OPIS PROJEKTU KONSERWACJA OBIEKTÓW Z KOLEKCJI

OPIS PROJEKTU
KONSERWACJA
POWIETRZNYCH
OBIEKTÓW
Z
KOLEKCJI
ROLNICZYCH
STATKÓW
Muzeum Narodowe Rolnictwa w Szreniawie posiada jedyną w Polsce kompletną kolekcję
rolniczych samolotów oraz śmigłowiec przeznaczony do prac agrolotniczych.
Projekt kompleksowej konserwacji wszystkich obiektów rozpoczęto w roku 2009 od prac przy
samolocie An-2R. Po kompletacji wyposażenia, odtworzono płócienne poszycie skrzydeł i
usterzenia. Na całość nałożono zgodną z oryginałem warstwę lakierniczą. W 2013 roku dzięki
dofinansowaniu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (w ramach zadania Modernizacja
wystawy stałej „Agrolotnictwo”) wykonano prace nad dwoma samolotami: CSS-13 i PZL Kruk.
CSS-13 „Kukuruźnik” jest samolotem o konstrukcji drewnianej krytej płótnem. Podczas prac
restauratorskich zdjęto przegnite płótno, metalowe elementy oczyszczono z produktów korozji,
porażone przez grzyby elementy drewniane zdezynfekowano. Nałożono nowe płótno naturalne,
które zaimpregnowano i pomalowano wg oryginalnej kolorystyki. Podczas prac odtworzono
mechanizm wiatraka napędzającego mieszadło w zbiorniku na chemikalia. Ze względu na
materiały, z których zbudowany jest samolot, CSS-13 prezentowany jest we wnętrzu pawilonu
wystawy stałej „Agrolotnictwo”. PZL-106 Kruk jest pierwszym polskim specjalistycznym
samolotem rolniczym. Konserwacja tego obiektu polegała nie tylko na zabezpieczeniu płatowca
przed korozją i odtworzeniu oryginalnego malowania, ale także na uzupełnieniu brakujących
elementów wyposażenia. Również w 2013 roku przy wsparciu firmy PZL-Świdnik wykonano prace
konserwatorskie (odtworzenie warstwy lakierniczej, uzupełnienie wyposażenia kokpitu) przy
śmigłowcu rolniczym Mi-2R, do którego aparaturę przekazało przedsiębiorstwo Heliseco.
Kolejne prace wykonano w roku 2014. W samolocie PZL-101 Gawron zabezpieczono elementy
metalowe, wymieniono przegnite płótno i odtworzono kolorystykę. Zakonserwowano także
zachowaną oryginalną aparaturę opryskową. Do samolotu PZL-104 Wilga 35A podczepiono model
zbiornika na chemikalia (wykonanego na podstawie dokumentacji technicznej producenta) oraz
rury opryskowe z atomizerami. Samolot M-18 Dromader, który jest prawdziwym koniem roboczym
agrolotnictwa oraz usług gaszenia pożarów poddano zabiegom kompletacji o wyposażenie
specjalistyczne a następnie odtworzono jego kolorystykę. Największym wyzwaniem
konserwatorskim był samolot M-15 „Belphegor”. To największy, najcięższy i najrzadszy samolot
rolniczy. Problemem konserwatorskim był nie tylko wymiar obiektu. Ale również materiał, z
którego jest zbudowany, brak części zamiennych i opłakany stan zachowania. Była to
najpoważniejsza interwencja konserwatorska wykonana przez muzeum w ramach kolekcji
agrolotniczej. Oczyszczono i wyrównano powyginane powierzchnie. Odtworzono brakujące
elementy płatów, pomalowano zgodnie z wzorcową kolorystyką.
Problem konserwatorski podczas prac przy obiektach agrolotniczych polega m.in. na bardzo
trudnym dostępie do części zamiennych. Części nowych się nie produkuje od kilkunastu lat a części
używane po wykonaniu resursu są utylizowane i prawie nie występują na rynku wtórnym. Po za
tym poszczególne elementy mają duże wymiary i są ciężkie. Ze względu na złożoność prac, część z
nich zlecono zewnętrznym, profesjonalnym firmom. Finalne montaże odbywały się już na terenie
muzeum w Szreniawie. Oficjalne otwarcie kompletnej kolekcji samolotów rolniczych na wystawie
stałej „Agrolotnictwo” odbyło się 8 listopada 2014 roku podczas IV Zjazdu Agrolotników.
Szreniawskie samoloty i śmigłowce przedstawiają unikatową kolekcję rolniczych statków
powietrznych. Prace konserwatorsko-restauratorskie nad nimi wpłynęły na zwiększenie
atrakcyjności muzeum i podniesienie świadomości widzów o historii polskiej kultury technicznej.
Nie bez znaczenia na projekt była pomoc różnych instytucji, firm i osób prywatnych, które wsparły
nas finansowo, rzeczowo oraz poświęconym czasem na wykonanie zleconych zadań. Program prac
konserwatorskich jest przykładem konsekwentnie realizowane przedsięwzięcia od pomysłu do
satysfakcjonującego rezultatu.