Konkurs Języka Polskiego dla szkół podstawowych

kod ucznia ………
Konkurs Języka Polskiego dla szkół podstawowych
Etap wojewódzki - 5 marca 2010r.
Witam Cię, Młody Polonisto. Przed Tobą do rozwiązania 10 zadań. Masz na to 30 minut.
Życzę powodzenia.
Tekst do zadań od 1. do 2.
42. Międzynarodowe Targi Książki w Warszawie
„Czytająca mniejszość”
Książka przestaje być w Polsce artykułem szybkiej i jednorazowej konsumpcji, staje
się natomiast przedmiotem luksusowym. Spada zainteresowanie powieściami popularnymi,
ogromne powodzenie zyskują za to książki, które traktuje się jako rodzinną inwestycję. Są
nimi encyklopedie, poradniki oraz słowniki.
Targi dowiodły, że na polskim rynku księgarskim dokonuje się zasadnicza zmiana
koniunktury. Najpopularniejszymi książkami ubiegłego roku okazały się lektury i podręczniki
szkolne, które czytało 23% Polaków. Popularność romansu i powieści sensacyjnokryminalnej spadła w ciągu ostatnich czterech lat dwukrotnie.
Zeszłoroczne badania czytelnictwa krajowego wskazują, że ponad 42% dorosłych
Polaków nie czyta książek w ogóle, 34% - sporadycznie, a 24% - w miarę systematycznie. W
czołówce tego zestawienia znalazło się 16% Polaków, którzy co roku czytają 12 książek.
Rośnie grono kupujących więcej niż dwie publikacje w roku, tworzą je jednak tylko osoby z
wykształceniem wyższym, w ten sposób inwestując w siebie.(…)
„Wprost” 25 maja 1997
Zadanie 1. ( 0-2)
Wyjaśnij na podstawie tekstu, maksymalnie dwoma zdaniami, co to znaczy, że niektóre
książki traktuje się jako rodzinną inwestycję.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 2. ( 0-2)
Zastąp wyróżnione wyrazy synonimami i wpisz w miejsce kropek.
„Książka przestaje być w Polsce artykułem szybkiej i jednorazowej konsumpcji (…)”
…………………………………………………………………………………………………..
„ Badania (…) wskazują, że ponad 42% dorosłych Polaków nie czyta książek w ogóle, 34%
sporadycznie………………………………………………………………………………….
Zadanie 3. (0-5)
Obok nazwy słownika (w tabeli II ) wstaw odpowiednią literę oznaczającą pasujące do niego
hasło słownikowe ( z tabeli I ).
Tabela I
Litera
A
Tabela II
Hasło słownikowe
państwo : 1. kraj; imperium; państwowość; 2.
para małżeńska; małżeństwo;
3. gospodarze; chlebodawcy; 4. panie i
panowie; 5. bogacze; 6. arystokraci.
Nazwa słownika
„Słownik
frazeologiczny
języka polskiego”
B
król 1. k. dziedziczny, elekcyjny ( obieralny)
(władca koronowany); k. cygański.
2. k. nafty, stali itp. (potentat finansowy w
pewnej gałęzi produkcji nafty, stali itp.).
3. k. karowy, kierowy pikowy, treflowy ( figura
w kartach). 4. hist. k. kurkowy ( zwycięzca w
zawodach kurkowych w strzelaniu do rzutków).
5. k. malowany (bez władzy). 6. k. szachowy
(figura w szachach). 7. przen. k. ptaków (
zwykle o orle ), k. lasów (o dębie lub o
myśliwym).
„Słownik
poprawnej
polszczyzny”
C
królowa ż. odm. jak przym.., B. królową ( nie:
królowę), W. królowo ( nie: królowa)
królestwo-wa, B.=M., Ms.-wie; -estw,
Królestwo Polskie, Królestwo Kongresowe
król m I, lm M. –owie, D. –ów 1. osoba
reprezentująca najwyższą władzę w państwie o
ustroju monarchicznym; władca
koronowany[…]
„Słownik wyrazów
bliskoznacznych”
„Słownik języka
polskiego”
„Słownik
ortograficzny”
D
E
Litera
Zadanie 4. (0-3)
Podkreśl nazwiska polskich laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. Staraj się nie
popełnić błędu.
Jan Kochanowski,
Henryk Sienkiewicz,
Juliusz Słowacki,
Władysław Reymont,
Czesław Miłosz,
Wisława Szymborska,
Adam Mickiewicz,
Maria Konopnicka,
Stanisław Lem
Zadanie 5. (0-4)
Uzupełnij tekst, wstawiając wielką lub małą literę i sformułuj na tej podstawie zasadę
ortograficzną dotyczącą pisowni nazw czasopism. Pisz wyraźnie wielką i małą literę.
Mój tata jest wiernym czytelnikiem pisma (W,w) „…iedza (I,i)… (Ż,ż)…ycie”
oraz (Ż,ż) „…yjmy (D,d)…łużej”. Starszy brat natomiast systematycznie czyta czasopismo
(M,m)„…łody (T,t) …echnik”. Mama to wspaniała gospodyni, a więc z zapałem przegląda
(Cz,cz) „…tery (K,k)…ąty”.
Zasada ortograficzna
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………...............
…………………………………………………………………………………………………...
Zadanie 6. (0-5)
Rozwiąż krzyżówkę i wyjaśnij hasło, które otrzymałeś.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Hasło i jego wyjaśnienie:
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Roztwór barwny służący do pisania i kreślenia.
Książka ciesząca się największą popularnością w danym czasie.
Stawianie znaków przestankowych.
Jego nazwa pochodzi od papirusu.
Niezapisany brzeg stronicy książki, gazety lub zeszytu.
W tekście drukowanym, zwłaszcza w gazecie, pionowe pole tekstu dzielące kolumnę
na części.
7. Ręcznie malowany ornament początkowej litery tekstu; monogram.
8. Ogół czasopism wychodzących w danym czasie w danym kraju.
Zadanie 7. (0-3)
Utwórz trzy związki wyrazowe ze słowem „recenzja”, dopisując odpowiednio:
przymiotnik, rzeczownik, czasownik.( wzór – z liczebnikiem – pierwsza recenzja ).
1. ……………………………………………………………………………………….
2. ………………………………………………………………………………………..
3. ……………………………………………………………………………………….
Tekst do zadań od 8. do10.
„Muzeum”
Są talerze, ale nie ma apetytu.
Są obrączki, ale nie ma wzajemności
od co najmniej trzystu lat.
(…)
Metale, gliny, piórko ptasie
cichutko tryumfują w czasie.
Chichocze tylko szpilka po śmieszce z Egiptu.
Korona przeczekała głowę.
Przegrała dłoń do rękawicy.
Zwyciężył prawy but nad nogą.
Co do mnie, żyję, proszę wierzyć.
Mój wyścig z suknią nadal trwa.
A jaki ona upór ma!
A jakby ona chciała przeżyć!
Wisława Szymborska
Zadanie 8. (0-2)
Wypisz z fragmentu wiersza Wisławy Szymborskiej dwa środki poetyckie i nazwij je.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 9. (0-1)
Na podstawie pierwszej zwrotki wiersza napisz jednym słowem, czego brakuje eksponatom w
muzeum.
…………………………………………………………………………………………………...
Zadanie 10. (0- 3)
Napisz maksymalnie w trzech zdaniach, jak odczytujesz przesłanie wiersza.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Konkurs Języka Polskiego dla szkół podstawowych
etap wojewódzki - 5 marca 2010r.
Tematy prac pisemnych
( forma dowolna )
Wybierz jeden z trzech tematów. Na napisanie wypracowania masz 60 minut.
1. „Uważam, że najpiękniejszy jest zwykły, rodzinny dzień, pełen kłopotów
i szczęścia…”- pisał Bartek z „Władcy Lewawu” w liście do mamy. Rozwiń tę myśl
w oparciu o książkę Doroty Terakowskiej i własne doświadczenia.
2. Bohater literacki, który szczególnie mnie zainteresował. Rozwiń temat w oparciu
o swoje ulubione utwory lub książki z obowiązkowego zestawu lektur.
3. Przyjaźń w życiu człowieka. W swoich rozważaniach wykorzystaj znane ci z książek
lub filmów przykłady przyjaźni.