mikrogeneratory fotowoltaiczne szansą dla rozwoju

Mariusz SARNIAK1
MIKROGENERATORY FOTOWOLTAICZNE SZANSĄ
DLA ROZWOJU PROSUMENCKIEGO RYNKU
ENERGII ELEKTRYCZNEJ W POLSCE
1. Wprowadzenie
Panujące doĞü powszechnie w Polsce przekonanie, Īe fotowoltaika (oznaczana
w skrócie PV) to technologia niszowa jest dowodem nieĞwiadomoĞci ogromnego jej
potencjaáu jako Ĩródáa bezpiecznej energii odnawialnej (w skrócie oznaczanej jako OZE).
Istnieje wiele istotnych przesáanek, aby coraz powszechniej wykorzystywaü OZE,
w literaturze [1, 2, 3] związanej z tą tematyką moĪna znaleĨü nastĊpujące powody,
uzasadniające potrzebĊ wykorzystywania OZE:
x wyczerpywanie siĊ aktualnie znanych nieodnawialnych (kopalnych) zasobów energii,
x wyeliminowanie destrukcyjnych oddziaáywaĔ na Ğrodowisko naturalne związane
z pozyskiwaniem i wykorzystywaniem kopalnych Ĩródeá energii,
x globalny przyrost liczby ludnoĞci i stopniowy wzrost poziomu Īycia, powoduje
zwiĊkszenie zuĪycia energii,
x niekiedy wrĊcz siĊ twierdzi, Īe wiek XXI to wiek OZE w odróĪnieniu do poprzednich
stuleci, kiedy to wiek XIX – uznano wiekiem wĊgla i pary, a wiek XX – wiekiem ropy
i gazu.
W Polsce do koĔca 2010 roku wg raportów UrzĊdu Regulacji Energetyki
zainstalowano jedynie 1,75 MW energii z fotowoltaiki, czyli o 10 000 razy mniej niĪ
w Niemczech i o 1 000 razy mniej niĪ w Czechach [4]. Jest to spowodowane brakiem
wsparcia dla OZE ze strony paĔstwa ze wzglĊdu na wciąĪ silne lobby „wĊglowe”,
które mocno siĊ trzyma nawet mino groĪących Polsce wysokich kar ze strony Unii
Europejskiej. Maáym promykiem w ciemnym tunelu fotowoltaiki polskiej jest wáaĞnie
podpisany przez Prezydenta RP, tzw. „maáy trójpak energetyczny”, który wchodzi w Īycie
11 wrzeĞnia 2013 roku.
2. Potencjaá promieniowania sáonecznego w Polsce
Potencjaá energetyczny promieniowania sáonecznego najlepiej obrazuje schemat
przedstawiony w postaci wykresu na poniĪszym rysunku (rys. 1). Jak widaü szacuje siĊ,
Īe áączny potencjaá przedstawionych na schemacie OZE, jest ponad 2 000 razy wiĊkszy
od aktualnego globalnego zuĪycia energii.
1
Dr inĪ., Politechnika Warszawska, Wydziaá Budownictwa Mechaniki i Petrochemii.
51
Rys. 1. Potencjaaá energetyczny odnawialnych Ĩrródeá energii
GĊstoĞü strumienia prom
mieniowania sááonecznego doccierająca do góórnej granicy
atmosfery
a
umow
wnie nazywa siĊ
s staáą sáoneczną, która aktuualnie wynosi 1367 [W/m2].
Potencjalne
P
zasooby energii pro
omieniowania sááonecznego w P
Polsce szacuje siĊ na okoáo
780÷1050
7
[kWhh/m2 rok], a orien
ntacyjny jej rozkááad przedstawionno na mapie (ryss. 2).
Rys.. 2. Orientacyjny
y podziaá Polski na regiony heliooenergetyczne [33]
Zgodnie z ekspertyzą Kom
mitetu Termodyynamiki i Spalania PAN w Polsce wydzielono
jedenaĞcie
j
regiionów pod wzglĊdem
w
przyddatnoĞci dla energetyki sáonnecznej [3].
Najkorzystniejsz
N
ze warunki helioenergetyczn
h
ne posiadają regiony Polskki póánocnej
i poáudniowo-wsschodniej, najgo
orzej jest na Górrnym ĝląsku, zee wzglĊdu na duuĪe zapylenie
atmosfery.
a
52
5
Potencjaáá energetyczny w Polsce nie odbbiega znacząco od tego, który obserwujemy
w Niemczech i pprzy wprowadzen
niu odpowiednicch mechanizmów
w wsparcia ze strrony paĔstwa
moĪna
m
siĊ spodzziewaü wkrótce rozpowszechnien
r
nia tej technologgii w Polsce.
Pod pojĊĊciem prosumen
nckiego rynku energii
e
rozumiem
my przede wszyystkim grono
konsumentów,
k
kktórzy jednoczeeĞnie stają siĊ producentami energii gáówniee na wáasne
potrzeby,
p
ale rów
wnieĪ z moĪliwo
oĞcią odsprzedaĪĪy jej nadmiaru ddo sieci elektroennergetycznej.
3. Podsstawowe inform
macje o fotowolttaice
Fotowoltaaika jest nową interdyscyplinarn
i
ną dziedziną naauki i techniki, która
k
zajmuje
siĊ
s róĪnymi asppektami pozyskiwania energii elektrycznej
e
bezppoĞrednio z proomieniowania
sáonecznego.
s
Poodstawą rozwojju fotowoltaiki byáo odkrycie przez francuskiego fizyka
Edmunda
E
Becquuerela w 1839 r. efektu konw
wersji, polegająceego na generow
waniu energii
elektrycznej
e
prrzez materiaá póáprzewodniko
p
owy, który zaaabsorbowaá proomieniowanie
sáoneczne.
s
Teoreetycznego opisu tego zjawiska dokonaá
d
Albert E
Einstein w 1904 r.
r (m.in. za to
otrzymaá
o
nagroddĊ Nobla w 1921 r.), a pierwsze efektywne
e
ogniw
wo powstaáo w 1954
1
r. w Bell
Laboratories.
L
Zjjawisko to wyk
korzystywane jeest w ogniwachh fotowoltaicznyych i polega
na
n powstawaniu w nich siáy elek
ktromotorycznejj w wyniku oddzziaáywania na póóáprzewodnik
promieniowaniem
p
m sáonecznym. W Polsce pierw
wsze ogniwo footowoltaiczne skkonstruowano
w 1977 roku w llaboratorium fottowoltaicznym Instytutu Metalurrgii i InĪynierii Materiaáowej
Polskiej
P
Akadem
mii Nauk w Kozaach koáo Krakow
wa [5].
ZasadĊ ffunkcjonowania takiego ogniwaa w uproszczenniu pokazano na
n poniĪszym
rysunku
r
schem
matycznym (ry
ys. 3). Energiaa promieniowaania sáoneczneego zostaje
przeksztaácona
p
bbezpoĞrednio w energiĊ elektryczną, bez jakichkkolwiek reakcji chemicznych.
c
Podstawowym
P
eelementem systeemów fotowoltaiicznych jest ognniwo fotowoltaicczne, obecnie
wytwarzane
w
gáów
wnie z krzemu krystalicznego lub amorficzneggo, które generuują niewielką
moc
m od 1 do 2 W
W.
Ryss. 3. Ogólna zasaada funkcjonowaania ogniwa fotow
woltaicznego [3]
Pierwsze ogniwo PV zo
ostaáo skonstruoowane z krzemuu monokrystaliccznego przez
trzech
t
badaczy: Chaplina, Fulllera i Pearsona w laboratorium
m Bella w USA
A w 1954 r.
SprawnoĞü
S
konw
wersji tego ogniiwa wynosiáa zaaledwie 6 % [3]. Optymalizacja konstrukcji
53
tego
t
typu ogniw
wa juĪ w latach 70-tych XX wiieku doprowadzziáa do uzyskaniia sprawnoĞci
16
1 %, a udaáo siĊ to Lindmayero
owi i Allisonowii (przy wartoĞci natĊĪenia naproomieniowania
1000
1
W/m2).
Ogniwa ffotowoltaiczne, z których są buddowane moduáy, są aktualnie dziielone na trzy
generacje
g
[6]. O
Ogniwa I genera
acji (zwane teĪ grubowarstwowy
g
ymi) są zbudow
wane z monolub
l polikrystaliccznego krzemu. NowoĞcią w teej grupie są ognniwa quasi-monookrystaliczne,
które
k
áączą zaleety obu wymien
nionych typów. II generacjĊ oogniw PV stanoowią ogniwa,
w których materriaá póáprzewodn
nikowy nanoszonny jest na podáoĪĪe w postaci ciennkiej warstwy
(stąd
(
czĊsto zwaane są cienkowarrstwowymi - angg. thin film) i czzĊsto jest to materiaá inny niĪ
krzem,
k
np. tellurrek kadmu (CdT
Te), czy mieszannina indu, galu i selenu (CIS) luub mieszaniny
miedzi,
m
indu, gallu i selenu (CIGS). Ogniwa PV III
I generacji poozbawione są juĪĪ klasycznego
záącza
z
p-n. Są too róĪne nowatorrskie rozwiązaniia, ale najczĊĞciiej spotykamy ogniwa
o
DSSC
oraz
o
ogniwa orgganiczne zbudow
wane z wykorzysstaniem polimerrów. Ogniwa III generacji nie
są
s jeszcze powszzechnie stosowan
ne ze wzglĊdu na
n niską wydajnooĞü i krótką ĪywootnoĞü.
W celu uuzyskania wiĊksszych napiĊü luub prądów ogniw
wa te áączone są
s szeregowo
lub
l równolegle tworząc moduááy fotowoltaicznne. Od moduáów
w takich oczekuuje siĊ czasu
pracy
p
minimum 20-30 lat w zw
wiązku z tym są one hermetyzow
wane w celu uchronienia ich
przed
p
korozją, wilgocią, zanieeczyszczeniami oraz wpáywem
m niekorzystnych warunków
atmosferycznych
a
h. Moc pojedyn
nczego moduáu fotowoltaiczneggo ksztaátuje siĊ najczĊĞciej
pomiĊdzy
p
30 a 300 Wp (tzw. wat
w mocy szczyytowej), natomiiast powierzchniia od 0,3 do
ok.
o 3 m2. W ceelu dodatkowego
o zwiĊkszenia uzyskiwanej
u
moocy moduáy áączzy siĊ w tak
zwane
z
panele footowoltaiczne (ry
ys. 4). Dalsze grrupowanie panelli fotowoltaicznyych prowadzi
do
d powstawania elektrowni fotow
woltaicznych (tzzw. farm PV).
Ryys. 4. Schemat budowy
b
moduáów
w i paneli fotowooltaicznych [3]
Ogniwa PV, z których zbudowane sąą moduáy, proddukowane i sprzedawane są
w trzech klasachh jakoĞciowych: A, B i C. Klasaa A – to ogniwaa pozbawione waad, klasa B –
to
t ogniwa z nieelicznymi skazaami, a klasa C – to ogniwa nnajniĪszej jakoĞcci z licznymi
widocznymi
w
skaazami. Ze wzg
glĊdu na to, Īee moduáy PV ssą zbudowane z szeregowo
poáączonych
p
ognniw, których liczzba siĊ zwiĊkszaa od początkowoo 36 do aktualniie najczĊĞciej
60,
6 a nawet 72 sztuk ogniw, do
o ich budowy powinno
p
siĊ wykkorzystywaü jeddynie ogniwa
klasy
k
A i B. OcenĊ jakoĞci moduáu PV moĪnna uzyskaü na ppodstawie analizzy parametru
prądowo-napiĊcciowej, który siĊ nazywa wsspóáczynnikiem wypeánienia
charakterystyki
c
(z
( ang. FF – fiill factor). Jest on miarą stosuunku mocy rzecczywistej do moocy pozornej
i w przypadku m
moduáów PV nie powinien byü mniejszy
m
od 0,76 [6]. Innymi mettodami oceny
54
5
jakoĞci ogniw PV jest analiza fotografii elektroluminescencyjnych, które uwidaczniają
wewnĊtrzne mikropĊkniĊcia i niejednorodnoĞci materiaáowe oraz analiza termograficzna,
która pokazuje, tzw. gorące punkty.
4. Klasyfikacja systemów fotowoltaicznych
Budowa systemu fotowoltaicznego zaleĪy od jego typu i moĪe byü bardzo
zróĪnicowana. Generalnie systemy PV dzielimy na dwie grupy:
x systemy niedoáączone do sieci - ang. off-grid - (zwane inaczej autonomicznymi,
wyspowymi lub samodzielnymi),
x systemy doáączone do sieci - ang. grid-connected - (zwane w skrócie sieciowymi).
Inna klasyfikacja systemów PV to:
x systemy stacjonarne,
x systemy nadąĪne (zwane teĪ orientowalnymi lub Ğledzącymi),
x systemy zintegrowane z budynkiem (ang. BIPV - Building Integrated Photovoltaics),
x systemy na budynkach (ang. BAPV - Building Applied Photovoltaics).
NajwiĊkszym problemem systemów autonomicznych jest koniecznoĞü stosowania
akumulatorów do magazynowania energii. Element ten powoduje bardzo niekorzystne
ekonomicznie zastosowanie tego typu systemów PV i ogranicza ich stosowanie jedynie
do lokalizacji pozbawionych dostĊpu do sieci elektroenergetycznych.
Gáównym i podstawowym elementem systemów PV jest inwerter (przetwornica),
który przeksztaáca prąd staáy DC na jego bardziej uĪyteczną formĊ - prąd przemienny AC
o czĊstotliwoĞci sieciowej. Praktycznie kaĪdy inwerter, który jest obecnie dostĊpny na rynku,
posiada wbudowany ukáad Ğledzenia punktu mocy maksymalnej MPP oraz system nadzoru
sieci energetycznej ENS, który m. in. odáącza inwerter od sieci elektroenergetycznej
w przypadku braku zasilania.
W pracy tej przedstawiony bĊdzie maáy system sieciowy zbudowany z dwóch
mikroinwerterów. Tego typu inwerterów nie stosuje siĊ w duĪych elektrowniach PV,
ale doskonale nadają siĊ do maáych instalacji prosumenckich, w których produkowana
energia jest zuĪywana caákowicie na wáasne potrzeby bez magazynowania jej
w akumulatorach. W przypadku rozbudowy systemu do mocy, która nie moĪe zostaü
wykorzystana przez wewnĊtrzną sieü energetyczną instalacji prosumenckiej, naleĪy
zastosowaü dodatkowy element systemu – kontroler mocy zwrotnej, który nadmiar
produkowanej energii skieruje do zasilania grzaáki elektrycznej i w ten sposób energia
zostanie zmagazynowana w postaci CWU (ciepáej wody uĪytkowej).
5. Zastosowanie mikroinwerterów w maáych instalacjach prosumenckich
Specyfiką mikroinwertera jest to, Īe jest on przystosowany do montaĪu na tylnej
Ğcianie pojedynczego moduáu PV. OczywiĞcie pod warunkiem zgodnoĞci odpowiednich
parametrów wejĞciowych mikroinwertera i moduáu PV (tab. 1). MoĪe byü równieĪ tak,
Īe mikroinwerter obsáuguje dwa mniejsze moduáy PV poáączone szeregowo tak, jak to jest
w przypadku systemu PV, opisywanego w tej pracy.
W celach porównawczych w systemie zastosowano dwa identyczne mikroinwertery,
do których podáączono po dwa szeregowo poáączone ze sobą moduáy PV o mocach
nominalnych 130 Wp, ale o róĪnej konstrukcji. Do jednego mikroinwertera podáączono
55
moduáy PV wykonane w technologii krzemu monokrystalicznego oznaczone symbolem
AEMF130, a do drugiego moduáy PV polikrystaliczne oznaczone symbolem CL130-12P.
Tablica 1. Podstawowe parametry techniczne mikroinwertera [7]
Opis parametru mikroinwertera:
WartoĞci parametru:
Model
WVD-260-230V/50Hz
Producent mikroinwertera
KAIDENG ENERGY
Rekomendowana moc moduáu PV
300 Wp
Maksymalny prąd moduáu PV (DC)
20 A
Maksymalna moc wyjĞciowa (AC)
260 W
Maksymalne napiĊcie moduáu PV (DC)
50 V
Zakres napiĊcia wejĞciowego (DC)
22 V ÷ 50 V
Maksymalny wspóáczynnik mocy
0,99
PoniĪej zestawiono podstawowe parametry obu typów moduáów PV wykorzystanych
w badaniach maáego systemu prosumenckiego (tab. 2). Aby dobór moduáów
do mikroinwertera byá optymalny konieczne staáo siĊ poáączenie szeregowe po dwie sztuki
tych moduáów. Co ciekawe producenci obu typów moduáów podają identyczne parametry
nominalne (tab. 2) pomimo róĪnych typów ogniw PV, z których zbudowane są moduáy.
Tablica 2. Podstawowe parametry moduáów PV: AEMF130 i CL130-12P [8, 9]
WartoĞci parametrów:
Nazwa parametru moduáu PV:
AEMF130
CL130-12P
Producent moduáu PV
ACTIVE ENERGY
SOLTEC
Typ zastosowanych ogniw PV
monokrystaliczne
polikrystaliczne
Moc maksymalna PMPP
130 Wp
130 Wp
NapiĊcie w punkcie mocy maksymalnej UMPP
17,2 V
17,2 V
Prąd w punkcie mocy maksymalnej IMPP
7,56 A
7,56 A
NapiĊcie obwodu otwartego UOC
21,6 V
21,6 V
Prąd zwarcia moduáu ISC
8,02 A
8,02 A
Wymiary moduáu
1483x655x35 mm
1483x655x35 mm
Waga moduáu
12 kg
12 kg
Mikroinwerter
WVD-260-230V/50Hz
jest
urządzeniem
kompletnym
i bezobsáugowym. Posiada wbudowane wszelkie zabezpieczenia, umoĪliwiające
bezpoĞrednie wáączenie go do wewnĊtrznego obwodu zasilającego odbiorniki w istniejącej
instalacji. OczywiĞcie zaleca siĊ stosowanie dodatkowych zabezpieczeĔ nadprądowych
i przeciwprzepiĊciowych po stronie staáoprądowej DC i przemiennoprądowej AC.
Podstawowym zaáoĪeniem opisywanego systemu jest to, Īe wygenerowana energia
elektryczna bĊdzie w caáoĞci zuĪywana w wewnĊtrznej instalacji odbiorczej. Dla okreĞlenia
wielkoĞci minimalnego systemu PV, naleĪy pomierzyü zapotrzebowanie na energiĊ
zasilanego obiektu w czasie od Ğwitu do zmierzchu. JeĪeli zasilanym obiektem jest typowy
budynek mieszkalny typu dom jednorodzinny wolno stojący, to moĪna przyjąü, iĪ instalacja
zbudowana z dwóch mikroinwerterów o rzeczywistej maksymalnej mocy poniĪej 500 W
bĊdzie speániaáa ten warunek. Przy dalszej rozbudowie systemu PV zbudowanego
z mikroinwerterów naleĪy zastosowaü opcjĊ w postaci specjalnego kontrolera mocy zwrotnej
(rys. 5). Urządzenia tego typu kierują nadmiar wyprodukowanej przez system PV energii
do zasilania najczĊĞciej grzaáki CWU oraz ewentualnie pompy cyrkulacyjnej CWU.
56
Kontrolery
K
takiee naleĪy stosowaaü w systemachh o mocy od 5000 do 4000 W (w
w instalacjach
1-fazowych).
1
C
Cechą charaktery
ystyczną rozbuddowanego tego typu systemu PV jest to,
Īe
Ī nadmiar generowanej energii moĪe byü akum
mulowany w posttaci CWU.
Rys. 5. Uproszcczony schemat prosumenckiego
systemu PV
p
Zastosow
wanie mikroinw
wertera typu WVD-260-230V
W
V/50Hz w preezentowanym
systemie
s
PV maa jeszcze jedną waĪną
w
zaletĊ – moĪliwoĞü
m
moniitorowania param
metrów pracy
áącznie
á
z iloĞcią wyprodukowaneej energii.
6. Monittoring funkcjon
nowania system
mu PV
m WVC w poáącczeniu z mikroiinwerterem i sppecjalnym oproggramowaniem
Modem
(rys.
(
6) sáuĪy doo monitorowaniia i zarządzaniaa instalacją solaarną. Zbieranie i przesyáanie
danych
d
odbywa siĊ bez koniecznoĞci wykonyw
wania specjalnyych instalacji, a dodatkowym
atutem
a
systemu jest jego elasty
ycznoĞü i duĪa skalowalnoĞü. D
Do komunikacjii w systemie
monitorowania
m
w
wykorzystywanaa jest instalacja elektryczna po stronie przemieennoprądowej
AC.
A
Pojedynczzy modem WVC
W
moĪe siiĊ komunikow
waü maksymalnnie ze 100
mikroinwerteram
m
mi podáączonym
mi do tej samej fazy. Dalsza rozbudowa systeemu wymaga
zastosowania
z
sppecjalnych filtrrów sieciowychh, ale oczywiĞccie jest moĪliw
wa. Pewnym
utrudnieniem
u
jest koniecznoĞü wspóápracy z komputerem
k
klassy PC, na któryym musi byü
zainstalowane
z
ooprogramowaniee, i który muusi byü przez caáy czas funnkcjonowania
monitoringu
m
wáąączony. W maáy
ych systemach PV zuĪycie energgii przez system
m monitoringu
ma
m istotne znaczzenie w ogólnym
m bilansie energeetycznym.
57
R
Rys. 6. Schemat ideowy monitorringu sieciowegoo systemu PV
Dla preezentowanego systemu udaááo siĊ przeprrowadziü rejesstracjĊ jego
w dwóch ciągacch 7-dniowych w miesiącu lipcuu i sierpniu 2013 roku (rys. 7).
funkcjonowania
f
nkcjonowania syystemu PV dla m
mikroinwertera poodáączonego
Rys. 7. Tygodnniowa analiza fun
do mooduáów monokry
ystalicznych AEM
MF130 o mocy sszczytowej 260 Wp
Podstawoowym problemeem z prowadzenniem rejestracji danych przy wykorzystaniu
w
systemu
s
monitooringu jest to, Īe
Ī przerwy w dostarczaniu
d
eneergii zatrzymująą ten proces.
Podobnie
P
jest w przypadku zaawieszenia siĊ aplikacji
a
monitorującej. Na przzedstawionym
wykresie
w
(rys. 77) widaü, Īe moc
m
na wyjĞciiu mikroinwerteera jest znacząąco mniejsza
od
o wartoĞci moccy szczytowej sy
ystemu PV.
58
5
Rys.
R 8. Wykres ggodzinowego rozkáadu mocy w wybranym dniu funkcjonowaniaa systemu PV
dla mooduáów monokry
ystalicznych AEM
MF130 o mocy szczytowej 260 Wp
Na wykrresie mocy dla wybranego dnnia (rys. 8) widaaü, Īe nawet przy
p
stabilnej
sáonecznej
s
pogoodzie, jaką obserwowano 16 sierpnia 2013 rroku, zaleĪnoĞüü ma ksztaát
nieregularny.
n
Dlla porównywalno
oĞci wyników wszystkie
w
moduáyy PV podczas poomiarów byáy
skierowane
s
na poáudnie i pochyllone wzglĊdem poziomu
p
pod kąttem 35 stopni.
Rys. 9. W
Wykres 7-dniow
wego bilansu wypprodukowanej ennergii w systemiie PV
7. Wnioski
1.
1 Bez przeprow
wadzania Ğcisáej analizy ekonom
micznej moĪna zzauwaĪyü, Īe bezz specjalnych
mechanizmów wsparcia inw
westycja w sysstemy fotowoltaaiczne jest maááo opáacalna.
Widaü jednnak wyraĨną przewagĊ
p
moduuáów z krzem
mu monokrystaliicznego nad
polikrystaliczznymi (rys. 9).
2.
2 Zastosowaniee mikroinwertera umoĪliwia zbudowanie
z
maaáego systemu PV i dalszą
moĪliwoĞü jjego rozbudow
wy bez konieccznoĞci wymianny elementów. Zacienienie
59
jednego z moduáów nie wpáywa na generacjĊ energii w pozostaáych punktach
mikroinwerterowego systemu PV.
3. Stosowanie systemów monitorowania pozwala na rejestracjĊ parametrów pracy systemu
PV, bez koniecznoĞci jego wyáączania na czas wykonywania pomiarów.
4. MoĪna przypuszczaü, Īe brak korzystnych mechanizmów wsparcia i rosnące ceny energii
spowodują rozwój jedynie maáych instalacji prosumenckich, które bĊdą budowane
gáównie do zaspokajania wáasnych potrzeb energetycznych inwestora.
Literatura
[1] Messenger R. A., Ventre J., Photovoltaic Systems Engineering. Third Edition. CRC
Press, 2010.
[2] àotocki H., ABC systemów fotowoltaicznych sprzĊĪonych z siecią energetyczną.
Wydawnictwo i Handel KsiąĪkami "KaBe", Krosno, 2011.
[3] Sarniak M., Podstawy fotowoltaiki. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.
Warszawa, 2008.
[4] http://www.magazynfotowoltaika.pl - strona czasopisma Magazyn Fotowoltaika
[dostĊp: sierpieĔ 2013].
[5] http://www.fotowoltaiki.edu.pl - Strona internetowa Instytut Metalurgii i InĪynierii
Materiaáowej Polskiej Akademii Nauk w Krakowie - Laboratorium Fotowoltaiczne
w Kozach [dostĊp: sierpieĔ 2013].
[6] SzymaĔski B., Maáe instalacje fotowoltaiczne. Wydanie I. GEOSYSTEM, Redakcja
GLOBEnergia. Kraków, 2013.
[7] http://kaideng.en.alibaba.com - strona internetowa producenta mikroinwertera WVD260-230V/50Hz oraz modemu WVC z oprogramowaniem do monitoringu - firmy:
KaiDeng Energy Technology Co., Ltd. [dostĊp: sierpieĔ 2013].
[8] http://www.actionenergy.pl - strona internetowa dystrybutora monokrystalicznego
moduáu fotowoltaicznego - AEMF130 - firmy: Action Energy Sp. z o. o. z Krakowa
[dostĊp: maj 2013].
[9] http://www.soltec.pl - strona internetowa producenta polikrystalicznego moduáu
fotowoltaicznego - CL130-12P – firmy: SOLTEC s.c. z Warszawy [dostĊp: czerwiec
2013].
PHOTOVOLTAIC MICRO-GENERATORS OPPORTUNITY
FOR DEVELOPMENT OF PROSUMER ELECTRICITY MARKET
IN POLAND
Summary
The paper presents photovoltaic prosumer system built on the basis micro-inverter
WVD-260-230V/50Hz. Functioning of the system is monitored by WVC modem and special
software KaiDeng Energy Technology CO., LTD. Connected to the system are two types
of PV modules: monocrystalline (AEMF130) and polycrystalline (CL130-12P). The results
of the monitoring PV system for two seven-day time periods in the months of July
and August 2013.
60