Szkolny Program Profilaktyki - Zespół Szkół Nr1Szkoła Podstawowa

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI
ZESPOŁU SZKÓŁ NR 1
IM. GEN. WŁADYSŁAWA SIKORSKIEGO
W BIAŁYMSTOKU
SPIS TREŚCI
I Wstęp.
3
II Cele programu.
5
III Metody pracy.
8
IV Diagnoza środowiska.
9
V Realizacja oddziaływań profilaktycznych wśród uczniów szkoły podstawowej
10
VI. Realizacja oddziaływań profilaktycznych wśród uczniów gimnazjum
17
VII. Realizacja oddziaływań profilaktycznych wśród rodziców, prawnych opiekunów.
23
VIII. Realizacja oddziaływań profilaktycznych wśród nauczycieli i innych pracowników szkoły. 24
IX. Współpraca ze środowiskiem lokalnym.
26
X. Oczekiwane efekty działalności profilaktycznej pierwszego stopnia.
27
XI. Tradycje dotyczące profilaktyki w naszej wspólnocie szkolnej.
28
XII Ewaluacja programu.
29
XIII. Uwagi końcowe.
30
2
I WSTĘP
Motto: KaŜdy nauczyciel jest wychowawcą.
Program profilaktyki jest integralną częścią programu wychowawczego szkoły. Adresowany
jest on do uczniów, nauczycieli i rodziców, w związku, z czym jest realizowany w trzech
płaszczyznach. Profilaktyka uniwersalna adresowana jest do całej populacji szkolnej. Jej część
teoretyczna została poprzedzona szczegółową diagnozą środowiska szkolnego. Na podstawie
obserwacji środowiska szkolnego oraz w wyniku przeprowadzenia diagnozy przez pedagoga
szkolnego poprzez:
-
anonimową ankietę dla uczniów, której celem było poznanie aktualnej sytuacji uczniów,
ich obaw oraz zagroŜeń występujących w środowisku szkolnym i poza nim;
-
anonimową ankietę dla rodziców, której celem było poznanie poglądów rodziców na
problem wszelkiego rodzaju zagroŜeń występujących wśród uczniów, a takŜe poznanie
ich stanowiska i oczekiwań względem programu profilaktyki;
-
anonimową ankietę dla nauczycieli, której celem było poznanie ich największych
problemów wychowawczych oraz oczekiwań wobec programu profilaktyki,
zauwaŜa się iŜ występują następujące problemy:
-
problem przemocy i agresji,
-
palenie papierosów,
-
spoŜywanie alkoholu,
-
sporadyczny kontakt młodzieŜy z narkotykami.
Profilaktyka selektywna adresowana jest do uczniów, którzy są w sposób szczególny
naraŜeni na rozwój problemów związanych z podejmowaniem zachowań dysfunkcyjnych
Celem tej profilaktyki jest promowanie zdrowego stylu Ŝycia oraz opóźnienie inicjacji
zachowań ryzykownych.
Program realizowany jest następującymi strategiami:
Strategia informacyjna – dostarczanie podstawowych informacji na temat przyczyn i skutków
ryzykownych zachowań i dokonywania wyborów.
Strategia edukacyjna – nabycie i rozwijanie waŜnych umiejętności psychologicznych i
społecznych, np.: umiejętność rozpoznawania i radzenia sobie z presją mediów, grupy rówieśniczej;
umiejętność dobrego komunikowania się, poszukiwania i udzielania wsparcia i pomocy;
rozwiązywania konfliktów, asertywność, które chronią przed niepoŜądanymi zachowaniami
społecznymi.
3
Strategia alternatyw – zaangaŜowanie uczniów w działalność, która daje satysfakcję, słuŜy
rozwojowi i jest akceptowana społecznie.
Strategia interwencji – skierowana na uczniów mających szczególne trudności (grupy
podwyŜszonego ryzyka), polega na bezpośredniej pomocy indywidualnej.
Przy wdraŜaniu w Ŝycie programu profilaktyki niezwykle waŜne jest tworzenie w szkole
atmosfery, w której uczniowie będą czuli szczere zainteresowanie swoimi problemami i będą mogli
liczyć na pomoc. Bardzo waŜne jest takŜe rozwijanie współpracy róŜnych środowisk
wychowawczych tzn. szkoły i rodziców.
4
II CELE PROGRAMU PROFILAKTYKI
Naczelny cel programu profilaktyki:
UCZEŃ POTRAFI PRZYJĄĆ POSTAWĘ
ASERTYWNĄ WOBEC ZACHOWAŃ
DYSFUNKCYJNYCH
Cele szczegółowe:
Uczniowie:
Cele w zakresie wiadomości:
zdobywają i poszerzają wiedzę na temat skutków zachowań ryzykownych,
zdobywają wiedzę na temat środków uzaleŜniających, konsekwencji ich stosowania
oraz mechanizmów uzaleŜnień.
Cele w zakresie umiejętności:
kształtują umiejętności interpersonalne istotne w zdrowych kontaktach z innymi
ludźmi: komunikacja; akceptacja siebie i innych; radzenie sobie w trudnych
sytuacjach; sposoby radzenia sobie z agresją oraz własnymi negatywnymi emocjami,
wdraŜają w Ŝycie alternatywne formy spędzania czasu wolnego.
Cele w zakresie postaw:
5
wykazują odpowiedzialną postawę za zdrowie swoje i innych,
wykazują postawy asertywne.
Nauczyciele:
Cele w zakresie wiadomości:
wzbogacają warsztat pracy wychowawczej o nowe wiadomości i umiejętności w
prowadzeniu oddziaływań profilaktycznych w środowisku szkolnym,
dostarczają wiedzy o konsekwencjach zachowań dysfunkcyjnych.
Cele w zakresie umiejętności:
rozwijają umiejętności profesjonalnego prowadzenia zajęć profilaktycznych z
młodzieŜą w ramach profilaktyki pierwszego stopnia,
doskonalą metody pracy z uczniem w zakresie umiejętności społecznych, radzenia
sobie z emocjami, komunikacji oraz oddziaływań,
organizują zajęcia sprzyjające rozwojowi róŜnorodnych zainteresowania uczniów.
Cele w zakresie postaw:
wspierają postawy i zachowania promujące zdrowy styl Ŝycia,
kształtują umiejętności rozwiązywania problemów i konfliktów.
Rodzice:
Cele w zakresie wiadomości:
6
nabywają i poszerzają wiadomości w zakresie umiejętności wychowawczych
waŜnych w kontakcie ze swoimi dziećmi,
nabywają wiadomości na temat czynników chroniących dzieci przed sięganiem po
środki uzaleŜniające i czynników ryzyka.
Cele w zakresie umiejętności:
kształtują umiejętności prawidłowego porozumiewania się z dziećmi,
wspomagają rozwiązywanie problemów w Ŝyciu codziennym.
Cele w zakresie postaw:
wykazują zaangaŜowanie i aktywność w Ŝyciu swoich dzieci.
7
Podmioty oddziaływań.
1. Uczniowie.
2. Rodzice.
3. Nauczyciele oraz pozostali pracownicy szkoły.
III Metody
1. Programy profilaktyczne dostosowane do wieku i poziomu uczniów z elementami treningu w
zakresie umiejętności psychologicznych i społecznych.
2. Działania zintegrowane w ramach wszystkich przedmiotów i programów nauczania np.:
godziny wychowawcze, ścieŜki przedmiotowe (prozdrowotna, wychowanie do Ŝycia w
rodzinie), zajęcia plastyczno-techniczne.
3. Rozmowy indywidualne, kierowane; spotkania cykliczne; spotkania z pedagogiem szkolnym.
4. Konkursy, kampanie informacyjne, prelekcje dla rodziców i nauczycieli, festyny, apele,
spotkania przed dyskotekowe organizatorów z młodzieŜą.
5. Zajęcia alternatywne (koła zainteresowań, grypy dyskusyjne).
6. Aktywowanie uczniów poprzez ich mocne strony.
Podczas realizacji programu naleŜy stosować przede wszystkim metody wielostronnego
kształcenia i stymulacji aktywności i komunikacji uczniów.
8
IV Diagnoza środowiska
Lp.
Cele szczegółowe
Zadania
Poziom realizacji
Sposób realizacji
Osoby
odpowiedzialne
1.
Nauczyciele znają aktualną
Przeprowadzenie
Uczniowie
Anonimowe ankiety,
sytuację uczniów, ich obawy i
wstępnej diagnozy
konsultacje z
zagroŜenia.
wśród uczniów.
wychowawcami,
Pedagog
rozmowy z uczniami.
2.
Nauczyciele znają oczekiwania
Przeprowadzenie
Rodzice
Anonimowe ankiety,
rodziców i ich spojrzenia na
wstępnej diagnozy
indywidualne
problem zagroŜenia uczniów i
wśród rodziców.
rozmowy.
Pedagog
profilaktykę.
3.
Zespół ds. Szkolnego Programu
Przeprowadzenie
Profilaktyki zna oczekiwania
wstępnej diagnozy
nauczycieli wobec programu
wśród nauczycieli.
Nauczyciele
Anonimowe ankiety.
Pedagog
Uczniowie
Konsultacje z
Pedagog
profilaktyki, oraz ich największe
problemy wychowawcze.
4.
Pedagog szkolny potrafi
Pomoc i
wyszczególnić dzieci mające
nakłonienie do
kontakt z uŜywkami i
pracy
substancjami psychoaktywnymi.
terapeutycznej.
rodzicami
9
Uwagi
V Realizacja oddziaływań profilaktycznych wśród uczniów szkoły podstawowej
L.p.
Dział
Cele szczegółowe
Zagadnienia
Poziom
tematyczny
1.
Jestem
uczestnikiem
grupy
rówieśniczej.
Realizacja
załoŜeń
Programu
Rządowego:
„Bezpieczna i
przyjazna
szkoła” rozwój
umiejętności
społecznych,
emocjonalnych
i Ŝyciowych
uczniów,
budowanie
realistycznej
samooceny,
poczucia
własnej
wartości i
szacunku dla
innych.
Sposób realizacji
realizacji
• Uczeń rozumie mechanizm
nacisku grupowego i wie jak
moŜna się mu
przeciwstawić.
• Uczeń potrafi wykazać
znaczenie pozytywnej roli
uczestnictwa w Ŝyciu grupy
rówieśniczej.
• Uczeń zna zasady
prawidłowego
komunikowania się z innymi
ludźmi.
• Uczeń potrafi rozwiązywać
konflikty.
• umiejętności społeczne,
• Uczeń rozwija umiejętności
emocjonalne i Ŝyciowe.
• Uczeń dokonuje
realistycznej samooceny.
• Uczeń zna poczucia własnej
wartości
• Uczeń okazuje szacunek
innym.
Osoby
odpowiedzialne
Ja i moi koledzy w
klasie tworzymy zespół
grupy rówieśniczej,
wzajemnie ze sobą
współdziałamy.
Klasy 0 – III
IV - VI
Określa nauczyciel
prowadzący zajęcia.
Nauczyciele
kształcenia
zintegrowanego,
wychowawcy,
pedagog szkolny.
Chciałbym znaleźć
prawdziwego
przyjaciela. Co
przyjaciele mogą zrobić
dla siebie? Umiem być
przyjacielem.
Klasy IV
Lekcje godziny
wychowawczej, język
polski, spotkania z
pedagogiem szkolnym.
Wychowawcy,
nauczyciele języka
polskiego, pedagog
szkolny.
Inne osoby mogą mi
pomóc. KaŜdy człowiek
ma swój sposób na
Ŝycie. Mój sposób na
Ŝycie jest róŜny od
innych.
Jak radzić sobie w
trudnych sytuacjach?
Klasy V
Lekcje godziny
wychowawczej,
spotkania z pedagogiem
szkolnym.
Wychowawcy,
pedagog szkolny.
Klasy VI
Lekcje godz.
wychowawczej,
spotkania z
pedagogiem.
Wychowawcy,
pedagog szkolny.
10
Uwagi
L.p.
Dział
Cele szczegółowe
Zagadnienia
Poziom
tematyczny
2.
Jak
rozwiązywać
problemy?
Sposób realizacji
realizacji
Uczeń potrafi:
• wzmacniać pozytywny
obraz samego siebie,
•
•
•
•
rozwiązywać
problemy,
budować właściwe
relacje z rówieśnikami
i dorosłymi,
umiejętnie wyraŜać
własne poglądy,
posiada wykształconą:
umiejętność
przepraszania i
wybaczania
Osoby
odpowiedzialne
Uczę się przepraszać i
prosić.
Klasy 0 – III
Formy aktywne.
Nauczyciele
kształcenia
zintegrowanego.
Ryzykowne decyzje, czy
warto je podejmować?
Klasy IV-VI
Lekcje godziny
wychowawczej.
Wychowawcy klas.
Jestem odpowiedzialny
za siebie i swoje czyny.
Klasa V
Lekcje godziny
wychowawczej,
wychowania do Ŝycia w
rodzinie, spotkania z
pedagogiem szkolnym.
Wychowawcy klas,
nauczyciel
wychowania do Ŝycia
w rodzinie, pedagog
szkolny.
Asertywne zachowanie.
Uczymy się mówić
„NIE”
Klasa VI
Lekcje godziny
wychowawczej,
wychowania do Ŝycia w
rodzinie, spotkania z
pedagogiem szkolnym.
Wychowawcy klas,
nauczyciel
wychowania do Ŝycia
w rodzinie, pedagog
szkolny.
11
Uwagi
L.p.
Dział
Cele szczegółowe
Zagadnienia
Poziom
tematyczny
3.
Sposób realizacji
realizacji
My i środki
uzaleŜniające.
•
Realizacja
załoŜeń
Programu
Rządowego:
„Bezpieczna i
przyjazna
szkoła”
promowanie
szkoły bez
takich zjawisk,
jak: uŜywki.
•
•
•
Uczeń potrafi
samodzielnie
podejmować właściwe
decyzje.
Uczeń posiada
informacje o
mechanizmach
powstawania
uzaleŜnień oraz ich
szkodliwości.
Uczeń zna powody, dla
których ludzie sięgają
po środki
uzaleŜniające.
Uczeń wie, gdzie moŜe
szukać pomocy w
sytuacji kryzysu w
rodzinie.
Nikotyna
Palenie papierosów jest
niebezpieczne dla
zdrowia człowieka.
Dlaczego ludzie palą
papierosy? Co zrobić,
aby w przyszłości nie
palić?
Alkohol
Co wiemy o alkoholu?
Wpływ alkoholu na
człowieka.
My i alkohol.
Dokonanie wybory.
Skutki picia alkoholu
(biologiczne,
psychiczne, społeczne,
natychmiastowe i
długoterminowe).
Powody, dla których
ludzie piją alkohol.
odpowiedzialne
Klasy 0-III
Prace plastyczne
Nauczyciele
kształcenia
zintegrowanego
Klasy IV-VI
Lekcje godz.
wychowawczej,
przyroda, sztuka.
Wychowawcy,
nauczyciele przyrody
i sztuki
Klasa IV
Lekcje godz. wych.,
przyrody.
Klasa V
Lekcje godz. wych.,
przyrody,
Lekcje godz. wych.,
przyrody, ulotki.
Wychowawcy,
nauczyciele przyrody
Wychowawcy,
nauczyciele
przyrody.
Klasa VI
Klasa VI
Lekcje godz. wych.,
konkursy plastyczne.
Lekcje godz. wych.,
konkursy plastyczne.
Dzieci alkoholików. Jak
im pomóc? Gdzie i do
kogo sami mogą
zwrócić się o pomoc?
Klasy IV-VI
Klasy IV-VI
Narkotyki
Świat byłby duŜo lepszy
bez środków
uzaleŜniających.
My i narkotyki.
Co wiemy o
narkotykach? Wpływ
narkotyków na
organizm człowieka?
12
Osoby
Lekcje godziny
wychowawczej
Sztuka
wychowanie do Ŝycia w
rodzinie
Wychowawcy klas,
samorząd
uczniowski, pedagog
szkolny
Wychowawcy klas,
samorząd
uczniowski, pedagog
szkolny
Wychowawcy klas
N-le sztuki
N-le wychowania do
Ŝycia w rodzinie
Uwagi
L.p.
Dział tematyczny
Cele szczegółowe
Zagadnienia
Poziom
Sposób realizacji
realizacji
4.
Jak spędzać czas
wolny?
Realizacja załoŜeń
Programu
Rządowego:
„Bezpieczna i
przyjazna szkoła” Rozwój działalności
pozalekcyjnej i
pozaszkolnej oraz
zwiększenie
znaczenia
organizacji i
stowarzyszeń
młodzieŜowych w
Ŝyciu szkoły
•
•
Uczeń
rozumie, Ŝe to
on sam w
znacznym
stopniu jest
odpowiedzialn
y za własne
zdrowie.
Uczeń zna
właściwe i
dające
zadowolenie
moŜliwości
spędzania
czasu
wolnego.
Co mogę sam zrobić,
aby być silnym i
zdrowym?
odpowiedzialne
Apel.
Nauczyciele
kształcenia
zintegrowanego.
Sposoby dbania o swoje Klasa IV
zdrowie.
Lekcje przyrody i
godz. wych., akcja
plakatowa,
inscenizacje, apel.
Nauczyciele
przyrody i
wychowawcy
klas, PCK.
Czas wolny jak go
racjonalnie
wykorzystać?
Klasa V
Lekcje
wychowania do
Ŝycia w rodzinie,
gazetka.
Nauczyciele
wychowania do
Ŝycia w rodzinie.
Afirmacja Ŝycia.
Klasa VI
Koła
zainteresowań,
konkursy,
prezentacja.
Nauczyciele
prowadzący
róŜne koła.
Realizacja
priorytetu
Prezydenta
rozszerzanie idei
szkoły otwartej –
zajęcia pozalekcyjne
zgodnie z
zainteresowaniami i
potrzebami uczniów.
13
Klasy 0-III
Osoby
Uwagi
L.p.
Dział
Cele szczegółowe
Zagadnienia
Poziom
tematyczny
5.
Ja i moje
uczucia.
Sposób realizacji
realizacji
• Uczeń potrafi
rozpoznawać i wyraŜać
własne uczucia.
• Uczeń wie jak radzić
sobie z napięciem
emocjonalnym.
• Uczeń potrafi rozpoznać
zagroŜenia uczuciowe
tworzone przez
nietrzeźwe zachowania
innych ludzi.
• Uczeń potrafi rozpoznać
u siebie i innych złość,
agresję.
• Uczeń ma wykształcony
zdrowy obraz samego
siebie.
• Uczeń rozwija
umiejętności
emocjonalne i Ŝyciowe.
• Uczeń dokonuje
realistycznej samooceny.
• Uczeń zna poczucia
własnej wartości
• Uczeń okazuje szacunek
innym.
Ja i najbliŜsi; kto mnie lubi,
kocha, na kogo mogę liczyć?
Czego najbardziej się
wstydzimy?
Tworzymy listę sposobów
poprawy złego
samopoczucia.
Sukcesy moje cieszą innych,
sukcesy innych cieszą mnie.
Poznajemy i nazywamy
uczucia. WyraŜamy je w
róŜnych zachowaniach.
Uczucia innych ludzi – czy
je rozumiemy i potrafimy
zaakceptować.
Jestem istotą niepowtarzalną.
Umiem i chcę wyraŜać swoje
uczucia.
Moje wewnętrzne i
zewnętrzne JA.
Poszukujemy szczęścia.
Istnieją sprawy, dla których
warto Ŝyć
14
Osoby
odpowiedzialne
Klasy 0-VI
Prace plastyczne,
godzina
wychowawcza,
plakaty, metaplany.
Nauczyciele kształcenia
zintegrowanego,
wychowawcy, pedagog
szkolny.
Klasy IV
Godzina
wychowawcza,
gazetki w klasach.
Wychowawcy, pedagog
szkolny.
Klasy V
Klasy VI
Godzina
wychowawcza, filmy
edukacyjne
Godzina
wychowawcza,
spotkanie z
pedagogiem
szkolnym.
Wychowawcy
Wychowawcy, pedagog
szkolny.
Uwagi
L.p.
Dział
Cele szczegółowe
Zagadnienia
Poziom
tematyczny
6.
Zdrowie
ucznia
Sposób realizacji
Osoby
realizacji
-uczeń wskazuje
właściwą postawę
ciała człowieka,
-uczeń wskazuje
sposoby zapobiegania
wadom postawy,
-uczeń potrafi w
sposób właściwy
spakować tornister
-postawy ciała
człowieka
-wady postawy
Klasy I-VI
odpowiedzialne
Lekcje godziny
wychowawczej,
Wychowawcy
klas
.
.
15
Uwagi
L.p.
Dział
Cele szczegółowe
Zagadnienia
Poziom
tematyczny
Sposób realizacji
realizacji
Osoby
odpowiedzialne
6.
-uczeń wykorzystuje
Technologia
komputerowa technologie
komputerową do
Realizacja
rozwijania swoich
zainteresowań oraz do
priorytetu
Prezydenta – pogłębiania wiedzy z
stwarzanie
róŜnych dziedzin.
warunków do -uczeń podnosi
posługiwania
umiejętności
się
komunikowania się z
technologią
innymi, w tym za
informacyjną
pomocą narzędzi
oraz załoŜeń
technologii
informacyjno –
Programu
komunikacyjnych tak,
Rządowego:
„Bezpieczna i aby szanować prawa
rówieśników,
przyjazna
nauczycieli i innych
szkoła”.
uŜytkowników
nowoczesnych
mediów,
Bezpieczny
Internet- czy - uczeń zna
zagroŜenia, jakie
znasz
związane są z zagroŜenia?
korzystania z Internetu
- uczeń zna zasady
bezpiecznego
korzystania z Internetu
- technologia
komputerowa i jej
wykorzystanie w nauce
-zasoby Internetu
ZagroŜenia internetu :
pornografia,
cyberprzemoc,
uzaleŜnienie od
Internetu,
problemy
psychospołeczne
anonimowy
dostęp do
środków
odurzających,
przetwarzanie
danych
osobowych
zjawiska agresji
elektronicznej
wśród młodzieŜy
16
Klasy I-VI
Wykorzystanie
technologii
komputerowej
podczas zajęć
edukacyjnych,
przygotowania prac
domowych. Koło
informatyczne
Wszyscy
nauczyciele
Nauczyciele
Informatyki
Klasy I-VI
godziny
wychowawcze,
Dyrektor Szkoły
Wychowawcy
Nauczyciele
Informatyk
Uwagi
17
VI. Realizacja oddziaływań profilaktycznych wśród uczniów gimnazjum
L.p.
Dział
Cele szczegółowe
Zagadnienia
tematyczny
1.
śycie bez
nałogów:
(Realizacja
załoŜeń
Programu
Rządowego:
„Bezpieczna i
przyjazna
szkoła”
promowanie
szkoły bez
takich
zjawisk, jak:
uŜywki).
a). uczeń posiada podstawowe
informacje o istocie nałogów:
• związku między paleniem
tytoniu, naduŜywaniem
alkoholu i stosowaniem
środków odurzających a
stanem zdrowia człowieka,
• systemach wspierania osób
wkraczających w uzaleŜnienie
lub juŜ uzaleŜnionych,
• sposobach bronienia się
(odmawiania) przed
namowami do uŜywania,
próbowania środków
uzaleŜniających,
• moŜliwości uzyskania pomocy
osobom dotkniętym
konsekwencjami róŜnych
uzaleŜnień;
b) uczeń potrafi :
• stosować róŜne sposoby
(warianty) odmawiania w róŜnych
sytuacjach Ŝyciowych,
• wskazać związek między
paleniem tytoniu, naduŜywaniem
alkoholu i braniem środków
narkotycznych a zmianami w
funkcjonowaniu organizmu
człowieka,
śycie bez nałogów:
-nikotyna, alkohol,
narkotyki-ogólne informacje
na temat środków
uzaleŜniających;
- wpływ nikotyny, alkoholu,
narkotyków na zdrowie i
Ŝycie człowieka;
- pomoc osobom
uzaleŜnionym.
18
Poziom
Sposób
Osoby
realizacji
realizacji
odpowiedzialne
Klasy I-III
Lekcje godziny
wychowawczej,
lekcje
wychowania do
Ŝycia w
rodzinie, lekcje
biologii,
spotkania z
pedagogiem
szkolnym, z
ekspertami,
biblioteczka
szkolna, filmy
edukacyjne,
konkurs.
- dyrekcja,
nauczyciele,
wychowawcy,
pedagog
szkolny,
bibliotekarz,
samorząd
uczniowski.
Uwagi
L.p. Dział
Cele szczegółowe
Zagadnienia
tematyczny
1.
śycie bez
nałogów:
(Realizacja
załoŜeń
Programu
Rządowego:
„Bezpieczna i
przyjazna
szkoła”
promowanie
szkoły bez
takich
zjawisk, jak:
uŜywki)
• zróŜnicować własne
zachowania oceniając je jako
bezpieczne lub ryzykowne (w
kontekście uzaleŜnień wskazać
związek między paleniem tytoniu,
naduŜywaniem alkoholu i
braniem środków narkotycznych
a zmianami w funkcjonowaniu
organizmu człowieka,
• zróŜnicować własne
zachowania oceniając je jako
bezpieczne lub ryzykowne (w
kontekście uzaleŜnień)
• wyjaśnić podstawowe pojęcia,
np. nałóg, uzaleŜnienie, narkotyk,
alkohol, tytoń, palacz czynny,
palacz bierny, lekomania, skutki
uzaleŜnień: (biologiczne,
psychiczne, społeczne) itp.
śycie bez nałogów:
-nikotyna, alkohol,
narkotyki-ogólne informacje
na temat środków
uzaleŜniających;
- wpływ nikotyny, alkoholu,
narkotyków na zdrowie i
Ŝycie człowieka;
- pomoc osobom
uzaleŜnionym.
c) uczeń przyjmuje postawę
aprobowaną społecznie wobec
środków uzaleŜniających,
odpowiedzialności
za swoje zdrowie oraz skutki swojego
zachowania związanego z związanego
z naduŜywaniem alkoholu, paleniem
tytoniu i stosowaniem środków
narkotycznych.
19
Poziom
Sposób
Osoby
realizacji
realizacji
odpowiedzialne
Klasy I-III
Lekcje godziny
wychowawczej,
lekcje
wychowania do
Ŝycia w
rodzinie, lekcje
biologii,
spotkania z
pedagogiem
szkolnym, z
ekspertami,
biblioteczka
szkolna, filmy
edukacyjne,
konkurs.
- dyrekcja,
nauczyciele,
wychowawcy,
pedagog
szkolny,
bibliotekarz,
samorząd
uczniowski.
Uwagi
L.p. Dział tematyczny
2.
3.
Asertywność:
Cele szczegółowe
- uczeń potrafi wyjaśnić pojęcie
„asertywność”,
- uczeń potrafi budować właściwe
relacje z rówieśnikami i z
dorosłymi;
- uczeń potrafi przeciwstawić się
presji otoczenia;
- uczeń rozpoznaje trzy
podstawowe typy zachowań
ludzkich: uległość, agresja,
asertywność;
- uczeń wykazuje postawę
asertywną w kontaktach
międzyludzkich- umiejętnie
wyraŜa własne uczucia i poglądy.
Nasze uczucia i
emocje:
Realizacja załoŜeń
Programu
Rządowego:
„Bezpieczna i
przyjazna szkoła” rozwój umiejętności
społecznych,
emocjonalnych i
Ŝyciowych uczniów,
budowanie
realistycznej
samooceny,
poczucia własnej
wartości i szacunku
dla innyc.)
-uczeń potrafi rozpoznawać,
nazywać i wyraŜać własne uczucia
i emocje oraz innych ludzi;
- uczeń potrafi panować nad
własnymi emocjami;
- uczeń zna konstruktywne
sposoby rozładowywania napięć
emocjonalnych;
- uczeń wskazuje róŜnice między
przemocą fizyczną i psychiczną.
-uczeń dokonuje realistycznej
Zagadnienia
Asertywność:
- podstawowe
wiadomości na temat
asertywności;
- co to znaczy być
asertywnym?;
- „mapa asertywności”.
Poziom
Sposób
Osoby
realizacji
realizacji
odpowiedzialne
Klasy II-III
Lekcje godziny
wychowawczej,
spotkania z
pedagogiem
szkolnym,
kwestionariusz
„mapa
asertywności”,
metody
aktywizujące w
pracy z grupą.
Wychowawcy
klas, pedagog
szkolny.
Klasy I-III
nazywanie czuć
własnych i innych ludzi;
- wyraŜanie własnych
uczuć i emocji;
- źródła agresji;
- sposoby
rozładowywania
emocji;
- przemoc fizyczna i
psychiczna.
samooceny.
-uczeń zna poczucia własnej wartości
Uczeń okazuje szacunek innym.
20
Godzina
wychowawcza,
filmy
edukacyjne,
spotkania z
pedagogiem
szkolnym, ze
specjalistami, np.
terapeutą,
psychologiem,
przedstawicielem
prawa, prace
plastyczne.
Wychowawcy,
pedagog
szkolny,
specjaliści.
Uwagi
L.p. Dział tematyczny
4.
Czas wolny:
Realizacja załoŜeń
Programu
Rządowego:
„Bezpieczna i
przyjazna szkoła” Rozwój działalności
pozalekcyjnej i
pozaszkolnej oraz
zwiększenie
znaczenia
organizacji i
stowarzyszeń
młodzieŜowych w
Ŝyciu szkoły
Cele szczegółowe
uczeń wie i rozumie, Ŝe jest
odpowiedzialny za własne zdrowie
oraz zna sposoby dbania o nie;
- uczeń potrafi w prawidłowy
sposób organizować sobie czas
wolny;
- uczeń potrafi korzystać z oferty
zajęć pozalekcyjnych.
Zagadnienia
-sposoby dbania o
swoje zdrowie;
- umiejętne i racjonalne
wykorzystywanie czasu
wolnego;
- zachęcanie do udziału
w zajęciach
pozalekcyjnych
Realizacja
priorytetu
Prezydenta
rozszerzanie idei
szkoły otwartej –
zajęcia pozalekcyjne
zgodnie z
zainteresowaniami i
potrzebami uczniów.
21
Poziom
Sposób
Osoby
realizacji
realizacji
odpowiedzialne
Klasy
I-III
Lekcje biologii,
wychowania
fizycznego,
godziny
wychowawcze,
zajęcia
pozalekcyjne,
gazetka.
Nauczyciele
biologii,
wychowania
fizycznego,
wychowawcy
klas, osoby
odpowiedzialne
za prowadzenie
zajęć
pozalekcyjnych.
Uwagi
L.p. Dział tematyczny
5.
Cele szczegółowe
Zagadnienia
Poziom
Sposób
Osoby
realizacji
realizacji
odpowiedzialne
Klasy I-III
Lekcje godziny
wychowawczej,
Wychowawcy
klas
Zdrowie ucznia
-uczeń wskazuje właściwą postawę -postawy ciała
ciała człowieka,
człowieka
-uczeń wskazuje sposoby
-wady postawy
zapobiegania wadom postawy,
-uczeń potrafi w sposób właściwy
spakować tornister
.
.
22
Uwagi
L.p.
Dział
Cele szczegółowe
Zagadnienia
Poziom
tematyczny
6.
Technologia
komputerowa
Realizacja
priorytetu
Prezydenta –
stwarzanie
warunków do
posługiwania
się technologią
informacyjną
Realizacja
priorytetu
Prezydenta rozwijanie
kontaktu z
rodzicami za
pośrednictwem
Internetu
Bezpieczny
Internet- czy
znasz
zagroŜenia?
Sposób realizacji
realizacji
-uczeń wykorzystuje
technologie
komputerową do
rozwijania swoich
zainteresowań oraz do
pogłębiania wiedzy z
róŜnych dziedzin.
- technologia
komputerowa i jej
wykorzystanie w nauce
-zasoby Internetu
Klasy I-III
Osoby
odpowiedzialne
Wykorzystanie
technologii
komputerowej
podczas zajęć
edukacyjnych,
przygotowania prac
domowych. Koło
informatyczne
Wszyscy
nauczyciele
Dziennik
elektroniczny
- uczeń zna
zagroŜenia, jakie
wynikają z
korzystania z Internetu
- uczeń zna zasady
bezpiecznego
korzystania z Internetu
ZagroŜenia internetu :
I-III
pornografia,
cyberprzemoc,
uzaleŜnienie od
Internetu,
problemy
psychospołeczne,
anonimowy dostęp do
środków odurzających,
przetwarzanie danych
osobowych
zjawiska agresji
elektronicznej wśród
młodzieŜy
23
godziny
wychowawcze,
Wychowawcy
Nauczyciele
Informatyki
Pedagog szkolny
Uwagi
VII Realizacja oddziaływań profilaktycznych wśród rodziców
Zadania
Cele
Sposób realizacji
Systematyczna edukacja
rodziców w zakresie
umiejętności
wychowawczych w kontakcie
ze swoimi dziećmi.
Pedagogizacja rodziców.
Rodzice posiadają wiedzę na
temat umiejętności
wychowawczych, które stosują
w procesie wychowania dzieci.
Spotkania klasowe i szkolne,
konsultacje z wychowawcą,
pedagogiem szkolnym, dyrekcją,
spotkania z ekspertami, np.
psychologiem.
Rodzice pogłębiają wiedzę na
Konsultacje, spotkania indywidualne i
temat środków uzaleŜniających grupowe z wychowawcą, pedagogiem,
oraz konsekwencji ich
specjalistami, spotkania, prelekcje z
stosowania.
funkcjonariuszami policji.
Wychowawcy,
pedagog,, dyrekcja,
zaproszeni eksperci.
Odpowiedzialność i aktywne
uczestnictwo rodziców w
Ŝyciu swoich dzieci.
Realizacja priorytetu
Prezydenta - włączenie w
Ŝycie szkoły rodziców jako
osób wspomagających
realizację zadań
edukacyjnych
Wspólny czas wolny
rodziców i dzieci.
Rodzice utrzymują
systematyczny kontakt ze
szkołą.
Dyrekcja, wychowawcy,
pedagog.
Zebrania szkolne, indywidualne
konsultacje, uroczystości i imprezy
szkolne.
Osoby odpowiedzialne
Wychowawcy, pedagog,
dyrekcja, specjaliści.
Rodzice umacniają i pogłębiają Czynne uczestnictwo rodziców w
Wychowawcy klas.
więź z dziećmi oraz poznają
realizacji imprez szkolnych, wycieczek
aktywne metody odpoczynku i itp.
rekreacji.
Pomoc rodzinie.
Rodzice znają system wsparcia
i pomocy rodzinie.
Konsultacje z wychowawcami,
Wychowawcy, pedagog,
pedagogiem, dyrekcją, wykaz instytucji dyrekcja.
wspomagających rodzinę.
Twoje dziecko a Internet
Rodzice znają sposoby ochrony Konsultacje z wychowawcami
dzieci przed cyberprzemocą i
Strona internetowa szkoły
szkodliwymi treściami w
Internecie
24
Wychowawcy, pedagog,
Uwagi
VIII Realizacja oddziaływań profilaktycznych wśród nauczycieli i innych pracowników szkoły
Cele szczegółowe
Zadania
Sposób realizacji
Osoby
odpowiedzialne
Szkoła posiada i wdraŜa w Ŝycie Szkolny
Spotkania Zespołu ds. Szkolnego
Program Profilaktyki.
Programu Profilaktyki.
Mini – warsztaty, forum dyskusyjne
Zespół ds.
Szkolnego Programu
Zorganizowanie Rady
Rada Pedagogiczna, kącik pomocy
Profilaktyki,
Pedagogicznej poświęconej
literackiej
biblioteka
Kursy, warsztaty, rady szkoleniowe,
Wszyscy
studiowanie literatury
nauczyciele
Współpraca z rodzicami w
Spotkania z rodzicami, indywidualne
Wychowawcy,
zakresie profilaktyki.
rozmowy w wychowawcą,
pedagog szkolny,
uzaleŜnieniach i ich skutkach
pedagogiem szkolnym, dyrekcją;
dyrekcja
rodzicom, prawnym opiekunom
imprezy środowiskowe (Wigilia,
Nauczyciele znają załoŜenia programu.
Szkolnemu Programowi
Profilaktyki.
Nauczyciele:
•
•
•
znają metody pracy z uczniami z
Doskonalenie zawodowe
grypy ryzyka,
nauczycieli.
mają wykształcone umiejętności
Poznanie klasy – sposoby
komunikacyjne,
zbierania informacji o uczniach.
doskonalą metody pracy z uczniem i
rodzicami.
Nauczyciele:
•
•
posiadają i przekazują wiedzę o
dziecka,
Omawianie ankiet z zakresu
rozwijają umiejętności pracy z
profilaktyki.
choinka, Święto Szkoły)
rodzicem, prawnym opiekunem.
25
Uwagi
Cele szczegółowe
Zadania
Sposób realizacji
Osoby
odpowiedzialne
Nauczyciele realizują załoŜenia Rządowego
programu: „Bezpieczna i przyjazna
szkoła”
♦
♦
♦
upowszechniają wiedzę i doskonalą
umiejętności wychowawcze
podnoszą kompetencje wychowawcze
przeciwdziałanie agresji i
przestępczości i patologii wśród dzieci
i młodzieŜy.
♦
oraz Priorytetu Prezydenta – Zwiększenie roli
wychowawcy.
Doskonalenie zawodowe
nauczycieli.
Zapewnienia bezpieczeństwa i
pozytywnego klimatu
społecznego w szkole.
ograniczenie skali występowania
zjawisk patologicznych (m.in.
przemoc, narkomania,
alkoholizm).
Podejmowanie działań w pracy
wychowawczej
mających na celu:
♦ wspomaganie rozwoju
samoświadomości,
♦ kształtowanie umiejętności
Ŝyciowych oraz społecznoemocjonalnych dzieci i
młodzieŜy
♦ doskonalenie umiejętności
porozumiewania się z
ludźmi,
♦ zapobieganie konfliktom i
nieporozumieniom poprzez
odkrywanie ich źródeł
tkwiących w sposobach
porozumiewania się.
♦ promowanie szkoły bez
takich zjawisk, jak:
przemoc, uŜywki, wagary i
nietolerancja;
26
Wychowawcy,
pedagog szkolny,
dyrekcja
Uwagi
IX Współpraca ze środowiskiem lokalnym
Zadania
Sposób realizacji
Osoby odpowiedzialne
Wykorzystanie współpracy ze
Konsultacje z pielęgniarką szkolną w
słuŜbą zdrowia do realizacji
sprawach dotyczących zagroŜeń
załoŜeń szkolnego programu
zdrowia i profilaktyki.
Wychowawcy, pedagog szkolny
profilaktyki.
Wykorzystanie współpracy z
Interwencje i konsultacje w przypadku
policją do realizacji załoŜeń
zagroŜenia, naruszenia prawa,
szkolnego programu profilaktyki.
demoralizacji; prelekcje, spotkania z
Dyrekcja, pedagog szkolny
uczniami.
Wykorzystanie współpracy z
Organizowanie dzieciom bezpłatnego
Dyrekcja, pedagog szkolny,
„Caritas” i parafiami do realizacji
doŜywiania, spotkania rekolekcyjne na
wychowawcy, katecheci
załoŜeń szkolnego programu
terenie szkoły.
profilaktyki.
Wykorzystanie współpracy z
Konsultacje ze specjalistami, spotkania
róŜnymi organizacjami np.
z psychologiem, psychoterapeutą.
„ETAP” do realizacji załoŜeń
szkolnego programu profilaktyki.
27
Dyrekcja, pedagog szkolny
Uwagi
X. OCZEKIWANE EFEKTY DZIAŁALNOŚCI
PROFILAKTYCZNEJ PIERWSZEGO STOPNIA
UCZNIOWIE
a) mają szeroką wiedze o :
-problemie uzaleŜnień, bezpośrednich i odległych ich skutkach
-wpływie środków odurzających na róŜne formy aktywności człowieka (nauka, praca,
sport)
-skutkach prawnych, społecznych i ekonomicznych uŜywania środków odurzających
-placówkach interwencyjnych dla osób zagroŜonych lub uzaleŜnionych
-placówkach i formach pomocy młodzieŜy
-moŜliwościach alternatywnych spędzania czasu wolnego.
b) zmiany w postawach i w zachowaniu:
-uczniowie dysponują umiejętnością przeciwstawiania się presji do uŜywania środków
odurzających
-zachowują abstynencje do wszystkich lub poszczególnych środków odurzających
-dbają o własne bezpieczeństwo
-przyjmują prawidłową postawę wobec uŜywania środków odurzających
-posiadają prawidłową motywację do pokonywania trudności
-znają zasady dobrej komunikacji
-potrafią określać i nazywać pozytywne i negatywne emocje
-rozumieją, czym jest stres i wiedzą, jak sobie z nim radzić
-znają sposoby rozwiązywania konfliktów i osiągania kompromisu
-rozumieją istotę zachowań asertywnych.
c) aktywność alternatywna uczniów:
-włączają się do realizacji programów profilaktycznych i działań interwencyjnych
-angaŜują się w programy wsparcia rówieśniczego i pomocy koleŜeńskiej
-podejmują działania o charakterze wolontarystycznym
-uczestniczą w formach aktywności wykluczających uŜywanie środków odurzających
-pełnią funkcje społeczne w szkole.
22
NAUCZYCIELE
a) nauczyciele wszystkich przedmiotów znacznie podniosą swoją wiedzę z zakresu
profilaktyki
oraz
umiejętności
postępowania
w
konkretnych
przypadkach
wychowawczych;
b) usystematyzują swoją wiedzę i podniosą swoje kompetencje w stosowaniu róŜnych
form pomocy psychologiczno-pedagogicznej;
RODZICE
a)
znacznie zwiększy się frekwencja rodziców w oferowanych im warsztatach i
programach;
b)
rodzice wzbogacą swoją wiedzę z zakresu psychologii rodzinnej i profilaktyki
domowej;
c)
rodzice będą bardziej otwarci na pomoc i wsparcie instytucji profesjonalnych.
23
XI Tradycje dotyczące profilaktyki w naszej wspólnocie szkolnej:
1. Zdrowa, bezpieczna i przyjazna szkoła z okazji MDD (Międzynarodowy Dzień
Dziecka).
2. Spotkania z funkcjonariuszami policji w zakresie zagroŜeń uzaleŜnieniami.
3. Święto Ucznia.
4. Propagowanie alternatywnego sposobu spędzania czasu wolnego: koła zainteresowań,
prezentacje teatralne, konkursy plastyczne i taneczne, opieka wychowawcza w czasie
ferii.
5. Sportowy Dzień Dziecka.
6. Zielona szkoła.
24
XII EWALUACJA PROGRAMU:
Cel ewaluacji:
-
kontrola realizacji programu
-
rozwój wiedzy o programie
-
rozwiązywanie problemów powstających w czasie realizacji.
Sposoby i środki ewaluacji:
1. Obserwacja zachowania uczniów, stopnia rozumienia i spójności norm (zeszyt
obserwacji ucznia, karta obserwacji ucznia).
2. Obserwacja postępów w zachowaniu (okresowa ocena postępu).
3. Ocena ilości i jakości wytworów prac uczniowskich - prace plastyczne, literackie
(wykonywane w ramach zajęć dydaktycznych, oraz na konkursy szkolne i
pozaszkolne, oceniane przez nauczycieli prowadzących lub specjalnie powołane
komisje).
4. Ocena poziomu wiadomości i umiejętności uczniów biorących udział w konkursach
(protokół sporządzany przez komisję).
5. Frekwencja na zajęciach organizowanych przez szkołę (analiza dokumentów).
6. Ocena samopoczucia uczniów w szkole (ankieta, obserwacja, wywiad).
7. Ocena stopnia zintegrowania klas (Plebiscyt śyczliwości i Niechęci, techniki
socjometryczne: Technika Moreno, Zgadnij kto?)
Proponowane wskaźniki ewaluacji:
Ilościowe:
1. Frekwencja uczniów na zajęciach lekcyjnych.
2. Przyczyny nieobecności uczniów w szkole.
3. Liczba uczestników zajęć pozalekcyjnych, wychowawczych, edukacyjnych,
terapeutycznych; procent ogółu uczniów.
4. Liczba uczniów z problemami wychowawczymi.
5. Liczba uczniów przystępujących do konkursów, liczba laureatów.
6. Ilość wycieczek organizowanych przez szkołę.
7. Liczba rodziców zaangaŜowanych w pracę szkoły.
25
Jakościowe:
1. Aktywność uczniów na zajęciach pozalekcyjnych i lekcyjnych.
2. Samopoczucie uczniów w klasie i szkole.
3. Przyczyny nieobecności uczniów na zajęciach.
4. Przestrzeganie zasad sformułowanych w programie.
5. Postęp w zachowaniu i uczeniu się.
6. Współpraca z rodzicami uczniów.
7. Współpraca ze środowiskiem lokalnym.
O wynikach ewaluacji zostaną poinformowani wszyscy pracownicy szkoły, rodzice i
uczniowie.
26
XIII UWAGI KOŃCOWE:
1. Szkolny Program Profilaktyki wchodzi w Ŝycie po uzyskaniu pozytywnej opinii Rady
Pedagogicznej, Rady Rodziców i Samorządu Uczniowskiego.
2. Szkolny Program Profilaktyki jest dokumentem współgrającym z Programem
Wychowawczym Szkoły.
3. Zaprezentowany projekt programu profilaktyki ma charakter otwarty; moŜe być
poddany korekcie w miarę potrzeb środowiskowych oraz moŜliwości realizacji.
4. Wszelkie uwagi mogą zgłaszać nauczyciele, rodzice, uczniowie do zespołu
tworzącego program i Dyrekcji Szkoły.
5. Zmiany w Szkolnym Programie Profilaktyki dokonuje Rada Pedagogiczna przy
aprobacie Rady Rodziców oraz Samorządu Uczniowskiego.
6. Szkolny Program Profilaktyki jest dokumentem współgrającym z Programem
Wychowawczym Szkoły.
7. Z treścią programu uczniów i rodziców zapoznają wychowawcy klas.
8. Termin realizacji poszczególnych zadań z programu będzie na bieŜąco ustalany z
dyrekcją szkoły.
9. Za realizację Szkolnego Programu Profilaktyki odpowiedzialni są wszyscy
nauczyciele.
10. Załącznikami
Szkolnego
Programu
Profilaktyki
są
konspekty
tematyczne
przygotowywane przez poszczególnych nauczycieli w miarę realizacji załoŜeń
Program przyjęto do realizacji uchwałą
Rady Pedagogicznej dnia
27