Temat: Palcem po mapie Stopień III KONKURS Z GEOGRAFII

....................
...........................
Kod ucznia
Suma punktów
Stopień III
KONKURS Z GEOGRAFII
dla uczniów gimnazjów województwa pomorskiego
rok szkolny 2013/2014
20 marca 2014 r.
Temat: Palcem po mapie
Instrukcja:
1. Sprawdź, czy arkusz konkursowy zawiera 23 zadania.
2. Czytaj bardzo uważnie wszystkie teksty, w których znajdziesz potrzebne informacje.
3. W zadaniach zamkniętych spośród podanych odpowiedzi wybierz jedną właściwą
i zakreśl ją znakiem X.
Przykład: A B C D
Jeśli przez pomyłkę zakreślisz nieodpowiednią literę, otocz ją kółkiem, po czym
zakreśl znakiem X właściwą literę.
Przykład: A B C D
4. Odpowiedzi w zadaniach otwartych wpisz w wyznaczone miejsca pod treścią zadań.
5. Gdy popełnisz błąd w zadaniach otwartych, przekreśl złą odpowiedź i obok napisz
poprawną.
6. Do udzielania odpowiedzi używaj czarnego lub niebieskiego długopisu albo
atramentu.
7. Nie używaj korektora.
Na rozwiązanie zadań masz 90 minut.
Życzymy powodzenia
Alicja Rosiak przewodnicząca WKK
Zadanie 1
A.
B.
C.
D.
(0 – 1 pkt.)
Które z poniższych zdań jest poprawną definicją skali liczbowej 1 : 5 000? (zaznacz poprawną
odpowiedź).
Jednostce długości w terenie odpowiada na mapie iloraz 5000/1.
Jednostce długości w terenie odpowiada na mapie długość 5 tys. razy większa.
Jednostce długości na mapie odpowiada w terenie długość 5 tys. razy większa.
Jednostce długości na mapie odpowiada w terenie długość 5 tys. razy mniejsza.
Zadanie 2
(0 – 1 pkt.)
Poniższa rycina przedstawia fragment zdjęcia satelitarnego płaskowyżu Nazca. Ile razy mniejszy
będzie obraz obszaru zaznaczonego na zdjęciu jeżeli wydrukujemy go w skali 1:10?
Odpowiedź: ……………………………………………
Zadanie 3
A.
B.
C.
D.
(0 – 1 pkt.)
W którym zestawie umieszczono nazwy tylko wypukłych form terenu? (zaznacz poprawną
odpowiedź).
Dolina, kotlina, parów.
Grzbiet, pagórek, wzgórze.
Wąwóz, niecka, jar.
Równina, płaskowyż, płaskowzgórze.
Zadanie 4
(0 – 4 pkt.)
W samo południe słoneczne John sięgnął po wodę. Słońce leniwie przeglądało się w wodzie głębokiej
studni. Jak wiatr przemknęła mu myśl, że świat stanął na głowie, spojrzał na zegarek, nie przestawiał
go od momentu wyruszenia z domu, była 16:32, zamyślił się. Od tygodnia siedział
na tym pustkowiu czekając na transport, a tam w domu, w Londynie za dziewięć dni o tej porze będą
odliczać godziny do Nowego Roku, drugiego już roku bez niego… Zapisz w tabeli współrzędne
geograficzne John’a.
φ
λ
Zadanie 5
(0 – 2 pkt.)
Przeczytaj poniższy tekst i wykonaj polecenie.
Spływająca z gór rzeka dociera na pustynię. Rozlewa się po niej na powierzchni 15 tysięcy
km2 i tworzy największą na świecie śródlądową deltę rzeczną. Sezonowo zmienia piaski pustyni
w olbrzymią, wypełnioną tysiącami istnień, zieloną oazę.
Zapisz poniżej nazwę tej rzeki oraz
nazwę pustyni, nawadnianej za
pośrednictwem tej rzeki.
Nazwa rzeki ……………………………….
Nazwa pustyni
……………………………………………………
Zadanie 6
(0 – 1 pkt.)
Na mapach ogólnogeograficznych i tematycznych stosuje się linie łączące punkty, w których zjawisko
ma tę samą wartość lub tą samą cechę liczbową. Przeczytaj opis jednej z tych linii:
"Linie na mapie tematycznej łączące punkty o jednakowej wysokości opadów w określonym czasie –
miesiąc, rok, okres wieloletni".
Jak nazywa się ta linia? (zaznacz poprawną odpowiedź).
A.
B.
C.
D.
izobara,
izobata,
izohieta,
izoterma.
Zadanie 7
(0 – 1 pkt.)
Jaki to kontynent? Zapisz poprawną nazwę kontynentu.
Jest najbardziej rozczłonkowaną częścią świata. Około 70% powierzchni przypada na trzon lądowy,
półwyspy zajmują około 23% powierzchni, a wyspy około 7%......................................
Zadanie 8
(0 – 4 pkt.)
Na mapie w skali 1:1500000 jezioro Śniardwy zajmuje powierzchnię 50,6 mm2. Oblicz rzeczywistą
powierzchnię tego jeziora. Zapisz wynik w km2.
Miejsce na obliczenia:
Odpowiedź: …………………………………………………………
Zadanie 9
Zaznacz poprawne odpowiedzi w tabelach poleceń od 1 do 5.
(0 – 5 pkt.)
1. W jakim kierunku świata musi polecieć samolot, żeby najkrótszą droga dostać się z punktu Y do Z?
A
B
C
D
E
F
G
H
N
S
E
W
NE
NW
SE
SW
2. W jakim kierunku świata musi polecieć samolot, żeby najkrótszą droga dostać się z punktu X do Indii?
A
B
C
D
E
F
G
H
N
S
E
W
NE
NW
SE
SW
3. Do jakiego kontynentu dotrze w pierwszej kolejności samolot wylatujący z punktu X i lecący na
zachód?
A
B
C
D
E
F
Ameryka
Ameryka
Australia
Azja
Afryka
Europa
Południowa
Północna
G
Do żadnego
4. Do jakiego kontynentu dotrze w pierwszej kolejności samolot jeżeli z punktu Z będzie leciał cały czas
na SW?
A
B
C
D
E
F
G
Ameryka
Antarktyda
Afryka
Europa
Do żadnego
Australia
Azja
Południowa
5. W którym z punktów X, Y, Z obserwator 22VI jako pierwszy zaobserwuje wschód Słońca?
A
B
C
D
E
F
X
Y
Z
XiY
YiZ
X, Y i Z
Zadanie 10
(0 – 5 pkt.)
Zapisz poprawne odpowiedzi na pytania zawarte w tabeli na podstawie poniższego schematu mapy
poziomicowej.
Odpowiedź
A.
Który z punktów znajduje się w depresji.
B.
Który z punktów znajduje się najwyżej.
C.
Na jakiej wysokości bezwzględnej znajduje się punkt D.
D.
Ile wynosi wysokość względna punktu E względem punktu C.
E.
Ile razy turysta poruszający się po linii prostej z punktu A do E będzie
musiał podchodzić pod górę.
Zadanie 11
(0 – 2 pkt.)
Poniższe zdjęcie przedstawia archipelag wysp leżących na Morzu Egejskim. Zapisz nazwę tego
archipelagu oraz nazwę największej wyspy widocznej na tym zdjęciu.
Archipelag
………………………………………………
Największa wyspa
………………………………………………
Zadanie 12
(0 – 6 pkt.)
Dobierz do nazwy pasma górskiego (oznaczone liczbami od 1 do 6) nazwę szczytu znajdującego się
w tym paśmie (oznaczone literami od A do G).
Nazwa pasma górskiego
1. Góry Elburs
2. Góry Atlas
3. Góry Śnieżne
4. Góry Ural
5. Gorce
6. Hindukusz
Nazwa szczytu/masyw/grzbiet
A. Turbacz
B. Puncak Jaya
C. Tubkal
D. Demawend
E. Narodnaja
F. Szczeliniec Wielki
G. Tiricz Mir
Odpowiedź:
1 - …………., 2 - …………., 3 - …………., 4 - …………., 5 - …………., 6 - ………….,
Zadanie 13
(0 – 1 pkt.)
Zamieszczone obok zdjęcie przedstawia szczyt w Masywie
Śnieżnika w Sudetach Wschodnich (1145m. n.p.m.). Nazwę
tego szczytu wprowadził dr Mieczysław Orłowicz. Szczyt
ten jest jedynym w Polsce miejscem, w którym zbiegają się
zlewiska 3 mórz.
Zapisz poniżej poprawną nazwę tego szczytu.
Odpowiedź: …………………………………………………………….
Zadanie 14
Zapisz poniżej ukryte pod numerami od 1 do 5 nazwy obiektów geograficznych.
1-………………………………………………………………..
2- ………………………………………………………………..
3-………………………………………………………………
4-………………………………………………………………..
5-…………………………………………………………………
(0 – 5 pkt.)
Zadanie 15
•
Wpisz w wykropkowane miejsca litery, które oznaczają archipelagi
wysp na podstawie zamieszczonego obok schematu mapy:
SZETLANDY-……………
•
HEBRYDY-……………
•
ORKADY-……………..
Zadanie 16
Dopisz nazwy wymienionych poniżej rzek do odpowiedniego dorzecza.
Rzeki: Szeszupa, Brda, Rega, Czarna Hańcza, Bzura, Parsęta, Stobrawa, Kaczawa.
(0 – 3 pkt.)
(0 – 8 pkt.)
a) dorzecze Wisły - ..................................................................................................................................
b) dorzecze Odry - ...................................................................................................................................
c) dorzecze rzek przymorza - ...................................................................................................................
d) dorzecze Niemna- ...............................................................................................................................
Zadanie 17
(0 – 1 pkt.)
Na której z rzek afrykańskich wybudowano Zbiornik Kariba? (zaznacz poprawną odpowiedź).
A.
B.
C.
D.
Nil,
Niger,
Kongo,
Zambezi.
Zadanie 18
Zamieszczone obok zdjęcie przedstawia górę w Tanzanii
leżącą przy granicy z Kenią. Jest najwyższą górą kontynentu i
jednym z najwyższych samotnych masywów. W jego skład
wchodzą trzy szczyty będące pozostałością po trzech
wulkanach.
a. Zapisz nazwę masywu opisanego w powyższym tekście
………………………………………………………………………………………..
b. Zapisz nazwę kontynentu na którym znajduje się ten masyw
……………………………………………………..
c. Podkreśl nazwę równoleżnika, który przebiega
w pobliżu tego masywu:
zwrotnik Raka, równik, zwrotnik Koziorożca.
d. Spośród podanych szczytów podkreśl dwa, które są wyższe niż ten masyw:
Mont Blanc, Mc Kinley (Denali), G. Kościuszki, Mount Everest, Olimp.
(0 – 5 pkt.)
Zadanie 19
(0 – 2 pkt.)
Zamieszczony obok fragment schematu mapy przedstawia przesmyk położony miedzy Zatoką
Meksykańską a Oceanem Spokojnym.
Zapisz poniżej nazwę tego przesmyku
…………………………………………………………………………………….
Nazwę kraju w którym położony jest ten przesmyk
…………………………………………………………………………………….
Zadanie 20
(0 – 8 pkt.)
Uzupełnij poniższą tabelę wpisując nazwę państwa i jego stolicę na podstawie zamieszczonych
schematów map.
Nr na
mapie
1
Nazwa państwa
Nazwa stolicy
2
3
4
5
6
7
8
Zadanie 21
(0 – 6 pkt.)
Wpisz w wykropkowane miejsca nazwy obiektów geograficznych zaznaczonych na poniższym
schemacie mapy.
A. Kontynent……………………………
B. Kontynent…………………………….
1. Morze…………………………………
2. Cieśnina……………………………….
3. Morze…………………………….........
4. Cieśnina……………………………….
Zadanie 22
(0 – 9 pkt.)
Rozwiąż logogryf i wyjaśnij znaczenia hasła, które powstanie z liter zaznaczonej kolumny.
1
2
3
4
5
6
7
8
1. Obszar Ziemi wokół Bieguna Północnego.
2. Część Oceanii obejmująca liczne archipelagi i pojedyncze wysepki m.in. Hawaje.
3. Najwyższy szczyt Dolomitów.
4. Wulkan, najwyższy szczyt Meksyku.
5. Skalisty półwysep na południowym wybrzeżu Półwyspu Iberyjskiego. Terytorium zamorskie
Wielkiej Brytanii.
6. Pustynia w Indiach i Pakistanie.
7. Enklawa RPA
8. Miasto w Rosji, nad brzegiem Morza Czarnego. Organizator Zimowych Igrzysk Olimpijskich 2014.
Hasło: ……………………………………………………………………………………………………………………………..
Zadanie 23
(0 – 3 pkt.)
Przeczytaj uważnie poniższe zdania. Które półwyspy zostały opisane? Zapisz ich poprawne nazwy pod
każdym opisem.
a. Największy półwysep położony w północnej części kontynentu. Składa się z trzech części: nasady
zwanej Międzymorzem Fińsko – Karelskim oraz z odgałęziających się od niej dwóch półwyspów:
Skandynawskiego i Kolskiego
…………………………………………………………………………………………………
b. Półwysep w regionie Kalabria w południowo-zachodniej części Półwyspu Apenińskiego. Od Sycylii
oddzielony jest Cieśniną Messyńską.
…………………………………………………………………………………………………
c. Półwysep w syberyjskiej części Rosji. Jest najdalej na wschód wysuniętą częścią lądu azjatyckiego i
zakończony Przylądkiem Dieżniewa.
…………………………………………………………………………………………………