KONSPEKT LEKCJI

EWELINA WÓLTAŃSKA
Nauczyciel języka polskiego
KONSPEKT LEKCJI - dotyczący utworu Zbigniewa Herberta „Tren Fortynbrasa”.
Temat: „Śmierć bohaterska” Hamleta czy „wieczne czuwanie” Fortynbrasa? To także twój
wybór!
Cele:
- główny:
- dostrzeżenie przez ucznia problemu, jakim jest przyjmowanie odmiennych postaw
życiowych przez bohaterów utworu oraz ustosunkowanie się wobec owego problemu.
- operacyjne:
uczeń
- szuka określeń związanych z wyrazem chwila
- tłumaczy, jakie chwile mogą pełnić rolę demaskatorów słabości człowieka
- przypomina kluczowe wydarzenia „Hamleta” Williama Szekspira oraz charakteryzuje
zachowanie głównego bohatera
- wskazuje bohaterów utworu Zbigniewa Herberta „Tren Fortynbrasa”
- omawia rolę, jaką pełnią w utworze Fortynbras i Hamlet
- wynotowuje z tekstu cytaty charakteryzujące obie postacie
- tworzy drzewko decyzyjne zatytułowane: „Być albo nie być...Hamletem”
- nazywa i ocenia postawę, jaką przyjmuje Hamlet, a jaka odznacza Fortynbrasa
- nieoperacyjne:
uczeń
- dostrzega działania reinterpretacyjne Zbigniewa Herberta w stosunku do tradycji (tren,
wątek Hamleta)
- wyraża swój stosunek do obu postaci
- opowiada się za jedną z postaw prezentowanych podczas lekcji
Metody:
1) Pogadanka heurystyczna.
2) Praca w grupach.
3) Drzewko decyzyjne.
Przebieg lekcji.
A. Część wstępna.
Ćwiczenie wprowadzające – szukanie określeń do wyrazu chwila.
1) Życie człowieka to chwile, jakie dane mu są przeżywać. Jakiego rodzaju chwile towarzyszą
naszemu życiu?
Odp.: CHWILE: próby, grozy, spokoju, trudne, niepokojące, dobre, ciężkie.
2) W jaki sposób chwila może odkryć to, jaki jest człowiek? Jakiego rodzaju chwila odsłania,
obnaża przed nami człowieka?
1
Odp.: Szczególnie chwile trudne sprawdzają nas i dlatego odsłaniają nasze prawdziwe
oblicze.
B. Część właściwa.
Zapis cytatu na tablicy: „Każdy jest i zostanie taki, jaki jest i nie ukryje się nijak, bo każda
chwila odkrywa go, jakim jest.”
1) Owo zdanie pochodzi z utworu Williama Szekspira „Hamlet”. Odwołując się do pamięci,
przypomnij ważne wydarzenia z jego biografii i zwięźle scharakteryzuj reakcje bohatera na
chwile trudne.
Pomogą ci w tym jego wypowiedzi. Jaki obraz człowieka z nich się wyłania?
a) „Nieprzymuszona powolność Hamleta” cieszy zabójcę jego ojca;
b) „Świat wyszedł z formy
I mnież to trzeba wracać go do normy”;
c) „W rzeczy samej, nic nie jest złem ani dobrem samo przez się tylko myśl nasza czyni to i
owo takimi. Dla mnie Dania jest więzieniem.”;
d) „Chęć i moc nasza tak są odrębnym żywiołem,
Że najczęściej upada to, co człek zamierzy,
Myśl nasza do nas, cel jej nie do nas należy”;
e) „(...) czasem niezastanowienie
Lepiej nam służy niż najumiejętniej skombinowane plany”.
Odp.: Trudne chwile Hamleta:
-śmierć ojca,
-morderca na tronie,
-zdrada matki.
Hamleta cechuje:
a) powolność,
b) zniechęcenie, mus, rozżalenie,
c) pesymizm – dla niego szklanka jest do połowy pusta,
d) niemoc
e) rozmyślanie, planowanie.
Wątek Hamleta pojawia się także w utworze Zbigniewa Herberta „Tren Fortynbrasa”.
Nauczyciel czyta tekst.
1) Jakie postacie występują w tekście? Jaką pełnią rolę?
Odp.: W tekście występuje Fortynbras jako bohater i podmiot utworu oraz Hamlet jako jego
bohater.
2) W dwóch grupach – przeczytajcie ponownie tekst i wynotujcie z niego cytaty sugerujące,
jaki jest Hamlet, a co wyróżnia Fortynbrasa.
Tworzymy drzewko decyzyjne: „Być albo nie być...Hamletem”.
1) W tych samych zespołach, pogrupujcie wyrazy przemawiające a tym, aby być i za tym, aby
nie być Hamletem, zespół drugi zajmie się Fortynbrasem.
Odp.: Zespół nr 1:
„Być albo nie być...Hamletem” – konsekwencje:
2
Złe:
a) dłonie „bezbronne jak przedtem”,
b) osobno ręce, szpada, głowa
c) „nogi rycerza w miękkich pantoflach”,
d) „musiałeś zginąć”, „nie byłeś do życia”,
e) „Dania jest więzieniem”,
f) jego śmierć – „efektowny sztych”,
Dobre:
a) „masz spokój”
b) „śmierć bohaterska”,
c) „gwiazda Hamlet”.
Zespół nr 2:
„Być albo nie być...Fortynbrasem” – konsekwencje:
Dobre:
a) może myśleć o Hamlecie, ponieważ żyje,
b) pogrzeb – „manewry przed objęciem władzy”,
c) „trzeba wziąć miasto za gardło” – jest silny,
d) „Reszta należy do mnie”
Złe:
a) „wieczne czuwanie”,
b) „to co po mnie zostanie nie będzie przedmiotem tragedii”.
Nazwij postawę, jaką wobec życia przybiera Hamlet, a jaka charakteryzuje Fortynbrasa.
Pomogą ci w tym słowa zapisane na tablicy.
a) introwertyk,
b) ekstrawertyk,
c) idealista,
d) realista,
e) refleksyjność,
f) pragmatyzm,
g) bierność,
h) aktywność.
Zapis tematu.
1) Która z postaci jest ci bliższa i dlaczego? Która z postaw życiowych – Hamleta czy
Fortynbrasa, jest trudniejsza?
2) Przypomnij, czym cechuje się tren jako klasyczny gatunek literacki.
Odszukaj owe cechy w tekście i skomentuj wynik tych poszukiwań.
Odp.: Tren odnajdujemy w tytule i fakcie, że utwór poświęcony jest osobie zmarłej. Jednak
następuje jego reinterpretacja. Dochodzi do wypełnienia klasycznego gatunku nowymi
treściami – dyskusją światopoglądową.
C. Zakończenie.
Zadanie domowe:
Czy według ciebie świat potrzebuje Hamletów czy Fortynbrasów?
3
4