7. Biochemia (przewodnik)

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO
NA WYDZIALE LEKARSKIM I
ROK AKADEMICKI 2015/2016
PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla I ROKU STUDIÓW
1. NAZWA PRZEDMIOTU :
BIOCHEMIA
2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej przedmiot:
KATEDRA I ZAKŁAD BIOCHEMII I BIOLOGII MOLEKULARNEJ = KZBBM
3 . Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę:
Adres: Święcickiego 6, 60-781 Poznań, Col. Anatomicum
Tel. /Fax 061-854-65-13/061-854-65-10
Strona WWW http://www.biolmol.ump.edu.pl/
E-mail [email protected]
4. Kierownik jednostki:
prof. dr hab. n. med. Paweł P. Jagodziński
5. Osoba zaliczająca przedmiot w E-indeksie z dostępem do platformy WISUS :
prof. dr hab. n. med. Paweł P. Jagodziński
6. Osoba odpowiedzialna za dydaktykę na Wydziale Lekarskim I z dostępem do
platformy WISUS (listy studentów) (koordynator przedmiotu) :
Nazwisko prof. dr hab. n. med. Paweł P. Jagodziński
Tel. kontaktowy: 061-854-65-19
Możliwość kontaktu (dni, godz., miejsce): pon-pt, godz. 9-16, KZBBM
E-mail: [email protected]
Osoba zastępująca dr n. med., mgr farm. J. Bogusław Dylewski
Kontakt: pon-pt, godz. 12-18, KZBBM lub e-mail: [email protected]
7. Miejsce przedmiotu w programie studiów:
Rok: I
Semestr: 2/ letni
8. Liczba godzin ogółem : 65
liczba pkt. ECTS: 5
KZBBM
Semestr letni liczba godzin
W
Ć
Ćwiczenia
S
kategoria
15
38
A
12
Razem:
15
Jednostki uczestniczące w nauczaniu
przedmiotu
38
12
9. Zakres wiedzy ( zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa
Wyższego z dnia 9 maja 2012 r. w sprawie standardów kształcenia dla kierunków
Studiów: lekarskiego
B.W10. zna budowę prostych związków organicznych wchodzących w skład
makrocząsteczek obecnych w komórkach, macierzy zewnątrzkomórkowej i płynów
ustrojowych;
B.W11. opisuje budowę lipidów i polisacharydów oraz ich funkcje w strukturach
komórkowych i pozakomórkowych;
B.W12. charakteryzuje struktury I-, II-, III- oraz IV-rzędowe białek; zna modyfikacje
potranslacyjne i funkcjonalne białka oraz ich znaczenie;
B.W15. opisuje podstawowe szlaki kataboliczne i anaboliczne, sposoby ich regulacji
oraz wpływ czynników genetycznych i środowiskowych;
B.W16. zna profile metaboliczne podstawowych narządów i układów;
B.W18. zna enzymy biorące udział w trawieniu, mechanizm wytwarzania kwasu
solnego w żołądku, rolę żółci, przebieg wchłaniania produktów trawienia oraz
zaburzenia z nimi związane;
B.W19. zna konsekwencje niewłaściwego odżywiania, w tym długotrwałego
głodowania, przyjmowania zbyt obfitych posiłków oraz stosowania niezbilansowanej
diety;
B.W20. zna konsekwencje niedoboru witamin lub minerałów oraz ich nadmiaru
w organizmie;
B.W26. zna mechanizm działania hormonów oraz konsekwencje zaburzeń regulacji
hormonalnej;
10. Umiejętności ( zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa
Wyższego z dnia 9 maja 2012 r. w sprawie standardów kształcenia dla kierunków
Studiów: lekarskiego
B.U6. przewiduje kierunek procesów biochemicznych w zależności od stanu
energetycznego komórek;
B.U9. posługuje się podstawowymi technikami laboratoryjnymi, takimi jak: analiza
jakościowa, miareczkowanie, kolorymetria, pehametria, chromatografia, elektroforeza
białek i kwasów nukleinowych;
B.U10. obsługuje proste przyrządy pomiarowe oraz ocenia dokładność
wykonywanych pomiarów;
B.U14. planuje i wykonuje proste badanie naukowe oraz interpretuje jego wyniki
i wyciąga wnioski.
11. SYLABUS
załącznik
12. Tematyka poszczególnych wykładów, ćwiczeń i seminariów
Wykłady - Semestr letni
Tematyka wykładów
Wykład 1.
Enzymy. Koenzymy oraz rola witamin jako
ich prekursorów
Wykład 2.
Metabolizm aminokwasów
Wykład 3.
Wykład 4.
Budowa i funkcja hormonów
polipeptydowych oraz białkowych
Utleniania biologiczne – cykl kwasu
cytrynowego. Łańcuch przenośników
elektronów
Wykład 5.
Biosynteza i funkcja tlenku azotu (NO)
Wykład 6.
Stres oksydacyjny
Wykład 7.
Metabolizm kwasu arachidonowego
Imię i nazwisko osoby
prowadzącej zajęcia
prof. dr hab. Paweł
Jagodziński
Ćwiczenia - Semestr letni
Tematyka ćwiczeń
Ćwiczenie 1.
Ćwiczenie 2.
Osoba odpowiedzialna
Aminokwasy
i
peptydy.
Struktura
i właściwości białek. Klasyfikacja enzymów
i koenzymów
Metody rozdziału białek i oznaczania
aktywności enzymów
Ćwiczenie 3.
Repetytorium I -Białka
Ćwiczenie 4.
Związki azotowe występujące w organizmie
człowieka - budowa i funkcja biologiczna
Ćwiczenie 5.
Oznaczanie związków azotowych we krwi
Ćwiczenie 6.
Repetytorium II – Związki azotowe
Ćwiczenie 7.
Repetytorium z materiału wykładowego
semestru letniego
Asystenci KZBBM
Seminaria - Semestr letni
Tematyka seminariów
Seminarium 1.
Struktura i funkcja białek
Seminarium 2.
Hemoglobina
Seminarium 3.
Enzymy
Seminarium 4.
Metabolizm nukleotydów purynowych
Imię i nazwisko osoby
prowadzącej zajęcia
Asystenci KZBBM
Seminarium 5.
Metabolizm nukleotydów pirymidynowych
Seminarium 6.
Gospodarka azotowa
13. Organizacja zajęć:
Aktualny podział grupy studenckiej na stronie internetowej jednostki :
http://www.biolmol.ump.edu.pl/
REGULAMIN ZAJĘĆ:
Zajęcia dydaktyczne z biochemii odbywają się systemem modułowym. Zakres materiału
podzielono na dwa moduły (I. Białka i II. Związki azotowe). W skład każdego modułu
wchodzą: sprawdzian wejściowy, ćwiczenie laboratoryjne, trzy seminaria, repetytorium
oraz sprawdzian wyjściowy. Tematyka wykładów nie jest powtórzeniem treści
omawianych w modułach tematycznych. Zajęcia dydaktyczne (wykłady, ćwiczenia
i seminaria) odbywają się wg szczegółowego harmonogramu zajęć zamieszczonego na
stronie Katedry i tablicy ogłoszeń zgodnie z planem i wymiarem godzin ustalonym przez
Dziekana Wydziału Lekarskiego I.
Sprawdziany wejściowe
Zajęcia w danym module poprzedza sprawdzian pisemny obejmujący podstawowe
wiadomości przydatne do efektywnego uczestniczenia w realizacji treści modułu
tematycznego. Punkty uzyskane ze sprawdzianu wejściowego są traktowane jako punkty
premii.
Ćwiczenia laboratoryjne
Student musi być przygotowany teoretycznie na każde ćwiczenie w stopniu
umożliwiającym podjęcie zajęć praktycznych. Student wypełnia protokół
z poszczególnych ćwiczeń i uzyskuje zaliczenie.
Seminaria
Prowadzone są w formie interaktywnej, aby studenci mogli brać czynny udział
w zajęciach. Ułatwi to wykorzystanie prezentacji multimedialnej, przedstawiającej
zagadnienia, które obejmują tzw. wiedzę konieczną z danego tematu zajęć.
Repetytoria
Obejmują zakres tematyczny seminariów w danym module, a znajomość przebiegu
omawianych procesów biochemicznych i wzorów metabolitów jest weryfikowana
sprawdzianem pisemnym.
Sprawdziany wyjściowe
Po przeprowadzeniu zajęć w danym module odbywa się sprawdzian testowy (w systemie
OLAT) z całości materiału objętego programem seminariów. Warunkiem przystąpienia do
sprawdzianu wyjściowego z danego modułu tematycznego jest uczestnictwo w co
najmniej dwóch seminariach tematycznych.
Sprawdzian z materiału wykładowego
Po zakończeniu cyklu wykładów w semestrze letnim odbędzie się sprawdzian testowy
(w systemie OLAT).
Nieobecności
Obecność na wszystkich zajęciach jest obowiązkowa, a obecność na ćwiczeniach
laboratoryjnych, repetytoriach i seminariach jest kontrolowana. Spóźnienie przekraczające
15 min. traktuje się jako nieobecność. Student nie ma obowiązku usprawiedliwienia
nieobecności na zajęciach kontrolowanych, ale nie ma też możliwości odrobienia
nieobecności. W uzasadnionych przypadkach, za zgodą Kierownika modułu
tematycznego student może odrobić nieobecność na zajęciach kontrolowanych wyłącznie
do dnia sprawdzianu wyjściowego w danym module.
System oceny punktowej wyników nauczania
Stosowany jest system punktowy, a elementy procesu dydaktycznego są punktowane
w dwojaki sposób: jako punkty, stanowiące o ocenie podstawowej (których suma wynosi
100%) oraz jako punkty dodatkowe będące premią za spełnienie wymagań wstępnych,
określonych zakresem sprawdzianu wejściowego w danym module tematycznym
(wliczane do sumy punktów zgromadzonych w ciągu semestru). Punktowane są
następujące elementy procesu dydaktycznego:
1. Sprawdziany wejściowe: uzyskać można od 0 do 10 pkt.
2. Ćwiczenia laboratoryjne: za przygotowanie teoretyczne, wykonanie ćwiczenia
i opracowanie protokołu od 0 - 5 pkt za każde ćwiczenie.
3. Repetytoria: za każdy sprawdzian pisemny uzyskać można od 0 do 10 pkt.
4. Sprawdziany wyjściowe: za każdy sprawdzian wyjściowy obejmujący 30 pytań
testowych uzyskać można od 0 do 30 pkt
5. Sprawdzian z materiału wykładowego: za sprawdzian testowy obejmujący 40 pytań
testowych można uzyskać 0 - 40 pkt.
W ciągu semestru uzyskać można maksimum 130 pkt. (100%) plus 20 pkt. premii.
1. Warunkiem uzyskania zaliczenia zajęć z biochemii jest uzyskanie minimum 78 pkt.
(60%).
2. Punkty uzyskane w ciągu roku akademickiego 2015/2016, powyżej progu zaliczenia,
zostaną przeliczone na tzw. punkty "bonusowe" wg następującego wzoru:
punkty "bonusowe" = suma punktów zaliczenia - 78
i doliczone do punktów zgromadzonych w semestrze zimowym roku akademickiego
2016/2017.
Uwagi końcowe
Studenta obowiązuje ponadto: przestrzeganie ogólnych norm zachowania;
uporządkowanie stanowiska pracy po zakończeniu ćwiczenia; poszanowania aparatury,
sprzętu i wyposażenia sal dydaktycznych oraz przestrzeganie bieżących zarządzeń
Kierownika Katedry i osób prowadzących zajęcia
Regulamin zajęć z biochemii oparty jest na Regulaminie Studiów Uniwersytetu
Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu z dnia 29 kwietnia 2015 r., który
obowiązuje we wszystkich sprawach nie objętych niniejszym regulaminem.
PROGRAM ZAJĘĆ:
Wykłady:
Enzymy. Koenzymy oraz rola witamin jako ich prekursorów
Metabolizm aminokwasów
Budowa i funkcja hormonów polipeptydowych oraz białkowych
Utleniania biologiczne – cykl kwasu cytrynowego. Łańcuch przenośników elektronów
Biosynteza i funkcja tlenku azotu (NO)
Stres oksydacyjny
Metabolizm kwasu arachidonowego
Ćwiczenia:
Aminokwasy i peptydy. Struktura i właściwości białek
Klasyfikacja enzymów i koenzymów
Metody rozdziału białek i oznaczania aktywności enzymów
Repetytorium I -Białka
Zasady purynowe i pirymidynowe oraz nukleozydy i nukleotydy
Oznaczanie związków azotowych we krwi
Repetytorium II – Związki azotowe
Repetytorium z materiału wykładowego semestru letniego
Seminaria:
Struktura i funkcja białek
Hemoglobina
Enzymy
Metabolizm nukleotydów purynowych
Metabolizm nukleotydów pirymidynowych
Gospodarka azotowa
PROGRAM NAUCZANIA
Wymagania wstępne:
Znajomość zagadnień z zakresu ćwiczeń wstępnych w poszczególnych modułach
tematycznych weryfikowana pisemnym sprawdzianem wejściowym.
Przygotowanie do zajęć
Zapoznanie się z regułami pracy w laboratorium biochemicznym i zapoznanie się
z zasadami BHP. Samodzielne przygotowanie teoretyczne do seminariów tematycznych
i ćwiczeń laboratoryjnych wg szczegółowego zakresu dla poszczególnych form zajęć
praktycznych
Wymagania końcowe
Opanowanie całości materiału objętego programem nauczania modułu I (Białka) i II
(Związki azotowe), weryfikowane pisemnym sprawdzianem repetytoryjnym i testowym
sprawdzianem wyjściowym.
14. Kryteria zaliczenia przedmiotu: zaliczenie, egzamin teoretyczny i praktyczny
Zaliczenie – kryterium zaliczenia
W ciągu semestru uzyskać można maksimum 130 pkt. (100%) plus 20 pkt. premii.
1. Warunkiem uzyskania zaliczenia zajęć z biochemii jest uzyskanie minimum 78 pkt.
(60%).
2.a) Student, który uzyskał mniej niż 78 pkt., lecz co najmniej 52 pkt. (40%), może
ubiegać się o zaliczenie zajęć na podstawie sprawdzianu z całości materiału
obowiązującego na seminariach i ćwiczeniach.
b) Student, który uzyskał mniej niż 52 pkt. lecz co najmniej 39 pkt. (30%) może
ubiegać się o zaliczenie zajęć na podstawie sprawdzianu z całości materiału
obowiązującego na wykładach, seminariach i ćwiczeniach.
O ocenie pozytywnej sprawdzianu zaliczeniowego w każdym przypadku decyduje
uzyskanie co najmniej 60% pkt.
W przypadku uzyskania oceny negatywnej lub nieprzystąpienia do sprawdzianu
zaliczeniowego, student ma prawo do 1-krotnego poprawiania go w terminie ustalonym
przez Kierownika Katedry. Student, który nie poprawi tego sprawdzianu, nie uzyska
zaliczenia zajęć z biochemii w danym roku akademickim.
3. Student, który uzyskał mniej niż 39 pkt. (30%) nie otrzymuje zaliczenia zajęć i nie ma
możliwości odrobienia zaległości w danym roku akademickim.
4. Zaliczenie zajęć z biochemii w roku akademickim 2015/2016 jest potwierdzone
wpisem "zaliczenia" w E-indeksie.
15. Literatura:
podstawowa:
Murray R.K., Granner D.K., Mayes P.A., Rodwell V.W. Biochemia Harpera, PZWL,
Warszawa, 2008, 2012
Bańkowski E. Biochemia, Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław,
2004
Trzeciak W.H. (red.) Biochemia. Skrypt do Ćwiczeń Laboratoryjnych, Wyd. AM,
Poznań 1997
uzupełniająca:
Angielski S., Rogulski J. Biochemia kliniczna, PZWL, Warszawa, 1991
Berg J.M., Tymoczko J.L., Stryer L. Biochemia, PWN, W-wa, 2005,2009
Davidson V.L., Sittman D.B. Biochemia, Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner,
Wrocław, 2002
Hames B.D., Hooper N.M., Houghton J.D. Biochemia – krótkie wykłady,
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2006
Kączkowski J. Podstawy biochemii, Wyd. Naukowo-Techniczne, Warszawa, 1996
Konieczny L., Roterman I. Strategia działania organizmu żywego, Wydawnictwo
„Zamiast korepetycji”, Kraków, 2000
Ostrowski W., Gumińska M., Krawczyk A. Ćwiczenia z chemii ogólnej
i fizjologicznej, Warszawa, 1986
16. Studenckie koło naukowe
Opiekun koła mgr biotech. Bartosz Słowikowski
E-mail: [email protected]
Tematyka Udział czynników genetycznych i epigenetycznych w procesie
nowotworzenia
Miejsce spotkań KZBBM
17. Podpis osoby odpowiedzialnej za nauczanie przedmiotu lub koordynatora