streszczenie pracy - Wydział Nauk o Zdrowiu

Imię i nazwisko doktoranta:
Piotr Niewiński
Miejsce pracy i zajmowane stanowisko:
Klinika Chorób Serca, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet
Medyczny we Wrocławiu
Zajmowane stanowisko:
Lekarz rezydent
Tytuł pracy doktorskiej:
Ocena odpowiedzi odruchowej z chemoreceptorów obwodowych u
chorych ze skurczową niewydolnością serca
Promotor:
Prof. dr hab. n. med. Piotr Ponikowski
Recenzenci:
Prof. dr hab. n. med. Marcin Gruchała
Dr hab. n. med. Łukasz Chrzanowski
Życiorys:
Urodzony w 1981r. we Wrocławiu. Akademię Medyczną we Wrocławiu ukończył w
2006r z najwyższą średnią ocen. Następnie spędził 2 lata na stażu podyplomowym w
Wielkiej Brytanii (Londyn). W 2008r. zdał Lekarski Egzamin Państwowy z najwyższą
liczbą punktów oraz rozpoczął specjalizację z kardiologii w Ośrodku Chorób Serca 4
Szpitala Wojskowego we Wrocławiu. W 2009r. został członkiem Polskiego Towarzystwa
Kardiologicznego, a w 2014r. – Klubu 30 PTK. Jest autorem rozdziałów książek oraz
artykułów publikowanych w czasopismach o zasięgu ogólnopolskim i światowym.
Dorobek naukowy:
Liczba prac z impact factor (pierwszy autor) – 6
Sumaryczny impact factor – 17,1
Indeks Hirscha – 2
Liczba cytowań – 17
Liczba prac bez impact factor - 11
Liczba rozdziałów książek – 3
Punktacja MNiSW/KBN – 203
Najważniejsze publikacje:
•
Niewinski P, Tubek S, Banasiak W, Paton JF, Ponikowski P. Consequences of
peripheral chemoreflex inhibition with low-dose dopamine in humans. J Physiol.
2014;592(Pt 6):1295-308.
•
Niewinski P, Janczak D, Rucinski A, Jazwiec P, Sobotka PA, Engelman ZJ, et al.
Carotid body removal for treatment of chronic systolic heart failure. Int J Cardiol.
2013;168:2506-9.
Wstęp:
Nadmierna wrażliwość chemoreceptorów obwodowych (HVR, ang. hypoxic ventilatory
response) stanowi istotne ogniwo w patofizjologii niewydolności serca (NS). Nie znane są
determinanty kliniczne oraz częstość występowania podwyższonego HVR u optymalnie
leczonych chorych z NS. Aktywacja chemoreceptorów ma swoje odzwierciedlenie w
odpowiedzi hemodynamicznej. Dane na jej temat są w dostępnej literaturze skąpe i często
wzajemnie sprzeczne. Brakuje również metodologii umożliwiającej kompleksową ocenę
hemodynamicznych efektów pobudzenia chemoreceptorów. Nie jest wreszcie jasne w jakim
zakresie za odpowiedź odruchową odpowiadają chemoreceptory kłębków szyjnych, a w jakim
receptory pozostałych obszarów chemowrażliwych – w tym kłębki aortalne.
Cele pracy:
1.Opracowanie i walidacja metody oceny odpowiedzi hemodynamicznej na pobudzenie
chemoreceptorów obwodowych. 2.Ocena predyktorów klinicznych oraz częstości
występowania podwyższonego HVR u optymalnie leczonych chorych z przewlekłą NS.
3.Ocena hemodynamicznej odpowiedzi na pobudzenie chemoreceptorów obwodowych oraz
jej związku z odpowiedzią wentylacyjną. 4.Ocena wpływu usunięcia kłębków szyjnych na
komponentę wentylacyjną i hemodynamiczną odpowiedzi odruchowej na pobudzenie
chemoreceptorów obwodowych.
Materiał i metody:
Badaniem objęto następujące grupy: a) pacjenci z przewlekłą skurczową NS (n=34)
otrzymujący optymalne leczenie farmakologiczne, b) grupa kontrolna zdrowych ochotników
(n=16), c) grupa chorych z przewlekłą skurczową NS oraz podwyższonym HVR poddawana
zabiegowi usunięcia kłębków szyjnych (n=6).
U badanych osób przeprowadzono: 1.Wywiad lekarski oraz badanie fizykalne. 2.Badanie
wentylacyjnej (HVR) oraz hemodynamicznej (SBP slope, HR slope) odpowiedzi na
hipoksyczne pobudzenie chemoreceptorów obwodowych za pomocą krótkotrwałych
ekspozycji na 100% azot. 3.Próba spiroergometryczna z pomiarem peakVO2, VE/VCO2
slope i RER. 4.Badania krwi: parametry hematologiczne i biochemiczne, stężenie NT-proBNP. 5. Standardowe badanie echokardiograficzne.
Wyniki:
Nowa metoda oceny hemodynamicznej odpowiedzi na hipoksję z zastosowaniem SBP slope i
HR slope cechowała się dobrą powtarzalnością z coefficient of variation <25% zarówno w
grupie osób zdrowych jak i z NS. Podwyższone wartości HVR odnotowano u 44% chorych z
NS. Najlepszym predyktorem HVR na podstawie analizy regresji wieloczynnikowej było
stężenie NT-proBNP we krwi (p<0,001). Poza tym pacjenci z wysokim HVR cechowali się
niższą LVEF, większą RVEDD, większym wymiarem LA oraz większą częstością
występowania migotania przedsionków (p<0,05 dla wszystkich) w porównaniu z grupą
chorych z prawidłowym HVR.
W grupie z wysokim HVR odnotowano również nadmierną odpowiedź hemodynamiczną na
hipoksję wyrażoną podwyższonym SBP slope oraz HR slope (p<0,05 dla obu) w porównaniu
z grupą chorych z prawidłowym HVR.
W grupie chorych z NS stwierdzono obecność istotnych korelacji pomiędzy poziomem HVR
a SBP slope i HR slope (odpowiednio r=0,48, p=0,005; r=0,64, p=0,0003) oraz pomiędzy
samymi SBP slope i HR slope (r=0,65, p=0,0002).
Obustronne usunięcie kłębków szyjnych spowodowało istotny spadek HVR i SBP slope
(odpowiednio o: 91 % i 71 %; p<0,05 dla obu). Wartość HR slope nie uległa istotnej zmianie
(p=0,6). Względna redukcja HVR korelowała ze względną redukcją SBP slope (odpowiednio
r=0,94, p=0,005). Związku takiego nie stwierdzono dla HR slope (r=0,6, p=0,21).
Wnioski:
Zwiększona chemowrażliwość obwodowa pozostaje częstym problemem w populacji chorych
z NS pomimo stosowania optymalnej terapii. HVR jest związany z zaawansowaniem
niewydolności serca, a zwłaszcza ze stężeniem NT-proBNP. Możliwa jest jednoczesna,
miarodajna ocenę odpowiedzi hemodynamicznej (SBP slope, HR slope) na hipoksję. Pacjenci
z wysokim HVR cechują się również podwyższonymi wartościami SBP slope i HR slope, co
może tłumaczyć zaburzenia hemodynamiczne obserwowane w niewydolności serca.
Usunięcie obu kłębków szyjnych skutkuje znaczącą redukcją HVR i SBP slope co sugeruje
spadek aktywności układu współczulnego po zabiegu. HR slope po usunięciu obu kłębków
szyjnych nie ulega zmianie co wskazuje na udział kłębków aortalnych w powstawaniu tej
odpowiedzi.