Nazwa przedmiotu: Diagnostyka USG
Transkrypt
Nazwa przedmiotu: Diagnostyka USG
Nazwa przedmiotu: Diagnostyka USG Katedra / Wydział: Katedra Hodowli Małych Ssaków i Surowców Zwierzęcych Wydział Hodowli i Biologii Zwierząt Kierownik przedmiotu/ prowadzący zajęcia: Kierunek / Specjalność: Specjalizacja: Rodzaj / Stopień studiów: Liczba godzin wykładów: Dr hab. Piotr Ślósarz, prof. nadzw. Zootechnika / Hodowla zwierząt / Hodowla i genetyka zwierząt Stacjonarne / II stopień, rok I, semestr 2 15; liczna godzin ćwiczeń: 15 Forma zaliczenia przedmiotu: pisemny sprawdzian obejmujący zagadnienia teoretyczne przedstawione na wykładach i ćwiczeniach. Literatura podstawowa i uzupełniająca: - „Ultrasonografia w położnictwie i ginekologii weterynaryjnej”, Ivo Grygar i Eduard Kudláč, Platan, Kraków, 2004, - „Diagnostyka obrazowa, podstawy teoretyczne i metodyka badań”, Bogdan Pruszyński (redakcja), PZWL Warszawa, 2000, - „Egzamin z ultrasonografii”, Marveen Craig, Ultrasonografia praktyczna, Gdańsk, 1996. Tematyka wykładów (15 godz: – środa 11.00-12.30, sala CN7 (K. Cieszkowskich Nowe): 1. Podstawowe techniki diagnostyki obrazowej: ultrasonografia, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny, rentgenodiagnostyka – rys historyczny, zasada działania, zakres zastosowania. 2. Podstawy fizyczne i techniczne ultrasonografii: wytwarzanie ultradźwięków; rozprzestrzenianie się fal w tkankach (odbicie, załamanie, absorpcja, rozpraszanie); parametry fali (prędkość, amplituda, częstotliwość, opór akustyczny). 3. Rodzaje aparatów USG i metody prezentacji obrazu: zasada tworzenia obrazu USG; prezentacja echa (A, B, M, kodowanie kolorem); głowice (liniowe, sektorowe, specjalne: przydatność i zakres zastosowania). 4. Zasady interpretacji i podstawowe artefakty obrazów USG: parametry aparatów USG (wzmocnienie, częstotliwość, rozdzielczość osiowa i boczna, dyskryminacja ech); artefakty (bezechowość, cienie akustyczne, echa wtórne, odbicia lustrzane – przykłady błędnej interpretacji obrazu). 5. Bezpieczeństwo stosowania ultradźwięków i skutki biologiczne: efekty fizyczne i chemiczne (efekt cieplny, kawitacja, pseudokawitacja, mikroprzepływy, uszkodzenia tkanek, skutki genetyczne) bezpieczny zakres stosowania ultradźwięków; porównanie z innymi metodami diagnostyki obrazowej. 6. Zastosowanie ultrasonografii do oceny umięśnienia i otłuszczenia zwierząt cz.1: klasyczny pomiar grubości tłuszczu podskórnego i przekroju m.l.d. (dokładność pomiaru i źródła błędów, stosowana aparatura USG - bydło świnie, owce); ocena kondycji bydła (BCS); możliwości pomiarowe u drobiu. 7. Zastosowanie ultrasonografii do oceny umięśnienia i otłuszczenia zwierząt cz.2: ocena zawartości tłuszczu śródmięśniowego (bydło, trzoda chlewna, owce, kozy); miejsce pomiaru a jakość obrazu (grzbiet, udo, łopatka); pomiar na żywym zwierzęciu i na tuszy; porównanie z innymi metodami szacowania IMF. 8. Ultrasonograficzna kontrola przebiegu cyklu płciowego głównych gatunków zwierząt gospodarskich: metodyka badań (trans rectum – trans cutem) zmiany obrazu macicy, rozwój GF, pomiar stopnia owulacji, wspomaganie ET. 9. Wczesne wykrywanie ciąży: znaczenie praktyczne u różnych gatunków zwierząt, wzrost pęcherzyka zarodkowego, rozpoznawanie liczby embrionów i strat zarodków (obrazy USG różnych faz ciąży). 10. Rozpoznawanie płci i wieku płodów: pomiar rytmu bicia serca; pomiar CRL; pomiary (kości długich, wielkości czaszki, narządów wewnętrznych płodu); szacowanie wieku ciążowego; prognozowanie masy urodzeniowej. 11. Zastosowanie ultrasonografii do badania morfologii wymienia (bydło, owce, kozy): metodyka badań gruczołu mlekowego; pomiary zatoki mlekonośnej; prognozowanie wydajności mleka; wykorzystanie USG w selekcji (budowa wymienia i wydajność mleka). 12. Zastosowanie ultrasonografii do badania morfologii kanału strzykowego (bydło, owce, kozy): metodyka badań (ultrasonografia bezdotykowa); interpretacja obrazu; możliwości pomiarowe (ściana strzyka i kanał strzykowy – związek z jakością higieniczną mleka); wpływ doju na morfologię strzyka – możliwości badawcze. 13. Zasady komputerowej analizy obrazu: budowa obrazu; rodzaje obrazów (binarne, monochromatyczne, kolorowe); formaty graficzne; siatka kwadratowa i heksagonalna (wady i zalety z punktu widzenia analizy obrazu); oprogramowanie do analizy obrazu. 14. Podstawowe przekształcenia obrazu: przekształcenia geometryczne; operacje punktowe, filtracja, binaryzacja, gamma modulacja, przekształcenia morfologiczne (erozja, dylatacja, szkieletyzacja); przykłady zastosowań praktycznych do interpretacji obrazu USG. 15. Zasady i metody pomiarów komputerowych: liczebność elementów; pomiary liniowe (długość, obwód, pole powierzchni, pomiary USG-3D); źródła błędów pomiarowych; podstawy analizy obrazu metodą sztucznych sieci neuronowych (przykłady zastosowań). Tematyka ćwiczeń (15 godz. – ze względu na specyfikę zajęć, terminy ćwiczeń będą na bieżąco uzgadniane z prowadzącym. Ćwiczenia w Złotnikach rozpoczynają się o godz. 9.15): 1. Ultrasonograficzna kontrola cyklu płciowego i wczesna diagnostyka ciąży: ultrasonografia trans rectum i trans cutem; rozpoznawanie GF i CL; pomiar stopnia owulacji; rozpoznawanie wczesnej ciąży i liczby zarodków/płodów, – (zajęcia praktyczne 4 godz. – Stacja Doświadczalna Złotniki: owce i kozy do 60 dnia ciąży). 2. Rozpoznawanie zaawansowanej ciąży: pomiary płodów (CRL, kości długich, narządów wewnętrznych); pulsacja pępowiny, rytm bicia serca (M-mode); rozpoznawanie płci płodów. – (zajęcia praktyczne 4 godz. – Stacja Doświadczalna Złotniki: owce i kozy do 100-120 dnia ciąży). 3. Przyżyciowa ocena umięśnienia i otłuszczenia oraz diagnostyka gruczołu mlekowego: pozyskiwanie obrazów przekroju mięśnia najdłuższego grzbietu i mięśni uda, pomiary liniowe przekroju mięśnia i grubości tłuszczu; analiza IMF. Pozyskiwanie obrazów zatoki mlekonośnej i obrazów strzyka (ultrasonografia bezdotykowa); pomiary i ocena morfologii wymienia i strzyków – (zajęcia praktyczne 3 godz. – S. D. Złotniki: owce i kozy). 4. Komputerowa analiza obrazów: zapoznanie z oprogramowaniem MultiScan, źródła obrazu, podstawowe funkcje, makrodefinicja dydaktyczne. Podstawowe przekształcenia obrazów (filtracja, binaryzacja, przekształcenia morfologiczne), skalowanie obrazów, pomiary obrazów USG zebranych w czasie ćwiczeń – (zajęcia praktyczne 3 godz. – w Wydziałowej Pracowni Komputerowej, oprogramowanie MultiScan. 5. Sprawdzian pisemny – 1 godz. Kierownik przedmiotu dr hab. Piotr Ślosarz, prof. nadzw. tel. (061) 8125520