5 Głos, mowa i język pomieszczenia z hałasem tła < 50 dB

338 5 Głos, mowa i język
częstotliwość
odpowiedzi
drogi głosowej
F1
wzrost (dB)
amplituda (dB)
+
F2 F3
widmo
na wyjściu
z ust
=
F4
amplituda (dB)
zakres
źródła
głośniowego
Ryc. 5.3 Model źródła
i filtru. Zakres dźwięku
wytwarzanego na poziomie
głośni (po lewej) jest
zmieniany przez kształt
czyli przez właściwości
akustyczne drogi głosowej
(w środku), co prowadzi do
wytworzenia charakterystycznego spektrum głosu
(po prawej).
F1
F2 F3
F4
częstotliwość (kHz)
pomieszczenia z hałasem tła < 50 dB. Odległość mikrofonu
od ust powinna być stała – 10 cm.
4,0
3,5
Oceny percepcyjnej głosu pacjenta dokonuje się pod-
d
Be
t
Ba
2,0
d
Bir
0,6
0
0,2
Bar
Bo
1, 0
t
Bu
ar
Book
1, 5
Boo
częstotliwość F2 (kHz)
2,5
Bid
Bee
3,0
0,4
0,6
0,8
1, 0
częstotliwość F1 (kHz)
1,2
1, 4
Ryc. 5.4 Samogłoski są określone głównie przez ich pierwszy (F1) i drugi formant (F2). Formanty są rezonansami drogi głosowej zmienianymi przez ruchy języka, ruchy szczęk
oraz rozszerzanie i zwężanie gardła. Zmiany ich częstotliwości spowodowane przez fonemy poprzedzające i następujące znane są jako zjawisko koartykulacji.
gnału analogowego w cyfrowy za pomocą komputera. Zaleca się uzyskiwanie próbek o częstotliwości co najmniej
20 000 Hz. Podczas nagrania wskazane jest wykorzystanie
czas czytania przez niego tekstu. Wyróżnia się dwie główne składowe chrypki:
Głos chuchający (breathiness – B): słuchowe wrażenie
turbulentnego przepływu powietrza przez niedostatecznie zamkniętą głośnię może zawierać krótkie momenty
afonii (fragmenty bezgłośne).
Głos szorstki (roughness – R) lub chropowaty: słuchowe wrażenie nieregularnych drgań głośni, nieprawidłowe
fluktuacje częstotliwości podstawowej (F0) oraz osobno
odczuwalne impulsy akustyczne (jak w drżeniu głosowym), a także diplofonia i przerwy rejestrowe.
Stopień nasilenia chrypki jest oceniany parametrem G (grade), który określa całość jakości głosu we wszelkich jego odchyleniach od głosu prawidłowego. Termin „chrypka” (hoarseness – H) może być również użyty w całościowej
ocenie percepcyjnej.
Do oceny głosu jest czasami stosowana szersza skala znana jako GRBAS, czyli G (grade) stopień chrypki,
R (roughness) szorstkość głosu, B (breathiness) głos chuchający, A (asthenia) głos asteniczny, słaby, S (strain) głos
napięty. Klasyfikacja ta jest cytowana w piśmiennictwie.
Nie ma jednak jasnego odniesienia patofizjologicznego
do astenii, która może brzmieć chuchająco, jak i napięcia
głosowego, które może być również szorstkie.
Skala zwana RBH (roughness, breathiness, hoarseness)
została stworzona jako rozwinięcie opisanych wyżej komponentów percepcyjnej analizy słuchowej. W celach dokumentacyjnych dla każdego składnika powyższej skali
przyjęto 4 stopnie (0 – głos niezmieniony, prawidłowy;