[R]ewolucja energetyczna dla Polski

[R]ewolucja energetyczna dla Polski
WPROWADZENIE
Energia najczęściej kojarzona jest z rachunkami za prąd. Tymczasem największe ilości energii
zużywamy w produkcji ciepła. To właśnie energia cieplna jest kluczem do poprawy
efektywności energetycznej, a także realną szansą, żeby nasze portfele nie odczuły
spodziewanego wzrostu cen paliw kopalnych.
Najnowszy raport [R]ewolucja energetyczna dla Polski opracowany przez Instytut Energetyki
Odnawialnej (IEO) we współpracy z Instytutem Badań Kosmicznych i Termodynamiki
Technicznej DLR w Stuttgarcie na zlecenie Greenpeace w przystępny sposób tłumaczy
złożoność wyzwań przed jakimi stoi Polska. Przedstawione są w nim aktualne prognozy
wzrostu gospodarczego, cen paliw i technologii oraz liczby ludności w Polsce do roku 2050.
Publikowane w raporcie dane w rzetelny sposób pokazują rachunek korzyści i strat.
Towarzyszące im analizy stawiają ważne pytania o to w jakim kierunku rozwijać się mogą
stabilne miejsca pracy w sektorze energetycznym, czy możemy poradzić sobie
z pogłębiającym się ujemnym saldem wymiany handlowej surowców energetycznych, czy
też z rosnącą zależnością energetyczną w transporcie.
W poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie czy Polska zmierza we właściwym kierunku,
Greenpeace proponuje debatę o stanie polskiej energetyki oraz dotychczasowych
propozycjach rządowych. Może to być wstęp do rozmów na temat umowy społecznej,
która na wzór niemieckiego porozumienia w sprawie ENERGIEWENDE powinna stworzyć
stabilne i przewidywalne zmiany będące odpowiedzią na największe wyzwania
cywilizacyjne jakie przed nami stoją.
Polska gospodarka nie musi być uzależniona od węgla. Nie ma przesłanek technologicznych
czy gospodarczych, by utrzymywać obecny miks energetyczny. Jak mówią eksperci,
[R]ewolucja energetyczna, czyli zmiana struktury rynku energetycznego i stopniowe
przechodzenie na produkcję energii z OZE, staje się realną alternatywą. Zaproponowany
system zapewnia bezpieczeństwo energetyczne i pozwala oprzeć gospodarkę na
innowacyjnych, nowoczesnych technologiach. Raport porównuje ze sobą dwa możliwe do
realizacji scenariusze wytwarzania i zaopatrzenia kraju w energię do roku 2050.
Raport prezentuje alternatywny w stosunku do rządowego, scenariusz kształtowania polityki
energetycznej oparty o odnawialne źródła energii (OZE) i efektywność energetyczną, oraz
związaną z nim konkurencyjną strategię inwestycyjną. Wbrew obiegowym opiniom jest to
strategia nie tylko wykonalna, a również opłacalna od strony ekonomicznej i gospodarczej.
GŁÓWNE KORZYŚCI
Wykorzystanie potencjału OZE jest w Polsce niewielkie – wynosi zaledwie 7,8%. Z nowego
raportu IEO i DLR wynika, że do roku 2050 Polska może produkować 88% energii
elektrycznej ze źródeł odnawialnych, jak słońce, wiatr czy wykorzystywana w sposób
zrównoważony biomasa. Całkowity roczny potencjał odnawialnych zasobów energii jest
160 razy większy niż roczne zużycie paliw kopalnych.
Miejsca pracy (prognoza na rok 2030)
Utrzymywanie obecnej strategii będzie prowadzić do znacznego zmniejszenia zatrudnienia
w sektorze energetycznym. W scenariuszu alternatywnym nie da się powstrzymać spadku
zatrudnienia w energetyce konwencjonalnej, ale kompensuje go wzrost liczby miejsc pracy
w branży OZE. Do roku 2030 w tym sektorze powstanie ponad 100 tys. miejsc pracy,
stanowiących 63% zatrudnienia w produkcji energii elektrycznej i ciepła. Różnica w liczbie
miejsc pracy w 2030 roku wynosi niemal 50 tys. na korzyść scenariusza alternatywnego.
Kontakt: Anna Ogniewska – koordynatorka projektu Greenpeace „Energia Odnawialna”,
tel. 506 124 689, email: [email protected]
[R]ewolucja energetyczna dla Polski
Zmniejszenie uzależnienia od importu surowców energetycznych
Zasoby węgla kamiennego wydobywane z czynnych kopalń wystarczą jedynie na 30-40 lat. Koszty
wydobycia polskiego węgla rosną tak, że już obecnie staje się on niekonkurencyjny w stosunku do
importowanego. Wobec wyczerpywania się zasobów krajowych lub z powodu ich zbyt wysokich
kosztów, paliwa te będą w znacznym stopniu importowane.
Scenariusze różnią się też kosztami zakupu paliw. W scenariuszu referencyjnym, tylko
w elektroenergetyce (bez ciepła i transportu), w latach 2011-2050 koszty zaopatrzenia w paliwa
wyniosą 139,7 mld euro. W alternatywnym koszty te będą o 64,7 mld euro niższe (w każdym kolejny
rok to oszczędności rzędu 6,5 mld euro). Przy realizacji scenariusza referencyjnego całkowite roczne
koszty zaopatrzenia elektroenergetyki w paliwa w roku 2050 wyniosłyby 14 mld euro/rok.
W scenariuszu alternatywnym dodatkowo występuje rosnąca nadwyżka eksportu nad importem, co
stanowi ważny element dla krajowego bezpieczeństwa energetycznego. 48 TWh nadwyżki w bilansie
handlowym energii elektrycznej (z OZE) w 2050 roku oznacza dodatkowy przychód
ok. 2,4 mld euro/rok.
Ile [r]ewolucja energetyczna będzie kosztować odbiorców
O ile w okresie do 2030 roku jednostkowe koszty energii elektrycznej dla odbiorców w obu
scenariuszach są zbliżone, to po roku 2030 koszty w scenariuszu alternatywnym bardzo szybko
spadają i w 2050 roku osiągają 8,2 eurocentów/kWh, podczas gdy w scenariuszu referencyjnym
koszty te sięgają 11,8 eurocentów/kWh (rys.: prognoza całkowitych kosztów zaopatrzenia gospodarki
narodowej w energię elektryczną w scenariuszu referencyjnym i alterantywnym. Koszty podano
w cenach stałych Euro z roku 2010). Niższe koszty w scenariuszu alternatywnym przekładają się na
znacznie wyższe korzyści gospodarcze.
PODSUMOWANIE
Od ponad dwóch lat ministerstwo gospodarki, rząd i Parlament, pracują nad aktualizacją prawa
energetycznego i projektem ustawy o odnawialnych źródłach energii. W tym roku, zgodnie
z obowiązującym prawem energetycznym, powinna zostać przyjęta nowa Polityka Energetyczna
Polski. Na te problemy nakłada się konieczność wdrożenia efektywnych mechanizmów
niskoemisyjnych, zwłaszcza w przededniu Szczytu Klimatycznego, którego gospodarzem będzie w tym
roku polski rząd. Dziś, ważą się losy przyszłości polskiego sektora energetycznego na kolejne dekady.
Zależy ona od strategicznych decyzji, które polski rząd musi podjąć w ciągu najbliższych miesięcy i lat.
Muszą one być oparte na długofalowych prognozach oraz rzetelnym rachunku zysków i strat,
biorącym pod uwagę nie tylko aktualne ceny energii, ale pełny koszt wdrażanych rozwiązań, zarówno
dla polskich przedsiębiorstw, gospodarki, jak i obywateli. Strategia wykorzystująca potencjał
krajowych źródeł odnawialnych prowadzi do poprawy bezpieczeństwa energetycznego, obniżenia
kosztów produkcji energii, ograniczenia importu surowców i innych korzyści gospodarczych
opisanych szerzej w raporcie.
Kontakt: Anna Ogniewska – koordynatorka projektu Greenpeace „Energia Odnawialna”,
tel. 506 124 689, email: [email protected]