Historia literatury rosyjskiej 2
Transkrypt
Historia literatury rosyjskiej 2
Historia literatury rosyjskiej 2 Typ zajęć: Wykład + konwersatorium Liczba godzin: 30 godz. wykład + 30 godz. konwersatorium Punkty ECTS: 4 Skrócony opis: Zapoznanie studentów z procesem rozwoju literatury rosyjskiej pierwszej połowy XIX wieku (kierunki i nurty literackie, przemiany systemów poetyckich) w kontekście jej uwarunkowań kulturowych, filozoficzno-estetycznych i społeczno-politycznych; prezentacja specyfiki twórczości i dzieł poszczególnych pisarzy. Zajęcia doskonalą również umiejętność interpretacji dzieła literackiego. Językiem wykładowym w przeważającej części jest rosyjski. Wymagania wstępne: Znajomość historii literatury rosyjskiej XI – pocz. XIX w. Wiedza z zakresu historii literatury europejskiej na poziomie licealnym. Efekty kształcenia: Po zakończeniu kursu student: Wiedza: e1: zna najważniejsze fakty z historii literatury rosyjskiej I połowy XIX w. e2: zna twórczość i dzieła poszczególnych pisarzy i poetów e3: rozumie istotę procesu historycznoliterackiego, ewolucję w zakresie prądów umysłowych i kulturowych oraz kierunków i nurtów literackich Umiejętności: e4: charakteryzuje poszczególne prądy i kierunki literackie, uwzględnia ich specyfikę e5: umie usytuować twórczość pisarza/utwór w ramach danego prądu/kierunku literackiego e6: interpretuje utwory literackie z kanonu lektur e7: samodzielnie opracowuje jeden z wybranych tematów (wyszukuje i kompletuje literaturę przedmiotu, poprawnie sporządza przypisy) 1 Kompetencje społeczne: e8: potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonych zadań e9: uczestniczy w zespołowym rozwiązywaniu problemu, przyjmując i oceniając różne punkty widzenia Treści kształcenia: Treści programowe obejmują literaturę rosyjską – od romantyzmu (lata dwudzieste XIX w.) do realizmu (tzw. lata czterdzieste XIX w.). Periodyzacja literatury rosyjskiej lat 1801–1855 z wyszczególnieniem kierunków literackich (preromantyzm, romantyzm, realizm). Specyficzne cechy romantyzmu rosyjskiego (romantyzm dekabrystowski; romantyzm A. Puszkina i poetów jego kręgu; romantyzm filozoficzny). Literatura dekabrystowska (liryka obywatelska K. Rylejewa; historyzm w ujęciu romantycznym na podstawie poematu Wojnarowski). Komedia A. Gribojedowa Mądremu biada (cechy poetyki, wymowa ideowa – między oświeceniem a romantyzmem). Koncepcja poezji i roli poety w liryce A. Puszkina i M. Lermontowa. Poematy romantyczne Puszkina i Lermontowa na tle tradycji tego gatunku (cechy poetyki: typ bohatera, struktura konfliktu, koncepcja miłości). Dramat romantyczny na przykładzie Borysa Godunowa i Małych tragedii A. Puszkina oraz Maskarady M. Lermontowa (problematyka i jej związek z romantycznym widzeniem świata, typ bohatera, swobodna kompozycja, odrzucenie wymogu trzech jedności, fragmentaryczność akcji). Cyklizacja w literaturze rosyjskiej lat trzydziestych XIX w. (zasady kompozycyjne cyklu literackiego – Opowieści Biełkina A. Puszkina, Wieczory na futorze koło Dikańki i Opowieści petersburskie M. Gogola; Bohater naszych czasów M. Lermontowa – pierwsza w literaturze rosyjskiej powieść psychologiczna posiadająca cechy cyklu. Bohater jako reprezentant pokolenia lat 30-tych XIX w. Komedia Rewizor Gogola (obraz Rosji Mikołajowskiej, poetyka komizmu, śmiech jako kategoria estetyczna, kompozycja komedii i budowa akcji). Martwe dusze Gogola – problematyka i poetyka (Rosja jako temat i jako bohater, rola Cziczikowa, specyfika gatunkowa). „Szkoła naturalna” jako zapowiedź realizmu w literaturze rosyjskiej (przedstawiciele, tematyka, gatunki). Rosyjska proza realistyczna (typ bohatera w powieściach I. Turgieniewana i I. Gonczarowa tle pozytywistycznych tendencji epoki i: tzw. „zbędny człowiek” i „nowy człowiek”–nihilista). Dramaturgia A. Ostrowskiego – na przykładzie Burzy. Na wykładzie dodatkowo realizowane są następujące tematy: Poezja W. Küchelbeckera jako przedstawiciela romantyzmu dekabrystowskiego. Nurt filozoficzny w romantyzmie rosyjskim (lubomudrzy – W. Odojewski). Eugeniusz Oniegin i Jeździec Miedziany A. Puszkina. Poezja lat 1840–1860 (Tiutczew, Niekrasow, Fet). 2 Metody i kryteria oceniania: Na ocenę końcową składają się oceny cząstkowe z konwersatorium i wykładu w stosunku 50% do 50%. Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest zaliczenie konwersatorium. Na ocenę z konwersatorium składają się: aktywność studenta na zajęciach (systematyczne sprawdzanie zdobywanej wiedzy oraz znajomości lektur). Sprawdzane są: e1, e2, e4, e5, e6, e9 (20% oceny z konwersatorium). pisemna praca semestralna (opracowanie jednego z wybranych tematów) oceniana w skali 2–5 i stanowiąca 30% oceny z konwersatorium. Sprawdzane są: e1, e2, e5, e6, e7, e8. odpowiedź ustna sprawdzająca efekty kształcenia w zakresie wiedzy i umiejętności e1–e8, oceniana w skali 2–5 (50% oceny z konwersatorium). Na ocenę z wykładu składają się: obecność na wykładzie – 20% egzamin ustny – 80%. Podczas egzaminu student losuje zestaw dwóch pytań (jedno przekrojowe, drugie – szczegółowe), ma czas na przygotowanie się i następnie przystępuje do odpowiedzi ustnej. Sprawdzane są wszystkie efekty kształcenia. Metody dydaktyczne: Wykład: metoda podająca Konwersatorium: metoda objaśniająco-poglądowa (reprodukcyjna) metoda problemowa metoda częściowo-poszukująca Literatura: Zasoby biblioteczne IR: Literatura rosyjska pod red. M. 3Jakubca, t. I – II, Warszawa 1976. Literatura rosyjska w zarysie, red. Z. Barański, A. Semczuk, Warszawa 1975. История русской литературы в 4 томах, Ленинград 1980, т. 3–4. Русская литература XIX–XX веков, ред. В. Бугров, M. Голубков, Moсквa 1998, т. 1. Materiały udostępniane przez wykładowcę: O. Główko, Cykl nowelistyczny jako zapowiedź powieści (Na przykładzie „Opowieści Biełkina” A. Puszkina), „Przegląd Humanistyczny 1999, nr 4, s. 11–22. 3 О. Глувко, Оценочная роль символики в «маленьких трагедиях» Александра Пушкина, [w:] Знак и символ/ Znak i symbol, ответств. ред. O. Główko i Н. ИщукФадеева, Łódź–Тверь 2010, 163–174. Zasoby internetowe: Фундаментальная электронная http://www.feb-web.ru/ библиотека: Русская литература и фольклор Informacje dodatkowe: Studenci wszystkich specjalności z językiem rosyjskim od podstaw piszą pracę w j. polskim. Studenci specjalności FILOLOGIA ROSYJSKA gr. zaawansowana piszą pracę w j. rosyjskim. История русской литературы 2 Форма занятий: Лекция + практические занятия по курсу История русской литературы 2 Продолжительность: 30 часов + 30 часов Количество баллов по Болонской системе: 4 Краткое описание предмета: Ознакомление студентов с процессом развития русской литературы первой половины XIX века с учетом культурных, философско-эстетических, общественно-политических факторов, порождающих данные литературные произведения и влияющие на творчество отдельных писателей. В результате обучения студенты совершенствуют также методы анализа художественного текста. Язык преподавания – русский. Предварительные требования: Знание истории русской литературы XI – начала XIX вв. Базовый уровень знаний по истории западноевропейской литературы. Результаты обучения: После окончания курса студент: 4 Знания: e1: знает важнейшие факты из истории русской литературы первой половины XIX в. e2: знает творчество ведущих писателей и поэтов первой половины XIX века и их важнейшие произведения e3: понимает смысл историко-литературного процесса, эволюцию в области общих идейных и культурных движений, литературных направлений и течений Умения: e4: характеризует отдельные литературные направления и течения с учетом их специфики e5: умеет причислить писателя/произведение к данному литературному направлению/течению e6: правильно интерпретирует произведения первой половины XIX e7: самостоятельно готовит письменную работу по заданной теме (собирает литературу, правильно излагает материал и оформляет текст работы, учитывая основные редакционные нормы – примечания, библиографию) Качества: e8: правильно определяет приоритетность решаемых задач e9: принимает участие в коллективном решении проблем, принимая во внимание и оценивая разные точки зрения Полное описание предмета: Программа охватывает процесс развития русской литературы I половины XIX – от романтизма до реализма (т. н. 1840-х годов): Периодизация русской литературы 1801–1855 гг. с учетом литературных направлений (предромантизм, романтизм, реализм). Своеобразие русского романтизма (декабристское течение; романтизм Пушкина и поэтов его окружения; философский романтизм). Декабристская литература – на примере творчества К. Рылеева (гражданский пафос, романтический историзм – на основе поэмы Войнаровский). Комедия А. Грибоедова Горе от ума (поэтика, идейный смысл, связь с литературной традицией и признаки художественного новаторства). Лирика А. Пушкина и М. Лермонтова (концепция поэзии и поэта). Романтические поэмы А. Пушкина (Кавказкий пленник, Цыганы) и М. Лермонтова (Мцыри, Демон): тип героя, структура конфликта, разработка мотива любви, традиционная модель жанра и его романтические актуализации. Романтическая драма (А. Пушкин, Борис Годунов и Маленькие трагедии; М. Лермонтов, Маскарад) – круг разрабатываемых проблем и их связь с романтическим мировоззрением, нарушение принципа трех единств, фрагментарность в строении действия. Циклизация в русской литературе XIX века (А. Пушкин, Повести Белкина; Н. Гоголь, Вечера на хуторе близ Диканьки, Петербургсие повести; М. Лермонтов, Герой нашего времени – как первый в русской литературе психологический 5 роман, построенный по принципу цикла. Герой – представитель поколения 1830х гг.). Комедия Н. Гоголя Ревизор (образ николаевской России, поэтика комизма, смех – эстетическая категория, композиция комедии и строение ее действия). Мертвые души Н. Гоголя – проблематика и поэтика произведения, специфика жанра. «Натуральная школа» как предсказание реализма в русской литературе – характеристика течения (представители, жанры и их тематика). Русская реалистическая проза (романы И. Тургенева – Рудин, Отцы и дети и И. Гончарова – Обломов; проблематика, тип героя – «лишний человек» и «новый человек»). Драматургия А. Островского – на примере Грозы. В рамках лекций затрагиваются дополнительно следующие темы: Поэзия В. Кюхельбекера как представителя декабристского течения в русском романтизме. Философское течение в русском романтизме (любомудры – В. Одоевский). Евгений Онегин и Медный всадник А. Пушкина. Русская поэзия 1840-х–1860-х годов (Тютчев, Некрасов, Фет) Методы и критерии оценки: Составляющие общей оценки: дифзачет по практическим занятиям (50%) и устный экзамен (50%). Студент приступает к экзамену после зачета по практическим занятиям. Практические занятия: дифзачет. Составляющие общей оценки: активность студента в проводимых занятиях (текущая проверка и оценка знаний, устный опрос по содержанию произведений) – 20%. Проверяются компетенции: e1, e2, e4, e5, e6, e9. писменная работа по заданной теме (30%). Проверяются компетенции: e1, e2, e5, e6, e7, e8. семестровая проверка и оценка знаний (устный опрос – 50%). Проверяются компетенции: e1-e8. Лекция – составляющие общей оценки: присутствие на занятиях (20%) устный экзамен (80%). Студент отвечает на два вопроса (один – общего характера, второй – подробный), заранее подготовившись. Проверяются все компетенции. Дидактические методы: Лекция: метод изложения 6 Лекция-беседа: Объяснительно-иллюстративный или репродуктивный метод проблемный метод частично-поисковый или эвристический метод Литература: В библиотеке Института русистики: Literatura rosyjska pod red. M. Jakóbca, t. I - II, Warszawa 1976. Literatura rosyjska w zarysie, red. Z. Barański, A. Semczuk, Warszawa 1975. История русской литературы в 4 томах, Ленинград 1980, т. 3–4. Русская литература XIX–XX веков, ред. В. Бугров, M. Голубков, Moсквa 1998, т. 1. У преподавателя: O. Główko, Cykl nowelistyczny jako zapowiedź powieści (Na przykładzie „Opowieści Biełkina” A. Puszkina), „Przegląd Humanistyczny 1999, nr 4, s. 11–22. О. Глувко, Оценочная роль символики в «маленьких трагедиях» Александра Пушкина, [w:] Знак и символ/ Znak i symbol, ответств. ред. O. Główko i Н. ИщукФадеева, Łódź–Тверь 2010, 163–174. Интернет-ресурсы: Фундаментальная электронная http://www.feb-web.ru/ библиотека: Русская литература и фольклор Дополнительная информация: Письменная работа по заданной теме должна быть выполнена на русском языке. Студенты, начавшие учебу русского языка с нуля, пишут работу на польском языке. 7