republika czeska

Wydział Promocji Handlu i Inwestycji
Ambasady RP w Pradze
SPIS TREŚCI
Wstęp
3
1.
Informacje ogólne
5
2.
Sytuacja gospodarcza
12
3.
Polsko-czeska współpraca gospodarcza
20
4.
Prowadzenie działalności gospodarczej
27
5.
Spółki prawa handlowego
39
6.
Przedstawicielstwo osoby zagranicznej
46
7.
Zasady tymczasowego świadczenia usług
49
8.
Podatek dochodowy
52
9.
Podatek od wartości dodanej i akcyzowy
61
10.
Inne podatki
66
11.
Ubezpieczenie społeczne
74
12.
Zwrot podatku VAT dla osób zagranicznych
78
13.
Zamówienia publiczne
81
14.
Uznawanie kwalifikacji zawodowych
84
15.
Ochrona własności przemysłowej
89
16.
Usługi bankowe
92
17.
Prawa konsumenta
96
18.
Targi i wystawy w 2009 roku
102
19..
Źródła informacji
107
20.
Bibliografia
113
WSTĘP
Szanowni Państwo,
„Republika Czeska – przewodnik po rynku” jest publikacją Wydziału Promocji
Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Pradze przeznaczoną głównie dla polskich
eksporterów i inwestorów zainteresowanych rynkiem czeskim.
Publikacja zawiera podstawowe informacje o aktualnej sytuacji gospodarczej oraz podstawowych rozwiązaniach instytucjonalno-prawnych związanych
z funkcjonowaniem gospodarki czeskiej. W przewodniku staraliśmy się usystematyzować wiedzę na temat zasad podejmowania i prowadzenia działalności
gospodarczej, systemu podatkowego, ubezpieczeń społecznych, ochrony praw
autorskich, zamówień publicznych, a więc kwestii mających duże znaczenie
przy podejmowaniu decyzji o lokalizacji inwestycji czy rozpoczęciu współpracy
handlowej lub kooperacyjnej na terytorium tego kraju.
Republika Czeska jest dla Polski jednym z najważniejszych partnerów gospodarczych. Dotychczasowa dobra współpraca, wynikająca w dużej mierze z bliskości geograficznej, kulturowej i językowej, zdynamizowana została po przystąpieniu obydwu krajów do Unii Europejskiej.
3
Tylko w okresie ostatnich czterech latach polsko-czeska wymiana handlowa
wzrosła ponad 2,5-krotnie, osiągając w roku 2007 poziom prawie 10 mld EUR.
Tym samym Republika Czeska znalazła się w pierwszej piątce najważniejszych
partnerów handlowych Polski wśród krajów UE, ustępując jedynie Niemcom,
Włochom, Francji i Wlk. Brytanii. W okresie tym odnotowany został dynamiczny wzrost eksportu polskich wyrobów konsumpcyjnych. Wyroby te osiągnęły na
rynku czeskim w poszczególnych branżach bardzo wysoki poziom konkurencyjności. Dotyczy to przede wszystkim wyrobów przemysłu odzieżowego, obuwniczego, meblowego, sprzętu AGD, rolno-spożywczego oraz budowlanego. Równie duże znaczenie ma Polska w stosunkach gospodarczych Czech z zagranicą. Polska jest trzecim najważniejszym partnerem handlowym Republiki Czeskiej, zaraz po Niemczech i Słowacji.
Ostatnie lata charakteryzowały się dużą dynamiką wzrostu inwestycji polskich
w Republice Czeskiej. Dane statystyczne wskazują, że skumulowana wartość
polskich inwestycji przekroczyła 1 miliard EUR, a w Republice Czeskiej działa ponad 900 podmiotów prawa handlowego, w których kapitał polski stanowi minimum 25 %.
Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Pradze wyraża nadzieję, że przewodnik okaże się pomocny dla polskich przedsiębiorców w podejmowaniu decyzji o rozpoczęciu współpracy czy lokowaniu inwestycji na rynku
czeskim, a tym samym przyczyni się do rozwoju wzajemnych stosunków gospodarczych.
Wydział Promocji Handlu i Inwestycji
Ambasady RP w Pradze
10 listopada 2008 r.
4
.
INF ORM AC JE O GÓL NE
Położenie geografi czne, klimat
Republika Czeska (RCz) leży w Europie Środkowej. Graniczy z Rzeczpospolitą
Polską (długość granicy 762 km), Republiką Słowacką (265 km), Republiką
Austrii (466 km) oraz Republiką Federalną Niemiec (810 km).
2
Powierzchnia RCz wynosi 78.866 km . Gęstość zaludnienia to 131 mieszkańców na km2.
Republika Czeska leży pomiędzy 48°33’09’’ N a 51°03’22’’ N oraz
12°05’33’’ E a 18°51’40’’ E.
Klimat Republiki Czeskiej jest umiarkowany, kontynentalny, ze średnią temperaturą roczną od 6,6°C do 9,7°C. Temperatury latem osiągają średnio
+20,0 °C, w zimie temperatura spada średnio do -2 °C. Średnie roczne opady
wynoszą od 490 do 690 mm.
Ludność i język
Republikę Czeską zamieszkuje 10,42 mln obywateli (dane z 30 czerwca 2008 r.).
Spośród nich 81,1 % stanowi narodowość czeską, 13,2 % – morawską, 3,1 %
– słowacką, 0,6 % – polską, 0,5 % – niemiecką, 0,3 % – romską, 0,1 % – śląską,
0,2 % – inne.
5
Pod względem liczby mieszkańców RCz zajmuje 14 miejsce w Europie – za
Węgrami, Portugalią i Białorusią, a przed Grecją i Belgią.
Językiem urzędowym jest język czeski. W kontaktach handlowych wykorzystywany jest j. niemiecki i j. angielski.
Ustrój polityczny i podział administracyjny
Republika Czeska jest republiką o ustroju demokracji parlamentarnej. Władzę
wykonawczą sprawuje rząd oraz prezydent wybierany przez Zgromadzenie Narodowe (połączona Izba Poselska z Senatem) na okres 5 lat.
Najwyższą władzą ustawodawczą jest dwuizbowy Parlament. W niższej – Izbie
Poselskiej zasiada 200 posłów, a w wyższej – Senacie zasiada 81 senatorów.
Administracyjnie Republika Czeska dzieli się na:
•
14 większych terenowych jednostek samorządowych, tzw. „kraje” (odpowiednik polskich województw): Středočeský kraj, Jihočeský kraj,
Plzeňský kraj, Karlovarský kraj, Ústecký kraj, Liberecký kraj, Královéhradecký kraj, Pardubický kraj, kraj Vysočina, Jihomoravský kraj, Olomoucký kraj, Moravskoslezský kraj, Zlínský kraj i miasto Praha,
6.251 mniejszych jednostek samorządowych, tzw. „obce” (odpowiednik
•
polskich gmin).
Stolicą kraju jest Praga, którą zamieszkuje 1.187 tys. osób. Kolejne największe
miasta pod względem liczby mieszkańców to Brno (370 tys.), Ostrawa (314 tys.),
Pilzno (165 tys.), Ołomuniec (102 tys.), Liberec (98 tys.), Czeskie Budziejowice
(96 tys.), Hradec Kralowe (96 tys.), Usti nad Łabą (94 tys.) i Pardubice (90 tys.).
Przynależność do międzynarodowych organizacji
politycznych i gospodarczych
Republika Czeska jest członkiem następujących organizacji międzynarodowych:
o charakterze politycznym: Organizacja Narodów Zjednoczonych (1945),
•
NATO, Grupa Wyszehradzka (nieformalna organizacja), Inicjatywa Środkowoeuropejska,
o charakterze gospodarczym: Unia Europejska (2004), Organizacja
•
Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD, 1995), Światowa Organizacja
Handlu (WTO, 1995), Międzynarodowy Fundusz Walutowy (1993), Bank
Światowy, Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju (1993).
6
Przemysł
W przemyśle czeskim zatrudnionych jest 38 % zawodowo aktywnych osób. Jest
to najwyższy wskaźnik ze wszystkich krajów UE. Główne ośrodki przemysłowe
to: Praga (wszystkie gałęzie), region Ostrawy (górnictwo, hutnictwo) oraz region Pilzna (ciężki przemysł maszynowy). Do ważnych gałęzi przemysłu należy:
produkcja środków transportu, urządzeń elektronicznych, wyrobów chemicznych, żywności oraz hutnictwo i energetyka. Najdynamiczniej rozwijającym się
przemysłem w ostatnich latach jest budownictwo.
Surowce naturalne
Do kluczowych surowców wydobywanych w Republice Czeskiej należy węgiel kamienny i brunatny następnie kaolin, surowce budowlane i uran. W niedużych ilościach wydobywana jest ropa i gaz ziemny.
Pieniądze, miary, wagi, czas
Walutą obowiązującą na terytorium RCz jest korona czeska (CZK) dzieląca
się na 100 halerzy (h). W obiegu znajdują się monety o nominałach: 1 CZK,
2 CZK, 5 CZK, 10 CZK, 20 CZK i 50 CZK oraz banknoty o nominałach: 50 CZK,
100 CZK, 200 CZK, 500 CZK, 1000 CZK, 2000 CZK oraz 5000 CZK.
W RCz obowiązuje system metryczny.
Strefa czasowa: czas środkowoeuropejski GMT+1 (czas letni GMT+2).
Dni ustawowo wolne od pracy
1 stycznia
Nowy Rok
Poniedziałek Wielkanocny
1 maja
Święto Pracy
8 maja
Święto Wyzwolenia (1945)
5 lipca
Święto Cyryla i Metodego
6 lipca
Spalenie Jana Husa
28 września
Święto Państwa Czeskiego
28 października
Odzyskanie Niepodległości (1918)
17 listopada
Dzień Walki o Wolność i Demokrację
24, 25 i 26 grudnia
Święta Bożego Narodzenia
7
Godziny pracy biur, banków i sklepów
Opis
Poniedziałek–Piątek
Urzędy i biura
Banki
1
Urzędy pocztowe
Sklepy art. przemysłowe
Sklepy art. spożywcze
2
2
Domy towarowe
Supermarkety, hipermarkety
1
2
3
3
Sobota
Niedziela
8:00–16:30
zamknięte
zamknięte
9:00–17:00
8:00–12:00
zamknięte
8:00–18:00
8:00–12:00
zamknięte
9:00–18:00
8:00–13:00
zamknięte
6:00–18:00
8:00–12:00
zamknięte
8:00–19:00
8:00–20:00
9:00–19:00
8:00–21:00
8:00–21:00
8:00–21:00
Niektóre banki pracują w poniedziałek o godzinę dłużej, a w piątek o godzinę krócej.
Niektóre sklepy z artykułami przemysłowymi i spożywczymi są otwarte także w niedzielę,
zwłaszcza te znajdujące się w centrach miast.
Niektóre hipermarkety np. TESCO są otwarte non-stop.
Transport drogowy
RCz ma bardzo dobrze rozwiniętą sieć dróg. W jej skład wchodzą autostrady,
drogi szybkiego ruchu oraz drogi niższych klas (I, II i III klasy). Całkowita długość
sieci drogowej wynosi ponad 66 tys. kilometrów. Z tej liczby ponad tysiąc kilometrów stanowią autostrady i drogi szybkiego ruchu. Przejazdy autostradami i drogami szybkiego ruchu są płatne. Opłaty dla samochodów do 12 ton wnoszone
są poprzez zakup winiet. Dla samochodów powyżej 12 ton opłata, tzw. „myto“
pobierana jest przy wykorzystaniu elektronicznego urządzenia „premid”. Więcej
informacji na temat myta znajduje się na stronie internetowej: www.premid.cz.
Mapa autostrad i dróg szybkiego ruchu (www.ceskedalnice.cz)
8
Wykaz płatnych odcinków autostrad i dróg szybkiego ruchu na terenie Republiki Czeskiej:
Oznaczenie drogi
→
Odcinek
D1
→
Praha (zjazd 2) – Brno (zjazd 182)
D1
→
Brno (zjazd 201) – Vrchoslavice (247 kilometr)
D2
→
Chrlice (zjazd 3) – granica ze Słowacją (61 kilometr)
D5
→
Praha (zjazd 1) – Beroun (zjazd 14)
D5
→
Beroun (zjazd 18) – granica z Niemcami (151 kilometr)
D8
→
Praha (zjazd 1) – Lovosice (zjazd 48)
D8
→
Řehlovice (zjazd 64) – granica z Niemcami (92 kilometr)
D11
→
Praha (zjazd 1) – Sedlice (84 kilometr)
R4
→
Jíloviště (zjazd 10) – Příbram (zjazd 42)
R6
→
Velká Dobrá (zjazd 16) – Nové Strašecí (zjazd 32)
R7
→
Praha (zjazd 1) – Slaný (zjazd 19)
R10
→
Praha (zjazd 1) – Mladá Boleslav (zjazd 39)
R10
→
Mladá Boleslav (zjazd 46) – Turnov (zjazd 71)
R35
→
Liberec (zjazd 27) – Turnov (zjazd 44)
R35
→
Mohelnice (214 kilometr) – Olomouc (240 kilometr)
R35
→
Olomouc (zjazd 276) – Lipník nad Bečvou (297 kilometr)
R46
→
Vyškov (zjazd 1) – Olomouc (zjazd 37)
R52
→
Rajhrad (zjazd 10) – Pohořelice (zjazd 26)
R63
→
Bystřany (zjazd 1) – Řehlovice (zjazd 7)
Aktualny wykaz opłat za winiety obowiązujących w RCz w 2008 roku
Opłata za winietę na jeden rok kalendarzowy dla pojazdu samochodowego
lub zestawu samochodowego:
•
•
o masie całkowitej do 3,5 ton – 1 000,- CZK
o masie całkowitej od 3,5 do 12 ton – 8 000,- CZK
Opłata za winietę na jeden miesiąc kalendarzowy dla pojazdu samochodowego
lub zestawu samochodowego:
•
o masie całkowitej do 3,5 ton – 330,- CZK
•
o masie całkowitej od 3,5 do 12 ton – 2 000,- CZK
9
Opłata za winietę na okres 7 dni dla pojazdu samochodowego lub zestawu
samochodowego:
o masie całkowitej do 3,5 ton – 220,- CZK
•
•
o masie całkowitej od 3,5 do 12 ton – 750,- CZK
Prędkość, z jaką można poruszać się po drogach publicznych na terytorium
RCz wynosi:
•
w terenie zabudowanym
do 50 km/h,
•
poza terenem zabudowanym
do 90 km/h,
•
na autostradach
do 130 km/h.
Uwaga
Obowiązują ograniczenia prowadzenia samochodów powyżej 7,5 t oraz pojazdów specjalnych, powyżej 3,5 t z przyczepą po autostradach i drogach szybkiego ruchu w niedzielę i święta – cały rok w godz. od 13:00 do 22:00 oraz
dodatkowo w okresie letnim od 1 lipca do 31 sierpnia – w piątki w godz. od
17:00 do 21:00 oraz soboty w godz. od 7:00 do 13:00.
Więcej informacji na temat poruszania się po autostradach i drogach szybkiego ruchu dostępnych jest na stronie internetowej www.ceskedalnice.cz.
Transport kolejowy
Infrastruktura kolejowa w Republice Czeskiej należy do najgęstszych w krajach Unii Europejskiej (120 kilometrów na tysiąc kilometrów kwadratowych powierzchni kraju). Ogółem sieć kolejowa liczy prawie 9,5 tys. km, z czego ponad
3 tys. km jest zelektryfikowana.
Transport lotniczy
W Republice Czeskiej znajdują się 4 lotniska o znaczeniu międzynarodowym:
w Pradze (rocznie ok. 11 mln podróżnych), Brnie (415 tys.), Ostrawie (300 tys.)
i Karlowych Warach (60 tys.).
Telefony alarmowe
Pogotowie Ratunkowe
155
Straż Pożarna
150
Policja Państwowa
158
Straż Miejska (policja municypalna)
156
10
Informacja o nr telefonicznych w RCz
1180
Informacja o nr telefonicznych za granicą
1181
Informacja kolejowa
221 111 122
Informacja autobusowa (krajowa i międzynarodowa)
12999
Informacja lotnicza (ČSA)
220 104 310
Emergency call (telefon alarmowy)
112
11
.
S Y T UAC JA
GOSP ODA RC Z A
Rozwój gospodarczy
Republika Czeska należy do najdynamiczniej rozwijających się krajów Unii Europejskiej. Roczne tempo wzrostu w latach 2005–2007 wynosiło ponad 6 %.
Według danych Eurostatu, PKB w przeliczeniu na jednego mieszkańca, liczony według parytetu siły nabywczej, wyniósł w 2007 r. 20.117 EUR, tj. 81,9 %
średniej dla EU–27.
Rok 2008 charakteryzuje się wolniejszym tempem wzrostu gospodarczego.
PKB wzrósł w I kwartale o 5,2 %, a w II kwartale o 4,6 %. Według Czeskiego
Banku Narodowego (ČNB) wzrost gospodarczy RCz w 2008 r. ma wynieść 4,5 %.
Przyczyn spadku wzrostu należy upatrywać w kombinacji czynników wewnętrznych i zewnętrznych. Do czynników zewnętrznych zaliczyć należy sukcesywne
umacnianie się kursu korony czeskiej i spadek relacji kursowych związanych
przede wszystkim z rozwojem cen surowców (głównie ropy), co wraz z ekonomicznymi problemami największego partnera handlowego (gospodarki niemieckiej), wpływało negatywnie na wyniki sektora przedsiębiorstw. Głównym
wewnętrznym czynnikiem spadku popytu był niski poziom tworzenia zapasów
w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego. Czynnikiem, który napędzał gospodarkę, był głównie handel zagraniczny, gdzie znaczna nadwyżka popytu nad podażą przyczyniła się do powstania i wzrostu dodatniego
salda w handlu towarami i usługami z zagranicą.
12
Dynamika PKB w %
107,5
107,0
106,5
106,0
105,5
105,0
104,5
104,0
103,5
103,0
102,5
102,0
I/04
III
I/05
III
I/06
III
I/07
III
I/08
Źródło: Czeski Urząd Statystyczny
W obliczu zmieniającej się sytuacji na międzynarodowych rynkach finansowych,
Ministerstwo Finansów obniżyło prognozę wzrostu gospodarki na rok 2009. Według najnowszej prognozy makroekonomicznej (październik 2008 r.) gospodarka czeska wzrośnie w 2009 roku o 3,7 %. Zakładany przejściowy charakter kryzysu i jego konsekwencji ma pozwolić na osiągnięcie wyższego wzrostu gospodarczego (na poziomie 4,4 %) już w 2010 roku. Głównymi czynnikami wpływającymi na wzrost gospodarczy ma być aktywność inwestycyjna i spożycie krajowe.
Bardziej sceptyczny w prognozach gospodarczych jest czeski bank centralny.
W prognozie z października 2008 r. Czeski Bank Narodowy zakłada wzrost
PKB w 2009 r. o 2,9 %, a w 2010 r. o 3,1 % .
Produkcja przemysłowa w 2007 r. zwiększyła się międzyrocznie o 8,1 %. Jest
to wynik o nieco gorszy niż w roku 2006, kiedy to produkcja przemysłowa wzrosła o 11,2 %. W 2007 r. największy wzrost odnotowano w produkcji i naprawach maszyn i urządzeń (wzrost o 17,5 %), w produkcji urządzeń elektrycznych i optycznych (wzrost o 15,7 %), a także w produkcji środków transportu
(wzrost o 13,9 %). Spadek zarejestrowano w produkcji koksu i produktów rafineryjnych (spadek o 4,3 %), w wydobyciu surowców energetycznych (spadek
o 3,0 %) oraz w produkcji metali i wyrobów hutniczych (spadek o 0,6 %). Siłą
napędową produkcji przemysłowej był przemysł motoryzacyjny, który odnotował rekordowe wyniki. W 2008 roku produkcja przemysłowa rośnie w niższym
tempie. W I kwartale o 6,2 %, w II o 5,8 %, a w III o 4,5 %.
Stopa bezrobocia osiągnęła na koniec 2007 roku poziom 4,8 %. Jest to najniższy poziom w ciągu ostatnich 9 lat, niższy niż średnia stopa bezrobocia
13
w EU-27 i EU-15. Stopa bezrobocia w regionach kształtowała się na poziomie
od 2,2 % do 9,3 % (w Pradze 2,2 %, w środkowych Czechach 2,7 %, w regionie Pilzna 3,4 %, na Wysoczynie 3,6 %, w regionie morawsko-śląskim 8,0 %,
w regionie karlowarskim 8,3 %, w regionie usteckim 9,3 %). Ministerstwo Finansów oczekuje nieznacznego wzrostu bezrobocia, z 4,4 % w roku 2008 do
4,6 % w roku 2010, przy jednoczesnym wzroście zatrudnienia o 1,7 % w roku
2008 i 0,3 % w roku 2010.
Średnioroczna stopa inflacji w 2007 roku, mierzona wskaźnikiem wzrostu cen
towarów i usług konsumpcyjnych – CPI, wyniosła 2,8 %. Główny wpływ na poziom inflacji miały podwyżki cen regulowanych, w tym:
•
wzrost cen wyrobów tytoniowych we wszystkich miesiącach 2007 r.;
•
wzrost ceny energii elektrycznej o 7,9 %, czynszów o 4,5 %, wody o 6,6 %,
odprowadzenia ścieków o 5,5 % oraz opłat radiowo-telewizyjnych o 20 %;
•
wzrost cen opieki socjalnej o 2,8 % w styczniu i o 12,0 % w lutym 2007
r., w wyniku zmian ustawy o świadczeniu usług socjalnych;
spadek cen gazu ziemnego o 4,2 % w styczniu oraz jego wzrost o 1,4 %
•
w kwietniu, o 1,6 % w lipcu, o 0,2 % we wrześniu i o 4,7 % w październiku 2007 r.;
wzrost cen transportu kolejowego o 8,5 % w grudniu 2007 r.
•
Wśród usług i towarów, których ceny nie są regulowane, największy wpływ na
poziom inflacji w 2007 r. miały:
•
ceny paliw, które najbardziej wzrosły w kwietniu i maju 2007 (po 4,3 %);
•
zmiany cen artykułów spożywczych w zależności od sezonowości, przy
dynamicznym wzroście większości artykułów w IV kwartale 2007 r.;
•
nieznaczny spadek cen urządzeń elektrycznych stanowiących wyposażenie gospodarstw domowych.
W październiku 2008 roku inflacja wyniosła 6,0 %. Ministerstwo Finansów
przewiduje, że inflacja w 2008 roku wyniesie 6,4 %. Do niższego poziomu (ok.
2,9 %) ma powrócić dopiero w 2009 roku.
W 2007 r. średnia miesięczna płaca w przemyśle wzrosła nominalnie w stosunku rocznym o 7,4 % i wynosiła 21.048 CZK. W drugim kwartale 2008 roku
średnia płaca wyniosła 23.182 CZK i była nominalnie o 8,0 % (realnie o 1,1 %)
wyższa w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego.
14
15
4,7
8,5
135
5,7
345
14,7
37,2
40,7
8,7
525
3,9
9,0
81,5
3,7
289
13,2
31,5
34,9
6,4
497
Inflacja – CPI (%)
Deficyt budżetowy (% PKB)
Rezerwy dewizowe banku
centralnego (mld CZK)
Źródło: Czeski Urząd Statystyczny
CZK/USD
CZK/EUR
Średnie wynagrodzenie
(wzrost w % realnie)
Import (mld EUR)
Eksport (mld EUR)
Dług publiczny (% PKB)
Dług publiczny (mld CZK)
Deficyt budżetowy
(mld CZK)
Stopa bezrobocia (%)
34,1
38,0
6,8
0,6
Produkcja
budowlana (wzrost w %)
Produkcja przemysłowa
(wzrost w %)
PKB (per capita w tys. CZK)
35,6
38,6
2,5
230,1
6,6
3,6
213,1
5,3
PKB (wzrost w %)
2001
2000
Wskaźnik
30,8
32,7
714
6,8
396
16,1
40,7
43,1
7,3
1,8
9,1
166,8
-3,5
1,9
241,6
1,9
2002
31,8
28,2
691
6,6
493
19,1
43,0
45,2
6,6
0,1
9,9
170,6
11,2
3,6
252,6
5,5
2003
Podstawowe wskaźniki makroekonomiczne Republiki Czeskiej
31,9
25,7
636
3,0
593
21,1
54,1
54,9
6,6
2,8
10,3
83,3
4,5
4,6
275,8
9,6
2004
29,8
23,9
726
3,6
691
23,2
63,0
61,6
5,3
1,9
9,7
106,7
3,7
6,3
291,6
6,7
2005
28,3
22,6
656
2,7
802
25,0
75,7
74,3
6,4
2,5
7,7
85,9
13,8
6,1
313,2
11,2
2006
27,8
20,3
631
1,0
892
25,3
89,4
86,2
7,4
2,8
4,8
34,9
4,1
6,5
342,0
8,1
2007
Największe czeskie przedsiębiorstwa
Od kilku lat pierwsze miejsce w rankingu największych czeskich przedsiębiorstw zajmuje firma ŠKODA AUTO a.s. o rocznych przychodach przekraczających 220 mld CZK. Przedsiębiorstwo to jest obecnie największym eksporterem (195 mld CZK eksportu rocznie), posiada największy udział w wytworzonym PKB (2,1 %), zajmuje drugie miejsce pod względem zysku (20 mld CZK)
oraz jest czwartym największym pracodawcą (23.611 pracowników).
Przychody dziesięciu największych przedsiębiorstw Republiki Czeskiej w 2007 r.
wyniosły ogółem 983 mld CZK tj. o 7,8 % więcej niż w roku poprzednim. Cztery z dziesięciu największych przedsiębiorstw prowadzi działalność w branży
przemysłu przetwórczego, a dwa w branży energetycznej. W pierwszej setce
największych firm 19 pochodzi z branży przemysłu przetwórczego, a 8 z branży energetycznej. Mocną pozycję w pierwszej setce zajmują również firmy handlowe (16 przedsiębiorstw).
W klasyfikacji wg największych zysków, czołową pozycję w 2007 r. (po raz trzeci z rzędu) zajął koncern energetyczny ČEZ (zysk 51 mld CZK). Firma ta jest
drugim największym przedsiębiorstwem pod względem przychodów oraz trzecim największym eksporterem.
Największym pracodawcą w 2007 r. były Koleje Czeskie (České dráhy) pomimo pokaźnego spadku zatrudnienia z powodu restrukturyzacji przedsiębiorstwa. Równocześnie przedsiębiorstwo to po raz pierwszy znalazło się w grupie
przedsiębiorstw wykazujących zyski.
Handel zagraniczny
Wyniki handlu zagranicznego są kluczowe dla rozwoju gospodarczego Republiki Czeskiej. Udział eksportu towarów i usług w tworzeniu PKB z roku na rok
rośnie. Według danych Eurostatu, udział ten wzrósł z 61,3 % w roku 2003 do
80,4 % w roku 2007. Równie szybkim tempem rośnie wartość eksportu w
przeliczeniu na jednego obywatela. W roku 2005 wskaźnik ten wyniósł 7.600
USD, a w 2007 roku, wg wstępnych danych Ministerstwa Przemysłu i Handlu
RCz, już 12.200 USD.
W 2007 roku Republika Czeska odnotowała rekordowe wyniki w handlu zagranicznym. Wartość wymiany handlowej z zagranicą wyniosła 175,6 mld EUR
(wzrost o 17,1 %), w tym eksport – 89,4 mld EUR (wzrost o 18,1 %), a import
16
Największe firmy na r ynku czeskim wg „CZECH TOP 2007”
Lp.
Firma
Przychody 2007 w tys. CZK
Branża
1
Škoda Auto, a.s.
221.967.000
motoryzacja
2
ČEZ, a.s.
174.562.760
energetyka
3
Foxconn CZ, s.r.o.
89.526.078
elektronika
4
Unipetrol, a.s.
88.778.515
paliwowo-chemiczna
rolno-spożywcza
5
Agrofert Holding, a.s.
83.384.801
6
RWE Transgas, a.s.
78.562.187
energetyka
7
Siemens Group ČR
70.682.962
elektronika
8
Telefónica O2 Czech Republic, a.s.
63.196.000
telekomunikacja
9
Moravia Steel, a.s.
61.956.067
hutnictwo
10
Toyota Peugeot Citroën Automobile
Czech, s.r.o.
51.284.232
motoryzacja
11
Arcelormittal Ostrava, a.s.
48.581.506
hutnictwo
12
Panasonic Avc Networks Czech, s.r.o.
46.157.839
elektronika
13
ČEPRO, a.s.
43.430.466
przesył paliw
14
Makro Cash & Carry ČR, s.r.o.
39.300.000
handel detaliczny
15
Tesco Stores ČR, a.s.
38.879.000
handel detaliczny
16
OKD, a.s.
38.577.665
górnictwo
17
Ahold Czech Republic, a.s.
38.331.134
handel detaliczny
18
České dráhy, a.s.
36.420.891
transport kolejowy
19
Skanska CZ, a.s.
35.904.551
budownictwo
20
Třinecké Železárny, a. s.
35.546.658
hutnictwo
86,2 mld EUR (wzrost o 16,0 %). Dodatnie saldo handlu zagranicznego wyniosło 3,2 mld EUR, głównie dzięki nadwyżce w eksporcie towarów przemysłu
maszynowego i środków transportu (11,4 mld EUR). Deficyt odnotowano w
następujących grupach towarowych: produkty mineralne, w tym paliwa (-4,5
mld EUR), produkty przemysłu chemicznego (-3,8 mld EUR) oraz artykuły rolno-spożywcze (-1,1 mld EUR).
Unia Europejska jest najważniejszym partnerem handlowym RCz. Obroty handlowe z państwami członkowskimi UE w 2007 r. stanowiły 78,1 % obrotów
ogółem i osiągnęły wartość 137,2 mld EUR. Czeski eksport do państw UE wyniósł 76,2 mld EUR i stanowił 85,2 % eksportu ogółem, a import 61,0 mld
EUR, tj. 70,8 % importu ogółem. Na koniec 2007 r. Czechy osiągnęły wysoką
17
nadwyżkę w wymianie handlowej z krajami UE, wynoszącą 15,2 mld EUR. Do
najważniejszych partnerów handlowych Republiki Czeskiej z krajów członkowskich UE należą: Niemcy, Słowacja, Polska, Francja, Włochy, Austria, Holandia,
Wlk. Brytania oraz Węgry. Udział tych krajów w czeskim eksporcie ogółem stanowi ok. 70 %, a w imporcie ok. 60 %.
Bardzo ważną grupę partnerów handlowych Republiki Czeskiej stanowią kraje
sąsiadujące (Niemcy, Słowacja, Polska, Austria i Węgry). Ich udział w eksporcie wynosi ponad 50 %, a w imporcie około 40 %.
Główni partnerzy handlowi Republiki Czeskiej (dane za I–IX 2008)
Lp.
Obroty (mln EUR)
Udział w obrotach (%)
1
Niemcy
Kraj
43.530,1
29,16
2
Słowacja
10.959,1
7,34
3
Polska
9.314,9
6,26
4
Francja
7.091,2
4,75
4,42
5
Rosja
6.598,3
6
Chiny
6.428,0
4,31
6.406,9
4,29
7
Austria
8
Włochy
6.119,7
4,10
9
Wlk. Brytania
5.483,9
3,67
10
Holandia
5.282,8
3,54
11
Węgry
4.166,4
2,79
2,36
12
Belgia
3.520,6
13
Hiszpania
3.126,6
2,10
14
USA
2.749,8
1,84
15
Japonia
2.684,5
1,80
Źródło: Czeski Urząd Statystyczny
Biorąc pod uwagę strukturę towarową, czeski handel zagraniczny charakteryzuję się wysokim poziomem koncentracji na niewielkiej liczbie grup towarowych. Według międzynarodowej klasyfikacji SITC, zasadnicze znaczenie w
czeskim eksporcie odgrywają trzy grupy towarowe, tj.: maszyny, urządzenia
i sprzęt transportowy (SITC – 7, udział w całkowitym eksporcie w ostatnich
latach przekracza 50 %), towary przemysłowe sklasyfikowane według surowca (SITC – 6, udział powyżej 20 %) oraz różne wyroby przemysłowe (SITC – 8,
18
udział powyżej 10 %). W przypadku importu koncentracja obejmuje cztery grupy towarowe: maszyny, urządzenia i sprzęt transportowy (SITC – 7, udział ponad 40 %), towary przemysłowe sklasyfikowane według surowca (SITC – 6,
udział powyżej 20 %), produkty przemysłu chemicznego (SITC – 5, ponad
10 %) oraz różne wyroby przemysłowe (SITC – 8, udział powyżej 10 %).
Polska jest trzecim partnerem handlowym RCz zarówno w eksporcie (po Niemczech i Chinach) jak i imporcie (po Niemczech i Słowacji). W roku 2007 Chiny
i Rosja umocniły swoje pozycje w eksporcie do RCz. Spadła natomiast pozycja Słowacji (spadek z 3 miejsca w 2005 roku na 5 w 2007), a także Austrii,
zarówno w imporcie, jak i eksporcie.
19
.
P OL SKO - C Z E SK A
W SP Ó Ł P R AC A
GOSP ODA RC Z A
Republika Czeska jest jednym z najważniejszych partnerów gospodarczych
Polski. Dotychczasowa bardzo dobra współpraca, wynikająca w dużej mierze
z bliskości geograficznej, kulturowej i językowej, zdynamizowana została po
wejściu obydwu krajów do Unii Europejskiej.
Współpraca handlowa
Tylko w ostatnich czterech latach dwustronna wymiana handlowa wzrosła ponad 2,5krotnie. Tym samym Republika Czeska znalazła się w pierwszej piątce najważniejszych partnerów handlowych Polski wśród krajów UE (udział
6,23 %), ustępując jedynie Niemcom, Włochom, Francji i Wielkiej Brytanii.
Równie duże znaczenie ma Polska w stosunkach gospodarczych Czech z zagranicą. Polska jest trzecim najważniejszym partnerem handlowym Republiki
Czeskiej (udział 6,26 %), zaraz po Niemczech i Słowacji.
Wyniki wymiany handlowej za 2007 rok (dane GUS) potwierdzają utrzymującą
się tendencję wzrostową. W ubiegłym roku wzajemne obroty wyniosły 9,81 mld
EUR (wzrost o 16,9 % w stosunku do 2006 roku), przy czym wartość polskiego
eksportu wyniosła 5,64 mld EUR (wzrost o 15,8 %), a importu 4,17 mld EUR
(wzrost o 18,4 %). Tym samym Polska uzyskała nadwyżkę handlową z Czechami w wysokości 1,47 mld EUR. W 2006 roku nadwyżka wyniosła 1,35 mld EUR.
20
Wymiana handlowa między Polską i Republiką Czeską w tys. EUR
Rok
Obroty towarowe PL-RCz
2002
3.647.413
2003
3.940.531
2004
5.386.230
2005
6.169.700
2006
8.389.800
2007
9.807.300
Źrodło: Główny Urząd Statystyczny
W polskim eksporcie do Czech coraz większego znaczenia nabierają wyroby
wysoko przetworzone. W 2007 roku eksport wyrobów przemysłu elektromaszynowego wzrósł o 21,9 % i stanowił 25,2 % eksportu ogółem do Czech
(wzrost o prawie 2 punkty procentowe w stosunku do roku 2006). Zmniejszył się natomiast udział eksportu produktów mineralnych z 16,4 % w 2006
roku do 13,7 % w 2007 roku. Z punktu widzenia polskich przedsiębiorców,
w tym szczególnie małych i średnich, duże znaczenie w rozwoju handlu ma
dynamiczny wzrost eksportu polskich wyrobów konsumpcyjnych. Wyroby te
osiągnęły na rynku czeskim w poszczególnych branżach bardzo wysoki poziom
konkurencyjności. Dotyczy to przede wszystkim wyrobów z branży odzieżowej,
obuwniczej, meblowej, sprzętu AGD, rolno-spożywczej oraz budowlanej.
Główne pozycje w polskim eksporcie do Republiki Czeskiej to: miedź, silniki tłokowe, części i wyposażenie pojazdów silnikowych, koks, węgiel, energia, oleje
ropopochodne, wyroby stalowe i metalowe, wyroby tytoniowe, meble oraz aluminium.
Z kolei do najważniejszych pozycji importowanych z Republiki Czeskiej należą:
samochody osobowe, części i wyposażenie pojazdów silnikowych, węgiel bitumiczny, wyroby chemiczne, części do telewizorów, wyroby walcowane płaskie,
pręty, kątowniki, profile żelazne i stalowe, oleje ropopochodne, opony, wyroby
elektryczne, art. sanitarne, sprzęt elektroniczny.
21
Polski eksport do Republiki Czeskiej według grup towarowych w mln EUR
Lp.
Nazwa towaru
Ogółem
2005
2006
2007
I–VI 2008
3.266,3
4.872,7
5.641,9
3.150,7
1
Wyroby przemysłu
elektromaszynowego
657,3
1.151,6
1.404,0
861,6
2
Wyroby metalurgiczne
626,4
938,0
1.127,2
634,4
3
Produkty mineralne
480,5
800,0
762,6
347,9
4
Wyroby przemysłu chemicznego
488,0
631,6
752,7
444,6
5
Artykuły rolno-spożywcze
398,7
563,2
642,4
333,4
6
Wyroby przemysłu drzewnego
i papierniczego
171,9
205,9
221,6
130,1
7
Wyroby przemysłu lekkiego
137,4
170,6
176,2
113,7
8
Wyroby ceramiczne
82,6
102,2
128,0
73,2
9
Skóry
3,9
6,5
8,2
5,2
10
Wyroby różne i niesklasyfikowane
228,6
303,1
343,9
206,7
Źródło: Główny Urząd Statystyczny
Polski import z Republiki Czeskiej według grup towarowych w mln EUR
Lp.
Nazwa towaru
2005
2006
2007
I–VI 2008
Ogółem
2.903,4
3.517,1
4.165,4
2.493,4
1
Wyroby przemysłu
elektromaszynowego
1.009,2
1.206,4
1.348,1
789,1
2
Wyroby metalurgiczne
503,7
646,8
788,7
467,2
3
Wyroby przemysłu chemicznego
496,8
627,2
718,1
424,0
4
Artykuły rolno-spożywcze
205,3
273,0
342,7
190,5
5
Produkty mineralne
193,0
235,1
304,5
261,9
6
Wyroby przemysłu drzewnego
i papierniczego
174,6
176,7
193,6
106,4
7
Wyroby ceramiczne
125,4
141,8
172,7
94,5
8
Wyroby przemysłu lekkiego
116,5
112,0
105,4
59,5
9
Skóry
3,5
5,5
7,9
4,4
10
Wyroby różne i niesklasyfikowane
75,5
92,7
128,2
95,9
Źródło: Główny Urząd Statystyczny
22
Współpraca inwestycyjna
Lata 2007-2008 charakteryzowały się dużą dynamiką wzrostu inwestycji polskich w Republice Czeskiej. Według danych Czeskiego Banku Narodowego, inwestycje polskie w Republice Czeskiej w samym 2007 roku przekroczyły 250
mln EUR. Tak szeroki napływ kapitału polskiego spowodował, że po raz pierwszy skumulowana wartość inwestycji polskich w Czechach (biorąc pod uwagę
również inwestycje realizowane przez podmioty należące do kapitału polskiego działające poza Polską) przekroczyła 1 miliard euro.
Do najważniejszych polskich inwestycji zrealizowanych w 2007 i 2008 roku
należy:
— nabycie przez Dwory Oświęcim (obecnie Synthos) 100 % udziału w firmie chemicznej Kaučuk a.s. z siedzibą w Kralupach nad Wełtawą (195
mln EUR – była to piąta największa inwestycja kapitałowa w Czechach
w 2007 r.). Dzięki tej transakcji powstał drugi największy w Europie, po
włoskim Polimer Europie, producent kauczuku syntetycznego;
— zakup przez AB S.A., dystrybutora sprzętu i oprogramowania komputerowego, 100 % akcji AT Computers Holding a.s., jednego z największych przedsiębiorstw z branży teleinformatycznej działających na terenie Czech i Słowacji (ok. 30 mln EUR);
— przejęcie przez Asseco Poland firmy informatycznej PVT a.s. oraz zakup,
poprzez zależną spółkę Asseco Slovakia, udziałów i akcji w dwóch kolejnych czeskich firmach komputerowych: LCS International (55 % udziałów) oraz Berit (55,43 % akcji) (łączna inwestycja ok. 8 mln EUR);
— wejście na czeski rynek bankowości internetowej mBanku. Inwestycje
mBanku w działalność na rynku czeskim i słowackim (bank rozpoczął
działalność równocześnie na obu rynkach) wyniosły ok. 29 mln EUR;
— zakup przez polski fundusz inwestycyjny MCI Management 50,01 %
udziałów czeskiego internetowego biura podróży Invia (wartość transakcji to 73 mln CZK).
Na odnotowanie zasługuje również aktywność innych polskich podmiotów, które w 2007 i 2008 roku rozpoczęły działalność w Republice Czeskiej, w tym:
— założenie przez polską firmę ADe Line S.A. czeskiej spółki z zamiarem rozwoju sieci sklepów Alma Decor w Czechach – wzorem istniejącej już w Polsce sieci sklepów ze stylowymi meblami i wyposażeniem
wnętrz;
23
— wejście na rynek usług finansowych firmy X-Trade Brokers – pierwszej
polskiej inwestycji na rynku finansowym w Republice Czeskiej;
— zakup firmy Advanced Telecom Services s.r.o. z Pragi przez One-2-One
—
—
—
—
—
S.A. z Warszawy, specjalizującej się w produktach dla telefonii komórkowej;
założenie pierwszego w Czechach Instytutu Kosmetycznego Dr Irena
Eris,
zakup przez polską grupę kapitałową TelForceOne S.A. czeskiej firmy
C.P.A. Czech s.r.o., specjalizującej się w handlu oprzyrządowaniem telefonii komórkowej;
wejście na rynek czeski sieci restauracji Sphinx;
przejęcie przez Prymat Sp. z o.o. firmy Pekny-Unimex, czołowego czeskiego producenta przypraw, sosów i dodatków do żywności;
wejście na rynek usług marketingowych firmy Ciszewski Public Relations.
Według danych jednej z czeskich wywiadowni handlowych, w Republice Czeskiej działa ok. 915 spółek prawa handlowego, w których kapitał polski stanowi minimum 25 %. W zdecydowanej większości podmioty z udziałem kapitału
polskiego to firmy należące do sektora małych i średnich przedsiębiorstw, są
jednak wśród nich spółki duże i bardzo duże, zatrudniające nawet kilka tysięcy
osób. Również pod względem wielkości kapitału większość podmiotów to spółki średnie i małe, których kapitał zakładowy nie przekracza 500 tys. CZK. Są
jednak przykłady znaczących inwestycji polskich, które mają dominujące znaczenie w danej branży na rynku czeskim, np. Unipetrol czy Asseco Poland.
Według danych Czeskiego Banku Narodowego skumulowana wartość czeskich
inwestycji w Polsce na koniec 2007 r. wyniosła 83,4 mln EUR. Dane te nie oddają jednak stanu faktycznego. Należy zakładać, że inwestycja holdingu energetycznego ČEZ a.s. w przejęcie od amerykańskiej spółki PSEG Elektrociepłowni Elcho i Elektrowni „Skawina” w wysokości ok. 390 mln EUR, potraktowana
została w statystyce jako inwestycja „amerykańska”. W 2008 r. Ministerstwo
Skarbu Państwa podpisało z ČEZ Poland Distribution B.V. umowę sprzedaży
pakietu 25 % akcji + 1 akcja Skarbu Państwa w spółce Elektrownia Skawina
S.A. za łączną kwotę 92,5 mln PLN.
Poza ČEZ a.s. do największych dotychczasowych inwestycji czeskich w Polsce należy wybudowanie przez firmę Kofola a.s. za kwotę 20 mln EUR fabryki
24
produkującej napoje bezalkoholowe oraz udział kapitałowy ostrawskiej firmy
TCHAS s.r.o. w modernizacji odcinka kolejowego E20 między Siedlcami i Terespolem o wartości 49,8 mln EUR.
Do znaczących przedsięwzięć inwestycyjnych podmiotów czeskich w Polsce
w 2007 i 2008 r. należy założenie przez Rudolf Jelínek a.s. spółki córki w Polsce w celu dystrybucji wyrobów alkoholowych oraz zakup przez czesko-słowacką grupę kapitałową Penta Investments a.s. sieci marketów spożywczych
Żabka za kwotę ponad 130 mln EUR oraz przejęcie jednego z największych
producentów stolarki budowlanej firmy Okna Rąbień Sp. z o.o. Pozostałe inwestycje firmy Penta w Polsce to:
— Fortuna Holding – zakłady bukmacherskie, obecne również na Słowacji, Czechach i w Chorwacji,
— wirtualny operator Mobilking, który rozpoczął działalność w lutym 2008
roku,
— sieć aptek Dr MAX działających także w Czechach i na Słowacji,
— operator sieci kablowej Stream Communications.
Ogólna wartość inwestycji czeskich w Polsce (łącznie z tymi, które nie są wykazywane w statystyce Czeskiego Banku Narodowego) ich wysokość wynosi
ok. 600 mln EUR.
Aktywność zawodowa Polaków w Republice Czeskiej
Według danych Czeskiego Urzędu Statystycznego na dzień 31 grudnia 2007 r.
w Republice Czeskiej pracowało ponad 300 tys. obcokrajowców (wzrost w stosunku do grudnia 2006 r. o 23,2 %), w tym prawie 25 tys. obywateli polskich
(wzrost w stosunku do grudnia 2006 r. o 35,6 %). Dało to Polsce 4 miejsce
pod względem liczby pracujących w Czechach obcokrajowców, po Słowacji,
Ukrainie i Wietnamie.
25
Struktura geograficzna obcokrajowców pracujących w RCz
(stan na 31.12.2007 r. )
Pracujący w RCz
Zatrudnieni w RCz
Prowadzący działalność
gospodarczą w RCz
Ogółem
309.027
240.242
68.785
1
Słowacja
109.917
101.233
8.684
2
Ukraina
83.519
61.592
21.927
3
Wietnam
29.862
5.425
24.427
4
Polska
24.931
23.642
1.289
5
Mongolia
7.057
6.897
160
6
Mołdowa
6.433
5.503
930
7
Bułgaria
6.319
5.393
926
8
Rumunia
4.538
4.313
225
9
Niemcy
4.108
2.847
1.261
10
Rosja
3.716
2.488
1.228
11
W. Brytania
2.446
1.804
642
Lp.
Kraj
Polacy zatrudnieni w RCz według rodzaju działalności
Liczba zatrudnionych
31.12.2006
Liczba zatrudnionych
31.12.2007
Produkcja przemysłowa
9.055
14.067
Wydobywanie surowców mineralnych
2.807
2.660
Działalność związana z nieruchomościami
i ich wynajmem
1.988
3.006
Budownictwo
1.632
1.868
Handel i naprawy
549
679
Inne usługi publiczne i socjalne
431
508
Rolnictwo, leśnictwo
251
139
Transport i magazynowanie
215
425
Edukacja
74
102
Usługi zdrowotne i opieka społeczna
70
91
Usługi hotelowe i restauracyjne
34
48
Inne
22
24
Pośrednictwo finansowe
21
25
17.149
23.642
Rodzaj działalnościj
Razem
Źródło: Czeski Urząd Statystyczny
26
.
P ROWA DZ E NIE
DZ I A Ł A L NOŚC I
GOSP ODA RC Z E J
Przedsiębiorcami, w rozumieniu prawa czeskiego, są osoby prowadzące działalność gospodarczą znajdujące się w ewidencji urzędów rejestrujących taką
działalność. Przedsiębiorcami są zatem osoby wpisane do Rejestru handlowego „Obchodní rejstřík“ (spółki prawa handlowego), osoby znajdujące się
w ewidencji Urzędu ds. Działalności Gospodarczej „Živnostenský úřad” (osoby fizyczne i prawne), osoby prowadzące działalność na podstawie odrębnych
przepisów (adwokaci, tłumacze i inne wolne zawody) wpisane do odrębnych
rejestrów oraz osoby wykonujące produkcję rolną wpisane do ewidencji przedsiębiorców rolnych.
Osoba fizyczna z miejscem zamieszkania lub osoba prawna z siedzibą poza terytorium Republiki Czeskiej może na terytorium Republiki Czeskiej prowadzić
działalność gospodarczą na tych samych warunkach i w tym samym zakresie
jak osoba czeska, o ile Kodeks handlowy, ustawa o działalności gospodarczej
oraz odrębne ustawy normujące taką działalność nie stanowią inaczej.
Poniżej przedstawiamy informacje w zakresie obowiązujących na terytorium
Republiki Czeskiej procedur podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby prawne i fizyczne z krajów członkowskich Unii Europejskiej,
wynikające z ustawy Nr 513/1991 Kodeks handlowy z póżniejszymi zmianami (Obchodní zákoník) oraz ustawy Nr 455/1991 o działalności gospodarczej
z późniejszymi zmianami (Zákon o živnostenském podnikání).
27
4.1
PODEJMOWANIE DZIAŁ ALNOŚCI GOSPODARCZEJ
NA PODSTAWIE PRZEPISÓW KODEKSU
HANDLOWEGO (KH)
Udział majątkowy osób zagranicznych w czeskich
osobach prawnych
Zgodnie z KH, osoba zagraniczna w celu prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Republiki Czeskiej może wnieść udział kapitałowy do zakładanej czeskiej osoby prawnej, być wspólnikiem lub członkiem już istniejącej
czeskiej osoby prawnej, może również samodzielnie czeską osobę prawną założyć lub stać się jej jedynym wspólnikiem. Osoba prawna może być założona
na terytorium RCz tylko wg prawa czeskiego. W przypadku udziałów kapitałowych osób zagranicznych w czeskich osobach prawnych, osoby zagraniczne
mają takie same prawa i obowiązki jak osoby czeskie.
Ochrona praw majątkowych osób zagranicznych
prowadzących działalność gospodarczą
w Republice Czeskiej
Prawa majątkowe osób zagranicznych są chronione przed wywłaszczeniem w
takim samym zakresie jak prawa osób czeskich. Wywłaszczenie jest możliwe
tylko w interesie publicznym, którego nie można zaspokoić w inny sposób i tylko na podstawie obowiązujących przepisów prawnych. W przypadku wywłaszczenia majątku osoby zagranicznej, Republika Czeska jest zobowiązaną do
bezzwłocznej wypłaty odszkodowania, które ma odpowiadać pełnej wartości
rynkowej wywłaszczonego majątku w czasie wywłaszczenia. Odszkodowanie
podlega swobodnemu transferowi za granicę w walucie obcej. Podobną ochronę praw majątkowych osób zagranicznych gwarantują umowy międzynarodowe np. Umowa między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Czeską o popieraniu i wzajemnej ochronie inwestycji, zawarta 16 lipca 1993 r.
Przeniesienie siedziby
Osoba prawna, założona wg prawa innego państwa i mająca siedzibę za granicą, w celu prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Republiki
Czeskiej, może przenieść swoją siedzibę do Republiki Czeskiej. Przeniesienie
siedziby nabywa mocy prawnej z dniem dokonania wpisu do Rejestru handlowego RCz. Wewnętrzne stosunki prawne osoby prawnej, po jej przeniesieniu do RCz, reguluje nadal prawo kraju, wg którego osoba ta była założona.
Dotyczy to również odpowiedzialności wspólników wobec osób trzecich, o ile
28
odpowiedzialność ta nie jest mniejsza niż by to wynikało z przepisów prawa
czeskiego.
Osoby prawne prowadzące działalność gospodarczą
Kodeks handlowy RCz wymienia następujące rodzaje osób prawnych – przedsiębiorstw:
a) spółkę jawną (spółka odpowiada za swe zobowiązania całym swoim majątkiem bez ograniczeń);
b) spółkę komandytową (wspólnicy komplementariusze odpowiadają za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem, a wspólnicy komandytariusze
do wartości wniesionych wkładów);
c) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (wspólnicy odpowiadają za zobowiązania spółki do wysokości wniesionych wkładów – minimalny kapitał spółki wynosi 200.000 CZK);
d) spółkę akcyjną (akcjonariusze wytwarzają kapitał akcyjny, którym ręczą
za zobowiązania spółki – najniższa wartość kapitału przy spółkach bez
subskrypcji publicznej wynosi 2.000.000 CZK, a przy spółkach z publiczną ofertą akcji 20.000.000 CZK);
e) spółdzielnię (spółka co najmniej 5 osób – ewentualnie 2 osób prawnych
założonych w celach prowadzenia działalności gospodarczej lub zaspokajania innych potrzeb ekonomicznych lub socjalnych swych członków).
Wpis osoby zagranicznej do Rejestru handlowego
Zgodnie z Kodeksem handlowym RCz, osoby zagraniczne, które nabyły prawo
do prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Republiki Czeskiej,
a więc w większości przypadków uzyskały uprawnienie na podstawie ustawy
o działalności gospodarczej, podlegają ewidencji w Rejestrze handlowym (RH),
za wyjątkiem osób fizycznych z krajów UE, EOG i Konfederacji Szwajcarskiej
oraz członków ich rodzin z prawem pobytu w tym kraju, które mogą prowadzić
działalność gospodarczą w RCz (podobnie jak osoby czeskie) jedynie na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej.
Osoba zagraniczna wnioskująca o dokonanie wpisu do RH musi udokumentować, że najpóźniej w dniu rejestracji nabędzie prawo do wykonywania czynności, która ma być wpisana w RH jako jej przedmiot działalności. W przypadku
czynności, które mogą być wykonywane tylko przez osoby fizyczne (załącznik
nr 5 do ustawy o działalności gospodarczej), dokonanie wpisu tej czynności
jako przedmiotu działalności spółki lub spółdzielni nastąpi, o ile wnioskodawca
29
udokumentuje, że czynność ta będzie wykonywana za pośrednictwem uprawnionych do tego osób wg odrębnych przepisów.
Do wniosku o rejestrację w RH należy załączyć umowę najmu lokalu, w którym ma być siedziba lub miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. W
praktyce wystarczy oświadczenie właściciela lub administratora nieruchomości, że wyraża zgodę na lokalizację siedziby lub prowadzenie działalności pod
danym adresem.
Osoba zagraniczna zobowiązana jest również do podania Sądowi rejestrowemu adresu korespondencyjnego na terytorium RCz lub adresu pełnomocnika
(również na terytorium RCz) do korespondencji urzędowej. Do RH wpisywane
są podstawowe dane o osobie zagranicznej wnioskującej o dokonanie wpisu
oraz o przedsiębiorstwie, które powołuje na terytorium RCz.
W przypadku osób (prawnych i fizycznych) z siedzibą lub miejscem zamieszkania w jednym z krajów członkowskich UE, do RH wpisuje się:
a) firmę oraz siedzibę zakładanego przedsiębiorstwa lub jego oddziału, jeżeli
jest inna niż przedsiębiorstwa macierzystego, numer identyfikacyjny;
b) przedmiot działalności przedsiębiorstwa lub jego zakładu;
c) nazwę oraz nr rejestru, w którym osoba zagraniczna jest zarejestrowana;
d) firmę oraz formę prawną osoby zagranicznej;
e) dane nt. organu statutowego lub jej członków w zakresie określonym
w przepisach prawnych;
f) dane nt. kierownika jednostki organizacyjnej (oddziału, zakładu) powołanego w RCz oraz miejsca jego zamieszkania, w zakresie określonym w przepisach prawnych;
g) rozwiązanie przedsiębiorstwa osoby zagranicznej, powołanie likwidatora
oraz zakres jego uprawnień, zakończenie likwidacji;
h) ogłoszenie upadłości, postępowania naprawczego lub podobnych procedur
wobec osoby zagranicznej;
i) zakończenie działalności przedsiębiorstwa lub jego oddziału w Republice
Czeskiej.
Częścią składową RH jest tzw. Rejestr dokumentów (RD), gdzie przechowywane są
najważniejsze dokumenty dotyczące osoby wpisanej do RH. W przypadku osób zagranicznych z UE oraz ich jednostek organizacyjnych do RD należy przekazać:
30
a) podstawowe dane finansowe osoby zagranicznej (sprawozdanie finanso-
we, rachunek zysków i strat);
b) umowę spółki, statut oraz podobne akty, na podstawie których osoba zagraniczna została założona, włącznie z ich zmianami i nowelizacjami;
c) oświadczenie organu rejestrowego w kraju siedziby firmy zagranicznej o dokonanej rejestracji firmy w miejscowej ewidencji przedsiębiorców.
Jeżeli na terytorium Republiki Czeskiej prowadzi działalność kilka jednostek
organizacyjnych (oddziałów, zakładów) tej samej osoby zagranicznej, wymagane dokumenty mogą być złożone w RD tylko jednej z tych jednostek. W takim przypadku w RD pozostałych jednostek powinna być odpowiednia adnotacja z określeniem Sądu Rejestrowego, w którym znajdują się wymagane akta
osoby zagranicznej.
4.2
PROWADZENIE DZIAŁ ALNOŚCI GOSPODARCZEJ
NA PODSTAWIE PRZEPISÓW USTAWY
NR 455/1991 O DZIAŁ ALNOŚCI GOSPODARCZEJ
Przedsiębiorca może prowadzić działalność gospodarczą na terytorium Republiki Czeskiej jedynie wtedy, jeżeli na daną działalność uzyskał uprawnienie lub
zezwolenie od odpowiednich czeskich urzędów, wg przepisów prawa czeskiego. Działalność gospodarcza bez odpowiedniego uprawnienia lub zezwolenia,
jest traktowana jako działalność przestępcza podlegającą karze na podstawie
Kodeksu karnego (czyn karalny prowadzenia działalności gospodarczej bez zezwolenia). Każdy przedsiębiorca przed rozpoczęciem działalności gospodarczej musi zatem uzyskać odpowiednie uprawnienie do jej wykonywania na terytorium Republiki Czeskiej bez względu na to czy jest to osoba krajowa czy
zagraniczna. Od osób fizycznych wymagany jest minimalnie wpis do ewidencji
działalności oraz spełnienie ogólnych warunków określonych w ustawie. Ustawa reguluje również szereg specyficznych warunków prowadzenia działalności gospodarczej jak również procedury postępowania w sprawach zgłaszania
działalności, składania wniosków o udzielenie koncesji, wydawania zaświadczeń o nabyciu uprawnień do wykonywania działalności gospodarczej itp.
Podział działalności gospodarczych
Ze względu na formę nabywania uprawnień, ustawa o działalności gospodarczej, zwana dalej UDG, wyodrębnia dwa rodzaje działalności gospodarczej:
31
•
•
zgłaszane, których prawo do wykonywania powstaje na podstawie zgłoszenia i wpisu do ewidencji we właściwym urzędzie,
koncesjonowane, gdzie prawo do wykonywania powstaje aż po udzieleniu koncesji.
Działalności zgłaszane ustawa dzieli na:
wolne (załącznik Nr 4 do UDG), do wykonywania których należy spełnić
tylko warunki ogólne;
rzemieślnicze (załącznik Nr 1 do UDG), w przypadku których wymagane
•
są specjalne uprawnienia zawodowe uzyskiwane przeważnie w wyniku
wyuczenia i praktyki w danym lub pokrewnym kierunku;
wiązane (załącznik Nr 2 do UDG), do wykonywania których wymagane
•
są specjalne uprawnienia zawodowe, świadectwa lub podobne dokumenty, wydawane przedsiębiorcy przez pełnomocny organ, na podstawie odrębnych przepisów.
•
Ustawa o działalności gospodarczej działa jako norma publicznoprawna, regulująca podstawowe warunki tej działalności. Nie obejmuje żadnych postanowień regulujących praktyczne wykonywanie poszczególnych czynności. Przedsiębiorca musi zatem przestrzegać również wszystkich postanowień wynikających z przepisów szczegółowych, normujących daną działalność.
Warunki wykonywania działalności gospodarczej
Ogólne warunki wykonywania działalności gospodarczej to:
•
ukończenie 18 roku życia,
•
zdolność do czynności prawnych,
•
nienaganność.
Zgodnie z UDG, za nienaganną uważa się osobę, która nie była skazana prawomocnym wyrokiem:
•
na bezwarunkową karę pozbawienia wolności za przestępstwo popełnione umyślnie, samodzielnie lub w związku z innym przestępstwem
i wymierzono jej bezwarunkową karę pozbawienia wolności na okres
powyżej jednego roku;
•
za przestępstwo popełnione umyślnie związane z działalnością gospodarczą, o ile nie dotyczyło ono przestępstwa wymienionego wyżej.
Obywatel państwa członkowskiego Unii Europejskiej potwierdza nienaganność na podstawie wyciągu z rejestru karnego lub równoważnego dokumentu,
32
wystawionego przez właściwy organ sądowy lub administracyjny kraju, którego jest obywatelem lub kraju członkowskiego swego ostatniego pobytu długoterminowego.
Osoba ubiegająca się o uzyskanie uprawnienia do prowadzenia działalności
gospodarczej w RCz musi też przedłożyć zaświadczenie, że nie posiada zaległości podatkowych o ile prowadzi lub prowadziła na terytorium Republiki Czeskiej działalność gospodarczą, nie zalega z opłatami na ubezpieczenie zdrowotne i socjalne oraz składkami na fundusz zatrudnienia.
Specyfi czne warunki wykonywania działalności
gospodarczej
W celu wykonywania działalności gospodarczej rzemieślniczej, wiązanej oraz
koncesjonowanej, poza warunkami ogólnymi należy również spełnić warunki
specyficzne. Należą do nich uprawnienia zawodowe lub inne, wyszczególnione w załącznikach do ustawy lub przepisach odrębnych. Jeżeli osoba fizyczna
ubiegająca się o uprawnienie do prowadzenia działalności gospodarczej nie
spełnia tych warunków, może ustanowić swego przedstawiciela, który takie
warunki spełnia i może to udokumentować.
Zagraniczna osoba fizyczna nabywa uprawnienia do prowadzenia działalności
gospodarczej w dniu zgłoszenia lub w dniu późniejszym, jeżeli w zgłoszeniu wnioskuje o późniejszy termin nabycia uprawnień. W przypadku koncesjonowanej
działalności gospodarczej, uprawnienie do prowadzenia działalności gospodarczej nabywa się z dniem nabycia mocy prawnej decyzji o udzieleniu koncesji.
Uprawnienie do wykonywania działalności gospodarczej może być realizowane
na całym terytorium Republiki Czeskiej, lecz nie można go przenosić na inne
osoby. Zaświadczeniem o posiadaniu uprawnień do wykonywania działalności gospodarczej jest wyciąg z Rejestru działalności gospodarczej (výpis ze živnostenského rejstříku).
Zgłoszenie do ewidencji działalności gospodarczej
Zgłoszenie do ewidencji można złożyć osobiście w którymkolwiek Urzędzie
ds. Działalności Gospodarczej (Živnostenský úřad) w tzw. Centralnym Punkcie
Rejestracyjnym (Centrální registrační místo – CRM) lub wysłać pocztą, ewentualnie e-mailem z podpisem elektronicznym. Można też dokonać zgłoszenia
osobiście w którymkolwiek punkcie kontaktowym czeskiej administracji publicznej, tzw. Czech POINT.
33
Terminy
Urząd ds. Działalności Gospodarczej (Živnostenský úřad) jest zobowiązany do
dokonania wpisu do rejestru i wydania wyciągu do 5 dni od dnia zgłoszenia.
W przypadku, gdy zgłoszenie nie jest kompletne, urząd rejestracyjny do 5 dni
ma obowiązek wezwać przedsiębiorcę do usunięcia nieprawidłowości. Okres
na usunięcie nieprawidłowości wynosi 15 dni (w przypadku koncesji 30 dni).
Jeżeli nieprawidłowości zostaną usunięte w terminie, urząd dokona rejestracji, w innym przypadku wyda decyzję o odrzuceniu wniosku.
Działalność gospodarcza wolna
Działalności gospodarcze tzw. wolne (załącznik Nr 4 do UDG) obejmują 80 rodzajów czynności m.in.:
— usługi dla rolnictwa, ogrodnictwa, leśnictwa i łowiectwa;
— produkcję wyrobów tekstylnych i odzieży;
— produkcję i naprawę obuwia;
— prowadzenie wydawnictw książkowych i poligraficznych;
— produkcję i powielanie nośników audiowizualnych;
— produkcję substancji chemicznych oraz włókien sztucznych;
— produkcję materiałów budowlanych;
— produkcję konstrukcji i wyrobów metalowych;
— metaloplastykę;
— produkcję części elektrycznych;
— produkcję maszyn i urządzeń;
— usługi hydrauliczne;
— hurt, detal, pośrednictwo w handlu oraz usługach;
— usługi pocztowe;
— usługi w zakresie doradztwa informacyjnego i oprogramowania komputerów;
— usługi najmu i administracji nieruchomości;
— usługi w zakresie tłumaczeń.
Działalność gospodarcza rzemieślnicza
Działalności gospodarcze tzw. rzemieślnicze (załącznik Nr 1 do UDG) obejmują m.in.:
— kowalstwo, ślusarstwo, obróbkę metali, galwanizerstwo, odlewnictwo;
— naprawy i remonty samochodów i maszyn;
— usługi fryzjerskie;
— produkcję, instalację i naprawy maszyn i urządzeń elektrycznych;
— usługi stolarskie;
34
—
—
—
—
produkcję środków kosmetycznych;
usługi murarskie, ciesielskie, dekarskie, instalacyjne, malarskie itp.;
usługi w zakresie pielęgnacji skóry;
usługi fotograficzne i poligraficzne.
W przypadku rejestracji działalności rzemieślniczej, oprócz spełnienia warunków ogólnych, przedsiębiorca zobowiązany jest do przedłożenia odpowiednich
świadectw lub zaświadczeń o odbytej praktyce w danym kierunku działalności lub pokrewnym.
Dokumenty niezbędne do rejestracji działalności
rzemieślniczej:
•
•
•
•
•
•
świadectwo ukończenia średniej szkoły zawodowej w danym kierunku;
świadectwo ukończenia szkoły średniej z maturą z przedmiotu kierunkowego lub praktyką w danym kierunku;
świadectwo ukończenia studium zawodowego w danym kierunku;
świadectwo ukończenia studiów wyższych obejmujących dany kierunek;
zaświadczenie o uznaniu kwalifikacji zawodowych przez odpowiedni organ administracji państwowej (Ministerstwo Przemysłu i Handlu RCz),
zgodnie z ustawą Nr 18/2004 o uznawaniu kwalifikacji zawodowych;
zaświadczenie o uznaniu dodatkowych kwalifikacji w danym kierunku
na podstawie ustawy Nr 179/2006 o uwierzytelnianiu i uznawaniu dodatkowych kwalifikacji.
Dokumenty ww. mogą być zastąpione:
•
•
•
•
•
świadectwem ukończenia pokrewnej szkoły zawodowej oraz zaświadczeniem o odbyciu jednorocznej praktyki w danym kierunku lub kierunku pokrewnym;
świadectwem ukończenia szkoły średniej z maturą z kierunku pokrewnego oraz jednoroczną praktyką w danym kierunku lub w kierunku pokrewnym;
świadectwem ukończenia studium zawodowego w kierunku pokrewnym
oraz zaświadczeniem o odbytej jednorocznej praktyce w danym kierunku lub kierunku pokrewnym;
świadectwem ukończenia studiów wyższych obejmujących kierunki pokrewne;
świadectwem ukończenia kursu kwalifikacyjnego w danym kierunku wydanym przez instytucję uprawnioną zgodnie z obowiązującymi przepisami lub posiadającą akredytację Ministerstwa Szkolnictwa, Młodzieży
35
•
i Wychowania Fizycznego RCz lub innego ministerstwa nadzorującego
daną branżę działalności oraz świadectwem ukończenia rocznej praktyki w danym kierunku;
świadectwem odbycia sześcioletniej praktyki w danym kierunku lub kierunku pokrewnym.
Działalność gospodarcza wiązana
Działalności gospodarcze tzw. wiązane (załącznik Nr 2 do UDG) dotyczą m.in.:
— czynności diagnostycznych, badawczych oraz doradczych w zakresie
ochrony i pielęgnacji roślin, produktów roślinnych i gleby;
— prac geologicznych;
— produkcji papierosów i przetwórstwa tytoniu;
— produkcji i przetwórstwa paliw i smarów;
— produkcji niebezpiecznych substancji chemicznych oraz ich sprzedaży;
— produkcji i napraw protez, aparatów ortopedycznych oraz bandaży
miękkich;
— manipulacji z niebezpiecznymi odpadami;
— usług projektowych w budownictwie;
— usług budowlanych, remontów i wyburzeń;
— handlu zabytkami i wartościami kultury;
— handlu zwierzętami hodowlanymi;
— doradztwa księgowego, prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz ewidencji podatkowej;
— wyceny składników majątkowych;
— usług geodezyjnych;
— pomiarów zanieczyszczeń;
— przeglądów i rewizji urządzeń technicznych;
— rewaloryzacji zabytków;
— dezynfekcji, dezynsekcji i deratyzacji;
— przewodnictwa wysokogórskiego;
— ratownictwa wodnego;
— czynności techniczno-organizacyjnych w zakresie ochrony przeciwpożarowej;
— usług w zakresie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia;
— czynności w zakresie kultury fizycznej i sportu;
— usług w zakresie organizowania kursów nauki jazdy;
— usług w zakresie opieki nad dziećmi do lat trzech;
— prowadzenia poradni psychologicznych i diagnostycznych.
36
Działalność gospodarcza koncesjonowana
Działalności gospodarcze, na które wymagane jest posiadanie koncesji (załącznik Nr 3 do UDG) dotyczą:
— produkcji alkoholi;
— produkcji, naprawy, wynajmu, handlu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz materiałami niebezpiecznymi;
— usług pirotechnicznych, prowadzenia strzelnic, nauki i kursów strzelania;
— produkcji i dystrybucji energii elektrycznej;
— transportu osobowego i towarowego;
— prowadzenia aukcji publicznych;
— kontroli produktów ochrony roślin;
— prowadzenia biur turystycznych;
— ochrony majątku i mienia oraz usług detektywistycznych;
— usług pogrzebowych.
Dokumenty niezbędne do rejestracji działalności
gospodarczej
Przy rejestracji wolnych działalności gospodarczych oprócz udokumentowania
spełnienia warunków ogólnych, należy posiadać:
— wypełnione zgłoszenie rejestracyjne (jednotný registrační formulář JRF), za pośrednictwem którego można jednocześnie dokonać rejestracji podatkowej, rejestracji do obowiązkowych ubezpieczeń oraz rejestracji w Urzędzie Pracy. Formularz można uzyskać w którymkolwiek
urzędzie CRM lub w internecie na stronie www.mpo.cz;
— zaświadczenie stwierdzające tytuł własności lub prawo do użytkowania
obiektów lub lokali, w których wykonywana będzie działalność gospodarcza, o ile nie jest to miejsce zamieszkania wnioskodawcy;
— jeżeli osoba zagraniczna zamierza prowadzić działalność za pośrednictwem swej jednostki organizacyjnej (odział, zakład) dokument stwierdzający istnienie przedsiębiorstwa poza granicami RCz;
— dokument o zapłaceniu opłaty administracyjnej 1.000 CZK przy pierwszej rejestracji, 500 CZK przy rejestracji następnych działalności.
W przypadku, gdy urząd rejestracyjny nie będzie miał wątpliwości co do poprawności tłumaczenia lub autentyczności podpisu czy pieczęci, dokumenty
nie muszą być tłumaczone na język czeski oraz uwierzytelniane.
37
Oprócz warunków ogólnych, dokumentów i zaświadczeń jak w przypadku rejestracji wolnej działalności gospodarczej, przy rejestracji rzemieślniczej,
wiązanej i koncesjonowanej działalności gospodarczej, należy udokumentować spełnienie warunków specyficznych (załączniki Nr 1, 2 i 3 do UDG) oraz
dodatkowo:
— w przypadku mianowania przedstawiciela na rynku czeskim – dołączyć
zaświadczenie o jego nienaganności oraz świadectwo spełnienia kwalifikacji niezbędnych do realizacji działalności w danym kierunku oraz
— notarialne oświadczenie przedstawiciela, że wyraża zgodę na pełnienie
funkcji przedstawiciela. Przedstawiciel może podpisać takie oświadczenie bezpośrednio w urzędzie rejestrującym.
38
.
SP Ó Ł KI P R AWA
H A NDL OW EGO
Ustawa Nr 513/1991 Kodeks handlowy (obchodní zákoník) wymienia następujące cztery podstawowe formy prawne prowadzenia działalności gospodarczej w Republice Czeskiej:
— spółkę jawną (veřejná obchodní společnost – v.o.s.),
— spółkę komandytową (komanditní společnost – k.s.),
— spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (společnost s ručením omezeným – s.r.o.),
— spółkę akcyjną (akciová společnost – a.s.).
Uregulowania podstawowe
Spółki prawa handlowego mogą zakładać osoby fizyczne i prawne. Osoba fizyczna oraz prawna może być udziałowcem z nieograniczoną odpowiedzialnością tylko w jednej spółce prawa handlowego.
Do założenia spółki prawa handlowego wymagana jest umowa spółki, którą
podpisują wszyscy założyciele spółki. Podpisy założycieli muszą być urzędowo
potwierdzone. Umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółki akcyjnej wymaga formy aktu notarialnego.
Jeżeli spółka zakładana jest przez pełnomocnika, podpis założyciela na pełnomocnictwie powinien być urzędowo potwierdzony. Pełnomocnictwo załącza
się do umowy spółki.
39
Kodeks handlowy dopuszcza możliwość założenia spółki przez jedną osobę,
umowę spółki zastępuje wtedy akt założycielski sporządzony w formie aktu notarialnego. Akt założycielski powinien zawierać podstawowe elementy umowy
założycielskiej.
Kapitał zakładowy spółki wyrażony jest w formie pieniężnej i obejmuje sumę
wkładów pieniężnych i niepieniężnych wszystkich założycieli spółki. Kapitał zakładowy musi być wyrażony w koronach czeskich. Kapitał zakładowy jest częścią kapitału własnego spółki.
Spółka prawa handlowego powstaje z dniem wpisu do rejestru handlowego.
Wniosek o wpis do rejestru handlowego należy złożyć w terminie do 90 dni
od założenia spółki (podpisania umowy założycielskiej) lub od otrzymania zaświadczenia o wpisie do ewidencji gospodarczej lub innego dokumentu uprawniającego do prowadzenia działalności gospodarczej.
Jeżeli przy zakładaniu spółki nie został określony termin, na który spółka została powołana, przyjmuje się, że spółka została założona na czas nieokreślony.
Spółka jawna
Spółka jawna jest najprostszą formą spółki prawa handlowego, w której wszyscy wspólnicy odpowiadają za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem
wspólnie i nierozłącznie. Spółka jawna może być założona przez co najmniej
dwóch udziałowców, którymi mogą być osoby fizyczne i prawne.
Firma (nazwa) spółki cywilnej powinna zawierać sformułowanie „veřejná obchodní společnost“ lub skrót: „veř.obch.spol.“ ewent. „v.o.s.“. Jeżeli firma (nazwa) spółki zawiera nazwisko przynajmniej jednego wspólnika wystarczy sformułowanie „a spol.“.
Umowa spółki powinna obejmować:
— nazwę i siedzibę spółki,
— wykaz wspólników zawierający nazwę i siedzibę podmiotu prawnego
lub nazwisko i miejsce zamieszkania osoby fizycznej,
— przedmiot działalności spółki.
Wniosek o wpis do rejestru handlowego powinien być podpisany przez wszystkich wspólników.
40
Wspólnicy spółki jawnej nie mają obowiązku wnoszenia kapitału zakładowego przy jej powoływaniu. Ewentualne wkłady wspólników mogą być zapisane
w umowie spółki.
Każdy ze wspólników może reprezentować spółkę na zewnątrz samodzielnie. Ewentualne ograniczenia w reprezentowaniu spółki na zewnątrz przez jej
wspólników, zapisane w umowie spółki, nie mają skutków prawnych wobec
osób trzecich, tzn. że osoby trzecie mogą dochodzić swych praw, jeżeli działali w wierze, że wspólnik, z którym zawarli umowę, miał pełne prawo do jej
zawarcia.
Bez zezwolenia pozostałych wspólników żaden ze wspólników nie może prowadzić działalności gospodarczej zgodnej z przedmiotem działalności spółki,
w tym również na rzecz osób trzecich.
Zalety spółki jawnej
•
nie ma wymogu wnoszenia kapitału zakładowego,
•
osobowy charakter spółki.
Wady spółki jawnej
•
poszczególni wspólnicy ręczą za zobowiązania spółki całym swym majątkiem,
•
obowiązuje zakaz konkurencji,
•
w przypadku śmierci przedostatniego wspólnika spółka automatycznie
przestaje istnieć.
Spółka komandytowa
Spółka komandytowa jest kombinacją spółki osobowej i spółki kapitałowej.
Niektórzy jej wspólnicy (komplementariusze) ponoszą odpowiedzialność za
zobowiązania spółki całym swoim majątkiem (również osobistym), inni wspólnicy (komandytariusze) ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania spółki do
wysokości wkładu wpisanego do rejestru handlowego.
Firma (nazwa) spółki komandytowej musi zawierać sformułowanie „komanditní
společnost“ (spółka komandytowa) lub skrót „kom. spol.“ lub „k.s.“ Jeżeli firma
(nazwa) spółki zawiera nazwisko komandytariusza, ponosi on odpowiedzialność
za zobowiązania spółki jako komplementariusz (§ 95 Kodeksu handlowego).
41
Nazwa handlowa spółki musi spełniać ogólne warunki określone w Kodeksie
handlowym, w szczególności nie może być tożsama z nazwą innego przedsiębiorcy. Do odróżnienia firmy nie wystarcza adnotacja dot. określenia formy
prawnej (§ 10 Kodeksu handlowego).
Umowa spółki musi zawierać:
— nazwę i siedzibę spółki,
— wykaz wspólników obejmujący nazwę i siedzibę osoby prawnej lub nazwisko i miejsce zamieszkania osoby fizycznej,
— przedmiot działalności spółki,
— określenie, którzy wspólnicy są komplementariuszami, a którzy komandytariuszami,
— wysokość wkładu każdego komandytariusza.
Zgłoszenie do Rejestru handlowego musi być podpisane przez wszystkich
wspólników.
Komandytariusze są zobowiązani do wniesienia kapitału zakładowego w wysokości określonej w umowie spółki, nie mniej jednak niż 5.000 CZK. Wkład powinien być wniesiony w terminie określonym w umowie spółki, w innym przypadku
bez zbędnej zwłoki po zawiązaniu się spółki lub staniu się wspólnikiem.
Spółkę na zewnątrz reprezentować mogą wyłącznie komplementariusze. Komadytariusz odpowiada za zobowiązania, które zaciągnął w imieniu spółki bez
pełnomocnictwa, w pełnym zakresie jak komplementariusz.
O ile umowa spółki nie stanowi inaczej, zakaz konkurencji obowiązuje tylko
komplementariuszy.
Zalety spółki
•
nie jest konieczny kapitał założycielski spółki,
•
komandytariusze nie mają zakazu konkurencji.
Wady spółki
•
wspólnicy komplementariusze ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem,
komandytariusze nie mają wpływu na zarządzanie spółką.
•
42
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest najprostszą formą spółki kapitałowej, pomimo że zachowuje osobowy charakter. Spółkę może tworzyć od
jednego do pięćdziesięciu wspólników.
Minimalny kapitał zakładowy spółki wynosi 200.000 CZK. Jeden wspólnik
może dysponować tylko jednym wkładem o wartości nie mniejszej niż 20.000
CZK. Wysokość wkładu poszczególnych wspólników może być zróżnicowana,
musi jednak być liczona w pełnych tysiącach.
Firma (nazwa) spółki musi zawierać sformułowanie „společnost s ručením
omezeným” lub skrót „spol. s r.o.“ ewent. „s.r.o.“
Nazwa handlowa spółki musi spełniać ogólne warunki określone w Kodeksie
handlowym, w szczególności nie może być tożsama z nazwą innego przedsiębiorcy. Do odróżnienia firm nie wystarcza adnotacja dot. określenia formy
prawnej (§ 10 Kodeksu handlowego).
Umowa spółki musi zawierać:
nazwę i siedzibę spółki,
•
•
wykaz wspólników zawierający nazwę i siedzibę osoby prawnej lub nazwisko i miejsce zamieszkania osoby fizycznej,
•
przedmiot działalności spółki,
•
wysokość kapitału zakładowego oraz wysokość wkładu każdego wspólnika wraz z terminem i sposobem wniesienia wkładu,
•
nazwiska i miejsce zamieszkania osób reprezentujących spółkę na zewnątrz (jednatel společnosti) oraz zakres reprezentowania spółki,
nazwiska i miejsce zamieszkania członków rady nadzorczej, o ile była
•
utworzona,
określenie zarządcy wkładu,
•
inne informacje, które wymagane są w Kodeksie handlowym.
•
O ile wymaga tego umowa spółki, spółka sporządza statut, który określa jej organizację oraz precyzuje zapisy zawarte w umowie spółki.
Przed złożeniem wniosku o wpis do Rejestru handlowego musi być wniesione co najmniej 30 % wkładów, nie mniej jednak niż 100.000 CZK. Wniosek
43
o wpis do Rejestru handlowego musi być podpisany przez wszystkie osóby reprezentujące spółkę na zewnątrz. Jeżeli założycielem spółki jest jedna osoba,
wpis do rejestru handlowego następuje po wniesieniu 100 % kapitału zakładowego.
Najwyższym organem spółki jest walne zgromadzenie wspólników. Walne zgromadzenie wspólników podejmuje najważniejsze decyzje dotyczące funkcjonowania spółki, w tym przede wszystkim: powołuje i odwołuje osoby reprezentujące spółkę na zewnątrz, dokonuje zmian umowy spółki, zatwierdza roczne
sprawozdania finansowe. Ponadto, w przypadku gdy umowa spółki przewiduje ustanowienie rady nadzorczej, walne zgromadzenie wspólników powołuje
i odwołuje jej członków.
Statutowym organem spółki jest jedna lub więcej osób reprezentujących spółkę na zewnątrz (jednatel společnosti). Jeżeli osób takich jest więcej niż jedna, każda z nich samodzielnie reprezentuje spółkę na zewnątrz o ile umowa
spółki nie stanowi inaczej. Ograniczenie uprawnień osób do reprezentowania
spółki na zewnątrz może zawierać umowa spółki, statut lub uchwała walnego zgromadzenia.
Procedura zakładania spółki:
1) zawarcie umowy spółki w formie aktu notarialnego;
2) wniesienie kapitału zakładowego (najczęściej ulokowanie środków pieniężnych na koncie bankowym);
3) uzyskanie uprawnienia do prowadzenia działalności gospodarczej (živnostenský list, koncese);
4) wpisanie spółki do rejestru handlowego;
5) rejestracja spółki w urzędzie skarbowym.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest najpopularniejszą formą prowadzenia działalności gospodarczej wśród wszystkich spółek prawa handlowego w Republice Czeskiej.
Spółka akcyjna
Spółka akcyjna jest spółką, która ma kapitał zakładowy podzielony na określoną ilość akcji. Spółka akcyjna ze względu na swoją formę prawną jest wyłącznie spółką kapitałową.
44
Firma (nazwa) spółki musi zawierać sformułowanie ”akciová společnost” (spółka akcyjna), wystarczy też skrót „ akc. spol.” lub „a.s.” (§ 154 Kodeksu handlowego). Nazwa handlowa spółki musi spełniać ogólne warunki określone w
Kodeksie handlowym, w szczególności nie może być tożsama z nazwą innego
przedsiębiorcy. Do odróżnienia firmy nie wystarcza tylko inna adnotacja dot.
określenia formy prawnej (§ 10 Kodeksu handlowego).
Wysokość minimalnego kapitału zakładowego, potrzebnego do założenia spółki akcyjnej, wynosi 2.000.000 CZK. Górna granica kapitału zakładowego nie
jest ograniczona. Kapitał zakładowy podzielony jest na akcje.
Organem statutowym spółki akcyjnej jest jej zarząd. Zarząd wybierany jest
z członków spółki, którzy ją reprezentują na zewnątrz. Członkowie zarządu wpisywani się do rejestru handlowego. Do rejestru wpisywane są również wszelkie zmiany w zarządzie. Członkowie zarządu są z reguły wybierani i odwoływani przez walne zgromadzenie spółki akcyjnej.
Zalety spółki
•
stosunkowo solidne wrażenie (duża spółka)
•
wyłącznie spółka kapitałowa
Wady spółki
•
wysoki kapitał zakładowy 2.000.000 CZK
•
stosunkowo skomplikowane zakładanie oraz działanie spółki
45
.
PRZEDSTAWICIELSTWO
OSOBY ZAGRANICZNEJ
W odróżnieniu od prawodawstwa polskiego, w przepisach prawnych Republiki
Czeskiej nie ma odrębnej regulacji przedstawicielstw osób zagranicznych. Nie
istnieje też odrębny rejestr, do którego takie formy prawne podmiotów zagranicznych byłyby zapisywane. Nie oznacza to, że nie ma możliwości powołania
przedstawicielstwa na rynku czeskim. Jego ewentualną rejestrację należy rozpatrywać w ramach dostępnych źródeł prawa jako jednostkę organizacyjną zagranicznej osoby prawnej prowadzącą działalność gospodarczą (Kodeks handlowy, ustawa o prowadzeniu działalności gospodarczej) lub w ramach prawa
podatkowego oraz odpowiednich umów międzynarodowych, w przypadku gdyby czynności wykonywane przez przedstawicielstwo nie były związane z działalnością gospodarczą.
W celu określenia statusu przedstawicielstw osób zagranicznych, które nie
mają charakteru działalności gospodarczej (czynności reprezentacyjne, promocyjno-reklamowe itp.), należy sięgnąć do odpowiednich umów międzynarodowych. W przypadku Polski ma tu zastosowanie Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Czeskiej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku sporządzona
w Warszawie dnia 24 czerwca1993 r. (Dz.U. z 1994 r. Nr 47, poz. 189).
46
Przedstawicielstwo zagraniczne, prowadzące działalność gospodarczą i wymagające rejestracji na terytorium RCz, zgodnie z przepisami tego kraju (Kodeks handlowy oraz ustawa o działalności gospodarczej), nazwano w umowie
o unikaniu podwójnego opodatkowania „zakładem” (stálá provozovna). Inne
formy działalności nie noszące znamion „zakładu” nie wymagają rejestracji
w świetle ww. przepisów.
Zgodnie z art. 5 umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania „zakład“ oznacza stałą placówkę osoby zagranicznej, przez którą całkowicie lub częściowo
prowadzona jest działalność przedsiębiorstwa. Określenie „zakład“ obejmuje
w szczególności: miejsce zarządu, filię, biuro, zakład fabryczny, warsztat oraz
kopalnię, źródło ropy naftowej lub gazu, kamieniołom albo inne miejsce wydobywania zasobów naturalnych. Budowa, montaż lub instalacja stanowi zakład
tylko wtedy, gdy okres ich prowadzenia trwa dłużej niż dwanaście miesięcy,
począwszy od dnia rozpoczęcia efektywnych prac.
Określenie „zakład” nie obejmuje:
a) użytkowania urządzeń służących wyłącznie do składowania, wystawiania
albo wydawania dóbr lub towarów należących do przedsiębiorstwa;
b) utrzymywania zapasów dóbr albo towarów należących do przedsiębiorstwa
wyłącznie dla składowania, wystawiania lub wydawania;
c) utrzymywania zapasów dóbr albo towarów należących do przedsiębiorstwa
wyłącznie w celu przerobu przez inne przedsiębiorstwo;
d) utrzymywania stałej placówki wyłącznie w celu zakupu dóbr lub towarów
albo w celu zbierania informacji dla przedsiębiorstwa;
e) utrzymywania stałej placówki wyłącznie w celach reklamy, dla dostarczania informacji, prowadzenia badań naukowych lub wykonywania podobnej działalności mającej dla przedsiębiorstwa charakter przygotowawczy
lub pomocniczy;
f) utrzymywania stałej placówki wyłącznie w celu wykonywania jakiegokolwiek połączenia rodzajów działalności wymienionych w poz. od a) do e),
pod warunkiem jednak, że całkowita działalność tej placówki, wynikająca
z takiego połączenia rodzajów działalności, posiada przygotowawczy lub
pomocniczy charakter.
Bez względu na ww. postanowienia jeżeli osoba, z wyjątkiem niezależnego przedstawiciela, działa w imieniu przedsiębiorstwa polskiego i osoba ta
47
posiada pełnomocnictwo do zawierania umów na terytorium Republiki Czeskiej w mieniu przedsiębiorstwa, przedsiębiorstwo to posiada zakład w RCz w
zakresie prowadzenia każdego rodzaju działalności, który osoba ta podejmuje
dla przedsiębiorstwa, chyba że czynności wykonywane przez tę osobę ograniczają się do rodzajów działalności wymienionych w poz. od a) do f) i są takimi
rodzajami działalności, które, gdyby były wykonywane za pośrednictwem stałej placówki, nie powodowałyby uznania tej placówki za zakład.
W świetle umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, przedsiębiorstwo
nie posiada zakładu na terytorium RCz, jeżeli wykonuje ono w tym kraju czynności przez maklera, generalnego przedstawiciela handlowego albo każdego innego niezależnego przedstawiciela, pod warunkiem, że te osoby działają
w ramach swojej zwykłej działalności.
Fakt, że spółka mająca siedzibę w Polsce kontroluje lub jest kontrolowana
przez spółkę, która ma siedzibę w Czechach, albo która prowadzi działalność
w Czechach (przez posiadany tam zakład albo w inny sposób), nie wystarcza,
aby jakąkolwiek z tych spółek uważać za zakład drugiej spółki.
48
.
Z A S A DY
T Y MC Z A SOW EGO
Ś W I A DC Z E NI A US Ł UG
Osoba z siedzibą lub miejscem zamieszkania na terytorium innego państwa
członkowskiego UE, która tymczasowo lub okazjonalnie świadczy usługi w Republice Czeskiej, które obejmują czynności (działalności) regulowane, zgodnie
z ustawą Nr 455/1991 o działalności gospodarczej, jest uprawniona do wykonywania tych czynności bez konieczności rejestrowania działalności gospodarczej,
uzyskania koncesji, czy występowania o uznanie kwalifikacji zawodowych.
To czy wykonywana działalność ma charakter tymczasowy i okazjonalny, ocenia się na podstawie okresu jej trwania, częstotliwości, regularności oraz ciągłości.
Osoba fizyczna, tymczasowo i okazjonalnie świadcząca usługi na terenie RCz
w ramach działalności rzemieślniczej, wiązanej lub koncesjonowanej, ma obowiązek przed rozpoczęciem wykonywania działalności regulowanych złożyć pisemne zawiadomienie w Ministerstwie Przemysłu i Handlu RCz (www.mpo.cz).
Do zawiadomienia o tymczasowym świadczeniu usług
należy załączyć:
•
dowód tożsamości potwierdzający obywatelstwo ew. dokument potwierdzający status osoby, której świadczona usługa dotyczy (np. członka rodziny),
49
•
•
•
zaświadczenie potwierdzające, że usługodawca wykonuje dany zawód
lub działalność w innym państwie członkowskim UE oraz, że w chwili
składania zaświadczenia nie obowiązuje go zakaz (nawet tymczasowy)
wykonywania tego zawodu lub działalności,
dokument potwierdzający kwalifikacje zawodowe,
dokument potwierdzający wykonywanie danej działalności regulowanej
przez co najmniej dwa lata w okresie ostatnich dziesięciu lat albo dokument nabycia kwalifikacji w zakresie działalności regulowanej, która
w państwie siedziby usługodawcy nie jest regulowana.
Obowiązek powiadomienia Ministerstwa Przemysłu i Handlu o zamiarze tymczasowego i okazjonalnego świadczenia usług na terenie RCz ma również osoba prawna. Dokumenty o kwalifikacjach zawodowych lub praktyce zawodowej
przedstawia w tym przypadku osoba reprezentująca usługodawcę, odpowiedzialna za świadczenie usług.
Usługodawca jest zobowiązany do bezzwłocznego poinformowania MPiH RCz
o zmianie danych w stosunku do danych wcześniej przekazanych. Jeśli usługodawca zamierza wykonywać czynności regulowane po upływie 12 miesięcy od dnia zawiadomienia, ma obowiązek złożenia ponownego zawiadomienia w MPiH RCz. W tym przypadku obowiązek przedkładania dokumentów dotyczy tylko danych, które zostały zmienione w stosunku do przekazanych poprzednio.
MPiH prowadzi ewidencję usługodawców oraz informacji przez nich przekazanych, wydaje odpisy lub zaświadczenia o wpisach do ewidencji lub zaświadczenia, iż dany wpis w ewidencji nie figuruje.
Usługodawca jest zobowiązany do zapewnienia wykonywania czynności,
określonych w załączniku Nr 5 do ustawy o działalności gospodarczej, wyłącznie przez osoby fizyczne uprawnione do wykonywania danego zawodu.
Warunek uprawnienia do wykonywania zawodu uznaje się za spełniony, jeżeli usługodawca przedłoży dokument o kwalifikacjach uznany w kraju ich uzyskania lub, jeśli dana działalność nie jest w państwie siedziby usługodawcy
regulowana, dokument potwierdzający, że osoba wykonywała daną działalność przez co najmniej dwa lata w okresie ostatnich dziesięciu lat. Spełnienie powyższego wymogu podlega kontroli Urzędu ds. Działalności Gospodarczej – www.zivnostenskyurad.cz.
50
Osoby fizyczne i prawne, świadczące tymczasowe usługi na terytorium RCz
w ramach uprawnień wynikających z art. 49-55 Traktatu ustanawiającego
Wspólnotę Europejską, prowadzące jakąkolwiek działalność lub działalność
regulowaną, mają obowiązek podczas kontroli Urzędu ds. Działalności Gospodarczej przedłożyć dowód tożsamości, dokument potwierdzający obywatelstwo, zameldowanie usługodawcy w kraju pochodzenia i zaświadczenia
o zgodności wykonywanej działalności z prawem kraju pochodzenia.
51
.
P ODAT E K
DOC HODOW Y
Ustawa Nr 586/92 o podatkach dochodowych reguluje:
•
podatek dochodowy od osób fizycznych,
•
podatek dochodowy od osób prawnych.
8.1
PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH
(PDOF)
Podatnicy podatku
Podatnikami podatku od osób fizycznych są osoby fizyczne. Z punku widzenia
określenia obowiązku podatkowego oraz sposobu zapłaty podatku, ważny jest
tu podział na rezydentów i nierezydentów podatkowych.
Rezydentami podatkowymi są osoby, które mają miejsce zamieszkania lub
zwykle przebywają na terytorium RCz (co najmniej 183 dni w danym roku
kalendarzowym, za wyjątkiem studiów lub leczenia). Rezydenci podatkowi
mają nieograniczony obowiązek podatkowy tzn., że opodatkowaniu podlegają wszystkie osiągnięte przez nich dochody zarówno w Czechach jak i za granicą (również w Polsce).
Nierezydentami podatkowymi są osoby, których na podstawie określonych
wyżej kryteriów nie można uznać za rezydentów. Osoby te mają ograniczony
52
obowiązek podatkowy tzn., że opodatkowaniu podlegają dochody, które uzyskają wyłącznie ze źródeł na terytorium RCz.
Przedmiot opodatkowania PDOF
Przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych są:
•
dochody z czynności zależnej (wynagrodzenia) oraz korzyści funkcyjne,
•
dochody z działalności gospodarczej oraz z innej samodzielnie wykonywanej działalności zarobkowej,
•
dochody kapitałowe,
•
dochody z wynajmu,
•
pozostałe dochody.
Dochód mogą stanowić środki pieniężne, jak też niepieniężne uzyskane również w drodze wymiany.
W § 4 ustawy o podatkach dochodowych wymienione są przychody zwolnione
od podatku. Należą do nich emerytury, renty, odszkodowania, niektóre przychody ze sprzedaży majątku ruchomego i nieruchomego, wygrane na loteriach
itp. Zalecane jest zapoznanie się z tytułami tych przychodów, ponieważ dotrzymanie wyznaczonych terminów złożenia zawiadomień w urzędzie skarbowym,
jest warunkiem zwolnienia z opodatkowania. Dotyczy to np. sprzedaży mieszkań i samochodów.
Zeznanie podatkowe, okres rozliczeniowy
Zeznanie podatkowe składa osoba fizyczna, której przychody w danym roku
podatkowym przekroczyły 15.000 CZK, o ile nie są to przychody zwolnione
od podatku lub przychody opodatkowane odrębną stawką w formie potrącenia (np. dywidendy, udziały w zyskach spółek z o.o., oprocentowania wkładów
bankowych itp.)
Okresem rozliczeniowym podatku jest rok kalendarzowy. Jeżeli podatnik nie korzysta z usług doradcy podatkowego jest zobowiązany złożyć zeznanie podatkowe oraz uiścić należny podatek do 31 marca roku następnego po roku podatkowym. Jeżeli w jego imieniu rozliczenia z fiskusem prowadzi doradca podatkowy,
obydwie te czynności należy wykonać do 30 czerwca roku następnego.
53
Kwoty nie podlegające opodatkowaniu
Na podstawie § 15 ustawy o podatkach dochodowych, od podstawy opodatkowania można odliczyć tzw. nie podlegające opodatkowaniu części podstawy. Należą do nich oprocentowania kredytów udzielonych na potrzeby mieszkaniowe do wysokości 300.000 CZK, darowizny w wysokości łącznej co najmniej 2 % i co najwyżej 10 % podstawy opodatkowania, składki na dodatkową emeryturę w wysokości co najmniej 6.000 CZK i co najwyżej 12.000 CZK,
składki na ubezpieczenie na życie do wysokości 12.000 CZK, składki z tytułu
członkostwa w związkach zawodowych do wysokości 3.000 CZK.
Odliczenia od podatku
Od podatku można odliczyć:
w CZK
2008
2009
a)
na każdego podatnika
24.840
16.560
b)
na współmałżonka, którego roczne przychody
nie przekraczają 38.070 CZK
24.840
16.560
c)
na dziecko będące na utrzymaniu podatnika
10.680
10.200
d)
na podatnika pobierającego niepełną rentę inwalidzką
2.520
2.520
e)
na podatnika pobierającego pełną rentę inwalidzką
5.040
5.040
f)
na podatnika posiadającego legitymację osoby ciężko upośledzonej
16.140
16.140
g)
na podatnika – studenta
4.020
4.020
Oprócz odliczenia na każdego podatnika jak w poz. a), pozostałe odliczenia
od podatku mogą być stosowane w wysokości 1/12 limitu rocznego za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym były spełnione warunki niezbędne do odliczenia.
Stawka podatkowa
Stawka podatkowa PDOF w 2008 r. wynosi 15 %, a w 2009 r. 12,5 % od podstawy opodatkowania.
Podstawa opodatkowania
Podstawę opodatkowania PDOF stanowi wynagrodzenie brutto pracownika
włącznie z przychodami niepieniężnymi, pomniejszone o przychody nie objęte opodatkowaniem oraz zwolnione od podatku i powiększone o należną kwotę ubezpieczenia socjalnego i zdrowotnego płaconego przez pracodawcę.
54
Przychody osób fi zycznych z działalności gospodarczej
Podstawą do ustalenia podstawy opodatkowania osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą lub wykonujących wolne zawody, jest ewidencja księgowa lub podatkowa. Podatnicy, którzy nie prowadzą ewidencji księgowej mogą skorzystać z ryczałtu rozliczeniowego tzn. że do obliczenia podstawy opodatkowania, od sumy przychodów (wykazywanych w ewidencji podatkowej), odlicza się koszty wg stawek procentowych określonych w ustawie.
W 2008 roku obowiązują następujące stawki kosztów ryczałtowych:
80 % w produkcji rolnej, leśnej i gospodarce wodnej,
•
•
60 % w produkcji rzemieślniczej,
•
50 % w pozostałych rodzajach działalności gospodarczej,
•
40 % przy innych rodzajach działalności wykonywanych na podstawie
drębnych przepisów (np. adwokaci, biegli rewidenci, doradcy podatkowi, architekci, lekarze itp.) lub przychodów z innej samodzielnie wykonywanej działalności zarobkowej (zawodowi sportowcy, artyści, biegli,
tłumacze, syndycy masy upadłościowej itp.),
•
30 % w przypadku wynajmu.
Ewidencję podatkową do rozliczenia w formie ryczałtu mogą prowadzić drobni przedsiębiorcy nie wpisani do Rejestru handlowego RCz, których roczny obrót nie przekracza 25 mln CZK.
8.2
PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH
(PDOP)
Podatnicy PDOP
Podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych są osoby, nie będące
osobami fizycznymi, a więc:
•
osoby prawne – podmioty gospodarcze wpisane do Rejestru handlowego,
•
instytucje posiadające osobowość prawną, które nie są założone lub
powołane w celu prowadzenia działalności gospodarczej.
Ww. podatnicy, mający na terytorium RCz swoją siedzibę lub miejsce swego kierownictwa, pod którym rozumie się adres miejsca, z którego podatnik jest zarządzany, mają obowiązek podatkowy dotyczący zarówno przychodów uzyskiwanych
ze źródeł na terytorium RCz, jak też z przychodów uzyskiwanych za granicą.
55
Podatnicy, nie mający na terytorium Republiki Czeskiej swojej siedziby, mają
obowiązek podatkowy tylko od przychodów pochodzących ze źródeł na terytorium Republiki Czeskiej.
Przedmiot opodatkowania PDOP
Przedmiotem opodatkowania są:
Przychody z wszelkiego rodzaju działalności oraz gospodarowania składnikami majątkowymi (np. przychody ze sprzedaży lub wynajmu składników majątkowych). W przypadku podatników, którzy nie są założeni lub powołani w celu
prowadzenia działalności gospodarczej, przedmiotem opodatkowania są przychody z pozostałej działalności, przychody z reklam, czynszów, itp.
Podstawa opodatkowania PDOP
Podstawę opodatkowania stanowi różnica, o którą przychody, za wyjątkiem
przychodów, które nie są przedmiotem podatku oraz przychodów zwolnionych
z opodatkowania, przewyższają wydatki (koszty), przy uwzględnieniu ich merytorycznej i czasowej przynależności do danego okresu podatkowego.
Księgowy wynik finansowy przed opodatkowaniem pomniejsza się o przychody
nie będące przedmiotem opodatkowania (np. przychody uzyskane z tytułu darowizn i spadków), o przychody zwolnione od podatku (np. określone ustawą
przychody z działań proekologicznych), o przychody opodatkowane specjalną
stawką podatkową, a powiększa się o koszty, których nie można zaliczyć do
kosztów uzyskania przychodów (np. wydatki na reprezentację, wynagrodzenia
dla członków organów statutowych oraz innych organów osób prawnych, wydatki na nabycie majątku trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych,
gruntów itp.).
Odliczenia od podstawy opodatkowania
Od ustalonej podstawy opodatkowania można odliczyć:
a) stratę podatkową za okres co najwyżej 5 kolejnych lat następujących po
roku, w którym została stwierdzona,
b) 100 % wydatków na badania i rozwój – dotyczy głównie firm posiadających własne zaplecze badawczo-rozwojowe i nie korzystających z dotacji
i wsparcia ze środków publicznych,
c) dary w wysokości co najmniej 2.000 CZK i co najwyżej 5 % podstawy opodatkowania, pomniejszonej o wartości z pozycji a) i b).
56
Stawka podatkowa PDOP
2008
2009
2010
21 %
20 %
19 %
Odliczenia od podatku
Zgodnie z § 35 ustawy o podatkach dochodowych od podatku można odliczyć:
•
18.000 CZK za każdego zatrudnionego niepełnosprawnego,
•
60.000 CZK za każdego zatrudnionego niepełnosprawnego z wyższą
kategorią inwalidztwa,
•
1/2 podatku w przedsiębiorstwach zatrudniających co najmniej 25 pracowników, gdzie stosunek osób niepełnosprawnych przekracza 50 %
liczby zatrudnionych,
•
50 % ceny zakupu kasy fiskalnej – maksymalnie 8.000 CZK lub 30 %
kosztów jej ulepszenia – maksymalnie 4.000 CZK.
Zeznanie podatkowe
Osoby prawne składają zeznanie podatkowe do 31 marca roku następującego po roku podatkowym. Osoby prawne, które mają obowiązek przeprowadzanie audytu księgowego, składają zeznanie podatkowe do 30 czerwca. Ostatni
dzień wyznaczony na złożenie zeznania jest zarazem ostatecznym terminem
zapłaty należnego podatku.
Odpisy amortyzacyjne środków trwał ych
Czeska ustawa o podatkach dochodowych (§ 26–§ 30) rozróżnia środki trwale materialne i niematerialne.
Do środków trwałych materialnych zaliczane są składniki majątkowe, których
cena zakupu przekracza 40.000 CZK, a czas użytkowania jest dłuższy niż 1
rok. W tej grupie znajdują się głównie:
budynki, domy, mieszkania oraz pomieszczenia niemieszkalne,
•
budowle, za wyjątkiem eksploatowanych obiektów wydobywczych, drob•
nych budowli na działkach, ogrodzenia na potrzeby produkcji leśnej i łowiectwa,
stado podstawowe,
•
•
inne składniki majątku określone w ustawie.
57
Do środków trwałych niematerialnych zaliczane są składniki majątkowe, których cena zakupu przekracza 60.000 CZK, a czas użytkowania jest dłuższy niż
1 rok. W tej grupie znajdują się m.in.:
koszty organizacji przedsiębiorstwa,
•
•
niematerialne wyniki badań i rozwoju,
•
oprogramowanie,
•
prawa majątkowe, patenty, licencje,
•
pozostały majątek niematerialny.
Ustawa w § 26–§ 33 ustanawia sposoby amortyzacji środków trwałych (równomierne lub linearne, przyspieszone lub degresywne), określa roczne stawki
amortyzacji równomiernej oraz współczynniki amortyzacji przyspieszonej, jak
też specyfikuje metody i zasady amortyzacji.
Podstawowy podział grup amortyzacyjnych środków trwałych przedstawiają
tabelki poniżej:
Grupy amortyzacyjne środków trwałych materialnych
Grupa
amortyzacyjna
Okres
amortyzacji
Przykładowe środki
trwałe materialne
1
3 lata
Komputery, inne techniczne urządzenia biurowe, narzędzia
2
5 lat
Większość maszyn produkcyjnych, samochody dostawcze,
traktory, autobusy oraz samochody osobowe
3
10 lat
Kotły parowe, tramwaje, wagony
4
20 lat
Wieże, maszty, budynki z lekkich materiałów, gazociągi
5
30 lat
Budynki i hale przemysłowe, pomieszczenia niemieszkalne,
mosty, drogi, autostrady, dzieła wodne
6
50 lat
Budynki administracyjne, domy handlowe, szkoły, hotele
W przypadku wartości niematerialnych i prawnych, do których podatnik ma
prawo użytkowania na czas określony, roczny odpis amortyzacyjny określa się
jako iloraz wartości początkowej i okresu ustalonego w umowie. W pozostałych przypadkach wartości niematerialne i prawne podlegają amortyzacji liniowej, zgodnie z tabelą jw.
58
Grupy amortyzacyjne środków trwałych materialnych
Rodzaj składnika majątkowego
Czas amortyzacji
w miesiącach
Minimalny czas amortyzacji
w miesiącach w przyp. ulepszania
Dzieło audiowizualne
18
9
Oprogramowanie
36
18
Niematerialne wyniki badań
i rozwoju
36
18
Wydatki na organizację
przedsiębiorstwa
60
—
Pozostałe środki niematerialne
72
36
Ulepszenie środków trwał ych
Ulepszenie środków trwałych określa § 33 ustawy o podatkach dochodowych.
Pod tym pojęciem rozumie się wydatki poniesione na:
•
zakończone nadbudowy, dobudowy oraz prace budowlane,
•
remonty (ingerencja w składnik majątku, której celem jest zmiana jego
przeznaczenia lub parametrów technicznych),
•
modernizację składników majątku (wzbogacenie wyposażenia lub możliwości użytkowania składników majątku),
jeżeli przekroczą one kwotę 40.000 CZK łącznie dla jednostkowego składnika majątku w danym okresie podatkowym. Wartość ulepszenia wpływa na
zwiększenie wartości początkowej składnika majątku w przypadku amortyzacji liniowej oraz na zwiększenie wartości netto w przypadku amortyzacji przyśpieszonej.
Szczególną uwagę należy poświęcić odróżnieniu kosztów remontów, które są
zaliczane do kosztów uzyskania przychodów w roku ich poniesienia od kosztów ulepszenia, które wpływają na wycenę składnika majątku, a w koszty wchodzą w formie podatkowych odpisów amortyzacyjnych. Największy problem występuje w przypadku rozróżnienia charakteru kosztów związanych z ingerencją
w składnik majątku w przypadku nieruchomości. Księgowanie kosztów remontów wymaga starannego gromadzenia dokumentacji potwierdzającej wykonanie remontu, a nie ulepszenia. Przeklasyfikowanie kosztów remontów na ulepszenie jest w RCz przedmiotem częstych dodatkowych domiarów podatkowych.
59
Ulepszenie zwiększa wartość początkową również środków niematerialnych
i prawnych. Za ulepszenie uważa się wydatki poniesione na wzbogacenie wyposażenia, podniesienie parametrów użytkowych lub działania, których celem
jest zmiana przeznaczenia danego składnika, o ile po zakończeniu tych działań jego wartość przekroczy kwotę 40.000 CZK.
Zaliczki na PDOP
Uiszczanie zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych i prawnych
określa § 38a ustawy o podatkach dochodowych.
Rezerwy dla celów ustalenia podstawy opodatkowania
PDOP
Ustawa Nr 593/92 o rezerwach dla celów ustalenia podstawy opodatkowania
podatkiem PDOP określa sposób tworzenia podatkowo uznawanych rezerw.
Do ustawowych rezerw, które mogą wystąpić w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej, należą przede wszystkim rezerwy na:
•
remonty środków trwałych,
•
działalność hodowlaną,
•
odmulanie stawów,
•
sanacje gruntów dotkniętych wydobyciem.
Rezerwa na remont środka trwałego
Rezerwę na remont środka trwałego można tworzyć na składniki majątku podlegające amortyzacji w okresie 5 lub więcej lat, o ile podatnik jest jego właścicielem lub go dzierżawi i na podstawie umowy jest zobowiązany do przeprowadzania remontów. Rezerwa na remonty w przypadku poszczególnych środków
trwałych nie może być tworzona tylko w jednym okresie podatkowym. Maksymalny okres tworzenia rezerwy wynosi w przypadku środków trwałych zakwalifikowanych do:
•
2 grupy amortyzacyjnej
3 okresy podatkowe,
•
3 grupy amortyzacyjnej
6 okresów podatkowych,
•
4 grupy amortyzacyjnej
8 okresów podatkowych,
•
5 i 6 grupy amortyzacyjnej
10 okresów podatkowych.
W przypadku składników majątku ruchomego, rezerwa na remonty może być
tworzona w zależności od ich wielkości lub pojemności (np. w przypadku samochodu ciężarowego). Ustawa reguluje również kwestie dokumentacji oraz
terminów rozwiązywania utworzonych rezerw.
60
.
P ODAT E K
OD WA R T OŚC I
DODA NE J I A KC Y ZOW Y
9.1 PODATEK OD WARTOŚCI DODANEJ (VAT)
Podatek VAT jest podatkiem pośrednim obciążającym konsumentów. W RCz
zaczął obowiązywać z dniem 1 stycznia 1993 roku na mocy ustawy Nr 588/92
o podatku od wartości dodanej. Od 1 maja 2004 roku, tj. od wejścia RCz do
Unii Europejskiej, uregulowany jest ustawą Nr 235/2004 o podatku od wartości dodanej.
Przedmiot opodatkowania podatkiem VAT
Zgodnie z § 2 ustawy opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają:
•
odpłatna dostawa towarów lub odpłatny transfer nieruchomości lub
przeniesienie praw do nieruchomości na aukcji przez osobę podlegającą opodatkowaniu w ramach prowadzenia działalności gospodarczej
na terytorium RCz,
•
odpłatne świadczenie usług przez osobę podlegającą opodatkowaniu
w ramach prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium RCz,
•
odpłatne wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, zrealizowane w RCz
przez osobę podlegającą opodatkowaniu w ramach wykonywania działalności gospodarczej lub osobę prawną, która nie została powołana
w celu prowadzenia działalności gospodarczej, jak też odpłatne nabycie
nowego środka transportu z innego kraju członkowskiego przez osobę
nie podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT,
•
import towarów z miejscem realizacji na terytorium RCz.
61
Rejestracja płatnika podatku VAT
Osoba podlegająca opodatkowaniu z siedzibą, miejscem prowadzenia działalności gospodarczej lub zakładem na terenie RCz, której obroty przekroczyły limit 1.000.000 CZK w okresie najbliższych 12 następujących po sobie miesięcy kalendarzowych ma obowiązek zarejestrowania się jako podatnik VAT w ciągu 15 dni od zakończenia miesiąca kalendarzowego, w którym limit ten został
przekroczony. Osoba ta staje się płatnikiem od pierwszego dnia trzeciego miesiąca następującego po miesiącu, w którym limit został przekroczony (§ 94).
Jeżeli osoba podlegająca opodatkowaniu nie spełni obowiązku rejestracyjnego, ma obowiązek zapłaty na rzecz organu podatkowego kwoty w wysokości
10 % z przychodów podlegających opodatkowaniu, od których nie naliczono
podatku VAT. Całkowita suma sankcji liczona jest od daty, kiedy osoba podlegająca opodatkowaniu miała stać się płatnikiem, do dnia, kiedy stała się płatnikiem na podstawie decyzji organu podatkowego. Sankcja ta nie jest karą
i można ją wliczyć do kosztów podatkowych.
Zwolnienie z podatku VAT
Osoba podlegająca opodatkowaniu, mająca siedzibę lub zakład na terytorium
RCz jest zwolniona z podatku, jeżeli jej obroty w ciągu najbliższych 12 następujących po sobie miesięcy kalendarzowych nie osiągnęły limitu 1.000.000 CZK. Pod
pojęciem obrotu rozumie się przychody z operacji podlegających opodatkowaniu
za wyjątkiem operacji, które są zwolnione z podatku bez prawa do odliczenia.
Okresy podatkowe
•
•
kwartał kalendarzowy - jeżeli obroty płatnika za poprzedni rok obrotowy
nie przekroczyły 10.000.000 CZK,
miesiąc kalendarzowy - jeżeli obroty płatnika w poprzednim roku kalendarzowym osiągnęły lub przekroczyły kwotę 10.000.000 CZK.
Płatnik, którego obroty za poprzedni okres osiągnęły wysokość co najmniej
2.000.000 CZK, może wybrać miesiąc kalendarzowy jako okres podatkowy
i zmianę tę zgłosić organowi podatkowemu.
Zmiany okresu podatkowego
Podatnik ma prawo dokonać zmiany okresu podatkowego z kwartalnego na
miesięczny lub z miesięcznego na kwartalny najwcześniej z początkiem następnego roku podatkowego. Płatnik jest zobowiązany do zawiadomienia organu
podatkowego o zmianie okresu podatkowego najpóźniej do 31 stycznia bieżącego roku kalendarzowego.
62
Deklaracja podatkowa
Płatnik ma obowiązek złożenia deklaracji podatkowej w ciągu 25 dni od zakończenia okresu podatkowego. Podatek należy zapłacić w terminie określonym dla złożenia deklaracji podatkowej.
Zwrot nadpłaty podatku
Jeżeli w wyniku nadmiernego odliczenia powstanie podlegająca zwrotowi nadpłata, jest ona zwracana podatnikowi bez konieczności składania wniosku
w ciągu 30 dni od wymierzenia nadmiernego odliczenia.
Wyrejestrowanie podmiotu podatkowego
Jeżeli obroty płatnika podatku VAT za okres najbliższych poprzednich 12
po sobie następujących miesięcy kalendarzowych nie przekroczą wartości
1.000.000 CZK, płatnik może złożyć wniosek o wyrejestrowanie z podatku
VAT; najwcześniej jednak po upływie jednego roku od daty zarejestrowania.
Stawki podatku VAT
•
•
podstawowa – 19 %,
obniżona – 9 %.
Towary i usługi objęte niższą stawką VAT określone są w załączniku Nr 1 i 2 do
ustawy o podatku od wartości dodanej. Należą do nich m.in.:
•
usługi w zakresie budowy mieszkań i domków jednorodzinnych,
•
artykuły spożywcze i napoje,
•
pieluchy dziecięce,
•
książki, broszury, gazety i czasopisma,
•
pomoce, materiały i urządzenia zdrowotne,
•
usługi zakwaterowania,
•
regularna komunikacja lądowa, lotnicza i wodna ,
•
usługi kulturalne, artystyczne i rozrywkowe,
•
usługi pogrzebowe i im towarzyszące,
•
usługi rekreacyjne,
•
usługi socjalne oraz towar o charakterze socjalnym.
Obniżona stawka podatku VAT
w budownictwie mieszkaniowym
Obniżoną stawkę podatku VAT stosuje się w przypadku budowy, rozbudowy, rekonstrukcji, modernizacji oraz remontu domu mieszkalnego, domu rodzinnego oraz mieszkania. Niższa stawka dotyczy zatem kosztów usług budowlanych
63
i montażowych związanych z budową, jak też konstrukcji, materiałów, maszyn
i urządzeń wbudowanych lub zainstalowanych w obiekcie.
9.2
PODATEK AKCYZOWY (PA)
Przedmiot podatku akcyzowego
Zgodnie z ustawą Nr 353/2003 o podatku akcyzowym, przedmiotem podatku są:
•
oleje mineralne (produkty ropopochodne),
•
alkohol etylowy,
•
piwo,
•
wina i produkty pośrednie,
•
wyroby tytoniowe.
Podatnicy
Osoby prawne i fizyczne będące:
•
użytkownikami składów celnych,
•
uprawnionymi odbiorcami,
•
przedstawicielami podatkowymi,
•
producentami,
które mają obowiązek rejestracji podatkowej oraz zapłaty podatku w związku
z wprowadzeniem wyrobów do wolnego obiegu, zniszczeniem, stratą lub innym
pomniejszeniem wartości wyrobów znajdujących się w procedurze warunkowego zwolnienia od podatku.
Zwolnienia podatkowe
•
•
•
•
•
•
wyroby z importu zwolnione od cła,
wyroby sprowadzone z państw układu NATO dla potrzeb sił zbrojnych
NATO,
wyroby zakupione w stanie wojennym na podstawie uchwały rządu,
udokumentowane straty techniczne przy transporcie lub składowaniu
towarów,
wybrane wyroby przeznaczone do produkcji towarów nie objętych podatkiem,
pozostałe (§ 49, 71, 72, 86, 97, 105).
Administracja PA
Administrację PA prowadzą urzędy celne właściwe ze względu na siedzibę lub
miejsce pobytu płatnika podatku.
64
Stawki podatkowe
STAWKI PODATKU AKCYZOWEGO DLA OLEJÓW MINERALNYCH
Benzyny silnikowe o zawartości ołowiu do 0,013 g/l
włącznie
11.840
CZK/1.000 l
Benzyny silnikowe oraz pozostałe, benzyny lotnicze
o zawartości ołowiu powyżej 0,013 g/l
13.710
CZK/1.000 l
Oleje średnie oraz ciężkie gazowe
9.950
CZK/1.000 l
Ciężkie oleje opałowe
472
CZK/t
Oleje odpadowe
660
CZK/1.000 l
Gazy płynne ropopochodne (§ 45 ust. 1 e)
3.933
CZK/t
Gazy płynne ropopochodne (§ 45 ust. 1 f)
0,0
CZK/t
Gazy płynne ropopochodne (§ 45 ust. 1 g)
1.290
CZK/t
STAWKI PODATKU AKCYZOWEGO DLA ALKOHOLU ETYLOWEGO
Alkohol zawarty w produktach określonych pod kodem 2207
26.500
CZK/hl
etanolu
Alkohol zawarty w produktach określonych pod kodem 2208
za wyjątkiem destylatów plantatorskich
26.500
CZK/hl
etanolu
Alkohol zawarty w destylatach owocowych z destylowni
plantatorskich
13.300
CZK/hl
etanolu
Alkohol zawarty w wyrobach określonych pod pozostałymi
kodami nomenklatury celnej
26.500
CZK/hl
etanolu
24,0
CZK/hl
12–21,60
CZK/hl
STAWKI PODATKU DLA PIWA
Podstawowa stawka podatkowa dla każdego % ekstraktu
Stawka obniżona dla małych niezależnych browarów
STAWKI PODATKU DLA WINA I WYROBÓW POŚREDNICH
0,0
CZK/hl
Wina musujące
2.340
CZK/hl
Produkty pośrednie
2.340
CZK/hl
Wina niemusujące
STAWKI PODATKU AKCYZOWEGO DLA WYROBÓW TYTONIOWYCH
28% + 1,30
CZK/szt. – co
najmniej
1,92 CZK/szt.
1,15
CZK/szt.
Tytoń do palenia
1.280
CZK/kg
Pozostały tytoń
1.280
CZK/kg
Papierosy
Cygara
65
.
INNE P ODAT KI
Podatek od nieruchomości uregulowany jest na mocy ustawy Nr 338/1992
o podatku od nieruchomości. Obowiązek jego zapłaty powstaje bez względu
na to czy podatnik generuje wystarczający dochód do jego zapłaty, czy nie.
Zapłacony podatek od nieruchomości uznaje się za koszt dla celów ustalenia
podstawy opodatkowania podatku dochodowego. Podatek od nieruchomości
obejmuje podatek gruntowy oraz podatek od budynków, mieszkań i pomieszczeń niemieszkalnych.
10.1
PODATEK GRUNTOWY
Przedmiot podatku
Przedmiotem podatku gruntowego są wszystkie grunty znajdujące się w ewidencji katastralnej na terytorium RCz.
Podmiot podatku gruntowego
Podatnikiem podatku jest właściciel gruntu, a w niektórych przypadkach określonych w ustawie, również dzierżawca gruntu.
Podstawa wymiaru podatku gruntowego
Podstawą opodatkowania gruntu jest jego wartość ustalona na podstawie obwieszczenia lub bezpośrednio w ustawie o podatku od nieruchomości. Aktualna
66
cena ustawowa gruntu wynosi 3,80 CZK za m2. W przypadku gruntów rolnych
stawka podatkowa wynosi 0,75 %, a w przypadku porostów stałych, lasów
i stawów 0,25 %.
W przypadku pozostałych gruntów, podstawę opodatkowania stanowi wymiar
gruntu w m2 oraz stawka określona w ustawie; dla gruntów budowlanych wynosi ona 1,00 CZK, a dla pozostałych 0,10 CZK za m2.
10.2
PODATEK OD BUDYNKÓW, MIESZKAŃ
I POMIESZCZEŃ NIEMIESZKALNYCH
Przedmiot podatku
Przedmiotem opodatkowania są oddane do użytku budynki, mieszkania i pomieszczenia niemieszkalne.
Podmiot podatku
Podatnikiem podatku jest właściciel budynku (§ 8 ustawy o podatku od nieruchomości).
Podstawa wymiaru podatku, stawka
Podstawą opodatkowania jest powierzchnia budynku w m2. W przypadku
mieszkań oraz samodzielnych pomieszczeń nieużytkowych, podstawę opodatkowania zwiększa się o 20 %. Stawka podatkowa wynosi od 1 CZK za m2
(np. mieszkania) do 10 CZK za m2 (np. niektóre budynki wykorzystywane do
prowadzenia działalności gospodarczej).
Obliczenie wymiaru podatku dla gruntów budowlanych
i budynków
Podstawowe stawki podatkowe w przypadku gruntów budowlanych oraz niektórych budynków (budynki mieszkalne, towarzyszące im pomieszczenia niemieszkalne, mieszkania w ewidencji katastralnej) mnożone są współczynnikiem ustalonym w zależności od wielkości danej miejscowości. Od 1 stycznia
2008 r. współczynniki oscylują w granicach od 1,0 (w najmniejszych miejscowościach do 1000 mieszkańców) do 4,5 (Praga). Każda miejscowość czy gmina na postawie rozporządzenia wewnętrznego może ustalać różne współczynniki dla poszczególnych dzielnic.
67
Administracja podatkowa
•
okresem podatkowym jest rok kalendarzowy.
•
podatek płacony jest wg stanu na 1 stycznia roku bieżącego. Ewentualne zmiany w trakcie roku nie są brane pod uwagę.
•
podatnik ma obowiązek złożenia zeznania podatkowego we właściwym
urzędzie podatkowym do 31 stycznia bieżącego roku podatkowego.
10.3
PODATEK OD DAROWIZN
Podatek od darowizn reguluje ustawa Nr 357/92 o podatku od spadków, podatku od darowizn oraz podatku z przeniesienia praw do nieruchomości.
Przedmiot podatku
Przedmiotem podatku od darowizn jest nieodpłatne nabycie składników majątkowych nie związane ze śmiercią darczyńcy.
Podatnicy
Podatnikami podatku są nabywcy darowizny lub darczyńcy przy przekazaniu
darowizny za granicę. Jeżeli transakcja nie jest związana z przekazaniem darowizny za granicę lub nie pochodzi z zagranicy, darczyńca występuje jako poręczyciel. Dla potrzeb podatku od darowizn wyszczególniono 3 grupy podatników:
I grupa – krewni z linii prostej oraz małżonkowie,
•
•
II grupa – rodzeństwo własne oraz krewni z linii współmałżonka oraz
osoby bliskie, które z darczyńcą żyły we wspólnym gospodarstwie domowym co najmniej 1 rok,
•
III grupa – pozostałe osoby fizyczne i prawne.
Podstawa podatkowa
Wartość darowanych składników majątkowych, obniżona o udokumentowane długi i podatki płacone przy ich imporcie z zagranicy oraz kwoty zwolnione od podatku.
Stawka podatkowa
Stawka uzależniona jest od stanu pokrewieństwa darczyńcy i nabywcy i wynosi od 7 % przy wartości daru do 1 mln CZK do 40 % przy wartości daru powyżej 50 mln CZK w III grupie podatników.
68
Zwolnienia podatkowe
Od podatku zwolnione jest nabycie w drodze darowizny składników majątkowych (majątek ruchomy, potrzeby osobiste, środki pieniężne oraz papiery
wartościowe) przez osoby należące do I i II grupy podatników. W grupie III zwolnienie stosuje się do wartości 20.000 CZK.
Administracja podatkowa
Podatnik zobowiązany jest do złożenia zeznania podatkowego do 30 dni od
nabycia składników majątku ruchomego w drodze darowizny. W przypadku
nieruchomości termin na złożenie zeznania wynosi 30 dni od dnia otrzymania
umowy opatrzonej pieczęcią uprawniającą do zapisu w ewidencji katastralnej.
Przy nieruchomościach nie objętych ewidencją katastralną do 30 dni od uprawomocnienia się umowy darowizny.
Podatek należy zapłacić do 30 dni od doręczenia wymiaru płatniczego.
10.4
PODATEK OD SPADKU
Podatek od spadku reguluje ustawa Nr 357/92 o podatku od spadków, podatku od darowizn oraz podatku z przeniesienia praw do nieruchomości.
Przedmiot podatku
Nieodpłatne nabycie składników majątkowych w drodze spadku.
Podatnicy
Podatnikiem podatku od spadku jest spadkobierca (nabywca). Dla celów podatku od spadku obowiązuje taki sam podział na grupy podatników jak w przypadku podatku od darowizn.
Podstawa opodatkowania
Wartość nabytych składników majątkowych obniżona o udokumentowane długi spadkodawcy przechodzące na spadkobiercę i adekwatne koszty pogrzebu
spadkodawcy oraz postępowania spadkowego.
Stawka podatkowa
Stawka podatkowa uzależniona jest od stanu pokrewieństwa spadkodawcy
i spadkobiercy i wynosi od 3,5 % przy wartości spadku do 1 mln CZK do 20 %
przy wartości spadku powyżej 50 mln CZK w III grupie podatników.
69
Zwolnienia podatkowe
Od podatku zwolnione są spadki osób należących do I i II grupy podatników.
W grupie III zwolnienie stosuje się do wartości 20.000 CZK.
Administracja podatkowa
Podatnik zobowiązany jest do złożenia zeznania podatkowego do 30 dni od
nabycia mocy prawnej spadku. Podatek należy zapłacić do 30 dni od doręczenia wymiaru płatniczego.
10.5
PODATEK OD PRZENIESIENIA PRAW DO
NIERUCHOMOŚCI (obowiązuje do końca 2008 r.)
Przedmiot podatku
Zrealizowany transfer czy przeniesienie własności nieruchomości.
Podatnicy
•
•
•
przekazujący (sprzedający),
nabywca (kupujący) jako poręczyciel,
przekazujący i nabywca wspólnie i sukcesywnie w przypadku wymiany
nieruchomości.
Podstawa opodatkowania
Wartość umowna lub wartość określona na podstawie obowiązujących przepisów prawnych – ta której wartość jest wyższa.
Stawka podatkowa
Obwiązuje liniowa stawka podatkowa w wysokości 3 % podstawy opodatkowania.
Zwolnienia podatkowe
•
transfery majątku państwowego,
•
zamiany majątku osób prawnych,
•
transfery nowych budynków nieużywanych.
Administracja podatkowa
Podatnik jest zobowiązany złożyć zeznanie podatkowe i zapłacić należny podatek do 3 miesięcy od potwierdzenia nabycia nieruchomości.
70
10.6
PODATEK DROGOWY (PD)
Podatek drogowy reguluje ustawa Nr 16/1993 o podatku drogowym.
Przedmiot opodatkowania
Wszelkie pojazdy drogowe zarejestrowane i eksploatowane na terytorium RCz
wykorzystywane dla celów prowadzenia działalności gospodarczej. Samochody ciężarowe o masie powyżej 12 ton stanowią przedmiot podatku bez względu na zastosowanie.
Przedmiotem podatku nie są specjalne samochody taśmowe oraz pozostałe
pojazdy na podstawie odrębnych przepisów (ustawa Nr 56/2001) oraz ciągniki rolnicze i leśne oraz inne specjalne pojazdy na podstawie odrębnych przepisów jak również pojazdy, którym przydzielono specjalny numer rejestracyjny.
Podatnicy
•
•
osoba fizyczna lub prawna, na którą zarejestrowano pojazd w ewidencji pojazdów na terytorium RCz,
pracodawca, którego pracownicy wykorzystują samochody prywatne do
celów służbowych.
Stawki podatkowe
a) w przypadku samochodów osobowych stawka jest uzależniona od pojem-
ności skokowej silnika w cm3 i wynosi od 1.200 CZK (pojazdy do 800 cm3)
do 4.200 CZK (pojazdy powyżej 3000 cm3),
b) w przypadku pozostałych pojazdów do ustalenia stawki brana jest pod
uwagę masa całkowita pojazdu w tonach oraz liczba osi pojazdu. Stawka
podatkowa wynosi od 1.800 CZK (pojazdy do 1 tony z 1 osią) do 50.400
CZK (pojazdy powyżej 36 ton o 3 osiach),
c) 25 CZK za dzień lub 1/12 rocznej stawki za miesiąc kalendarzowy w przypadku samochodów prywatnych używanych dla celów służbowych lub stawka roczna jak w poz. a).
Stawki podatkowe obniża się o 25 % w przypadku pojazdów wykorzystywanych w rolnictwie, o 40 % w przypadku pojazdów spełniających limity emisyjne EURO 2 oraz o 48 % w przypadku pojazdów spełniających limity emisyjne
EURO 3. W przypadku starszych pojazdów zarejestrowanych do 31 grudnia
1989 r. stawkę podnosi się o 15 %.
71
Administracja podatkowa
Okresem podatkowym jest rok kalendarzowy. Deklarację podatkową należy
złożyć najpóźniej do 31 stycznia roku kalendarzowego następującego po okresie podatkowym.
Administrację PD prowadzą urzędy skarbowe właściwe ze względu na siedzibę lub miejsce pobytu płatnika podatku.
7. PODATEK EKOLOGICZNY
Na podstawie ustawy Nr 261/2007 o stabilizacji finansów publicznych,
z dniem 1 stycznia 2008 r. w Republice Czeskiej wprowadzono podatek ekologiczny. Jego wprowadzenie związane było z koniecznością implementacji dyrektywy UE 2003/96/WE.
Przedmiot podatku
•
•
•
energia elektryczna,
gaz ziemny oraz niektóre inne gazy,
paliwa stałe (węgiel kamienny, węgiel brunatny, koks).
Płatnicy podatku
•
dostawca przedmiotu podatku dla odbiorców z RCz,
•
użytkownik sieci dystrybucyjnej lub sieci tranzytowej,
•
producent przedmiotu podatku,
•
osoby używające przedmiot podatku dla innych celów niż czynności
zwolnione od podatku lub osoby, które używały energię bez podatku.
Zwolnienia podatkowe
Uzależnione są od celów wykorzystania energii. Zwolnienia dotyczą głównie
energii elektrycznej, oraz paliw stałych wykorzystywanych w komunikacji publicznej naziemnej i wodnej na terytorium RCz, następnie gazu do produkcji ciepła w kotłowniach indywidualnych określonych w przepisach szczegółowych.
energia elektryczna
28,30 CZK/MWh (§ 6 ustawy o podatku od energii elektrycznej)
gaz ziemny
od 0 do 264,80 CZK/MWh (§ 6 ustawy o podatku od gazu ziemnego)
paliwa stałe
8,50 CZK/GJ ciepła (§ 6 ustawy o podatku od paliw stałych)
72
Stawki podatkowe
Administracja podatkowa
Płatnicy podatków mają obowiązek złożenia zeznania podatkowego oraz zapłaty należnego podatku w terminie do 25 dni po zakończeniu miesiąca, w którym nastał obowiązek podatkowy. Administratorem podatku jest urząd celny.
73
.
UBE Z P IEC Z E NIE
SP O Ł EC Z NE
System ubezpieczenia społecznego w Republice Czeskiej obejmuje:
•
ubezpieczenie zdrowotne,
•
ubezpieczenie emerytalne i rentowe,
•
ubezpieczenie chorobowe,
•
państwową politykę zatrudnienia.
Ubezpieczenie zdrowotne
Ubezpieczeniem zdrowotnym w Republice Czeskiej objęte są osoby zatrudnione na terytorium tego kraju na podstawie umowy o pracę, osoby prowadzące
działalność zarobkową na zasadach samozatrudnienia, osoby nie posiadające własnych dochodów oraz pracownicy państwowi.
Stawka ubezpieczenia zdrowotnego dla pracowników wynosi 13,5 %; z czego
4,5 % płaci pracownik, a 9 % pracodawca. Podstawą do obliczenia składki jest
wynagrodzenie brutto pracownika.
Każdy pracownik ma prawo do wyboru zakładu ubezpieczenia zdrowotnego (w
Republice Czeskiej obecnie działa 9 takich zakładów). Pracodawca ma obowiązek zarejestrowania się jako płatnik składek w zakładzie, w którym pracownik jest zarejestrowany, do 8 dni od zatrudnienia pracownika. Pracodawca zobowiązany jest również do odprowadzania na konto właściwego zakładu
74
składki na ubezpieczenie zdrowotne: 9 % za siebie i 4,5 % za swego pracownika.
Osoby prowadzące działalność zarobkową na zasadach samozatrudnienia płacą składkę do wybranego przez siebie zakładu ubezpieczenia zdrowotnego w
wysokości 13,5 % od podstawy wymiaru składki, którą stanowi 50 % różnicy
pomiędzy przychodami z tytułu działalności zarobkowej, a wydatkami na ich
osiągniecie i utrzymanie. Podstawa do obliczenia składki w przypadku osoby
samozatrudnionej nie może być niższa od ustawowej podstawy minimalnej
(aktualnie minimalne wynagrodzenie) oraz wyższa od podstawy maksymalnej. W 2008 r. minimalna podstawa wynosiła 129.833 CZK, a maksymalna
1.034.880 CZK.
Ubezpieczenie socjalne
Pozostałe składniki systemu ubezpieczenia społecznego zwane ogólnie ubezpieczeniem socjalnym obejmują ubezpieczenie emerytalne i rentowe, ubezpieczenie chorobowe oraz państwową politykę zatrudnienia.
Podstawa do obliczenia składek na ubezpieczenie socjalne jest identyczna jak
w przypadku ubezpieczenia zdrowotnego. Stawka łączna składki na ubezpieczenie socjalne dla pracodawcy wynosi 26 % podstawy (25 % w roku 2009),
a dla pracownika 8 %.
Podobnie jak w przypadku ubezpieczenia zdrowotnego, obowiązek naliczania i odprowadzania poszczególnych składek ubezpieczenia socjalnego ciąży na pracodawcy.
Pracodawca ma obowiązek rejestracji siebie jako płatnika składek oraz swych
pracowników w Czeskim Urzędzie Ubezpieczenia Socjalnego (Česká správa sociálního zabezpečení) do 8 dni od daty zatrudnienia pracownika. Małe organizacje zatrudniające do 25 pracowników dokonują rejestracji na tzw. „Karcie
małej organizacji”; z reguły dokonują równocześnie rejestracji swych pierwszych pracowników.
W odróżnieniu od pracowników, osoby samozatrudnione nie muszą być uczestnikami ubezpieczenia chorobowego. Mają jednak obowiązek płacić składki na
ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz politykę zatrudnienia.
75
Podobnie jak w przypadku ubezpieczenia zdrowotnego samozatrudnionych
obowiązuje minimalna i maksymalna podstawa do obliczenia składki. W 2008
r. minimalna podstawa wynosiła 64.680 CZK, a maksymalna 1.034.880 CZK.
Składka ubezpieczenia chorobowego dla osoby samozatrudnionej (dobrowolna) wynosi 4,4 % podstawy (2,5 % w roku 2009).
Podstawa prawna
Ustawa Nr 100/1988 o ubezpieczeniu socjalnym
(Zákon o sociálním zabezpečení)
Ustawa Nr 582/1991 o organizacji i realizacji ubezpieczenia socjalnego
(Zákon o organizaci a provádění sociálního zabezpečení)
Ustawa Nr 592/1992 o wysokości składek na ubezpieczenie zdrowotne
(Zákon o pojistném na všeobecné zdravotní pojištění)
Ustawa Nr 155/1995 o ubezpieczeniu emerytalnym
(reguluje również ubezpieczenie rentowe)
(Zákon o důchodovém pojištění)
Ustawa Nr 54/1956 o ubezpieczeniu chorobowym pracowników
(obowiązuje do 31.12.2008 r.)
(Zákon o nemocenském pojištění zaměstnanců)
Ustawa Nr 187/206 o ubezpieczeniu chorobowym
(obowiązuje od 01.01.2009 r.)
(Zákon č. 187/2006 Sb., o nemocenském pojištění)
Ustawa Nr 589/1992 o składce na ubezpieczenie socjalne oraz państwową
politykę zatrudnienia
(Zákon o pojistném na sociální zabezpečení a příspěvku na státní politiku zaměstnanosti)
76
77
—
—
—
—
13,5 %
Pracownik państwowy
34 % (32,1 % od 2009 r.)
13,5 %
4,4 % (2,5 % od 2009 r.)
26 % (25 % od 2009 r.)
3,3 % (2,3 % od 2009 r.)
Osoba bez własnych przychodów
28%
21,5 %
1,1 %
6,5 %
8%
Ubezpieczenie chorobowe
Ubezpieczenie emerytalne
i rentowe
UBEZPIECZENIE SOCJALNE
13,5 %
9%
4,5 %
UBEZPIECZENIE
ZDROWOTNE
Samozatrudniony
Pracodawca
Pracownik
WYSZCZEGÓLNIENIE
Tabela skł adek na ubezpiec zenie zdr owotne i socjalne w Republice C zeskiej
—
—
1,6 %
1,2 %
0,4 %
Państwowa polityka
zatrudnienia
.
Z W RO T P ODAT KU
VAT DL A OSÓB
Z AGR A NIC Z N YC H
Problematyka zwrotu podatku VAT osobie zarejestrowanej jako płatnik podatku od wartości dodanej w innym niż Republika Czeska państwie członkowskim
UE, reguluje ustawa Nr 235/2004 o podatku od wartości dodanej.
Zgodnie z § 82 ww. ustawy osoba nie posiadająca siedziby, przedstawicielstwa
ani zakładu na terenie Czech, a ubiegająca się o zwrot podatku VAT, zobowiązana
jest do złożenia w urzędzie skarbowym właściwym dla miasta Pragi 1 (Finanční
úřad pro Prahu 1, Štěpánská 28, 112 33 Praha 1) następujących dokumentów:
a) wniosku wypełnionego w języku czeskim (druki dostępne są na stronach
czeskiego Ministerstwa Finansów www.mfcr.cz),
b) oryginału dokumentów podatkowych lub dokumentów potwierdzających
zakup towaru lub usługi wystawionych przez płatnika podatku VAT,
c) zaświadczenia potwierdzającego, że osoba ubiegająca się o zwrot
VAT-u jest podatnikiem podatku VAT w innym niż Republika Czeska
kraju członkowskim UE – zaświadczenie nie może być starsze niż 1 rok
od daty jego wydania i powinno zawierać:
— imię i nazwisko (osoba fizyczna), nazwa firmy (osoba prawna),
— przedmiot działalności,
— adres; siedziba firmy,
— NIP ważny na terenie UE,
78
d) pisemnego oświadczenia, że w okresie, za który podmiot ubiega się o zwrot
podatku, spełnione zostały warunki określone w § 82 ustęp 1 ustawy o podatku od wartości dodanej,
e) kopii wyciągu z rejestru handlowego (dla osoby prawnej),
f) pisemnego pełnomocnictwa w przypadku, gdy podmiot ustanowił pełnomocnika do reprezentowania jego interesów w sprawie zwrotu podatku VAT,
g) danych dotyczących konta bankowego – numer konta/kod banku; IBAN;
kod SWIFT; waluta, nazwa i adres banku za granicą.
Uwaga:
Zgodnie z § 3 ustawy Nr 337/1992 o podatkach i świadczeniach, wszelkie
pisma składane w urzędzie skarbowym muszą być w języku czeskim lub słowackim, a załączane dokumenty urzędowo przetłumaczone na jeden z wymienionych wyżej języków.
Dokumenty dotyczące zakupu towarów lub świadczonych usług powinny zawierać:
— nazwę firmy lub imię i nazwisko płatnika podatku VAT, adres lub siedzibę płatnika lub miejsce prowadzenia działalności gospodarczej,
— NIP płatnika podatku VAT,
— zakres i przedmiot świadczenia podatkowego,
— nr ewidencyjny dokumentu podatkowego,
— termin realizacji świadczenia podatkowego,
— wysokość stawki podatkowej i podstawę opodatkowania,
— wartość podatku wyrażoną w CZK,
— cenę brutto produktu/usługi.
O zwrot podatku można ubiegać się za okres od 3 do 12 kolejnych miesięcy
kalendarzowych lub za okres krótszy niż 3 miesiące, jeśli przypada on na koniec roku kalendarzowego. Podanie o zwrot podatku za rok bieżący należy złożyć najpóźniej do dnia 30 czerwca roku następnego, w przeciwnym razie traci
się prawo do zwrotu podatku.
Osoba zarejestrowana jako płatnik podatku VAT w innym kraju członkowskim,
mająca prawo do zwrotu podatku, otrzyma zwrot najpóźniej do 6 miesięcy od
dnia następującego po dniu złożenia podania.
79
Podatek zostanie zwrócony w przypadku, gdy jego wysokość wynosi:
— co najmniej 7000 CZK za okres od 3 do 12 miesięcy
lub
— co najmniej 1000 CZK w danym roku kalendarzowym dla okresu krótszego niż 3 ostatnie miesiące roku kalendarzowego.
80
.
Z A MÓW IE NI A
P UBL IC Z NE
Problematykę zamówień publicznych w Republice Czeskiej reguluje ustawa
Nr 137/2006 o zamówieniach publicznych. Ustawa wprowadza do porządku
prawnego RCz regulacje Wspólnot Europejskich dot. realizacji zamówień publicznych wynikające z dyrektyw 2004/17/WE i 2004/18/WE.
Ustawa wyodrębnia trzy kategorie zleceniodawców: publicznych, dotowanych
i sektorowych. W praktyce zleceniodawca sektorowy nazywany jest również
sieciowym lub branżowym. Za jednego zleceniodawcę uznaje się również kilku zleceniodawców, o ile występują wspólnie w ramach jednego zamówienia
publicznego. Warunkiem jest podpisanie umowy między poszczególnymi zleceniodawcami.
Za zleceniodawcę publicznego uznaje się :
— Republikę Czeską,
— państwową jednostkę budżetową,
— jednostkę organizacyjną zarządzaną przez samorząd terytorialny,
— samorząd terytorialny (gmina, województwo),
— inną osobę prawną, spełniającą określone warunki wyszczególnione
w ustawie.
81
Za zleceniodawcę dotowanego uznaje się osobę prawną lub fizyczną składającą zamówienie publiczne finansowane co najmniej w 50 % ze środków publicznych pod warunkiem, że jest to tzw. ponadlimitowe zamówienie publiczne
na określone prace budowlane o wartości przekraczającej 165.288.000 CZK
lub zamówienie ponadlimitowe na określone usługi.
Za zleceniodawcę sektorowego uznaje się podmiot, który zgodnie z § 4 ustawy
o zamówieniach publicznych prowadzi działalność w sektorze gazowniczym,
ciepłowniczym, elektroenergetycznym itp., na podstawie odrębnych przepisów
lub praw wyłączności lub jeśli zleceniodawca publiczny sprawuje nad nim kontrolę bezpośrednią czy pośrednią.
Ustawa dzieli zamówienia publiczne w zależności od przedmiotu postępowania, na:
— zamówienia publiczne na dostawy towarowe
— zamówienia publiczne na prace budowlane
— zamówienia publiczne na usługi
Ustawa wyodrębnia w zależności od zakładanej wartości:
— zamówienia publiczne ponadlimitowe (szacunkowa wartość przedmiotu zamówienia jest równa lub przekracza limit finansowy określony w
ustawie o zamówieniach publicznych),
— zamówienia publiczne podlimitowe (szacunkowa wartość przedmiotu
zamówienia publicznego na dostawy czy usługi wynosi co najmniej 2
mln CZK netto, a na prace budowlane co najmniej 6 mln CZK netto –
górną granicę zamówienia określają limity wyznaczone dla zamówień
ponadlimitowych).
— małe zamówienia publiczne (szacunkowa wartość przedmiotu zamówienia publicznego na dostawy czy usługi nie przekracza 2 mln CZK
netto, a na prace budowlane 6 mln CZK netto). Małe zamówienia publiczne nie muszą być zlecane w trybie ustawy o zamówieniach publicznych. Wymagane jest jednak dotrzymanie zasad przejrzystości, równego traktowania i niedyskryminacji.
Przetarg publiczny realizowany jest w formie konkursu ofert przekazanych
zleceniodawcy zgodnie z ustawą o zamówieniach publicznych. Główne etapy
przetargu to:
— ogłoszenie o przetargu (włącznie z określeniem kryteriów oceny ofert),
82
—
—
—
—
składanie ofert,
otwarcie ofert,
wycena ofert,
ogłoszenie wyników.
Ustawa o zamówieniach publicznych wyróżnia następujące rodzaje przetargów:
— przetarg otwarty/nieograniczony
— przetarg ograniczony
— negocjacje publiczne
— negocjacje nie publiczne
— dialog konkurencyjny
— uproszczony przetarg podlimitowy
Wybór poszczególnych rodzajów przetargów zależy od typu zleceniodawcy
(publiczny, dotowany, czy sektorowy) oraz od warunków prawnych, wymaganych przy ogłaszaniu przetargu.
Szczegółowe informacje nt. zamówień publicznych, ogłoszonych przetargach
oraz ich wynikach znajdują się na stronie internetowej http://www.isvzus.cz.
Organem administracji państwowej właściwym w zakresie zamówień publicznych jest Urząd Ochrony Konkurencji, www.compet.cz.
83
.
U Z N AWA NIE
K WA L IF IK AC JI
Z AWODOW YC H
Zasady uznawania kwalifikacji zawodowych w Republice Czeskiej reguluje
ustawa Nr 18/2004 o uznawaniu kwalifikacji zawodowych oraz innych umiejętności obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej (zwana dalej ustawą o uznawaniu kwalifikacji zawodowych) oraz ustawa Nr 455/1991 o działalności gospodarczej.
Przedmiot i cel ustawy o uznawaniu kwalifi kacji
zawodowych
Ustawa o uznawaniu kwalifikacji:
•
wdraża do ustawodawstwa czeskiego regulacje prawne Wspólnot Europejskich (dyrektywę 2005/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady
z dnia 7 września 2005 w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych,
art. 39, 43 i 49 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską);
•
reguluje sposób uznawania kwalifikacji zawodowych oraz innych umiejętności wymaganych do wykonywania działalności regulowanych przez
odpowiednie organy administracji publicznej, izby rzemieślnicze oraz
pracodawców w przypadku, jeśli kwalifikacja zawodowa została uzyskana lub dany zawód był wykonywany w innym państwie członkowskim
UE, w państwie członkowskim Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego
Handlu (EFTA) lub w Konfederacji Szwajcarskiej.
84
Kto może ubiegać się o uznanie kwalifi kacji
zawodowych
O uznawanie kwalifikacji zawodowych mogą ubiegać się obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) oraz Konfederacji Szwajcarskiej. Artykuł 2 dyrektywy 2004/38/WE Parlamentu Europejskiego i Rady uprawnia do uznawania kwalifikacji zawodowych również
członków rodzin obywateli ww. państw.
Podstawowe zasady uznawania kwalifi kacji
zawodowych
Organy administracji publicznej, w celu wydania zezwolenia na wykonywanie
działalności regulowanych, są uprawnione do żądania od obywatela innego
państwa członkowskiego zaświadczeń o spełnieniu określonych ustawowo warunków – takich samych jak w przypadku obywateli Republiki Czeskiej. Podczas podejmowania decyzji o uznaniu kwalifikacji zawodowych, właściwe organy kierują się interesem publicznym oraz interesem osób fizycznych i prawnych, który mógłby zostać naruszony przy wykonywaniu działalności regulowanej przez osoby z niewystarczającymi kwalifikacjami zawodowymi. Takimi chronionymi obszarami interesu publicznego są przede wszystkim ochrona życia
i zdrowia, ochrona majątku, ochrona konsumenta, ochrona środowiska naturalnego oraz ochrona narodowego dziedzictwa kulturowego.
Procedura uznawania kwalifi kacji zawodowych
Osoba ubiegająca się o uznanie kwalifikacji zawodowych składa odpowiedni
wniosek do właściwego urzędu państwowego lub do Ministerstwa Szkolnictwa,
Młodzieży i Wychowania Fizycznego. Wymogi wniosku oraz wymagane dokumenty, które należy dołączyć do wniosku, określa § 22 ustawy o uznawaniu
kwalifikacji zawodowych, są nimi:
dokument tożsamości poświadczający obywatelstwo, ewentualnie do•
kument potwierdzający status prawny osoby,
dokument potwierdzający uzyskanie kwalifikacji zawodowej,
•
zaświadczenie o niekaralności,
•
•
dokument potwierdzający wniesienie właściwej opłaty.
Dokumenty wymienione w punkcie 1) należy przedłożyć w formie kopii (np.
kserokopii) – urząd może jednak zażądać okazania oryginałów. Dokumenty
85
wymienione w pozostałych punktach powinny być przedłożone w oryginale lub
urzędowo potwierdzonej kopii. W przypadku, gdyby organ uznający kwalifikację
zawodową miał wątpliwości co do wiarygodności dokumentu, może zażądać
przedłożenia tłumaczenia, uwierzytelnionego przez tłumacza przysięgłego.
Wraz z wnioskiem należy wnieść opłatę w wysokości 2.000 CZK.
Formularze wniosków dostępne są na stronie internetowej Ministerstwa Przemysłu i Handlu lub Ministerstwa Szkolnictwa, Młodzieży i Wychowania Fizycznego:
http://www.msmt.cz/eu/uznavani-kvalifikaci. Na stronie tej znajdują się również szczegółowe informacje nt. ustawy o uznawaniu kwalifikacji zawodowych
oraz lista wszystkich zawodów regulowanych, w porządku alfabetycznym.
Urząd właściwy ds. uznawania kwalifikacji zawodowych wydaje decyzję w terminie do 60 dni od dnia doręczenia wniosku i dostarczenia wszystkich niezbędnych dokumentów. Po zakończeniu procedury, urząd zwraca wnioskodawcy dokumenty poświadczające uzyskanie kwalifikacji zawodowych w ciągu 15
dni roboczych od dnia, kiedy decyzja nabyła mocy prawnej.
Organy uprawnione do uznawania kwalifi kacji
zawodowych
W przypadku, kiedy wnioskodawca ma zamiar wykonywać działalność regulowaną w ramach samodzielnej działalności gospodarczej lub jako pełnomocnik
posiadacza tych uprawnień, urzędem właściwym ws. uznania kwalifikacji zawodowych jest Ministerstwo Przemysłu i Handlu. Ministerstwo uznaje kwalifikacje zawodowe obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej uzyskane w
innym państwie członkowskim, niezbędne do rozpoczęcia działalności gospodarczej regulowanej, zgodnie z ustawą o działalności gospodarczej.
Obywatele państw członkowskich UE mogą potwierdzić swoje kwalifikacje
zawodowe bezpośrednio w urzędzie ds. działalności gospodarczej, poprzez
przedłożenie dokumentów wymienionych § 7 ustęp 5 ustawy o działalności
gospodarczej, oraz w przypadku tych czynności wiązanych i koncesjonowanych, dla których taka możliwość jest dopuszczona w ustawie (w przypadku
działalności wiązanych w załączniku Nr 2, a działalności koncesjonowanych
w załączniku Nr 3 do ustawy o działalności gospodarczej). W wymienionych
wyżej przypadkach nie ma konieczności składania wniosku o uznanie kwalifikacji zawodowej.
86
Działalność regulowana
Działalności regulowane zgodnie z ustawą o działalności gospodarczej, to
czynności rzemieślnicze, wiązane oraz koncesjonowane, dla których jest wymagane potwierdzenie kwalifikacji zawodowych. Wykaz tych czynności jest zamieszczony w załącznikach od 1 do 3 do ustawy.
Opis działalności rzemieślniczych, wiązanych oraz koncesjonowanych znajduje się w rozporządzeniu Rady Ministrów Nr 469/2000. W przypadku działalności regulowanych przedsiębiorca, bądź osoba przez niego wyznaczona do
pełnienia funkcji pełnomocnika, jest zobowiązaną do spełnienia wymogu posiadania danej kwalifikacji zawodowej.
W wybranych 10 rodzajach działalności, wymienionych w załączniku nr 5 do
ustawy o działalności gospodarczej, kwalifikacje zawodowe muszą spełniać
wszystkie osoby, które je wykonują (przedsiębiorcy oraz wszyscy zatrudnieni pracownicy).
Działalność rzemieślnicza
Sposób dokumentowania posiadanych kwalifikacji zawodowych w zakresie
czynności rzemieślniczych przedstawiono w rozdziale 4.
Jeżeli w ramach kwalifikacji zawodowych wymagane jest odbycie praktyki zawodowej, jest ona rozumiana jako wykonywanie specjalistycznych czynności
zawodowych związanych z daną branżą lub branżą pokrewną. Za branże pokrewne uważa się branże, które stosują takie same lub podobne metody pracy lub wykorzystują podobną wiedzę specjalistyczną.
Działalność wiązana
Kwalifikacje zawodowe w zakresie działalności wiązanych są regulowane przez
odpowiednie przepisy prawne wymienione w załączniku Nr do 2 ustawy o działalności gospodarczej.
Obywatel państwa członkowskiego Unii Europejskiej może udokumentować
swoje kwalifikacje zawodowe przedkładając dokument o uznaniu kwalifikacji zawodowych, wydany przez odpowiedni urząd, w myśl ustawy o uznawaniu
kwalifikacji zawodowych. Kwalifikacje zawodowe można również udokumentować na podstawie zaświadczeń o wykonywaniu czynności w danej branży zawodowej w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej.
87
Działalność koncesjonowana
Kwalifikacje zawodowe w zakresie działalności koncesjonowanych określają
odpowiednie przepisy prawne wymienione w załączniku Nr do 3 ustawy o działalności gospodarczej.
Obywatel państwa członkowskiego Unii Europejskiej może udokumentować
kwalifikacje zawodowe na podstawie dokumentu potwierdzającego uznanie
kwalifikacji zawodowych, wydanego przez odpowiedni urząd na podstawie
ustawy o uznawaniu kwalifikacji zawodowych. Kwalifikacje zawodowe można
również udokumentować na podstawie zaświadczenia o wykonywaniu czynności zawodowych z danej branży w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej.
88
.
OC HRON A W Ł A SNOŚC I
P R Z E M Y S Ł OW E J
Centralnym organem administracji państwowej odpowiedzialnym za ochronę
własności przemysłowej jest Urząd Własności Przemysłowej (zwany dalej Urzędem) „Úřad průmyslového vlastnictví” www.upv.cz.
Do podstawowych funkcji Urzędu należy:
podejmowanie decyzji w sprawie przyznawania praw ochrony dla wy•
nalazków, wzorów przemysłowych, wzorów użytkowych, znaków, oznaczeń regionalnych, oznaczeń pochodzenia wyrobów oraz prowadzenie
ich rejestrów,
•
pełnienie zobowiązań Republiki Czeskiej wynikających z umów międzynarodowych w zakresie własności przemysłowej,
współpraca z krajowymi i zagranicznymi instytucjami w zakresie ochro•
ny praw przemysłowych.
Przyznanie patentu na wynalazek
Wniosek o przyznanie patentu na wynalazek składa się w Urzędzie na odpowiednim formularzu. Do wniosku należy załączyć szczegółowe informacje o wynalazku w trzech egzemplarzach, z których przynajmniej jeden powinien nadawać się do powielania i publikacji. Wniosek powinien dotyczyć jednego wynalazku lub grupy wynalazków wzajemnie powiązanych. Wynalazek dla celów
patentowych powinien być opisany tak, aby specjalista z danej branży mógł
89
go zrealizować. Urząd poddaje wynalazek badaniom m.in. czy nie zawiera rozwiązań, które nie podlegają ochronie patentowej oraz czy nie zawiera niedostatków, które zabraniają publikacji. Ochrona patentowa trwa 20 lat od złożenia wniosku.
Rejestracja znaku chronionego
Wniosek o zarejestrowanie znaku chronionego może złożyć osoba fizyczna lub
prawna. Urząd przeprowadza formalne badania czy wniosek oraz przedmiot
rejestracji spełniają ustawowe wymogi na zapis do rejestru. Wniosek może
być odrzucony, jeżeli znak chroniony jest zgodny z innym już zarejestrowanym
znakiem lub ma nieprawidłowe czy kłamliwe oznaczenie. W wyniku zapisu do
rejestru znaku chronionego, jego właściciel uzyskuje wyłączne prawo do użytkowania tego znaku. Ochrona znaku trwa 10 lat i może być przedłużana bez
ograniczeń co 10 lat.
Rejestracja wzoru przemysłowego
Wniosek o rejestrację wzoru przemysłowego składa się osobiście lub wysyła
pocztą na adres Urzędu. Wniosek powinien zawierać dane zgłaszającego oraz
szczegółowy opis wyglądu wyrobu, który ma być chroniony. Opis wyrobu może
mieć formę fotografii lub rysunku. Wniosek może dotyczyć pojedyńczego wyrobu lub grupy wyrobów. W przypadku rejestracji grupy, wyroby muszą należeć
do tej samej grupy, wg międzynarodowej klasyfikacji wzorów przemysłowych.
Uzyskana ochrona zabezpiecza właścicielowi prawo wyłączności do używania zarejestrowanego wzoru oraz zabrania używania osobom trzecim bez zgody właściciela (licencji). Ochrona wzoru przemysłowego trwa 5 lat od złożenia
wniosku. Właściciel wzoru przemysłowego może przedłużać okres ochrony co
5 lat maksymalnie do 25 lat.
Rejestracja wzoru użytkowego
Dla rozwiązań o charakterze technicznym o niższym stopniu wynalazczości
czy o mniejszym znaczeniu gospodarczym istnieje łatwiejszy, szybszy i tańszy sposób ochrony niż patent, a mianowicie wzór użytkowy. Ochroną na podstawie wzoru użytkowego nie mogą być objęte sposoby produkcji, czynności
wytwórcze oraz biologiczne materiały reprodukcyjne. W odróżnieniu od wniosku o ochronę patentową, Urząd nie przeprowadza badań przedmiotu ochrony pod kątem jego nowoczesności oraz poziomu twórczego; dlatego też proces
rejestracji trwa znacznie krócej niż patentu. Natomiast okres ochrony wzoru
90
użytkowego trwa zaledwie 4 lata. Na wniosek właściciela może być przedłużony dwa razy po 3 lata. Ogółem więc ochrona wzoru użytkowego może trwać
10 lat.
Baza danych patentów i wzorów użytkowych
http://www.upv.cz/pls/portal30/ptfrm
Baza danych wzorów przemysłowych
http://www.upv.cz/pls/portal30/vzfrm
Baza danych znaków ochronnych (towarowych)
http://www.upv.cz/pls/portal30/ozfrm
Baza danych oznaczeń kraju pochodzenia
http://isdv.upv.cz/portal/pls/portal/portlets.ops.frm
91
.
US Ł UGI B A NKOW E
Warunki prowadzenia działalności bankowej na terytorium Republiki Czeskiej
określa ustawa Nr 21/1992 o bankach. Bankiem centralnym Republiki Czeskiej jest Czeski Bank Narodowy (Česká národní banka, ČNB), którego status
reguluje ustawa Nr 6/1993 o Czeskim Banku Narodowym.
Banki w Republice Czeskiej świadczą takie same usługi dla podmiotów krajowych jak i zagranicznych. Ich podstawą są kluczowe produkty bankowe, takie jak:
wielofunkcyjny rachunek bieżący do obsługi obrotu płatniczego,
•
•
karty płatnicze lub kredytowe,
•
kredyty konsumenckie,
•
lokaty bankowe,
•
produkty ubezpieczeniowe,
•
fundusze inwestycyjne itp.
Każdy klient ma prawo wyboru banku. Podstawowymi kryteriami wyboru powinny być: jakość i cena świadczonych usług, przejrzystość produktów, zrozumiałość, a dla obcokrajowca możliwość komunikowania się z pracownikami
banku w języku ojczystym albo innym, zrozumiałym dla obydwu stron.
92
W centrum wszelkich usług finansowych oraz komunikacji klienta z bankiem
znajduje się rachunek bieżący. Jest on niezbędny by móc wpłacać pieniądze
na konto, przyjmować płatności od innych podmiotów, realizować przelewy
środków pieniężnych w kraju i za granicą, otrzymywać wynagrodzenie od pracodawcy, otrzymać i spłacać pożyczki lub kredyty itp. Klient ma możliwość założenia rachunku w koronach czeskich lub innej walucie. Aby otworzyć rachunek, każdy klient powinien okazać dokument tożsamości, cudzoziemcy - ważny paszport. Zawarcie umowy o otwarciu rachunku bieżącego można dokonać
w każdym banku komercyjnym. Jedynym bankiem nie świadczącym usług tego
typu jest Czeski Bank Narodowy, który jako bank centralny pełni inne funkcje.
Obcokrajowcy podpisują umowę w języku czeskim. Niektóre banki mają do
dyspozycji tłumaczenia ważniejszych postanowień.
Każdy obcokrajowiec ma możliwość zażądania od banku projektu umowy
i zwrócenia się do własnego doradcy finansowego lub prawnego z prośbą
o zapoznanie się i ustosunkowanie do warunków umowy. Podstawowymi elementami umowy o otwarciu rachunku bieżącego są: oznaczenie stron umowy, waluta rachunku, dzień otwarcia i udostępnienia klientowi środków znajdujących się na rachunku, dokładna identyfikacja właściciela konta, numery
dokumentów tożsamości, daty ważności i realizacji umowy oraz podpisy obydwu stron. Integralną częścią umowy są również warunki handlowe. Dokument ten jest niezwykle istotny dla klienta, ponieważ reguluje on prawa i obowiązki właściciela rachunku, sposób dysponowania środkami na rachunku,
warunki i sposób oprocentowania, ceny usług, terminy składania zleceń płatniczych itp. W skład dokumentacji dot. rachunku bieżącego prowadzonej przez
bank, wchodzi również wzór podpisu. Wzór podpisu powinien jasno identyfikować właściciela rachunku oraz osoby, które właściciel uprawnił do dysponowania rachunkiem.
Ważną dziedziną usług świadczonych przez banki jest bezgotówkowy obrót
płatniczy. Prawo Republiki Czeskiej jest w pełni zharmonizowane z ustawodawstwem Unii Europejskiej również w zakresie obrotu płatniczego. Podstawową
normą prawną jest w tym przypadku ustawa Nr 124/2002 o przelewach środków pieniężnych, elektronicznych środkach płatniczych oraz systemach płatniczych (ustawa o obrocie płatniczym). Klient może realizować przelewy środków pieniężnych w ramach krajowego, transgranicznego lub zagranicznego
93
obrotu płatniczego. Każdy bank powinien poinformować swoich klientów jasno
i zrozumiale (w formie pisemnej) o ogólnych warunkach realizacji transakcji
płatniczych. Przed realizacją przelewu każdy bank musi przekazać klientowi
odpowiednie informacje, aby umożliwić mu podjęcie decyzji o realizacji transakcji płatniczej. Podstawowymi informacjami niezbędnymi do podjęcia decyzji o realizacji przelewu są: termin przelewu do banku odbiorcy, dzień, w którym rachunek płatnika zostanie obciążony, cena za realizację przelewu oraz
ewent. kurs walutowy. Bank jest również zobowiązany do informowania klienta o realizacji transakcji na rachunku, co z reguły odbywa się w formie wyciągu z konta. Niektóre banki sporządzają dla obcokrajowców specjalne, uproszczone wyciągi ułatwiające orientację w operacjach bankowych, warto więc zasięgnąć informacji, czy taka możliwość istnieje.
Ustawa o obrocie płatniczym określa dokładne terminy realizacji przelewów.
Przy przelewie środków pieniężnych w ramach jednego banku powinien on zostać zrealizowany w ciągu jednego dnia roboczego. Realizacja zlecenia płatniczego lub polecenia zapłaty w ramach międzybankowego obrotu płatniczego
trwa nieco dłużej, transakcja powinna być jednak zrealizowana w ciągu 3 dni
roboczych. Płatność w ramach transgranicznego obrotu płatniczego musi zostać zrealizowana najpóźniej w ciągu 6 dni roboczych.
Jakie elementy musi zawierać zlecenie płatnicze w krajowym obrocie płatniczym?
Zlecenie płatnicze w krajowym obrocie płatniczym musi zawierać: konto bankowe płatnika, konto bankowe odbiorcy, kwotę płatności w walucie czeskiej,
podpis lub podpis elektroniczny podmiotu składającego dyspozycję. Ponadto
powinno zawierać tzw. „konstantní symbol” (symbol stały) - numer określający rodzaj płatności. Pozostałymi elementami zlecenia płatniczego jest data
płatności, oraz tzw. „variabilní symbol” (symbol zmienny) – informacja identyfikująca daną płatność.
Jakie elementy musi zawierać zlecenie płatnicze w zagranicznym lub transgranicznym obrocie płatniczym?
Są to w szczególności: numer rachunku odbiorcy w formacie IBAN, kod banku
odbiorcy w formacie BIC, kraj odbiorcy, waluta, kwota opłaty (BEN, OUR, SHA),
sposób realizacji, tytuł płatności. Przy realizacji płatności transgranicznej lub
standardowej płatności zagranicznej, warto zwrócić się z prośbą o szczegółowe informacje do osobistego doradcy bankowego.
94
Co oznacza termin „dane bankowe” ( bankovní spojení) w krajowym obrocie
płatniczym?
W krajowym obrocie płatniczym termin ten oznacza numer rachunku, kod
identyfikacyjny banku, ewentualnie czterocyfrowy znak liczbowy.
Co oznacza termin „płatność transgraniczna”?
Jest to płatność w walucie EUR w kwocie maksymalnie do 50.000 EUR realizowana w ramach krajów UE z numerem konta IBAN i kodem banku BIC (międzynarodowy kod identyfikacyjny banku). Warunkiem płatności jest rozliczenie opłat w formie tzw. SHA (podanej bezpośrednio w zleceniu; oznacza to, że
opłaty za przelew reguluje płatnik i odbiorca w swoim banku).
Jak należy postępować w sytuacji, gdy bank nie chce uznać reklamacji przelewu środków pieniężnych?
Jeżeli chodzi o przelew środków pieniężnych do wysokości 50.000 EUR, spór
pomiędzy klientem i bankiem rozpatruje arbiter finansowy.
Aktualny wykaz banków działających na terytorium Republiki Czeskiej znajduje
się na stronie internetowej Narodowego Banku Czeskiego www.cnb.cz.
Materiał Ministerstwa Przemysłu i Handlu RCz
95
.
P R AWA KONSUME N TA
Zgodnie z Kodeksem cywilnym Republiki Czeskiej, sprzedający jest zobowiązany do udzielenia gwarancji na sprzedawany towar. Okres gwarancji na nowy
towar wynosi 24 miesiące, a na używany 12 miesięcy. Artykuły spożywcze muszą mieć co najmniej 8 dni gwarancji, pasze dla zwierząt 3 tygodnie, a zwierzęta żywe 6 tygodni.
W okresie gwarancyjnym sprzedający jest zobowiązany do bezpłatnej naprawy wad i usterek, a jeżeli to nie jest możliwe lub jeżeli występuje większa liczba wad, lub się powtarzają, kupujący ma prawo do wymiany towaru, ewent. do
zwrotu pieniędzy. Gwarancja na części wymienione lub naprawione jest taka
sama jak w przypadku nowo zakupionego towaru.
Jeżeli umowa kupna zawarta została na odległość np. telefonicznie lub za pośrednictwem internetu, kupujący ma prawo odstąpić od umowy bez powodu
do 14 dni od jej zawarcia. Wyjątki od tej zasady dopuszczalne są w przypadku
zakupu gazet i czasopism, dzieł autorskich, uszkodzeń oryginalnego opakowania lub jeżeli towar został zmodyfikowany wg życzeń klienta (np. koszulka z zamówionym nadrukiem). Jeżeli umowa została zawarta poza stałym punktem
sprzedaży (np. na targach, w mieszkaniu klienta itp.) lub jeżeli sprzedający nie
posiada stałego punktu sprzedaży, konsument ma prawo odstąpić od umowy
bez powodu do 7 dni od zakupu. Sprzedający jest zobowiązany poinformować
96
kupującego na piśmie o możliwości odstąpienia od umowy; w innym przypadku kupujący ma prawo do odstąpienia od umowy w okresie 1 roku.
Ważne jest również postanowienie § 55 KC, z którego wynika, że warunki
umowne w umowach konsumpcyjnych nie mogą odchylać się od obowiązujących przepisów na niekorzyść konsumenta. Z zawartych umów nie może wynikać również nierównowaga w prawach i obowiązkach na niekorzyść konsumenta. Umowy nie mogą zawierać niektórych niedozwolonych warunków (§ 56
KC) jak np. możliwości jednostronnej zmiany umowy, ograniczeń odpowiedzialności za wady czy uszkodzenia towaru ze strony sprzedającego itp.
Niektóre prawa i obowiązki dla dostawców, odbiorców oraz kupujących określa ustawa Nr 634/1992 o ochronie konsumenta.
Zgodnie z ustawą, konsument powinien mieć możliwość kontroli wagi, rozmiarów oraz ilości kupowanego towaru. Ustawa zabrania stosowania jakiejkolwiek
dyskryminacji konsumentów; oznacza to np., że stosowanie innych cen dla
obcokrajowców, a innych dla obywateli czeskich, spotykane jeszcze w niektórych regionach turystycznych RCz, jest bezprawne. Ustawa zabrania stosowania kłamliwej reklamy - „nikt nie ma prawa podawania nieprawdziwych, nieudokumentowanych, niepełnych, niedokładnych, dwuznacznych lub przesadnych informacji lub przemilczania danych o rzeczywistych właściwościach towaru lub usługi czy poziomie warunków zakupu”.
Zgodnie z Ustawą o ochronie konsumenta (§ 19 ust. 3) reklamacje (łącznie
z usunięciem wad i uszkodzeń) powinny być załatwiane niezwłocznie, najpóźniej w terminie do 30 dni od dnia zgłoszenia, o ile sprzedający nie uzgodni
z kupującym terminu dłuższego.
Nad dotrzymywaniem praw konsumentów wynikających z obowiązujących
przepisów prawnych czuwa Czeska Inspekcja Handlowa. Adresy kontaktowe
poszczególnych inspektoratów znajdują się na stronie internetowej tego urzędu http://www.coi.cz.
97
Informacje na temat praw konsumenckich można również uzyskać w niektórych innych wyspecjalizowanych rządowych i pozarządowych organizacjach:
•
Europejskie Centrum Konsumenckie w Republice Czeskiej
przy Ministerstwie Przemysłu i Handlu
(prowadzone przy wsparciu finansowym UE)
Na Františku 32
110 15 Praha 1
placówka: Politických vězňů 20, Praha 1
telefon: 22406 2017, 22406 2046
e-mail: [email protected]
strony internetowe: www.mpo.cz/esc; www.mpocr.eu/ecc
Udziela informacji o prawach konsumentów na wspólnym rynku,
pomaga w rozwiązywaniu reklamacji transgranicznych.
Dane kontaktowe niezależnych organizacji
konsumenckich w Republice Czeskiej
•
Stowarzyszenie Ochrony Konsumenta
Sdružení obrany spotřebitelů — SOS
S IEDZIBA :
Rytířská 10
110 00 Praha 1
C ENTRUM ADMINISTRACYJNE :
Novákových 8
180 00 Praha 8
www.spotrebitele.info
KONTAKT :
[email protected]
tel.: 224211948
tel.: 224239940
linia doradcza: 900 08 08 08
98
•
Stowarzyszenie Obywatelskie Konsumentów TEST
Občanské sdružení spotřebitelů TEST
Zelený pruh 95/97
147 00 Praha 4
www.dtest.cz
KONTAKT :
[email protected]
tel.: 227027632
tel./faks: 227027633
•
Spotřebitel.cz
Siedziba:
Šárecká 15
160 00 Praha 6
P.O.Box:
Jindřišská 14
111 21 Praha 1
www.spotrebitel.cz
R EDAKCJA CZASOPISMA Q
www.qmagazin.cz
MAGAZÍN
KONTAKT :
[email protected]
tel.: 233326184
faks: 233326185
tel.: 222311369
faks: 233326185
[email protected]
•
Stowarzyszenie Czeskich Konsumentów
Sdružení českých spotřebitelů
Budějovická 73
140 00 Praha 4
www.regio.cz/spotrebitel
99
KONTAKT :
[email protected]
[email protected]
tel.: 261262280
faks: 261262268
•
Stowarzyszenie Ochrony Konsumenta i Pacjenta
Sdružení ochrany spotřebitelů a pacientů
Klasa Karla IV. 430
500 02 Hradec Králové
KONTAKT :
[email protected]
tel.: 495215266
•
Centrum Stosunków Konsument-Przedsiębiorca oraz
Ochrony Konsumenta
Centrum spotřebitelsko-podnikatelských vztahů a ochrony
konsumenta Třebíč
Kmochova 762/13
674 01 Třebíč
KONTAKT :
[email protected]
tel./faks: 568824160
biuro: tel./faks: 568843263
•
Stowarzyszenie Poradni Obywatelskich
Asociace občanských poraden
Tachovské nám. 3
130 00 Praha 3
www.obcanske-poradny.cz
KONTAKT :
[email protected]
tel./faks: 222780599
100
•
Stowarzyszenie ds. Bezpieczeństwa Żywności i Ochrony
Konsumenta
Sdružení pro bezpečnost potravin a ochranu spotřebitele
Bubenečská 21
160 00 Praha 6
www.food-consumer.cz
KONTAKT :
[email protected]
tel.: 233340635
•
Sieć poradni ekologicznych Republiki Czeskiej
Síť ekologických poraden České republiky (STEP)
Biuro Ostrawa:
Na Hradbách 3
702 00 Ostrava
www.ekoporadna.cz
KONTAKT :
[email protected]
tel.: 596111281
Materiał Ministerstwa Przemysłu i Handlu RCz
101
.
TA RGI I W Y S TAW Y
W 20 0 9 ROKU
Ważniejsze międzynarodowe targi i wystawy
w Republice Czeskiej w 2009 roku
•
GO, REGIONTOUR
TERMIN REALIZACJI :
15. 1.–18. 1. 2009
Brno
TEMATYKA : turystyka i rozwój regionów
MIEJSCE :
•
STŘECHY PRAHA TERMIN REALIZACJI :
29. 1.–31. 1. 2009
Praga
TEMATYKA : konstrukcje, izolacje, pokrycia dachowe
MIEJSCE :
•
HOLIDAY WORLD PRAHA
TERMIN REALIZACJI :
05. 2.–8. 2. 2009
Praga
TEMATYKA : środkowoeuropejska turystyka
MIEJSCE :
102
•
PRAGOINTERIER NEW DESIGN TERMIN REALIZACJI :
12. 2.–15. 2. 2009
Praga
TEMATYKA : meble, wyposażenie wnętrz, akcesoria mieszkaniowe
MIEJSCE :
•
STYL, KABO, S, COSMETICS
TERMIN REALIZACJI :
17. 2.–19. 2. 2009
Brno
TEMATYKA : moda, wyroby tekstylne, obuwie, wyroby ze skóry, kosmetyki
MIEJSCE :
•
OPTA
TERMIN REALIZACJI :
27. 2.– 1. 3. 2009
Brno
TEMATYKA : sprzęt i urządzenia optyczne, optometria i oftalmologia
MIEJSCE :
•
G + H, VINEX
TERMIN REALIZACJI :
4. 3.–6. 3. 2009
Brno
TEMATYKA : wyposażenie hoteli, restauracji, cateringu, targi wina
MIEJSCE :
•
FOR HABITAT TERMIN REALIZACJI :
5. 3.–8. 3. 2009
Praga
TEMATYKA : meble, wyposażenie mieszkań i domów, baseny itp.
MIEJSCE :
•
MOBITEX, PRODÍTĚ RYBOLOV
TERMIN REALIZACJI :
18. 3.–22. 3. 2009
Brno
TEMATYKA : meble, wnętrza, artykuły dla dzieci, wędkarstwo
MIEJSCE :
•
AMPER PRAHA
TERMIN REALIZACJI :
31. 3.–3. 4. 2009
Praga
TEMATYKA : elektronika, elektrotechnika, energetyka
MIEJSCE :
103
•
FOR INDUSTRY TERMIN REALIZACJI :
15. 4.–17. 4. 2009
Praga
TEMATYKA : maszyny i technologie przemysłowe
MIEJSCE :
•
IBF, SHK BRNO, URBIS INVEST
TERMIN REALIZACJI :
21. 4.–25. 4. 2009
Brno
TEMATYKA : budownictwo, technologie sanitarne, ogrzewanie,
klimatyzacja, inwestycje i nieruchomości
MIEJSCE :
•
PRAGOMEDICA PRAHA
TERMIN REALIZACJI :
MIEJSCE :
21. 4.–25. 4. 2009
Praga
opieka zdrowia, medycyna
TEMATYKA :
•
IDET
TERMIN REALIZACJI :
5. 5.–7. 5. 2009
Brno
TEMATYKA : obronność, technologie ochrony mienia i osób
MIEJSCE :
•
EMBAXPRINT
TERMIN REALIZACJI :
19. 5.–22. 5. 2009
Brno
TEMATYKA : opakowania, przemysł papierniczy i drukarski
MIEJSCE :
•
VODOVODY – KANALIZACE ENVIBRNO
TERMIN REALIZACJI :
MIEJSCE :
26. 5.–28. 5. 2009
Brno
gospodarka wodno-kanalizacyjna, ochrona środowiska
TEMATYKA :
•
STYL, KABO
TERMIN REALIZACJI :
25. 8.–27. 8. 2009
Brno
TEMATYKA : moda, wyroby tekstylne, obuwie, wyroby ze skóry
MIEJSCE :
104
•
ZEMĚ ŽIVITELKA
TERMIN REALIZACJI :
27. 8.–1. 9. 2009
Czeskie Budziejowice
TEMATYKA : produkty rolno-spożywcze, uprawa roślin, hodowla zwierząt,
technologie i maszyny rolnicze, leśne i ogrodnicze
MIEJSCE :
•
MSV TRANSPORT A LOGISTIKA TERMIN REALIZACJI :
14. 9.–18. 9. 2009
Brno
TEMATYKA : maszyny, urządzenia, transport i logistyka
MIEJSCE :
•
WORLD OF BEAUTY & SPA
TERMIN REALIZACJI :
18. 9.–19. 9. 2009
Praga
TEMATYKA : kosmetyki, fryzjerstwo, zdrowy styl życia
MIEJSCE :
•
FOR ARCH FOR WOOD FOR INVEST FOR ELEKTRO TERMIN REALIZACJI :
22. 9.–26. 9. 2009
Praga
TEMATYKA : budownictwo, drewno, inwestycje, elektrotechnika,
oświetlenie
MIEJSCE :
•
INVEX FORUM
TERMIN REALIZACJI :
5. 10.–6. 10. 2009
Brno
TEMATYKA : technologie informacyjne i komunikacyjne
MIEJSCE :
•
DIGITEX INTERKAMERA
TERMIN REALIZACJI :
8. 10.–10. 10. 2009
Brno
TEMATYKA : elektronika użytkowa, multimedialna, fotografika
MIEJSCE :
105
•
MEDICAL FAIR BRNO
TERMIN REALIZACJI :
20. 10–23. 10. 2009
Brno
TEMATYKA : technologie medyczne, rehabilitacyjne i zdrowotne
MIEJSCE :
•
WOOD-TEC
TERMIN REALIZACJI :
20. 10.–23. 10. 2009
Brno
TEMATYKA : maszyny, wyposażenie oraz surowce dla przemysłu
drzewnego
MIEJSCE :
•
SPORT LIFE,
BIKE BRNO
BOAT BRNO
CARAVANING BRNO
TERMIN REALIZACJI :
MIEJSCE :
5. 11–8. 11. 2009
Brno
sport, sprzęt rowerowy, łodzie, karawaning
TEMATYKA :
Organizatorzy targów:
Brno
→
www.bvv.cz, www.targi.brno.pl
Praga – Holešovice
→
www.incheba.cz
Praga – Letňany
→
www.pvaletnany.cz
Czeskie Budziejowice
→
www.vcb.cz
106
.
Ź RÓD Ł A INF ORM AC JI
Strony internetowe administracji państwowej
www.statnisprava.cz
www.portal.gov.cz
•
Rada Ministrów Republiki Czeskiej
(VLÁDA ČESKÉ REPUBLIKY)
www.vlada.cz
•
Ministerstwo Przemysłu i Handlu
(MINISTERSTVO PRŮMYSLU A OBCHODU)
www.mpo.cz
Ewidencja działalności gospodarczej
(REGISTR ŽIVNOSTENSKÉHO PODNIKÁNÍ)
www.rzp.mpo.cz
www.zivnostenskyrejstrik.cz
Czeska Inspekcja Handlowa
(ČESKÁ OBCHODNÍ INSPEKCE)
Štěpánská 15, 120 00 Praha 2
www.coi.cz
107
Urząd Ochrony Konkurencji
(ÚŘAD PRO OCHRANU HOSPODÁŘSKÉ SOUTĚŽE)
tř. Kpt. Jaroše 7, 604 55 Brno
(organ właściwy w sprawie zamówień publicznych)
www.compet.cz
•
Ministerstwo Rolnictwa
(MINISTERSTVO ZEMĚDĚLSTVÍ)
www.mze.cz
Główny Inspektor Sanitarny
(HLAVNÍ HYGIENIK)
Palackého nám. 4, 120 00 Praha 2
(organ właściwy w sprawie suplementów diet, lekarstw itp.)
www.mzcr.cz
Państwowy Urząd Weterynaryjny Republiki Czeskiej
(STÁTNÍ VETERINÁRNÍ SPRÁVA ČESKÉ REPUBLIKY)
Těšnov 17, 117 05 Praha 1
www.svscr.cz
Państwowa Inspekcja Rolna i Żywnościowa
(STÁTNÍ ZEMĚDĚLSKÁ A POTRAVINÁŘSKÁ INSPEKCE)
Květná 15, 603 00 Brno
(jakość żywności, oznakowanie artykułów spożywczych )
www.szpi.gov.cz
•
Ministerstwo Sprawiedliwości
(MINISTERSTVO SPRAVEDLNOSTI)
www.justice.cz
— Rejestr handlowy (Obchodní rejstřík) www.czechpoint.cz
— Rejestr karny (Rejstřík trestů)
— Rejestr firm upadłych (Evidence úpadců)
— Rejestr biegłych i tłumaczy (Evidence znalců a tlumočníků)
— Rejestr firm niewypłacalnych (Insolvenční rejstřík)
•
Ministerstwo Transportu
(MINISTERSTVO DOPRAVY)
www.mdcr.cz
108
•
Ministerstwo Finansów
(MINISTERSTVO FINANCÍ)
www.mfcr.cz
•
Ministerstwo Kultury
(MINISTERSTVO KULTURY)
www.mkcr.cz
•
Ministerstwo Obrony
(MINISTERSTVO OBRANY)
www.army.cz
•
Ministerstwo Pracy i Spraw Socjalnych
(MINISTERSTVO PRÁCE A SOCIÁLNÍCH VĚCÍ)
www.mpsv.cz
•
Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
(MINISTERSTVO PRO MÍSTNÍ ROZVOJ)
www.mmr.cz
•
Ministerstwo Szkolnictwa, Młodzieży i Wychowania Fizycznego
(MINISTERSTVO ŠKOLSTVÍ, MLÁDEŽE A TĚLOVÝCHOVY)
www.msmt.cz
•
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych
(MINISTERSTVO VNITRA)
www.mvcr.cz
•
Ministerstwo Spraw Zagranicznych
(MINISTERSTVO ZAHRANIČNÍCH VĚCÍ)
www.mzv.cz
•
Ministerstwo Zdrowia
(MINISTERSTVO ZDRAVOTNICTVÍ)
www.mzcr.cz
•
Ministerstvo Środowiska Naturalnego
(MINISTERSTVO ŽIVOTNÍHO PROSTŘEDÍ)
www.mzp.cz
109
•
Czeski Bank Narodowy
(ČESKÁ NÁRODNÍ BANKA)
www.cnb.cz
•
Czeski Urząd Statystyczny
(ČESKÝ STATISTICKÝ ÚŘAD)
www.czso.cz
•
CzechTrade
www.czechtrade.cz
www.businessinfo.cz
•
CzechInvest
www.czechinvest.cz
Organizacje samorządu gospodarczego i zawodowego
•
Czesko-Polska Izba Handlowa
(ČESKO-POLSKÁ OBCHODNÍ KOMORA)
Janáčkova 10, 702 00 OSTRAVA
tel. +420 596 612 230,
fax +420 596 612 231,
e-mail: [email protected]
www.opolsku.cz
•
Izba Gospodarcza Republiki Czeskiej
(HOSPODÁŘSKÁ KOMORA ČESKÉ REPUBLIKY)
Freyova 27, 190 00 PRAHA 9
tel. +420 296 641 111
e-mail: offi[email protected]
www.komora.cz
•
Związek Handlu i Ruchu Turystycznego RCz
(SVAZ OBCHODU A CESTOVNÍHO RUCHU ČR)
www.socr.cz
•
Związek Przemysłu i Transportu RCz
(SVAZ PRŮMYSLU A DOPRAVY ČR)
www.spcr.cz
110
•
Związek Przedsiębiorów Budowlanych RCz
(SVAZ PODNIKATELŮ VE STAVEBNICTVÍ V ČR)
www.sps.cz
•
Stowarzyszenie Małych i Średnich Przedsiębiorstw RCz
(UNIE MALÝCH A STŘEDNÍCH PODNIKŮ ČR)
www.sme-union.cz
•
Czeska Izba Adwokacka
(ČESKÁ ADVOKÁTNÍ KOMORA)
www.cak.cz
•
Izba Doradców Podatkowych Republiki Czeskiej
(KOMORA DAŇOVÝCH PORADCŮ ČESKÉ REPUBLIKY)
www.kdpcr.cz
Informacje ogólne
www.czech.cz
www.czechtourism.cz
Katalogi podmiotów gospodarczych
www.inform.cz
www.firmy.cz
www.kompass.cz
www.axis4.cz
www.abc.cz
http: //wwwinfo.mfcr.cz/ares/
— Administracyjny Rejestr Podmiotów Gospodarczych, zarejestrowanych w RCz (ARES — Administrativní registr ekonomických
subjektů zaregistrovaných v ČR)
Informacje o targach
www.bvv.cz, www.targi.brno.pl
— targi w Brnie
111
www.incheba.cz
— targi w Pradze (Výstaviště Praha - Holešovice)
www.pvaletnany.cz
— targi w Pradze (Pražský veletržní areál Letňany)
www.vcb.cz
— targi w Czeskich Budziejowicach
www.cerna-louka.cz
— targi w Ostrawie
Akty prawne
www.onlinedata.cz
www.mvcr.cz/sbirka (Sbírka zákonů = Dziennik Ustaw)
Giełdy towarowe
Giełda Towarowa Praha (Komoditní burza Praha)
— www.kbp.cz
Giełda Roślinna Brno (Plodinová burza Brno)
— www.pbb.cz
Giełda Handlowa Hradec Králové (Obchodní burza Hradec Králové)
— www.obhk.cz
Przeglądarki internetowe
www.seznam.cz
www.atlas.cz
www.centrum.cz
www.caramba.cz
www.aktualne.cz
www.google.cz
Informacje prasowe
www.ctk.cz
www.ihned.cz
www.idnes.cz
www.lidovky.cz
www.novinky.cz
112
.
BIBL IOGR A F I A
Ustawy
Kodeks handlowy
(Zákon č. 513/1991 Sb., Obchodní zákoník ve znění pozdějších zákonů)
Ustawa o działalności gospodarczej
(Živnostenský zákon č. 455/1991 Sb., ve znění pozdějších předpisů)
Ustawa o uznawaniu kwalifikacji zawodowych obywateli państw członkowskich
Unii Europejskiej
(Zákon č. 18/2004 Sb., o uznávání odborné kvalifikace a jiné způsobilosti
státních příslušníků členských států EU, z 10.12.2003)
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych i prawnych
(Zákon č. 586/1992 Sb., o daních z příjmů fyzických a právnických osob,
ve znění pozdějších předpisů)
Ustawa o podatku od wartości dodanej
(Zákon č.235/2004 Sb., o dani z přidané hodnoty, ve znění pozdějších
předpisů )
113
Ustawa o ubezpieczeniu zdrowotnym
(Zákon č.48/1997 Sb., o veřejném zdravotním pojištění,ve znění pozdějších
předpisů)
Ustawa o wysokości składek na ubezpieczenie zdrowotne
(Zákon č.592/1992 Sb., o pojistném na všeobecné zdravotní pojištění,
ve znění pozdějších předpisů)
Ustawa o ubezpieczeniu socjalnym
(Zákon č.100/1988 Sb., o sociálním zabezpečení, ve znění pozdějších předpisů)
Ustawa o organizacji i realizacji ubezpieczenia socjalnego
(Zákon č.582/1991 Sb., o organizaci a provádění sociálního zabezpečení,
ve znění pozdějších předpisů)
Ustawa o wysokości składek na ubezpieczenie społeczne i politykę
zatrudnienia
(Zákon č.589/1992 Sb., o pojistném na sociální zabezpečení a příspěvku
na státní politiku zaměstnanosti,ve znění pozdějších předpisů)
Ustawa o ubezpieczeniu emerytalnym
(Zákon č.155/1995 Sb.,o důchodovém pojištění, ve znění pozdějších
předpisů)
Kodeks cywilny
(Zákon č.40/1964 Sb.,Občanský zákoník, ve znění pozdějších předpisů)
Ustawa o zamówieniach publicznych z dnia 17.12.2003
(Zákon č. 40/2004 Sb.o veřejných zakázkách)
Ustawa o ogólnym bezpieczeństwie wyrobów
(Zákon č. 102/2000 Sb., o obecné bezpečnosti výrobků)
Ustawa o wymaganiach technicznych wyrobów
(Zákon č. 22/1997 Sb., o technických požadavcích na výrobky)
114
Ustawa o odpowiedzialności za szkody wyrządzone wadą wyrobu
(Zákon č. 59/1998 Sb., o odpovědnosti za škodu způsobenou vadou výrobku)
Ustawa o ochronie konsumenta
(Zákon č. 634/1992 Sb., o ochraně spotřebitele)
Źródła internetowe
•
Portale:
www.czech.cz
www.statnisprava.cz
www.portal.gov.pl
www.businessinfo.cz
www.ceskedalnice.cz
•
MINISTERSTWO PRZEMYSŁU I HANDLU RCZ
www.mpo.cz
•
MINISTERSTWO FINANSÓW RCZ
www.mfcr.cz
•
MINISTERSTWO TRANSPORTU RCZ
www.mdcr.cz
•
CZESKI BANK NARODOWY
www.cnb.cz
•
CZESKI URZĄD STATYSTYCZNY
www.czso.cz
•
IZBA GOSPODARCZA RCZ
www.komora.cz
•
MINISTERSTWO GOSPODARKI
www.mg.gov.pl
•
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY
www.stat.gov.pl
115
Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej
w Pradze jest jednostką administracji państwowej podporządkowaną organizacyjnie i finansowo Ministerstwu Gospodarki RP.
Podstawową dziedziną działalności Wydziału jest współtworzenie optymalnych
warunków dla rozwoju współpracy gospodarczej i wymiany handlowej z Republiką Czeską, w tym podejmowanie działań na rzecz zwiększenia polskiego eksportu oraz ochrony interesów polskich podmiotów gospodarczych na terenie
kraju urzędowania.
Do zadań Wydziału należy prowadzenie efektywnych działań promocyjnych służących kształtowaniu pozytywnego wizerunku polskiej gospodarki, wzrostowi
eksportu polskich towarów i usług oraz promocji Polski jako kraju atrakcyjnego inwestycyjnie.
Działania promocyjne Wydziału na rynku czeskim koncentrują się przede
wszystkim na:
— organizowaniu własnych stoisk informacyjno-promocyjnych na imprezach wystawienniczo- targowych o znaczeniu międzynarodowym,
— organizowaniu i uczestnictwie w seminariach, szkoleniach, konferencjach, spotkaniach polskich i czeskich przedsiębiorców,
— wspieraniu transgranicznych i regionalnych imprez oraz spotkań o charakterze gospodarczym,
— udzielaniu zainteresowanym podmiotom gospodarczym ,w ramach tzw.
„pierwszego kontaktu“, informacji na temat potencjalnych partnerów
handlowych oraz obowiązujących przepisów prawnych w zakresie obrotu towarowego, świadczenia usług, podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej,
— prowadzeniu strony internetowej, zawierającej informacje i aktualności na temat rynku czeskiego dla polskich przedsiębiorców oraz informacje w języku czeskim dla importerów i inwestorów zainteresowanych
rynkiem polskim,
— współpracy z instytucjami samorządowymi oraz izbami gospodarczymi,
polegającej na promocji polskich towarów i usług,
— współpracy z mediami.
FOTO: CzechTrade, TEXT: Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Pradze