Ćwiczenia poprawnej wymowy

Dla Rodziców
Ćwiczenia poprawnej wymowy
Staranna i wyraźna wymowa powinna być ćwiczona systematycznie od najwcześniejszych lat.
To, w jaki sposób mówimy, wpływa na to, jak jesteśmy odbierani. W procesie mówienia zwracamy
uwagę na tempo, wysokość głosu, tembr głosu, melodię wypowiedzi oraz staranność artykulacyjną.
Ocena poprawnej wymowy Waszych dzieci wymaga dużej wiedzy, często specjalistycznej. Jeśli więc
zauważycie Państwo u swojego dziecka jakieś problemy w tym zakresie, skonsultujcie się z wychowawcą lub logopedą. Im szybciej podejmiecie działania, tym łatwiej będzie skorygować błędy wymowy. Brak reakcji może utrwalać złe nawyki.
Zadania oznaczono dodatkowo ikonkami, które sugerują, gdzie wykonywać ćwiczenia (w domu czy
na dworze) oraz czy można je wykonać szybko, czy wymagają więcej czasu.
– czasochłonne
– szybko
– ćwiczenie do wykonania na dworze
– ćwiczenie do wykonania w domu
– szukaj inspiracji w internecie
– warto przeczytać
1
Dla Rodziców
• Ćwiczenia poprawnej wymowy
Ćwiczenie 1. Ćwiczenie rozluźniające aparat artykulacyjny
Jak to wykonać?
1.Rozpocznijcie wspólnie od rozgrzewki, czyli rozruszajcie narządy mowy – wargi, język i żuchwę: prychając, parskając, kląskając językiem (wydając dźwięk jak koń kopytami), wydymajcie policzki, skręćcie
język w trąbkę, językiem dotknijcie podniebienia. Pokaż dziecku, jak ma wykonywać ćwiczenie i zachęcaj je do powtarzania po Tobie.
2.Powtarzajcie jak najwyraźniej, a potem coraz szybciej zdanie:
Jedna wrona bez ogona, druga wrona bez ogona,
trzecia wrona bez ogona… itd.
3.Wyraźnie powtarzajcie zdania. Podczas mówienia szeroko otwierajcie usta i mówcie na wydechu:
Trzy pstre przepiórzyce przeleciały przez trzy pstre kamienice.
Żółta żaba żarła żur.
Wąską dróżką grząską szedł gąsior za gąską.
Ćwiczenie 2. Zabawa słowna dźwiękonaśladowcza
To ćwiczenie ortofoniczne, które doskonali i usprawnia wymowę.
Jak to wykonać?
Czytaj wierszyk, a dziecko niech powtarza kolejne wersy i pokazuje.
Jedzie pociąg fu, fu, fu,
Trąbi trąbka tru, tu, tu,
A bębenek – bum, bum, bum,
Na to żabki – kum, kum, kum,
Konik człapie – człap, człap, człap
Woda z kranu – kap, kap, kap,
Mucha bzyczy – bzy, bzy, bzy,
A wąż syczy – sy, sy, sy,
Baran beczy – be, be, be,
A owieczka – me, me, me.
Autor nieznany
2
Dla Rodziców
• Ćwiczenia poprawnej wymowy
Ćwiczenie 3. Ćwiczenie dykcji
Jak to wykonać?
1. Wszystkie wyrazy wymawiajcie powoli i bardzo wyraźnie. Poproś dziecko, by powtarzało za Tobą.
Poproście, by przy tym patrzyło uważnie w lusterko i zwracało szczególną uwagę na piękne otwieranie ust.
2.Niech dziecko nauczy się na pamięć poszczególnych zdań.
3.Następnie poleć dziecku interpretację tekstu, np.: mów te zdania, jakbyś na kogoś krzyczał/krzyczała, jakbyś był/była bardzo szczęśliwy/szczęśliwa, jakbyś się bał/bała itd.
Trzech Czechów szło ze Szczebrzeszyna do Szczecina.
Kiedy pieprz się w wieprza wetrze, wtedy mięso będzie lepsze.
Nie marszcz czoła, frunie pszczoła.
Ćwiczenie 4. Wyliczanka
Wyliczanki łatwo wpadają w ucho, warto je znać, bo są świetnym pretekstem do
wspólnej zabawy. Są dobrym sposobem na wybranie osoby rozpoczynającej daną grę,
zabawę. Dzięki swojemu naturalnemu rytmowi wspomagają koncentrację i ułatwiają zapamiętywanie, pomagają w liczeniu i nauce kolorów, części ciała, trudnych wyrazów.
Jak to wykonać?
Nauczcie się na pamięć wyliczanki-rymowanki. Niech dziecko wymawia ją wyraźnie i coraz szybciej.
Ele mele dudki,
gospodarz malutki,
gospodyni jeszcze mniejsza,
ale za to robotniejsza.
Ele mele dudki,
gospodarz malutki,
gospodyni garbata,
a ich córka smarkata.
Wyliczanki polskie
3
Dla Rodziców
• Ćwiczenia poprawnej wymowy
Ćwiczenie 5. Ćwiczenia głosowe
Jak to wykonać?
1. Poleć dziecku:
• naśladuj warkot silnika motocyklowego na różnych wysokościach dźwięku. Używaj najpierw
jedynie warg, potem języka, na koniec warg i języka.
• cmoknij przeciągle, jak najgłośniej;
• powiedz w różnym tempie:
brim, bram, bram, bram, brom
frim, fram, fram, fram, from
trim, tram, tram, tram, trom
krim, kram, kram, kram, krom… itd.
Ćwiczenie 6. Łamańce językowe
Jak to wykonać?
1. Powtórzcie kilkakrotnie te trudne zdania, które ćwiczą wyraźną wymowę.
Lulaj, Jolu, lalę.
Pstry pstrąg pstryknął, drgnął, kaszlnął,
parsknął i cierpliwie pełznął w płyciznę.
Moje miłe małe, miłe moje małe, małe moje miłe,
miłe małe moje, moje małe miłe, małe miłe moje.
Sieje zioła sioło, sielskie zielsko wkoło.
Raz żabka z Rabki dostała sapki,
bo zamiast butków nosi w deszcz klapki.
4