Dział nauczania Dopuszczający Dostateczny Dobry Bardzo dobry
Transkrypt
Dział nauczania Dopuszczający Dostateczny Dobry Bardzo dobry
Standardy wymaga – klasa I – zakres rozszerzony - staro ytno Dział nauczania Dopuszczaj cy Dostateczny Staro ytny Bliski Wschód zna poj cia: pismo klinowe, alfabetyczne, sylabiczne, Bliski Wschód, potrafi wskaza na mapie pa stwa Bliskiego Wschodu zna poj cia: epoka archaiczna, wieki ciemne, kultura minojska i myke ska, mity; potrafi wskaza o rodki ww. kultur ; Periodyzacja dziejów. zna poj cia: ródła historyczne. prehistoria, historia, cywilizacja, periodyzacja, ródła wiedzy historycznej Staro ytna Grecja – pocz tki Grecji Staro ytna Grecja – najwa niejsze etapy dziejów Grecji zna poj cia: epoka klasyczna, hellenistyczna, kolonia, kolonizacja, polis, obywatel; potrafi przedstawi periodyzacj dziejów greckich; zna przełomowe wydarzenia Staro ytna Grecja – systemy ustrojowe Grecji zna poj cia: panhelle ski, Hellenizacja, arystokracja, Zgromadzenie, demokracja, oligarchia, heloci , perjojkowie, Spartiaci, agoge, „wspólnota równych”, liturgie, polis hellenistyczna zna poj cia: inskrypcja, epigrafia, numizmatyka, kr g cywilizacyjny; potrafi przedstawi klasyfikacja ródeł historycznych i poda przykłady zna poj cia: Satrapa, satrapia, nomadowie; zna osi gni cia cywilizacji Bliskiego Wschodu zna poj cia: kultura pałacowa, tradycja heroiczna; potrafi omówi przyczyny upadku cywilizacji minojskiej; zna poj cia: pa stwa hellenistyczne, potrafi wskaza wydarzenia pocz tkuj ce cywilizacj greck , wskaza kierunki kolonizacji; potrafi omówi najwa niejsze wydarzenia z dziejów Grecji; potrafi wskaza ró nice mi dzy demokracj a oligarchi ; wyró ni podstawowe grupy społeczne w miastach greckich; wskaza cechy polis hellenistycznej, scharakteryzowa społecze stwo sparta skie i ate skiej Dobry potrafi okre li , z jakim rodzajem ródła historycznego ma do czynienia, na jego podstawie potrafi wysnu proste wnioski Bardzo dobry potrafi okre li rol historii jako nauki w procesie rozwoju społecznego, rozumie problemy badawcze wynikaj ce z interpretacji ródeł potrafi wskaza podobie stwa i ró nice mi dzy cywilizacj egipsk i babilo sk potrafi oceni znaczenie poszczególnych osi gni kultury Bliskiego Wschodu dla rozwoju cywilizacji zna poj cia: potrafi omówi pismo linearne A, wpływ pismo linearne B, cywilizacji migracja jo ska; myke skiej na potrafi rozwój scharakteryzowa cywilizacji greckiej cywilizacj myke sk ; potrafi przeanalizowa przyczyny i skutki kolonizacji; wskaza i uzasadni znaczenie przełomowych wydarze w historii Grecji, omówi ich przyczyny i nast pstwa; potrafi przeanalizowa wpływ kolonizacji na rozwój cywilizacji greckiej; scharakteryzowa poszczególne epoki w dziejach Grecji; wskaza ci gło procesów historycznych potrafi przedstawi wzajemne relacje mi dzy arystokracj a obywatelami w greckich polis; potrafi uzasadni sens wychowania sparta skiego; Potrafi porówna społecze stwo sparta skie z ate skim, wskaza przyczyny ró nic podobie stw, przedstawi problemy społeczne greckich polis, uwzgl dniaj c periodyzacj dziejów Grecji 1 Standardy wymaga – klasa I – zakres rozszerzony - staro ytno Staro ytna Grecja – ustrój Staro ytnej Sparty i Aten zna poj cia: Zgromadzenie, urz dnicy, rada, polis arystokratyczna, Rada Starszych, areopag, demagog, ostracyzm, s dy przysi głych; zna zakres kompetencji poszczególnych instytucji władzy; zna poj cia: legitymizacja władzy, Geruzja, eforowie; potrafi scharakteryzowa ustrój Sparty; potrafi scharakteryzowa najwa niejsze zasady działania demokracji ate skiej; zna zasady funkcjonowania s du skorupkowego Staro ytna Grecja – wojny perskie i wojna peloponeska. Podboje Aleksandra Wielkiego zna poj cia: hegemonia, Zwi zek Peloponeski, hoplita, falanga, triera, Zwi zek Morski; wie , w jakich okoliczno ciach nast piła utrata niepodległo ci przez Grecj ; zna przebieg wojen greckoperskich; potrafi okre li rol Długich Murów w utrzymaniu bezpiecze stwa ate skiego; potrafi przedstawi podboje Aleksandra Wielkiego; potrafi scharakteryzowa polityk Aleksandra wobec terenów podbitych Staro ytna Grecja – Kultura Grecji archaicznej Zna poj cia: filozofia, nauka, gramatyka, literatura, retoryka, liryka, kultura obywatelska; zna style architektoniczne; Zna poj cia: sympozjon, atomistyczna teoria pochodzenia wiata; umie okre li wpływ znajomo ci pisma na rozwój kultury, okre la rol sportu w yciu Greków oraz w greckiej kulturze zna poj cia: Eupatrydzi, archont; potrafi uzasadni , e Sparta była oligarchi , zna reformy Solona Klejstenesa i Peryklesa; potrafi przedstawi proces podejmowania decyzji w staro ytnych Atenach, wskaza demokratyczne rozwi zania ustroju ate skiego; potrafi oceni zasadno s du skorupkowego potrafi wskaza przyczyny i skutki wojen Greków z Persami, zna wydarzenia wojny peloponeskiej i jej nast pstwa, potrafi omówi przemiany zachodz ce w organizacji armii do czasów hellenistycznych; potrafi wskaza przyczyny upadku Imperium Aleksandra Wielkiego potrafi wyja ni zało enia jo skiej szkoły filozoficznej dokonuje oceny systemów ustrojowych staro ytnej Grecji; wskazuje wady i zalety rozwi za ; potrafi oceni reformy ustrojowe od Drakona do Peryklesa; potrafi wskaza , niezgodne z ide demokracji rozwi zania s du skorupkowego dostrzega zwi zek mi dzy konfliktami zbrojnymi a procesami gospodarczospołecznymi i kulturalnymi; potrafi oceni polityk Aleksandra wobec terenów podbitych potrafi oceni , z punktu widzenia wiedzy współczesnej, greckie koncepcje filozoficzne 2 Standardy wymaga – klasa I – zakres rozszerzony - staro ytno Staro ytna Grecja – Kultura Grecji klasycznej zna poj cia: tragedia, komedia, Akropol, historiografia; zna najwa niejszych twórców kultury i sztuki zna poj cia: zasada kanonu, portyk; potrafi wskaza rze biarzy greckich oraz nazwa ich dzieła Staro ytna Grecja – Kultura Grecji hellenistycznej Zna poj cia: gimnazjum, stoicyzm, epikureizm; zna głównych przedstawicieli kultury hellenistycznej oraz najwa niejsze zabytki Staro ytny Rzym – dzieje miasta i pa stwa zna poj cia: republika, zgromadzenie, senat, konsul, obywatelstwo rzymskie, sprzymierze cy, prowincja, cesarstwo, romanizacja prowincji, chrze cija stwo, zna poj cia: model geocentryczny, model heliocentryczny; potrafi wskaza obszar wyst powania kultury hellenistycznej; potrafi omówi jej cechy; przedstawi osi gni cia naukowe zna poj cia: triumwirat, pryncypat, pokój rzymski, aparat biurokratyczny, W drówka Ludów; potrafi przedstawi periodyzacj dziejów rzymskich, okre li cele ekspansji rzymskiej, wskaza , przy pomocy mapy, zasi g Imperium Staro ytny Rzym – społecze stwo w dobie republiki zna poj cia: klient, plebs, trybun plebejski, patrycjusz, veto, nobilowie, ekwici, kolonia laty ska, kolonia rzymska, podwójne obywatelstwo, proletariusz, obywatelstwo Rzymu potrafi wskaza grupy społeczne w republika skim Rzymie oraz je scharakteryzowa potrafi scharakteryzowa dzieła rze biarzy greckich; zna i rozumie zało enia ró nych kierunków filozoficznych okresu klasycznego potrafi odszuka informacje na temat osi gni kultury hellenistycznej i je zaprezentowa ; potrafi porówna sztuk okresu klasycznego i hellenistycznego, wyci gn wnioski potrafi wyja ni , na czym polega artyzm sztuki greckiej, na przykładzie ró nych dzieł sztuki potrafi wskaza cechy antyku potrafi scharakteryzowa polityk Rzymu wobec terenów podbitych; przedstawi przyczyny i okoliczno ci kryzysu republiki, przeanalizowa podstawowe przyczyny upadku Imperium potrafi przeanalizowa przyczyny wzrostu politycznego znaczenia wojskowych w republice; rozumie zwi zek mi dzy cywilizacj late sk a rzymsk , potrafi dokona porównania; potrafi wskaza wpływ cywilizacji antycznych na podstawy naszej cywilizacji potrafi wyja ni zale no ci mi dzy procesami społecznymi a wydarzeniami politycznymi w republice rzymskiej; potrafi przeanalizowa zwi zek mi dzy polityka dotycz c obywatelstwa a rozwojem Imperium; ocenia zjawiska zachodz ce w społecze stwie rzymskim, wskazuje wady i zalety rozwi za potrafi wskaza cechy społecze stwa rzymskiego ró ni ce je od społecze stwa greckiego; rozumie i potrafi przedstawi konflikty społeczne wyst puj ce w republice rzymskiej, rozumie wpływ konfliktów społecznych na upadek republiki potrafi wskaza wpływy kultury staro ytnego Wschodu w kulturze hellenistycznej 3 Standardy wymaga – klasa I – zakres rozszerzony - staro ytno Staro ytny Rzym – społecze stwo w dobie cesarstwa na poj cia: stan senatorski, romanizacja prowincji, barbaryzacja feudalizacja Staro ytny Rzym – ustrój Republiki Rzymskiej zna poj cia: Rzeczpospolita, imperium, princeps, imperator, cenzor, zgromadzenie centurialne, zgromadzenie tribusowe, pretor, dyktator, kwestor, optymaci, popularzy Staro ytny Rzym – zna poj cia: dwie formy cesarstwa pretorianie, prefekci, aklamacja, pa stwo biurokratyczne, rozumie istot cesarstwa Staro ytny Rzym – zna poj cia: Imperium Romanum Sprzymierze cy, legion, kohorta, imperium, armia zawodowa, defensywa potrafi przedstawi rozwój aglomeracji rzymskiej na przestrzeni wieków; przedstawi problem barbarzy ców w wiecie greckorzymskim zna zakres kompetencji wszystkich urz dników rzymskich oraz zasady ich powoływania; zna poj cia: pryncypat, dominat; potrafi scharakteryzowa władz cesarza, wskaza ró nice mi dzy cesarstwem a republik , potrafi stre ci reform Dioklecjana zna poj cia: tryumf, manipuły, limes, wał Hadriana, pax Romana; potrafi omówi najwa niejsze wydarzenia z okresu wojen punickich, potrafi wskaza tereny podbite przez Rzym oraz zasi g Imperium zna poj cia: stan dekurionów; potrafi wskaza wpływ rozwoju Imperium Rzymskiego na rozwój elity rzymskiej, wskaza zjawiska kryzysowe w społecze stwie pó nego cesarstwa; potrafi wskaza ró nice mi dzy społecze stwem Wschodu i Zachodu w okresie pó nego cesarstwa potrafi wskaza cechy ycia politycznego w Rzymie republika skim potrafi porówna ustrój ate ski z ustrojem rzymskim potrafi oceni zasadno polityki społecznej cesarzy rzymskich polegaj cej na organizowaniu ci głych uroczysto ci dokonuje oceny rozwi za ustrojowych; potrafi wskaza współczesne zasady ustrojowe wzorowane na antycznych potrafi okre li przyczyny i charakter kryzysu w cesarstwie rzymskim dokonuje szerokiej analizy przyczyn upadku cesarstwa; dostrzega zwi zki mi dzy gospodark , yciem społecznym a polityk ; zna poj cia: pax Romana; potrafi omówi przyczyny podbojów rzymskich; scharakteryzowa polityk Rzymu na terenach podbitych, potrafi omówi rzymsk ide wojny sprawiedliwej, przedstawi reform Mariusza i jej skutki, przyczyny rozkładu armii rzymskiej, Rozumie zwi zek mi dzy obyczajem tryumfu a polityk podbojów, potrafi przeanalizowa wpływ armii na polityk podbojów 4 Standardy wymaga – klasa I – zakres rozszerzony - staro ytno Staro ytny Rzym – Kultura Rzymu potrafi wymieni twórców kultury i ich dzieła; zna poj cia kultura materialna, akwedukt, terma, amfiteatr, Koloseum rozumie uniwersalne zapisy prawa rzymskiego, np. prawo oskar onego do obrony Gospodarka wiata zna poj cia: ludno ródziemnomorskiego zale na, niewolnictwo, gospodarka niewolnicza, kolon, latyfundium, urbanizacja, post p technologiczny; potrafi scharakteryzowa rolnictwo w Grecji i w Rzymie, wskaza główne uprawy; zna poj cia: cywilizacja elaza, fabrica, pieni dz, gospodarka pieni na, psucie monety; potrafi okre li rol niewolników w organizacji produkcji pozarolniczej, Wierzenia Greków i zna poj cia: religie tradycyjne, Rzymian politeizm, kult, rytuał, tabu, wyrocznia, sekty, auspicje; zna pogl dy Greków na ycie pozagrobowe Przemiany religijne w zna poj cia: Imperium Rzymskim. monoteizm, judaizm, Biblia, Stary Testament, Mesjasz, Ewangelie, diaspora, apostoł, edykt tolerancyjny, chrystianizacja, metropolia, papiestwo, patriarchat; zna główne zało enia judaizmu i religii chrze cija skiej Zna poj cia: bazylika, kodyfikacja prawa; potrafi wyja ni pogl d, e Rzymianie byli uczniami Greków, zna główne osi gni cia kultury rzymskiej i potrafi je omówi ; zna podstawowe zasady prawa rzymskiego potrafi okre li wpływ warunków naturalnych na rozwój rolnictwa; scharakteryzowa rolnictwo typu ródziemnomorsk iego potrafi wskaza główne osi gni cia technologiczne Greków i Rzymian; przedstawi organizacj wytwórczo ci pozarolniczej potrafi wskaza główne cechy religii greckiej oraz główne cechy religii rzymskiej zna poj cia: synkretyzm religijny; potrafi przedstawi zało enia religii ydowskiej, potrafi przedstawi proces rozprzestrzeniania si religii chrze cija skiej w Rzymie; zna zagadnienia zwi zane z prze ladowaniem Rzymian zna poj cia: relief, kwadryga, rozumie znaczenie prawa rzymskiego dla rozwoju pa stwa, potrafi wskaza ró nice miedzy kultur greck i rzymsk Zna poj cia: neoplatonizm; potrafi wskaza late skie korzenie kultury rzymskiej, dostrzega zwi zki mi dzy upadkiem kultury a kryzysem pa stwa zna poj cia: willa; wskazuje wzajemne relacje mi dzy rolnictwem a procesami demograficznymi, potrafi wskaza podstawy post pu technologicznego w gospodarce rzymskiej potrafi wskaza znaczenie transportu i handlu dla rozwoju gospodarki antycznej potrafi przeanalizowa wpływ gospodarki latyfundialnej na rozwój cywilizacji; analizuje zale no mi dzy rolnictwem a procesami urbanizacyjnymi potrafi wskaza czynniki hamuj ce i sprzyjaj ce rozwojowi gospodarki;potrafi przeanalizowa zagadnienie zwi zane z post pem rozwoju technologicznego w czasach antycznych zna poj cia: kult misteryjny, orficy, pax deorum; potrafi wyja ni , na czym polegała wyj tkowo religii rzymskiej zna poj cia: Monastycyzm; rozumie przyczyny rozprzestrzeniania si chrze cija stwa w Rzymie oraz przyczyny prze ladowania chrze cijan potrafi okre li wpływ religii na powstawanie dzieł kultury; potrafi przeanalizowa wzajemne relacje mi dzy chrze cija stwem a kultur greckorzymsk ; potrafi przedstawi etapy chrystianizacji cesarstwa oraz wyja ni zwi zek religii z yciem politycznym 5