komentarz 22.10.2015 desa unicum - Agra

Rafał Malczewski w centrum uwagi kolekcjonerów i inwestorów
Bogaty katalog w większości wyprzedany. Tuzin
obrazów w cenie powyżej 100 tysięcy złotych. Po
doliczeniu buyers premium – aukcja na miarę 4,5
miliona złotych.
Aukcja Szuki Dawnej
22.10.2015 Desa Unicum, Warszawa
Oferta 69 / Wylicytowano 61 (3 916 500 zł)
Zakooczona warunkowym przybiciem licytacja „Kazania w Kafarnaum” to kolejny przykład obrazu
muzealnej klasy na krajowym rynku aukcyjnym. W obecnej sytuacji rynkowej, gdy bite są wszystkie
możliwe rekordy, a rynek rośnie w oszałamiającym tempie, nie dziwi, że właściciele wybitnych obiektów
nierzadko decydują się na próbę zrealizowania zysku z odsprzedaży zbiorów. Wspaniałe płótno
Kotarbioskiego nie osiągnęło pułapu estymacji, ale i tak gotowośd zapłacenia za obraz 480 tys. zł jest
wydarzeniem rynkowym. Jeśli więc w ogóle można mówid o jakimkolwiek zawodzie, to „Katarzyna”
Kislinga z nawiązką go powetowała, osiągając po długiej licytacji okolice górnej ceny szacunkowej.
W okolicach dolnej granicy estymacji ulokowały się ceny młotkowe dwóch obrazów Władysława
Ślewioskiego. Swoją drogą, cóż za nazwiska można licytowad w Polsce w uwerturze koocówki sezonu...
Ślewioski, tworzący w jednej grupie z Gauguinem, nie tylko wielokrotnie w Polsce pisał o jego
malarstwie, ale posiadał jego obrazy. W swoich pracach osiągnął wspaniałą jakośd artystyczną,
wzbogaconą o doświadczenia szkoły z Pont-Aven. Bliżej klasycznych prac z tego nurtu są „Kwiaty
w wazonie”. Zdecydowanie rzadsze są polskie pejzaże górskie, powstałe podczas pobytu artysty
w Poroninie. Wspaniałe „Tatry” (270 tys. zł) wylicytowano zgodnie z przedaukcyjnymi przewidywaniami.
„Burza na Krymie” Iwana Ajwazowskiego to jedno z coraz rzadziej oferowanych na krajowych aukcjach
wybitnych, późnych dzieł tego malarza. Mimo lekkiego niedosytu, osiągnięta cena jest z jedną
z najwyższych cen malarza na polskim rynku. Estymację przekroczył natomiast olej Juliana Fałata
„Odpoczynek po polowaniu w Nieświeżu” z 1915 roku. To samo można powiedzied o bardzo
efektownych „Dzwonkach na oknie” z 1926 roku Stanisława Żukowskiego. W przypadku tego artysty, nie
ma mowy o zaskoczeniu. Świetny obraz twórcy, który osiągał już na światowym rynku ceny wielokrotnie
wyższe za sprawą rosyjskich kolekcjonerów i tym razem może kusid Rosjan z pobudek częściowo
patriotycznych. Żukowski 50 pierwszych lat życia spędził na wschodzie, a jego obraz znajduje się m.in.
w Galerii Trietiakowskiej. Dwa doskonałe obrazy Meli Muter licytowane były w zasadzie zgodnie
z przewidywaniami. „Nad kanałem w Awinionie” przekroczył dolny próg estymacji (160 tys. zł), natomiast
„Martwa natura z czerwoną cebulą” była licytowana nieco poniżej szacunków. Portret Stanisława
Burtana pędzla Olgi Boznaoskiej, ze wszech miar klasyczny obraz artystki, ku zaskoczeniu, nie wzniósł się
ponad poziom ceny wywoławczej i czeka na dodatkową decyzję właściciela, która to decyzja raczej
pozytywna nie będzie. Na fali niedawnych cen obrazów Rafała Malczewskiego Desa Unicum zaopatrzyła
dwa jego obrazy oferowane na aukcji w bardzo wysokie estymacje. Ani „Pejzaż zimowy”, ani (tym
bardziej!?) „Stacja ‘Tyłek’” nie osiągnęły tego pułapu, co jednak nie oznacza, że ceny młotkowe 120 i 130
tys. zł są niskie; wręcz przeciwnie. Mając w pamięci sensacyjne wyniki licytacji efektownych prac Rafała
Malczewskiego, warto sobie przypomnied, że już 15 lat temu akwarele tego artysty licytowano
w Rempeksie i Śląskim Domu Aukcyjnym powyżej 200 tys. zł. To pozwala nieco ochłonąd na pewno
wobec prac olejnch za 300-350 tys. zł z 2015 roku, a może nawet wobec wyjątkowo atrakcyjnych,
słynnych już olejów wylicytowanych w Desie Unicum 12 marca 2015 za 680 i 950 tys. zł, które 10-krotnie
przekroczyły estymację. Dwie prace z katalogu Desy Unicum z 22 października są w tym kontekście
szczególne. Otóz niespełna sześd lat temu, a więc na długo przed cenowym trzęsieniem ziemi w 2015
roku, ten sam pejzaż zimowy został wylicytowany w stołecznym Rempeksie za 12 tys. złotych i to
warunkowo. Tym, co pozwala mówid o autentycznym, ogromnym skoku popytu i cen prac Rafała
Malczewskiego jest cena jego pracy przybita zaledwie cztery dni temu w domu aukcyjnym Agra-Art
(„Jesieo na Podhalu”), gdzie również odnotowano kilkudziesięciokrotny wzrost ceny, chod w długim,
dwudziestoletnim okresie. Wracając do pejzażu z Desy Unicum, warto uzmysłowid sobie znaczenie
inwestycyjne tych trendów rynkowych. Gwasz Malczewskiego jest droższy 9-krotnie. Roczna stopa
zwrotu to 153,8%, a przecież jest to transakcja warunkowa, poniżej ceny estymowanej. Kto wie, może
nawet właściciel zrezygnuje i poczeka na jeszcze lepsze czasy. Olejna „Stacja Tyłek” również była
licytowana w Rempeksie, nieco wcześniej, w 2007 roku. Już wtedy, co nie tak częste na Karowej, mocno
przekroczono cenę wywoławczą (18 tys. zł) i cena młotkowa wyniosła 50 tys. zł. W przypadku tej pracy
wydaje się wręcz, że wywoławcze 90 tys. zł z Desy Unicum w osiem lat później było bardzo
umiarkowane, chod obliczone na znacznie bardziej zażartą licytację niż ta, do której faktycznie doszło.
Koniec kooców 130 tys. zł oznacza kolejną wyjątkowo udaną inwestycję w twórczośd Rafała
Malczewskiego.
Tab. 1 Desa Unicum, 22.10.2015: Top 10 transakcji
Obiekt
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8
Wilhelm Kotarbioski, Kazanie w Kafarnaum, olej, płótno,
79x120
Mojżesz Kisling, Katarzyna [przed oknem], 1928, olej,
płótno, 81,3x60
Władysław Ślewioski, Tatry, olej, płótno, 50x62
Iwan Ajwazowski, Burza na Krymie, 1895, olej, płótno,
36x52
Władysław Ślewioski, Kwiaty w wysokim wazonie, olej,
płótno, 65x50
Julian Fałat, Odpoczynek po polowaniu w Nieświerzu, 1915,
olej, płótno, 58x118,5
Mela Muter, Nad kanałem w Awinionie, olej, deska, 53x63
Olga Boznaoska, Portret mężczyzny – Stanisław Burtan, po
1920, olej, tektura, 90x69
Mela Muter, Martwa natura z czerwoną cebulą, olej, płótno,
9.
50x61
10. Rafał Malczewski, Stacja Tyłek, olej, tektura, 100x70,5
Estymacja i cena
wylicytowana (zł)
(600 000-800 000)
480 000w
(300 000-500 000)
460 000
(250 000-350 000)
270 000
(250 000-350 000)
220 000
(200 000-400 000)
220 000
(120 000-180 000)
190 000
(150 000-180 000)
160 000
(180 000-260 000)
150 000w
(150 000-250 000)
130 000
(150 000-300 000)
130 000
Na nieco niższym poziomie cenowym doszło do wielu transakcji przewidzianych przedziałem estymacji.
Nie zabrakło też powrotów na rynek, a więc okazji do określenia jakości inwestycji w dzieła sztuki na
polskim rynku. „Martwa natura z kwiatami w studiu artysty” Zygmunta Menkesa była już licytowana
(również w Desie Unicum) mniej więcej cztery lata temu (cena 44 tys. zł). Tym razem, po zachęcająco
niskim wywołaniu doszło do walki o obraz, która zakooczyła się przy cenie 60 tys. zł, nieco powyżej dolnej
granicy estymacji. W efekcie, budząca szacunek zmiana wartości rynkowej na poziomie 9,4% rocznie.
Szkic do „Panoramy Siedmigrodzkiej” Jana Styki (60 tys. zł) również okazał się byd tzw. powtórną
sprzedażą (repeat sale); wynik sprzed ponad dwóch lat (również z Desy Unicum) poprawiony został
o 7,7% w wymiarze rocznym. Monumentalny „Nokturn” Stefana Popowskiego ustanowił nowy rekord
cenowy tego artysty (60 tys. zł), o wiele wyższy od dotychczasowego. Wspaniale sprzedał się olej
„Czytająca” Wojciecha Weissa, który po ożywionej licytacji doszedł do górnej estymacji (55 tys. zł). To
samo stało się z XIX-wiecznym „Krajobrazem wiosennym z jeziorem” Antoniego Lange(50 tys zł) i jest to
rekord cenowy tego artysty. Drugi z wystawionych obrazów tego malarza, „Pejzaż z rybakami” z 1833
roku okazał się jednak potężnym zawodem. Wrócł na rynek po 10 latach (Rempex, 43 tys. zł) opatrzony
zaskakująco obszernym przedziałem estymacji (dolna granica estymacji blisko trzykrotnie niższa niż cena
młotkowa sprzed dekady!) i bardzo niską ceną wywoławczą. Uzyskane 35 tysięcy złotych to z pewnością
nie sukces, więc dziwi fakt, że transakcja nie ma statusu warunkowej. Powyżej estymacji wzniosły się
natomiast między innymi: obraz Wojciecha Kossaka o „Ułan i dziewczyna” z 1907 roku (45 tys. zł),
„Cyganka z kwiatami” Bolesława Szaokowskiego (22 tys. zł) oraz filigranowa „Zaduma” Wlastimila
Hofmana (17 tys. zł).
ORS ® 2015