plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy goniądz na lata 2016-2022

Transkrypt

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ
DLA GMINY GONIĄDZ NA LATA 2016 – 2022
DLA GMINY GONIĄDZ
NA LATA 2016-2022
Białystok, wrzesień 2016 rok
ekoexpert.com.pl
Tytuł:
Zamawiający:
Wykonawca:
Zespół autorski:
Zatwierdził:
PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ DLA
GMINY GONIĄDZ NA LATA 2016-2022
Urząd Miejski w Goniądzu
ul. Plac 11 Listopada 28
19-110 Goniądz
EkoExpert Doradztwo Ekologiczne i Gospodarcze Sp. z o.o.
biuro: ul. Młynowa 17/1 | 15-404 Białystok
tel./fax. 85 744 44 60
www.ekoexpert.com.pl
Małgorzata Michalewicz
Halina Brulińska
Magdalena Wigda
Eliza Hawrylik
Stanisław Paniczko
ekoexpert.com.pl
Strona | 2
PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ DLA GMINY GONIĄDZ NA LATA 2016 - 2022
Spis treści
1.
STRESZCZENIE .........................................................................................................................8
2.
WPROWADZENIE ...................................................................................................................13
2.1
Podstawa prawna i formalna opracowania .......................................................................................13
2.2
Cel i zakres opracowania ..................................................................................................................13
2.3
Powiązania z innymi dokumentami..................................................................................................15
Dotychczasowe działania gminy w zakresie efektywności energetycznej, gospodarki
3.
niskoemisyjnej oraz wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych. ...............................................33
CHARAKTERYSTYKA GMINY GONIĄDZ .........................................................................36
4.
4.1
Położenie administracyjne gminy.....................................................................................................36
4.2
Warunki klimatyczne .......................................................................................................................37
4.3
Warunki demograficzne i zasoby mieszkaniowe .............................................................................37
4.4
Rolnictwo i struktura użytkowania gruntów ....................................................................................42
5.
OBECNY STAN JAKOŚCI POWIETRZA NA TERENIE GMINY GONIĄDZ ....................50
6.
METODOLOGIA OPRACOWANIA PLANU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ ............52
6.1
Podstawowe założenia przyjęte w "Planie" ......................................................................................54
6.2
Wskaźniki emisji ..............................................................................................................................56
6.3
Wykaz źródeł danych uwzględnionych w inwentaryzacji bazowej .................................................58
CHARAKTERYSTYKA NOŚNIKÓW ENERGEYCZNYCH I GŁÓWNYCH ODBIORCÓW
7.
ENERGII ............................................................................................................................................60
7.1
System ciepłowniczy ........................................................................................................................60
7.2
System gazowniczy ..........................................................................................................................69
7.3
System energetyczny ........................................................................................................................71
7.4
Transport lokalny .............................................................................................................................79
7.5
Odnawialne źródła energii................................................................................................................83
WYNIKI BAZOWEJ INWENTARYZACJI EMISJI DWUTLENKU WĘGLA ......................85
8.
8.1
Emisja związana z procesem spalania paliw do celów grzewczych.................................................85
8.2
Działalność przedsiębiorców ............................................................................................................87
8.3
Emisja związana z transportem ........................................................................................................88
8.4
Emisja CO2 związana z wykorzystaniem energii elektrycznej ........................................................95
9.
Wyniki bazowej inwentaryzacji emisji ......................................................................................99
Identyfikacja obszarów problemowych ..........................................................................................104
9.1
10.
PLAN DZIAŁAŃ NA RZECZ OGRANICZENIA NISKIEJ EMISJI .................................106
ekoexpert.com.pl
Strona | 3
10.1
Metodologia doboru działań ...........................................................................................................106
10.2
Potencjał redukcji zużycia energii i emisji CO2 .............................................................................107
10.3
Planowanie długoterminowe i średnioterminowe – metodologia ..................................................108
10.4
Cele planu .......................................................................................................................................109
Cele strategiczne, efekt ekologiczny i wskaźniki osiągnięć ....................................................109
11. PROGNOZA REDUKCJI ZUŻYCIA ENERGII I EMISJI DO 2020 ROKU .....................111
11.1
Opis metodologii i wyjaśnienia ......................................................................................................111
11.2
Lista projektów ...............................................................................................................................122
12.
ŹRÓDŁA FINANSOWANIA...............................................................................................127
13.
HARMONOGRAM DZIAŁAŃ ...........................................................................................154
14.
CZYNNIKI POTENCJALNE ODDZIAŁUJĄCE NA REALIZACJĘ PLANU ..................158
15.
ZARZĄDZANIE PLANEM, MONITORING I EWALUACJA .........................................161
16.
LITERATURA ......................................................................................................................166
SPIS TABEL:
Tabela 1. Zestawienie dokumentów strategiczno-planistycznych spójnych z Planem Gospodarki
Niskoemisyjnej gminy Goniądz .........................................................................................................16
Tabela 2. Wykaz prac termomodernizacyjnych w obiektach użyteczności publicznej .....................33
Tabela 3. Energia wyprodukowana z odnawialnych źródeł energii na terenie gminy Goniądz ........35
Tabela 4. Stan liczby ludności w poszczególnych miejscowościach gminy Goniądz .......................38
Tabela 5. Prognoza liczby mieszkańców gminy Goniądz na lata 2015-2025 ....................................39
Tabela 6. Liczba budynków mieszkalnych w gminie Goniądz ..........................................................40
Tabela 7. Zasoby mieszkaniowe w gminie Goniądz ..........................................................................40
Tabela 8. Mieszkania oddane do użytkowania na terenie gminy Goniądz ........................................40
Tabela 9. Rejestr budynków użyteczności publicznej będących w zarządzie gminy Goniądz ..........40
Tabela 10. Struktura użytkowania gruntów w gminie Goniądz, stan na 2005 rok ............................43
Tabela 11. Bonitacja gruntów ornych (łącznie z sadami) ..................................................................43
Tabela 12. Klasy bonitacyjne użytków zielonych ..............................................................................43
Tabela 13. Powierzchnia obszarów chronionych w gminie Goniądz ................................................44
Tabela 14. Główne podmioty gospodarcze na terenie gminy Goniądz..............................................45
Tabela 15. Podmioty wg grup rodzajów działalności PKD wpisane do rejestru REGON na terenie
gminy Goniądz ...................................................................................................................................47
Tabela 16. Wykaz podmiotów gospodarczych na terenie gminy Goniądz wg sekcji PKD 2007 ......47
Tabela 17. Emisja zanieczyszczeń powietrza z zakładów szczególnie uciążliwych w powiecie
monieckim ..........................................................................................................................................51
Tabela 18. Wykaz interesariuszy Planu Gospodarki Niskoemisyjnej gminy Goniądz ......................54
Tabela 19. Wskaźniki emisji gazów cieplarnianych ..........................................................................56
Tabela 20. Wskaźniki emisji dla lokalnej produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych ..57
Tabela 21. Zapotrzebowanie na energię cieplną dla obiektów publicznych z obszaru gminy Goniądz
wraz ze sposobem ich ogrzewania .....................................................................................................61
ekoexpert.com.pl
Strona | 4
Tabela 22. Zużycie poszczególnych paliw oraz ilość wytwarzanej energii w budynkach
mieszkalnych w zabudowie jednorodzinnej (dla próby z inwentaryzacji ok 15,17%) ......................66
Tabela 23. Wykaz nieruchomości wielorodzinnych na terenie gminy Goniądz ................................67
Tabela 24. Zużycie poszczególnych paliw w budynkach wielorodzinnych z zarządcami w gminie
Goniądz – dane za rok 2015 ...............................................................................................................68
Tabela 25. Stan zaopatrzenia w ciepło przedsiębiorców....................................................................69
Tabela 26. Struktura sieci elektroenergetycznych na terenie miasta i gminy Goniądz ......................71
Tabela 27. Zużycie energii elektrycznej w poszczególnych budynkach użyteczności publicznej na
terenie gminy Goniądz w roku 2015 ..................................................................................................72
Tabela 28. Zestawienie zużycia energii elektrycznej na oświetlenie uliczne w gminie Goniądz ......75
Tabela 29. Zużycie energii elektrycznej przez przedsiębiorców działających na obszarze gminy
Goniądz ..............................................................................................................................................77
Tabela 30. Zużycie energii elektrycznej w indywidualnych gospodarstwach domowych – rok 2015 na podstawie danych statystycznych ..................................................................................................77
Tabela 31. Zużycie energii elektrycznej w indywidualnych gospodarstwach domowych na terenie
gminy Goniądz ...................................................................................................................................78
Tabela 32. Charakterystyka dróg przebiegających w gminie Goniądz ..............................................80
Tabela 33. Stan dróg gminnych na terenie gminy Goniądz ...............................................................83
Tabela 33. Energia wyprodukowana z odnawialnych źródeł energii na terenie gminy Goniądz ......84
Tabela 34. Roczna emisja CO2 związana z wykorzystaniem nośników energii w budynkach
użyteczności publicznej znajdujących się w zarządzie gminy ...........................................................85
Tabela 35. Wielkość emisji CO2 w wyniku spalania nośników energii w indywidualnych
gospodarstwach domowych i budynków wielorodzinnych ...............................................................86
gospodarstwach domowych i budynkach wielorodzinnych uśrednione dla obszaru całej gminy .....86
Tabela 37. Wielkość emisji CO2 w wyniku spalania nośników energii w przedsiębiorstwach ........87
Tabela 38. Emisja CO2 z transportu zbiorowego na terenie gminy Goniądz w 2015 roku ...............89
Tabela 39. Wartość emisji CO2 z transportu publicznego komunikacyjnego ....................................90
Tabela 40. Zużycie paliw przez środki transportu znajdujące się pod zarządem gminy Goniądz w
roku 2015............................................................................................................................................90
Tabela 41. Wielkość emisji CO2 z transportu gminnego znajdującego się pod zarządem gminy
Goniądz w roku 2015 .........................................................................................................................91
Tabela 42. Wielkość zużycia paliw wykorzystywanych do samochodów osobowych i przez
ankietowanych mieszkańców gminy Goniądz w 2015 roku ..............................................................92
Tabela 43. Wartość emisji CO2 z środków transportu mieszkańców na obszarze gminy Goniądz w
2015 roku............................................................................................................................................93
Tabela 44. Wartość emisji CO2 z paliw wykorzystywanych przez zinwentaryzowanych
przedsiębiorców działających na obszarze gminy Goniądz w 2015 roku ..........................................93
Tabela 45. Całkowita emisja CO2 związana z transportem w gminie Goniądz w 2015 roku ............94
Tabela 46. Wielkość emisji CO2 ze zużycia energii elektrycznej w gminie Goniądz w obiektach
znajdujących się pod zarządem gminy ...............................................................................................95
Tabela 47. Całkowita emisja CO2 z oświetlenia publicznego na obszarze gminy Goniądz ..............95
Tabela 48. Wielkość emisji CO2 ze zużycia energii elektrycznej na obszarze gminy Goniądz na
potrzeby gospodarstw domowych ......................................................................................................96
Tabela 49. Wielkość emisji CO2 ze zużycia energii elektrycznej na obszarze gminy Goniądz na
potrzeby przedsiębiorców ..................................................................................................................97
Tabela 50. Całkowita emisja CO2 związana z wykorzystaniem energii elektrycznej na terenie gminy
Goniądz ..............................................................................................................................................97
Tabela 51. Wyniki inwentaryzacji emisji za 2014 rok na obszarze gminy Goniądz .......................100
ekoexpert.com.pl
Strona | 5
Tabela 52. Łączna wielkość emisji CO2 dla obszaru gminy Goniądz w ujęciu sektorowym w roku
2015 ..................................................................................................................................................101
Tabela 53. Łączna wielkość emisji CO2 dla obszaru gminy Goniądz wg rodzajów nośników energii
w roku 2015 ......................................................................................................................................102
Tabela 54. Lokalne wytwarzanie energii elektrycznej i cieplnej za 2015 rok na obszarze gminy
Goniądz ............................................................................................................................................104
Tabela 55. Podstawowe cele strategiczne Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla gminy Goniądz na
lata 2016 – 2022 ...............................................................................................................................109
Tabela 56. Macierz prezentująca podjęte działania w określonych obszarach inwentaryzacji .......113
Tabela 57. Macierz prezentująca prognozowany spadek emisji CO2 [Mg CO2] do roku 2022 poprzez
realizację wskazanych działań w określonych obszarach inwentaryzacji .......................................115
Tabela 58. Prognoza zużycia paliw i energii na terenie gminy Goniądz – rok 2022 .......................116
Tabela 59. Prognoza zużycia paliw i energii na terenie gminy Goniądz – zmiana: rok 2022 - rok
bazowy 2015 ....................................................................................................................................117
Tabela 60. Prognoza emisji na terenie gminy Goniądz – rok 2022 .................................................118
Tabela 61. Prognoza emisji na terenie gminy Goniądz – zmiana: rok 2022 - rok bazowy 2015....119
Tabela 62. Prognoza BAU - emisja na terenie gminy Goniądz bez podejmowanych działań ........121
Tabela 63. Lista inwestycji planowanych do przeprowadzenia na obszarze gminy Goniądz .........123
Tabela 64. Harmonogram działań ze wskazaniem potencjalnego źródła finansowania ..................154
Tabela 65. Analiza SWOT gminy Goniądz .....................................................................................158
Tabela 66. Proponowane wskaźniki monitoringu wdrażania PGN..................................................163
Tabela 67. Podstawowe cele strategiczne Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla gminy Goniądz na
lata 2016 – 2022 ...............................................................................................................................164
SPIS ILUSTRACJI:
Rysunek 1. Położenie gminy Goniądz na tle województwa podlaskiego oraz powiatu białostockiego
............................................................................................................................................................36
Rysunek 2. Lokalizacja terenów objętych prawną ochroną względem granic administracyjnych
gminy Goniądz ...................................................................................................................................45
Rysunek 3. Mapa Systemu Dystrybucyjnego Polskiej Spółki Gazownictwa Sp. z o.o. Oddział w
Warszawie ..........................................................................................................................................70
Rysunek 4. Sieć komunikacyjna na obszarze gminy Goniądz ...........................................................80
SPIS WYKRESÓW:
Wykres 1. Wielkość emisji CO2 w ujęciu sektorowym dla gminy Goniądz........................................9
Wykres 2. Wielkość emisji CO2 w roku 2015 w ujęciu na rodzaj nośnika energii ...........................10
Wykres 3. Prognozowany trend liczby mieszkańców dla obszaru gminy Goniądz w latach 20122025 ....................................................................................................................................................39
Wykres 4. Udział poszczególnych paliw wykorzystywanych do ogrzewania budynków gminnych
w roku 2015 ........................................................................................................................................64
Wykres 5. Struktura indywidualnych źródeł ciepła budynków jednorodzinnych .............................65
Wykres 6. Stan termomodernizacyjny jednorodzinnych budynków mieszkalnych na terenie gminy
Goniądz ..............................................................................................................................................66
Wykres 7. Wielkość emisji CO2 związana ze spalaniem paliw do celów energetycznych
[MgCO2/rok] ......................................................................................................................................88
Wykres 8. Całkowita emisja CO2 z transportu w gminie Goniądz w 2015 roku ...............................94
ekoexpert.com.pl
Strona | 6
Wykres 9. Wielkość emisji CO2 w roku 2015 związana z wykorzystaniem energii elektrycznej
przez poszczególne grupy odbiorców na terenie gminy Goniądz ......................................................98
Wykres 10. Wielkość emisji CO2 w ujęciu sektorowym w 2015 roku ............................................101
Wykres 11. Łączna wielkość emisji CO2 wg rodzajów nośnika energii dla obszaru gminy Goniądz
w roku 2015 ......................................................................................................................................103
Słownik
NPRGN- Narodowy Program Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej
PGN – Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
Prognoza BAU – biznes jak zwykle (business as usual)
KOBiZE – Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami
LPG – gaz ciekły
EGC – gazy cieplarniane
Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 roku Prawo energetyczne (Dz.U.2012.1059 j.t.), zwana dalej
ustawą prawo energetyczne.
Ustawa z dnia 20 maja 2016 roku o efektywności energetycznej (Dz. U. 2016 poz 831), zwana dalej
ustawą o efektywności energetycznej (wejście w życie od dnia 1 października 2016 roku)
ekoexpert.com.pl
Strona | 7
1. STRESZCZENIE
Plan gospodarki niskoemisyjnej jest dokumentem strategicznym, który koncentruje się
na podniesieniu efektywności energetycznej, zwiększeniu wykorzystania odnawialnych
źródeł energii oraz redukcji emisji gazów cieplarnianych. Istotą Planu jest osiągniecie
korzyści ekonomicznych, społecznych i środowiskowych wynikających z działań
zmierzających do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych.
Konieczność opracowania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej wiązała się z
ratyfikowanym przez Polskę Protokołem z Kioto oraz przyjętym przez Komisję Europejską w
grudniu 2008 roku pakietem klimatyczno-energetycznym, które skutkują szeregiem
obowiązków, w tym w szczególności koniecznością redukcji emisji gazów cieplarnianych i
zużycia energii, a także zwiększenia udziału wykorzystania energii z odnawialnych źródeł.
Ponadto potrzeba opracowania i realizacji Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla gminy
Goniądz wpisuje się w politykę Polski i wynika z Założeń Narodowego Programu Rozwoju
Gospodarki Niskoemisyjnej przyjętych przez Radę Ministrów 16 sierpnia 2011 roku.
Niniejszy dokument umożliwi również spełnienie obowiązków nałożonych na jednostki
sektora publicznego w zakresie efektywności energetycznej, wynikające z ustawy z dnia 15
kwietnia 2011 roku o efektywności energetycznej (Dz. U. 2016 poz 831), która wejdzie w
życie od dnia 1 października 2016 roku.
Gmina Goniądz poprzez opracowanie Planu Gospodarki Niskoemisyjnej zobowiązuje się
do podejmowania wszelkich działań zmierzających do poprawy jakości powietrza na jej
obszarze, a w szczególności do:
 redukcji emisji gazów cieplarnianych;
 zwiększenia udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych;
 redukcji zużycia energii finalnej poprzez podniesienie poziomu efektywności
energetycznej.
Powyższe cele będą przyświecać gminie Goniądz nie tylko do 2020 roku, ale i w
dalszej perspektywie czasowej. Realizacja założeń długoterminowych będzie możliwa dzięki
podejmowaniu konkretnych działań ukierunkowanych na poprawę jakości powietrza.




Stan jakości powietrza na terenie gminy Goniądz kształtowany jest głównie przez:
źródła ciepła: lokalne kotłownie dla usług publicznych i indywidualne kotłownie w
zabudowie mieszkaniowej jednorodzinnej i wielorodzinnej,
komunikację samochodową,
wzmożony ruch turystyczny,
produkcję rolniczą.
Wyjściowa inwentaryzacja emisji gazów cieplarnianych do powietrza jest warunkiem
wstępnym opracowania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej. Objęła ona poziom zużycia
energii oraz związaną z nim emisję CO2 w sektorze budynków użyteczności publicznej,
ekoexpert.com.pl
Strona | 8
budynków mieszkalnych, sektorze przemysłowym poza EU ETS oraz sektorze transportu
publicznego i prywatnego i oświetlenia gminnego.
Całkowita emisja pochodząca z poszczególnych nośników energii na terenie gminy w
roku bazowym (2015) wyniosła 16 435,90 Mg CO2/rok. Na podstawie wyników
inwentaryzacji wyznaczono obszary oraz sektory o największej emisji zanieczyszczeń. W
gminie Goniądz największym emitentem zanieczyszczenia powietrza jest sektor
mieszkaniowy - budynki jednorodzinne i wielorodzinne (62,50% całkowitej emisji). Znaczna
emisja jest również z sektora transportu zsumowanego ogółem, która stanowi blisko 22,08%
całkowitej emisji oraz emisja związana z użytkowaniem energii elektrycznej w przemyśle.
Wykres 1. Wielkość emisji CO2 w ujęciu sektorowym dla gminy Goniądz
Wielkość emisji CO2 w ujęciu sektorowym
[Mg CO2/rok] w 2015 roku
18000
16000
14000
12000
3629,59
Transport razem
282,36
1002,21
Oświetlenie publiczne
10000
Budynki wielorodzinne
8000
Budynki jednorodzinne
9269,45
6000
Przemysł (emisja z energii
elektrycznej)
4000
Budynki gminne i w
zarządzie Gminy
2000
0
1257,23
995,07
Wielkość emisji [Mg CO2/rok]
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z inwentaryzacji
Z uwagi na duży odsetek paliw węglowych używanych na potrzeby grzewcze sektora
budynków mieszkalnych (jednorodzinnych i wielorodzinnych bez zarządców) działania
gminy w celu ograniczenia niskiej emisji powinny skupić się w sektorze mieszkalnictwa.
Ponadto ważną rolę powinny odgrywać wszelkie działania inwestycyjne i nieinwestycyjne w
zakresie edukacji ekologicznej mieszkańców gminy.
ekoexpert.com.pl
Strona | 9
Wykres 2. Wielkość emisji CO2 w roku 2015 w ujęciu na rodzaj nośnika energii [Mg
CO2/rok]
18000,00
18000,00
Gaz LPG
16000,00
14000,00
16000,00
3629,59
186,78
0
2048,56
Olej opałowy
14000,00
12000,00
12000,00
10000,00
7095,37
Paliwa
transportowe
1131,22
0
Benzyna
10000,00
6585,68
8000,00
Paliwa
opałowe
8000,00
6000,00
Energia
elektryczna
6000,00
0
322,91
4000,00
5710,94
2000,00
Gaz ziemny
Węgiel
kamienny
Biomasa/Dre
wno
4000,00
5710,94
Olej
napędowy
Gaz w butli
2000,00
0,00
0,00
Energia
elektryczna
W przypadku gminy Goniądz na kształtowanie się wielkości emisji CO2 duży wpływ
ma zużycie węgla kamiennego oraz energii elektrycznej. Tak wysokie zużycie węgla
kamiennego jako źródła energii cieplnej związane jest z jego dużą wartością opałową,
dostępnością oraz stosunkowo niskimi cenami. Spośród paliw opałowych największą
wielkością emisji CO2 charakteryzuje się węgiel kamienny (41,20 %).Wielu mieszkańców z
uwagi na znacznie niższą cenę jako opał stosuje węgiel zanieczyszczony, niskiej jakości co
wpływa na wzrost poziomu zanieczyszczeń do powietrza. Wielkość emisji w wyniku
wykorzystania energii elektrycznej pokrywa ponad 35% całościowej wielkości emisji CO2 w
gminie. Znaczna emisja towarzyszy również wykorzystywaniu paliw transportowych w
wyniku spalania oleju napędowego (12,8% całkowitej emisji).
W wyniku przeprowadzonej inwentaryzacji źródeł emisji zidentyfikowano aspekty i
obszary problemowe, występujące na terenie gminy Goniądz, należą do nich m.in.:



na terenie gminy brak jest centralnego systemu ogrzewania, zaopatrzenie gminy w
ciepło w blisko 78% oparte jest na indywidualnych kotłowniach, jedynie budynki
wielorodzinne w mieście Goniądz zasilane są lokalnymi kotłowniami, za pomocą
lokalnej sieci cieplnej,
gmina nie posiada zbiorczej sieci gazowej,
z uwagi na stosunkowo rozproszoną zabudowę na obszarze gminy nie jest
ekonomicznie opłacalne stosowanie zbiorczych sieci ciepłowniczych (ciepło i gaz).
Jedynie zabudowa miasta Goniądz umożliwia podjęcie tego typu działań,
ekoexpert.com.pl
Strona | 10




w dalszym ciągu duża część domostw ogrzewana jest z wykorzystaniem węgla
kamiennego i miału węglowego, co powoduje wysokie wartości emisji CO2 do
powietrza,
na terenie gminy energia wytwarzana z odnawialnych źródeł energii obecnie stanowi
0,56% ogółu energii wytwarzanej z innych nośników energii, co stanowi niewielki
odsetek energii,
gospodarstwa domowe stanowią sektor charakteryzujący się największą emisją CO2,
rozpowszechnienie technologii OZE wśród przedsiębiorców i mieszkańców jest niskie,
W odniesieniu do celu strategicznego oraz celów szczegółowych zaplanowano pakiet
działań inwestycyjnych i nieinwestycyjnych. Efekty działań przyczyniają się do ograniczenia
emisji dwutlenku węgla na terenie gminy w stosunku do poziomu prognozowanego oraz
zwiększenia udziału odnawialnych źródeł energii w bilansie energetycznym gminy.
Cele strategiczne wynikające z PGN dla gminy to:
Cel. 1 - Redukcja emisji gazów cieplarnianych CO2 dla gminy Goniądz w roku 2022
o 8,41% w stosunku do roku bazowego 2015.
Cel. 2 - Zwiększenie udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych dla obszaru gminy
Goniądz o 1,59% w stosunku do roku bazowego 2015.
Cel. 3 - Redukcja zużycia energii finalnej (z energią elektryczną) o 3,46 % w stosunku do
roku bazowego 2015.
Wśród zaplanowanych na terenie gminy przedsięwzięć do realizacji do 2024 roku
znajdują się działania przyczyniające się do racjonalizacji wykorzystania źródeł energii oraz
do poprawy efektywności energetycznej m.in. będą to działania:
1. Termomodernizacja budynku Urzędu Miejskiego w Goniądzu (wymiana sieci C.O. oraz
ocieplenie budynku, wymiana stolarki okiennej i drzwiowej, montaż instalacji OZE),
2. Termomodernizacja budynku Zespołu Szkolno - Przedszkolnego w Goniądzu (zmiana
sposobu podgrzewania c.w.u., ocieplenie ścian zewnętrznych piwnic szkoły, wymiana
okien i drzwi zewnętrznych, montaż wentylacji mechanicznej nawiewowo-wywiewnej
współpracująca z instalacją fotowoltaiczną 5 kW, ocieplenie ścian Sali gimnastycznej i
ławy fundamentowe, ocieplenie stropodachu sali gimnastycznej wraz z pomieszczeniami,
3. Przebudowa drogi gminnej we wsi Szafranki na długości od drogi gminnej będącej
przedłużeniem ul. Demokratycznej w Goniądzu do drogi wojewódzkiej nr 670 OsowiecSuchowola o długości ok 2 945,8m. Inwestycja obejmować ma przebudowę istniejących
odcinków drogi o nawierzchni żwirowej na nawierzchnię betonu asfaltowego, z
wykonaniem we wsi Szafranki krawężników i obrzeży betonowych,
4. Wymiana opraw oświetleniowych na LED-owe i wymiana źródeł energii elektrycznej na
OZE w oświetleniu ulicznym na obszarze miasta i gminy Goniądz,
ekoexpert.com.pl
Strona | 11
5. Wymiana źródeł ciepła z węglowych na OZE w co najmniej 50 jednorodzinnych
budynkach mieszkalnych (instalacja kolektorów słonecznych, ogniw fotowoltaicznych
bądź wymiana pieców grzewczych na niskoemisyjne np. olejowe bądź gazowe),
6. Wymiana źródeł ciepła z węglowego na OZE w budynkach użyteczności publicznej
znajdujących się pod zarządem gminy,
7. Przeprowadzenie prac termomodernizacyjnych (wymiana źródeł ciepła z węglowego na
niskoemisyjne, instalacja OZE, ocieplenie ścian zewnętrznych budynków, wymiana
stolarki okiennej i drzwiowej) w budynkach wielorodzinnych Spółdzielni mieszkaniowej
oraz Wspólnot mieszkaniowych na terenie gminy Goniądz,
8. Budowa MTW (małych turbin wiatrowych) do 3,5 kW na co najmniej 10
jednorodzinnych budynkach mieszkalnych oraz do 40 kW w 1 budynku gminnym,
9. Montaż OZE (ogniw fotowoltaicznych, MTW) na budynkach Stacji Uzdatniania Wód,
budynkach Hydroforni oraz Oczyszczalni Ścieków w celu poprawy efektywności
zarządzania energią w systemie wodno-kanalizacyjnym gminy Goniądz,
10. Szkolenia i działania edukacyjne w celu poprawy świadomości ekologicznej
mieszkańców,
11. Zakup autobusu szkolnego spełniającego nowe normy emisyjne (minimum euro V),
12. Przebudowa dróg gminnych o łącznej długości ok 36,31 km,
13. Wprowadzenie systemu zielonych zamówień do procedur przetargowych,
14. Efektywne energetycznie planowanie przestrzenne ukierunkowane na inwestycje w OZE;
Zadania, których realizatorem jest gmina Goniądz finansowane (lub
współfinansowane) przez gminę, które przyczyniają się do ww. celów powinny być wpisane
do Wieloletniego Planu Finansowego Gminy (WPF). Harmonogram oraz opis działań
planowanych do realizacji zawarto w rozdziale 13.
ekoexpert.com.pl
Strona | 12
2. WPROWADZENIE
2.1
Podstawa prawna i formalna opracowania
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej to strategiczny dokument tworzony na poziomie
gminy, który ma na celu przyczynić się do osiągnięcia celów określonych w pakiecie
klimatyczno-energetycznym do roku 2020 (m.in. redukcji emisji gazów cieplarnianych oraz
zwiększenia udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych) oraz zobowiązań
określonych w ratyfikowanym przez Polskę Protokole w Kioto. Ponadto zgodnie z
obowiązującym w Unii Europejskiej dokumentem Strategia Europa 2020 oraz przyjętym w
Pakietem Klimatyczno-Energetycznym państwa członkowskie zobowiązane są do podjęcia
działań zmierzających do budowy gospodarki niskoemisyjnej, wspierania efektywności
wykorzystywania zasobów oraz promowania zrównoważonego transportu. Oprócz korzyści w
skali makro docelowo Plan Gospodarki Niskoemisyjnej ma służyć wszystkim mieszkańcom
gminy poprzez poprawę jakości powietrza oraz zmniejszenie kosztów energii.
Opracowany Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Goniądz jest dokumentem
określającym obowiązki nałożone na jednostki sektora publicznego w zakresie efektywności
energetycznej, określone w ustawie z dnia 15 kwietnia 2011 roku o efektywności
energetycznej (Dz. U. 2016 poz 831) wejście w życie od dnia 1 października 2016 roku. Plan
Gospodarki Niskoemisyjnej będzie stanowił również formalną podstawą do uzyskania dotacji
na zadania z zakresu gospodarki niskoemisyjnej takie jak, np. termomodernizacja obiektów
użyteczności publicznej, współfinansowanie OZE oraz wielu innych przedsięwzięć mających
swe energetyczne uzasadnienie z budżetu Unii Europejskiej w perspektywie finansowej 2014
- 2020.
Treść i zakres Planu wynika z dokumentu zatytułowanego „Szczegółowe zalecenia
dotyczące struktury planu gospodarki niskoemisyjnej”, opracowanego przez Narodowy
Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Wskaźniki emisji wykorzystane w
dokumencie, wynikają natomiast z opracowań Krajowego Ośrodka Bilansowania i
Zarządzania Emisjami.
Podstawą formalną opracowania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy
Goniądz jest Uchwała Nr XXIII/185/16 Rady Miejskiej w Goniądzu z dnia 10 sierpnia 2016
roku w sprawie wyrażenia woli przystąpienia do opracowania i wdrażania Planu Gospodarki
Niskoemisyjnej dla Gminy Goniądz na lata 2016-2021.
2.2
Cel i zakres opracowania
Celem niniejszego opracowania jest analiza możliwych do zrealizowania
przedsięwzięć inwestycyjnych i nieinwestycyjnych, których wdrożenie będzie skutkować
ekoexpert.com.pl
Strona | 13
zmniejszeniem zużycia energii pierwotnej (finalnej) oraz zmniejszeniem
zanieczyszczeń gazowych, w tym gazów cieplarnianych do atmosfery.
emisji
Główne cele opracowania dokumentu wpisują się w zadania określone w pakiecie
klimatyczno-energetycznym, należą do nich m.in.:
 poprawa jakości powietrza atmosferycznego, poprzez redukcję lokalnej emisji
zanieczyszczeń gazowych, pochodzących ze spalania paliw stałych i ciekłych na
terenie gminy,
 zwiększenie udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych (OZE),
 zmniejszenie poziomu zużycia energii finalnej na terenie gminy Goniądz.
W ramach realizacji celów szczegółowych możliwe będzie osiągniecie celów
głównych, należą do nich m.in.:
 zmniejszenie zużycia energii w poszczególnych sektorach odbiorców energii,
 obniżenie energochłonności w poszczególnych sektorach odbiorców energii,
 rozwój planowania energetycznego w gminie Goniądz,
 identyfikacja obszarów problemowych na terenie gminy Goniądz,
 podniesienie świadomości społecznej w zakresie efektywnego zarządzania energią,
 aktywizacja lokalnej społeczności oraz poszczególnych uczestników lokalnego rynku
energii (producentów i konsumentów) w działania ograniczające emisję gazów
cieplarnianych.
Treść i zakres Planu wynika z dokumentu zatytułowanego „Szczegółowe zalecenia
dotyczące struktury planu gospodarki niskoemisyjnej”, opracowanego przez Narodowy
Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Wskaźniki emisji wykorzystane
w dokumencie, wynikają natomiast z opracowań Krajowego Ośrodka Bilansowania
i Zarządzania Emisjami.
Zgodnie z wytycznymi, przy opracowaniu Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla
Gminy Goniądz uwzględniono następujące założenia:
 w planie objęto całość obszaru geograficznego gminy,
 skoncentrowano się na działaniach niskoemisyjnych i efektywnie wykorzystujących
zasoby, w tym poprawie efektywności energetycznej, wykorzystaniu OZE, czyli
wszystkich działań mających na celu zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do
powietrza w tym pyłów, dwutlenku siarki, tlenków azotu oraz emisji dwutlenku
węgla, ze szczególnym uwzględnieniem obszarów, na których odnotowano
przekroczenia dopuszczalnych stężeń w powietrzu,
 uwzględniono współuczestnictwo podmiotów będących producentami i/lub
odbiorcami energii (z wyjątkiem instalacji objętych systemem EU ETS) ze
szczególnym uwzględnieniem działań w sektorze publicznym,
 uwzględniono w planie obszary, w których władze lokalne mają wpływ na zużycie
energii w perspektywie długoterminowej,
ekoexpert.com.pl
Strona | 14
 w planie ujęto działania mające na celu wspieranie produktów i usług efektywnych
energetycznie (np. zamówienia publiczne),
 w planie uwzględniono działania mające wpływ na zmiany postaw konsumpcyjnych
użytkowników energii (współpraca z mieszkańcami i zainteresowanymi stronami,
działania edukacyjne),
 uwzględniono spójność z nowotworzonymi założeniami do planów zaopatrzenia
w ciepło, chłód i energię elektryczną bądź paliwa gazowe i programami ochrony
powietrza.
Wymagania wobec planu:
 przyjęcie do realizacji planu poprzez uchwałę Rady Miejskiej w Goniądzu,
 wskazanie mierników osiągnięcia celów,
 określenie źródeł finansowania,
 plan wdrażania, monitorowania i weryfikacji,
 spójność z innymi planami/programami (miejscowy plan zagospodarowania
przestrzennego, założenia/plan zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa
gazowe, program ochrony powietrza),
 zgodność z przepisami prawa w zakresie strategicznej oceny oddziaływania na
środowisko,
 kompleksowość planu, tj.: wskazanie zadań nieinwestycyjnych, takich jak planowanie,
zamówienia publiczne, strategia komunikacyjna, promowanie gospodarki
niskoemisyjnej oraz inwestycyjnych, w następujących obszarach1:
 zużycie energii w budynkach/instalacjach (budynki i urządzenia komunalne,
budynki i urządzenia usługowe niekomunalne, budynki mieszkalne, oświetlenie
uliczne; zakłady przemysłowe poza EU ETS – fakultatywnie), dystrybucja ciepła,
 zużycie energii w transporcie (transport publiczny, tabor gminny, transport
prywatny i komercyjny, transport szynowy), w tym poprzez wdrażanie systemów
organizacji ruchu,
 gospodarka odpadami – w zakresie emisji nie związanej z zużyciem energii (CH4
ze składowisk) – fakultatywnie,
 produkcja energii – zakłady/instalacje do produkcji energii elektrycznej, ciepła
i chłodu, z wyłączeniem instalacji objętej EU ETS.
2.3
Powiązania z innymi dokumentami
Opracowanie Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Goniądz na lata 2016 –
2022 opiera się na analizie spójności treści opracowywanego dokumentu z dokumentami
strategicznymi i planistycznymi obejmującymi administracyjny obszar gminy Goniądz. Cele
Planu Gospodarki Niskoemisyjnej oraz jego zadania są spójne z dokumentami strategicznymi
1
Załącznik nr 9 do Regulaminu Konkursu nr 2/PO IiŚ/ 9.3/2013, Szczegółowe zalecenia dotyczące struktury planu
gospodarki niskoemisyjnej
ekoexpert.com.pl
Strona | 15
powiatu monieckiego oraz województwa podlaskiego, są również kontynuacją zadań
zawartych we wcześniejszych wersjach tych dokumentów.
Tabela 1. Zestawienie dokumentów strategiczno-planistycznych spójnych z Planem
Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Goniądz
Zasięg i szczebel
Tytuł dokumentu strategicznego
opracowania
Program Ochrony Środowiska Gminy Goniądz na lata 2011-2014
Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Goniądz na lata 2007 – 2017
Dokumenty lokalne
Dokumenty
regionalne
Plan Odnowy Miejscowości Goniądz na lata 2009-2018
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego Gminy Goniądz
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego Miasta Goniądz
Studium
uwarunkowań
i
kierunków
zagospodarowania
przestrzennego miasta i gminy Goniądz
Strategia Rozwoju Województwa Podlaskiego do roku 2020
Program ochrony powietrza dla strefy podlaskiej
Polityka Energetyczna Polski do 2030 roku
Strategia
„Bezpieczeństwo
Energetyczne
i
Środowisko
–
perspektywa do 2020 roku”
Dokumenty krajowe
Ustawa o efektywność energetycznej
Krajowy Plan Działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych
Polityka Klimatyczna Polski
Narodowy Program Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej
Pakiet
Dokumenty
międzynarodowe
klimatyczno-energetyczny
(przyjęty
przez
Komisję
Europejską w grudniu 2008 roku)
Ramowa Konwencja Klimatyczna UNFCCC
Powiązania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej z dokumentami lokalnymi
Program Ochrony Środowiska Gminy Goniądz na lata 2011-2014
Program zawiera wytyczne dla formułowania polityki ochrony środowiska w gminie Goniądz.
Analizie podlega najbardziej aktualny dokument określający stan środowiska naturalnego na
obszarze gminy.
Głównym celem Programu Ochrony Środowiska Gminy Goniądz na lata 2011-2014 jest
określenie polityki zrównoważonego rozwoju gminy poprzez działania spójne z zapisami
polityki ekologicznej państwa, województwa, powiatu i gminy w skali regionu. Dokument ten
w pełni odzwierciedla tendencje europejskiej polityki ekologicznej, której główne cele to:

zasada zrównoważonego rozwoju,
ekoexpert.com.pl
Strona | 16






zasada zrównoważonego dostępu do środowiska postrzegana w kategoriach:
- sprawiedliwości międzypokoleniowej,
- sprawiedliwości międzyregionalnej i międzygrupowej,
- równoważenia szans miedzy człowiekiem i przyrodą,
zasada przezorności,
zasada uspołecznienia i subsydiarności,
zasada prewencji,
zasada „zanieczyszczający płaci”,
zasada skuteczności efektywności ekologicznej i ekonomicznej;
Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Goniądz na lata 2007 – 2017
Plan Rozwoju Lokalnego jest opracowaniem, które w sposób kompleksowy
diagnozuje aktualną sytuację gminy, pokazuje słabe i mocne strony regionu oraz wskazuje
możliwości i zagrożenia. Nadrzędnym celem Planu jest pokazanie kilkuletniej perspektywy
priorytetów rozwoju gminy oraz wskazanie instrumentów pozwalających te priorytety
zrealizować.
Plan Rozwoju Lokalnego obejmuje lata 2007-2017. Przyjęcie takiego horyzontu
czasowego wiąże się z realizacją szeregu planowanych zadań inwestycyjnych w tym okresie.







Plan obejmuje siedem podstawowych obszarów:
gospodarka i rynek pracy,
infrastruktura komunikacyjna,
infrastruktura sportowa i turystyczna,
infrastruktura społeczna,
infrastruktura ochrony środowiska,
środowisko kulturowe,
sfera społeczna;
Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Goniądz określa cele strategiczne i szczegółowe
rozwoju gminy, przede wszystkim przedstawia konkretne zadania do realizacji, terminy ich
wykonania oraz szacunkowe koszty z źródłami finansowania. Stwarza możliwości decyzyjne
w sprawach dotyczących podejmowania przedsięwzięć inwestycyjnych w zakresie
rzeczowym i finansowym w dłuższej perspektywie czasu. Decyzje te pozwolą na
wcześniejsze podjęcie prac przygotowawczych dla planowanych procesów inwestycyjnych
(np.: przygotowanie dokumentacji projektowej). Umożliwia także pozyskiwanie środków
finansowych dla planowanych zadań z odpowiednim wyprzedzeniem.
Plan Odnowy Miejscowości Goniądz na lata 2009-2018
Plan Odnowy Miejscowości Goniądz na lata 2009-2018 jest jednym z najważniejszych
elementów odnowy miejscowości, jej rozwoju oraz poprawy warunków pracy i życia
mieszkańców. Sporządzenie i uchwalenie takiego dokumentu stanowi niezbędny warunek
ekoexpert.com.pl
Strona | 17
przy aplikowaniu o środki finansowe w ramach „Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich
2007-2013” działanie „Odnowa i rozwój wsi”, jak również stanowić będzie wytyczne dla
władz gminy Goniądz przy opracowaniu kierunków rozwoju miejscowości Goniądz.
Celem działania „Odnowa i rozwój wsi” jest poprawa jakości życia na obszarach
wiejskich poprzez zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych mieszkańców wsi oraz
promowanie obszarów wiejskich. Działanie umożliwi rozwój tożsamości społeczności
wiejskiej, zachowanie dziedzictwa kulturowego i specyfiki obszarów wiejskich oraz wpłynie
na wzrost ich atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej.
Celem planu jest podtrzymanie lub odtworzenie atrakcyjności miasta Goniądz jako
miejsca zamieszkania i zaplanowanie oraz przeprowadzenie tego w sposób dostępny,
oczekiwany i popierany oraz wykonalny dla lokalnej społeczności. Jest to szczególnie ważne
w dzisiejszej sytuacji, gdy większe miasta oferują konkurencyjną alternatywę zamieszkania,
a rolnictwo traci swą atrakcyjność jako źródło utrzymania, co prowadzi m.in. do migracji
młodych ludzi, szczególnie tych lepiej wykształconych ze wsi i małych miasteczek.
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy Goniądz
Uchwalony dnia 21 grudnia 2003 roku (z późniejszymi zmianami) uchwałą Rady
Miejskiej w Goniądzu miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy Goniądz w
swej treści posiada zapisy o zaleceniu stosowania ekologicznych nośników energii cieplnej.
Należy przez to rozumieć: gaz ziemny, gaz płynny, olej opałowy niskosiarkowy, energię
elektryczną, biomasę. Ponadto zapisy planu chronią obszary leśne przed wyłączeniem ich z
produkcji leśnej i przekształceniem na cele nieleśne. W przypadku budowy nowych
budynków wielorodzinnych na terenach z dostępną siecią cieplna zaleca się korzystanie z
istniejącego źródła ciepła centralnego. Ustala się możliwość lokalizacji nowych źródeł ciepła
według rozwiązań własnych przy preferencji ekologicznych nośników energii (gaz, olej
opałowych, energia elektryczna, biomasa, geotermia), z zachowaniem przepisów
szczególnych obowiązujących w tym zakresie.
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta Goniądz
Zapisy traktują o ekologicznych nośnikach energii cieplnej rozumiane przez gaz
ziemny, gaz płynny, olej opałowy niskosiarkowy, energię elektryczną, biomasę. Plan swymi
zapisami chroni tereny leśne i grunty leśne na cele nierolnicze. Zaopatrzenie w ciepło
powinno być realizowane według własnych rozwiązań przy preferencji ekologicznych
nośników energii (gaz, olej opałowy, energia elektryczna, biomasa); w przyszłości możliwe
jest też korzystanie z gazu z sieci gazowej po jej wybudowaniu – dopuszcza się także
ogrzewanie węglowe z kotłowni lokalnych, z zastosowaniem urządzeń odpylających. W
zakresie gazownictwa ustala się możliwość realizacji gazociągów średniego i niskiego
ciśnienia na obszarze całego miasta, bez przedstawienia trasy przebiegu. Dodatkowo ustala
się możliwość lokalizacji nowych źródeł ciepła według rozwiązań własnych przy preferencji
ekologicznych nośników energii (gaz, olej opałowych, energia elektryczna, biomasa).
ekoexpert.com.pl
Strona | 18
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy
Goniądz
Studium określa swym zapisem kształt i zasady planowania przestrzennego na
terenie gminy. Dokument ten jest podstawowym zapisem kreującym politykę przestrzenną
gminy. Studium ma na celu ukazanie gospodarczych i przestrzennych perspektyw rozwoju
gminy Goniądz.
Studium gminy Goniądz w sposób ogólny ukazuje kierunki rozwoju
społecznogospodarczego oraz przestrzennego gminy. Zapisy studium zostały
uszczegółowione w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Określone
obszary do zabudowy przeznaczone są pod zabudowę nieuciążliwą dla środowiska, głównie
zabudowa jednorodzinna i zagrodowa z dopuszczeniem usług i rzemiosła nieuciążliwego.
Zapisy Studium pokrywają się z ustaleniami Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla
Gminy Goniądz.
Powiązania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej z dokumentami
regionalnymi
Strategia Rozwoju Województwa Podlaskiego do roku 2020
Strategia Rozwoju Województwa Podlaskiego określa misję rozwoju województwa,
wyznacza cele i przyporządkowuje im priorytety. Realizacja Strategii pozwoli na zwiększenie
spójności społeczno-ekonomicznej i konkurencyjności regionu poprzez stworzenie warunków
do pełniejszego wykorzystania jego potencjału.
W Strategii Rozwoju Województwa Podlaskiego wyznaczono następujące cele
strategiczne:
Cel 1: Podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej województwa.
Cel 2: Rozwój zasobów ludzkich zgodnie z potrzebami rynku pracy.
Cel 3: Podniesienie konkurencyjności podlaskich firm w aspekcie krajowym i
międzynarodowym.
Cel 4: Ochrona środowiska naturalnego.
Cel 5: Rozwój turystyki z wykorzystaniem walorów przyrodniczych i dziedzictwa
kulturowego.
Cel 6: Wykorzystanie przygranicznego i transgranicznego położenia województwa.
Cel 7: Rozwój rolnictwa i tworzenie warunków wielofunkcyjnego rozwoju wsi.
Strategia zakłada ograniczenia emisji zanieczyszczeń powietrza z energetyki i
transportu drogowego, w tym gazów cieplarnianych i pyłów oraz rozpowszechnienia
technologii zwiększających efektywność produkcji i wykorzystania energii. Istotnym
kierunkiem działań będzie wspieranie efektywności energetycznej, m.in. poprzez
wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w budynkach publicznych i w sektorze
mieszkaniowym oraz zwiększanie efektywności energetycznej w odniesieniu do
infrastruktury publicznej, takiej jak np. oświetlenie.
ekoexpert.com.pl
Strona | 19
Inwestycje przewidziane do realizacji w ramach niniejszego dokumentu, zmierzające
do racjonalnego wykorzystania energii wpisują się w zapisy Strategii Zrównoważonego
Rozwoju dla Województwa Podlaskiego.
Program ochrony powietrza dla strefy podlaskiej
Uchwała Sejmiku Województwa Podlaskiego z dnia 20 grudnia 2013 roku określono
„Program ochrony powietrza dla strefy podlaskiej”.
Obszar gminy Goniądz znajduje się na terenie „strefy podlaskiej”, która zgodnie z
rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 2 sierpnia 2012 roku w sprawie stref, w których
dokonuje się oceny jakości powietrza (Dz. U. 2012, poz.914) zgodnie z którym strefa
podlaska obejmuje całe województwo podlaskie z wyłączeniem obszaru aglomeracji
białostockiej.
Program ochrony powietrza dla strefy podlaskiej został opracowany w związku z
przekroczeniem poziomów dopuszczalnych pyłu zawieszonego PM10 oraz pyłu
zawieszonego PM2,5 w powietrzu w 2011 i 2012 roku.
Głównym celem sporządzenia i wdrożenia Programu Ochrony Powietrza jest
przywrócenie naruszonych standardów jakości powietrza, a przez to poprawa warunków
życia mieszkańców, podwyższenie standardów cywilizacyjnych oraz lepsza jakość życia w
aglomeracji. Realizacja zadań wynikających z Programu Ochrony Powietrza ma na celu
zmniejszenie stężeń substancji zanieczyszczających w powietrzu w danej strefie do
poziomów dopuszczalnych/docelowych i utrzymywania ich na takim poziomie.
Z listy obszarów, dla których wykazano przekroczenie poziomów dopuszczalnych
pyłu PM10 oraz PM2,5 w strefie podlaskiej w 2012 roku brak jest odniesienia dla obszaru
gminy Goniądz.
Powiązania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej z dokumentami krajowymi
Rozwój gospodarki niskoemisyjnej jest realizacją zasady zrównoważonego rozwoju,
zapisanej w Konstytucji RP w art.5 (Dz. U. 1997 nr 78 poz. 483 ze zmianami),
stanowiącym, iż RP zapewnia ochronę środowiska, kierując się właśnie tą zasadą.
Potrzeba opracowania Planu jest zgodna z polityką Polski i wynika z Założeń
Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej, przyjętych przez Radę
Ministrów 16 sierpnia 2011 roku. Program ma umożliwić Polsce odegranie czynnej roli w
wyznaczaniu europejskich i światowych celów redukcji emisji gazów cieplarnianych, ma też
uzasadnienie w realizacji międzynarodowych zobowiązań Polski i realizacji pakietu
klimatyczno-energetycznego UE. Z założeń programowych NPRGN wynikają również
szczegółowe zadania dla gmin:
rozwój niskoemisyjnych źródeł energii,
poprawa efektywności energetycznej,
ekoexpert.com.pl
Strona | 20
poprawa efektywności gospodarowania surowcami i materiałami,
rozwój i wykorzystanie technologii niskoemisyjnych,
zapobieganie powstaniu oraz poprawa efektywności gospodarowania odpadami;
Polityka Energetyczna Polski do 2030 roku
Polityka Energetyczna Polski do 2030 roku została uchwalona przez Radę Ministrów
w dniu 10 listopada 2009 roku. Dokument ten określa podstawowe kierunki polskiej polityki
energetycznej, są to:
1. Poprawa efektywności energetycznej.
2. Wzrost bezpieczeństwa dostaw paliw i energii.
3. Dywersyfikacja struktury wytwarzania energii elektrycznej poprzez wprowadzenie
energetyki jądrowej.
4. Rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii, w tym biopaliw.
5. Rozwój konkurencyjnych rynków paliw i energii.
6. Ograniczenie oddziaływania energetyki na środowisko.
W zakresie poprawy efektywności energetycznej szczegółowymi celami są:
1. Zwiększenie sprawności wytwarzania energii elektrycznej, poprzez budowę
wysokosprawnych jednostek wytwórczych.
2. Dwukrotny wzrost do roku 2020 produkcji energii elektrycznej wytwarzanej w
technologii wysokosprawnej kogeneracji, w porównaniu do produkcji w 2006 roku.
3. Zmniejszenie wskaźnika strat sieciowych w przesyle i dystrybucji, poprzez m.in.
modernizację obecnych i budowę nowych sieci, wymianę transformatorów o niskiej
sprawności oraz rozwój generacji rozproszonej.
4. Wzrost efektywności końcowego wykorzystania energii.
5. Zwiększenie stosunku rocznego zapotrzebowania na energię elektryczną do
maksymalnego zapotrzebowania na moc w szczycie obciążenia, co pozwala
zmniejszyć całkowite koszty zaspokojenia popytu na energię elektryczną.
Polityka energetyczna w zakresie wytwarzania i przesyłania energii elektrycznej oraz
ciepła określa, iż głównym celem jest zapewnienie ciągłego pokrycia zapotrzebowania na
energię przy uwzględnieniu maksymalnego możliwego wykorzystania krajowych zasobów
oraz przyjaznych środowisku technologii. Szczegółowymi celami w tym obszarze są m. in.:
1. Budowa nowych źródeł energii w celu zrównoważenia krajowego popytu na energię
elektryczną i utrzymania nadwyżki dostępnej operacyjnie w szczycie mocy
osiągalnej z krajowych konwencjonalnych i jądrowych źródeł wytwórczych na
poziomie minimum 15% maksymalnego krajowego zapotrzebowania na moc
elektryczną.
2. Budowa interwencyjnych źródeł wytwarzania energii elektrycznej, wymaganych ze
względu na bezpieczeństwo pracy systemu elektroenergetycznego.
ekoexpert.com.pl
Strona | 21
3. Rozbudowa krajowego systemu przesyłowego umożliwiająca zrównoważony wzrost
gospodarczy kraju, jego poszczególnych regionów oraz zapewniająca niezawodne
dostawy energii elektrycznej (w szczególności zamknięcie pierścienia 400kV oraz
pierścieni wokół głównych miast Polski), jak również odbiór energii elektrycznej z
obszarów o dużym nasyceniu planowanych i nowobudowanych jednostek
wytwórczych, ze szczególnym uwzględnieniem farm wiatrowych.
4. Rozwój połączeń transgranicznych skoordynowany z rozbudową krajowego systemu
przesyłowego i z rozbudową systemów krajów sąsiednich, pozwalający na wymianę
co najmniej 15% energii elektrycznej zużywanej w kraju do roku 2015, 20% do roku
2020 oraz 25% do roku 2030.
5. Modernizacja i rozbudowa sieci dystrybucyjnych, pozwalająca na poprawę
niezawodności zasilania oraz rozwój energetyki rozproszonej wykorzystującej
lokalne źródła energii.
6. Modernizacja sieci przesyłowych i sieci dystrybucyjnych, pozwalająca obniżyć do
2030 roku czas awaryjnych przerw w dostawach do 50% czasu trwania przerw w
roku 2005.
7. Dążenie do zastąpienia do roku 2030 ciepłowni zasilających scentralizowane
systemy ciepłownicze polskich miast źródłami kogeneracyjnymi.
Rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii, w tym biopaliw ma na celu
zwiększenie stopnia uniezależnienia się od dostaw energii z importu, podniesienie lokalnego
bezpieczeństwa energetycznego oraz zmniejszenie strat przesyłowych, zmniejszenie emisji
zanieczyszczeń oraz rozwój słabiej rozwiniętych regionów, bogatych w zasoby energii
odnawialnej. Główne cele polityki energetycznej w tym obszarze to:
1. Wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii w bilansie energii finalnej do
15% w roku 2020 oraz dalszy wzrost tego wskaźnika w latach następnych.
2. Osiągnięcie w 2020 roku 10% udziału biopaliw w rynku paliw transportowych oraz
zwiększenie udziału biopaliw II generacji.
3. Ochronę lasów przed nadmiernym eksploatowaniem w celu pozyskiwania biomasy
oraz zrównoważone wykorzystanie obszarów rolniczych na cele OZE, w tym
biopaliw, tak aby nie doprowadzić do konkurencji pomiędzy energetyką odnawialną
i rolnictwem.
W zakresie rozwoju konkurencyjnych rynków głównym celem polityki energetycznej w
tym obszarze jest zapewnienie niezakłóconego funkcjonowania rynków paliw i energii, a
przez to przeciwdziałanie nadmiernemu wzrostowi cen. Szczegółowymi celami w tym
obszarze są:
1. Zwiększenie dywersyfikacji źródeł i kierunków dostaw gazu ziemnego, ropy
naftowej i paliw płynnych oraz dostawców, dróg przesyłu oraz metod transportu, w
tym również poprzez wykorzystanie odnawialnych źródeł energii.
2. Zniesienie barier przy zmianie sprzedawcy energii elektrycznej i gazu.
3. Rozwój mechanizmów konkurencji jako głównego środka do racjonalizacji cen
energii.
ekoexpert.com.pl
Strona | 22
4. Regulacja rynków paliw i energii w obszarach noszących cechy monopolu
naturalnego w sposób zapewniający równoważenie interesów wszystkich
uczestników tych rynków.
Ograniczenie oddziaływania energetyki na środowisko- jako główne cele polityki
energetycznej państwa w tym obszarze określono:
1. Ograniczenie emisji CO2 do 2020 roku przy zachowaniu wysokiego poziomu
bezpieczeństwa energetycznego.
2. Ograniczenie emisji SO2 i NOx do poziomów ustalonych w Traktacie Akcesyjnym.
3. Minimalizacja składowania odpadów poprzez jak najszersze wykorzystanie ich w
gospodarce.
4. Zmiana struktury wytwarzania energii w kierunku technologii niskoemisyjnych.
Strategia „Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko – perspektywa do 2020 roku”
Strategia „Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko – perspektywa do 2020 roku”
uchwalona 16 czerwca 2014 roku przez Radę Ministrów wytycza kierunki rozwoju branży
energetycznej. Wskazuje także priorytety w ochronie środowiska oraz kluczowe działania,
które powinny zostać podjęte w ramach długofalowych planów rozwoju sektora
energetycznego. Celem głównym Strategii Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko jest
zapewnienie wysokiej jakości życia obecnych i przyszłych pokoleń z uwzględnieniem
ochrony środowiska oraz stworzenie warunków do zrównoważonego rozwoju
nowoczesnego sektora energetycznego, zdolnego zapewnić Polsce bezpieczeństwo
energetyczne oraz konkurencyjną i efektywną gospodarkę. Cel główny Strategii
Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko realizowany będzie przez cele szczegółowe:
 Cel 1. Zrównoważone gospodarowanie zasobami środowiska.
1.1. Racjonalne i efektywne gospodarowanie zasobami kopalin.
1.2. Gospodarowanie wodami dla ochrony przed powodzią, suszą i deficytem
wody.
1.3. Zachowanie bogactwa różnorodności biologicznej, w tym wielofunkcyjna
gospodarka leśna.
1.4. Uporządkowanie zarządzania przestrzenią.
 Cel 2. Zapewnienie gospodarce krajowej bezpiecznego i konkurencyjnego zaopatrzenia
w energię.
2.1. Lepsze wykorzystanie krajowych zasobów energii.
2.2. Poprawa efektywności energetycznej.
2.3. Zapewnienie
bezpieczeństwa
dostaw
importowanych
surowców
energetycznych.
2.4. Modernizacja sektora elektroenergetyki zawodowej, w tym przygotowanie do
wprowadzenia energetyki jądrowej.
2.5. Rozwój konkurencji na rynkach paliw i energii oraz umacnianie pozycji
odbiorcy.
ekoexpert.com.pl
Strona | 23
2.6. Wzrost znaczenia rozproszonych odnawialnych źródeł energii.
2.7. Rozwój energetyki na obszarach podmiejskich i wiejskich.
 Cel 3. Poprawa stanu środowiska.
3.1. Zapewnienie dostępu do czystej wody dla społeczeństwa i gospodarki.
3.2. Racjonalne gospodarowanie odpadami, w tym wykorzystanie ich na cele
energetyczne.
3.3. Ochrona powietrza, w tym ograniczenie oddziaływania energetyki.
3.4. Wspieranie nowych
i
promocja
polskich
technologii
energetycznych
i środowiskowych.
3.5. Promowanie zachowań ekologicznych oraz tworzenie warunków do
powstawania zielonych miejsc pracy.
Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko określa kierunki rozwoju
sektorów energetyki i środowiska, przez wskazanie konkretnych działań, które należy
podjąć, aby urzeczywistnić cel główny strategii. Wśród szczególnie ważnych wyzwań, które
stoją przed sektorem energetycznym wymienione zostały m.in. zmniejszenie
energochłonności polskiej gospodarki poprzez modernizację energetyki i ciepłownictwa,
dywersyfikację struktury wytwarzania energii poprzez wdrożenie i rozwijanie energetyki
jądrowej oraz zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii.
W związku z wstąpieniem Polski do Unii Europejskiej, polskie prawodawstwo zostało
dostosowane do prawodawstwa europejskiego, w tym przede wszystkim Dyrektywy UE o
zasadach wspólnego rynku energii elektrycznej. Dyrektywy unijne stały się podstawą do
tworzenia krajowych uregulowań prawnych dotyczących rynku energii. Wdrożone zostały
m.in. następujących dyrektyw Wspólnoty Europejskiej:
1. Dyrektywy 90/547/EWG z dnia 29 października 1990 roku w sprawie przesyłu
energii elektrycznej przez sieci przesyłowe (Dz. Urz. WE L 313 z 13 listopada 1990
roku z poźn. zm.),
2. Dyrektywy 91/296/EWG z dnia 31 maja 1991 roku w sprawie przesyłu gazu
ziemnego poprzez sieci (Dz. Urz. WE L 147 z 12 czerwca 1991 roku z poźn. zm.),
3. Dyrektywy 96/92/WE z dnia 19 grudnia 1996 roku dotyczącej wspólnych zasad dla
rynku wewnętrznego energii elektrycznej (Dz. Urz. WE L 27 z 30 stycznia 1997
roku),
4. Dyrektywy 98/30/WE z dnia 22 czerwca 1998 roku dotyczącej wspólnych zasad w
odniesieniu do rynku wewnętrznego gazu ziemnego (Dz. Urz. WE L 204 z 21 lipca
1998 roku z poźn. zm.),
5. Dyrektywa 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 roku w sprawie promowania
stosowania energii ze źródeł odnawialnych (Dz.Urz.WE L 140/16 z 5 czerwca 2009
roku).
Ustawa o efektywność energetycznej
Zgodnie z ustawą z dnia 15 kwietnia 2011 roku (Dz. U. 2016 poz 831) o
efektywności energetycznej, która wejdzie w życie od dnia 1 października 2016 roku
ekoexpert.com.pl
Strona | 24
określenie efektywność energetyczna oznacza stosunek uzyskanej wielkości efektu
użytkowego danego obiektu, urządzenia technicznego lub instalacji, w typowych warunkach
ich użytkowania lub eksploatacji, do ilości zużycia energii przez ten obiekt, urządzenie
techniczne lub instalację, niezbędnej do uzyskania tego efektu.
Zgodnie z projektem art. 8 ustawy o efektywności energetycznej środkiem poprawy
efektywności energetycznej jest:
1) umowa, której przedmiotem jest realizacja i finansowanie przedsięwzięcia służącego
poprawie efektywności energetycznej,
2) nabycie nowego urządzenia, instalacji lub pojazdu, charakteryzujących się niskim
zużyciem energii oraz niskimi kosztami eksploatacji,
3) wymiana eksploatowanego urządzenia, instalacji lub pojazdu na urządzenie,
instalację lub pojazd, o których mowa w pkt 2, albo ich modernizacja,
4) nabycie lub wynajęcie efektywnych energetycznie budynków lub ich części albo
przebudowa lub remont użytkowanych budynków, w tym realizacja przedsięwzięcia
termomodernizacyjnego w rozumieniu ustawy z dnia 21 listopada 2008 roku o
wspieraniu termomodernizacji i remontów (Dz. U. z 2014, poz 712 ze zm),
5) sporządzenie audytu energetycznego w rozumieniu ustawy z dnia 21 listopada 2008
roku o wspieraniu termomodernizacji i remontów eksploatowanych budynków w
rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku – Prawo budowlane (Dz. U. 2016, poz
290 ze zm.), o powierzchni użytkowej powyżej 500 m2, których jednostka sektora
publicznego jest właścicielem lub zarządcą.
W artykule 17 niniejszej ustawy mowa jest o przedsięwzięciach służących poprawie
efektywności energetycznej, należą do nich:
1) izolacja instalacji przemysłowych;
2) przebudowa lub remont budynków;
3) modernizacja:
a)
urządzeń przeznaczonych do użytku domowego,
b)
oświetlenia,
c)
urządzeń potrzeb własnych,
d)
urządzeń i instalacji wykorzystywanych w procesach
przemysłowych,
e)
lokalnych sieci ciepłowniczych i lokalnych źródeł ciepła.
4) odzysk energii w procesach przemysłowych;
5) ograniczenie:
a) przepływów mocy biernej,
b) strat sieciowych w ciągach liniowych,
c) strat w transformatorach;
6) stosowanie do ogrzewania lub chłodzenia obiektów energii wytwarzanej we własnych
lub przyłączonych do sieci odnawialnych źródłach energii, w rozumieniu ustawy z
dnia 10 kwietnia 1997 roku – Prawo energetyczne, ciepła użytkowego w kogeneracji,
ekoexpert.com.pl
Strona | 25
w rozumieniu ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 roku – Prawo energetyczne, lub ciepła
odpadowego z instalacji przemysłowych.
Ustawa o efektywności energetycznej ma poprawić wykorzystanie energii oraz
promować innowacyjne technologie, które zmniejszają szkodliwe oddziaływanie sektora
energetycznego na środowisko. Określa też zasady sporządzania audytów efektywności
energetycznej.
Krajowy Plan Działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych
W dniu 7 grudnia 2010 roku Rada Ministrów przyjęła dokument pt. „Krajowy Plan
Działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych”. Określa on krajowe cele w zakresie
udziału energii ze źródeł odnawialnych zużyte w sektorze transportowym, sektorze energii
elektrycznej, sektorze ogrzewania i chłodzenia w 2020 roku, uwzględniając wpływ innych
środków polityki efektywności energetycznej na końcowe zużycie energii oraz odpowiednie
środki, które należy podjąć dla osiągnięcia krajowych celów ogólnych w zakresie udziału
OZE w wykorzystaniu energii finalnej. Dokument określa ponadto współpracę między
organami władzy lokalnej, regionalnej i krajowej, szacowaną nadwyżkę energii ze źródeł
odnawialnych, która mogłaby zostać przekazana innym państwom członkowskim, strategię
ukierunkowaną na rozwój istniejących zasobów biomasy i zmobilizowanie nowych zasobów
biomasy do różnych zastosowań, a także środki, które należy podjąć w celu wypełnienia
stosownych zobowiązań wynikających z dyrektywy 2009/28/WE. Zgodnie z założeniami
Polska do 2020 roku powinna osiągnąć poziom 15,5% udziału energii pochodzącej ze źródeł
odnawialnych, w zużyciu energii końcowej brutto.
Polityka Klimatyczna Polski
Polityka Klimatyczna Polski powstała w związku z obowiązkiem podjęcia działań
zabezpieczających przed trwałymi zmianami klimatu globalnego, wynikającym z Ramowej
Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu, a przede wszystkim z
obowiązkiem wynikającym z Protokołu z Kioto. Polityka Klimatyczna Polski została
przyjęta przez Radę Ministrów 4 listopada 2003 roku.
Dokument ten objaśnia podstawowe problemy i uwarunkowania polityki
klimatycznej Polski. Przedstawia międzynarodowe zobowiązania Polski w zakresie klimatu
oraz działań jakie należy podjąć, aby tym zmianom przeciwdziałać, w każdym sektorze
gospodarczym, czyli: energetyce, przemyśle, transporcie, rolnictwie, leśnictwie, gospodarce
odpadami i ściekami oraz w sektorze użyteczności publicznej, usług oraz gospodarstw
domowych. Polityka Klimatyczna Polski zawiera wykaz instrumentów politycznych,
mających pomóc w ochronie klimatu, wśród nich znajdują się mechanizmy redukcji emisji
sformułowane w Protokole z Kioto.
Strategicznym celem Polityki Klimatycznej Polski jest: "włączenie się Polski do
wysiłków społeczności międzynarodowej na rzecz ochrony klimatu globalnego poprzez
wdrażanie zasad zrównoważonego rozwoju, zwłaszcza w zakresie poprawy wykorzystania
energii, zwiększenia zasobów leśnych i glebowych kraju, racjonalizacji wykorzystania
ekoexpert.com.pl
Strona | 26
surowców i produktów przemysłu oraz racjonalizacji zagospodarowania odpadów, w sposób
zapewniający osiągnięcie maksymalnych, długoterminowych korzyści gospodarczych,
społecznych i politycznych” (Ministerstwo Środowiska, 2003). Cel główny realizowany
będzie za pomocą celów i działań krótko-, średnio- i długookresowych. W strategii zostały
określone krótkookresowe cele polityki, należą do nich między innymi:
1)
2)
3)
4)
5)
redukcja gazów cieplarnianych poprzez działania w zakresie energetyki;
realizacja postanowień Konwencji Klimatycznej i Protokołu z Kioto;
integracja polityki klimatycznej z innymi politykami państwa;
opracowanie krajowego programu redukcji emisji gazów cieplarnianych;
poprawa systemu informacji i edukacji społeczeństwa w zakresie ochrony
klimatu
Cele i działania średnio- i długookresowe obejmują między innymi:
1) zintegrowanie polskiej polityki ochrony klimatu z polityką Unii Europejskiej;
2) promowanie zrównoważonych form rolnictwa;
3) promocję i rozwój oraz wzrost wykorzystania nowych i odnawialnych źródeł energii.
W sektorze użyteczności publicznej, usług i gospodarstw domowych należy uwzględnić
m.in. poprawę sprawności wytwarzania i przesyłania ciepła sieciowego i energii elektrycznej
oraz zwiększenie wykorzystania gazu ziemnego do produkcji energii, implementację działań
takich jak: termomodernizacja budynków mieszkalnych, wymiana i doszczelnianie okien,
zmiana obowiązujących norm ochrony cieplnej nowych budynków, wprowadzenie
certyfikatów energetycznych dla budynków, czy rozbudowa odnawialnych źródeł energii
(ograniczenie emisji gazów cieplarnianych CO2 i N2O).
Polityka Klimatyczna Polski pozwoli na wywiązanie się ze zobowiązań wynikających
z Konwencji. Wymaganą 6% redukcję emisji gazów cieplarnianych w stosunku do roku
bazowego 1988 Polska może osiągnąć bez poniesienia dodatkowych kosztów. Możliwe jest
jednak osiągnięcie aż 40% redukcji do 2020 roku. W tym wypadku niezbędne jest jednak
prowadzenie polityki energetycznej, przemysłowej i leśnej, a także zwiększenie zastosowania
odnawialnych źródeł energii.
Narodowy Program Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej
Narodowy Program jest dokumentem definiującym całościowy obraz gospodarki
niskoemisyjnej w Polsce. W dokumencie poddano identyfikacji najważniejsze obszary,
mające potencjał w zakresie transformacji niskoemisyjnej. Klasyfikacja obszarów opierała się
na szczegółowej analizie wpływu obszarów na rozwój gospodarczy oraz na stopień redukcji
emisji w Polsce. Na tej podstawie opracowano szereg działań rekomendowanych do podjęcia
zarówno przez sektor publiczny, jak również przez przedstawicieli biznesu oraz organizacji
pozarządowych.
ekoexpert.com.pl
Strona | 27
Cel szczegółowy A: Niskoemisyjne wytwarzanie energii
6.1. Priorytet A.1. Modernizacja infrastruktury krajowego systemu elektroenergetycznego
6.1.1. Działanie A.1.1. Modernizacja i rozbudowa krajowego systemu elektroenergetycznego
dopasowana do wymagań rozwijającego się rynku OZE
6.1.2. Działanie A.1.2. Modernizacja i rozbudowa krajowego systemu elektroenergetycznego
przyczyniająca się do ograniczenia strat przesyłowych
6.1.3. Działanie A.1.3. Rozwój wysokosprawnej poligeneracji i kogeneracji
6.2. Priorytet A.2. Rozwój wykorzystania OZE
6.2.1. Działanie A.2.1. Rozwój energetyki prosumenckiej
6.2.2. Działanie A.2.2. Rozwój biogazowni
6.2.3. Działanie A.2.3. Rozwój energetyki wiatrowej na polskich obszarach morskich
6.2.4. Działanie A.2.4. Zrównoważone wykorzystanie biomasy
6.2.5. Działanie A.2.5. Wykorzystanie kolektorów słonecznych do ogrzewania wody
6.2.6. Działanie A.2.6. Upowszechnienie wykorzystania pomp ciepła i gruntowych
wymienników ciepła do celów grzewczych
6.3. Priorytet A.3 Upowszechnienie alternatywnych, innych niż odnawialne, metod
pozyskiwania energii
6.3.1.Działanie A.3.1. Upowszechnienie spalania i współspalania odpadów
6.3.2. Działanie A.3.2. Wzrost wykorzystania metanu na cele energetyczne
6.3.3. Działanie A.3.3. Efektywniejsze gospodarowanie ciepłem odpadowym
6.3.4. Działanie A.3.4. Zwiększenie stopnia wykorzystania paliw alternatywnych
7.Cel szczegółowy B: Poprawa efektywności gospodarowania surowcami i materiałami, w
tym odpadami
7.1.Priorytet B.1 Promocja optymalnego wykorzystywania surowców
7.1.1. Działanie B.1.1. Doskonalenie technologii pozyskiwania i wstępnej obróbki surowców
7.1.2. Działanie B.1.2. Poprawa efektywności wykorzystywania surowców
7.2. Priorytet B.2 Rozwój niskoemisyjnej gospodarki odpadami
7.2.1. Działanie B.2.1. Rozwój odzysku odpadów w celu pozyskiwania jak największej ilości
surowców nieenergetycznych
8. Cel szczegółowy C: Rozwój zrównoważonej produkcji (przemysł, budownictwo,
rolnictwo)
8.1. Priorytet C.1 Tworzenie sprzyjających warunków dla rozwoju niskoemisyjnej gospodarki
w sektorze przemysłu
8.1.1.Działanie C.1.1. Rozwój produktów niskoemisyjnych
8.1.2. Działanie C.1.2. Tworzenie kadr dla gospodarki niskoemisyjnej
8.2. Priorytet C.2 Rozpowszechnienie istniejących technologii niskoemisyjnych w procesach
produkcyjnych
8.2.1. Działanie C.2.1. Zmniejszenie emisyjności sektora cementowego
8.2.2. Działanie C.2.2. Obniżenie emisyjności przemysłu chemicznego
8.2.3. Działanie C.2.3. Obniżenie emisyjności przemysłu hutniczego
8.3. Priorytet C.3 Poprawa standardu energetycznego istniejących budynków
8.3.1. Działanie C.3.1. Kontynuacja procesu termomodernizacji na nowych zasadach
8.3.2. Działanie C.3.2. Inne działania zmniejszające zużycie energii w istniejących budynkach
8.4. Priorytet C.4 Poprawa standardu energetycznego nowobudowanych budynków
ekoexpert.com.pl
Strona | 28
8.4.1. Działanie C.4.1. Poprawa warunków horyzontalnych dla rozwoju budynków o niskim
zużyciu energii
8.4.2. Działanie C.4.2. Przegląd warunków technicznych stawianych nowym budynkom
8.5. Priorytet C.5 Rozwój zrównoważonej produkcji w rolnictwie
8.5.1. Działanie C.5.1. Zrównoważone zarządzanie gospodarstwem rolnym
8.5.2. Działanie C.5.2. Wdrażanie nowoczesnych metod upraw
8.5.3. Działanie C.5.3.Wdrażanie nowoczesnych metod chowu zwierząt
9.Cel szczegółowy D: Transformacja niskoemisyjna w dystrybucji i mobilności
9.1. Priorytet D.1 Zwiększenie efektywności wybranych elementów łańcucha logistycznego
9.1.1. Działanie D.1.1. Wprowadzenie regulacji prawno-finansowych wpływających na
integrację poszczególnych gałęzi transportu towarowego
9.1.2. Działanie D.1.2. Rozwój transportu intermodalnego
9.2. Priorytet D.2 Transformacja niskoemisyjna w sektorze handlu
9.2.1. Działanie D.2.1. Rozwój krótkich łańcuchów dostaw oraz rynkóww lokalnych
9.2.2. Działanie D.2.2. Tworzenie warunków sprzyjających promocji produktów
ekologicznych
9.3. Priorytet D.3 Modernizacja pojazdów oraz infrastruktury w celu upowszechnienia
niskoemisyjnych form transportu
9.3.1. Działanie D.3.1. Modernizacja i rozwój niskoemisyjnej infrastruktury transportowej
9.3.2. Działanie D.3.2. Modernizacja i rozwój niskoemisyjnych środków transportu
9.4. Priorytet D.4 Poprawa efektywności zarządzania transportem oraz wspieranie rozwoju
transportu publicznego
9.4.1. Działanie D.4.1. Rozwój niskoemisyjnych systemów zarządzania ruchem
9.4.2. Działanie D.4.2. Rozwój niskoemisyjnego transportu publicznego (zarządzanie
transportem)
9.5. Priorytet D.5 Rozwój i zastosowanie niskoemisyjnych paliw w transporcie oraz
magazynowania energii w środkach transportu
9.5.1. Działanie D.5.1. Wspieranie zastosowania paliw metanowych, biopaliw i biogazu
9.5.2. Działanie D.5.2. Efektywne magazynowanie energii elektrycznej w pojazdach
10. Cel szczegółowy E: Promocja wzorców w zrównoważonej konsumpcji
10.1. Priorytet E.1 Promocja wzorców zrównoważonej konsumpcji w edukacji
10.1.1. Działanie E.1.1. Większe uwzględnienie zasad zrównoważonego rozwoju w edukacji
10.1.2. Działanie E.1.2. Promocja edukacji na odległość oraz wykorzystania Internetu w
procesach edukacyjnych
10.2. Priorytet E.2 Wspieranie dostępności oraz wiarygodności informacji na temat wpływu
konsumpcji poszczególnych produktów i usług na emisyjności gospodarki.
10.2.1. Działanie E.2.1. Gromadzenie przez sektor prywatny informacji na temat emisyjności
produktów całym cyklu życia
10.2.2. Działanie E.2.2. Upowszechnienie metod oceny cyklu życia w komunikacji
biznesowej oraz konsumenckiej
10.2.3. Działanie E.2.3. Dostosowanie systemu sprawozdawczości oraz statystyki publicznej
do potrzeb związanych z oceną emisyjności głównych grup produktów i organizacji
ekoexpert.com.pl
Strona | 29
10.2.4. Działanie E.2.4. Rozwój jednolitego systemu standardów oraz testów konsumenckich
w zakresie oceny emisyjności produktów
10.3. Priorytet E.3 Promocja wzorców zrównoważonej konsumpcji w gospodarstwach
domowych
10.3.1. Działanie E.3.1. Zmiana prostych nawyków konsumentów w obrębie gospodarstwa
domowego sprzyjająca oszczędności energii
10.3.2. Działanie E.3.2. Promocja zrównoważonego gospodarowania odpadami
w gospodarstwie domowym
10.3.3. Działanie E.3.3. Przeciwdziałanie marnotrawstwu żywności
10.3.4. Działanie E.3.4. Kształtowanie zachowań społecznych w dziedzinie zrównoważonego
transportu
10.4. Priorytet E.4 Promocja transformacji niskoemisyjnej w sektorze publicznym
10.4.1. Działanie E.4.1. Promocja oszczędności energii w sektorze publicznym
10.4.2. Działanie E.4.2. Upowszechnienie zasad zielonych zamówień publicznych
10.4.3. Działanie E.4.3. Uwzględnienie potrzeb transformacji niskoemisyjnej w gospodarce
leśnej oraz zarządzaniu obszarami zieleni miejskiej
10.4.4. Działanie E.4.4. Przegląd prawa zagospodarowania przestrzennego pod kątem potrzeb
niskoemisyjnej gospodarki
Zadaniami przewidzianymi do realizacji są m.in. zwiększenie ilości działających na terenie
gminy instalacji OZE oraz szereg procesów termomodernizacyjnych (ocieplenie budynków,
wymiana okien, drzwi oraz wymiana źródeł ciepła na niskoemisyjne) służących zmniejszeniu
zapotrzebowania na ciepło budynków, a tym samym zmniejszeniu niskiej emisji.
Powiązania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej z dokumentami
międzynarodowymi
Pakiet klimatyczno-energetyczny
Na szczeblu prawa międzynarodowego i unijnego Polska podjęła zobowiązania
zmierzające do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w ramach tzw. pakietu
klimatyczno-energetycznego UE2 oraz strategii „Europa 2020”3. Są to:
− zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych o 20 % w porównaniu z poziomem z roku
1990,
2
Pakiet klimatyczno – energetyczny jest próbą zintegrowania polityki klimatycznej i energetycznej całej Unii Europejskiej.
W skład pakietu wchodzi szereg aktów pranych i założeń dotyczących redukcji emisji gazów cieplarnianych, zwiększenie
efektywności energetycznej, promocji energii ze źródeł odnawialnych m.in.:
Dyrektywa 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 października 2003 roku, zmieniona dyrektywą
2009/29/WE, Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2009/406/WE z dnia 23 kwietnia 2009 roku.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 roku.
3
„Europa 2020” jest strategią rozwoju społeczno – gospodarczego Unii Europejskiej obejmującą okres 10 lat do 2020 roku.
Jest to dokument przedstawiający cele rozwoju Unii Europejskiej pod względem społeczno – gospodarczym, przy
uwzględnieniu założeń zrównoważonego rozwoju. Przez rozwój zrównoważony należy rozumieć taki wzrost gospodarczy w
którym zachowana jest wszelka równowaga pomiędzy środowiskiem naturalnym a człowiekiem. Jak podaje serwis
internetowy europa.eu, W strategii Europa 2020 „ustalono pięć nadrzędnych celów, które UE ma osiągnąć do 2020 roku.
Obejmują one zatrudnienie, badania i rozwój, klimat i energię, edukację, integrację społeczną i walkę z ubóstwem
ekoexpert.com.pl
Strona | 30
− zwiększenie do 20 % udziału energii odnawialnej w ogólnym zużyciu energii,
− zmniejszenia zużycia energii o 20% w stosunku do tzw. scenariusz Business As
Usual4.
Realizacja ww. zobowiązań wymaga ujęcia ich w Planie gospodarki niskoemisyjnej na
szczeblu lokalnym, w którym zaplanowano podjęcie szeregu różnorodnych i szeroko
zakrojonych działań, nie tylko bezpośrednio sprzyjających ograniczeniu emisji gazów
cieplarnianych i zanieczyszczeń, ale również tych które wpływają na redukcję w sposób
pośredni sprzyjając zmniejszeniu zużyciu paliw i energii.
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Goniądz będzie spójny z celami pakietu
klimatyczno-energetycznego, realizując ponadto wytyczne nowej strategii zrównoważonego
rozwoju gospodarczego i społecznego Unii Europa 2020.
Ramowa Konwencja Klimatyczna UNFCCC
Ramowa Konwencja Klimatyczna UNFCCC, ratyfikowana przez 192 państwa,
stanowi podstawę prac nad światową redukcją emisji gazów cieplarnianych. Na mocy
postanowień Protokołu z Kioto kraje, które zdecydowały się na jego ratyfikację, zobowiązały
się do redukcji emisji gazów cieplarnianych średnio o 5,2% do 2012 roku. Od 2020 roku
globalna emisja powinna spadać w tempie 1–5% rocznie, tak aby w 2050 roku osiągnąć
poziom o 25–70% niższy niż obecnie. Ponieważ sektor energetyczny odpowiada za
największą ilość emitowanych przez człowieka do atmosfery gazów cieplarnianych (EGC) w
tym obszarze musimy intensywnie ograniczać emisję CO2. Takie ograniczenie można
osiągnąć poprzez:
 poprawę efektywności energetycznej,
 zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii oraz czystych technologii
energetycznych w bilansie energetycznym,
 ograniczenie bezpośredniej emisji z sektorów przemysłu emitujących najwięcej CO2
(w tym energetyki).
Z końcem 2006 roku Unia Europejska zobowiązała się do ograniczenia zużycia energii
o 20% w stosunku do prognozy na rok 2020. Potrzeba wzmocnienia europejskiej polityki w
zakresie racjonalizacji zużycia energii została zaakcentowana w wydanej w 2000 roku.
„Zielonej Księdze w kierunku europejskiej strategii na rzecz zabezpieczenia dostaw energii”.
Natomiast w 2005 roku elementy tej polityki zostały zebrane w „Zielonej Księdze w sprawie
racjonalizacji zużycia energii czyli jak uzyskać więcej mniejszym nakładem środków”.
W dokumencie tym wskazano potencjał ograniczenia zużycia energii do 2020 roku.
Polityka klimatyczna Unii Europejskiej skupia się na wdrożeniu tzw. pakietu klimatycznoenergetycznego.
4
Termin Business as Usual określany jest jako scenariusz referencyjny, oznacza on perspektywę rozwoju gospodarczego w
dotychczasowym, najbardziej standardowym kształcie – bez wpływu zdarzeń nadzwyczajnych, czy wydatków na
dedykowane działania inwestycyjne.
ekoexpert.com.pl
Strona | 31
Założenia tego pakietu są następujące:
 UE liderem i wzorem dla reszty świata w spawie ochrony klimatu ziemi –
niedopuszczenia do większego niż 20°C wzrostu średniej temperatury Ziemi,
 Cele pakietu „3 x 20%” (redukcja gazów cieplarnianych, wzrost udziału OZE w
zużyciu energii finalnej, wzrost efektywności energetycznej) współrealizują politykę
energetyczną UE.
Cele szczegółowe pakietu klimatycznego:
 zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych (EGC) o 20% w 2020 roku w stosunku do
1990 roku przez każdy kraj członkowski,
 zwiększyć udział energii ze źródeł odnawialnych (OZE) do 20% w 2020 roku, w tym
osiągnąć 10% udziału biopaliw,
 zwiększyć efektywność energetyczną wykorzystania energii o 20% do roku 2020.
ekoexpert.com.pl
Strona | 32
3. DOTYCHCZASOWE DZIAŁANIA GMINY W ZAKRESIE
EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ, GOSPODARKI
NISKOEMISYJNEJ ORAZ WYKORZYSTANIA ENERGII
ZE ŹRÓDEŁ ODNAWIALNYCH
Gmina Goniądz sukcesywnie realizuje szereg działań mających na celu poprawę
efektywnego wykorzystania energii. Działania te w dużej mierze mają charakter inwestycyjny
bezpośrednio wpływający na obniżenie kosztów energii i paliw w obiektach użyteczności
publicznej.
W zakresie poprawy efektywności energetycznej na terenie gminy dotychczas
przeprowadzono następujące działania:
Dostawa i montaż kolektorów słonecznych służących do przygotowania ciepłej wody
użytkowej w 179 budynkach mieszkalnych oraz 3 budynkach użyteczności publicznej,
położonych na terenie gminy Goniądz wraz z wpięciem ich do istniejących na
poszczególnych obiektach instalacji podgrzewu ciepłej wody użytkowej wraz z ich rozruchem
technologicznym i instruktarzem docelowych użytkowników w zakresie obsługi, eksploatacji,
korzystania z dostarczonego i zamontowanego układu oraz warunków gwarancyjnych.
Przedsięwzięcie było finansowane w 80% w ramach projektu „Wykorzystanie odnawialnych
źródeł energii poprzez montaż kolektorów słonecznych w gminie Goniądz” projekt nr WNDRPPD.05.02.00-20-040/12, który został dofinansowany w ramach Regionalnego Programu
Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2007-2013 Osi Priorytetowej V. Rozwój
infrastruktury ochrony środowiska, Działanie 5.2 Rozwój lokalnej infrastruktury ochrony
środowiska.
Tabela 2. Wykaz prac termomodernizacyjnych w obiektach użyteczności publicznej
Uzyskana moc
Rok
Lp.
Nazwa działania
Nieruchomości
energii cieplnej
działania
[MW]5
Gminny
Wykorzystanie
Ośrodek
odnawialnych źródeł
1.
2015
Kultury w
0,003164
energii poprzez
Goniądzu ul.
montaż kolektorów
Stary Rynek 23
słonecznych w
Zespół Szkolnogminie Goniądz
Przedszkolny w
projekt nr WND2.
2015
Goniądzu ul.
0,009492
RPPD.05.02.00-20Konstytucji 3
040/12
Maja 18
5
Dane uzyskane na podstawie Sumarycznego zestawienia osiągniętego efektu ekologicznego –Moc
zainstalowanej energii cieplnej, wykonanego przez firmę Hoven Inwestycje Sp . z o.o. z Krakowa
ekoexpert.com.pl
Strona | 33
3.
2015
Zespół SzkolnoPrzedszkolnyInternat w
Goniądzu ul.
Różana 2
0,14238
Źródło: dane z Urzędu Miejskiego w Goniądzu
Poza inwestycjami w OZE nie przeprowadzono żadnych prac termomodernizacyjnych w
budynkach znajdujących się w zarządzie gminy.
W zakresie oświetlenia gminnego:
W gminie Goniądz w ciągu ostatnich 15 lat nie przeprowadzano prac modernizacyjnych
oświetlenia ulicznego. Użytkowane na terenie gminy oświetlenie uliczne wyposażone jest w
rtęciowe oprawy oświetleniowe charakteryzujące się wysokim stopniem zużycia.
W zakresie inwestycji Odnawialnych Źródeł Energii:
W zakresie wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych, na terenie gminy Goniądz
funkcjonują obecnie instalacje wytwarzające energię elektryczną cieplną z odnawialnych
źródeł energii są to m.in.:



kolektory słoneczne w 179 domach jednorodzinnych i 3 budynkach użyteczności
publicznej,
farma fotowoltaiczna o mocy 39,75 kW na potrzeby hotelu „Zbyszko” w Goniądzu
działająca od 2015 roku,
oraz inne mniejsze farmy fotowoltaiczne produkujące energię na potrzeby własne
odbiorców,
Zgodnie z pismem otrzymanym od PGE Dystrybucja S.A. Oddział w Białymstoku dnia 02
czerwca 2016 roku, do chwili obecnej zostały wydane warunki przyłączenia na planowane
źródła energii, trzy elektrownie fotowoltaiczne w Osowcu w łącznej mocy 2,48 MW i w
Klewiance o mocy 0,82 MW. Na dzień opracowania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla
gminy Goniadz na lata 2016-2022 nie jest znana data uruchomienia wyżej wymienionych
instalacji.
Poniższa tabela zawiera sumaryczne zestawienie pracujących obecnie na terenie
gminy instalacji OZE.
ekoexpert.com.pl
Strona | 34
Tabela 3. Energia wyprodukowana z odnawialnych źródeł energii na terenie gminy Goniądz
Ilość
Rodzaj
Moc
Ilość
wyprodukowanej
Lp. Rodzaj instalacji
wytwarzanej
instalacji
[szt.]
energii
energii
[MW]
[MWh/rok]*
179
energia cieplna
0,712691
677,056
1. Kolektory słoneczne
3
energia cieplna
0,026894
25,549
Farma fotowoltaiczna
2.
1
energia elektryczna
0,03975
37,763
„Zbyszko”
Systemy
3.
1
energia elektryczna
0,04
38,000
fotowoltaiczne
Źródło: opracowanie własne
 wartości obliczone na podstawie średnich danych dla obszaru powiatu monieckiego tj. czasu pełnego
nasłonecznienia, kąta padania promieni słonecznych oraz średniego czasu bezchmurnego nieba
ekoexpert.com.pl
Strona | 35
4. CHARAKTERYSTYKA GMINY GONIĄDZ
4.1
Położenie administracyjne gminy
Gmina Goniądz jest gminą miejsko-wiejską położoną na terenie powiatu monieckiego,
w północnej części województwa podlaskiego. Powierzchnia gminy wynosi 377 km2, w tym
miasto Goniądz zajmuje 4 km2. Powierzchnia gminy stanowi 27,2% powierzchni powiatu
monieckiego i 1,9% powierzchni województwa podlaskiego.
Gmina sąsiaduje z następującymi gminami: Mońki, Rajgród, Grajewo, Suchowola,
Jaświły, Sztabin, Trzciane, Radziłów, Bargłów Kościelny.
Zgodnie z podziałem fizyczno-geograficznym gmina Goniądz położona jest w
prowincji Niżu Wschodnioeuropejskiego, makroregionu Niziny Północnopodlaskiej,
podprowincji Wysoczyzn Podlasko – Białoruskich, mezoregionów Kotliny Biebrzańskiej i
Wysoczyzny Białostockiej.
System osadniczy tworzy 28 sołectw, w których skład wchodzi 26 miejscowości.
Rysunek 1. Położenie gminy Goniądz na tle województwa podlaskiego oraz powiatu
białostockiego
Źródło: www.zpp.pl
Teren gminy pokryty jest głównie przez użytki rolne w ok. 35,2 %, wśród których
użytki zielone stanowią 17,5 %. Lasy i grunty leśne stanowią 30,1 % całkowitej powierzchni
ekoexpert.com.pl
Strona | 36
gminy. Wskaźnik lesistości gminy jest niemal identyczny jak wskaźnik lesistości
województwa podlaskiego oraz niższy o blisko 10% w porównaniu do powiatu monieckiego.
Według danych GUS powierzchnia lasów prywatnych na koniec 2014 roku wynosiła 3
320,00 ha, co stanowi 27,6 % powierzchni lasów ogółem w gminie. Grunty leśne publiczne w
gminie stanowią 72,4 % całej powierzchni leśnej. Lasy w zarządzie Lasów Państwowych
stanowią zaledwie 4,9 %.
Lasy gminy Goniądz według podziału Polski na krainy przyrodniczo-leśne znajdują
się w obrębie IV Krainy Mazowiecko-Podlaskiej, dzielnicy Niziny Podlaskiej. W podziale
administracyjnym lasy należą do Nadleśnictwa Knyszyn i Rajgród. W dużej części lasy
gminy Goniądz wchodzą w skład Puszczy Knyszyńskiej oraz otuliny Biebrzańskiego Parku
Narodowego. Dominującym typem siedliskowym jest bór mieszany świeży.
Na infrastrukturę drogową gminy Goniądz składają się drogi:
- krajowe,
- wojewódzkie,
- powiatowe,
- gminne.
Przez obszar gminy Goniądz przebiega droga krajowa nr 65 o długości 9,5 km i droga
wojewódzka nr 670 Osowiec - Dąbrowa Białostocka - Nowy Dwór - Granica Państwa o
długości 17,0 km.
4.2
Warunki klimatyczne
Gmina Goniądz leży na terenie Kotliny Biebrzańskiej. Klimat Kotliny Biebrzańskiej
odznacza się skróconym okresem wegetacyjnym, który trwa tu średnio 192 dni, a okres bez
przymrozków tylko 72 dni. Późnowiosenne i wczesnojesienne przymrozki gruntowe są
charakterystyczne dla terenu gminy, jak i całej Kotliny Biebrzańskiej. Średnia roczna
temperatura wynosi tu ok. 6°C, a średnia roczna suma opadów 566 mm. Charakterystyczne
jest częste występowanie mgieł pojawiających się w pogodne wieczory i utrzymujących się
do rana zanikając w kilka godzin po wschodzie słońca.6
4.3
Warunki demograficzne i zasoby mieszkaniowe
System demograficzny jest jednym z głównych czynników wpływających na rozwój
jednostek samorządu terytorialnego. We współczesnym społeczeństwie najbardziej aktywną
grupą konsumentów są osoby w wieku produkcyjnym. Osoby te zazwyczaj osiągają wyższe
dochody niż inne grupy ludności w społeczeństwie. Wzrost dochodów konsumenckich
pociąga za sobą głównie wzrost wydatków na zakup różnych dóbr trwałych np. wysokiej
jakości sprzętu radiowo telewizyjnego, zamrażarek, zmywarek, itp. Wzrasta ogólny poziom
6
Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Goniądz na lata 2007 - 2017
ekoexpert.com.pl
Strona | 37
życia, co wiąże się ze wzrostem kosztów utrzymania mieszkania, zapotrzebowania na energię
i jej nośniki.
Teren gminy Goniądz zamieszkuje obecnie (dane na koniec 2015 roku) 5080
mieszkańców. Według danych GUS gęstość zaludnienia wynosi ok. 13 osób/km2 i jest
najniższa wśród gmin w powiecie monieckim.
Stan liczby ludności w latach 2010 - 2015 w gminie Goniądz z podziałem na
miejscowości został przedstawiony w tabeli nr 4.
Według danych z GUS struktura ludności gminy Goniądz pokazuje, iż dominująca
grupą jest ludność w wieku produkcyjnym, stanowi ona około 61,8 % ogółu. Ludność w
wieku poprodukcyjnym około 18,3 %, a osoby w wieku przedprodukcyjnym stanowią około
19,9 % ogółu społeczeństwa, z roku na rok jednak liczba tych osób spada. Zarówno ujemny
przyrost naturalny, jak też większy odsetek osób w wieku poprodukcyjnym przypadającym na
ludność w wieku przedprodukcyjnym, wskazuje na proces starzenia się społeczeństwa, co jest
obecnie tendencją ogólnokrajową.
Jako podaje GUS saldo migracji dla gminy Goniądz w roku 2015 było ujemne
i wynosiło - 16.
Tabela 4. Stan liczby ludności w poszczególnych miejscowościach gminy Goniądz
Lp.
Miejscowość
1.
2.
Rok
Goniądz
Białosuknia
2010
1910
350
2011
1902
354
2012
1900
356
2013
1883
345
2014
1864
333
2015
1840
331
3.
Budne
43
45
45
45
46
46
4.
Dawidowizna
121
122
119
121
121
113
5.
6.
Doły
Downary
82
140
82
141
80
141
78
137
81
134
81
143
7.
Downary Plac
47
51
54
55
50
49
8.
Klewianka
370
370
358
356
346
334
9.
208
211
214
214
212
217
10.
Kramkówka Duża
Kramkówka Mała
140
139
136
132
131
132
11.
Krzecze
128
128
124
124
121
118
12.
Łazy
107
104
103
103
105
104
13.
85
83
81
80
84
83
14.
Mierkienniki
Olszowa Droga
32
31
30
28
30
29
15.
Osowiec
317
310
303
295
288
287
16.
Osowiec - Twierdza
120
122
118
120
133
142
17.
125
120
122
116
117
121
18.
Owieczki
Piwowary
141
142
146
143
140
139
19.
Płochowo
48
48
47
47
45
45
20.
Smogorówka Dolistowska
108
108
110
111
111
106
21.
Smogorówka Goniądzka
162
161
156
154
153
154
ekoexpert.com.pl
Strona | 38
22.
Szafranki
112
106
106
104
100
95
23.
Uścianek
24
20
20
19
19
19
24.
Wojtówstwo
58
62
65
65
65
67
25.
Wroceń
182
182
183
183
180
184
26.
Wólka Piaseczna
90
92
94
99
98
101
5250
5236
5211
5157
5107
5080
RAZEM:
W celu oszacowania prognozy liczby mieszkańców gminy Goniądz, posłużono się
wyliczonym przez Urząd Statystyczny trendem zmian liczby ludności na obszarze powiatu
monieckiego. Na podstawie przyjętych założeń i danych prognozy liczby mieszkańców dla
powiatu monieckiego, trend w zakresie liczby mieszkańców dla obszaru gminy Goniądz jest
ujemy. Szacuje się, iż liczba ludności w gminie w 2025 roku. będzie wynosiła 4 748 osób.
Tabela 5. Prognoza liczby mieszkańców gminy Goniądz na lata 2015-2025
Lata
2015*
2016*
2017*
2018*
2019*
2020*
2021*
2022*
2023*
2024*
2025*
Trend dla powiatu
monieckiego
Liczba ludności
5080
5046
5012
4978
4945
4912
4879
4846
4813
4781
4748
0,993304
0,993211
0,993335
0,993291
0,993319
0,993324
0,993254
0,993234
0,993188
0,993090
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS i danych z Urzędu Miejskiego w Goniądzu
Wykres 3. Prognozowany trend liczby mieszkańców dla obszaru gminy Goniądz w latach
2012-2025
Prognozowana liczba mieszkańców w Gminie Goniądz
Liczba ludności
5200
y = -140,4ln(x) + 5136,1
R² = 0,9045
5000
4800
4600
4400
2015
2016
2017
2018
2019
2020
ROK
2021
2022
2023
2024
2025
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Miejskiego w Goniądzu
ekoexpert.com.pl
Strona | 39
Zasoby mieszkaniowe gminy:
Zasoby mieszkaniowe ogółem w gminie Goniądz na koniec roku 2014 wynosiły 1 809
mieszkań. Zgodnie z danymi liczba mieszkań na terenie gminy stale rośnie. Przeciętna
powierzchnia użytkowa 1 mieszkania w gminie wynosi 87,42 m2 i jest mniejszy o 2,3 m2 niż
w powiecie monieckim i większa niż w województwie podlaskim o 11,5 m2. Wskaźnik
powierzchni użytkowej mieszkania na 1 osobę wynosi 31,18 m2 i jest wyższy od wskaźnika
przypadającego w powiecie i województwie podlaskim.
Tabela 6. Liczba budynków mieszkalnych w gminie Goniądz
Budynki mieszkalne w gminie Goniądz
Wyszczególnienie
Ogółem
2010
2011
2012
2013
2014
2015
1467
1433
1436
1436
1443
1452
Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS
Tabela 7. Zasoby mieszkaniowe w gminie Goniądz
Zasoby mieszkaniowe na terenie gminy Goniądz
Wyszczególnienie
2010
2011
2012
2013
2014
2015
277
277
277
277
277
Mieszkania ogółem
277
Źródło: dane Urzędu Miejskiego w Goniądzu
Tabela 8. Mieszkania oddane do użytkowania na terenie gminy Goniądz
Mieszkania oddane do użytkowania
Wyszczególnienie
2010
2011
2012
2013
2014
Ogółem
6
12
5
3
8
W tym:
indywidualne
6
9
5
3
8
Przeznaczone na
3
sprzedaż lub wynajem
2015
9
9
-
Obiekty użyteczności publicznej będące w zarządzenie gminy Goniądz
Zgodnie z danymi otrzymanymi z Urzędu Miejskiego w Goniądzu w zarządzie gminy
znajduje się 54 budynków.
Tabela 9. Rejestr budynków użyteczności publicznej będących w zarządzie gminy Goniądz
Lp.
Nazwa Budynku
Adres
Rodzaj źródła ciepła
1.
Budynek szkolny SP
Wroceń
Nieużytkowany
2.
Budynek mieszkalny nr 29
Białosuknie Szlachta
Piec kaflowy
3.
Budynek gospodarczy
Nieużytkowany
4.
Budynek szkolny
Białosuknia
Nieużytkowany
ekoexpert.com.pl
Strona | 40
5.
Budynek gospodarczy
Białosuknia
Nieużytkowany
6.
Budynek gospodarczy
Białosuknia
Nieużytkowany
7.
Garaż
Białosuknia
Nieużytkowany
8.
Świetlica
Downary
Ogrzewanie elektryczne
9.
Świetlica
Kramówka Mała
10.
Świetlica
Wólka Piaseczna
Nieogrzewany
11.
Budynek gospodarczy przy
świetlicy
Klewianka
Nieogrzewany
12.
Świetlica
Osowiec
13.
Świetlica
Klewianka
14.
Świetlica
Płochowo
Nieogrzewany
15.
Świetlica
Kramówka Duża
16.
Budynek szkolny
Osowiec
Nieużytkowany
17.
Budynek mieszkalny
Osowiec
Nieużytkowany
18.
Budynek gospodarczy
Osowiec
Nieużytkowany
19.
Budynek OSP
Goniądz
Kocioł węglowy/ drzewny
20.
Garaż OSP
Goniądz
21.
Budynek gospodarczy (od ZRB
dla OSP)
Goniądz
22.
Budynek OSP
Białosuknia
Nieogrzewany
23.
Szkoła Podstawowa
Klewianka
Nieużytkowany
24.
Budynek mieszkalny przy szkole
Klewianka
Nieużytkowany
25.
Dom mieszkalny przy szkole
Klewianka
Nieużytkowany
26.
Budynek gospodarczy przy
szkole
Klewianka
Nieużytkowany
27.
Szkoła podstawowa
Downary 52
Kocioł na pellet
28.
2 Budynki gospodarcze przy
szkole
Miejski Ośrodek Wypoczynki i
Rekreacji w Goniądzu
Zespół Szkolno-Preszkolny w
Goniądzu
Gminny Ośrodek Kultury w
Goniądzu
Downary
Nieogrzewany
29.
30.
31.
ul. Demokratyczna 10,
Goniądz
ul. Konstytucji 3 Maja
18
ul. Stary Rynek 23,
Goniądz
ul. Demokratyczna,
Goniądz
Piecyk elektryczny,
grzejnik elektryczny
Nieogrzewany
Kocioł na węgiel
Kocioł olejowy
32.
Oczyszczalnia ścieków
33.
Stacja Uzdatniania Wody
Goniądz
Kocioł na paliwo stałe CO
34.
Wroceń
Nagrzewnica elektryczna
35.
Białosuknia
ekoexpert.com.pl
Strona | 41
36.
Downary
37.
Osowiec
38.
Przepompownia wody
Płochowo
Grzejnik elektryczny
39.
Budynek wysypiska śmieci
Łazy
Grzejnik elektryczny
40.
Budynek biura ZUK
ul. Majora Węgielnego
Kocioł na węgiel
41.
Budynek gospodarczy +WC
Nieogrzewany
42.
Budynek gospodarczy przy ADM
36
ul. Wojska Polskiego
52, Goniądz
Nieogrzewany
43.
Magazyn gazowniczy
ul.Wojska Polskiego
Nieogrzewany
44.
Garaż
Nieogrzewany
45.
ADM 52 (budynek
wielorodzinny)
Budynek gospodarczy (przy
Agronom)
Budynek garażowy (przy
Agronom)
Budynek ubikacja (przy
Agronom)
52, Goniądz
Kocioł na węgiel
ul. Wojska Polskiego 52
Nieogrzewany
Nieogrzewany
Nieogrzewany
46.
47.
48.
49.
Budynek chorych zwierząt
Nieogrzewany
50.
Budynek gospodarczy
Nieogrzewany
51.
Urząd Miejski
52.
Urząd Miejski
ul. Kościuszki 21,
Goniądz
Plac 11 listopada 38
Goniądz
Kocioł na węgiel
Wspólnota Mieszkaniowa w
Goniądzu 19-110 Goniądz, Plac
Plac 11 Listopada 34
Kocioł na węgiel
11 Listopada 34
Wspólnota Mieszkaniowa w
54.
Goniądzu 19-110 Goniądz, Plac
Plac 11 Listopada 36
11 Listopada 36
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Zakładu Usług Komunalnych oraz Urzędu Miejskiego w
Goniądzu
53.
4.4
Rolnictwo i struktura użytkowania gruntów
Gmina dysponuje znacznymi zasobami użytków rolnych. Powierzchnia użytków
rolnych wynosi 13 277 ha, co stanowi 35,2 % całkowitej powierzchni gminy. W użytkach
rolnych dominują grunty orne o powierzchni 6 662 ha tj. 50,18 %, 33,28 % stanowiły łąki,
pastwiska 16,39 % oraz w niewielkim stopniu sady 0,16 %.
W województwie podlaskim istnieją jedne z najtrudniejszych warunków
przyrodniczo-klimatycznych, jak też glebowych w Polsce. Wiąże się to z krótkim okresem
wegetacji, dużym spadkiem temperatur i niską klasą bonitacji gleb.
W gminie Goniądz przeważają gleby o bonitacji gleby klasy IV i V, czyli gleby
średniej i słabej jakości. Zaliczamy tu takie gleby jak: gleby brunatne, rdzawe, płowe,
bielicowe wytworzone z piasków i żwirów gliniastych, płytkie mady, rędziny i gleby
kamieniste.
ekoexpert.com.pl
Strona | 42
Wskaźnika waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej (uwzględniając jakość gleb,
agroklimat, warunki wodne oraz rzeźbę terenu) dla gminy Goniądz wynosi 49,2 natomiast w
województwie podlaskim 55,0. 7
Tabela 10. Struktura użytkowania gruntów w gminie Goniądz, stan na 2005 rok
% udział w
Powierzchnia
Udział gruntów
Użytki
powierzchni
użytków [ha]
[%]
ogólnej gminy
Grunty ogółem
37668
100
100
Powierzchnia użytków rolnych
13277
35,3
w tym:
grunty orne
6662
17,7
35,3
sady
21
0,1
łąki
4418
11,7
pastwiska
2176
5,8
Lasy i grunty leśne
11354
30,1
30,1
Pozostałe grunty i nieużytki
13037
34,6
34,6
Tabela 11. Bonitacja gruntów ornych (łącznie z sadami)
Klasy bonitacyjne gruntów ornych [ha]
Wyszczególnienie
II
IIIA
IIIB
IVA
IVB
V
VI
Goniądz
0
4
145
1047
2146
2119
1269
VIZ
161
Źródło: Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Goniądz na lata 2007 - 2017
Tabela 12. Klasy bonitacyjne użytków zielonych
Wyszczególnienie
Goniądz
Klasy bonitacyjne użytków zielonych [ha]
II
1
III
68
IV
1228
V
1829
VI
3089
VIZ
186
Źródło: Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Goniądz na lata 2007 – 2017
Zgodnie z przeprowadzonym w 2010 roku Powszechnym Spisem Rolnym, na terenie
gminy Goniądz zarejestrowanych było 773 gospodarstw prowadzących działalność rolniczą.
Na terenie gminy przeważają gospodarstwa o wielkości powyżej 10 ha, które stanowią ok.
55% wszystkich gospodarstw. Od lat obserwuje się scalanie gruntów i powiększanie areału
indywidualnych gospodarstw. Od spisu powszechnego w 2002 roku można zauważyć w
gminie ogólny spadek liczby gospodarstw, liczba gospodarstw zmniejszyła się o 69.
7
Biesiacki A., Kuś J., Madej A., Ocena warunków przyrodniczych do produkcji rolnej, IUNG, Puławy 2004).
ekoexpert.com.pl
Strona | 43
w%
powierzc
powierzchnia w ha
hni
ogólnej
Goniądz
29194,25
77,5
21787,0
1241,0
29194,25
Źródło: opracowanie własne na podstawie opracowania: Ochrona środowiska i leśnictwo w województwie
podlaskim w 2014 roku, Urząd Statystyczny w Białymstoku, 2014
powierzch
nia (ha)
Jak wynika z powyższej tabeli obszary chronione na ternie gminy Goniądz na koniec
roku 2014 zajmowały 23 028 ha co stanowi 61,2 % powierzchni całej gminy (oprócz
obszarów Natrura 2000). Największa powierzchnię zajmuje Biebrzański Park Narodowy –
21 787 ha. Udział procentowy powierzchni obszarów Natura 2000 w powierzchni całkowitej
gminy Goniądz wynosi 77,5 % i w większości pokrywa się z pozostałymi obszarami prawnie
chronionymi. W granicach administracyjnych gminy znajdują się następujące formy ochrony
przyrody:
- Obszar Specjalnej Ochrony Ostoja Biebrzańska PLB 200006,
- Specjalne Obszary Ochrony Dolina Biebrzy PLH 200008,
- Obszar Chronionego Krajobrazu Dolina Biebrzy,
- Biebrzański Park Narodowy,
- Otulina Biebrzańskiego Parku Narodowego;
Przy północnych granicach gminy znajduje się Obszar Chronionego Krajobrazu
Pojezierze Rajgrodzkie. Obszary chronione wyróżniają się wysokimi walorami
przyrodniczymi, krajobrazowymi, kulturowymi oraz wypoczynkowymi. Z uwagi na znaczne
zagęszczenie powierzchniowych form ochrony przyrody oraz ich wzajemne pokrywanie się
przedstawiona poniżej mapa ukazuje najwięszke powierzchniowo obszary chronione.
ekoexpert.com.pl
Strona | 44
Pomniki
przyrody
Natura 2000
Użytki
ekologiczne
Obszary
chronionego
krajobrazu
Parki
krajobrazowe
Rezerwaty
przyrody
Parki narodowe
Wyszczególnienie
Obszary
chronione
ogółem
Tabela 13. Powierzchnia obszarów chronionych w gminie Goniądz
szt.
3
Rysunek 2. Lokalizacja terenów objętych prawną ochroną względem granic
administracyjnych gminy Goniądz
Źródło: http://www.geoportal.gov.pl
Na terenie gminy według danych GUS na koniec roku 2015 zarejestrowanych było
277 podmiotów gospodarczych. Sektor prywatny stanowi 87% wszystkich podmiotów
gospodarczych. Dominującą formą prawną w sektorze prywatnym są osoby fizyczne
prowadzące działalność gospodarczą, które stanową 77,2%.
W poniższej tabeli przedstawiono głównych przedsiębiorców prowadzących
działalność na terenie gminy Goniądz.
Tabela 14. Główne podmioty gospodarcze na terenie gminy Goniądz
Lp.
Nazwa i adres
Adres
1.
Bartłowizna Centrum Szkoleniowo –
Wypoczynkowe w Goniądzu
2.
Firma Budowlana Marian Chmielewski
3.
Goniądz Serwis Artur Cywiński & Karol
Jankowski
4.
Usługi Hydrauliczne Andrzej Dzierżanowski,
5.
VOLTRANS s.c. Usługi Handlowo –
Transportowe Piotr Uścinowicz i Adam Horczak,
ul. Nadbiebrzańska 32
Goniądz
ul. Ogrodowa 19,
19-110 Goniądz
Plac 11 Listopada 44,
19-110 Goniądz
ul. Kościuszki 33,
19-110 Goniądz
ul. Wojska Polskiego 70,
19-110 Goniądz
ekoexpert.com.pl
Strona | 45
6.
Usługi Transportowo – Handlowe Adam Jędrys
ul. Kościuszki 30/16,
19-110 Goniądz
7.
Zakład Instalatorstwa Elektrycznego i Pomiarów
Wiesław Kulikowski
ul. Mickiewicza 1, 19-110 Goniądz
8.
P.H.U. EMKA Mirosław Kryński
9.
Tartak Usługowo – Handlowy Stanisław
Konaszewski Łukasz Kramkowski
10.
Pogotowie Drzewne Robert Kraszewski
11.
ABKW Transport Adam Karpiej
12.
Biuro Rachunkowe „ATENA” Aneta Kulikowska
13.
Skład Budowlany Dawid Paweł Kulikowski
14.
15.
Montaż Instalacji Sanitarnych i Centralnego
Ogrzewania Roman Konopko
Sklep Spożywczo –Przemysłowy Jadwiga
Lenczewska
16.
Kamieniarstwo Budowlane Dariusz Łabanowski
17.
Firma "WOOLTEX" n/Biebrzą spółka cywilna
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
Tartak Usługowo - Handlowy "Tar" Snarski
Tadeusz
"PYSIO" Sklep Spożywczo przemysłowy Joanna
Pawełkowska
Sklep Spożywczo-Przemysłowy Franciszek
Lewandowski
Sklep Spożywczo - Przemysłowy "MARTEX"
Sklep Spożywczo - Przemysłowy "NINA" Barbara
Man,
Roboty budowlane związane ze wznoszeniem
budynków mieszkalnych i niemieszkalnych
Dariusz Mikucki,
Projektowanie i montaż sanitarny Zbigniew
Nowicki
Sklep SEZAM Marek Obrządkiewicz Sklep
Wielobranżowy
26.
Zakład Murarski Janusz Rutkowski
27.
Studio urody Paola Paulina Olkowska
28.
Sklep wielobranżowy MARTA
29.
30.
31.
32.
Szar – Bud Roboty ogólnobudowlane Szczepan
Sawicki,
Gospodarstwo Agroturystyczne Joanna i Robert
Dembowscy
Gospodarstwo Agroturystyczne Arkadiusz
Sosnowski
Usługi Dekarskie Adam Wojtach
Przedsiębiorstwo Usługowo – Handlowe. Stacja
Kontroli Pojazdów Celina Wołyńska,
33.
ul. Wojska Polskiego 18/2,
19-110 Goniądz
Dawidowizna 28,
19-110 Goniądz
19-110 Goniądz
19-110 Goniądz
19-10 Goniądz
ul. Wojska Polskiego 61a,
19-110 Goniądz
ul. Piotra z Goniądza 20,
19-110 Goniądz
ul. Kościuszki 43,
19-110 Goniądz
Białosuknia 87,
19-110 Goniądz
Klewianka 114,
19-110 Goniądz
Kramkówka Duża 51a,
19-110 Goniądz
Plac 11 Listopada 21/2,
19-110 Goniądz
Smogorówka Dolistowska 12/1
19-110 Goniądz
Plac 11 Listopada 41/1,
Goniądz
ul. Kościuszki 43A,
19-110 Goniądz
Downary Plac 27,
19-110 Goniądz
ul. Św. Rozalii 2,
19-110 Goniądz
Pl. 11 Listopada 20,
19-110 Goniądz
ul. Ogrodowa 6,
19-110 Goniądz
Pl. 11 listopada 29,
19-110 Goniądz
19-110 Goniądz
Pl. 11 Listopada 24/1,
19-110 Goniądz
Wroceń 44,
19-110 Goniądz
ul. Bednarska 6,
19-110 Goniądz
Białosuknia 9,
19-110 Goniądz
19-110 Goniądz
ekoexpert.com.pl
Strona | 46
W tabelach poniżej przedstawiono zestawienie podmiotów zarejestrowanych na
terenie gminy Goniądz w podziale na sekcje.
Tabela 15. Podmioty wg grup rodzajów działalności PKD wpisane do rejestru REGON na
terenie gminy Goniądz
Lata
Wyszczególnienie
2010
2011
2012
2013
2014
Ogółem
242
250
257
267
277
rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i
16
15
17
18
13
rybactwo
przemysł i budownictwo
56
54
53
57
63
pozostała działalność
170
181
187
192
201
Źródło: Bank Danych Lokalnych, GUS
Tabela 16. Wykaz podmiotów gospodarczych na terenie gminy Goniądz wg sekcji PKD 2007
Lata
Wyszczególnienie
2013
2014
2015
Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo
18
13
15
Sektor prywatny
0
0
0
Sektor publiczny
Górnictwo i wydobywanie
0
0
0
Sektor prywatny
0
0
0
Sektor publiczny
Przetwórstwo przemysłowe
17
18
16
Sektor prywatny
0
0
0
Sektor publiczny
Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i
powietrze do układów klimatyzacyjnych
2
2
2
Sektor prywatny
0
0
0
Sektor publiczny
Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z
rekultywacją
0
0
0
Sektor prywatny
1
1
1
Sektor publiczny
Budownictwo
40
45
47
Sektor prywatny
0
0
0
Sektor publiczny
Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając
motocykle
49
50
50
Sektor prywatny
0
0
0
Sektor publiczny
Transport i gospodarka magazynowa
ekoexpert.com.pl
Strona | 47
2015
267
15
63
189
Sektor prywatny
Sektor publiczny
19
0
20
0
18
0
Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi
15
15
4
3
Informacja i komunikacja
2
2
4
Sektor prywatny
0
0
0
Sektor publiczny
Działalność finansowa i ubezpieczeniowa
9
9
8
Sektor prywatny
0
0
0
Sektor publiczny
Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości
8
9
9
Sektor prywatny
1
1
1
Sektor publiczny
Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna
9
8
8
Sektor prywatny
0
0
0
Sektor publiczny
Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca
10
11
11
Sektor prywatny
0
0
0
Sektor publiczny
Sektor prywatny
Sektor publiczny
11
4
Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne
Sektor prywatny
Sektor publiczny
6
3
6
3
6
3
Edukacja
1
2
4
19
20
11
Opieka zdrowotna i pomoc społeczna
4
3
3
Sektor prywatny
3
3
3
Sektor publiczny
Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją
7
7
7
Sektor prywatny
4
4
4
Sektor publiczny
Pozostała działalność usługowa, Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników;
gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby
20
21
18
Sektor prywatny
0
0
0
Sektor publiczny
Organizacje i zespoły eksterytorialne
0
0
0
Sektor prywatny
0
0
0
Sektor publiczny
Sektor prywatny
Sektor publiczny
Źródło: Bank Danych Lokalnych, GUS
ekoexpert.com.pl
Strona | 48
Zgodnie z danymi przedstawionymi w powyższej tabeli działalność mieszkańców
gminy koncentruje się głównie na handlu detalicznym i hurtowym, budownictwie,
transporcie. Z uwagi na występowanie znacznych walorów turystycznych działalność
związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi jest reprezentowana przez wiele
podmiotów.
ekoexpert.com.pl
Strona | 49
5. OBECNY STAN JAKOŚCI POWIETRZA NA TERENIE
GMINY GONIĄDZ
O wystąpieniu zanieczyszczeń powietrza decyduje ich emisja do atmosfery, natomiast
o poziomie zanieczyszczeń w znacznym stopniu występujące warunki meteorologiczne. Przy
stałej emisji – zmiany stężeń zanieczyszczeń są głównie efektem przemieszczania,
transformacji i usuwania zanieczyszczeń z atmosfery. Stężenie zanieczyszczeń zależy
również od pory roku:
 sezon zimowy, charakteryzuje się zwiększonym zanieczyszczeniem atmosfery,
głównie przez niskie źródła emisji,
 sezon letni, charakteryzuje się zwiększonym zanieczyszczeniem atmosfery przez
skażenia wtórne powstałe w reakcjach fotochemicznych.
Substancjami zanieczyszczającymi, mającymi największy udział w emisji
zanieczyszczeń, pochodzącymi głównie z procesów spalania energetycznego są: tlenki azotu
(NO-NO2), dwutlenek siarki (SO2), tlenek węgla (CO) i pyły. Od środków transportu
największy udział w emisji zanieczyszczeń mają: tlenek węgla (CO), tlenki azotu (NO-NO2)
i benzen (C6H6).
Według danych Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w 2011 roku
emisja zanieczyszczeń gazowych ogółem z terenu powiatu monieckiego wynosiła 20 295 ton.
W latach 2009 - 2011 obserwuje się trend malejący.
Gmina Goniądz położona jest na terenie strefy podlaskiej, dla której w 2013 roku
opracowano Program Ochrony Powietrza. „Strefa Podlaska” obejmuje wszystkie, za
wyjątkiem Aglomeracji Białostockiej, powiaty województwa podlaskiego.
Zgodnie z prowadzonymi pomiarami z 2013 roku w publikacji WIOŚ „Ocena
poziomów substancji w powietrzu i klasyfikacji stref województwa podlaskiego w 2013 roku”
w strefie podlaskiej stwierdzono przekroczenia normy pyłu zawieszonego PM2,5 ze
względu na kryterium – ochrona zdrowia (obszarem stwierdzonych pomiarami
przekroczeń jest miasto Łomża). W klasyfikacji ze względu na ochronę roślin nie wystąpiły
na terenie województwa strefy z przekroczeniami poziomów dopuszczalnych.
Na podstawie w/w publikacji WIOŚ stwierdza się, iż teren gminy Goniądz nie
należy do obszarów, gdzie wystąpiło przekroczenie stężeń zanieczyszczeń w powietrzu,
stąd też planowane do realizacji działania w PGN nie wynikają bezpośrednio z działań
naprawczych wskazanych w Programie Ochrony Powietrza dla Strefy Podlaskiej.
Stan jakości powietrza na terenie gminy Goniądz kształtowany jest głównie przez:
 źródła ciepła: lokalne kotłownie dla usług publicznych i indywidualne kotłownie
w zabudowie mieszkaniowej jednorodzinnej i wielorodzinnej,
 komunikację samochodową,
 produkcję rolniczą.
ekoexpert.com.pl
Strona | 50
Tabela poniżej przedstawia wielkość emisji z powiatu monieckiego w latach 20122013 na tle województwa podlaskiego.
Tabela 17. Emisja zanieczyszczeń powietrza z zakładów szczególnie uciążliwych
w powiecie monieckim
EMISJA ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA Z ZAKŁADÓW SZCZEGÓLNIE
UCIĄŻLIWYCH
J.m.
2012
2013
Emisja zanieczyszczeń pyłowych
woj. podlaskie ogółem
Mg/rok
1 096
977
Powiat moniecki
ogółem
Mg/rok
18
15
ze spalania paliw
Mg/rok
17
15
Emisja zanieczyszczeń gazowych
woj. podlaskie ogółem
Mg/rok
1 616 560
1 646 078
Powiat moniecki
ogółem
Mg/rok
25 564
20 295
ogółem (bez CO2)
Mg/rok
101
100
dwutlenek siarki
Mg/rok
20
22
tlenki azotu
Mg/rok
27
22
tlenek węgla
Mg/rok
54
56
dwutlenek węgla
Mg/rok
25 463
20 195
Źródło: Dane WIOŚ Białystok
Wielkości
dopuszczalnych
poziomów
stężeń
niektórych
substancji
zanieczyszczających w powietrzu określa Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24
sierpnia 2012 roku (Dz. U. 2012 poz. 1031) w sprawie poziomów niektórych substancji w
powietrzu.
ekoexpert.com.pl
Strona | 51
6. METODOLOGIA OPRACOWANIA PLANU GOSPODARKI
NISKOEMISYJNEJ
Zgodnie ze szczegółowymi zaleceniami dotyczącymi struktury Planu gospodarki
niskoemisyjnej, ma on przyczynić się do osiągnięcia celów określonych w pakiecie
klimatyczno-energetycznym do roku 2020, tj.:
-
redukcja emisji gazów cieplarnianych;
zwiększenie udziału energii pochodzącej z źródeł odnawialnych;
redukcja zużycia energii finalnej.
Powyższe cele mają zostać zrealizowane poprzez podniesienie efektywności energetycznej.
Wyznaczona w PGN redukcja gazów cieplarnianych, zwiększenie udziału OZE,
redukcja zużycia energii finalnej i lokalna poprawa jakości powietrza powinna odzwierciedlać
realne możliwości ekonomiczne, techniczne i organizacyjne (brak np. konieczności redukcji
gazów cieplarnianych do zobowiązań krajowych - o 15% czy unijnych – o 20%).
Wszelkie działania finansowane (lub współfinansowane) przez gminę, które
przyczyniają się do ww. celów powinny być wpisane do Wieloletniego Planu Finansowego
Gminy Goniądz (WPF). Na tej podstawie gminy będą mogły aplikować o środki Unii
Europejskiej w ramach perspektywy finansowej na lata 2014 -2020.
Etapy określania wielkości emisji CO2 w gminie przedstawiają się następująco:
1. Zebranie danych dla poszczególnych grup źródeł podległych gminie:
 faktury za zakup energii elektrycznej, cieplnej, paliw do ogrzewania, paliw
transportowych,
2. Zebranie danych o dostarczonej energii i paliwach od dystrybutorów ciepła, energii
elektrycznej, gazu dla obszaru gminy,
3. Oszacowanie zapotrzebowania na ciepło z pozostałych paliw kopalnych w
poszczególnych grupach odbiorców,
4. Oszacowanie zużycie paliw transportowych,
5. Oszacowanie zużycie paliw w produkcji ciepła,
6. Przeliczenie pozyskanych wartości za pomocą wskaźników emisji na emisję CO2,
7. Określenie wielkości produkcji energii ze źródeł odnawialnych;
Pierwszym etapem inwentaryzacji emisji na terenie gminy jest identyfikacja okoliczności i
cech charakterystycznych mający wpływ na wielkość emisji.
Wyróżniamy następujące czynniki:
1. Determinujące aktualny poziom emisji,
2. Determinujące wzrost emisyjności,
3. Determinujące spadek emisyjności;
Do czynników determinujących aktualny poziom emisji należą:
 Gęstość zaludnienia,
ekoexpert.com.pl
Strona | 52





Ilość gospodarstw domowych,
Ilość podmiotów gospodarczych działających na terenie gminy,
Stopień urbanizacji,
Szlaki tranzytowe przebiegające przez teren gminy,
Ilość pojazdów zarejestrowanych na terenie gminy;
Wskazane wyżej czynniki wpływają na aktualne zużycie energii finalnej, a tym samym
całkowitą wielkość emisji CO2 z obszaru gminy w roku obliczeniowym.
Do czynników determinujących wzrost emisyjności należą:
 Wzrost ilości mieszkańców,
 Wzrost ilości gospodarstw domowych,
 Wzrost ilości podmiotów gospodarczych działających na terenie gminy,
 Budowa nowych szlaków drogowych,
 Wzrost ilości pojazdów zarejestrowanych na terenie gminy;
Do czynników determinujących spadek emisyjności należą:







Spadek ilości mieszkańców,
Spadek ilości gospodarstw domowych,
Spadek ilości podmiotów gospodarczych działających na terenie gminy,
Spadek ilości pojazdów zarejestrowanych na terenie gminy,
Termomodernizacja i poprawa stanu technicznego obiektów publicznych,
Poprawa efektywności energetycznej obiektów prywatnych,
Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii.
Czynniki determinujące wzrost lub spadek emisyjności wpływać będą na wielkość
emisji w roku docelowym.
Celem inwentaryzacji jest zatem dokonanie charakterystyki gminy w oparciu o
wymienione wyżej kryteria, co pozwoli oszacować aktualny poziom emisji gazów
cieplarnianych w roku obliczeniowym oraz ustalić prognozowany trend zmian emisji do roku
2020.
Proces sporządzania inwentaryzacji emisji może być ogólnie opisany, jako proces
zbierania odpowiednich danych, a następnie wprowadzania tych danych do narzędzia
inwentaryzacji emisji PGN.
W tym celu wykorzystano dwie metody zbierania danych emisji:
1. Metodologia „bottom-up” polega na zbieraniu danych u źródła. Każda jednostka
podlegająca inwentaryzacji podaje dane, które później agreguje się w taki sposób, aby
dane były reprezentatywne dla większej populacji lub obszaru. Metodologia ta
zwiększa prawdopodobieństwo popełnienia błędu przy analizie i obróbce danych oraz
niepewność, czy cała docelowa populacja została ujęta w zestawieniu.
ekoexpert.com.pl
Strona | 53
2. Metodologia „top-down” polega na pozyskiwaniu zagregowanych danych dla
większej jednostki obszaru lub populacji. Jakość danych jest wtedy generalnie lepsza,
ponieważ jest mała ilość źródeł danych. Jeżeli zagregowane dane nie są
reprezentatywne dla danego obszaru lub populacji, należy tak je przekształcić, aby jak
najwierniej obrazowały zaistniałą sytuację. Głównym defektem tej metody jest mała
rozdzielczość danych, która może ukryć trendy, mogące pojawić się przy większej
rozdzielczości.
Większość danych związanych z aktywnością samorządu lokalnego można uzyskać z
faktur za dostawy energii, zakupu paliw. Dla grupy społeczeństwa, źródła danych są bardziej
zdywersyfikowane i obejmują dane uzyskane od dostawców prądu, stosowanych ankietach
oraz szacunkach eksperckich.
6.1
Podstawowe założenia przyjęte w "Planie"
Podstawą merytoryczną niniejszego „Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy
Goniądz na lata 2016 – 2022” jest inwentaryzacja emisji gazów cieplarnianych do powietrza.
Dokument opracowano zgodnie z proponowaną przez NFOŚiGW metodologią
monitorowania wskaźników opracowaną przez Wspólne Centrum Badawcze (JRC) Komisji
Europejskiej we współpracy z Dyrekcją Generalną ds. Energii (DG ENER) i Biuro
Porozumienia Burmistrzów, zawartą w poradniku „Jak opracować plan działań na rzecz
zrównoważonej energii (SEAP)”.
Tabela 18. Wykaz interesariuszy Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Goniądz
Zobowiązania wobec
Wykaz interesariuszy Zakres uczestnictwa w PGN
realizacji PGN
Wdrażanie działań PGN;
Udział w opracowaniu Planu;
Opracowanie raportów
dostarczenie niezbędnych
z realizacji Planu;
Lokalna administracja
informacji na temat obiektów
Zachęcanie innych
administracji publicznej;
interesiariuszy do realizacji
działań określonych w PGN
Brak zobowiązania;
Dostarczenie informacji na
Dostawcy energii
temat zużycia energii
temat zużycia energii
elektrycznej na terenie gminy
Goniądz
Brak zobowiązania;
temat zużycia paliw
Podmioty działające w
temat zużycia paliw
transportowych, planowanej
sektorze transportu
transportowych, planowanej
długości tras
długości tras
Biznes i przemysł
Uczestnictwo w realizacji
ekoexpert.com.pl
Strona | 54
temat zużycia paliw kopalnych
i energii
Społeczność lokalna
temat zużycia paliw kopalnych
i energii
działań PGN;
Informowanie Urzędu
Miejskiego o wykonywanych
działaniach w zakresie redukcji
emisji zanieczyszczeń (typu:
termomodernizacja,
wykorzystanie OZE, wymiana
rodzaju kotła)
Uczestnictwo w realizacji
działań PGN;
Informowanie Urzędu
Miejskiego o wykonywanych
działaniach w zakresie redukcji
emisji zanieczyszczeń (typu:
termomodernizacja,
wykorzystanie OZE, wymiana
rodzaju kotła)
Założenia inwentaryzacji:
− inwentaryzacja obejmuje obszar w granicach administracyjnych gminy miejsko-wiejskiej
Goniądz,
− wszelkie pozyskane informacje odnosiły się do roku 2015, zwanego dalej rokiem
inwentaryzacji /(rokiem bazowym,
− przeprowadzenie inwentaryzacji zostało poprzedzone społeczną kampanią informacyjną
w formie ogłoszeń na stronie internetowej Urzędu Miejskiego w Goniądzu,
− informacje o przystąpieniu do opracowania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej oraz
planowanej inwentaryzacji przedstawiono podczas spotkania Rady Miejskiej w Goniadzu
dla zebranych sołtysów w celu poinformowania pozostałych mieszkańców swoich
sołectw o przeprowadzonej inwentaryzacji,
− w przeprowadzeniu inwentaryzacji brali czynny udział pracownicy Urzędu Miejskiego w
Goniądzu poprzez informowanie mieszkańców oraz przeprowadzanie badań
ankietowych,
− badanie ankietowe skierowano do odbiorców następujących sektorów:
- sektor obiektów/instalacji użyteczności publicznej,
- sektor mieszkalny,
- oświetlenie uliczne,
- sektor przemysłowy poza EU ETS
- transport (publiczny, tabor gminny, transport prywatny i komercyjny)
− wykorzystane kwestionariusze zawierały pytania odnośnie zużycia i zapotrzebowania na
energię elektryczną, energię cieplną, paliwa gazowe oraz pozostałe paliwa kopalne np.
ropa, węgiel, olej opałowy użytkowane na cele transportowe oraz cele socjalno-bytowe.
ekoexpert.com.pl
Strona | 55
Ponadto ankieta zawierała szereg pytań dotyczących przeprowadzonych prac
termomodernizacyjnych oraz planowanego udziału mieszkańców i przedsiębiorców w
działaniach gminy na rzecz redukcji emisji gazów cieplarnianych.
− za rok bazowy, przyjęto rok 2015. Wybór roku 2015 jako roku bazowego wynika z
możliwości pozyskania najbardziej wiarygodnych i kompletnych danych na temat
zużycia paliw kopalnych oraz zużycia energii elektrycznej za ten rok.
− inwentaryzacja nie objęła sektora rolnictwa, zgodnie z założeniami Poradnika SEAP.
− mimo, iż wykorzystywana w procesach energetycznego spalania biomasa (w tym
drewno) traktowana jest jako odnawialne źródło energii, w bazie emisyjnej źródło
to, nie zostało uwzględniono w bilansie produkcji energii odnawialnej.
Założenie takie ma na celu wspieranie innych źródeł energii odnawialnej, aby ograniczyć
nadmierną i niekontrolowaną wycinkę drzew. Chodzi o ograniczenie współspalania
drewna z węglem, i w ten sposób zwiększanie udziału energii odnawialnej w ogólnym
bilansie wykorzystywanej energii.
6.2
Wskaźniki emisji
W poniższym dokumencie, w celu obliczenia wielkości emisji CO2 wynikłej z
końcowego zużycie energii na terenie gminy, posłużono się „standardowymi” wskaźnikami
emisji zgodnymi z zasadami IPPC.
Dla obliczenia emisji z poszczególnych źródeł zastosowano wskaźniki emisji CO2
opracowane w Krajowym Ośrodku Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBiZE):
„Wartości opałowe (WO) i wskaźniki emisji CO2 (WE) w roku 2012 do raportowania w
ramach Wspólnotowego Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji za rok 2015, KOBiZE,
Warszawa, 2014”.
Wielkość wskaźnika referencyjnego jednostkowej emisyjności dwutlenku węgla przy
produkcji energii elektrycznej przyjęto na poziomie WE=0,812 Mg CO2/MWh, opracowany
w Krajowym Ośrodku Bilansowania i Zarządzania Emisjami i opublikowany w czerwcu 2011
roku.
Tabela 19. Wskaźniki emisji gazów cieplarnianych
Lp.
Rodzaj nośnika energii
Wartość opałowa
[MJ/kg]
Wskaźnik emisji CO2
[kg/GJ]
Drewno opałowe i odpady
15,60
0*
pochodzenia drzewnego
2.
Biogaz
50,40
54,33
3.
Gaz ciekły
47,31
62,44
4.
Benzyny silnikowe
44,80
68,61
Olej napędowy (w tym olej opałowy
5.
43,33
73,33
lekki)
6.
Oleje opałowe
40,19
76,59
7.
Węgiel kamienny
22,63
94,73
8.
Energia elektryczna
0,812 MWh
Źródło: wskaźniki na podstawie: „Wartości opałowe (WO) i wskaźniki emisji CO2 (WE) w roku 2012 do
raportowania w ramach Wspólnotowego Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji za rok 2015, KOBIZE,
Warszawa, 2014
1.
ekoexpert.com.pl
Strona | 56
* biomasę i biopaliwa traktuje się jako odnawialne źródła energii, których wykorzystanie nie
wpływa na zawartość CO2 w atmosferze. W efekcie spalania węgla zawartego w materii
organicznej w drewnie, tworzy się CO2. Emisji tych nie bierze się jednak pod uwagę podczas
sporządzania inwentaryzacji emisji CO2, zakładając, że ilość węgla uwalnianego w procesie
spalania jest równa ilości węgla pobranego przez biomasę w trakcie procesu fotosyntezy. W
takim przypadku standardowy wskaźnik emisji CO2 dla biomasy wynosi zero.
Tabela 20. Wskaźniki emisji dla lokalnej produkcji energii elektrycznej ze źródeł
odnawialnych
Źródło energii elektrycznej
Standardowy wskaźnik
emisji [t CO2/MWhe]
0
0
0
Wskaźnik emisji LCA [t CO2eq/MWhe]
0,020-0,050 *
0,007 **
0,02
Ogniwa fotowoltaiczne
Elektrownia wiatrowa
Elektrownia wodna
*Źródło: Vasilis i inni, 2008
**wyznaczono w oparciu o wyniki pochodzące z wybranej elektrowni wiatrowej, zlokalizowanej na wybrzeżu,
w miejscy charakteryzującym się dobrymi warunkami wiatrowymi
Do określania wielkości emisji w roku bazowym 2014 oraz w latach 2015 – 2020
zastosowano metodologię i narzędzia wypracowane w ramach własnych doświadczeń.
Obliczenia wielkości emisji wykonano za pomocą programu własnego opartego na prostym w
użyciu arkuszu kalkulacyjnym, który przelicza dane wejściowe (ilość zużytych paliw i
energii) na wielkości emisji gazów cieplarnianych za pomocą krajowych wskaźników emisji.
Wielkość emisji określana jest w tonach CO2 (Mg CO2), z uwzględnieniem iż
znaczenie pozostałych gazów cieplarnianych jest niewielkie.
Obliczenia wielkości emisji wykonano za pomocą arkuszy kalkulacyjnych. Do
obliczeń wykorzystano następujący wzór obliczeniowy:
ECO2 = C x WO x WE
gdzie:
ECO2 - oznacza wielkość emisji CO2 [MgCO2]
C - oznacza zużycie energii (elektrycznej, paliwa) [kg/rok]
WO – oznacza wartość opałową paliwa [MJ/kg]
WE - oznacza wskaźnik emisji CO2 [MgCO2/GJ]/ [MgCO2/MWh]
Inwentaryzacja została podzielona na dwa sektory:
- sektor pierwszy związany z aktywnością samorządu lokalnego,
- sektor drugi związany z aktywnością społeczeństwa.
Każdy sektor został podzielony na grupy źródeł, odpowiadające działaniom władz lokalnych
i społeczeństwa, w celu ułatwienia zbiórki danych oraz wprowadzania danych do PGN.
ekoexpert.com.pl
Strona | 57
Grupy źródeł emisji wydzielone w związku z aktywnością samorządu lokalnego:
- budynki administracji publicznej (w tym budownictwo społeczne),
- transport,
- oświetlenie publiczne.
Emisje związane z tą grupą odnoszą się do emisji, za którą Samorząd jest bezpośrednio
odpowiedzialny (np. Urząd Miejski, gminne jednostki organizacyjne, spółki z udziałem
gminy).
Podgrupy źródeł emisji wydzielone w związku z aktywnością społeczeństwa:
- mieszkalnictwo,
- transport,
- lokalna produkcja energii.
Emisje związane z tą grupą odnoszą się do pozostałych emisji gazów cieplarnianych,
których źródłem jest działalność społeczeństwa i przedsiębiorstw znajdujących w granicach
administracyjnych gminy.
6.3
Wykaz źródeł danych uwzględnionych w inwentaryzacji bazowej
W inwentaryzacji uwzględniono dane źródłowe za 2015 rok w zakresie:
- zużycia energii elektrycznej,
- zużycia paliw kopalnych (węgiel kamienny, gaz ziemny i olej opałowy),
- zużycia paliw przeznaczonych do transportu,
- wykonanych prac termomodernizacyjnych budynków, w tym wymiana okien,
ocieplenie ścian, stropodachu;
W celu zebrania danych posłużono się metodologią „bottom-up” oraz „top-down”. Dane o
zużyciach pozyskano z materiałów udostępnionych przez Urząd Miejski w Goniądzu, danych
statystycznych GUS, dokumentów strategicznych i planistycznych gminy, danych
pozyskanych od zakładów energetycznych i ankiet pozyskanych od społeczności lokalnej.
Dane pozyskane od samorządu lokalnego (metodologią „bottom-up”):
-
-
-
zużycie energii elektrycznej w obiektach użyteczności publicznej (w tym budynki,
oświetlenie publiczne itp.), określono na podstawie faktur oraz danych z Zakładu
energetycznego,
zużycie ciepła sieciowego – w opracowaniu uwzględniano jedynie lokalne sieci
ciepłownicze. Na terenie gminy Goniądz ogrzewanie realizowane jest przy pomocy
indywidualnych źródeł ciepła – nie występuje zbiorczy system centralnego
ogrzewania - ciepłownia zawodowa. Występują jedynie lokalne sieci ciepłownicze
ogrzewające budynki wielorodzinne poszczególnych wspólnot czy spółdzielni
mieszkaniowych,
zużycie paliw (gazu, węgla kamiennego, biomasy, oleju napędowego) określono na
podstawie faktur,
zużycie paliw samochodowych (pojazdy osobowe, dostawcze, autobusy i inne) przez
pojazdy należące do gminy lub gminnych jednostek organizacyjnych, spółek z
ekoexpert.com.pl
Strona | 58
udziałem gminy itp.) określono na podstawie informacji pochodzących z Urzędu
Miejskiego w Goniądzu;
Dane pozyskane od społeczeństwa (metodologią „top-down” i „bottom-up”):
-
-
zużycie energii elektrycznej określono na podstawie danych otrzymanych od Zakładu
energetycznego oraz na podstawie wypełnionych ankiet,
zużycie paliw (gazu, węgla kamiennego, biomasy oleju napędowego) określono na
podstawie danych pozyskanych na podstawie ankiet,
zużycie ciepła sieciowego –uwzględniano jedynie lokalne sieci ciepłownicze,
zużycia paliw w transporcie oszacowano na podstawie danych dotyczących struktury
pojazdów zarejestrowanych na terenie gminy, struktury pojazdów zarejestrowanych w
Polsce (GUS) oraz średnich długości pokonywanych przez pojazdy na terenie gminy i
średniego spalania paliw (szacunki na podstawie danych Instytutu Transportu
Samochodowego),
W inwentaryzacji bazowej nie uwzględniono zużycia paliw na cele rolnicze (jako
transport odbywający się poza wyznaczonymi drogami). W Planie Gospodarki
Niskoemisyjnej dla gminy Goniądz na lata 2016 – 2022 nie uwzględniono działań w
tym sektorze, dlatego też nie został on ujęty w bazie emisyjnej,
zużycie ciepła przez budynki wielorodzinne określono na podstawie wielkości zużycia
paliw, dane uzyskano od zarządców budynków wielorodzinnych znajdujących się
terenie gminy Goniądz;
ekoexpert.com.pl
Strona | 59
7. CHARAKTERYSTYKA NOŚNIKÓW ENERGETYCZNYCH
I GŁÓWNYCH ODBIORCÓW ENERGII
7.1
System ciepłowniczy
Na terenie gminy Goniądz nie występuje ogólna sieć ciepłownicza. Lokalne sieci
ciepłownicze występują przy istniejących na terenie gminy Spółdzielniach Mieszkaniowych.
Pierwsza sieć znajduje się w Spółdzielni Mieszkaniowej „Nadbiebrzańskie Wzgórza”
w Goniądzu. Spółdzielnia posiada lokalną sieć ciepłowniczą dostarczającą ciepło do 7
budynków mieszkalnych oraz jednego budynku kotłowni. Kolejna sieć ciepłownicza
występuje we Wspólnocie Mieszkaniowej Nieruchomości Osowiec-Twierdza w miejscowości
Osowiec-Twierdza. Wspólna sieć ciepłownicza zasila 2 budynki mieszkalne oraz 1 budynek
kotłowni. Zakład Usług Komunalnych w Goniądzu również posiada lokalną sieć ciepłowniczą
ogrzewającą 3 budynki (2 budynki mieszkalne i 1 budynek gminny, którym jest Urząd
Miejski).
W strukturze wykorzystywanych paliw w poszczególnych obszarach gminy Goniądz
występuje zarówno olej opałowy, węgiel kamienny, drewno oraz gaz propan-butan, głównie
do przygotowania posiłków. Największy udział jako nośnik energii ma drewno oraz węgiel
kamienny. Powszechność wykorzystywania paliw stałych, w tym drewna i węgla
kamiennego, wynika z ich atrakcyjnej ceny w stosunku do innych paliw oferowanych na
rynku oraz z wysoką dostępnością na rynku.
Budynki wielorodzinne oraz użyteczności publicznej ogrzewane są przez kotłownie,
które wykorzystują do celów grzewczych zarówno paliwa stałe jak i płynne. Ciepło z
kotłowni wykorzystywane jest na potrzeby własne obiektów.
Stan zaopatrzenia w ciepło w obiektach będących własnością gminy
Bieżące zużycie energii cieplnej dla obiektów będących w zarządzie gminy Goniądz
opracowano na podstawie, przekazanych przez Urząd Miejski w Goniądzu, informacji o
zużyciu paliw za rok 2015.
Do przeliczeń przyjęto średnie wartości opałowe określone w poradniku „Wskaźniki
emisji zanieczyszczeń ze spalania paliw w kotłach o nominalnej mocy cieplnej do 5 MW”,
styczeń 2014 rok, KOBiZE.
Do przeliczeń przyjęto średnie wartości opałowe na poziomie:
- olej opałowy lekki
0,04019 GJ/kg
- miał węglowy
0,02263 GJ/kg
- drewno
0,01560 GJ/kg
- gaz propan-butan
0,04731 GJ/kg
- gaz ziemny
0,04800 GJ/kg
ekoexpert.com.pl
Strona | 60
Tabela 21. Zapotrzebowanie na energię cieplną dla obiektów publicznych z obszaru gminy
Goniądz wraz ze sposobem ich ogrzewania
Lp.
Nazwa Budynku
Adres
Rodzaj źródła
ciepła
Rodzaj
paliwa
[kg]
Średnie roczne
zapotrzebowanie
na energię cieplną
[GJ/rok]
Roczne
zużycie
Budynek szkolny
SP
Budynek
mieszkalny nr 29
Budynek
gospodarczy
Wroceń
Nieużytkowany
-
-
-
Piec kaflowy
drewno
4000
62,40
Nieużytkowany
-
-
-
4.
Budynek szkolny
Białosuknia
Nieużytkowany
-
-
-
5.
Budynek
gospodarczy
Budynek
gospodarczy
Białosuknia
Nieużytkowany
-
-
-
Białosuknia
Nieużytkowany
-
-
-
7.
Garaż
Białosuknia
Nieużytkowany
-
-
-
8.
Świetlica
Downary
-
Świetlica
Kramówka Mała
Energia
elektryczna
Energia
elektryczna
-
9.
Ogrzewanie
elektryczne
Ogrzewanie
elektryczne
-
-
10.
Świetlica
Wólka Piaseczna
Nieogrzewany
-
-
-
11.
Budynek
gospodarczy przy
świetlicy
Klewianka
Nieogrzewany
-
-
-
12.
Świetlica
Osowiec
-
Świetlica
Klewianka
Energia
elektryczna
Energia
elektryczna
-
13.
Ogrzewanie
elektryczne
Ogrzewanie
elektryczne
-
-
14.
Świetlica
Płochowo
Nieogrzewany
-
-
-
15.
Świetlica
Kramówka Duża
Ogrzewanie
elektryczne
Energia
elektryczna
-
-
16.
Budynek szkolny
Osowiec
Nieużytkowany
-
-
-
17.
Budynek
mieszkalny
Budynek
gospodarczy
Osowiec
Nieużytkowany
-
-
-
Osowiec
Nieużytkowany
-
-
-
Węgiel
7500
169,725
Węgiel
500
11,315
Węgiel
1000
22,63
1.
2.
3.
6.
18.
Kocioł
węglowy/
drzewny
Kocioł
węglowy/
drzewny
Kocioł
węglowy/
drzewny
19.
Budynek OSP
Goniądz
20.
Garaż OSP
Goniądz
21.
Budynek
gospodarczy (od
ZRB dla OSP)
Goniądz
22.
Budynek OSP
Białosuknia
Nieogrzewany
-
-
-
23.
Szkoła
Podstawowa
Budynek
mieszkalny przy
Klewianka
Nieużytkowany
-
-
-
Klewianka
Nieużytkowany
-
-
-
24.
ekoexpert.com.pl
Strona | 61
szkole
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
Dom mieszkalny
przy szkole
Budynek
gospodarczy przy
szkole
Szkoła
podstawowa
2 Budynki
gospodarcze przy
szkole
Miejski Ośrodek
Wypoczynku i
Rekreacji w
Goniądzu
Zespół SzkolnoPrzedszkolny w
Goniądzu
Gminny Ośrodek
Kultury w
Goniądzu
Oczyszczalnia
ścieków
Stacja
Uzdatniania
Wody
Stacja
Uzdatniania
Wody
Stacja
Uzdatniania
Wody
Stacja
Uzdatniania
Wody
Stacja
Uzdatniania
Wody
Przepompownia
wody
Budynek
wysypiska śmieci
Klewianka
Nieużytkowany
-
-
-
Klewianka
Nieużytkowany
-
-
-
Downary 52
Kocioł na pellet
Pellet
5000
113,15
Downary
Nieogrzewany
-
-
-
Goniądz
Nieogrzewany
-
-
-
18, Goniądz
Kocioł na
węgiel
Węgiel
180000,
00
4073,40
ul. Stary Rynek 23,
Goniądz
Kocioł olejowy
Olej opałowy
lekki
10373,4
416,91
ul. Demokratyczna,
Goniądz
Piecyk
elektryczny,
grzejnik
elektryczny
-
-
-
Goniądz
Kocioł na
paliwo stałe CO
-
-
Wroceń
Nagrzewnica
elektryczna
-
-
Białosuknia
Kocioł na
paliwo stałe CO
-
-
Downary
Kocioł na
paliwo stałe CO
-
-
Osowiec
Kocioł na
paliwo stałe CO
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Grzejnik
elektryczny
Grzejnik
elektryczny
Płochowo
Łazy
węgiel,
drewno
węgiel,
drewno
węgiel,
drewno
węgiel,
drewno
węgiel,
Budynek biura
ZUK
ul. Majora Węgielnego,
Goniądz
Kocioł na
węgiel
drewno
Budynek
gospodarczy
+WC
Budynek
gospodarczy przy
ADM 36
Magazyn
gazowniczy
Goniądz
Nieogrzewany
-
-
-
Goniądz
Nieogrzewany
-
-
-
Nieogrzewany
-
-
-
Nieogrzewany
-
-
-
Kocioł na
węgiel
Węgiel
14820
335,38
44.
Garaż
45.
ADM 52
(budynek
ul.Wojska Polskiego,
Goniądz
Goniądz
52, Goniądz
ekoexpert.com.pl
Strona | 62
wielorodzinny)
46.
47.
48.
Budynek
gospodarczy
(przy Agronom)
Budynek
garażowy (przy
Agronom)
Budynek
ubikacja (przy
Agronom)
49.
Budynek chorych
zwierząt
50.
Budynek
gospodarczy
51.
Urząd Miejski
52.
Urząd Miejski
53.
54.
Wspólnota
Mieszkaniowa w
Goniądzu 19-110
Goniądz, Plac 11
Listopada 34
Wspólnota
Mieszkaniowa w
Goniądzu 19-110
Goniądz, Plac 11
Listopada 36
52, Goniądz
Nieogrzewany
-
-
-
52, Goniądz
Nieogrzewany
-
-
-
Nieogrzewany
-
-
-
Nieogrzewany
-
-
-
52, Goniądz
Nieogrzewany
-
-
-
ul. Kościuszki 21,
Goniądz
Goniądz
Kocioł na
węgiel
Węgiel
7580
171,54
Kocioł na
węgiel
Węgiel
61880
1400,34
52, Goniądz
52, Goniądz
Goniądz
Goniądz
Razem
6776,79
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Miejskiego w Goniądzu oraz Zakładu Usług
Komunalnych w Goniądzu, dane za rok 2015
W większości, publicznych budynków ciepło pozyskiwane jest ze spalania paliw
stałych tj. węgla kamiennego i drewna. Zaledwie jeden budynek ogrzewany jest poprzez
spalanie oleju opałowego. Trzy budynki użyteczności publicznej wyposażone są w kolektory
słoneczne do podgrzania ciepłej wody. Roczne zapotrzebowanie na energię cieplną w
obiektach użyteczności publicznej w gminie Goniądz w roku 2015 wynosiło 6 776,79 GJ.
Udział wykorzystywanych paliw do ogrzewania w obiektach gminnych został przedstawiony
na poniższym wykresie.
ekoexpert.com.pl
Strona | 63
Wykres 4. Udział poszczególnych paliw wykorzystywanych do ogrzewania budynków
gminnych w roku 2015
Wykorzystanie źródeł ciepła w budynkach
znajdujących się w zarządzie Gminy
2%
[WARTOŚĆ]%
37%
22%
2%
piec olejowy
piec węglowy (ekogroszek)
piec na drewno (biomasa)
ogrzewanie elektryczne
Źródło: opracowanie własne na podstawie ankietyzacji
Stan zaopatrzenia w ciepło w gospodarstwach domowych
Na terenie gminy Goniądz nie występuje centralna sieć ciepłownicza. Za pomocą lokalnych
sieci ogrzewane są niektóre z budynków Zakładu Usług Komunalnych w Goniądzu,
Spółdzielnia Mieszkaniowa „Nadbiebrzańskie Wzgórza” oraz Wspólnota Mieszkaniowa
Nieruchomości Osowiec-Twierdza”.
Struktura budynków mieszkalnych na terenie gminy przedstawia się następująco:
- 9 budynków mieszkalnych zarządzanych przez ZUK w Goniądzu (60 mieszkań, z czego 14
mieszkań zaopatrywanych jest w ciepło za pomocą sieci, 46 mieszkań opalanych jest
indywidualnie przez ich mieszkańców),
- 2 budynki mieszkalne zarządzane przez Wspólnotę Mieszkaniową Nieruchomości OsowiecTwierdza (79 mieszkań),
- budynków mieszkalnych zarządzane przez Spółdzielnie Mieszkaniową „Nadbiebrzańskie
Wzgórza” (138 mieszkań);
Zabudowa jednorodzinna
Zaopatrzenie w ciepło dla obiektów mieszkalnych jednorodzinnych oparte jest na
indywidualnych systemach grzewczych, w którym wykorzystywane są głównie paliwa stałe.
Powszechność wykorzystywania paliw stałych, w tym węgla kamiennego i drewna, wynika z
ich atrakcyjnej ceny w stosunku do innych paliw oferowanych na rynku oraz z wysoką
dostępnością na rynku. Ponadto wielu mieszkańców gminy przyznaje, iż na cele opałowe
pozyskuje drewno ze swojego lasu co nie wiąże się z kosztami zakupu opału.
Do produkcji ciepła niemożliwe jest wykorzystanie gazu, gdyż gmina Goniądz nie jest
zgazyfikowana.
ekoexpert.com.pl
Strona | 64
Na podstawie inwentaryzacji przeprowadzonej w 2015 roku otrzymano informacje
dotyczące struktury ciepłowniczej budynków mieszkalnych na terenie gminy oraz aktualnego
zużycia paliw energetycznych.
W wyniku inwentaryzacji pozyskano 189 ankiet (dla budynków mieszkalnych w
zabudowie jednorodzinnej), co stanowi 15,17 % ogólnej wartości wszystkich nieruchomości
znajdujących się na terenie gminy.
Wykres poniżej przedstawia podział na rodzaje źródeł ciepła występuje na obszarze
gminy Goniądz w sektorze zabudowy jednorodzinnej.
Wykres 5. Struktura indywidualnych źródeł ciepła budynków jednorodzinnych
Struktura indywidualnych źródeł ciepła mieszkańców
Gminy
0%
1%
centralne
ogrzewanie
ogrzewanie
elektryczne
piece kaflowe
15%
84%
Źródło: opracowanie własne na podstawie przeprowadzonej inwentaryzacji
Dominującym źródłem ciepła w jednorodzinnych budynkach mieszkalnych jest
centralne ogrzewanie, do którego zaliczyć można również ogrzewanie indywidualne
stanowiące kocioł + grzejniki stanowi ono 84% wszystkich urządzeń grzewczych. Blisko
15% budynków ogrzewanych jest za pomocą pieców kaflowych. Zaledwie 1% nieruchomości
do celów grzewczych wykorzystuje energię elektryczną.
Tabela poniżej przedstawia zgormadzone dane odnośnie rodzaju i ilości
wykorzystywanych paliw do celów grzewczych dla budynków mieszkalnych w zabudowie
jednorodzinnej, wyznaczone na podstawie danych ankietowych w odniesieniu do obszaru
całej gminy.
ekoexpert.com.pl
Strona | 65
Tabela 22. Zużycie poszczególnych paliw oraz ilość wytwarzanej energii w budynkach
mieszkalnych w zabudowie jednorodzinnej (dla próby z inwentaryzacji ok 15,17%)
Ilość energii pochodzącej
Roczna wielkość zużycia
Rodzaj paliwa
z danego nośnika
[Mg/rok]
[GJ/rok]
Drewno
1349,712
138810,381
Węgiel
362,1
54021,8331
Olej opałowy
1,7
450,425704
Gaz ciekły (do ogrzewania +
4,55535
1420,79342
przygotowanie posiłków)
Gaz ziemny
0
0
Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji z inwentaryzacji (dane dla grupy inwentaryzowanej)
Inwentaryzacji poddano również określenie stanu termomodernizacyjnego budynków
mieszkalnych. Stan termomodernizacyjny jednorodzinnych budynków mieszkalnych na
terenie gminy przedstawia poniższy wykres.
Wykres 6. Stan termomodernizacyjny jednorodzinnych budynków mieszkalnych na terenie
gminy Goniądz
Stan termomodernizacyjny w jednorodzinnych budynkach
mieszkalnych
Ocieplenie ścian zewnętrznych
Ocieplenie
87
69
63
24
Nie wykonano
Tak, wykonano
brak odpowiedzi
Planowane w ciagu
najbliższych 5 lat
Nie widzę potrzeby
Planowane w ciagu
najbliższych 5 lat
4
11
brak odpowiedzi
36
3
Nie wykonano
3
Tak, wykonano
7
brak odpowiedzi
23
Nie widzę potrzeby
58
PCV/drewniane
PCV
drewnaine
powyżej 12 lat
do 12 lat
Liczba udzielonych odpowiedzi
180 Rodzaj okien
161
160
140
120
100
80
60
40 29
11 18
20
0
Źródło: opracowanie własne na podstawie wyników z ankietyzacji (dane dla grupy inwentaryzowanej)
Rozkład odpowiedzi dla wykonanej próby ankiet przedstawia się następująco: w ok.
15,34% ankietowanych budynkach mieszkalnych przeprowadzono w ciągu ostatnich 12 lat
prace termomodernizacyjne polegające na wymianie okien. Z uwagi na duży odsetek
budynków z oknami których wiek przekracza 12 lat (ok 84%) zleca się przeprowadzenie prac
termomodernizacyjnych związanych z wymianą okien na okna odpowiadające wymaganiom
ekoexpert.com.pl
Strona | 66
niskoemisyjnym z niskim współczynnikiem przenikania ciepła. W ok. 42,86% obiektach
przeprowadzono lub planuje się w najbliższym czasie przeprowadzić termomodernizacje
ścian zewnętrznych oraz dachu, zaś w 58,20% obiektów ocieplono lub planuje się w
najbliższych latach ocieplić strop.
Zabudowa wielorodzinna pod zarządem
Budynki wielorodzinne znajdujące się pod zarządem spółdzielni bądź wspólnoty
mieszkaniowej ogrzewane są z wykorzystaniem kotłowni lokalnej.
W tabeli poniżej przedstawiono wykaz nieruchomości wielorodzinnych z zarządcami
oraz sposób ich ogrzewania. W budynkach tych do ogrzewania wykorzystywane są kotły
węglowe oraz olejowe.
Tabela 23. Wykaz nieruchomości wielorodzinnych na terenie gminy Goniądz
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Zarządca
Spółdzielnia
Mieszkaniowa
„Nadbiebrzańskie
Wzgórza“
9.
Sposób
ogrzewania
ul. Kościuszki 26, Goniądz
ul. Kościuszki 34A, Goniądz
3 kotły
węglowe o
mocy 300 kW
rozprowadzenie
ciepła za
pomocą
lokalnej sieci
cieplnej
Piec olejowy
rozprowadzenie
ciepła za
pomocą
lokalnej sieci
cieplnej
Kocioł na
węgiel/drewno
Kocioł na
węgiel
Kocioł na
węgiel/drewno
Kocioł na
węgiel
ogrzewający
dodatkowo
budynek
ul. Kościuszki 34B, Goniądz
7.
8.
Adres nieruchomości
wielorodzinnej
Wspólnota
Mieszkaniowa
Nieruchomości
OsowiecTwierdza
Osowiec Twierdza 58
Osowiec Twierdza 31
10.
11.
Goniądz
12.
13.
14.
Zakład Usług
Komunalnych w
Goniądzu
Plac 11 Listopada 31, Goniądz
Wielkość
zużycia
paliwa
[kg/rok]
350 000,00
39 104,00
Brak
danych
14820
Brak
danych
41253,33
(założono
2/3
całkowitego
zużycia
ekoexpert.com.pl
Strona | 67
15.
16.
ul.Słowackiego 8, Goniądz
17.
Downary 53
Urzędu
Miejskiego
Kocioł/
pieckaflowy na
węgiel/drewno
Kocioł na
węgiel/drewno
w budynku
szkolnym *
Kocioł na
węgiel/drewno
Brak
danych
Brak
danych
Brak
danych
Źródło: dane uzyskane z Urzędu Miejskiego w Goniądzu oraz od zarządców nieruchomości wielorodzinnych
W 2016 roku trwają prace majće na celu odłączenie nieruchomości od źródła ciepła znajdującego się w
Zespole Szkolno-Przedszkolnym
*
W tabeli poniżej zostało przedstawione zapotrzebowanie na energię cieplną dla
budynków wielorodzinnych. Obliczeń dokonano na podstawie danych o wielkości rocznego
zużycia paliw do ogrzewania w budynkach, które zostały przekazane od zarządców
nieruchomości.
Tabela 24. Zużycie poszczególnych paliw w budynkach wielorodzinnych z zarządcami w
gminie Goniądz – dane za rok 2015
Wielkość zużycia paliwa –
Zapotrzebowanie na
rok 2015
energię cieplną
[Mg/rok]
[GJ/rok]
Olej opałowy
39,104
1571,59
Węgiel
406,073
9189,44
Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji od zarządców nieruchomości wielorodzinnych na terenie
gminy Goniądz
Według pozyskanych danych budynki wielorodzinne ogrzewane są głównie za
pomocą węgla oraz oleju opałowego.
Stan zaopatrzenia w ciepło w budynkach przedsiębiorstw
Stan zaopatrzenia w ciepło w budynkach przedsiębiorstw oceniono na podstawie
ankiet zwrotnych jakie zostały uzyskane od przedsiębiorców. Grupę dwóch przedsiębiorców,
z których pozyskano informacje, przyjęto jako grupę wskazaną jako „przemysł” w wyniku
inwentaryzacji. Z uwagi na niewielką liczbę przedsiębiorców, którzy wzięli udział w badaniu
ankietowym wielkość emisji w grupie przedsiębiorców nie będzie brana pod uwagę przy
opracowaniu bazy emisyjnej.
ekoexpert.com.pl
Strona | 68
Tabela 25. Stan zaopatrzenia w ciepło przedsiębiorców
Adres
Rodzaj paliwa
Zużycie paliwa
w roku 2014
[Mg/rok]
Goniądz
ekogroszek
5
ul. Kościuszki 43A,
Goniądz
ekogroszek
3,5
Nazwa przedsiębiorstwa
Voltrans Piotr Uścinowicz,
Adam Horczak Usług
Handlowo-Transportowe
Sp. J.
Man Barbara Sklep
Spożywczo-Przemysłowy
Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji z inwentaryzacji
W analizowanych przedsiębiorstwach paliwem wykorzystywanym do celów
grzewczych i produkcyjnych jest węgiel kamienny. Węgiel kamienny pod postacią
ekogroszku charakteryzuje się stosunkowo dużą energetycznością. Energetyczność tego
paliwa decyduje o jego powszechnym użyciu, gdyż osiąga on większe parametry grzewcze i
energetyczne w procesach produkcyjnych jak i przy wykorzystaniu na cele grzewcze.
7.2
System gazowniczy
W gminie Goniądz na chwilę obecną nie występuje system zaopatrzenia w gaz
sieciowy. Pewna ilość gospodarstw korzysta z gazu ciekłego, zaopatrując się indywidualnie
w funkcjonujących na terenie gminy, punktach sprzedaży gazu ciekłego.
Firmą zajmującą się dystrybucją gazu oraz będąca operatorem sieci gazowej w
regionie jest Polska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. Oddział w Warszawie. W najbliższych
latach nie przewiduje się realizacji inwestycji związanych z gazyfikacją gminy.8
8
Krajowy Dziesięcioletni Plan Rozwoju Sieci Przesyłowej Gazu na lata 2016-2025, Warszawa lipiec 2015
ekoexpert.com.pl
Strona | 69
Rysunek 3. Mapa Systemu Dystrybucyjnego Polskiej Spółki Gazownictwa Sp. z o.o. Oddział
w Warszawie
Źródło: http://mapa.msgaz.pl
Znaczna większość mieszkańców użytkuje paliwa gazowe wyłącznie jako źródło
energii do przygotowywania posiłków. Blisko 90% mieszkańców korzysta ze
standardowych butli 11 kg wypełnionych gazem propan-butan. Pozostała cześć stosuje
energię elektryczną bądź drewno (płyta grzewcza, lub piece kaflowe).
Na podstawie przeprowadzonych ankiet szacuje się, iż średnio w gospodarstwie
domowym na terenie gminy Goniądz do celów przygotowania posiłków zużywa się ok
55,38 m3 gazu propan-butan na rok. Jest to ok 10 butli gazu rocznie (o standardowej wadze
11 kg i pojemności 5,3 m3)
Z uwagi na brak w chwili obecnej sieci gazowej na terenie gminy nie przeprowadza
się analizy prognozy zużycia paliw gazowych. Zakłada się, iż w roku bazowym oraz w
latach następujących zapotrzebowanie na gaz propan-butan nie ulegnie znacznym zmianom.
ekoexpert.com.pl
Strona | 70
7.3
System energetyczny
Oszacowanie stanu aktualnego zapotrzebowania na energię elektryczną w gminie
opracowano na podstawie informacji zebranych bezpośrednio z zakładu energetycznego oraz
na podstawie faktur zużycia energii elektrycznej oraz na podstawie danych zebranych podczas
inwentaryzacji.
Operatorem Systemu Dystrybucyjnego w gminie Goniądz jest PGE Dystrybucja S.A.
Oddział Białystok. W skład systemu elektroenergetycznego (SEE) gminy wchodzą sieci
średniego i niskiego napięcia.
Tabela 26. Struktura sieci elektroenergetycznych na terenie miasta i gminy Goniądz
Wyszczególnienie
Długość [km]
Linie napowietrzne 110 kV
11,6
Linie napowietrzne SN-15kV
97,138
Linie kablowe SN- 15kV
4,806
Linie napowietrzne nN
117,368
Linie kablowe nN
5,503
Przyłącza napowietrzne
42,038
Przyłącza kablowe
4,011
Wyszczególnienie
Liczba [szt.]
Napowietrzne stacje transf. SN/nN
77
Wnętrzowe stacje SN/nN
3
Oprawy oświetlenia drogowego
922
Źródło: PGE Dystrybucja S.A. Oddział Białystok
Obszar miasta i gminy Goniądz zasilany jest liniami 15kV ze stacji 110/15kV Osowiec,
zasilanej linią 110 kV Mońki - Osowiec - Grajewo. Na stacji Osowiec pracują dwa
transformatory 110/15 kV o mocy 6,3 MVA każdy. Obciążenie stacji wynosi od 1,0 MW do
4,0 MW.
Sieć elektroenergetyczna na terenie gminy Goniądz obejmuje swym zakresem napowietrzne
stacje SN/n w ilości 77 sztuk oraz wnętrzowe w ilości 3 sztuki. Przez obszar gminy
przebiegają linie średniego napięcia: kablowe 4,806 km oraz napowietrzne 97,138 km oraz
linie niskiego napięcia: kablowe 5,803 km oraz napowietrzne 117,368 km. Użytkowana na
terenie gminy sieć elektroenergetyczna posiada 4,011 km przyłączy kablowych oraz 42,038
km przyłączy napowietrznych.
ekoexpert.com.pl
Strona | 71
W zakresie planowanych na latach 2014 - 2019 zadań modernizacyjnych przewidziano do
realizacji:
-
budowa sieci SN i nN na potrzeby przyłączenia nowych odbiorców, budowa
przyłączy wraz układami pomiarowymi w ilości 60 szt. kablowych oraz 60 szt.
napowietrznych.
W zakresie modernizacji istniejącej sieci 110 kV, SN i nN wskazano do realizacji:
-
Wymianę izolacji na linii 110 kV Osowiec - Grajewo 2 – 747 szt. izolatorów,
modernizacja linii napowietrznych SN – 5,05 km,
modernizacja linii kablowych SN – 2,6 km,
modernizacja stacji transformatorowych 15/04 kV wnętrzowych 6 szt., słupowych 5
szt.
modernizacja linii kablowych nN – 2,5 km, napowietrznych nN 14,7 km, przyłącza
napowietrzne - 415 szt., przyłącza kablowe 81 szt.,
Na terenie miasta i gminy Goniądz funkcjonują odnawialne źródła energii m.in. 181
kolektorów słonecznych zakupionych i zainstalowanych w ramach dofinansowania projektu
„Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii poprzez montaż kolektorów słonecznych w
gminie Goniądz” oraz 2 prywatne farmy fotowoltaiczne każda o mocy ok 40 kW.
Stan zaopatrzenia w energię elektryczną w obiektach administracji publicznej
Stan zaopatrzenia w energię elektryczną w obiektach znajdujących się pod zarządem
gminy Goniądz prezentowany jest na podstawie przeprowadzonych badań ankietowych oraz
informacji uzyskanych z Urzędu Miejskiego w Goniądzu.
Tabela 27. Zużycie energii elektrycznej w poszczególnych budynkach użyteczności
publicznej na terenie gminy Goniądz w roku 2015
Zużycie energii
Lp.
Nazwa Budynku
Adres
Źródło poboru
energii
elektrycznej
kWh/rok
Budynek szkolny
SP
Budynek
mieszkalny nr 29
Budynek
gospodarczy
Wroceń
-
Nieużytkowany
Oświetlenie
Brak
-
Nieużytkowany
Budynek szkolny
Białosuknia
-
Nieużytkowany
Budynek
gospodarczy
Budynek
gospodarczy
Białosuknia
-
Nieużytkowany
Białosuknia
-
Nieużytkowany
7.
Garaż
Białosuknia
-
Brak
8.
Świetlica
Downary
Ogrzewanie
elektryczne,
400
1.
2.
3.
4.
5.
6.
ekoexpert.com.pl
Strona | 72
Oświetlenie
9.
Świetlica
Kramówka Mała
Ogrzewanie
elektryczne,
Oświetlenie
300
10.
Świetlica
Wólka Piaseczna
brak
Brak
11.
Budynek
gospodarczy przy
świetlicy
Klewianka
brak
Brak
12.
Świetlica
Osowiec
13.
Świetlica
Klewianka
14.
Świetlica
Płochowo
brak
Brak
15.
Świetlica
Kramówka Duża
Ogrzewanie
elektryczne,
Oświetlenie
1300
16.
Budynek szkolny
Osowiec
-
Nieużytkowany
Osowiec
-
Niużytkowany
Osowiec
-
Nieużytkowany
Budynek OSP
Garaż OSP
Goniądz
Oświetlenie
21.
Budynek
gospodarczy (od
ZRB dla OSP)
Goniądz
Oświetlenie
Brak
22.
Budynek OSP
Białosuknia
Oświetlenie
Brak
Klewianka
-
Nieużytkowany
Klewianka
-
Nieużytkowany
Klewianka
-
Nieużytkowany
Klewianka
-
Nieużytkowany
Downary
Oświetlenie
14600
Downary
brak
Brak
Goniądz
Oświetlenie
7274,5
18, Goniądz
Oświetlenie
56546,00
17.
18.
19.
20.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
Budynek
mieszkalny
Budynek
gospodarczy
Szkoła
Podstawowa
Budynek
mieszkalny przy
szkole
Dom mieszkalny
przy szkole
Budynek
gospodarczy przy
szkole
Szkoła
podstawowa
2 Budynki
gospodarcze przy
szkole
Miejski Ośrodek
Wypoczynku i
Rekreacji w
Goniądzu
Zespół SzkolnoPrzeszkolny w
Goniądzu
Ogrzewanie
elektryczne,
Oświetlenie
Ogrzewanie
elektryczne,
Oświetlenie
25500
1400
5300
6500
ekoexpert.com.pl
Strona | 73
31.
Gminny Ośrodek
Kultury w
Goniądzu
ul. Stary Rynek 23,
Goniądz
Oświetlenie
14987,00
32.
Oczyszczalnia
ścieków
ul Demokratyczna,
Goniądz
Piecyk
elektryczny,
grzejnik
elektryczny
123114,00
Goniądz
Oświetlenie
55445,00
Stacja
Uzdatniania
Wody
Stacja
Uzdatniania
Wody
Stacja
Uzdatniania
Wody
Stacja
Uzdatniania
Wody
Stacja
Uzdatniania
Wody
Wroceń
Nagrzewnica
elektryczna,
Oświetlenie
22077,00
Białosuknia
Oświetlenie
27828,00
Downary
Oświetlenie
16464,00
Osowiec
Oświetlenie
17908,00
38.
Przepompownia
wody
Płochowo
39.
Budynek
wysypiska śmieci
Łazy
Budynek biura
ZUK
Budynek
gospodarczy
+WC
Budynek
gospodarczy przy
ADM 36
Magazyn
gazowniczy
Goniądz
Oświetlenie
Goniądz
-
Goniądz
-
brak
-
brak
-
brak
33.
34.
35.
36.
37.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
51.
Garaż
ADM 52
(budynek
wielorodzinny)
Budynek
gospodarczy
(przy Agronom)
Budynek
garażowy (przy
Agronom)
Budynek
ubikacja (przy
Agronom)
Budynek chorych
zwierząt
Budynek
gospodarczy
Urząd Miejski
oraz Biuro
Zakładu Usług
ul.Wojska Polskiego,
Goniądz
Goniądz
Grzejnik
elektryczny,
Oświetlenie
Grzejnik
elektryczny,
Oświetlenie
2928,00
544,00
52, Goniądz
Oświetlenie
52, Goniądz
Oświetlenie
52, Goniądz
-
52, Goniądz
Oświetlenie
52, Goniądz
52, Goniądz
Oświetlenie
ul. Kościuszki 21,
Goniądz
13000,00
4075,00
Oświetlenie
Oświetlenie
3813,00
ekoexpert.com.pl
Strona | 74
Komunalnych
52.
53.
54.
Urząd Miejski
Wspólnota
Mieszkaniowa w
Goniądzu 19-110
Goniądz, Plac 11
Listopada 34
Wspólnota
Mieszkaniowa w
Goniądzu 19-110
Goniądz, Plac 11
Listopada 36
Goniądz
Oświetlenie
28800,00
Goniądz
Oświetlenie
brak
Goniądz
Oświetlenie
brak
RAZEM
450 103,50
Źródło: dane uzyskane z Urzędu Miejskiego w Goniądzu i opracowań własnych
Wśród budynków użyteczności publicznej znajdujących się w zarządzie gminy
Goniądz zużycie energii elektrycznej w 2015 roku wynosiło ok 450 103,50 kWh/rok.
Stan zaopatrzenia w energię elektryczną oświetlenia ulicznego gminy Goniądz
Według przekazanych przez Urząd Miejski w Goniądzu danych na terenie gminy w
ciągu ostatnich kilkunastu lat nie były przeprowadzane prace modernizacyjne oświetlenia.
Powodem takiego stanu rzeczy może być fakt, iż sieć energetyczna i same oprawy
oświetleniowe nie należą do gminy Goniądz, lecz do PGE Dystrybucja S.A. Odział Białystok.
Tabela poniżej przedstawia wielkość zużycia energii elektrycznej na oświetlenie
uliczne po dokonanej modernizacji.
Tabela 28. Zestawienie zużycia energii elektrycznej na oświetlenie uliczne w gminie Goniądz
Zużycie energii
Liczba punktów
Lp.
Miejscowość
Rodzaj lamp
elektrycznej
oświetleniowych
[kWh/rok]
1.
Goniądz
480
Oprawy rtęciowe
74
Oprawy sodowe
191910
2.
Białosuknia
30
Oprawy rtęciowe
12082
3.
Budne
17
Oprawy rtęciowe
3702
4.
Dawidowizna
27
Oprawy rtęciowe
8427
5.
Doły
20
Oprawy sodowe
2701
6.
Downary
31
Oprawy rtęciowe
Downary Plac
15
Oprawy rtęciowe
7.
23
Oprawy sodowe
8.
Klewianka
25
Oprawy rtęciowe
52933
4651
ekoexpert.com.pl
Strona | 75
11.
Kramkówka
Duża
Kramkówka
Mała
Krzecze
12.
Łazy
13.
14.
Mierkienniki
Wojtówstwo
Olszowa
Droga
Osowiec
9.
10.
15.
16.
33
Oprawy rtęciowe
5246
17
Oprawy rtęciowe
5333
12
Oprawy rtęciowe
3927
26
Oprawy rtęciowe
12587
10
Oprawy sodowe
1346
Brak oświetlenia
ulicznego
20
-
-
Oprawy rtęciowe
15888
Osowiec Twierdza
27
Oprawy rtęciowe
17.
3
Oprawy sodowe
18.
Owieczki
17
Oprawy rtęciowe
1980
19.
Piwowary
13
Oprawy rtęciowe
3561
20.
16
Oprawy rtęciowe
2373
21
Oprawy rtęciowe
6850
18
Oprawy rtęciowe
6760
23.
Płochowo
Smogorówka
Dolistowska
Smogorówka
Goniądzka
Szafranki
Oprawy rtęciowe
4690
24.
Uścianek
-
-
25.
Wroceń
Wólka
Piaseczna
28
Brak oświetlenia
ulicznego
33
Oprawy rtęciowe
10421
16
Oprawy rtęciowe
1838
21.
22.
26.
RAZEM
780
347 727
Na potrzeby oświetlenia ulic na terenie gminy w 2015 roku zużytkowano 347 727 kWh/rok.
Stan zaopatrzenia w energię elektryczną przedsiębiorców
Z uwagi na granicznie małą grupę reprezentatywną przedsiębiorców, którzy wzięli
udział w badaniu ankietowym w celu oszacowania zużycia energii elektrycznej przez
przedsiębiorców posłużono się danymi uzyskanymi z PGE Dystrybucja S.A. Odział
Białystok.
W poniższej tabeli zostały przedstawione dane o zużyciu energii elektrycznej przez
odbiorców w grupie taryfowej C oraz odbiorców SN uzyskane od PGE Dystrybucja S.A.
Odział Białystok. Zgodnie z informacjami odbiorcy grupy taryfowej C są to głównie małe
przedsiębiorstwa, gospodarstwa rolne, budynki użyteczności publicznej oraz oświetlenie
uliczne. Zużycie energii elektrycznej przez przedsiębiorców stanowi różnica ogólnej wartości
ekoexpert.com.pl
Strona | 76
zużycia w taryfie C, a zużyciem energii na oświetlenie uliczne i budynki użyteczności
publicznej.
Tabela 29. Zużycie energii elektrycznej przez przedsiębiorców działających na obszarze
gminy Goniądz
Zużycie energii elektrycznej przez
przedsiębiorców na terenie gminy
Ilość
odbiorców
Rok
2012
2013
2014
2015
Zużycie [kWh]
2 223 388
2 258 953
2 279 351
2 346 144
179
173
165
170
Źródło: PGE Dystrybucja S.A. Oddział Białystok
Jak wynika z powyższej tabeli na terenie gminy Goniądz zużycie energii elektrycznej
przez przedsiębiorców w roku 2015 wynosiło 1 548 313,50 kWh w ciągu roku.
Stan zaopatrzenia w energię elektryczną na potrzeby gospodarstwach domowych
Stan zaopatrzenia na energię elektryczną na potrzeby gospodarstw domowych
oszacowano na podstawie danych otrzymanych z PGE Dystrybucja S.A. Odział Białystok
oraz w celach porównawczych zestawiono z danymi uzyskanymi z Banku Danych Lokalnych.
Według danych GUS wskaźnik zużycia energii elektrycznej na niskim napięciu na 1
mieszkańca w powiecie monieckim w 2014 roku wynosił 785,4 kWh/rok. Taki sam wskaźnik
przyjęto dla roku 2015.
Tabela 30. Zużycie energii elektrycznej w indywidualnych gospodarstwach domowych – rok
2015 - na podstawie danych statystycznych
Ilość
Zużycie
mieszkańców
energii
w 2015 r
elektrycznej
[kWh/rok]
Lp.
Miejscowość
1.
Goniądz
1840
2.
Białosuknia
331
1445136
259967,4
3.
Budne
46
36128,4
4.
Dawidowizna
113
88750,2
5.
Doły
81
63617,4
6.
Downary
143
112312,2
7.
Downary Plac
49
38484,6
8.
Klewianka
334
262323,6
ekoexpert.com.pl
Strona | 77
9.
Kramkówka Duża
217
170431,8
10.
Kramkówka Mała
132
103672,8
11.
Krzecze
118
92677,2
12.
Łazy
104
81681,6
13.
Mierkienniki
83
65188,2
14.
Olszowa Droga
29
22776,6
15.
Osowiec
287
225409,8
16.
Osowiec - Twierdza
142
111526,8
17.
Owieczki
121
95033,4
18.
Piwowary
139
109170,6
19.
Płochowo
45
35343
20.
Smogorówka Dolistowska
106
83252,4
21.
Smogorówka Goniądzka
154
120951,6
22.
Szafranki
95
74613
23.
Uścianek
19
14922,6
24.
Wojtówstwo
67
52621,8
25.
Wroceń
184
144513,6
26.
Wólka Piaseczna
101
79325,4
5080
3 989 832
RAZEM:
Źródło: obliczenia własne na podstawie danych z Banku Danych Lokalnych oraz danych z Urzędu Miejskiego w
Goniądzu
W poniższej tabeli zostały przedstawione całkowite zużycie energii elektrycznej na
terenie gminy Goniądz przez gospodarstwa domowe uzyskane z PGE Dystrybucja S.A.,
Oddział Białystok.
Tabela 31. Zużycie energii elektrycznej w indywidualnych gospodarstwach domowych na
Obszar gminy Goniądz
Zużycie energii w kWh –
Rok
Ilość Odbiorców
taryfa G
2012
2 436
4 820 358
2013
2 427
4 751 376
2014
2 424
4 793 118
2015
2 398
4 673 081
Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji uzyskanych z PGE Dystrybucja S.A.
ekoexpert.com.pl
Strona | 78
Z danych przedstawionych przez PGE Dystrybucja S.A., Oddział Białystok odnośnie
zużycia energii elektrycznej w gospodarstwach domowych, zużycie energii elektrycznej w
2015 roku wyniosło 4 673 081 kWh wśród odbiorców indywidualnych. Analizując zużycie w
latach 2012 – 2015, można zaobserwować spadek jego poziomu w porównaniu do roku 2012.
Zależność ta może być spowodowana zmniejszeniem liczby odbiorców energii elektrycznej o
38 użytkowników, większą świadomością społeczeństwa, dotyczącą racjonalnego zarządzania
energią elektryczną oraz bardziej energooszczędnymi urządzeniami wykorzystywanymi przez
gospodarstwa domowe.
Wyniki całkowitego zużycia energii elektrycznej dla gospodarstw domowych
obliczone na podstawie danych statystycznych oraz uzyskanych z PGE Dystrybucja S.A.
Odział Białystok są zbieżne. Wyliczenia wartości emisji CO2 oparto na danych pozyskanych z
PGE Dystrybucja S.A. Odział Białystok, jako dane odzwierciedlające aktualne zużycie
energii elektrycznej przez odbiorców obszaru gminy Goniądz.
W zakresie planowanych na latach 2014 - 2019 zadań modernizacyjnych na terenie gminy
Goniądz przewidziano do realizacji:
-
budowa sieci SN i nN na potrzeby przyłączenia nowych odbiorców, budowa
przyłączy wraz układami pomiarowymi w ilości 60 szt. kablowych oraz 60 szt.
napowietrznych.
W zakresie modernizacji istniejącej sieci 110 kV, SN i nN wskazano do realizacji:
-
Wymianę izolacji na linii 110 kV Osowiec - Grajewo 2 – 747 szt. izolatorów,
modernizacja linii napowietrznych SN – 5,05 km,
modernizacja linii kablowych SN – 2,6 km,
modernizacja stacji transformatorowych 15/04 kV wnętrzowych 6 szt., słupowych 5
szt.,
modernizacja linii kablowych nN – 2,5 km, napowietrznych nn 14,7 km, przyłącza
napowietrzne - 415 szt., przyłącza kablowe 81 szt.,
Powyższe przedsięwzięcia służyć mają poprawie stanu jakości sieci energetycznej,
zwiększeniu dostępności do energii elektrycznej dla mieszkańców gminy oraz zmniejszeniu
jej awaryjności.
7.4
Transport lokalny
W gminie Goniądz infrastruktura komunikacyjna obejmuje transport drogowy, kolej,
połączenia PKS oraz transport publiczny realizowany przez osoby prywatne. Przez teren
gminy przebiega droga krajowa nr 65 relacji Gołdap – Bobrowniki o przebiegu ok 9 km na
terenie gminy Goniądz oraz droga wojewódzka nr 670 łącząca osadę Osowiec-Twierdza z
granicą państwa o przebiegu ok 16,22 km przez teren gminy.
ekoexpert.com.pl
Strona | 79
Ponadto przez teren gminy Goniądz przebiega linia kolejowa nr 38 relacji Białystok –
Ełk. Stacja kolejowa Osowiec umożliwia obsługę ruchu pasażerskiego i towarowego, w
szczególności jako bocznica dla wojsk stacjonujących w twierdzy.
Rysunek 4. Sieć komunikacyjna na obszarze gminy Goniądz
Źródło: https://www.google.pl/maps/
Charakterystyka i długość przebiegu dróg przez obszar gminy Goniądz zawiera się w
poniższej tabeli.
Tabela 32. Charakterystyka dróg przebiegających w gminie Goniądz
Rodzaj drogi
Numer drogi
Krajowa
Wojewódzka
nr 65
nr 670
Przebieg drogi
Długość
przebiegu na
obszarze gminy
[km]
9,00
16,22
Rodzaj nawierzchni
bitumiczna
bitumiczna
ekoexpert.com.pl
Strona | 80
2620B
od drogi 65 – Białogrądy Osowiec -Wólka
Piaseczna -Goniądz
Budne - Żarnowo-do
drogi 1799B
(od drogi 64- Strękowa
Góra - Laskowiec –
Gugny) -Osowiec
Krypno-Bajki StareTrzcianne - Downary do
drogi 65
droga 1838B-Wilamówka
Goniądz – Downary - Plac
(Hornostaje) - granica
gminy - Goniądz
(Kosiorki) - granica
gminy - Goniądz
do drogi 670-Klewianka –
Białosuknia – dr. Nr
1412B
Klewianka – Piwowary granica gminy (Kosiorki)
droga 1849B - granica
gminy- (Gurbicze)
od drogi 670Smogorówka Dolistowska
- granica gminy-(Radzie)
od droga 670-Wroceń
droga 1851BSmogorówka Goniądzka
Grodzieńska
bitumiczna
2621
Kościuszki
bitumiczna
2622B
Konstytucji 3-go Maja
bitumiczna
2623B
Mickiewicza
bitumiczna
2624B
Rybacka
bitumiczna
2626B
Stary Rynek
bitumiczna
2627B
Szpitalna
bitumiczna
2628B
Jagiellońska
bitumiczna
2629B
Plaz 11-go listopada
bitumiczna
2625B
125508B
Słowackiego
Wojska Polskiego
bitumiczna
1,35
103363B
Dolistowska
1,11
103397B
Nadbiebrzańska
0,88
103398B
103399B
Nowy Świat
Ogrodowa
0,53
0,23
103390B
Demokratyczna
1,10
103391B
103393B
125400B
Mjr. Węgielnego
Jadźwingowska
Polna
0,25
0,26
0,86
103396B
Mostowa
0,40
125505B
Społeczna
0,14
125500B
Piotra z Goniądza
0,17
Powiatowe
1799B
1800B
1838B
1841B
1840B
1847B
1417B
1848B
1849B
1848B
1850B
1851B
1852B
1853B
Drogi powiatowe
przebiegające przez
miasto Goniądz
Drogi gminne na
terenie miasta
Goniądz
bitumiczna
bitumiczna, gruntowa
wzmocniona żwirem
gruntowa naturalna i
wzmocniona żwirem
bitumiczna
bitumiczna
bitumiczna gruntowa
naturalna i wzmocniona
żwirem
bitumiczna
bitumiczna
gruntowa naturalna
gruntowa wzmocniona
żwirem
gruntowa wzmocniona
żwirem
gruntowa wzmocniona
ekoexpert.com.pl
Strona | 81
Drogi gminne
znajdujące się na
terenach wiejskich
żwirem
wzmocniona żwirem
bitumiczna, trylinka,
gruntowa wzmocniona
żwirem
bitumiczna
bitumiczna
gruntowa naturalna
gruntowa naturalna
brukowa, gruntowa
naturalna
gruntowa naturalna
gruntowa wzmocniona
żwirem
gruntowa naturalna
gruntowa naturalna
gruntowa naturalna
gruntowa, wzmocniona
żwirem
125509B
Witosa
0,17
125502B
Św. Rozalii
0,33
103395B
125501B
125507B
125503B
Kwiatowa
Różana
Szkolna
Sadowa
0,20
0,22
0,20
0,17
103394B
Kąpielowa
0,13
103392B
Gęsia
0,14
103389B
Bednarska
0,12
125504B
125506B
Słoneczna
Spółdzielcza
Podgórna
0,06
0,12
0,19
103361B
Goniądz -Białosuknia
6,77
103362B
Kramówka Mała –
Downary do drogi
Mężenin - Osowiec
5,28
naturalna
103363B
Goniądz-Dawidowizna
3,37
gruntowa wzmocniona
żwirem
4,89
naturalna
1,27
asfaltowa i gruntowa
wzmocniona żwirem
1,67
wzmocniona żwirem
1,76
gruntowa naturalna
6,31
wzmocniona żwirem
2,64
naturalna
2,93
wzmocniona żwirem
2,18
bitumiczna,brukowcowa,
gruntowa wzmocniona
żwirem
3,46
wzmocniona żwirem
4,78
wzmocniona żwirem
1,63
gruntowa naturalna
1,81
gruntowa naturalna
0,96
gruntowa naturalna
6,57
gruntowa naturalna
0,79
wzmocniona żwirem
103364B
103365B
103366B
103367B
103368B
103369B
103370B
103371B
103372B
103373B
103374B
103375B
103376B
103377B
103378B
Od drogi Osowiec
Suchowola-KrzeczeSmogorówka Gon.I-do
granicy gminy
Downary - Owieczki do
drogi Białystok-Ełk
Goniądz - Szafranki do
drogi Osowiec Suchowola
Białosuknia-granica
gminy
Wroceń-KrzeczeBiałosuknia
Białosuknie kol. Białosuknie granica
gminy
Samogorówka Gon. I Samogorówka Gon. II do
drogi KrzeczeBiałosuknia
Kramkówka MałaSobieski
Od drogi OsowiecSuchowola- Łazy do drogi
Białystok Ełk
Goniądz-Wojtówstwokol. Owieczki- Żodzie
od drogi GoniądzBiałosuknie do drogi
Klewianka-Białosuknia
Od drogi Osowiec Mężenin- Uścianek
Od drogi OsowiecMężenin - Olszowa Droga
od drogi OsowiecMężenin-Olszowa Drogado drogi Osowiec
Mężenin
Od drogi OsowiecMężenin-Downary do
ekoexpert.com.pl
Strona | 82
103379B
103380B
103381B
103382B
103383B
103384B
103385B
103386B
drogi Downary -Trzcianne
Od drogi Downary –
Trzcianne -Kramkówka
Duża do drogi nr 8
Kramkówka Mała do kol.
Mejły
Wojtówstwo Mierkienniki
Piwowary do drogi
Goniądz-Białosuknia
Białosuknia-granica
gminy w kier.
Krzeczkowo
Od drogi Wroceń do drogi
Osowiec - Suchowola Dolistowo
Od drogi Smogorówka
Gon. Kol -Smogorówka
Gon. - granica gminy
Smogorówka
Dolistowska- do drogi
Osowiec - Suchowola
1,95
brukowcowa, gruntowa
naturalna i wzmocniona
żwirem
1,97
gruntowa naturalna
3,11
gruntowa naturalna
2,14
gruntowa naturalna
2,15
gruntowa naturalna
1,38
gruntowa wzmocniona
żwirem
2,16
gruntowa wzmocniona
żwirem
1,22
gruntowa wzmocniona
żwirem
Źródło: na podstawie danych Urzędu Miejskiego w Goniądzu oraz opracowań własnych na podstawie
dostępnych map
Całkowita długość dróg gminnych wynosi około 84,48 km. Drogi gminne w
większości pokryte są nawierzchnią naturalną tupu żwir i piasek. W większości ulice miasta
Goniądz są wyasfaltowane lub pokryte polbrukiem względnie kostką granitową.
Tabela 33. Stan dróg gminnych na terenie gminy Goniądz
Wyszczególnienie
Długość [km]
%
o nawierzchni bitumicznej
3,04
3,6
o nawierzchni gruntowej i
żwirowej
35,84
42,4
o nawierzchni naturalnej
23,84
28,2
o różnych nawierzchniach
21,76
25,8
84,48
100,0
Suma:
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Miejskiego w Goniądzu
Na ternie gminy Goniądz usługi w zakresie publicznego transportu świadczą:
- Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Białymstoku Sp. z o. o.,
- Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Łomży Sp. z o.o.,
- Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Suwałkach Sp. z o.o.,
- TRANS-KOM PKS Sp. z o.o. Pisz,
- Zbigniew Jankowski „Kurier” s.c. Jankowscy, ul. Goniądzka 20, Knyszyn.
7.5
Odnawialne źródła energii
Pogarszający się stan środowiska naturalnego oraz szybko rosnące zapotrzebowanie na
energię, przy wyczerpujących się zapasach paliw kopalnych, wymuszają konieczność
stopniowego ich zastępowania paliwami ze źródeł odnawialnych.
ekoexpert.com.pl
Strona | 83
Do odnawialnych źródeł energii zaliczyć można:
− energię wiatrową,
− energię cieków wodnych,
− energię geotermalną,
− energię słoneczną,
− energię pochodzącą z odnawialnych nośników energii tj. biomasa, produkty
pochodzenia zwierzęcego, odpady komunalne palne pochodzące z wykorzystania
ich składników biodegradowalnych.
Na terenie gminy Goniądz od sierpnia 2014 roku funkcjonują instalacje wytwarzające
energię z odnawialnych źródeł energii. Na podstawie projektu pt. „Wykorzystanie
odnawialnych źródeł energii poprzez montaż kolektorów słonecznych w gminie Goniądz”
założono 182 instalacje w tym 179 na budynkach osób fizycznych będących mieszkańcami
gminy.
Farma fotowoltaiczna Dom Piotra działa od czerwca 2015 roku. Farma jest
zaprojektowana do produkcji 30-40 tys. kWh/rocznie. Z uwagi na to, iż farma została
uruchomiona w czerwcu 2015 roku jej produkcja wynosiła zaledwie 12 000 kWh/rocznie.
Farma fotowoltaiczna na potrzeby hotelu Zbyszko działa od początku sezonu letniego 2015
roku w związku z czym podano jej całkowitą wielkość produkcji.
Tabela 34. Energia wyprodukowana z odnawialnych źródeł energii na terenie gminy Goniądz
Ilość
Rodzaj
Moc
Ilość
wyprodukowanej
Lp.
Rodzaj instalacji
wytwarzanej
instalacji
[szt.]
energii
energii
[MW]
[MWh/rok]
179
energia cieplna
0,712691
394,60
1. Kolektory słoneczne *
3
energia cieplna
0,026894
12,29
2.
1
energia elektryczna
0,03975
36,00
„Zbyszko”
3.
1
energia elektryczna
0,04
12,00
Dom Piotra
Źródło: dane uzyskane z Urzędu Miejskiego w Goniądzu
*założenia:
- uzysk słoneczny powierzchni czynnej (efektywnej) kolektora - 434 kWh/m2 dla położenia geograficznego woj.
podlaskiego.
ekoexpert.com.pl
Strona | 84
8. WYNIKI
BAZOWEJ
DWUTLENKU WĘGLA
8.1
INWENTARYZACJI
EMISJI
Emisja związana z procesem spalania paliw do celów grzewczych
Działalność gminna
Na podstawie danych uzyskach z Urzędu Miejskiego w Goniądzu, w jej zarządzie
znajdują się 54 obiekty, z czego 13 budynków jest nieużytkowanych. Wśród budynków
użytkowanych 15 nie jest ogrzewana. Analizując zużycie paliw energetycznych do celów
grzewczych na podstawie udzielonych informacji określono, iż 9 budynków ogrzewanych jest
elektrycznie, 15 ogrzewanych jest za pomocą węgla, za pomocą drewna oraz 1 za pomocą
oleju opałowego. Pozostałe 4 budynki ogrzewane są bezpośrednio przez ich mieszkańców
(brak danych o zużyciu).
Pozyskane w wyniku inwentaryzacji informacje pozwoliły opracować wielkość emisji
z procesów spalania nośników energetycznych na potrzeby grzewcze.
W tabeli poniżej przedstawiono zużycie poszczególnych nośników energii w sektorze
użyteczności publicznej w roku 2015 (rok inwentaryzacji) wraz z określeniem wielkości
emisji CO2 ze stosowanych w obiektach publicznych nośników energii.
Tabela 35. Roczna emisja CO2 związana z wykorzystaniem nośników
w budynkach użyteczności publicznej znajdujących się w zarządzie gminy
Rodzaj nośnika
Wielkość zużycia
Całkowita emisja
energii
[Mg/rok]
[Mg CO2/rok]
Olej opałowy
10,37
31,92
Drewno
4,00
0,00
Węgiel
278,28
596,56
Gaz ciekły
0,00
0,00
Gaz ziemny
0,00
0,00
Razem:
628,48
energii
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Miejskiego w Goniądzu
W gminie Goniądz wykorzystywane są następujące rodzaje nośników energii: olej
opałowy, drewno oraz węgiel. Jak wynika z przeprowadzonej inwentaryzacji największe
zużycie paliwa obserwuje się dla węgla kamiennego. Następny w kolejności wielkości
użytkowania jest olej opałowy oraz w niewielkim stopniu drewno.
Działalność społeczeństwa
Emisję zanieczyszczeń z procesu spalania paliw do celów energetycznych w sektorze
działalności społeczeństwa wyznaczono na podstawie pozyskanych danych w wyniku
inwentaryzacji terenowej.
Zaopatrzenie w ciepło w indywidualnych gospodarstwach domowych, znajdujących
się na terenie gminy, głównie jest prowadzone za pomocą indywidualnych źródeł ciepła.
ekoexpert.com.pl
Strona | 85
W dużej mierze są to kotły opalane drewnem oraz węglem. Część budynków wielorodzinnych
będących w zarządzie Spółdzielni Mieszkaniowych czy Wspólnot ogrzewana jest
z wykorzystaniem lokalnych kotłowni i sieci ciepłowniczych.
W tabeli poniżej przedstawiono wielkość zużycia poszczególnych nośników energii
oraz związaną z tym emisję CO2 w indywidualnych gospodarstwach domowych i budynkach
wielorodzinnych bez zarządców w oparciu o dane z inwentaryzacji dla próby 15,17 %.
gospodarstwach domowych i budynków wielorodzinnych
Indywidulane gospodarstwa domowe – próba 15,17 %
Wielkość zużycia
Całkowita emisja
Rodzaj nośnika
energii
[Mg/rok]
[Mg CO2/rok]
Drewno
2 590,04
0,00
776,2482
Węgiel
215,15
Olej opałowy
47,64
5,232859
Gaz ciekły
32,44
13,45564
Gaz ziemny
0,00
0,00
794,94
Razem:
W celu wyznaczenia wielkości emisji CO2 dla obszaru całej gminy w wyniku
funkcjonowania społeczeństwa posłużono się założeniami, iż otrzymane wyniki stanowią
próbę reprezentatywną do wyznaczania wartości średniej arytmetycznej dla obszaru całej
gminy Goniądz dla zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i wielorodzinnej.
Informacje o wielkości zużycia paliw energetycznych otrzymane od zarządców
Spółdzielni, Wspólnoty oraz Zakładu Usług Komunalnych w Goniądzu stanowią 100%
wielkości emisji z budynków wielorodzinnych.
Poniżej zaprezentowano wyniki wielkości emisji CO2 uśrednione dla obszaru całej
gminy Goniądz przyjmując emisję proporcjonalną dla całości zabudowy mieszkalnej gminy
dla zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i wielorodzinnej.
gospodarstwach domowych i budynkach wielorodzinnych uśrednione dla obszaru całej gminy
Budynki jednorodzinne – próba 100%
Wielkość zużycia
Całkowita emisja
[Mg/rok]
[Mg CO2/rok]
Drewno
8898,10
0,00
2387,18
5117,49
Węgiel
Olej opałowy
11,21
34,51
Gaz ciekły
109,31
322,91
Gaz ziemny
0,00
406,07
0,00
Węgiel
870,51
ekoexpert.com.pl
Strona | 86
Olej opałowy
39,10
Razem:
120,36
6 465,78
8.2 Działalność przedsiębiorców
Na potrzeby opracowania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Goniądz na
lata 2016 - 2022 przeprowadzono inwentaryzację emisji gazów cieplarnianych m.in. również
wśród przedsiębiorców. Z uwagi na niską stopę zwrotu ankiet w obliczeniach nie uwzględnia
się emisji gazów cieplarnianych pochodzących z przemysłu na obszarze gminy Goniądz.
Wielkość emisji CO2 została określona na podstawie wyników ankietyzacji.
Pozyskano dane od dwóch przedsiębiorstw. Z uwagi na to, iż stanowią one mniej niż 1%
działających na terenie gminy przedsiębiorstw nie mogą być uznane jako grupa
reprezentatywna dla przedsiębiorstw.
Tabela 38. Wielkość emisji CO2 w wyniku spalania nośników energii
w przedsiębiorstwach
Przedsiębiorstwa
Rodzaj
Wielkość zużycia
Całkowita emisja
Nazwa
nośnika
przedsiębiorstwa
[Mg/rok]
[Mg CO2/rok]
energii
Man Barbara sklep
spożywczoprzemysłowy
Voltrans Piotr
Uścinowicz, Adam
Horczak Usługi
handlowotransportowe Sp. J.
Eko-groszek
3,50
7,50
Eko-groszek
5,00
10,72
RAZEM:
8,50
18,22
Źródło: opracowanie własne na podstawie wyników z inwentaryzacji
Podsumowanie
Strukturę wielkości emisji CO2 związaną z procesem spalania paliw do celów
grzewczych w rozbiciu na poszczególne obszary inwentaryzacji przedstawiono na wykresie
poniżej.
ekoexpert.com.pl
Strona | 87
Wykres 7. Wielkość emisji CO2 związana ze spalaniem paliw do celów energetycznych
[MgCO2/rok]
Wielkość całkowitej emisji związanej ze spalaniem paliw na
cele energetyczne [Mg CO2/rok]
8000,00
7000,00
6000,00
Budynki przedsiębiorstw
5000,00
4000,00
Budynki mieszkaniowe 100%
Budynki gminne
3000,00
2000,00
1000,00
0,00
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania ankietowego
Na terenie gminy Goniądz emisja CO2 z procesu spalania paliw do celów grzewczych
związana jest z wykorzystywaniem następujących rodzajów paliw: węgiel kamienny, olej
opałowy oraz drewno. Do celów przygotowania posiłków wykorzystuje się gaz ciekły propanbutan w wymiennych butlach.
W strukturze wielkości emisji z procesu spalania paliw największym udziałem
charakteryzuje się obszar działalności społeczeństwa w zabudowie jednorodzinnej. Z uwagi na
brak grupy respondentów z działu „Przemysł” w opisie wielkości emisji uwzględniono jedynie
przedsiębiorstwa, które wzięły udział w inwentaryzacji. Wielkość emisji pochodząca ze
spalania paliw energetycznych w dziale przemysł nie zostanie uwzględniona w końcowej bazie
emisyjnej.
8.3 Emisja związana z transportem
Emisja związana z transportem, to emisja związana ze zużyciem paliw silnikowych w
pojazdach poruszających się w obrębie gminy Goniądz.
Transport drogowy dzieli się na gminny transport drogowy oraz na transport
tranzytowy.
Transport drogowy obejmuje transport po drogach zlokalizowanych na terenie gminy
tzw. transport lokalny mieszkańców gminy, transport lokalny gminny, czyli pojazdów
będących pod zarządem gminnym oraz transport środkami transportu komunikacyjnego.
Transport tranzytowy obejmuje transport po drogach zlokalizowanych na terenie gminy, lecz
nieznajdujących się w kompetencjach samorządu lokalnego.
ekoexpert.com.pl
Strona | 88
Przez teren gminy Goniądz przebiega droga krajowa nr 65. Jej długość to zaledwie 9
km, dlatego też w wyliczaniu emisji związanej z transportem, nie uwzględniono emisji z
transportu tranzytowego, a jedynie ruch lokalny.
Transport publiczny
Na ternie gminy Goniądz usługi w zakresie publicznego transportu świadczą:
- Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Białymstoku Sp. z o. o.,
- Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Łomży Sp. z o.o.,
- Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Suwałkach Sp. z o.o.,
- TRANS-KOM PKS Sp. z o.o. Pisz,
- Zbigniew Jankowski „Kurier” s.c. Jankowscy, ul. Goniądzka 20, Knyszyn.
Do obliczeń przyjęto sumę przejechanych kilometrów przez firmy przewozowe na
obszarze gminy Goniądz. Szacowania dokonano na podstawie aktualnego na 2016 rok
rozkładu jazdy. W celu oszacowania emisji CO2 dla transportu zbiorowego przyjęto średnie
spalanie na poziomie:
 40 l/100 km dla autobusu Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej
w Białymstoku, Suwałkach, Łomży oraz TRANS-KOM PKS Sp. z o.o. Pisz,
 10 l/100 km dla busów przedsiębiorców prywatnych świadczących usługi przewozu
osób.
Przyjęte średnie spalanie pozwoliło na obliczenie zużycia paliwa dla autobusu w ciągu
roku. Przyjęto wartość opałową oraz wskaźnik emisji CO2 (WE) dla oleju napędowego.
Wartość całkowitej emisji CO2 stanowi iloczyn całkowitego zużycia paliwa oraz wskaźnik
emisji CO2 dla oleju napędowego. Przy opracowaniu analizy wielkości emisji CO2 z
transportu założono, iż ruch pojazdów przewożących pasażerów w roku 2015 i 2016 (źródło
rozkładu jazdy) kształtuje się na tym samym poziomie.
Tabela 39. Emisja CO2 z transportu zbiorowego na terenie gminy Goniądz w 2015 roku
Emisja CO2 przez autobusy PKS (Białystok, Suwałki i Łomża)
Suma przejechanych kilometrów przez firmy przewozowe na terenie gminy
w ciągu roku [km]
Średnie spalanie [l/100 km]
62 954,00
40,00
olej napędowy
Rodzaj paliwa
Zużycie paliwa [kg]
21 152,54
WE CO2 [kg/GJ]*
73,33
Wartość emisji CO2 [Mg/rok]
67,21
Emisja CO2 przez autobusy przewoźników prywatnych
Suma przejechanych kilometrów przez firmy przewozowe na terenie gminy
ciągu roku [km]
14 400
ekoexpert.com.pl
Strona | 89
Średnie spalanie [l/100 km]
10,00
olej napędowy
Rodzaj paliwa
Zużycie paliwa [kg]
1 209,6
WE CO2 [kg/GJ]*
73,33
Wartość emisji CO2 [Mg/rok]
3,84
*CE2 Centrum Edukacji M. Dziewa, E Tarnas-Szwed Spółka Jawna
Tabela 40. Wartość emisji CO2 z transportu publicznego komunikacyjnego
Wartość emisji CO2 z paliw
Zużycie paliw
wykorzystywanych w transporcie
Rok
Rodzaj paliwa
[Mg/rok]
publicznym komunikacyjnym
[Mg CO2 /rok]
2015
Olej napędowy
22,36
71,05
Razem:
71,05
Przez obszar gminy Goniądz przebiega linia kolejowa. W ramach niniejszego
dokumentu nie przewidziano działań ukierunkowanych na zmniejszenie emisji CO2 w
sektorze transportu szynowego. Według informacji zawartych w Poradniku „Jak opracować
plan działań na rzecz zrównoważonej energii (SEAP)” w takiej sytuacji sektor ten nie musi
zostać uwzględniony w Bazie emisyjnej.
Transport gminny
Wartości zużycia paliw uzyskano na podstawie przeprowadzonej inwentaryzacji
gminnych środków transportu. Rokiem z którego pozyskano informacje jest pełny rok
kalendarzowy 2015.
Na podstawie danych otrzymanych z Urzędu Miejskiego w Goniądzu o posiadanych
pojazdach oraz zużyciu paliw na cele transportowe została obliczona całkowita roczna emisja
CO2 z gminnych środków transportu. W celu obliczenia przyjęto wskaźniki emisji ze względu
na rodzaj używanego paliwa w środkach transportu. Wszystkie pojazdy gminne napędzane są
za pomocą oleju napędowego. Wartość całkowitej emisji CO2 stanowi iloczyn całkowitego
zużycia paliwa oraz wskaźnik emisji CO2 dla oleju napędowego.
Tabela 41. Zużycie paliw przez środki transportu znajdujące się pod zarządem gminy Goniądz
w roku 2015
Lp.
Marka pojazdu
1.
Autobus JELCZ
Samochód
ciężarowy
IVECO
Autobus
AUTOSAN
Autobus
AUTOSAN
Koparka
2.
3.
4.
5.
Rok
produkcji
1999
Olej napędowy
Zużycie paliwa
[l/rok]
6109,00
2008
Olej napędowy
647,00
2003
Olej napędowy
4358,00
1992
Olej napędowy
3361,00
1995
Olej napędowy
2848,00
Rodzaj paliwa
ekoexpert.com.pl
Strona | 90
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
Ciągnik rolniczy
Ciągnik rolniczy
Samochód
ciężarowy MAN
Samochód
osobowy
PEUGEOT
Ciągnik rolniczy
Zamiatarka ICC
1D
Samochód
osobowy
Volkswagen
Transporter
Caravelle
Samochód OSP
Jelcz 005
Samochód OSP
FS - Lublin 3314
Samochód OSP
Star 244
Samochód OSP
Jelcz 004
Samochód OSP
Renault Maskot
130.65
Samochód OSP
Jelcz 010R
Samochód OSP
Star 266
1987
1988
Olej napędowy
Olej napędowy
919,00
1386,00
1993
Olej napędowy
1521,00
2003
Olej napędowy
1637,00
1985
Olej napędowy
174,00
1999
Olej napędowy
139,00
2008
Olej napędowy
3038,00
1991
Olej napędowy
461,24
1997
Olej napędowy
95,60
1995
Olej napędowy
1176,17
1980
Olej napędowy
493,67
2002
Olej napędowy
171,63
1995
Olej napędowy
2023,63
1983
Olej napędowy
776,97
Źródło: dane uzyskane z Urzędu Miejskiego w Goniądzu
Tabela 42. Wielkość emisji CO2 z transportu gminnego znajdującego się pod zarządem gminy
Goniądz w roku 2015
Rodzaj paliwa
Zużycie paliwa [Mg/rok]
Wartość emisji CO2 [Mg CO2/rok]
Olej napędowy
26,32
Razem:
83,63
83,63
Transport lokalny mieszkańców gminy Goniądz
Wielkość emisji CO2 została określona na podstawie informacji otrzymanych z
inwentaryzacji przeprowadzanej wśród mieszkańców gminy. Jako dane pomocnicze
uwzględniono informacje pochodzące z Banku Danych Lokalnych GUS. W inwentaryzacji
emisji uwzględniono tylko dane dotyczące samochodów osobowych. Zużycie paliw na cele
rolnicze (jako transport odbywający się poza wyznaczonymi drogami) nie zostało ujęte
w bazie emisyjnej ponieważ działania w tym sektorze nie zostały uwzględnione w Planie.
Na podstawie przeprowadzonej ankietyzacji stwierdzono, że dla próby 189
gospodarstw domowych, średnio na jedno gospodarstwo domowe przypada jeden (1,14)
ekoexpert.com.pl
Strona | 91
samochód osobowy. Ponadto wyniki z ankiet wskazują, że większość samochodów
osobowych, którymi poruszają się mieszkańcy, zasilana jest benzyną (46,73 %), 40,20 % olejem napędowym, oraz 13,07 % posiada instalację LPG.
Do wyliczeń posłużono się wskaźnikiem liczby samochodów osobowych
przypadających na 1000 ludności w powiecie monieckim w roku 2014 z Banku Danych
Lokalnych, który wynosił 426,2 szt. Z uwagi na brak aktualnych danych w bazie GUS
przyjęto, iż dane z roku 2014 są aktualne i odnoszą się również do roku bazowego 2015. Na
podstawie liczby ludności i powyższych wskaźników obliczono ile samochodów osobowych
statystycznie było w roku 2015 w gminie Goniądz.
Na podstawie danych otrzymanych z ankiet, wyliczono proporcje zużycia paliw do
ilości pojazdów. Następnie proporcjonalnie do całkowitej liczby środków transportu
statystycznie występujących na obszarze gminy Goniądz wyliczono zużycie poszczególnych
paliw.
Tabela 43. Wielkość zużycia paliw wykorzystywanych do samochodów osobowych i przez
ankietowanych mieszkańców gminy Goniądz w 2015 roku
Liczba
Rodzaj paliwa
samochodów
Benzyna
Olej napędowy Gaz [Mg]
osobowych [szt.]
silnikowa [Mg]
[Mg]
Próba
reprezentatywna
215
55,83
90,42
23,1
mieszkańców
15,17%
100 %
mieszkańców
1417
368,03
596,05
152,27
gminy
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania ankietowego oraz danych z Banku Danych Lokalnych
Do obliczeń przyjęto następującą gęstość paliw:
- benzyna silnikowa
0,755 kg/l
- olej napędowy
0,84 kg/l
- gaz płynny propan-butan 0,50 kg/l
Wartość opałową oraz wskaźniki emisji CO2 (WE) przyjęto ze względu na rodzaj
używanego paliwa. Wartość całkowitą emisji CO2 stanowi iloczyn całkowitego zużycia
paliwa oraz wskaźnik emisji CO2.
ekoexpert.com.pl
Strona | 92
Tabela 44. Wartość emisji CO2 z środków transportu mieszkańców na obszarze gminy
Goniądz w 2015 roku
Zużycie
Wartość emisji CO2 z paliw
Rok
Rodzaj paliwa
paliw
wykorzystywanych w samochodach
[Mg/rok]
osobowych [Mg CO2/rok]
Benzyna silnikowa
368,03
1 131,22
Olej napędowy
596,05
1 893,88
2015
Gaz
152,27
449,81
Razem:
3 474,91
Źródło: opracowanie własne na podstawie ankietyzacji oraz danych z GUS
Transport prywatny przedsiębiorców
Informacje do analizy pozyskane zostały na podstawie przeprowadzonej inwentaryzacji.
W wyniku ankietyzacji pozyskano dane wyłącznie od 2 przedsiębiorców działających na
obszarze gminy Goniądz, które przedstawiono w tabeli poniżej. Ze względu na
niewystarczające informacje przedstawione przez przedsiębiorców emisje z środków
transportu wykorzystywanych w przemyśle nie mogą stanowić próby reprezentatywnej dla
sektora przedsiębiorstw i nie zostały ujęte w bazie emisyjnej. Firma VOLTRANS świadczy
usługi transportowe również poza granicami gminy Goniądz. W uwagi na brak możliwości
rozdzielenia ilości spalonego oleju napędowego na terenie gminy do opisu uwzględnione jest
całkowite zużycie oleju napędowego. Z uwagi na brak odpowiedniej grupy reprezentatywnej
transport przedsiębiorców nie będzie brany pod uwagę przy tworzeniu bazy emisyjnej.
Tabela 45. Wartość emisji CO2 z paliw wykorzystywanych przez zinwentaryzowanych
przedsiębiorców działających na obszarze gminy Goniądz w 2015 roku
Nazwa firmy
Adres
Zużycie paliw [litry/rok]
ON
Pb
Pb + LPG
MAN BARBARA Sklep
Spożywczo Przemysłowy
ul. Kościuszki 43
A 19-110 Goniądz
3 500
-
-
VOLTRANS Usługi
Handlowo-Transportowe
ul. Wojska
Polskiego 70, 19110 Goniądz
338 747
-
-
Źródło: opracowanie własne na podstawie ankietyzacji
Podsumowanie
Na podstawie zebranych i przeanalizowanych danych określono całkowitą emisję CO 2
dla transportu z obszaru gminy Goniądz w roku bazowym 2015.
ekoexpert.com.pl
Strona | 93
Tabela 46. Całkowita emisja CO2 związana z transportem w gminie Goniądz w 2015 roku
Całkowita emisja CO2 związana z transportem
Emisja CO2
[Mg CO2 /rok]
Transport lokalny
3 474,91
Transport publiczny
71,05
Transport gminny
83,63
Transport przedsiębiorców
913,46
RAZEM
4543,05
RAZEM (bez przemysłu)
3629,59
Źródło: opracowanie własne na podstawie ankietyzacji oraz danych z GUS
Wykres 8. Całkowita emisja CO2 z transportu w gminie Goniądz w 2015 roku
Całkowita emisja CO2 z transportu na obszarze
gminy Goniądz
5 000,00
4 500,00
4 000,00
3 500,00
913,46
83,63
71,05
3 000,00
Transport przedsiębiorców
Transport gminny
2 500,00
Transport publiczny
Transport lokalny
2 000,00
3 474,91
1 500,00
1 000,00
500,00
0,00
ekoexpert.com.pl
Strona | 94
8.4
Emisja CO2 związana z wykorzystaniem energii elektrycznej
Informacje o zużyciu energii elektrycznej z obszaru gminy Goniądz pochodzą z
Zakładu Energetycznego PGE Dystrybucja S.A, Oddział Białystok, oraz podanej wielkości
zużycia energii elektrycznej przez ankietowanych mieszkańców gminy, przedsiębiorców
działających na terenie gminy jak również informacji dotyczących budynków znajdujących
się pod zarządem gminy.
W niniejszym opracowaniu przyjęto, iż dane pochodzące z PGE Dystrybucja S.A. oraz
Urzędu Miejskiego w Goniądzu są najbardziej wiarygodne i na nich oparte zostały obliczenia.
Zużycie energii elektrycznej i emisja CO2 związana z użytkowaniem budynków
znajdujących się pod zarządem gminy
Wielkość zużycia energii elektrycznej oraz wielkość emisji CO2 związana z
funkcjonowaniem obiektów gminnych została oznaczona na podstawie pozyskanych danych o
wielkości zużycia energii elektrycznej na podstawie danych pochodzących z Urzędu
Miejskiego w Goniądzu. Według uzyskanych danych zużycie energii w 2015 roku wyniosło
450 103,50 kWh.
Tabela 47. Wielkość emisji CO2 ze zużycia energii elektrycznej w gminie Goniądz
w obiektach znajdujących się pod zarządem gminy
Budynki użyteczności publicznej będące w
Rok
zarządzie gminy Goniądz
2015
Zużycie energii elektrycznej [MWh/rok]
450,10
Emisja CO2 [Mg CO2/rok]
365,48
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych otrzymanych z Urzędu Miejskiego w Goniądzu
Zgodnie z obowiązującym trendem zużycie energii na przestrzeni lat rośnie, rośnie tym
samym również wielkość emisji CO2. Widoczny wzrosy wielkości emisji związany jest z
wykorzystaniem energii elektrycznej.
Zużycie energii i emisja CO2 związana z oświetleniem publicznym na obszarze gminy
Goniądz
Podczas obliczeń wielkości zużycia energii elektrycznej zużytej przez oświetlenie
uliczne korzystano z informacji uzyskanych od Urzędu Miejskiego w Goniądzu.
Na podstawie inwentaryzacji zużycia elektrycznej na oświetlenie publiczne w gminie
Goniądz, wielkość zużycia energii w roku bazowym 2015 wynosi 347 727 kWh/rok.
Tabela 48. Całkowita emisja CO2 z oświetlenia publicznego na obszarze gminy Goniądz
Oświetlenie uliczne
Rok 2015
Zużycie energii elektrycznej w ciągu roku [MWh/rok]
347,73
282,36
ekoexpert.com.pl
Strona | 95
Emisja CO2 związana z wykorzystaniem energii elektrycznej na potrzeby oświetlenia
publicznego sięga ok 282,36 Mg CO2/rok.
W skutek planowanych przez gminę działań polegających na wymianie opraw
oświetleniowych na energooszczędne przewiduje się, iż zużycie energii elektrycznej, i co za
tym idzie wielkość emisji gazów cieplarnianych będzie stopniowo się zmniejszać.
Zużycie energii i emisja CO2 związana z działalnością mieszkańców gminy
Wielkość emisji CO2 związaną z wykorzystaniem energii elektrycznej na potrzeby
gospodarstw domowych oszacowano na podstawie uzyskanych danych od PGE Dystrybucja
S.A. Odział Białystok.
Ustalono, iż zużycie energii elektrycznej przez gospodarstwa domowe w roku 2015
wyniosło 4 673,081 MWh/rok.
Tabela poniżej przedstawia wyliczoną wielkość emisji CO2 związaną
z wykorzystaniem energii elektrycznej na potrzeby gospodarstw domowych, zarówno w
wolnostojących budynkach jednorodzinnych jak i w mieszkaniach w budynkach
wielorodzinnych w roku bazowym.
Tabela 49. Wielkość emisji CO2 ze zużycia energii elektrycznej na obszarze gminy Goniądz
na potrzeby gospodarstw domowych
Gmina Goniądz
Rok 2015
Liczba odbiorców indywidualnych
2398
Zużycie energii elektrycznej w gospodarstwach
4673,08
domowych [MWh/rok]
3794,54
Źródło: obliczenia własne na podstawie danych z PGE Dystrybucja S. A. Oddział Białystok
Zużycie energii elektrycznej i emisja CO2 związana z działalności przedsiębiorców
Wielkość emisji CO2 związaną z wykorzystaniem energii elektrycznej na potrzeby
działalności przedsiębiorców oszacowano na podstawie uzyskanych danych od PGE
Dystrybucja S.A. Odział Białystok. Zgodnie z informacjami odbiorcy grupy taryfowej C są to
głównie małe przedsiębiorstwa oraz gospodarstwa rolne.
Na podstawie danych z Zakładu Energetycznego zużycie energii elektrycznej przez
przedsiębiorców w roku 2015 wynosiło 1 548 313,50 kWh w ciągu roku. Tabela poniżej
przedstawia wyliczoną wielkość emisji CO2 związaną z wykorzystaniem energii elektrycznej
na potrzeby przedsiębiorców w roku bazowym 2015.
ekoexpert.com.pl
Strona | 96
Tabela 50. Wielkość emisji CO2 ze zużycia energii elektrycznej na obszarze gminy Goniądz
na potrzeby przedsiębiorców
Gmina Goniądz
Rok 2015
Zużycie energii elektrycznej w przedsiębiorstwach
1548,31
[MWh/rok]
1257,23
Źródło: obliczenia własne na podstawie danych z PGE Dystrybucja S. A. Oddział Białystok
Podsumowanie
Na całkowitą emisję CO2 z wykorzystania energii elektrycznej na terenie gminy
Goniądz składa się:
 wykorzystanie energii elektrycznej przez obiekty gminne,
 wykorzystanie energii elektrycznej na potrzeby oświetlenia ulicznego,
 wykorzystanie energii elektrycznej na potrzeby gospodarstw domowych,
 wykorzystanie energii elektrycznej przez podmioty gospodarcze (przedsiębiorstwa).
W poniższej tabeli przedstawiono dane dotyczące łącznej emisji CO2 z wykorzystania
energii elektrycznej na terenie gminy Goniądz.
Tabela 51. Całkowita emisja CO2 związana z wykorzystaniem energii elektrycznej na terenie
gminy Goniądz
Wyszczególnienie
Obiekty gminne
Gospodarstwa domowe
Budynki mieszkaniowe wielorodzinne
Podmioty gospodarcze
RAZEM
Wielkość emisji CO2 z
wykorzystania energii elektrycznej
[Mg CO2 /rok]
365,48
282,36
3794,54
11,34
1257,23
5710,94
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z PGE Dystrybucja S.A. Oddział Białystok
ekoexpert.com.pl
Strona | 97
Wykres 9. Wielkość emisji CO2 w roku 2015 związana z wykorzystaniem energii elektrycznej
przez poszczególne grupy odbiorców na terenie gminy Goniądz
Wielkość emisji CO2 z wykorzystania energii
elektrycznej [Mg CO2 /rok]
6000,00
11,34
5000,00
4000,00
3794,54
Budynki mieszklane
wielorodzinne
Gospodarstwa domowe
3000,00
Podmioty gospodarcze
2000,00
Obiekty gminne
282,36
1000,00
1257,23
365,48
0,00
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych pochodzących z PGE Dystrybucja S.A. Odział Białystok i
Urzędu Miejskiego w Goniądzu
ekoexpert.com.pl
Strona | 98
9.
WYNIKI BAZOWEJ INWENTARYZACJI EMISJI
Na podstawie danych zebranych podczas inwentaryzacji oraz założonej metodyce
obliczeniowej wyznaczono wielkość emisji CO2 dla obszaru całej gminy Goniądz dla
przyjętego roku bazowego (2015).
Wielkość emisji CO2 w roku 2015 dla gminy Goniądz wyniosła 16 435,91 Mg
CO2/rok. Największy wpływ na wynik emisji ogólnej ma emisja związana ze spalaniem
węgla kamiennego w kotłach grzewczych oraz emisja związana z użytkowaniem energii
elektrycznej.
Wyniki wielkości emisji CO2 dla obszaru gminy Goniądz w podziale na poszczególne
obszary zostały przedstawione w tabeli poniżej.
ekoexpert.com.pl
Strona | 99
PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ DLA GMINY GONIĄDZ NA LATA 2016-2022
INWENTARYZACJA EMISJI – ROK BAZOWY 2015
Tabela 52. Wyniki inwentaryzacji emisji za 2014 rok na obszarze gminy Goniądz
597,67
0,00
995,07
Przemysł
1257,23
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
1257,23
3794,54
322,91
34,51
0,00
5117,49
0,00
9269,45
11,34
282,36
0,00
0,00
120,36
0,00
0,00
0,00
870,51
0,00
0,00
0,00
1002,21
282,36
5710,95
322,91
186,79
0,00
6585,67
0,00
RAZEM
Biomasa/
Drewno
0,00
Energia
odnawialna
Węgiel
kamienny
31,92
Benzyna
0,00
Olej
napędowy
365,48
Kategoria
Gaz ciekły
(propan
butan)
Budynki gminne i w zarządzie gminy
Energia
elektryczna
Gaz ziemny
Olej opałowy
Wielkość emisji CO2 [Mg CO2/rok]
BUDYNKI , WYPOSAŻENIE/URZĄDZENIA I PRZEMYSŁ:
Budynki , wyposażenie/urządzenia i
przemysł razem
0,00
0,00
0,00
12806,32
TRANSPORT:
Tabor gminny
0,00
83,63
0,00
83,63
Transport publiczny
0,00
71,05
0,00
71,05
449,81
1893,88
1131,22
3474,91
0,00
0,00
0,00
0,00
Transport lokalny
Transport przemysłowy
Transport razem
RAZEM
0,00
449,81
0,00
2048,56
1131,22
0,00
0,00
0,00
5710,95
772,72
186,79
2048,56
1131,22
0,00
6585,67
0,00
Źródło: opracowanie własne na podst. danych w inwentaryzacji
3629,59
0,00
16435,91
ekoexpert.com.pl
Strona | 100
Tabela 53. Łączna wielkość emisji CO2 dla obszaru gminy Goniądz w ujęciu sektorowym w
roku 2015
Kategoria
Emisja CO2
[Mg CO2/rok]
Udział w ogólnej
wielkości emisji [%]
2015
2015
995,07
6,05
Przemysł
1257,23
9269,45
1002,21
7,65
56,40
6,10
282,36
1,72
przemysł razem
12806,32
77,92
TRANSPORT:
83,63
0,51
Transport publiczny
71,05
0,43
Transport lokalny
3474,91
21,14
0,00
0,00
Transport razem
3629,59
22,08
RAZEM
16435,91
100
Tabor gminny
Źródło: Obliczenia własne
Wykres 10. Wielkość emisji CO2 w ujęciu sektorowym w 2015 roku
Wielkość emisji CO2 w ujęciu sektorowym [Mg
CO2/rok] w 2015 roku
18000
16000
14000
12000
3629,59
Transport razem
282,36
1002,21
10000
8000
9269,45
6000
4000
Przemysł (emisja z energii
elektrycznej)
2000
Budynki gminne i w
zarządzie Gminy
0
1257,23
995,07
Strona | 101
Z analizy powyższych danych wynika, iż największy udział w kształtowaniu wielkości
emisji gazów cieplarnianych wywiera sektor jednorodzinnych gospodarstw domowych.
Emisja z tego sektora zawiera emiesję ze spalania paliw na cele energetyczne oraz emisję z
wykorzystania energii elektrycznej. Drugim pod względem wielkości misji sektorem jest
Transport, w którym ujęto zarówno transport gminny, publiczny oraz indywidualny
mieszkańców. Z uwagi na niską stopę zwrotu ankiet od przedsiębiorców nie brano pod uwagę
wielości emisji gazów cieplarnianych z transportu oraz ze spalania paliw na cele energetyczne
z sekora Przemysłu.
Z uwagi na duże dysporoporcje między wielkością emisji Mg CO2 z sektora zabudowy
jednorodzinnej, a pozostałych analizowanych sektorów działania gminy w celu ograniczenia
niskiej emisji powinny skupić się głównie w sektorze budownictwa jednorodzinnego. Ponadto
ważną rolę powinny odgrywać wszelkie działania inwestycyjne i nieinwestycyjne w zakresie
edukacji ekologicznej mieszkańców gminy.
W tabeli poniżej przedstawiono zestawienie wielkości emisji w podziale na rodzaje
nośników energii wykorzystywanych na terenie gminy.
Tabela 54. Łączna wielkość emisji CO2 dla obszaru gminy Goniądz wg rodzajów nośników
energii w roku 2015
Rodzaj paliwa
Emisja CO2
[Mg CO2/rok]
Udział w ogólnej wielkości
emisji [%]
Energia elektryczna
Paliwa opałowe
Paliwa transportowe
RAZEM
5710,95
7095,37
3629,59
16435,91
34,75
43,17
22,08
100
Źródło: Obliczenia własne
ekoexpert.com.pl
Strona | 102
Wykres 11. Łączna wielkość emisji CO2 wg rodzajów nośnika energii dla obszaru gminy
Goniądz w roku 2015
18000,00
18000,00
Gaz LPG
16000,00
14000,00
16000,00
3629,59
0
186,78
2048,56
Olej opałowy
14000,00
12000,00
12000,00
10000,00
7095,37
Paliwa
transportowe
1131,22
0
Benzyna
10000,00
6585,68
8000,00
Paliwa
opałowe
8000,00
6000,00
Energia
elektryczna
6000,00
0
322,91
4000,00
5710,95
2000,00
Gaz ziemny
Węgiel
kamienny
Biomasa/Dre
wno
4000,00
5710,95
Olej
napędowy
Gaz w butli
2000,00
0,00
0,00
Energia
elektryczna
W przypadku gminy Goniadz na kształtowanie się wielkości emisji CO2 największy
wpływ ma spalanie paliw energetycznych (z uwagi na ilość ankiet zwrotnych analizie
poddano sektor budynków jednorodzinnych, budynków wielorodzinnych oraz budynków
gminnych i znajdujących się pod zarządem gminy). Wśród paliw opałowych przeważa
zużycie węgla kamiennego 41% wielkości emisji. Emisja ze spalania biomasy (drewna)
zgodnie z wyżej zawartymi założeniami kształtuje się na poziomie 0,00 Mg CO 2. Wielkość
emisji w wyniku wykorzystania energii elektrycznej wynosi ponad 35% całkowitej emisji.
Należy przy tym pamiętać iż analizie nie poddano wielkość zużycia paliw spalanych na
cele energetyczne i paliw transportowych w przemyśle.
Strona | 103
LOKALNE WYTWARZANIE ENERGII ELEKTRYCZNEJ– ROK BAZOWY 2015
Tabela 55. Lokalne wytwarzanie energii elektrycznej i cieplnej za 2015 rok na obszarze
gminy Goniądz
Energia
Odnośne współczynniki
Energia elektryczna
Emisje
elektryczna
emisji CO2 dla
wytwarzana lokalnie
CO2 [Mg
wytwarzana
wytwarzania energii
[MWh]
CO2/rok]
lokalnie
elektrycznej [t/MWh]
Energia wiatru
Energia
hydroelektryczna
Fotowoltaiczna
48
0
emisji = 0
Kolektory
słoneczne na
406,89
0
emisji = 0
potrzeby c.w.u.
RAZEM
454,89 MWh
0
RAZEM
1 637,60 GJ
Źródło: obliczenia własne na podstawie danych pozyskanych w wyniku inwentaryzacji
Na terenie gminy Goniądz od sierpnia 2014 roku funkcjonują instalacje wytwarzające
energię z odnawialnych źródeł energii. Na podstawie projektu pt. „Wykorzystanie
odnawialnych źródeł energii poprzez montaż kolektorów słonecznych w gminie Goniądz”
założono 182 instalacje w tym 179 na budynkach osób fizycznych będących mieszkańcami
gminy. Pozostałe 3 instalacje działają na budynkach gminnych.
Farma fotowoltaiczna Dom Piotra działa od czerwca 2015 roku. Farma jest
zaprojektowana do produkcji 30-40 tys. kWh/rocznie. Kolejna farma fotowoltaiczna
działająca na potrzeby hotelu Zbyszko działa od początku sezonu letniego 2015 roku. Rocznie
produkuje ok 36 tys. kWh energii.
Do analizy przyjęto ilość energii wyprodukowanej przez farmy fotowoltaiczne w 2015
roku z uwzgledniem czasu ich rzeczywistego działania.
9.1
Identyfikacja obszarów problemowych
Na podstawie przeprowadzonej inwentaryzacji źródeł emisji zidentyfikowano aspekty i
obszary problemowe, występujące na terenie gminy Goniądz:
 na terenie gminy brak jest centralnego systemu ogrzewania, zaopatrzenie gmin w
ciepło oparte jest na indywidualnych kotłowniach, jedynie budynki wielorodzinne w
mieście Goniądz zasilane są lokalnymi kotłowniami przez przyłaćza do sieci
ciepłowniczej,
 gmina nie posiada zbiorczej sieci gazowej,
 z uwagi na stosunkowo luźną zabudowę na obszarze gminy nie jest ekonomicznie
opłacalne stosowanie zbiorczych sieci ciepłowniczych (ciepło i gaz). Jedynie
zabudowa miasta Goniądz umożliwia podjęcie tego typu działań,
ekoexpert.com.pl
Strona | 104
 w dalszym ciągu duża część domostw ogrzewana jest z wykorzystaniem węgla
kamiennego, miału węglowego oraz oleju opałowego (blisko 100% gospodarstw) co
powoduje wysokie wartości emisji CO2 i innych zanieczyszczeń do powietrza,
 rozpowszechnienie technologii OZE wśród przedsiębiorców i mieszkańców jest
granicznie niskie, na terenie gminy energia wytwarzana z odnawialnych źródeł energii
stanowi 0,56 % całkowietej energii,
 gospodarstwa domowe stanowią sektor charakteryzujący się największą emisją CO2,
 mimo położenia gminy w większości na obszarach chronionych oraz na terenach tzw.
Zielonych Płuc Polski odnotowuje się pogarszający się stan jakości powietrza
atmosferycznego,
 niedostosowanie gminy Goniądz do wymagań polityki uninej w zakresie
wykorzystania odnawialnych źródeł energii w budownictwie jednorodzinnym i
publicznym;
Strona | 105
10. PLAN DZIAŁAŃ NA RZECZ OGRANICZENIA NISKIEJ
EMISJI
10.1 Metodologia doboru działań
Celem doboru działań na rzecz gospodarki niskoemisyjnej jest przedstawienie planu
prac i uwarunkowań, sprzyjających redukcji emisji CO2.
Działania dzielą się na kilka nierozłącznych zbiorów, z podziałem wg różnych kryteriów.
Kryterium celu:
 działania służące redukcji zużycia energii finalnej na terenie gminy; redukcja emisji
gazów
cieplarnianych,
ma
w
tym
przypadku
charakter
pośredni
(np. termomodernizacja obiektów publicznych),
 działania bezpośrednio przyczyniające się do redukcji emisji gazów cieplarnianych –
są to działania związane ze zmianą stosowanych źródeł pozyskiwania energii (np.:
modernizacja kotłowni, budowa instalacji wykorzystujących odnawialne źródła
energii).
Kryterium realizatora projektu:
 działania realizowane przez administrację rządową/samorządową,
 realizowane przez mieszkańców i podmioty gospodarcze – działania te nie są
uzależnione bezpośrednio od aktywności gminy, aczkolwiek istotna jest rola
samorządu w promocji i upowszechnianiu tychże działań.
Kryterium charakteru projektu:
 działania inwestycyjne związane z zakupem lub modernizacją środków trwałych,
 działania promocyjno-szkoleniowe.
Kryterium trudności realizacyjnych:
 działania stosunkowo łatwe w realizacji (ze względu na potencjał budżetowy gminy,
doświadczenie, aspekty prawne
i organizacyjne, możliwość pozyskania
dofinansowania zewnętrznego),
 działania skomplikowane.
Kryterium skali redukcji zużycia energii i emisji CO2:


działania o relatywnie dużej skali redukcji zużycia energii i emisji CO2,
działania o małej skali redukcji zużycia energii i emisji CO2,
ekoexpert.com.pl
Strona | 106
Kryterium efektywności ekologiczno-ekonomicznej:


działania o relatywnie wysokiej efektywności,
działania o relatywnie niższej efektywności.
W ramach Planu zostały przeanalizowane uwarunkowania i możliwości realizacyjne
działań, których celem jest zmniejszenie emisji CO2 do roku 2022 w stosunku do emisji
wyznaczonej dla roku bazowego 2015.
Jako podstawę doboru działań Plan wykorzystuje wyniki Raportu z inwentaryzacji emisji
gazów cieplarnianych dla gminy Goniądz (w zakresie potencjału ekologicznego), możliwości
budżetowe wynikające z wieloletniej prognozy finansowej (zakres i możliwości finansowania
inwestycji) oraz kompromis pomiędzy wymienionymi wyżej kryteriami.
Dla wybranych działań opracowano harmonogram realizacji z określeniem
odpowiedzialności określonych struktur administracyjnych. Wskazano również możliwe
źródła finansowania zewnętrznego zaplanowanych działań.
Mając na uwadze zmienność warunków otoczenia, a także fakt, iż każde z
podejmowanych działań niesie ze sobą określone rezultaty i doświadczenia, niniejszy plan
powinien być systematycznie korygowany, wraz ze zmianami w postępie technicznym i
możliwościami finansowymi gminy.
10.2 Potencjał redukcji zużycia energii i emisji CO2
Możliwości ograniczania emisji gazów cieplarnianych z obszaru gminy związane są
przede wszystkim z:
1. Termomodernizacją obiektów użyteczności publicznej będących pod zarządem gminy
oraz jednostek jej podległych, w zakresie: zwiększenia izolacyjności cieplnej przegród
zewnętrznych, zwiększenia szczelności przegród zewnętrznych, modernizacji systemu
grzewczego i wentylacyjnego, modernizacji systemu przygotowania ciepłej wody
użytkowej, modernizacji systemu oświetlenia i innych urządzeń wykorzystujących
energię elektryczną. Jest to obszar istotny ze względu na łatwość implementacji
działań oraz znaczenie w propagowaniu działań i postaw wśród mieszkańców gminy
(Urząd i jednostki podległe powinny być przykładem i wzorem do naśladowania).
Europejskie dyrektywy dotyczące efektywności energetycznej podkreślają wzorcową
rolę sektora publicznego w tym zakresie.
2. Zmianą konwencjonalnych źródeł ciepła na źródła niekonwencjonalne obiektów
użyteczności publicznej będących w posiadaniu gminy (energia wiatru, geotermalna,
słoneczna, biomasa itp.).
3. Zmianą konwencjonalnych źródeł ciepła na źródła niekonwencjonalne obiektów
prywatnych (energia wiatru, geotermalna, słoneczna itp.). Mieszkalnictwo jest
obszarem, na który władze gminy mają istotny wpływ, szczególnie poprzez
Strona | 107
prowadzenie działań podnoszących świadomość korzystania z energii, a także
wprowadzanie systemów zachęt finansowych. Mieszkalnictwo cechuje się bardzo
dużym potencjałem redukcji emisji.
4. Wzrostem efektywności energetycznej w sektorze przemysłu, który na obszarze
gminy Goniądz cechuje się znacznym poborem energii elektrycznej.
5. Wymianą taboru maszyn i urządzeń rolniczych na bardziej nowoczesny oraz
ograniczeniem liczby pojazdów i maszyn rolniczych (proces naturalny związany z
likwidacją gospodarstw rolnych, agregacją gospodarstw i wyludnianiem się wsi oraz
wzrostem nierolniczej działalności). Intensywny, dotychczasowy i prognozowany,
wzrost liczby pojazdów i natężenia ruchu wymaga od władz gminy działań w celu
minimalizacji jego wpływu na środowisko i klimat, np. poprzez poprawienie stanu
technicznego dróg i działania edukacyjne oraz szkoleniowe.
10.3 Planowanie długoterminowe i średnioterminowe – metodologia
Przygotowanie planów gospodarki niskoemisyjnej napotyka szereg problemów
definicyjnych związanych z pojęciem planowania i podejścia strategicznego. Wiąże się to z
tym, iż różnorodne wytyczne i zalecenia dotyczące przygotowania planów gospodarki
niskoemisyjnej są opracowywane przez różne podmioty, a wiele podmiotów publicznych i
komercyjnych nie ma jeszcze odpowiednio bogatej praktyki w tym zakresie. W związku z
tym wymaga krótkiego wyjaśnienia sposób podejścia zastosowany w niniejszym dokumencie.
Z uwagi na czas realizacji rodzaje planowania można podzielić na strategiczne
(długoterminowe co najmniej do roku 2025), średnio- i krótkoterminowe (co najmniej okres
3-4 lat). Istnieje jednak problem planowania i harmonogramowania działań oraz
wywiązywania się z określonych wskaźników w określonym czasie. Inwestycje i działania
wynikające z Planu są istotnie uzależnione od możliwości pozyskania zewnętrznych źródeł
finansowania, a te są określone unijnym okresem programowania (2014 – 2020) i w
rzeczywistości oznacza to dostępność środków od 2015/2016 roku i realizację projektów do
2022 roku. Oznacza to, że zadania krótko- i średnioterminowe oraz długoterminowe mogą
pokrywać się czasowo. Dodatkowo długoterminowe planowanie uwzględniające kluczowe
elementy: dofinansowanie oraz możliwość weryfikacji wskaźników, powinno objąć co
najmniej rok 2024, aby mogło być faktycznym narzędziem planowania. Mimo tego w
niniejszym dokumencie przyjęto rok 2022 jako końcowy rok realizacji planu i określono dla
tego właśnie roku wskaźniki osiągnięć (wskaźniki strategiczne).
Plany gospodarki niskoemisyjnej są narzędziem realizacji polityki państwa w zakresie
osiągnięcia celów określonych w pakiecie klimatyczno-energetycznym do roku 20209, tj.:
9
Zgodnie z przyjętym w 2009 roku pakietem energetyczno-klimatycznym do 2020 roku Unia Europejska:
 20% zredukuje emisje gazów cieplarnianych w stosunku do poziomu emisji z 1990 roku;
 o 20% zwiększy udział energii odnawialnej w finalnej konsumpcji energii (dla Polski 15 %);
ekoexpert.com.pl
Strona | 108
 redukcji emisji gazów cieplarnianych;
 zwiększenia udziału energii pochodzącej z źródeł odnawialnych;
 redukcji zużycia energii finalnej, co ma zostać zrealizowane poprzez podniesienie
efektywności energetycznej.
Naturalnym jest zatem, iż plan gospodarki niskoemisyjnej jako cele strategiczne
powinien właśnie stawiać wspomniane zobowiązania.
10.4 Cele planu
Cele strategiczne, efekt ekologiczny i wskaźniki osiągnięć
Cele strategiczne są bezpośrednio związane z zobowiązaniami krajowymi:
 redukcja emisji gazów cieplarnianych;
 zwiększenia udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych;
 redukcja zużycia energii finalnej.
Cele strategiczne wynikające z PGN założone dla gminy Goniądz:
Cel. 1 - Redukcja emisji gazów cieplarnianych CO2 dla gminy Goniądz w roku 2022
o 8,41% w stosunku do roku bazowego 2015.
Cel. 2 - Zwiększenie udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych dla obszaru
gminy Goniądz o 1,59% w stosunku do roku bazowego 2015.
Cel. 3 - Redukcja zużycia energii finalnej (z energią elektryczną) o 3,46 % w stosunku
do roku bazowego 2015.
Dobór określonych wskaźników celów przedstawiono w tabeli poniżej.
Tabela 56. Podstawowe cele strategiczne Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla gminy
Goniądz na lata 2016 – 2022
Wartość bazowa
Poziom
Cel
Wskaźnik
Jednostka
Rok 2022
rok 2015
zmian
Redukcja emisji
gazów
cieplarnianych
Poziom redukcji
emisji CO2 w
stosunku do lat
poprzednich
16435,91
Mg CO2
15052,84
-8,41%
 o 20% zwiększy efektywność energetyczną, w stosunku do prognoz BAU (ang. business as usual ) na
rok 2020.
Strona | 109
Zwiększenia
udziału energii
pochodzącej ze
źródeł
odnawialnych
Udział zużytej
energii
pochodzącej ze
źródeł
odnawialnych.
Redukcja
zużycia energii
finalnej
Poziom redukcji
zużycia energii
finalnej w
stosunku do
przyjętego roku
bazowego.
1637,60
GJ
6096,46
+1,59%
0,53
%
2,14
294588,27
GJ (z
elektryczną)
284382,72
-3,46%
Źródło: opracowanie własne na podstawie obliczeń i analiz
ekoexpert.com.pl
Strona | 110
11. PROGNOZA REDUKCJI ZUŻYCIA ENERGII I EMISJI
DO 2020 ROKU
11.1 Opis metodologii i wyjaśnienia
Prognozowane wartości zużycia paliw i energii oraz emisji CO2 dotyczą roku 2020 – roku
osiągnięcia zamierzonych wskaźników realizacji planu.
Prognozy wykonano w oparciu o prognozowanie metodą szeregów czasowych, metodą
ekstrapolacji trendu, metodą heurystyczną zarówno pośrednio jak i bezpośrednio, a także z
wykorzystaniem prognozowania analogowego i metody delfickiej.
W uzasadnieniu prognozowanych wartości odniesiono się do danych i metod zastosowanych
przy określaniu zużycia i emisji w roku bazowym oraz tych pochodzących z inwentaryzacji.
Przeprowadzając konsultacje społeczne wytypowano szereg przewidzianych do realizacji
inwestycji służących poprawie stanu jakości powietrza poprzez ograniczenie emisji gazów
cieplarnianych.
Planowane inwestycje obejmują:
1. Termomodernizacja budynku Urzędu Miejskiego w Goniądzu (wymiana sieci C.O. oraz
ocieplenie budynku, wymiana stolarki okiennej i drzwiowej, montaż instalacji OZE),
2. Termomodernizacja budynku Zespołu Szkolno- Przedszkolnego w Goniądzu (zmiana
sposobu podgrzewania c.w.u., ocieplenie ścian zewnętrznych piwnic szkoły, wymiana
okien i drzwi zewnętrznych, montaż wentylacji mechanicznej nawiewowo-wywiewnej
współpracująca z instalacją fotowoltaiczną 5 kW, ocieplenie ścian Sali gimnastycznej i
ławy fundamentowe, ocieplenie stropodachu sali gimnastycznej wraz z pomieszczeniami,
3. Przebudowa drogi gminnej we wsi Szafranki na długości od drogi gminnej będącej
przedłużeniem ul. Demokratycznej w Goniądzu do drogi wojewódzkiej nr 670 OsowiecSuchowola o długości ok 2 945,8m. Inwestycja obejmować ma przebudowę istniejących
odcinków drogi o nawierzchni żwirowej na nawierzchnię betonu asfaltowego, z
wykonaniem we wsi Szafranki krawężników i obrzeży betonowych.
4. Wymiana opraw oświetleniowych na LED-owe i wymiana źródeł energii elektrycznej na
OZE w oświetleniu ulicznym na obszarze miasta i gminy Goniądz,
5. Wymiana źródeł ciepła z węglowych na OZE w co najmniej 50 jednorodzinnych
budynkach mieszkalnych (instalacja kolektorów słonecznych, ogniw fotowoltaicznych
bądź wymiana pieców grzewczych na niskoemisyjne np. olejowe bądź gazowe),
6. Wymiana źródeł ciepła z węglowego na OZE w budynkach użyteczności publicznej
znajdujących się pod zarządem gminy,
7. Przeprowadzenie prac termomodernizacyjnych (wymiana źródeł ciepła z węglowego na
niskoemisyjne, instalacja OZE, ocieplenie ścian zewnętrznych budynków, wymiana
stolarki okiennej i drzwiowej) w budynkach wielorodzinnych Spółdzielni Mieszkaniowej
oraz Wspólnot mieszkaniowych na terenie gminy Goniądz,
Strona | 111
8. Budowa MTW (małych turbin wiatrowych) do 3,5kW na co najmniej 10
jednorodzinnych budynkach mieszkalnych oraz do 40 kW w 1 budynku gminnym,
9. Montaż OZE (ogniw fotowoltaicznych, MTW) na budynkach Stacji Uzdatniania Wód,
budynkach Hydroforni oraz Oczyszczalni Ścieków w celu poprawy efektywności
zarządzania energią w systemie wodno-kanalizacyjnym gminy Goniądz,
10. Szkolenia i działania edukacyjne w celu poprawy świadomości ekologicznej
mieszkańców,
11. Zakup autobusu szkolnego spełniającego nowe normy emisyjne (minimum euro V);
Emisja związana z procesem spalania paliw do celów grzewczych - działalność gminna
Poziom redukcji zapotrzebowania na energię finalną oraz emisji CO 2 oszacowano na
podstawie zaplanowanych projektów inwestycyjnych (nr 1-9, 11,12).
Emisja związana z procesem spalania paliw do celów grzewczych - działalność
społeczeństwa
W prognozie przyjęto stały spadek zużycia węgla w gospodarstwach domowych do roku 2020
na poziomie 1,2%. Zużycie pozostałych paliw pozostawiono bez zmian.
Dodatkowo zaplanowano projekty inwestycyjne polegające na wymianie źródeł ciepła na
OZE wraz z instalacją fotowoltaiczną i MTW (projekty 5, 7, 8)
Emisja związana z transportem
W obszarze transportu publicznego, założono do realizacja przedsięwzięcie związane z
zakupem ekologicznego samochodu na potrzeby przewozu dzieci i młodzieży szkolnej
(projekt 11).
Transport lokalny jest źródłem dość istotnych emisji CO2 w skali całej gminy. Prognozowanie
zużycia paliw oraz emisji jest utrudnione ze względu na kilka jednocześnie znoszących się
zjawisk: wzrost efektywności i wydajności systemów paliwowych oraz wzrost liczby
pojazdów.
Emisja związana z wykorzystaniem energii elektrycznej
Działalność związana z funkcjonowaniem obiektów gminnych
W latach 2001 – 2015 wzrost zużycia energii elektrycznej wynosił średniorocznie ok. 1%.
W prognozie zużycia energii na lata 2016-2022 przyjęto to samo tempo wzrostu.
Dodatkowo zaplanowano szereg projektów inwestycyjnych, których celem jest pozyskanie
energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych (projekty 1, 2, 4, 6, 8, 9), które pozwolą na
redukcję zużycia energii z sieci energetycznej.
ekoexpert.com.pl
Strona | 112
W latach 2001 – 2015 odnotowano spadek zużycia energii. W prognozie na rok 2022 przyjęto
zużycie energii na poziomie z roku inwentaryzacji pomniejszone o efekt ekologiczny
inwestycji w zakresie modernizacji oświetlenia gminnego (projekt nr 4).
Działalność społeczeństwa
W latach 2001 – 2015 wzrost zużycia energii elektrycznej wynosił średniorocznie 1% (rozdz.
8.3). W prognozie zużycia energii na lata 2016-2022 przyjęto to samo tempo wzrostu.
Zaplanowano szereg projektów inwestycyjnych, których celem jest pozyskanie energii
elektrycznej ze źródeł odnawialnych (projekty 5, 7, 8), które pozwolą na redukcję zużycia
energii z sieci energetycznej i redukcję emisji CO2.
Dodatkowo przyjęto założenie, że działania szkoleniowe i edukacyjne dotyczące eksploatacji
urządzeń elektrycznych umożliwią redukcję zużycia energii w stosunku do 2015 roku (projekt
10).
Ponadto przedsięwzięto wdrożenie działań polegających na wspieraniu produktów i usług
efektywnych energetycznie w ramach zamówień publicznych poprze wprowadzenie systemu
zielonych zamówień do procedur przetargowych (przyjęcie kryteriów wyboru wykonawcy
usługi obejmujących np. energooszczędność, efektywność energetyczną, zastosowanie
surowców odnawialnych itp.) oraz efektywne energetycznie planowanie przestrzenne
ukierunkowane na inwestycje w OZE ( np. umożliwiający ograniczenie niskiej emisji)
(projekt 13 i 14).
Tabela 57. Macierz prezentująca podjęte działania w określonych obszarach inwentaryzacji
Nr działania
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
Obszar
DZAIAŁANIA INWESTYCYJNE
Budynki gminne
i pod zarządem
+ +
+
+ +
gminy
Budynki
Zużycie
+
+ +
mieszkalne
energii
Przemysł
Brak działań
Oświetlenie
+
uliczne
Zużycie
Transport
energii w publiczny
Brak działań
transporcie komunikacyjny
Strona | 113
Tabor gminny
Transport
prywatny
(lokalny)
Transport
przemysłowy
Transport
szynowy
+
Brak działań
Brak działań
Brak działań - obszar nie ujęty w bazie
Brak działań. Gmina nie planuje działań inwestycyjnych
związanych z gospodarką odpadami.
Produkcja energii
Brak działań
DZIAŁANIA NIEINWESTYCYJNE
Planowanie miejskie
+
Zamówienia publiczne
+
Promowanie gospodarki
+
+
niskoemisyjnej
Gospodarka odpadami
Uzasadnienie braku działań w danym obszarze:
- przemysł – w wyniku inwentaryzacji uzyskano znikome informacje na temat
wykorzystywania energii przez przedsiębiorstwa funkcjonujące na terenie gminy. W
otrzymanych ankietach nie pojawiły się informacje na temat planowanych, przez
przedsiębiorców, działań w zakresie poprawy efektywności energetycznej, dlatego też w
obszarze tym nie zostały wskazane żadne działania.
- transport publiczny komunikacyjny- Na ternie gminy Goniądz usługi w zakresie
publicznego transportu świadczą: Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w
Białymstoku Sp. z o. o.,
Zbigniew Jankowski „Kurier” s.c. Jankowscy, ul. Goniądzka 20, Knyszyn, Przedsiębiorstwo
Komunikacji Samochodowej w Łomży Sp. z o.o., Przedsiębiorstwo Komunikacji
Samochodowej w Suwałkach Sp. z o.o., TRANS-KOM PKS Sp. z o.o. Pisz.
Władze gminy nie mają wpływu na rodzaj i stan infrastruktury samochodowej w
przedsiębiorstwach transportowych, stąd też nie podjęto działań w tym obszarze.
- transport prywatny (lokalny) oraz transport przemysłowy – w gminie Goniądz, ze względu
na niski stopień obciążenia dróg, nie podejmuje się działań w zakresie systemów organizacji
ruchu, takie działania w gminie nie są wymagane.
- transport szynowy – przez obszar gminy Goniądz linia kolejowa nr 38. Połączenie kolejowe
obsługuje zarówno przewóz osobowy jak i towarowy. Władze gminy nie planują żadnych
działań w tym sektorze, gdyż gmina nie jest właścicielem taboru kolejowego ani
infrastruktury, stąd też obszar ten nie został uwzględniony w bazie emisyjnej.
ekoexpert.com.pl
Strona | 114
- gospodarka odpadami - w gminie Goniądz nie podjęto działań w obszarze gdyż na terenie
gminy nie funkcjonuje składowisko odpadów. Teren dawniej funkcjonującego składowiska
odpadów w Łazach podlega rekultywacji.
Tabela 58. Macierz prezentująca prognozowany spadek emisji CO2 [Mg CO2] do roku 2022
poprzez realizację wskazanych działań w określonych obszarach inwentaryzacji
Nr działania
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10 11 12 13
Obszar
DZAIAŁANIA INWESTYCYJNE
Budynki
gminne i
17,79
139,83
189,78
16,24
111,99
pod
zarządem
gminy
Zużycie
Budynki
energii
20,95
514,23
30,45
mieszkalne
Przemysł
Brak działań
Oświetleni
126,77
e uliczne
Transport
publiczny
Brak działań
komunikac
yjny
4,87
Tabor
gminny
Zużycie
Transport
energii w
prywatny
Brak działań
transporcie
(lokalny)
Transport
przemysło
Brak działań
wy
Transport
Brak działań - obszar nie ujęty w bazie
szynowy
Gospodarka odpadami
Brak działań. Gmina nie planuje działań inwestycyjnych związanych z gospodarką odpadami.
Produkcja energii
Brak działań
Źródło: opracowanie własne na podstawie obliczeń
Strona | 115
14
PROGNOZA ZUŻYCIA PALIW I ENERGII – ROK 2022
Węgiel
kamienny
Biomasa/
Drewno
312,83
0,00
10,37
0,00
0,00
0,0000
117,57
4,00
Przemysł
1627,29
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
4873,95
109,31
11,21
0,00
0,00
0,00
2183,96
8898,10
0,00
11202,58
12,25
0,00
23,46
0,00
0,00
0,00
156,59
0,00
0,00
180,05
Budynki ,
wyposażenie/urządzenia i
przemysł razem
TRANSPORT:
191,61
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
7017,93
109,31
45,04
0,00
0,00
0,00
2458,12
8902,10
0,00
11514,57
Tabor gminny
0,00
0,00
24,79
0,00
0,00
0,00
0,00
Transport publiczny
0,00
0,00
22,36
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
22,36
152,27
0,00
595,56
368,03
0,00
0,00
0,00
0,00
1115,86
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
152,27
0,00
642,71
368,03
0,00
0,00
0,00
0,00
1163,01
261,58
45,04
642,71
368,03
0
2458,12
8902,10
0
12677,58
RAZEM
ga ziemny
Energia
odnawialna
Benzyna
Budynki gminne i w zarządzie
gminy
Kategoria
Olej
opałowy
Olej
napędowy
Gaz propan
- butan
Energia
elektryczna
[MWh/rok]
Tabela 59. Prognoza zużycia paliw i energii na terenie gminy Goniądz – rok 2022
Wielkość zużycia paliw [Mg/rok]
Transport lokalny
Transport razem
0,00
RAZEM 7017,928
131,94
24,79
Źródło: obliczenia własne
ekoexpert.com.pl
Strona | 116
ZUŻYCIE PALIW I ENERGII – ZMIANA: ROK 2022 - ROK BAZOWY 2015
Węgiel
brunatny
Węgiel
kamienny
Biomasa/
Drewno
0,00
0,00
0,00
-161,23
0,00
-161,23
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
200,87
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
-203,22
0,00
-203,22
Budynki ,
wyposażenie/urządzenia i
przemysł razem
TRANSPORT:
Tabor gminny
Transport pubiczny
Transport lokalny
-1,71
-156,12
0,00
0,00
-15,64
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
-249,48
0,00
0,00
0,00
-265,12
0,00
-15,25
0,00
-15,64
0,00
0,00
0,00
-613,93
0,00
-629,57
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
-1,53
0,00
-0,49
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
-1,53
0,00
-0,49
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
-2,02
0,00
0,00
0,00
0,00
-2,02
-15,25
0
-15,64
-2,02
0,00
0,00
-613,93
0,00
-631,59
Transport razem
RAZEM
RAZEM
Benzyna
Energia
odnawialna
Olej
napędowy
Budynki gminne i w zarządzie
-137,27
0,00
0,00
gminy
Przemysł
78,98
0,00
0,00
Kategoria
Gaz
propan butan
Olej
opałowy
Energia
elektryczna
[MWh/rok]
Tabela 60. Prognoza zużycia paliw i energii na terenie gminy Goniądz – zmiana: rok 2022 - rok bazowy 2015
Wielkość zużycia paliw [Mg/rok]
Strona | 117
PROGNOZA EMISJI – ROK 2022
Tabela 61. Prognoza emisji na terenie gminy Goniądz – rok 2022
ga ziemny
Węgiel
kamienny
Biomasa/
Drewno
31,92
0,00
0,00
0,00
252,04
0,00
537,98
Przemysł
1321,36
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
1321,36
3957,65
322,91
34,51
0,00
0,00
0,00
4681,98
0,00
8999,05
9,94
0,00
83,32
0,00
0,00
0,00
398,19
0,00
491,46
155,59
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
155,59
5698,56
322,91
149,75
0,00
0,00
0,00
5334,22
0,00
11505,43
0,00
0,00
449,81
78,76
71,05
1892,32
0,00
0,00
1131,14
78,76
71,05
3473,11
0,00
0,00
0,00
0,00
RAZEM
Benzyna
0,00
Energia
odnawialna
Olej
napędowy
254,02
Kategoria
Gaz ciekły
Energia
elektryczna
Olej opałowy
przemysł razem
TRANSPORT:
Tabor gminny
Transport publiczny
Transport lokalny
Transport razem
RAZEM
0,00
449,81
0,00
2041,97
1131,14
0,00
0,00
0,00
3622,92
5698,56
772,72
149,75
2041,97
1131,14
0,00
5334,22
0,00
15128,35
ekoexpert.com.pl
Strona | 118
PROGNOZA EMISJI – ZMIANA: ROK 2022 - ROK BAZOWY
Tabela 62. Prognoza emisji na terenie gminy Goniądz – zmiana: rok 2022 - rok bazowy 2015
Węgiel
brunatny
Węgiel
kamienny
Biomasa/
Drewno
0,00
0,00
0,00
0,00
-345,63
0,00
-457,10
Przemysł
64,13
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
64,13
163,11
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
-433,51
0,00
-270,40
-1,39
0,00
-37,03
0,00
0,00
0,00
-472,32
0,00
-510,74
-126,77
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
-126,77
-12,38
0,00
-37,03
0,00
0,00
0,00
-1251,46
0,00
-1300,88
RAZEM
Benzyna
0,00
Kategoria
Energia
odnawialna
Olej
napędowy
-111,46
Energia
elektryczna
Olej opałowy
Gaz propan butan
przemysł razem
TRANSPORT:
Tabor gminny
Transport publiczny
Transport lokalny
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
-4,87
0,00
-1,72
0,00
0,00
-0,09
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
-4,87
0,00
-1,80
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
-6,59
-0,09
0,00
0,00
0,00
-6,68
-12,38
0,00
-37,03
-6,59
-0,09
0,00
-1251,46
0,00
-1307,55
Transport razem
RAZEM
Strona | 119
Na potrzeby Planu, przy zachowania założeń prognozy, wyznaczono także emisję w 2022
roku jako emisję (BAU – bez działań - tabela poniżej), która osiągnęłaby poziom 16 241,97 Mg
CO2, który byłby wyższy o 193,94 Mg (1,18 %) w stosunku do roku bazowego (2015). Oznacza to,
że gdyby zachować status quo i nie realizować żadnych działań nakierowanych na ograniczenie
zużycia energii i ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, a także nie wdrażać w skali kraju
nowego prawa nakierowanego na te efekty, to emisja CO2 w gminie ze względu na wskaźniki
ekonomiczne (zastępowanie starych pojazdów nowymi o podwyższonych normach emisji,
wymiana starych źródeł ciepła na nowe mniej emisyjne, przeprowadzenie prac
termomodernizacyjnych użytkowanych oraz zwiększenie świadomości ekologicznej mieszkańców
gminy) miałaby tendencję wzrostową.
ekoexpert.com.pl
Strona | 120
BAU – PROGNOZA EMISJI –ROK 2022
Tabela 63. Prognoza BAU - emisja na terenie gminy Goniądz bez podejmowanych działań
Węgiel
brunatny
Węgiel
kamienny
Biomasa/
Drewno
31,92
0,00
0,00
0,00
597,67
0,00
1013,71
Przemysł
1321,36
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
1321,36
RAZEM
Benzyna
0,00
Energia
odnawialna
Olej napędowy
384,12
Kategoria
Gaz propan –
butan
Energia
elektryczna
Olej opałowy
3988,10
322,91
34,51
0,00
0,00
0,00
4702,79
0,00
9048,31
11,91
0,00
120,36
0,00
0,00
0,00
799,97
0,00
932,24
296,76
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
296,76
6002,25
322,91
186,79
0,00
0,00
0,00
6100,43
0,00
Tabor gminny
0,00
0,00
83,63
0,00
0,00
0,00
0,00
83,63
Transport publiczny komunikacyjny
0,00
0,00
71,05
0,00
0,00
0,00
0,00
71,05
449,81
0,00
1893,88
1131,22
0,00
0,00
0,00
3474,91
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
449,81
0,00
2048,56
1131,22
0,00
0,00
0,00
0,00
3629,59
6002,26
772,72
186,78
2048,56
1131,22
0,00
6100,43
0,00
0,00
16241,97
przemysł razem
0,00
12612,38
TRANSPORT:
Transport lokalny
Transport razem
RAZEM
Strona | 121
11.2 Lista projektów
Lista planowanych inwestycji składa się z dwóch części: inwestycji priorytetowych oraz inwestycji dodatkowych, których realizacja
uzależniona jest od zasobów finansowych gminy (Wieloletnia Prognoza Finansowa Gminy Goniądz).
Lista inwestycji zawiera głównie działania planowane do realizacji przez władze gminy, które odnoszą się zarówno do budynków i
obiektów pod zarządem gminy jak i do gospodarstw mieszkalnych. Ze względu na niski stopień zinwentaryzowanych danych w sektorze
przedsiębiorstw, lista projektów nie zawiera działań proponowanych dla tego sektora.
ekoexpert.com.pl
Strona | 122
Aktualna emisja
[Mg CO2] z en. elektrycznej
Zużycie energii elektr. Po realizacji
projektu [MWh]
Emisja po realizacji projektu
[Mg CO2]
Poziom redukcji emisji [%]
Redukcja zużycia energii finalnej
[GJ]
Redukcja emisji [Mg CO2]
Wzrost energii z OZE [GJ]
11138
23,87
40%
3,81
3,10
1,50
1,22
61%
176,37
17,79
71,34
węgiel
kamienny
180000
4073,40
385,75
15%
2597
114750
245,92
36%
56,55
45,92
56,55
45,92
0%
1476,59
139,83
458,24
Poziom redukcji emisji [%]
252
Emisja po realizacji projektu
[Mg/CO2]
20%
Zużycie paliwa po realizacji [kg]
39,78
Udział OZE
420,10
Aktualna emisja
[Mg CO2]
Aktualne zużycie energii
elektrycznej [MWh]
Średnie roczne zapotrzebowanie na
energię pierwotną po realizacji
[GJ/rok]
Średnie roczne zapotrzebowanie na
energię pierwotną [GJ/rok]
18564
Aktualne zużycie paliwa [kg]
węgiel
kamienny
Sposób ogrzewania (paliwo)
Zadanie
Lp.
Tabela 64. Lista inwestycji planowanych do przeprowadzenia na obszarze gminy Goniądz
DZIAŁANIA INWESTYCYJNE
INWESTYCJE PRIORYTETOWE
1.
2.
Termomodernizacja
budynku Urzędu
Miejskiego w Goniądzu
(wymiana sieci C.O.
oraz ocieplenie
budynku, wymiana
stolarki okiennej i
drzwiowej, montaż
instalacji OZE)
Termomodernizacja
budynku Zespołu
SzkolnoPrzedszkolnego w
Goniądzu (ocieplenie
ścian, wymiana stolarki
okiennej i drzwiowej,
rekuperacja, np.)
Strona | 123
3.
Wymiana opraw
oświetleniowych na
LED-owe i wymiana
źródeł energii
elektrycznej na OZE w
oświetleniu ulicznym na
obszarze miasta i gminy
Goniądz,
-
-
-
-
50%
-
-
0,00
-
347,73
282,36
173,87
141,18
50%
625,90
141,17
625,90
INWESTYCJE DODATKOWE
4.
5.
6.
Przebudowa drogi
gminnej we wsi
Szafranki na długości
od drogi gminnej
będącej przedłużeniem
ul. Demokratycznej w
Goniądzu do drogi
wojewódzkiej nr 670
Osowiec-Suchowola o
długości ok 2 945,8m
Wymiana źródeł ciepła
z węglowych na OZE w
co najmniej 50
jednorodzinnych
budynkach
mieszkalnych
(instalacja kolektorów
słonecznych, ogniw
fotowoltaicznych bądź
wymiana pieców
grzewczych na
niskoemisyjne np.
olejowe bądź gazowe)
Wymiana źródeł ciepła
z węglowego na OZE w
budynkach użyteczności
publicznej znajdujących
się pod zarządem gminy
olej
napędowy
6382
276,53
20,28
węgiel
kamienny
16295
368,76
34,92
węgiel
kamienny
287800
6512,91
616,77
0%
255
5891
18,72
8%
-
0,00
-
0,00
-
21,27
1,56
0,00
50%
148
6518
13,97
60%
-
-
-
-
-
-
-
147,50
10%
4509
199246
427,00
31%
450,10
365,48
450,10
365,48
0%
2003,97
189,78
500,99
ekoexpert.com.pl
Strona | 124
7.
8.
9.
Przeprowadzenie prac
termomodernizacyjnych
(wymiana źródeł ciepła
z węglowego na
niskoemisyjne,
instalacja OZE,
ocieplenie ścian
zewnętrznych
budynków, wymiana
stolarki okiennej i
drzwiowej) w
budynkach
wielorodzinnych
Spółdzielni
Mieszkaniowej oraz
Wspólnot
mieszkaniowych na
Budowa MTW (małych
turbin wiatrowych) do
3,5kW na co najmniej
10 jednorodzinnych
budynkach
mieszkalnych oraz do
40 kW w 1 budynku
gminnym)
Montaż OZE (ogniw
fotowoltaicznych,
MTW) na budynkach
Stacji Uzdatniania Wód,
budynkach Hydroforni
oraz Oczyszczalni
Ścieków w celu
poprawy efektywności
zarządzania energią w
systemie wodnokanalizacyjnym gminy
Goniądz
węgiel
kamienny
406070
9189,36
870,23
Budynki
mieszkalne
-
-
-
Budynek
publiczny
-
-
-
-
-
-
-
4288
189499
406,11
53%
12,13
9,85
9,70
7,88
20%
4909,73
466,09
1846,61
-
-
-
-
37,50
30,45
0,00
0,00
100%
135,00
30,45
135,00
100%
-
-
-
-
20,00
16,24
0,00
0,00
100%
72,00
16,24
72,00
50%
-
-
-
-
275,84
223,98
137,92
111,99
50%
496,51
111,99
496,51
30%
100%
Strona | 125
Zakup autobusu
szkolnego spełniającego
11.
nowe normy emisyjne
(minimum euro V)
12.
Przebudowa dróg
gminnych o łącznej
długości ok 36,31 km
olej
napędowy
2823
63,88
4,68
0%
56
1290
4,10
13%
olej
napędowy
644,73
27,94
2,05
0%
26
595
1,89
8%
benzyna
368,03
16,49
1,13
0%
15
340
1,04
8%
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
7,99
0,59
2,15
0,16
1,27
0,09
0,00
-
DZIAŁANIA NIEINWESTYCYJNE
Szkolenia i działania
edukacyjne
Wprowadzenie systemu
13. zielonych zamówień do
procedur przetargowych
Efektywne
energetycznie
planowanie
14.
przestrzenne
ukierunkowane na
inwestycje w OZE
10.
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
ekoexpert.com.pl
Strona | 126
12.
ŹRÓDŁA FINANSOWANIA
W poniższych tabelach przedstawiono możliwości finansowania działań ujętych w Planie
Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Goniądz. W chwili opracowywania dokumentu nie są
znane wszystkie szczegółowe zasady, w tym poziom dofinansowania dla wszystkich
projektów inwestycyjnych. W związku z tym należy weryfikować potencjalne źródła
finansowania oraz uzupełniać je o nowe w miarę pojawiających się szczegółowych
wytycznych i kolejnych programów wsparcia.
1) Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata 2014 – 202010
Działanie/
priorytet
Działanie 1.3. Wspieranie inwestycji w przedsiębiorstwach
Projekty ekoinnowacyjne związane z efektywnym wykorzystanie
Przedsięwzięcia
możliwe
do zasobów, w tym energii i surowców, inwestycje ograniczające
materiało- i energochłonność oraz inne związane z ograniczaniem lub
dofinansowania
odzyskiem energii.
Beneficjenci
Mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa
Tryb
naboru Konkursowy
projektów
Warunki
finansowania
Schemat dotacyjny: maksymalny poziom dofinansowania – 85%.
Projekty objęte pomocą publiczną – zgodnie z obowiązującymi w tym
zakresie zasadami. Minimalny wkład własny beneficjenta – 15%.
Schemat pożyczkowy: maksymalna kwota pożyczki: 1 mln zł,
maksymalny okres finansowania: 60 miesięcy, oprocentowanie: 0%,
pożyczka udzielana na zasadach de minimis, okres karencji: brak.
Inne uwagi
Działanie/
priorytet
Działanie 5.1. Energetyka oparta na odnawialnych źródłach
energii
1. Inwestycje z zakresu budowy nowych lub zwiększenia mocy
Przedsięwzięcia
możliwe
do jednostek wytwarzania energii elektrycznej i ciepła z OZE (biomasy,
biogazu, energii wiatru, słońca, wody oraz Ziemi) wraz z
dofinansowania
podłączeniem do sieci dystrybucyjnej/ przesyłowej.
2. Przedsięwzięcia z zakresu rozwoju infrastruktury wytwórczej
biokomponentów i biopaliw produkowanych w dużej mierze z
surowców odpadowych i pozostałości z produkcji rolniczej oraz
przemysłu rolno-spożywczego. Wytworzone biopaliwa muszą być
wykorzystywane na własne potrzeby (produkcja rolna) w
gospodarstwach rolnych.
10
Na podstawie Szczegółowego Opisu Osi Priorytetowych Regionalnego Programu Operacyjnego
Województwa Podlaskiego na lata 2014 – 2020 (projekt), UMWP w Białymstoku, marzec 2015.
ekoexpert.com.pl
Strona | 127
3. Budowa oraz modernizacja sieci umożliwiających przyłączenie
jednostek wytwarzania energii elektrycznej przy pomocy OZE do
Krajowego Systemu Elektroenergetycznego, w tym również
przebudowę lub rozbudowę sieci w zakresie prawidłowego
funkcjonowania przyłącza.
Beneficjenci
Mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa, producenci rolni, grupy
producenckie, spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe, organizacje
pozarządowe, kościoły i związki wyznaniowe, jednostki samorządu
terytorialnego, ich związki, porozumienia i stowarzyszenia, jednostki
organizacyjne JST posiadające osobowość prawną, jednostki sektora
finansów publicznych posiadające osobowość prawną (nie wymienione
wyżej), podmioty działające w ramach partnerstw publicznoprywatnych, operatorzy systemu dystrybucyjnego (OSD).
Tryb
naboru Konkursowy
projektów
Warunki
finansowania
Schemat dotacyjny: maksymalny poziom dofinansowania: projekty
objęte pomocą publiczną – zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie
zasadami, ostateczny poziom dofinansowania – podany w ogłoszeniu o
konkursie.
Minimalna i maksymalna wartość wydatków kwalifikowalnych
projektu: 20 tys. zł, 12 mln zł.
-
Inne uwagi
Działanie/
priorytet
Działanie 5.2. Efektywność energetyczna w przedsiębiorstwach
Przedsięwzięcia
1. Kompleksowe inwestycje na rzecz efektywności energetycznej MŚP
możliwe
do służące zmniejszeniu strat energii, ciepła.
dofinansowania
2. Budowa urządzeń do produkcji energii na własne potrzeby w
oparciu o OZE lub zmiana systemu wytwarzania lub wykorzystania
paliw i energii. Instalacje OZE muszą stanowić integralną część
systemu produkcji czy funkcjonowania przedsiębiorstwa a konieczność
ich instalacji będzie wynikała z audytu energetycznego.
3. Audyty energetyczne.
4. Działania upowszechniające efektywność energetyczną.
Beneficjenci
Fundusze pożyczkowe (wyłącznie jako operatorzy) oraz podmioty
posiadające doświadczenie w zakresie kampanii upowszechniających
na rzecz gospodarki niskoemisyjnej oraz ochrony środowiska i
racjonalnego gospodarowania jego zasobami.
Tryb
naboru Konkursowy
projektów
Warunki
finansowania
Pożyczka na max. kwotę 1 mln zł. Okres finansowania 72 miesiące.
Oprocentowanie poniżej rynkowego na zasadzie pomocy de minimis.
ekoexpert.com.pl
Strona | 128
Okres karencji do 6 miesięcy. Możliwość umorzenia po osiągnięciu
założonych wskaźników efektywnościowych.
Projekty objęte pomocą publiczną – zgodnie z obowiązującymi w tym
zakresie zasadami.
Inne uwagi
Działanie/
priorytet
Działanie
5.3.
Efektywność
energetyczna
w
mieszkaniowym i budynkach użyteczności publicznej
Poddziałanie 5.3.1 Efektywność energetyczna
publicznych w tym budownictwo komunalne
w
sektorze
budynkach
1. Kompleksowa (tzw. głęboka modernizacja wykraczająca poza
Przedsięwzięcia
możliwe
do minimalne wymagania dotyczące charakterystyki energetycznej oparta
o system monitorowania i zarządzania energią) modernizacja
dofinansowania
energetyczna budynków użyteczności publicznej.
2. Audyty energetyczne dla sektora publicznego.
1. Podmioty sprawujące zarząd nieruchomościami, których
właścicielem jest samorząd terytorialny oraz podległe mu
organy i jednostki organizacyjne,
2. Jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i
stowarzyszenia,
3. Jednostki organizacyjne jednostek samorządu terytorialnego
posiadające osobowość prawną,
4. Podmioty, w których większość udziałów lub akcji posiadają
jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki i
stowarzyszenia,
5. Towarzystwa budownictwa społecznego,
6. Podmioty działające w ramach partnerstw publicznoprywatnych,
7. Jednostki naukowe, szkoły wyższe,
8. Kościoły i związki wyznaniowe.
Beneficjenci
Tryb
naboru Konkursowy
projektów
Warunki
finansowania
Projekty nie objęte pomocą publiczną – maks. 85%. Projekty objęte
pomocą publiczną – zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie
zasadami. Ostateczny poziom dofinansowania – podany w ogłoszeniu
o konkursie.
Inne uwagi
-
Działanie/
priorytet
Działanie
5.3.
Efektywność
energetyczna
w
mieszkaniowym i budynkach użyteczności publicznej
sektorze
Poddziałanie 5.3.2
mieszkaniowym
sektorze
Efektywność
energetyczna
w
Strona | 129
Przedsięwzięcia
1. Kompleksowa (tzw. głęboka modernizacja wykraczająca poza
możliwe
do minimalne wymagania dotyczące charakterystyki energetycznej oparta
dofinansowania
o system monitorowania i zarządzania energią) modernizacja
energetyczna budynków mieszkalnych wielorodzinnych.
2. Audyty energetyczne dla sektora mieszkaniowego.
Beneficjenci
Fundusze pożyczkowe (wyłącznie jako operatorzy). Ostateczni
odbiorcy (spółdzielnie mieszkaniowe, wspólnoty mieszkaniowe).
Tryb
naboru Konkursowy
projektów
Warunki
finansowania
Projekty nie objęte pomocą publiczną – maks. 85% Projekty objęte
pomocą publiczną – zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie
zasadami. Ostateczny poziom dofinansowania – podany w ogłoszeniu
o konkursie.
Inne uwagi
-
2) Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
Działanie/
priorytet
LEMUR – Energooszczędne Budynki Użyteczności Publicznej
Przedsięwzięcia
Celem programu jest zmniejszenie zużycia energii, a w konsekwencji
możliwe
do ograniczenie lub uniknięcie emisji CO2, w związku z projektowaniem i
dofinansowania
budową nowych energooszczędnych budynków użyteczności publicznej
oraz zamieszkania zbiorowego.
Beneficjenci
- Podmioty sektora finansów publicznych, z wyłączeniem państwowych
jednostek budżetowych;
- Samorządowe osoby prawne, spółki prawa handlowego, w których
jednostki samorządu terytorialnego posiadają 100% udziałów lub akcji
i które powołane są do realizacji zadań własnych jst wskazanych w
ustawach;
- PGL Lasy Państwowe i Parki Narodowe;
- Organizacje pozarządowe, w tym fundacje i stowarzyszenia,
Kościoły i inne związki wyznaniowe wpisane do rejestru kościołów i
innych związków wyznaniowych oraz kościelne osoby prawne, które
realizują zadania publiczne na podstawie odrębnych przepisów.
Tryb
naboru Ciągły
projektów
Warunki
finansowania
Pożyczka, dotacja. Minimalny koszt całkowity przedsięwzięcia,
ustalony na podstawie kosztorysu inwestorskiego musi wynosić 1 mln
zł. Wnioskodawca może ubiegać się o udzielenie łącznie dotacji i
ekoexpert.com.pl
Strona | 130
pożyczki lub tylko samej pożyczki. Oprocentowanie na poziomie
WIBOR 3M, lecz nie mniej niż 2 % w skali roku. Pożyczka może być
udzielona na okres nie dłuższy niż 15 lat. Pożyczka podlega umorzeniu
odpowiednio w wysokości do 60% dla klasy A, do 40% dla klasy B i do
20% dla klasy C
Inne uwagi
Działanie/
priorytet
RYŚ-termomodernizacja budynków jednorodzinnych
Prace termoizolacyjne - ocieplenie ścian zewnętrznych, dachu/
Przedsięwzięcia
możliwe
do stropodachu nad ogrzewanymi pomieszczeniami, podłogi na gruncie/
stropu nad nieogrzewaną piwnicą, wymiana okien, drzwi zewnętrznych,
dofinansowania
bramy garażowej.
Instalacje wewnętrzne - wentylacja mechaniczna nawiewno-wywiewna
z odzyskiem ciepła, ogrzewanie i ciepła woda użytkowa.
Wymiana źródła ciepła, zastosowanie odnawialnych źródeł energii
cieplnej - instalacja kotła kondensacyjnego, węzła cieplnego, kotła na
biomasę, pompy ciepła typu solanka/woda, woda/woda lub bezpośrednie
odparowanie w gruncie/woda, pompy ciepła typu powietrze/woda,
kolektorów słonecznych.
Beneficjenci
-
Osoby fizyczne,
Jednostki samorządu terytorialnego,
Organizacje pozarządowe, w tym fundacje i stowarzyszenia,
Kościoły i inne związki wyznaniowe wpisane do rejestru kościołów i
innych związków wyznaniowych oraz kościelne osoby prawne
posiadające prawo własności (w tym: współwłasność, spółdzielcze
własnościowe prawo) do jednorodzinnego budynku mieszkalnego
dopuszczonego do użytkowania.
Tryb
naboru Nabór wniosków o kredyt wraz z dotacją prowadzony jest w trybie
ciągłym przez banki, które zawarły umowę o współpracy z NFOŚiGW
projektów
Warunki
finansowania
Dofinansowanie w formie kredytu wraz z dotacją łącznie do 100%
kosztów kwalifikowanych. Oprocentowanie stałe kredytu 1% w skali
roku. Okres finansowania: maks. 15 lat
-
Inne uwagi
Działanie/
priorytet
BOCIAN – Rozproszone, odnawialne źródła energii
Przedsięwzięcia
możliwe
do
dofinansowania
Budowa, rozbudowa lub przebudowa instalacji OZE o mocy:
- elektrownie wiatrowe od 40kWe do 3 MWe;
- systemy fotowoltaiczne od 40 kWp do 1 MWp;
- pozyskiwanie energii z wód geotermalnych, od 5 MWt do 20 MWt;
- małe elektrownie wodne od 300 kWt do 5 MW;
Strona | 131
- źródła ciepła opalane biomasą od 300 kWt do 20 MWt;
- wielkoformatowe kolektory słoneczne od 300 kWt do 2MWt wraz z
akumulatorem ciepła o mocy od 3 MWt do 20 MWt;
- biogazownie rozumiane jako obiekty wytwarzania energii
elektrycznej lub ciepła, z wykorzystaniem biogazu rolniczego o
mocy od 40 kWe do 2 MWe;
- instalacje wytwarzania biogazu rolniczego celem wprowadzenia go
do sieci gazowej dystrybucyjnej i bezpośredniej;
- wytwarzanie energii elektrycznej w wysokosprawnej kogeneracji na
biomasę o mocy od 40kWe do 5 MWe.
Dodatkowo w ramach programu mogą być wspierane:
- instalacje hybrydowe, przy czym moc każdego rodzaju źródła energii
musi mieścić się w przedziałach mocy określonych w pkt. 1;
systemy magazynowania energii towarzyszące inwestycjom OZE o
mocach nie większych niż 10-krotność mocy zainstalowanej dla
każdego ze źródeł OZE, w szczególności magazyny ciepła, magazyny
energii elektrycznej.
Przedsiębiorcy
Beneficjenci
Tryb
naboru Ciągły
projektów
Dofinansowanie w formie pożyczki do 85 % kosztów kwalifikowanych,
kwota pożyczki: do 40 mln zł, z zastrzeżeniem poziomu intensywności
dofinansowania określonego w programie. Oprocentowanie WIBOR
3M, nie mniej niż 2 % (w skali roku) lub oprocentowanie na poziomie
stopy referencyjnej.
Warunki
finansowania
-
Inne uwagi
Działanie/ priorytet
Przedsięwzięcia
możliwe
dofinansowania
Wspieranie
rozproszonych,
(PROSUMENT)
odnawialnych
źródeł
energii
Wsparciem finansowym objęte jest przedsięwzięcie polegające na
zakupie i montażu małych instalacji lub mikroinstalacji OZE do
do
produkcji energii elektrycznej lub ciepła przeznaczone dla budynków
mieszkalnych.
Finansowane będą następujące instalacje do produkcji energii
elektrycznej lub ciepła:
- źródła ciepła opalane biomasą - o zainstalowanej mocy cieplnej
do 300 kWt;
- pompy ciepła - o zainstalowanej mocy cieplnej do 300 kWt;
- kolektory słoneczne - o zainstalowanej mocy cieplnej do 300
kWt;
- systemy fotowoltaiczne - o zainstalowanej mocy elektrycznej do
ekoexpert.com.pl
Strona | 132
-
40kWp;
małe elektrownie wiatrowe - o zainstalowanej mocy elektrycznej
do 40kWe;
mikrokogeneracja o zainstalowanej mocy elektrycznej do 40
kWe;
Dopuszcza się zakup i montaż instalacji równolegle wykorzystującej
więcej niż jedno odnawialne źródło energii elektrycznej lub więcej niż
jedno odnawialne źródło ciepła w połączeniu ze źródłem (źródłami)
energii elektrycznej.
Beneficjenci
Tryb
projektów
Warunki
finansowania
-
Osoby fizyczne,
Spółdzielnie mieszkaniowe,
Wspólnoty mieszkaniowe,
Jednostki samorządu terytorialnego i ich związki.
naboru Ciągły
Kredyt wraz z dotacją na realizację przedsięwzięcia udzielany jest przez
bank, ze środków udostępnionych przez NFOŚiGW. Dofinansowanie w
formie pożyczki z dotacją łącznie do 100% kosztów kwalifikowanych
instalacji wchodzących w skład przedsięwzięcia.
Dotacja:
- do 15% dofinansowania dla instalacji źródeł do produkcji ciepła, a w
okresie lat 2014-2016 do 20% dofinansowania;
- do 30% dofinansowania do instalacji źródeł do produkcji energii
elektrycznej, a w okresie lat 2014-2016 do 40%;
- w przypadku instalacji wykorzystującej równolegle więcej niż jedno
źródło energii elektrycznej lub więcej niż jedno źródło ciepła w
połączeniu ze źródłem energii elektrycznej, udział procentowy
dofinansowania w formie dotacji ustalany jest jako średnia ważona
udziałów procentowych określonych powyżej.
Pożyczka:
- oprocentowanie stałe kredytu 1% w skali roku;
- okres finansowania: nie dłuższy niż 15 lat;
- pożyczka udzielana jest łącznie z dotacją;
- okres realizacji przedsięwzięcia do 18 miesięcy od daty zawarcia
umowy kredytu.
Maksymalna wysokość kosztów kwalifikowanych 100.000 zł – 500.000
zł, w zależności od dysponenta budynku mieszkalnego i
Strona | 133
przedsięwzięcia.
-
Inne uwagi
Działanie/
priorytet
Przedsięwzięcia
możliwe
do
dofinansowania
Beneficjenci
Edukacja ekologiczna
1. Kompleksowe projekty wykorzystujące media tradycyjne i internet:
telewizja, w tym idea placement, radio, prasa, outdoor, itp. oraz
elektroniczne tj. internet, aplikacje mobilne.
2. Warsztaty, konkursy, imprezy edukacyjne.
3. Konferencje, szkolenia, seminaria, e- learning, profesjonalizacja
animatorów edukacji ekologicznej, produkcja interaktywnych pomocy
dydaktycznych.
4. Tworzenie, wyposażenie i doposażenie centrów edukacyjnych.
-
Tryb naboru
Warunki
finansowania
Osoby prawne lub jednostki organizacyjne z osobowością prawną,
Jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym
ustawa przyznaje zdolność prawną,
Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą,
Państwowe lub samorządowe jednostki organizacyjne nieposiadające
osobowości prawnej.
Tryb konkursowy – dla wniosków o dotację, co najmniej raz w roku.
Tryb ciągły – dla wniosków o pożyczkę.
Dotacja, pożyczka. Dofinansowanie w formie dotacji: do 100% kosztów
kwalifikowanych dla parków narodowych;
do 90% kosztów
kwalifikowanych dla podmiotów posiadających status organizacji
pozarządowej, do 70% kosztów kwalifikowanych dla pozostałych
podmiotów. Koszty zarządzania przedsięwzięciem nie mogą przekroczyć
20% kosztów kwalifikowalnych oraz nie mogą przekroczyć 90 000 zł.
Gdy dofinansowanie stanowi pomoc publiczną rozliczane jest zgodnie z
regulacjami dotyczącymi pomocy de minimis.
W przypadku dofinansowania w formie dotacji, minimalna, wnioskowana
kwota dofinansowania ze środków NFOŚiGW wynosi 200 tys. zł.
Minimalna kwota pożyczki 50 tys. zł, na maksymalnie 5 lat,
oprocentowanie 1% w skali rocznej.
-
Inne uwagi
Działanie/
priorytet
Program LIFE
Program podzielony jest na dwa podprogramy dedykowane: na rzecz
Przedsięwzięcia
możliwe
do
ekoexpert.com.pl
Strona | 134
dofinansowania
środowiska i na rzecz zmian klimatu.
Program na rzecz środowiska będzie wspierać działania w dziedzinach:
środowiska i efektywności wykorzystania zasobów, natury i
różnorodności biologicznej, zarządzaniu w zakresie ochrony środowiska i
informacji.
Program na rzecz klimatu będzie wspierać działania w dziedzinach:
łagodzenie zmian klimatu, przystosowania do zmian klimatu, zarządzanie
działaniami w zakresie zmiany klimatu i informacji.
Beneficjenci
Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą,
państwowe lub samorządowe jednostki organizacyjne.
Tryb naboru
Ciągły
Warunki
finansowania
Dotacja maksymalnie do 40% kosztów kwalifikowanych, przy czym
łączna wartość dofinansowania NFOŚiGW i KE w formie dotacji nie
może przekroczyć 100% kosztów kwalifikowanych. Poziom dotacji jest
uzależniony od rodzaju projektów i beneficjentów.
Pożyczka na zapewnienie wkładu własnego wnioskodawcy. Minimalna
kwota pożyczki: 200 000 zł. Oprocentowanie stałe 1% w skali roku.
Okres finansowania: maks. 10 lat.
-
Inne uwagi
Działanie/
priorytet
Program E-KUMULATOR
Celem programu jest zmniejszenie
Przedsięwzięcia
możliwe
do przedsiębiorstw na środowisko.
dofinansowania
Beneficjenci
Przedsiębiorcy
Tryb naboru
Ciągły
Warunki
finansowania
osoby prawne,
negatywnego
oddziaływania
Pożyczka do 75% kosztów kwalifikowanych.
Kwota pożyczki: 0,5-90 mln zł.
Oprocentowanie: na warunkach rynkowych (pożyczka nie stanowi wtedy
pomocy publicznej) na poziomie stopy referencyjnej ustalanej zgodnie z
komunikatem Komisji Europejskiej w sprawie zmiany metody ustalania
stóp referencyjnych i dyskontowych lub na warunkach preferencyjnych
(stanowi pomoc publiczną) WIBOR 3M, nie mniej niż 2 % w skali roku.
Okres finansowania nie dłużej niż 15 lat. Podlega częściowemu
umorzeniu na warunkach wskazanych w umowie pożyczki.
-
Inne uwagi
Strona | 135
Działanie/
priorytet
GAZELA BIS - Niskoemisyjny zbiorowy publiczny transport miejski
Zakup nowych tramwajów lub trolejbusów lub autobusów o napędzie
hybrydowym, elektrycznym lub gazowym;
Informacja i promocja, związane z rozpowszechnianiem rozwiązań
niskoemisyjnych;
- Modernizacja lub budowa stacji obsługi tankowania paliwami
gazowymi lub ładowania energią elektryczną;
- Zakup i montaż systemów sterowania ruchem drogowym;
- Wyznaczanie wydzielonych pasów ruchu dla komunikacji miejskiej,
w tym wykonanie projektu zmiany organizacji ruchu drogowego;
- Budowa parkingów Park&Ride;
- Budowa systemu informacji pasażerskiej oraz systemów
ułatwiających sprzedaż biletów;
- Zakup i montaż parkometrów;
- Budowa dróg rowerowych, stojaków i parkingów dla rowerów oraz
publicznych wypożyczalni rowerów;
- Budowa układów zasilania trakcyjnego trolejbusów;
Miasta regionalne lub subregionalne wskazane w obszarze
niskoemisyjnego transportu publicznego w Kontraktach Terytorialnych
zawartych z województwami - jako organizatorzy publicznego transportu
zbiorowego.
Przedsięwzięcia
możliwe
do
dofinansowania
Beneficjenci
Tryb naboru
Ciągły
Warunki
finansowania
Pożyczka: do 100% kosztów kwalifikowanych, jeżeli Wnioskodawca nie
ma możliwości uzyskania dofinansowania z budżetu UE. Kwota pożyczki
do 50 mln zł. Oprocentowanie: WIBOR 3M, nie mniej niż 2% w skali
roku. Okres finansowania: nie dłuższy niż 15 lat.
Inne uwagi
3) Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Białymstoku
Pomoc finansowa
Częściowa dopłata do oprocentowania lub częściowa spłata kapitału
Przedsięwzięcia
możliwe
do kredytów bankowych skierowanych na zadania z ochrony środowiska i
gospodarki wodnej na terenie woj. podlaskiego.
dofinansowania
Osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki samorządu terytorialnego.
Beneficjenci
Tryb
projektów
naboru Ciągły
Warunki
finansowania
Dopłata do 80% kosztów kredytu (ale nie więcej niż 100 tys. zł dla
osoby fizycznej, 300 tys. zł dla osoby prawnej, 500 tys. dla samorządu
na zadania związane z zapobieganiem klęskom żywiołowym oraz
ekoexpert.com.pl
Strona | 136
usuwaniem ich skutków). Oprocentowanie WIBOR 3M+ 2%.
Maksymalny czas kredytowania nie dłuższy niż 60 miesięcy.
-
Inne uwagi
Edukacja ekologiczna lub ekspertyzy i prace naukowo-badawcze
Projekty z zakresu Edukacji Ekologicznej obejmują działania mające na
Przedsięwzięcia
możliwe
do celu kształtowanie świadomości ekologicznej, propagowanie działań
proekologicznych i podnoszenie poziomu wiedzy przyrodniczej zgodnie
dofinansowania
z zasadą zrównoważonego rozwoju.
Dofinansowane mogą być m.in.:
- organizacja olimpiad, konkursów, imprez upowszechniających
wiedzę ekologiczną i przyrodniczą,
- programy i kampanie edukacyjne i informacyjne z zakresu ochrony
środowiska skierowane do mieszkańców woj. podlaskiego,
- konferencje, seminaria, warsztaty ekologiczne,
- wydawnictwa propagujące ochronę środowiska,
- tworzenie ścieżek edukacyjno-przyrodniczych,
- ekspertyzy i prace naukowo badawcze.
Organizacje pozarządowe, parki narodowe i krajobrazowe, placówki
oświatowe, ośrodki edukacji ekologicznej, organy administracji
publicznej, przedsiębiorcy oraz inne osoby prawne i inne jednostki
organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej.
Beneficjenci
Tryb
projektów
naboru Konkursowy
Dotacja do 100% – jednostki samorządu terytorialnego, parki narodowe,
parki krajobrazowe, jednostki organizacyjne systemu oświaty:
przedszkola i szkoły, szkoły wyższe, organizacje pozarządowe. Do 60 %
– pozostali.
W przypadku ekspertyz i prac naukowo badawczych poziom
dofinansowania wynosi 60% dla wszystkich Wnioskodawców.
Warunki
finansowania
-
Inne uwagi
4) Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (NFOŚiGW)
Działanie 1.1 Wspieranie wytwarzania i dystrybucji energii
pochodzącej ze źródeł odnawialnych
Poddziałanie
1.1.1
Wspieranie
inwestycji
dotyczących
wytwarzania energii z odnawialnych źródeł wraz z podłączeniem
tych źródeł do sieci dystrybucji/przesyłowej
Przedsięwzięcia
możliwe
dofinansowania
Wsparcie skierowane będzie na realizację projektów inwestycyjnych
do dotyczących: budowy lub przebudowy jednostek wytwórczych
skutkujących zwiększeniem wytwarzania energii z odnawialnych
Strona | 137
źródeł wraz z podłączeniem tych źródeł do sieci dystrybucyjnej/
przesyłowej. Elementem projektu będzie przyłącze do sieci
elektroenergetycznej lub sieci ciepłowniczej należące do
beneficjenta projektu (wytwórcy energii).
Przedsiębiorcy – wytwórcy energii z odnawialnych źródeł energii.
Beneficjenci
Tryb
naboru
Konkursowy
projektów
Maksymalny poziom dofinansowania zgodnie z zasadami
Warunki
określonymi w programie pomocowym lub notyfikacji
finansowania
indywidualnej, jednak nie więcej niż 85%.
Inne uwagi
Przedsięwzięcia
możliwe
dofinansowania
Działanie 1.2 Promowanie efektywności energetycznej i
korzystania z odnawialnych źródeł energii w przedsiębiorstwach
Wsparcie skierowane będzie do dużych przedsiębiorstw w zakresie
zastosowania rozwiązań przyczyniających się do optymalizacji
do
gospodarowania
energią
oraz
zwiększenia
efektywności
energetycznej, w tym wykorzystania odnawialnych źródeł energii.
Typy projektów:
- przebudowa linii produkcyjnych na bardziej efektywne
energetycznie;
- głęboka,
kompleksowa
modernizacja
energetyczna
budynków w przedsiębiorstwach;
- zastosowanie technologii efektywnych energetycznie w
przedsiębiorstwach, poprzez przebudowę lub wymianę na
energooszczędne urządzeń i instalacji technologicznych,
oświetlenia,
oraz
ciągów
transportowych
linii
produkcyjnych;
- budowa lub przebudowa lokalnych źródeł ciepła (w tym
wymiana źródła na instalację OZE);
- zastosowanie technologii odzysku energii wraz z systemem
wykorzystania energii ciepła odpadowego w ramach
przedsiębiorstwa.
Beneficjenci
Przedsiębiorcy (duże przedsiębiorstwa) lub podmioty będące
dostawcami usług energetycznych w rozumieniu dyrektywy
2012/27/UE działające na rzecz dużych przedsiębiorstw (forma
prawna – kod 019, kod 023, kod 115, kod 116, kod 117, kod 118,
kod 120, kod 121, kod 124).
Tryb
naboru Konkursowy
projektów
Zgodnie z zasadami udzielania pomocy publicznej, nie więcej niż
Warunki
85%.
finansowania
Inne uwagi
Działanie 1.3 Wspieranie efektywności
budynkach użyteczności publicznej
energetycznej
w
Poddziałanie 1.3.1 Wspieranie efektywności w budynkach
ekoexpert.com.pl
Strona | 138
użyteczności publicznej
Wsparcie projektów inwestycyjnych dotyczących głębokiej
kompleksowej modernizacji energetycznej budynków użyteczności
do
publicznej obejmującej takie elementy jak:
- ocieplenie, przegród zewnętrznych obiektu, w tym ścian
zewnętrznych, podłóg, dachów i stropodachów wymiana
okien, drzwi zewnętrznych;
- wymiana oświetlenia na energooszczędne;
- przebudowa systemów grzewczych (lub podłączenie bardziej
energetycznie i ekologicznie efektywnego źródła ciepła);
- instalacja/przebudowa systemów chłodzących, w tym
również z zastosowaniem OZE;
- budowa i przebudowa systemów wentylacji i klimatyzacji,
- zastosowanie automatyki pogodowej;
- zastosowanie systemów zarządzania energią w budynku;
- budowa lub przebudowa wewnętrznych instalacji
odbiorczych
oraz
likwidacja
dotychczasowych
nieefektywnych źródeł ciepła;
- instalacja mikrokogeneracji lub mikrotrigeneracji na
potrzeby własne;
- instalacja OZE w modernizowanych energetycznie
budynkach, jeśli to wynika z przeprowadzonego audytu
energetycznego;
- opracowanie projektów modernizacji energetycznej
- stanowiących element projektu inwestycyjnego;
- instalacja indywidualnych liczników ciepła, chłodu oraz
ciepłej wody użytkowej;
- instalacja zaworów podpionowych i termostatów,
- tworzenie zielonych dachów i „żyjących, zielonych ścian”,
- przeprowadzenie audytów energetycznych jako elementu
projektu inwestycyjnego;
- modernizacja instalacji wewnętrznych ogrzewania i ciepłej
wody użytkowej.
2. wsparcie projektu dotyczącego tzw. Głębokiej kompleksowej
modernizacji energetycznej publicznych szkół artystycznych w
Polsce(zakres projektów zgodny z pkt. 1 powyżej) .
- Państwowe jednostki budżetowe (forma prawna – kod 428)
Beneficjenci
- Szkoły wyższe (forma prawna – kod 044),
- Administracja rządowa oraz nadzorowane lub podległe jej
organy i jednostki organizacyjne (forma prawna – kod 401, kod
402, kod 406, kod 428, kod 132, kod 165),
- Podmioty będące dostawcami usług energetycznych w
rozumieniu dyrektywy 2012/27/UE, działające na rzecz
państwowych jednostek budżetowych, szkół wyższych i
organów władzy publicznej, (forma prawna – kod 019, kod 023,
kod 115, kod 116, kod 117, kod 118, kod 120, kod 121, kod
124),
- Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych (forma prawna –kod
428).
Tryb
naboru Tryb konkursowy projekty dotyczące kompleksowej głębokiej
Przedsięwzięcia
możliwe
dofinansowania
Strona | 139
modernizacji energetycznej budynków będących własnością lub
zajmowanych przez instytucje rządowe realizowane przez:
- państwowe jednostki budżetowe,
- szkoły wyższe,
- administrację rządową, oraz nadzorowane lub podległe jej organy i
jednostki organizacyjne
Maksymalny poziom dofinansowania 85%.
projektów
Warunki
finansowania
Inne uwagi
Działanie 1.3 Wspieranie efektywności
budynkach użyteczności publicznej
energetycznej
w
Poddziałanie 1.3.2 Wspieranie efektywności energetycznej w
sektorze mieszkaniowym
Przedsięwzięcia
możliwe
dofinansowania
Beneficjenci
Wsparcie projektów inwestycyjnych dotyczących głębokiej
do kompleksowej modernizacji energetycznej wielorodzinnych
budynków mieszkaniowych obejmującej takie elementy jak:
- ocieplenie przegród zewnętrznych obiektu, w tym ścian
zewnętrznych, podłóg, dachów i stropodachów, wymiana
okien, drzwi zewnętrznych;
- wymiana oświetlenia na energooszczędne (w częściach
wspólnych budynków);
- przebudowa systemów grzewczych lub podłączenie bardziej
efektywnego energetycznie i ekologicznie źródła ciepła;
- instalacja/przebudowa systemów chłodzących, w tym
również z zastosowaniem OZE;
- budowa lub przebudowa systemów wentylacji i klimatyzacji;
- zastosowanie automatyki pogodowej;
- zastosowanie systemów zarządzania energią w budynku;
- budowa lub przebudowa wewnętrznych instalacji
odbiorczych
oraz
likwidacja
dotychczasowych
nieefektywnych źródeł ciepła;
- instalacja mikrokogeneracji lub mikrotrigeneracji na
potrzeby własne;
- instalacja OZE w modernizowanych energetycznie
budynkach, jeśli to wynika z przeprowadzonego audytu
energetycznego;
- opracowanie
projektów
modernizacji
energetycznej
stanowiących element projektu inwestycyjnego;
- instalacja indywidualnych liczników ciepła, chłodu oraz
ciepłej wody użytkowej;
- modernizacja instalacji wewnętrznych ogrzewania
- i ciepłej wody użytkowej;
- instalacja zaworów podpionowych i termostatów,
- tworzenie zielonych dachów i „żyjących, zielonych ścian;
- przeprowadzenie audytów energetycznych jako elementu
- projektu inwestycyjnego.
Spółdzielnie mieszkaniowe ze wskazanych obszarów w Strategiach
ZIT miast wojewódzkich (forma prawna – kod 140) oraz miasta
subregionalne (wskazane w kontraktach terytorialnych), wspólnoty
ekoexpert.com.pl
Strona | 140
mieszkaniowe ze wskazanych obszarów w Strategiach ZIT miast
wojewódzkich (forma prawna – kod 085) oraz miasta subregionalne
(wskazane w kontraktach terytorialnych),podmioty będące
dostawcami usług energetycznych
Tryb
projektów
naboru Konkursowy
Warunki
finansowania
Inne uwagi
Przedsięwzięcia
możliwe
dofinansowania
Działanie 1.5 Efektywna dystrybucja ciepła i chłodu
W ramach niniejszego działania wspierana jest poprawa
do efektywności przesyłu i dystrybucji ciepła do istniejących
odbiorców w szczególności poprzez modernizację i przebudowę
sieci ciepłowniczych oraz likwidacja zbiorowych i indywidualnych
źródeł tzw. niskiej emisji, w tym w budynkach mieszkalnych
poprzez podłączenie ich do efektywnych systemów ciepłowniczych
i chłodniczych.
Typy projektów:
- przebudowa istniejących systemów ciepłowniczych i sieci
chłodu, celem zmniejszenia strat na przesyle i dystrybucji;
- budową przyłączy do istniejących budynków i instalacja
węzłów indywidualnych skutkująca likwidacją węzłów
grupowych;
- budowa nowych odcinków sieci cieplnej wraz z przyłączam i
węzłami ciepłowniczymi w celu likwidacji istniejących
lokalnych źródeł ciepła opalanych paliwem stałym;
- podłączenia budynków do sieci ciepłowniczej mające na celu
likwidację indywidualnych i zbiorowych źródeł niskiej
emisji.
Beneficjenci
-
-
Tryb
projektów
Warunki
finansowania
Przedsiębiorcy (forma prawna – kod 019, kod 023, kod 115, kod
116, kod 117, kod 118, kod 120, kod 121, kod 124),
Jednostki samorządu terytorialnego oraz działające w ich
imieniu jednostki organizacyjne (forma prawna – kod 403, kod
429, kod 430, kod 431),
Spółdzielnie mieszkaniowe (forma prawna – kod 140),
Podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji
obowiązków własnych jednostek samorządu terytorialnego nie
będące przedsiębiorcami
naboru Konkursowy
Strona | 141
Inne uwagi
Działanie 1.6 Promowanie wykorzystywania wysokosprawnej
kogeneracji ciepła i energii elektrycznej w oparciu o
zapotrzebowanie na ciepło użytkowe.
Poddziałanie 1.6.1 Źródła wysokosprawnej kogeneracji
Wsparcie skierowane będzie na budowę nowych lub zwiększenie
mocy (w wyniku rozbudowy lub przebudowy) istniejących
do
jednostek wytwarzania energii elektrycznej i ciepła w technologii
wysokosprawnej kogeneracji w jednostkach kogeneracji o
całkowitej nominalnej mocy elektrycznej powyżej 1 MW.
Typy projektów:
- w przypadku instalacji spalania paliw o nominalnej mocy
cieplnej powyżej 20 MW: budowa, przebudowa jednostek
wysokosprawnej kogeneracji oraz przebudowa istniejących
jednostek na jednostki wysokosprawnej kogeneracji
wykorzystujące biomasę jako paliwo;
- w przypadku instalacji spalania paliw o nominalnej mocy
cieplnej mniejsze lub równej 20 MW: budowa,
uzasadnionych pod względem ekonomicznym, nowych
jednostek wysokosprawnej kogeneracji o jak najmniejszej z
możliwych emisji CO2 oraz innych zanieczyszczeń
powietrza. Przebudowa istniejących instalacji na instalacje
wykorzystujące jednostki wysokosprawnej kogeneracji
skutkująca redukcją CO2 o co najmniej 30% w porównaniu
do strumienia ciepła w istniejącej instalacji.
- Przedsiębiorcy (forma prawna – kod 019, kod 023, kod 115, kod
- Jednostki samorządu terytorialnego oraz działające w ich
imieniu jednostki organizacyjne(forma prawna – kod 403, kod
429, kod 430, kod 431),
- Podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji
będące przedsiębiorcami (forma prawna – kod 115),
- Sspółdzielnie mieszkaniowe (forma prawna – kod 140),
podmioty będące dostawcami usług energetycznych działające
na rzecz jednostek samorządu terytorialnego
Przedsięwzięcia
możliwe
dofinansowania
Beneficjenci
Tryb
projektów
naboru Konkursowy
Warunki
finansowania
Inne uwagi
Działanie 1.6 Promowanie wykorzystywania wysokosprawnej
kogeneracji ciepła i energii elektrycznej w oparciu o
zapotrzebowanie na ciepło użytkowe.
Poddziałanie 1.6.2 Sieci ciepłownicze i chłodnicze dla źródeł
ekoexpert.com.pl
Strona | 142
Przedsięwzięcia
możliwe
dofinansowania
Beneficjenci
Tryb
projektów
Warunki
finansowania
wysokosprawnej kogeneracji
W ramach tego poddziałania wsparcie zostanie skierowane na
budowę sieci ciepłowniczej lub sieci chłodu (oraz przyłączeń)
do
głównie na cele komunalno-bytowe.
Typy projektów:
- budowa sieci ciepłowniczych lub sieci chłodu (w tym
przyłączy) umożliwiająca wykorzystanie energii cieplnej
wytworzonej w źródłach wysokosprawnej kogeneracji;
- wykorzystanie ciepła odpadowego wyprodukowanego w
układach wysokosprawnej kogeneracji w ramach projektów
rozbudowy/budowy sieci ciepłowniczych;
- budowa sieci cieplnych lub sieci chłodu umożliwiająca
- Przedsiębiorcy (forma prawna – kod 019, kod 023, kod 115, kod
- Jednostki samorządu terytorialnego oraz działające w ich
imieniu jednostki organizacyjne(forma prawna – kod 403, kod
429, kod 430, kod 431),
- Podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji
będące przedsiębiorcami (forma prawna – kod 115),
- Spółdzielnie mieszkaniowe (forma prawna – kod 140),
- Podmioty będące dostawcami usług energetycznych działające
na rzecz jednostek samorządu terytorialnego.
naboru Konkursowy
Inne uwagi
5) Bank Gospodarstwa Krajowego
Działanie/
priorytet
Fundusz termomodernizacji i remontów
Premia termomodernizacyjna przysługuje w przypadku realizacji
Przedsięwzięcia
przedsięwzięć termomodernizacyjnych, których celem jest:
możliwe
do
dofinansowania
 zmniejszenie zużycia energii na potrzeby ogrzewania i
podgrzewania wody użytkowej w budynkach,
 zmniejszenie kosztów pozyskania ciepła dostarczanego do
budynków – w wyniku wykonania przyłącza technicznego do
scentralizowanego źródła ciepła w związku z likwidacją
lokalnego źródła ciepła,
 zmniejszenie strat energii pierwotnej w lokalnych sieciach
ciepłowniczych oraz zasilających je lokalnych źródłach ciepła,
 całkowita lub częściowa zamiana źródeł energii na źródła
Strona | 143
odnawialne lub zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji z
obowiązkiem uzyskania określonych w ustawie oszczędności w
zużyciu energii.
Beneficjenci
Osoby prawne, jednostki samorządu terytorialnego, wspólnoty
mieszkaniowe, osoby fizyczne.
Tryb naboru
Ciągły
Warunki
finansowania
Wartość przyznawanej bezzwrotnej premii termomodernizacyjnej
wynosi 20% wykorzystanego kredytu, nie więcej jednak niż 16%
kosztów
poniesionych
na
realizację
przedsięwzięcia
termomodernizacyjnego i dwukrotność przewidywanych rocznych
oszczędności kosztów energii, ustalonych na podstawie audytu
energetycznego. Wysokość premii remontowej stanowi 20%
wykorzystanej kwoty kredytu, nie więcej jednak niż 15% kosztów
przedsięwzięcia remontowego. Podstawowym warunkiem formalnym
ubiegania się o premię jest przedstawienie audytu energetycznego
-
Inne uwagi
6) Bank Ochrony Środowiska
Działanie/
priorytet
Przedsięwzięcia
możliwe
do
dofinansowania
Beneficjenci
Ekokredyt PV
Kredyt na budowę instalacji fotowoltaicznej
Osoby fizyczne
Tryb
naboru Ciągły
projektów
Warunki
finansowania
Rabat 20% na zakup urządzenia i montaż instalacji fotowoltaicznej,
który jest udzielany przez partnerów BOŚ. Kredyt może być udzielony
na nie więcej niż 255 tys. zł. Stopa referencyjna WIBOR 6M. Okres
kredytowania do 15 lat.
-
Inne uwagi
Działanie/
priorytet
Poprawa efektywności energetycznej
Budowa energooszczędnego
Przedsięwzięcia
energetyczny.
możliwe
do
domu,
posiadającego
certyfikat
ekoexpert.com.pl
Strona | 144
dofinansowania
Beneficjenci
Osoby fizyczne
Tryb
naboru Ciągły
projektów
Warunki
finansowania
Dofinansowanie do kredytu zależnie od osiągniętego wskaźnika
rocznego jednostkowego zapotrzebowania na energię użytkową do
celów ogrzewania i wentylacji. Dla budynków jednorodzinnych (30
tys. zł lub 50 tys. zł zależnie od osiągniętego wskaźnika) dla lokali
mieszkalnych/budynków jednorodzinnych (11 tys. lub 16 tys. zł
zależnie od osiągniętego wskaźnika).
-
Inne uwagi
Działanie/
priorytet
Kredyt z linii międzynarodowych instytucji finansowych
Inwestycje mające na celu poprawę jakości życia mieszkańców oraz
Przedsięwzięcia
możliwe
do ochronę środowiska.
dofinansowania
Beneficjenci
Jednostki samorządu terytorialnego
Tryb
naboru Ciągły
projektów
Warunki
finansowania
Okres finansowania min. 4 lata, kwota kredytu – do 50% wartości
kredytowanego przedsięwzięcia, karencja w spłacie kapitału: do 2
lat. Wysokość oprocentowania oraz opłat i prowizji negocjowana jest
indywidualnie.
Inne uwagi
-
Działanie/
priorytet
Kredyty inwestycyjne ze środków EBI (Europejski Bank
Inwestycyjny)
Finansowanie projektów inwestycyjnych w następujących sektorach:
Przedsięwzięcia
możliwe
do ochrona środowiska, infrastruktura, racjonalne użycie energii zdrowie,
edukacja.
dofinansowania
Beneficjenci
Jednostki samorządu terytorialnego
Tryb
naboru Ciągły
projektów
Warunki
finansowania
Okres finansowania min. 4 lata, kwota kredytu – do 50% wartości
kredytowanego przedsięwzięcia, minimalna wartość projektu 40 tys.
EUR, maksymalna wartość projektu 25 mln EUR, karencja w spłacie
kapitału: do 2 lat. Wysokość oprocentowania oraz opłat i prowizji
Strona | 145
negocjowana jest indywidualnie.
-
Inne uwagi
Działanie/
priorytet
Kredytowi Energia na Plus
Inwestycje, które zredukują emisję CO2 lub zmniejszą
Przedsięwzięcia
zapotrzebowanie na energię w następujących obszarach: budynki
możliwe
do
przemysłowe, infrastruktura przemysłowa i odnawialne źródła energii.
dofinansowania
Beneficjenci
Przedsiębiorstwa
Tryb
naboru Ciągły
projektów
Warunki
finansowania
Wartość przedsięwzięcia do 25 mln EUR, kwota kredytu do 12,5 mln
EUR, do 85% wartości inwestycji netto, wsparcie finansowe do 12%
wartości inwestycji lub do 120 tys. EUR na częściową spłatę kredytu.
Okres finansowania 10 lat (15 lat w przypadku OZE). Wysokość
oprocentowania oraz opłat i prowizji negocjowana jest indywidualnie.
-
Inne uwagi
Działanie/
priorytet
Kredyt z dobrą energią
Kredyt z dobrą energią to długoterminowe finansowanie inwestycji w
Przedsięwzięcia
budowę odnawialnych źródeł energii tj.: biogazownie, elektrownie,
możliwe
do
wiatrowe, elektrownie fotowoltaiczne, instalacje energetycznego,
dofinansowania
wykorzystania biomasy oraz inne projekty z zakresu energetyki
odnawialnej.
Beneficjenci
Przedsiębiorstwa
Tryb
naboru Ciągły
projektów
Warunki
finansowania
Do 90% kosztu netto inwestycji, w przypadku jednostek samorządu
terytorialnego do 100% wartości inwestycji. Do okres kredytowania do
20 lat. Oprocentowanie zgodnie z tabelą prowizji i opłat.
Inne uwagi
Dodatkowo darmowe doradztwo dotyczące projektów ekologicznych.
Działanie/
priorytet
Kredyt Ekomontaż
Daje szansę na sfinansowanie do 100% kosztów netto zakupu i/lub
Przedsięwzięcia
możliwe
do montażu urządzeń tj.: kolektory słoneczne, pompy ciepła,
rekuperatory, systemu dociepleń budynków i wiele innych.
dofinansowania
ekoexpert.com.pl
Strona | 146
Beneficjenci
Przedsiębiorstwa
Tryb
naboru Ciągły
projektów
Warunki
finansowania
Do 100% kosztu netto inwestycji. Do okres kredytowania do 10 lat.
Oprocentowanie zgodnie z tabelą prowizji i opłat.
Inne uwagi
Działanie/
priorytet
Kredyt EKOodnowa
Daje szansę na sfinansowanie do 100% kosztów netto zakupu i/lub
Przedsięwzięcia
możliwe
do montażu urządzeń tj.: kolektory słoneczne, pompy ciepła,
rekuperatory, systemu dociepleń budynków i wiele innych.
dofinansowania
Beneficjenci
Przedsiębiorstwa
Tryb
naboru Ciągły
projektów
Warunki
finansowania
Kredytowanie do 85% wartości kredytowanego przedsięwzięcia,
jednak nie więcej niż 250.000 EUR lub równowartość w PLN. do 10
lat, ustalany w zależności od planowanego okresu realizacji inwestycji
oraz oceny zdolności kredytowej Klienta. Wysokość oprocentowania
oraz opłat i prowizji negocjowana jest indywidualnie.
Inne uwagi
7) Polseff
Działanie/
priorytet
Kredyt dla małych i średnich firm
Projekty inwestycyjne w poprawę efektywności energetycznej
Przedsięwzięcia
możliwe
do przedsiębiorstw.
dofinansowania
Beneficjenci
Przedsiębiorstwa
Tryb
naboru Ciągły
projektów
Warunki
finansowania
Kredytowanie do 100% inwestycji do 1 mln. EURO (250 tys. EURO
dla urządzeń z listy LEME. Możliwe dofinansowanie do kredytu w
wysokości 10 % lub 15%.
Inne uwagi
Dodatkowo firma oferuje darmowe doradztwo dotyczące projektów
ekologicznych.
Strona | 147
źródło: http://www.polseff.org/pl/dla-malych-i-srednich-firm
8) Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014 - 2020
Działanie/
priorytet
Wsparcie dla działań w zakresie kształcenia zawodowego i
nabywania umiejętności
Przedsięwzięcia
Działania szkoleniowe prowadzone są w formie kursów, szkoleń lub
możliwe
do warsztatów, które służą rozwojowi umiejętności zawodowych
dofinansowania
rolników i właścicieli lasów i mogą obejmować w szczególności
tematykę związaną z: zarządzaniem, technologią i organizacją
produkcji w gospodarstwie, w tym produkcji ekologicznej,
bezpieczeństwem
pracy,
marketingiem,
rachunkowością,
ubezpieczeniami w gospodarstwie, korzystaniem z instrumentów
finansowych, ochroną środowiska i klimatem (w tym wykorzystanie
OZE), wykorzystaniem TIK, spółdzielczością, tworzeniem i
funkcjonowaniem grup producentów, skróceniem łańcucha
żywnościowego.
Beneficjenci
Jednostki naukowe i uczelnie, publiczne podmioty doradcze, tj.
wojewódzkie ośrodki doradztwa rolniczego, Centrum Doradztwa
Rolniczego, izby rolnicze, JST lub organy administracji rządowej
prowadzące szkoły rolnicze lub szkoły leśne, lub centra kształcenia
ustawicznego, lub centra kształcenia praktycznego, inne podmioty
prowadzące działalność szkoleniową, konsorcja tworzone przez wyżej
wymienione podmioty.
Tryb
naboru Konkursowy
projektów
Warunki
finansowania
Koszty kwalifikowalne obejmują: koszty bezpośrednio związane z
organizacją i przeprowadzeniem działań szkoleniowych, koszty ogólne
związane z realizacją operacji. Poziom pomocy finansowej wynosi
100% kosztów kwalifikowalnych operacji.
Inne uwagi
-
Działanie/
priorytet
Wsparcie
dla
informacyjnych
projektów
demonstracyjnych
i
działań
W ramach tego poddziałania realizowane są operacje służące
Przedsięwzięcia
upowszechnianiu innowacyjnych rozwiązań i dobrych praktyk poprzez
możliwe
do
umożliwienie ostatecznym odbiorcom praktycznego zapoznania się z
dofinansowania
rozwiązaniami, które zostały już przetestowane i są możliwe do
stosowania w sektorach produkcji rolnej, leśnej lub w przetwórstwie
rolno-spożywczym. Projekty mogą dotyczyć w szczególności
technologii i organizacji produkcji, przetwarzania produktów rolnych
wytwarzanych w gospodarstwie oraz rozwiązań związanych z ochroną
środowiska i klimatem, w tym OZE. Poddziałanie realizowane jest
ekoexpert.com.pl
Strona | 148
poprzez demonstracje, tj. praktyczne sesje szkoleniowe. Elementem
demonstracji mogą być inwestycje dzięki którym możliwe będzie
dostosowanie obiektów demonstracyjnych do prowadzenia zajęć
praktycznych.
Beneficjenci
Jednostki naukowe i uczelnie, publiczne podmioty doradcze, tj.
wojewódzkie ośrodki doradztwa rolniczego, Centrum Doradztwa
Rolniczego, izby rolnicze, JST, lub organy administracji rządowej
prowadzące szkoły rolnicze lub szkoły leśne, lub centra kształcenia
ustawicznego, lub centra kształcenia praktycznego, inne podmioty
prowadzące działalność szkoleniową; konsorcja tworzone przez wyżej
wymienione podmioty.
Tryb
naboru Konkursowy
projektów
Warunki
finansowania
Koszty bezpośrednio związane z organizacją i przeprowadzeniem
demonstracji, koszty przebudowy lub modernizacji obiektów
budowlanych, koszty zakupu lub leasingu nowych maszyn, urządzeń,
wyposażenia do wartości rynkowej majątku, koszty zakupu lub
rozwoju oprogramowania komputerowego i zakupu patentów, licencji,
praw autorskich, koszty ogólne związane z organizacją
i przeprowadzeniem demonstracji. Poziom pomocy finansowej wynosi
100% kosztów kwalifikowalnych operacji.
Inne uwagi
-
Działanie/
priorytet
Wsparcie inwestycji w gospodarstwach rolnych.
Pomoc jest udzielana na materialne lub niematerialne inwestycje
Przedsięwzięcia
poprawiające ogólne wyniki (ogólną wydajność) gospodarstw rolnych
możliwe
do
prowadzących zarobkową działalność rolniczą. W ramach tego
dofinansowania
instrumentu wsparcia mogą być realizowane wyłącznie takie rodzaje
operacji, które będą przyczyniały się do poprawy ogólnych wyników
gospodarstwa. Poprzez poprawę ogólnych wyników gospodarstwa
rolnego rozumie się poprawę konkurencyjności i zwiększenie
rentowności gospodarstwa rolnego w wyniku jego restrukturyzacji.
Poprawa ogólnych wyników gospodarstwa rolnego fakultatywnie
może dotyczyć: poprawy efektywności korzystania z zasobów
wodnych w gospodarstwie, poprawy efektywności wykorzystania
energii w gospodarstwie, zwiększenia wykorzystywania odnawialnych
źródeł energii w gospodarstwie, redukcji emisji gazów cieplarnianych
i amoniaku z rolnictwa w gospodarstwie.
Beneficjenci
Rolnik prowadzący działalność rolniczą w celach zarobkowych lub
Strona | 149
grupa takich rolników.
Tryb
naboru Konkursowy
projektów
Warunki
finansowania
Pomoc przyznaje się na operację o planowanej wysokości kosztów
kwalifikowalnych powyżej 50 tys. zł. Pomoc ma formę refundacji
części kosztów kwalifikowalnych operacji. Refundowane jest:
 60% kosztów kwalifikowalnych operacji w przypadku młodych
rolników i inwestycji zbiorowych albo
 50% kosztów kwalifikowalnych w przypadku pozostałych
operacji i nie mniej niż 30% kosztów kwalifikowalnych.
Maksymalna wysokość pomocy udzielonej jednemu beneficjentowi
i na jedno gospodarstwo rolne, w tym na realizację projektów
zbiorowych, w ramach poddziałania, w okresie realizacji PROW 20142020, nie może przekroczyć:
 900 000 zł – w przypadku operacji realizowanej w ramach celu –
rozwój produkcji prosiąt,
 500 000 zł – w przypadku pozostałych celów, przy czym na
inwestycje niezwiązane bezpośrednio z budową, modernizacją
budynków inwentarskich lub adaptacją innych istniejących w
gospodarstwie budynków na budynki inwentarskie, lub budową
lub modernizacją magazynów paszowych w gospodarstwach,
w których prowadzona jest produkcja zwierzęca, nie może
przekroczyć 200 tys. zł.
Inne uwagi
-
Działanie/
priorytet
Wsparcie inwestycji związanych z tworzeniem, ulepszaniem lub
rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym
inwestycji w energię odnawialną i w oszczędzanie energii.
Wsparcie w ramach tego typu operacji obejmuje budowę lub
Przedsięwzięcia
modernizację dróg lokalnych i związanych z nimi urządzeń.
możliwe
do
dofinansowania
Beneficjenci
Gmina, powiat lub ich związki
Tryb
naboru Konkursowy
projektów
Warunki
finansowania
Wysokość pomocy ze środków EFRROW nie może przekroczyć 3 000
000 zł na beneficjenta w okresie realizacji Programu.
ekoexpert.com.pl
Strona | 150
Poziom pomocy finansowej z EFRROW wynosi 63,63% kosztów
kwalifikowalnych projektu.
Wymagany krajowy wkład środków publicznych, w wysokości
36,37% kosztów kwalifikowalnych projektu, pochodzi ze środków
własnych beneficjenta.
W ramach operacji wartość całkowitego kwalifikowalnego kosztu nie
może przekroczyć 1 000 000 EURO.
Inne uwagi
-
Działanie/
priorytet
Wsparcie inwestycji związanych z tworzeniem, ulepszaniem lub
rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym
inwestycji w energię odnawialną i w oszczędzanie energii
Wsparcie w ramach tego typu operacji obejmuje budowę, przebudowę,
Przedsięwzięcia
modernizację lub wyposażenie obiektów budowlanych służących do
możliwe
do
zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków oraz zakup i montaż
dofinansowania
urządzeń kanalizacyjnych oraz urządzeń wodociągowych.
Beneficjenci
Gmina, powiat lub ich związki
Tryb
naboru Konkursowy
projektów
Warunki
finansowania
Wysokość pomocy ze środków EFRROW nie może przekroczyć 2 000
000 zł na beneficjenta w okresie realizacji Programu.
Poziom pomocy finansowej z EFRROW wynosi 63,63% kosztów
kwalifikowalnych projektu.
Wymagany krajowy wkład środków publicznych, w wysokości
36,37% kosztów kwalifikowalnych projektu, pochodzi ze środków
własnych beneficjenta.
W ramach operacji wartość całkowitego kwalifikowalnego kosztu nie
może przekroczyć 1 000 000 EUR.
Inne uwagi
-
9) Program Europejskiej Współpracy Terytorialnej
Działanie/
priorytet
Region Morza Bałtyckiego – Priotytet 2
W ramach priorytetu wspiera się proces rozwoju i badania modeli
Przedsięwzięcia
zarządzania i finansowania oraz rozwiązań technologicznych w
możliwe
do
Strona | 151
dofinansowania
Beneficjenci
Tryb
naboru
projektów
Warunki
finansowania
Inne uwagi
Działanie/
priorytet
zakresie wytwarzania i dystrybucji energii odnawialnej oraz
zwiększania efektywności energetycznej. Co więcej celem priorytetu
jest wzmocnienie zrównoważonego i zasobooszczędnego niebieskiego
wzrostu w regionie Morza Bałtyckiego.
Władze/instytucje publiczne na szczeblu krajowym, regionalnym i
lokalnym, przedsiębiorstwa, służby ratownicze, przedsiębiorstwa
działające w sektorze niebieskiego wzrostu, krajowe i regionalne
organizacje energetyczne, agencje ds. gospodarki odpadami, podmioty
zajmujące się doradztwem w zakresie leśnictwa i rolnictwa,
organizacje międzyrządowe i międzynarodowe (np. HELCOM,
VASAB), agencje na rzecz ochrony środowiska i stowarzyszenia
ekologiczne, oczyszczalnie ścieków, instytucje z określonych sektorów
mających wpływ na jakość wód (np. rolnictwo, leśnictwo,
rybołówstwo, itd.), organizacje pozarządowe związane z ekologią,
ochroną wód, rolnictwem, sektorem farmaceutycznym itd., organizacje
będące operatorami istniejącej infrastruktury badawczej i innowacyjnej
oraz potencjalni operatorzy planowanej infrastruktury, organy
zarządzające programami finansowania inwestycji w infrastrukturę
badawczą i innowacyjną, użytkownicy infrastruktury badawczej i
innowacyjnej reprezentujący sektor naukowy i biznesowy ze
szczególnym naciskiem na MŚP, w tym przedsiębiorstwa z sektora
usług, instytucje akademickie, naukowe i badawcze, sieci i klastry
wspierające innowacje, ośrodki transferu technologii, stowarzyszenia
biznesowe i rzemieślnicy i inni pośrednicy, regionalne
agencje/instytucje ds. rozwoju i planowania, organizacje pozarządowe.
Według ogłaszanych konkursów
Europa Środkowa
Tematyka
programu
obejmuje
innowacje
i
zwiększenie
Przedsięwzięcia
konkurencyjności, strategie niskoemisyjne, zasoby naturalne i
możliwe
do
kulturowe oraz powiązania transportowe. Najwięcej pieniędzy
dofinansowania
przeznaczono na priorytet 1 (Współpraca w dziedzinie innowacyjności
dla podniesienia konkurencyjności) oraz priorytet 3 (Współpraca w
dziedzinie zasobów naturalnych i kulturowych).
ekoexpert.com.pl
Strona | 152
Publiczne organy krajowe, regionalne i lokalne, w tym europejskie
ugrupowania współpracy terytorialnej, instytucje prywatne, w tym
prywatne przedsiębiorstwa, posiadające osobowość prawną,
organizacje międzynarodowe działające na mocy prawa krajowego lub,
z pewnymi zastrzeżeniami, na mocy prawa międzynarodowego.
naboru Według ogłaszanych konkursów
Beneficjenci
Tryb
projektów
Warunki
finansowania
Inne uwagi
-
Działanie/
priorytet
URBACT III
URBACT III będzie się skupiać na pięciu celach tematycznych
Przedsięwzięcia
polityki spójności 2014-2020: Wzmocnieniu badań, rozwoju
możliwe
do
technologicznego i innowacji; Wspieraniu przejścia na gospodarkę
dofinansowania
nisko-emisyjną we wszystkich sektorach; Zachowaniu i ochronie
środowiska naturalnego oraz wspieraniu efektywnego gospodarowania
zasobami; Promowaniu trwałego i wysokiej jakości zatrudnienia oraz
mobilności pracowników; Promowaniu włączenia społecznego, walka
z ubóstwem i wszelką dyskryminacją.
Beneficjenci
Projekt skierowany jest do wszystkich kluczowych podmiotów
zrównoważonego rozwoju miejskiego na szczeblu europejskim,
krajowym, regionalnym oraz lokalnym: polityków, decydentów,
praktyków miejskich, wybieranych przedstawicieli i interesariuszy
innych organów publicznych, sektora prywatnego i społeczeństwa
obywatelskiego.
Tryb
naboru Według ogłaszanych konkursów
projektów
Warunki
finansowania
Inne uwagi
Budżet każdego partnera sieci URBACT wynosić będzie powyżej 60
tys. euro na okres trwania projektu.. Maksymalnie 85% środków EFRR
dla partnerów znajdujących się w regionach słabiej rozwiniętych i w
okresie przejściowym (w tym Polska);
-
Strona | 153
13. HARMONOGRAM DZIAŁAŃ
Harmonogram działań obejmuje lata 2016 – 2024.
Tabela 65. Harmonogram działań ze wskazaniem potencjalnego źródła finansowania
Nakłady finansowe
Okres realizacji
Lp.
Zadanie
Podmiot realizujący
Źródło
finansowania
działania
budżet
państwa
Wartość
[PLN]
dotacje
inne
Wartość
[PLN]
budżet
gminy
Wartość
[PLN]
Wartość
[PLN]
Wartość
[PLN]
Udział [%]
Udział [%]
Udział [%]
Udział [%]
Udział [%]
225 000,00
-
1275000,00
225 000,00
15,0%
-
85,0%
15,0%
2 347 715,00
408 675,00
-
-
1 883 690,00
97,6%
17,4%
-
-
80,2%
razem
20162018
20192024
INWESTYCJE PRIORYTETOWE
1.
2.
Termomodernizacja
budynku Urzędu
Miejskiego w Goniądzu
(wymiana sieci C.O. oraz
ocieplenie budynku,
wymiana stolarki okiennej
i drzwiowej, montaż
instalacji OZE)
Termomodernizacja
budynku Zespołu SzkolnoPrzedszkolnego w
Goniądzu (ocieplenie
ścian, wymiana stolarki
okiennej i drzwiowej,
rekuperacja, itp.)
1 500 000,00
Urząd Miejski w
Goniądzu
Urząd Miejski w
Goniądzu
RPO WP 5.3.1
do 85%
X
100,0%
RPO WP 5.3.1
do 85%
X
ekoexpert.com.pl
Strona | 154
3.
Wymiana opraw
oświetleniowych na LEDowe i wymiana źródeł
energii elektrycznej na
OZE w oświetleniu
ulicznym na obszarze
miasta i gminy Goniądz,
Urząd Miejski w
Goniądzu
Program Rozwoju
Obszarów
Wiejskich
80 000,00
8 000,00
-
72 000,00
-
100,0%
10,0%
-
90,0%
-
1 279
134,00
424 427,00
-
787531,00
67 176
100%
33,2%
-
61,6%
5,2%
250 000,00
25 000,00
-
225 000,00
-
100,0%
10,0%
-
90,0%
-
500 000,00
100 000,00
-
400 000,00
-
100,0%
20,0%
-
80,0%
-
X
INWESTYCJE DODATKOWE
4.
Przebudowa drogi gminnej
we wsi Szafranki na
długości od drogi gminnej
będącej przedłużeniem ul.
Demokratycznej w
Goniądzu do drogi
wojewódzkiej nr 670
Osowiec-Suchowola o
długości ok 2 945,8m
5.
Wymiana źródeł ciepła z
węglowych na OZE w co
najmniej 50
jednorodzinnych
budynkach mieszkalnych
(instalacja kolektorów
słonecznych, ogniw
fotowoltaicznych bądź
wymiana pieców
grzewczych na
niskoemisyjne np. olejowe
bądź gazowe)
6.
Wymiana źródeł ciepła z
węglowego na OZE w
budynkach użyteczności
publicznej znajdujących się
pod zarządem gminy
Urząd Miejski w
Goniądzu
Urząd Miejski w
Goniądzu
Urząd Miejski w
Goniądzu
Program Rozwoju
Obszarów
Wiejskich
X
ProsumentNFOŚiGW
do100%
RPO WP 5.3.1
do 85%
X
X
Strona | 155
7.
8.
Przeprowadzenie prac
termomodernizacyjnych
(wymiana źródeł ciepła z
węglowego na
niskoemisyjne, instalacja
OZE, ocieplenie ścian
zewnętrznych budynków,
wymiana stolarki okiennej
i drzwiowej) w budynkach
wielorodzinnych
Spółdzielni mieszkaniowej
oraz Wspólnot
mieszkaniowych na terenie
gminy Goniądz
Budowa MTW (małych
turbin wiatrowych) do
3,5kW na co najmniej 10
jednorodzinnych
budynkach mieszkalnych
oraz do 40 kW w 1
budynku gminnym)
9.
Montaż OZE (ogniw
fotowoltaicznych, MTW)
na budynkach Stacji
Uzdatniania Wód,
budynkach Hydroforni
oraz Oczyszczalni Ścieków
w celu poprawy
efektywności zarządzania
energią w systemie wodnokanalizacyjnym gminy
Goniądz
10.
Szkolenia i działania
edukacyjne
Spółdzielnia
Mieszkaniowa
"Nadbiebrzańskie
Wzgórza",
Wspólnota
Mieszkaniowa
Nieruchomosci
OsowiecTwierdza,
Wspólnoty
Mieszkaniowe
zarządzane przez
ZUK w Goniądzu
Prywatni
właściciele, Urząd
Miejski w
Goniądzu
RPO WP 5.3.1
do 85%
BOCIANNFOŚiGW
do 85%
2 750
000,00
-
-
2 000
000,00
750 000,00
100,0%
0,0%
-
72,7%
27,3%
30 000,00
4 500,00
-
25 500,00
-
100%
15,0%
-
85,0%
-
700 000,00
105 000,00
-
595 000,00
100,0%
15,0%
-
85,0%
250 000,00
25 000,00
-
225 000,00
100,0%
10,0%
-
90,0%
X
ProsumentNFOŚiGW
do 100%
BOCIANNFOŚiGW
do 85%
X
ProsumentNFOŚiGW
do 100%
-
RPO WP 5.3.1
do 85%
Urząd Miejski w
Goniądzu
Urząd Miejski w
Goniądzu
LEMURNFOŚiGW
(NFOŚ, WFOŚ)
Środki własne
X
X
-
ekoexpert.com.pl
Strona | 156
(NFOŚ, WFOŚ)
11.
Zakup autobusu szkolnego
spełniającego nowe normy
emisyjne (minimum euro
V)
12.
Przebudowa dróg
gminnych o łącznej
długości ok 36,31 km
13.
Wprowadzenie systemu
zielonych zamówień do
procedur przetargowych
14.
Efektywne energetycznie
planowanie przestrzenne
ukierunkowane na
inwestycje w OZE
Urząd Miejski w
Goniądzu
Urząd Miejski w
Goniądzu
Urząd Miejski w
Goniądzu
Urząd Miejski w
Goniądzu
X
400 000,00
100 000,00
-
100%
20%
-
Środki własne
Środki własne
X
X
X
-
X
34000000,00 10200000,00
(NFOŚ, WFOŚ,
środki własne)
300 000,00
X
X
X
-
80%
-
13600000,00 10200000,00
100,0%
30,0%
-
40,0%
30,0%
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych udostępnionych przez Urząd Miejski w Goniądzu
Strona | 157
14. CZYNNIKI POTENCJALNE
REALIZACJĘ PLANU
ODDZIAŁUJĄCE
NA
W celu jak najkorzystniejszego wypełnienia Planu przeprowadzono analizę SWOT
związaną z realizacją PGN. Do wykonania zadania przeanalizowano silne i słabe strony
gminy oraz jej możliwości i zagrożenia mogące mieć znaczący wpływ na realizację zadań.
Tabela 66. Analiza SWOT gminy Goniądz
Słabe strony
Mocne strony
Dotychczasowe doświadczenie w
zakresie projektów z zakresu
oszczędnego gospodarowania energią
Zdeterminowanie władz gminy do
wprowadzenia zmian proponowanych
przez Plan gospodarki niskoemisyjnej
Stosunkowo dobry stan powietrza na
terenie gminy
Wewnętrzne
Wzrastająca ilość osób wymagających
od przedsiębiorstw społecznej
odpowiedzialności biznesu
Niskie stężenie zanieczyszczeń
powietrza
Ograniczenia budżetowe ograniczające
podejmowanie zaplanowanych działań
Wciąż niewielka świadomość społeczeństwa
dotycząca sposobów oszczędzania energii
oraz jej pozyskiwania przez OZE
Przywiązanie społeczeństwa do opalania
budynków węglem/drewnem oraz olejem
opałowym
Spalanie odpadów w piecach grzewczych
przez mieszkańców gminy
Niewielkie zasoby kadrowe umożliwiające
efektywne i sprawne wdrażanie założeń
PGN
Duża ilość budynków wymagających
termomodernizacji i rewitalizacji
Niewystarczające środki finansowe w
stosunku do potrzeb na infrastrukturę
służącą ochronie środowiska
Niskie zainteresowanie przedsiębiorców
działaniami na rzecz uczestnictwa w
opracowaniu Planu Gospodarki
Niskoemisyjnej oraz działaniami na rzecz
redukcji wielkości emisji
Zbyt duża ilość gospodarstw domowych
ogrzewanych węglem kamiennym
ekoexpert.com.pl
Strona | 158
Zagrożenia
Szanse
Rozwój rolnictwa ekologicznego jako
jeden z kierunków rozwoju
województwa zawartej w „Strategii
Rozwoju Województwa Podlaskiego”.
Wciąż słaba efektywność energetyczna
czerpana z OZE
Wysokie koszty związane z wdrożeniem
technologii czerpiącej energię z OZE
Chęć społeczeństwa Gminy do Ciągły wzrost zapotrzebowania na energię
wdrażania działań zgodnych z PGN
Rosnąca ilość prywatnych środków
transportu
Wsparcie zarówno z UE jak i ze
środków państwowych na
finansowanie działań zmierzających
do większej efektywności
energetycznej oraz czerpania energii z
OZE
Utrudnienia proceduralne w dostępie do
źródeł i sposobów finansowania OZE
Opór społeczeństwa przed zmianami
Brak jednolitej światowej polityki
środowiskowej
Zewnętrzne
Ciągły rozwój efektywności
technologii OZE
Rosnące zainteresowanie
przedsiębiorstw OZE oraz
efektywnością energetyczną
Duży nacisk ze strony UE na większe
wykorzystywanie OZE oraz redukcję
CO2
Coraz większa dostępność technologii
energooszczędnych (energooszczędne
żarówki, pojazdy hybrydowe, baterie
słoneczne)
Rosnące ceny energii
Wzrost zaintresowania Samorządu
działaniami
na
rzecz
rozpowszechnienia
OZE
w
budownictwie
jednorodzinnym
i
wielorodzinnym oraz w budynkach
użyteczności publicznej
Zapowiedź
finansowania
przez
Strona | 159
fundusze unijne działań pormujacych
OZE oraz działań skierowanych na
redukcję emisji zaniecyzsczeń do
powietrza
ekoexpert.com.pl
Strona | 160
15. ZARZĄDZANIE
I EWALUACJA
PLANEM,
MONITORING
Struktura organizacyjna wdrażania planu
Kluczowa rola w realizacji Planu spoczywa na władzach gminy. Jest to związane
zarówno z zaplanowanymi inwestycjami dotyczącymi infrastruktury gminnej, jak też z rolą
organizatora i koordynatora działań.
Obowiązkiem władz gminy jest nie tylko realizacja określonych projektów
dotyczących bezpośrednio infrastruktury gminnej, ale także koordynacja i działania
pobudzające, wspierające inne podmioty w tym przedsiębiorców oraz mieszkańców gminy.
Istotnym elementem są działania wstępne doraźne: szkolenia, zbieranie danych,
zebrania, organizacja seminariów ze specjalistami, przeprowadzanie audytów energetycznych
i nakłanianie do ich opracowania przez inne podmioty.
Ważne są także działania długoterminowe, uświadamiające poprzez wydawanie
broszur, lekcje w szkołach, inne aktywności.
Burmistrz gminy powinien wyznaczyć spośród pracowników osobę odpowiedzialną za
realizację Planu, która koordynowała by realizację prac i monitorowała przebieg realizacji
działań.
W ramach koordynacji planuje się organizowanie i dostarczanie informacji w postaci
szkoleń, zajęć dla dzieci, zebrań dla osób chętnych o sposobach oszczędności energii,
jednostkach do których można się zgłosić do realizacji projektu, typach i rodzajach
prowadzonych inwestycji, źródłach finansowania projektów.
Gmina ma również za zadanie udostępnianie własnych zasobów oraz pomaganie
instytucjom prywatnym w prowadzeniu działań sprzyjających osiąganiu zadań określonych w
PGN.
Strona | 161
Procedura monitorowania i oceny postępów we wdrażaniu planu
Poprawność realizacji Planu będzie monitorowana przez ciągłą analizę danych
uzyskanych od pracowników Urzędu Miejskiego w Goniądzu, przedsiębiorstw
energetycznych lub informacji czerpanych z przeprowadzonych ankiet oraz zlecanie audytów
energetycznych.
Owocem pracy mają być raporty okresowe, które przekazywane będą do Burmistrza
Goniądza/Rady Miejskiej w Goniądzu. Koordynator ma opracowywać dwa rodzaje raportów.
 „Raport z realizacji zadań” składany do końca lutego za poprzedni rok,
 „Raport strategiczny” składany pod koniec kluczowych lat (2022), uwzględniający
w sobie analizę przebiegu projektu w ostatnich latach oraz stopień osiągnięcia
wskaźników strategicznych, a także określenie kluczowych zadań jakie należy podjąć
dla sprawnego wykonania założeń określonych PGN.
Realizacja wyznaczonych w PGN celów strategicznych w roku 2022 są uzależnione
od realizacji działań (projektów) inwestycyjnych i nie inwestycyjnych wskazanych we
wcześniejszych rozdziałach.
ekoexpert.com.pl
Strona | 162
Raport z realizacji zadań powinny obejmować następujące informacje:
 opis realizacji każdego z działań, z uzasadnieniem, gdy działanie nie jest
realizowane i z informacją, co będzie zrobione w kolejnym roku,
 opis zmian w bazie danych (roczne zestawienia dotyczące osiągniętych wartości
wskaźników dla inwestycji gminnych i innych ujętych w Planie),
 rekomendacje do zmian Planu, jeśli zajdą nowe okoliczności dotychczas
nieuwzględnione w Planie (np. nowe audyty, badania, brak możliwości realizacji
wybranych działań, inne).
Raport strategiczny należy przygotować w roku 2022 (do końca roku). Raport
powinien być poprzedzony inwentaryzacją metodologicznie analogiczną do tej realizowanej
w roku 2015/2016, tak aby osiągnąć porównywalność wyników. Raport powinien zawierać
ocenę realizacji Planu, przyczyny niezrealizowania działań. W Raporcie powinny się znaleźć
oceny osiągnięcia wskaźników strategicznych oraz ich składowych dla poszczególnych
sektorów w gminie (mieszkalnictwo, budynki użyteczności publicznej, transport, oświetlenie
publiczne).
Tabela 67. Proponowane wskaźniki monitoringu wdrażania PGN
Sektor
Wskaźnik
Jednostka
Długość ścieżek rowerowych
km
Całkowite zużycie energii przez pojazdy
wchodzące w skład taboru gminnego
Transport
Ilość zarejestrowanych pojazdów z obszaru
gminy
Całkowite zużycie energii przez pojazdy
wchodzące w skład taboru prywatnego
(komunikacyjnego)
Całkowite zużycie energii w budynkach
publicznych
Budynki
Lokalna
produkcja
energii
Całkowite zużycie energii elektrycznej w
gospodarstwach domowych
całkowite zużycie energii w budynkach
przedsiębiorstw
Całkowicie zużycie paliw kopalnych
Całkowita powiechnia zainstalowanych
kolektorów słonecznych
Całkowita powiechnia zainstalowanych
kolektorów fotowoltaicznych
Moc zainstalowanych turbin wiatrowych
GJ/rok
szt.
GJ/rok
[kWh/rok]
Źródło danych
Urząd Miejski
Urząd Miejski faktury zakupowe
paliw
Starostwo powiatowe
Dane
przedsiębiorstwa
transportowego
Urząd Miejski Faktury za energię
elektryczną
Zakład energetyczny
[kWh/rok]
[kWh/rok]
Mg/rok
Badanie ankietowe
Urząd Miejski,
badania ankietowe
Urząd Miejski,
badania ankietowe
Urząd Miejski,
m2
m2
MW
Strona | 163
Moc zainstalowanych biogazowni
MW
badania ankietowe,
Zakład energetyczny,
inwestor
Urząd Miejski,
badania ankietowe,
PGE Dystrybucja
S.A. Oddział w
Białymstoku,
inwestor
Procedura ewaluacji osiąganych celów oraz wprowadzania zmian w Planie
W procesie monitorowania stopnia ewaluacji osiąganych celów Planu Gospodarki
Niskoemisyjnej dla Gminy Goniądz na lata 2016 – 2022. wykorzystane zostaną wskaźniki z
Poradnika „Jak opracować plan działań na rzecz zrównoważonej energii (SEAP).
Za monitoring ewaluacji działań odpowiada jednostka koordynująca. Monitoring ten
będzie polegał na zbieraniu informacji o postępach w realizacji zadań oraz ich efektach.
Szacowanie redukcji emisji w wyniku realizacji zadań PGN musi być prowadzone
zgodnie z metodyką szacowania emisji bazowej, w tym celu przygotowano arkusz
kalkulacyjny excel: „Wielkość aktualnej emisji zanieczyszczeń do powietrza oraz jej zmiany w
wyniku realizacji zadań zawartych w Planie Gospodarki Niskoemisyjnej” za pomocą, którego
wyznacza się poziom zmian w kształtowaniu wielkości emisji CO2 w wyniku realizacji
poszczególnych działań PGN.
W tym celu należy ustalić stan przedinwestycyjny w zakresie zużycia paliw
opałowych, paliw transportowych oraz zużycia energii elektrycznej, a następnie w wyniku
realizacji określonej inwestycji określić stan poinwestycyjny.
Tabela 68. Podstawowe cele strategiczne Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla gminy
Goniądz na lata 2016 – 2022
Cel
Wskaźnik
Wartość bazowa
rok 2014
Jednostka
Redukcja
emisji gazów
cieplarnianych
Poziom redukcji
emisji CO2 w
stosunku do lat
poprzednich
16435,91
Mg CO2
1637,60
GJ
Zwiększenia
Udział zużytej
udziału energii
energii pochodzącej
pochodzącej ze
ze źródeł
źródeł
odnawialnych.
odnawialnych
0,56
%
Rok 2020
Poziom
zmian
15128,35
-7,96%
7343,57
+2,56%
3,12
ekoexpert.com.pl
Strona | 164
Poziom redukcji
zużycia energii
Redukcja
zużycia energii finalnej w stosunku
do przyjętego roku
finalnej
bazowego.
294588,27
GJ (z
elektryczną)
288091,51
-2,21%
Źródło: opracowanie własne na podstawie obliczeń i analiz
Strona | 165
16. LITERATURA
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Warsztaty „Sporządzanie planów gospodarki niskoemisyjnej w gminach w teorii i
praktyce”, Warszawa, 19-20.01.2015 rok – materiały informacyjne.
Paolo Bertoldi, Damian Bornás Cayuela, Suvi Monni, Ronald Piers de Ravechoot
PORADNIK „Jak opracować plan działań na rzecz zrównoważonej energii (SEAP)?”
„Wartości opałowe (WO) i wskaźniki emisji CO2 (WE) w roku 2012 do raportowania w
ramach Wspólnotowego Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji za rok 2015”,
KOBiZE, Warszawa, październik 2014 rok.
Termomodernizacja budynku, M. Robakiewicz, A. Panek, Narodowa Agencja
Poszanowania Energii.
Informacja Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska o stanie
środowiska na terenie powiatu białostockiego, wrzesień 2014 rok.
Szczegółowy Opis Osi Priorytetowych Regionalnego Programu Operacyjnego
Województwa Podlaskiego na lata 2014 – 2020 (projekt), UMWP w Białymstoku,
marzec 2015 rok.
Ogólnodostępne strony internetowe.
ekoexpert.com.pl
Strona | 166

plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy goniądz na lata 2016-2022

Transkrypt

Podobne dokumenty

Wiadomości Goniądzkie

Dziecko z płodowym zespołem alkoholowym

Zapytanie ofertowe dotyczące projektu budowy wieży i platformy

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Słubice Wychodząc

Informator w formie elektronicznej (pdf.).

Lp. Firma Adres firmy Ważność zezwolenia 1 Usługi Asenizacyjne

Francja będzie gromadzić CO2 pod ziemią