Komputerowe prawo - Publiczna Szkoła Podstawowa nr 19 w

Publiczna Szkoła Podstawowa nr 19 w Kędzierzynie-Koźlu
Komputerowe prawo
Autor: Alina Uzny
28.09.2011.
Korzystanie z programów komputerowych wymaga przestrzegania norm etycznych i prawnych. Co to jest
prawo autorskie? Kogo nazwiemy piratem komputerowym? Po co jest licencja i czy warto ją czytać? Jakie
są typy programów, czy z niektórych można korzystać nie płacąc za to? Czy można skopiować płytę z
komercyjnym programem? Odpowidź na to i jeszcze inne pytania znajdziesz w tym artykule. To warto
wiedzieć!
Przed rokiem 1994 nikt w Polsce nie zastanawiał się, co mu wolno, a czego nie. Efektem takiego stanu
było posiadanie skopiowanych programów komputerowych nawet przez niektóre jednostki państwowe. W
1994r. uchwalono ustawę o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Do roku 2001 wielokrotnie ją
zmieniano dostosowując do rzeczywistości. Ustawa ta zalegalizowała oprogramowanie, które to w dniu
wejścia ustawy w życie znajdowało się w komputerach Polaków. Właściciel, już legalnego
oprogramowania cieszył się niezmiernie, bo nagle coś otrzymał za darmo i to w dodatku do końca
swojego życia. Po lekturze ustawy dowiedział się jednak, że nie może tego oprogramowania oddać,
odsprzedać innej osobie (art.124 ust.3). Okazało się, że właściciel tego oprogramowania nie może
zapisać go innej osobie nawet w testamencie. Dowiedział się też, że nie przysługuje mu jakikolwiek
przywilej należny legalnemu klientowi.
Prawa autorskie – zbiór przepisów i regulacji prawnych dotyczących ochrony interesów autorów
dzieł w najszerszym rozumieniu: książek, muzyki, filmu, utworów scenicznych, dzieł sztuki oraz
oprogramowania. Obowiązują w Polsce od 1994 r. (z późniejszymi zmianami) i jego naruszenie podlega
ściganiu.
Kupując w salonie samochodowym auto, klient staje się jego właścicielem. Jak ma ochotę to może go na
drugi dzień sprzedać, podarować bratankowi lub wypożyczyć go innej osobie do pracy najemnej i czerpać
korzyści. Nabywając program komputerowy nie stajemy się jego właścicielem, lecz licencjobiorcą.
Licencja – dokument producenta zezwalający na legalne używanie programu komputerowego.
Piractwo komputerowe – nagminne przestępstwo polegające na łamaniu praw autorskich –
korzystanie z programu bez zgody autora; produkcja, rozpowszechnianie czy sprzedaż nielegalnych kopii
oprogramowania.
Kopiowanie nośników CD jest prawem dozwolone. Kupiony legalnie program można skopiować, jednak
tylko w celu stworzenia kopii bezpieczeństwa (art.74 ust.4 pkt1). Art.75 ust.2 pkt1 mówi o możliwości
sporządzenia kopii zapasowej, jeżeli jest to niezbędne do korzystania z programu komputerowego.
Pamiętajmy, że zawsze możemy uznać, że stworzenie kopii zapasowej jest nam niezbędne ze względu na
możliwość uszkodzenia legalnego oprogramowania, które znajduje się na nośniku CD (np. oryginalną
płytę może uszkodzić małe dziecko, pies, …). Prawa do takiej ostrożności, którą otrzymaliśmy od
naszych posłów przy pomocy ustawy sejmowej (art.76), nie może odebrać nam jakakolwiek umowa
licencyjna. Z lektury ustawy o prawie autorskim nie możemy odczytać ile kopii wolno nam sporządzić.
Jeśli licencja jakiegoś programu nie ogranicza nas do sporządzenia tylko jednej kopii, możemy ich zrobić
dowolną ilość. Pamiętać należy, że jakiejkolwiek z kopii nie wolno nam nikomu oddać, sprzedać ani
wypożyczyć. Ochronie podlega także dokumentacja programu, której nam nie wolno na jakichkolwiek
zasadach odstąpić. Pamiętaj, skoro wykonałeś kopię, to nie wolno jednocześnie korzystać z oryginalnej
płytki, chyba, że licencja na to pozwala. W większości przypadków kupionego oprogramowania wolno
używać tylko na jednym komputerze. Inaczej może być z umowami zawartymi z przedsiębiorstwami,
niekiedy zezwala się na korzystanie z jednej kopii programu przez pracownika zarówno w jego miejscu
pracy, jak i na prywatnym komputerze w domu.
Zapamiętaj!
Użytkowanie oprogramowania obwarowane jest określonymi warunkami. Najważniejsze z nich to:
- ograniczenie liczby kopii użytkowanego programu (zwykle licencja dokładnie to określa),
- zakaz udostępniania programu innym użytkownikomW zamian użytkownik ma prawo do bezpłatnych
porad i serwisu gwarancyjnego.
Podsumowując:
- programy komputerowe chronione są prawem autorskim,
- piractwo komputerowe jest kradzieżą, a zatem jest przestępstwem - piraci coraz częściej trafiają do
więzienia lub płacą kary za to co robią,
- korzytanie z programów pochodzących z niesprawdzonego źródła naraża nasz komputer na
zawairusowanie,
- warto czytać licencje programów, które instalujemy,
- prawo do korzystania z programu komputerowego nabywa się od autora, producenta lub
upoważnionego przedstawiciela,
http://sp19kkozle.wodip.opole.pl
Kreator PDF
Utworzono 2 March, 2017, 17:25
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 19 w Kędzierzynie-Koźlu
- oprócz praw osobistych autor posiada także prawa majątkowe, które umożliwiają mu czerpanie zysku
materialnego ze swej pracy twórczej. NAJCZĘŚĆIEJ SPOTYKANE TYPY PROGRAMÓW: Program
komercyjny – taki program przed zainstalowaniem trzeba kupić, a tak naprawdę należy kupić
nośnik z programem wraz z licencją na jego używanie. Licencja określa, na jakich warunkach można tego
programu używać. Przykłady: system Windows, pakiet Office. Część programów komercyjnych można
przetestować przed zakupem w wersjach okrojonych i najczęściej ograniczonych czasowo i / lub
funkcjonalnie.
Freeware to określenie programu którego można używać bezpłatnie i bez żadnych ograniczeń, jego autor
nie jest zainteresowany komercyjnym rozprowadzaniem swoich produktów, jednak jego prawa autorskie
pozostają nadal w mocy, dlatego nikt prócz autora nie może wprowadzać żadnych zmian w tych
programach. Oprócz tego aplikacje freeware'owe, mimo iż nie nakładają na użytkownika obowiązku
rejestracji, mogą być jednak rozpowszechniane wyłącznie w niezmienionej formie. Warto tu jeszcze
zwrócić uwagę, że w niektórych programach freeware, ich status dotyczy tylko użytkowników
indywidualnych. W przypadku firm i instytucji chcących korzystać z programu obowiązuje już najczęściej
opłata licencyjna określona w opcjach programu. Poza tym niektóre darmowe programy freeware
posiadają jeszcze dodatkowo swoją rozbudowaną wersję tzw. Pro za którą trzeba już jednak zapłacić.
Przykład: Winamp.
Adware to programy, za których użytkowanie nie płaci się ani grosza, czyli są darmowe. Wydawcy czerpią
zyski z tych programów poprzez umieszczanie w nich reklam. Jeśli użytkownik jest zadowolony z efektu
pracy autorów programu, może im się odwdzięczyć klikając na reklamę sponsora. Większość autorów
adware proponuje także wersje bez reklam za niewielką opłatę.
Powszechna Licencja Publiczna GNU - Oprogramowanie Powszechnej Licencji Publicznej GNU należy do
najpopularniejszych, bezpłatnie dostępnych pakietów. Zawsze należy zapoznać się z warunkami licencji,
jakiej właściciele oprogramowania GNU udzielają użytkownikom. Na tych właśnie zasadach udostępniane
są na przykład programy: Linux, OpenOffice, Gimp.
Shareware to określenie prawnego statusu pod jakim dany program jest rozpowszechniany. Autorzy
programów shareware'owych udostępniają swe dzieła bezpłatnie do testów, dzięki czemu każdy przed
podjęciem decyzji o zakupie może gruntownie przetestować, zazwyczaj w pełni funkcjonalną wersję takiej
aplikacji pod kątem swoich indywidualnych potrzeb. Dzięki temu przyszły nabywca może w mniej lub
bardziej wnikliwy sposób sprawdzić w działaniu interesujące go oprogramowanie i dopiero na tej
podstawie dokonać decyzji co do jego zakupu. Część tego typu programów ma jednak pewne
ograniczenia, najczęściej jest to limitowany czas na testowanie takiej aplikacji. Najczęściej spotyka się
pięć form ograniczeń jakie stosują autorzy shareware'owych programów:
- Trial - program po zainstalowaniu jest w pełni sprawny i działają wszystkie jego komponenty, ale tylko
przez określoną ilość czasu od dnia jego zainstalowania w systemie (przeciętnie 30 do 90 dni), po tym
okresie o ile użytkownik nie wprowadzi zakupionego u producenta specjalnego kodu, program przestaje
się uruchamiać i trzeba go odinstalować.
- Demo - program po zainstalowaniu nie ma żadnych ograniczeń czasowych, ale za to część jego funkcji
jest niedostępna (nieaktywna), co pomniejsza jego wartość dla użytkownika, ale daje ogólny pogląd na
jego możliwości. Zakupienie u producenta kodu rejestracyjnego odblokowuje niedostępne opcje czyniąc
program w pełni użytecznym.
- program po zainstalowaniu jest w pełni sprawny i bez ograniczeń czasowych, ale za to posiada limit
możliwych uruchomień, np. 25.
- program po zainstalowaniu nie ma żadnych ograniczeń czasowych, funkcyjnych ani uruchomieniowych,
ale za to każdorazowo w czasie startu aplikacji, jak i później w czasie korzystania z niej, samoczynnie
wyświetla nachalne komunikaty przypominające o konieczności rejestracji programu.
- program po zainstalowaniu nie ma żadnych ograniczeń czasowych, funkcyjnych ani uruchomieniowych.
Autor zwyczajnie liczy na uczciwość użytkownika, że ten, dostosuje się do regulaminu i we właściwym
czasie zarejestruje program lub odinstaluje go z systemu.
http://sp19kkozle.wodip.opole.pl
Kreator PDF
Utworzono 2 March, 2017, 17:25