miejscowości i odegrała wielką rolę w czasach francuskich.
1792 - 26 lipca - Michael Aschenbrenner - sukiennik z Karlina (Körlin) nabywa prawa
obywatelskie.
7/9
Świdwin jako komturia zakonu joanitów 1700 - 1808
1793 - kwiecień - umiera poprzedni burmistrz, radca komisaryczny Gottlieb Friedriel Karsten.
1793 - 13 kwietnia - umiera Wilhelm Runge, wiceburmistrz i poborca powiatowy podatników.
1795 - Henning kupcem (zapewne jedynym) w Świdwinie.
1796 - 13 gospodarstw chłopskich w Bronowie (Brunow) zostaje wydzierżawionych
dziedzicznie za ogólną sumę 1300 talarów i rocznym czynszu 268 talarów.
1796 - 18 stycznia - zmarły w Szczecinie (Stettin), a rodem ze Świdwina kupiec Heinrich
Goltfried Wesenberg zapisuje w swoim testamencie kapitał 1200 talarów.
1796 - 24 stycznia - zmarł Wilhelm Beneckendorff radca komisaryczny sądowy urzędujący
burmistrz i sędzia miejski.
1796 - 11 listopada - zmarł chirurg Dawid Hoeger. Syn objął jego posadę.
1796 - Członek senatu Wilhelm Birner mianowany zostaje sędzią miejskim i wprowadzony na
urząd przez komisarza sądowego Beninga.
1797 - 30 września - umiera doktor medycyny Karl Heinrich Bimer.
1800 - 3 stycznia - umiera w Berlinie komtur hrabia Rzeszy Fink von Finkenstein. Zastąpił go
hrabia Friedrich Leopold von Kalnein wprowadzony na urząd
4 sierpnia tegoż
roku. Godność swą sprawował do czasu rozwiązania zakonu joanitów i przejęcia komendy
przez miasto na własność.
1801 - Miasto ma 1607 mieszkańców.
1803 - Folwark i zagrody chłopskie komturii, komendant wydzierżawia dziedzicznie.
1803 - 3 marca i listopad - uregulowane zostają spory o pastwiska między folwarkiem w
Smardzku (Simmatzig) a komturią.
1803 - 16 lipca - Friedrich Kakelden, szewc z Bobolic (Bubliez) nabywa prawa obywatelskie.
1805 - Burmistrzem jest radca komisaryczny sądowy Brewing.
1805 - Przez miasto przemaszerowują rosyjskie wojska. Rozpisano dostawy dla wojska.
1805 - 5 styczeń - umiera powiatowy poborca podatkowy Brasche.
1806 - 15 maja - umiera asesor sądowy Wiertelsmann i prowizor (zarządca) kościelny Gottlieb
Braun. Zostawił on kościołowi spadek 1000 talarów.
1807 - Przez miasto w kierunku na Kołobrzeg (Kolberg) przeciągnęły większe oddziały wojsk
8/9
Świdwin jako komturia zakonu joanitów 1700 - 1808
francuskich. Od tego czasu miasto musiało dla nich odprowadzić wiele pieniędzy i żywności tak,
że wkrótce zapanowała powszechna bieda.
1807 - Liczba rodzin żydowskich zmniejszyła się do 6.
1808 - Maj - po staroście von Leckow urząd objął von Briesen zamieszkały w Świdwinie.
9/9