załącznik nr 2 - program studiów

Załącznik nr 2
do zarządzenia Rektora UŚ nr 7
z dnia 30 stycznia 2012 r.
LITERATURA I TREŚCI
PROGRAMOWE
PODYPLOMOWYCH
STUDIÓW
RETORYKI
I KREOWANIA
WIZERUNKU
DLA PRAWNIKÓW
1
ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNO-PROGRAMOWE
1. NAZWA FORMY NAUCZANIA
Studia podyplomowe z zakresu retoryki i kreowania wizerunku dla prawników (sędziów
i prokuratorów) zostały powołane na okres dwóch semestrów na podstawie umowy
z dnia 20 grudnia 2011 roku, zawartej przez pomiędzy Krajową Szkołą Sądownictwa
i Prokuratury z siedzibą w Krakowie, reprezentowaną przez SSA p. Leszka Pietraszko –
Dyrektora Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury a Uniwersytetem Śląskim,
reprezentowanym przez prof. zw. dra hab. Wiesława Banysia.
Uzyskane uprawnienia: absolwent uzyska umiejętności w zakresie praktycznej znajomości
retoryki, zna mechanizmy perswazji językowej i wizualnej, argumentacji, w tym argumentacji
prawniczej. Potrafi rozpoznawać chwyty erystyczne. Pięknie i skuteczne posługuje się dobrą
polszczyzną, wykorzystując przy tym wszystkie atrybuty swojego wizerunku.
2. Cel edukacji
Podstawowym celem edukacyjnym jest uzupełnienie nabytej wiedzy w trakcie trwania
studiów o kształcenie w zakresie retoryki, kultury wypowiedzi, techniki i praktyki wystąpień
publicznych. Drugim równorzędnym celem jest kształcenie własnego i zawodowego
wizerunku poprzez odpowiednią stylizacja osoby, znajomość etykiety i podstaw psychologii.
Podyplomowe studia z zakresu retoryki i kreowania wizerunku dla prawników
wyposażają słuchaczy w praktyczną wiedzę z wybranej dziedziny językoznawstwa oraz
stosowne umiejętności interpersonalne i społeczne z zakresu nauk społecznych w tym
psychologii, które pozwolą na pełne wykorzystanie nabytych umiejętności i wiedzy w pracy
zawodowej, w kontaktach z mediami oraz w środowisku pracy, przyczyniając się tym samym
do osiągnięcia sukcesu zawodowego w wymiarze indywidualnym i instytucjonalnym.
3. Efekty kształcenia
1) Wiedza: absolwent posiada praktyczną wiedzę interdyscyplinarną z zakresu
retoryki stosowanej, erystyki, argumentacji,
komunikacji interpersonalnej
i społecznej, zasad etyki wypowiedzi, mnemotechniki, logopedii, psychologii,
coaching’u, public relations, które to dziedziny nauki spełniają funkcję
stymulującą, rozwijającą, regulującą oraz korekcyjną. Wpływają również na sferę
motywacyjno-emocjonalną, poznawczą, motoryczną i estetyczną jej uczestników.
2) Umiejętności: absolwent nabywa umiejętności w zakresie:





Skutecznego przekonywania,
Poprawnej argumentacji,
Kompozycji tekstów mówionych i pisanych,
Potrafi wypowiadać się zgodnie z regułami kultury języka,
Umie we właściwy sposób posługiwać się środkami
w wystąpieniach publicznych,
 Potrafi umiejętnie prowadzić dyskusję, debatę i negocjacje,
2
retorycznymi
 Potrafi diagnozować typowe błędy logiczne i rozpoznawać chwyty erystyczne,
 Potrafi rozwiązywać spory,
 Zna możliwości wykorzystania w wystąpieniu publicznym technik
multimedialnych,
 Potrafi umiejętnie posługiwać się głosem, gestem, mimiką i panować nad
stresem w wystąpieniach publicznych,
 Zna zasady i potrafi kreować własny i zawodowy wizerunek,
 Potrafi stosować zasady etykiety w konwersacji i wystąpieniach publicznych,
 Zna i potrafi stosować metody coachingu w rozwoju osobistym.
3)
Kompetencje społeczne: absolwent nabywa umiejętności radzenia sobie
..w określonych sytuacjach społecznych:
 Potrafi dostosować swoje postawy, sposób zachowania, swój wizerunek do
oczekiwań i preferencji odbiorcy/ów,
 Potrafi zachować asertywność w komunikacji społecznej i interpersonalnej,
 Posiada samoświadomość bycia podmiotem uwagi innych,
 Posiada zdolności samodyscypliny i samokontroli zachowania w różnych
sytuacjach społecznych.
4.
Sposób weryfikowania efektów kształcenia
Obecność w 90% i czynne uczestnictwo w zajęciach ćwiczeniowych i warsztatowych,
obecność w 90% na wykładach przewidzianych planem studiów podyplomowych (zgodnie
z przedmiotową umową obowiązuje lista obecności). Studia kończą się egzaminem
dyplomowym w formie wygłoszenia przed komisja egzaminacyjną oraz audytorium
złożonym z uczestników podyplomowych studiów maximum 10 minutowej mowy końcowej
z kazusów przygotowanych na zajęciach z argumentacji oraz z wykorzystaniem nabytej
wiedzy i umiejętności. Z pozostałych przedmiotów słuchacz uzyskuje zaliczenie na podstawie
obecności lub obecności i aktywności.
Uzyskane kwalifikacje: podyplomowe studia mają charakter doskonalący.
Absolwent Podyplomowych Studiów Retoryki i Kreowania Wizerunku dla Prawników
nabywa umiejętności w zakresie praktycznej znajomości retoryki, zna mechanizmy perswazji
językowej i wizualnej, argumentacji, dialektyki i erystyki. Potrafi pięknie i skutecznie
posługiwać się dobrą polszczyzną oraz zna reguły etykiety i stylizacji osoby.
3
Program studiów
Wydział Filologiczny
Podyplomowe Studia Retoryki i Kreowania Wizerunku dla Prawników
Nazwa przedmiotu
Rodzaj zajęć
Retoryka:
Wykłady i warsztaty
1. Teoretyczne podstawy retoryki
2. Dobór argumentów
3. Topika
4. Erystyka
5. Figury retoryczne
6. Etyka wypowiedzi
Suma godzin we wszystkich semestrach
Tryb studiów
Wykłady: 22
Studia podyplomowe
Warsztaty: 10
Semestry, w których realizowany jest przedmiot
Forma zaliczenia
ECTS
1i2
zaliczenie
10
Opis przedmiotu z uwzględnieniem założeń, celów
Cele i założenia kształcenia: Teoretyczne podstawy retoryki - Prezentacja najważniejszych
problemów retoryki w ujęciu diachronicznym, ukazanie fundamentalnego znaczenia retoryki
w systemie kształcenia, życiu obywatelskim i piśmiennictwie Europy od starożytności do XX w.;
zrozumienie znaczenia retoryki w kształtowaniu kultury humanistycznej, poznanie źródeł
i dziejów refleksji nad jej rozumieniem i funkcjonowaniem w różnych dziedzinach życia.
Program przedmiotu
Cele i założenia kształcenia: Topika - Poznanie i doskonalenie ogólnych i szczegółowych
schematów argumentacyjnych, wykorzystywanie toposów inwencyjnych jako źródła dowodzenia.
Cele i założenia kształcenia: Figury retoryczne - uzupełnienie i usystematyzowanie wiedzy
z zakresu tropów i figur stylistycznych, ich dostrzegania, analizowania i umiejętnego
wykorzystywania.
Cele i założenie kształcenia: Dobór argumentów – przygotowanie słuchaczy do egzaminu
dyplomowego z wykorzystaniem konkretnych technik argumentacyjnych z zakresu orzecznictwa
sądowego.
Cele i założenie kształcenia: Erystyka – poznanie technik erystycznych.
Cele i założenia kształcenia: Etyka wypowiedzi - zapoznanie słuchaczy z zagadnieniem
odpowiedzialności za słowo i sposobami rozpoznawania manipulacji słowem.
Tematyka zajęć
Treści programowe wykładów: Retoryka -Teoretyczne podstawy retoryki
Program przedmiotu:
1. Narodziny retoryki,
2. Sofistyka i platońska krytyka retoryki,
4
3.
4.
5.
6.
Arystoteles – próba teoretycznego ujęcia retoryki,
Retoryczne tradycje demokracji ateńskiej, pisma retoryczne i działalność Cycerona,
Miejsce retoryki w rzymskim systemie edukacji – Institutio oratoria Kwintyliana;
Średniowieczne zastosowania retoryki, recepcja antycznej retoryki i kształtowanie się
renesansu, cyceronianizm, reforma systemu nauk P. Ramusa, rola retoryki w jezuickim
systemie kształcenia, kryzys klasycznej retoryki: od sztuki mówienia do sztuki pisania.
Treści programowe wykładów: Retoryka - Topika
1. Definicje toposów,
2. Główne rodzaje toposów,
3. Identyfikacja toposów, zasady użycia toposów.
Treści programowe wykładów: Retoryka – Figury retoryczne
1. Pojęcie i zakres retorycznej elokucji,
2. Tropy stylistyczne,
3. Reguły użycia figur myśli, rozpoznawanie figur słów i myśl oraz ich skutecznego użycia.
Treści programowe wykładów i warsztatów: Retoryka - Dobór argumentów
1. Repetytorium podstawowych pojęć z dziedziny wykładni prawa i charakterystyka
podstawowych metod wykładni (językowa, systemowa, celowościowa, historyczna);
2. Wykładnia językowa w prawie: znaczenie definicji legalnych, kłopoty z definicjami
legalnymi, trzy rejestry językowe – język potoczny, prawny i prawniczy oraz konflikty
między nimi, słowniki językowe jako narzędzie interpretacyjne;
3. Poprawne i wadliwe sposoby formułowania argumentów na gruncie wykładni;
4. Strategie preferencji – strategia priorytetu wykładni językowej a strategia wykładni
kompleksowej;
5. Przeniesienie ogólnej wiedzy o wykładni prawa na płaszczyznę argumentacyjną
i ukazanie sposobu wykorzystywania tej wiedzy przez sądy;
6. Perswazyjna wartość argumentacji interpretacyjnej – słabe i mocne argumenty
perswazyjne; Analiza pojęć „błędna wykładnia” i „rażące naruszenie prawa”;
7. Obalenie błędnych przekonań co do zakresu stosowania i rangi określonych metod
wykładni prawa podatkowego;
8. Wnioskowania prawnicze jako narzędzie argumentacji prawniczej;
9. Prawo jako środek komunikacji;
10.Teoretyczne podstawy argumentacji prawniczej
 argumentacja, mówca i jego audytorium
 przesłanki argumentacji
 wybór, obecność i prezentacja argumentów
 strategie argumentacyjne
 techniki argumentacyjne
 argumenty quasi-logiczne
 argumenty oparte na strukturze rzeczywistości
 argumentacja przez przykład (ilustracja i wzór)
 rozległość argumentacji a siła argumentów
 kolejność argumentów w mowie
11.Dyskurs argumentacyjny w praktyce prawniczej
 wprowadzenie do zagadnienia dyskursu argumentacyjnego
 reguły ogólne
 reguły prawnicze
5
 argumenty i topiki prawnicze
12. Stosowanie konkretnych technik argumentacyjnych w praktyce na wybranych
przykładach z zakresu orzecznictwa sądowego.
Treści programowe wykładów: Retoryka – Erystyka .
1. Dialog, dialog perswazyjny, dyskusja.
2. Cele stawiane przed dyskusją. Dyskusja krytyczna i zasady jej prowadzenia.
3. Podstawowe elementy dyskusji: określenie stanowisk, onus probandi, argument,
kontrargument, obrona, atak.
4. Identyfikowanie i korygowanie posunięć dyskusyjnych.
5. Typowe lojalne i nielojalne chwyty erystyczne.
6. Zasady sprawnego prowadzenia walki na argumenty: taktyka, strategia, planowanie,
ekonomia prowadzenia sporu.
7. Elementy teorii perswazji, typowe taktyki perswazyjne.
8. Rozpoznawanie argumentów i ich wyodrębnianie spośród innych rodzajów wypowiedzi.
9. Standaryzacja argumentu.
10. Diagramy obrazujące strukturę argumentu.
11. Różne metody oceny argumentu.
12. Szczegółowa analiza wybranych typów argumentów (m.in. argumentów z analogii,
z autorytetu, ad hominem, „równi pochyłej”, ad ignorantiam itp.)
13. Analiza tekstu pod kątem zastosowanych w nim środków perswazyjnych.
14. Manipulacyjne wykorzystanie niektórych zjawisk językowych (np. implikatur
i presupozycji).
15. Nielojalne chwyty erystyczne i obrona przed nimi.
Treści programowe wykładów: Retoryka – Etyka wypowiedzi
1. Kształtowanie się pojęcia prawdy w aspekcie komunikowania
2. Erystyka a retoryka
3. Perswazja a manipulacja – ustalenia definicyjne
4. Podstawowe techniki manipulacji
5. Manipulowanie informacją we współczesnych mediach - przykłady
Efekty kształcenia oraz sposób ich weryfikowania
Efekt kształcenia: Słuchacz posiada wiadomości z zakresu retoryki klasycznej. Rozumie
znaczenie retoryki w kształtowaniu kultury humanistycznej, w tym kultury prawniczej. Zna i
potrafi wykorzystać toposy inwencyjne jako źródło dowodzenia. Potrafi umiejętnie dostrzegać,
analizować i wykorzystywać tropy i figury stylistyczne w pracy zawodowej. Posiada umiejętność
stosowania konkretnych technik argumentacyjnych w praktyce prawniczej. Zna i potrafi
zastosować metody perswazji językowej oraz zna zasady odpowiedzialności za słowo w
komunikacji interpersonalnej i społecznej.
Końcowy efekt sprawdzenia nabytych umiejętności i kompetencji słuchacza: (90% obecności)
Wykorzystanie nabytej wiedzy w trakcie egzaminu dyplomowego.
Literatura obowiązkowa
I. Teoretyczne podstawy retoryki: J. Lichański, Co to jest retoryka. Kraków 1996; J.Z.
Lichański: Retoryka. Od renesansu do współczesności – tradycja i innowacja. Warszawa 2000; J.
Ziomek, Retoryka opisowa. Wrocław 1992; H. Cichocka, J.Z. Lichański: Zarys historii retoryki:
6
od początku do upadku cesarstwa bizantyjskiego; R. Volkmann: Wprowadzenie do retoryki.
Tłum. L. Bobiatyński. Warszawa 1993; B. Bogołębska: Tradycja retoryczna w stylistyce polskiej:
narodziny dyscypliny. Łódź 1996; Wybór, np: Platon: Faidros. Tłum. L. Regner. Warszawa 1993;
Gorgiasz; Arystoteles: Retoryka. Tłum H. Podbielski Warszawa 1988; Kwintylian: Kształcenie
mówcy. [ks. I, II, X] Tłum. M. Brożek. Wrocław 1951; Erazm z Rotterdamu: Wybór pism.
Wrocław 1992; Retoryka. Red. M. Barłowska, A
Budzyńska-Daca, P. Wilczek. Warszawa 2008.
II. Topika: J. Bralczyk (i in.), Wymowa prawnicza, Warszawa 2002; A. Budzyńska-Daca, J.
Kwosek, Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów, Warszawa 2009; J. Jabłońska-Bonca,
Prawnik a sztuka negocjacji i retoryki, Warszawa 2002; M. Korolko, Retoryka i erystyka dla
prawników, Warszawa 2001; Leksykon retoryki prawniczej, pod red. P. Rybińskiego, K. Zeidlera,
Warszawa 2010; A. Schopenhauer, Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów (liczne wydania,
zalecane najnowsze); J. Stelmach, Kodeks argumentacyjny dla prawników, Warszawa 2003;
Retoryka. Red. M. Barłowska, A. Budzyńska-Daca, P. Wilczek. Warszawa 2008.
III. Figury retoryczne: J. Bralczyk ( i in.), Wymowa prawnicza, Warszawa 2002; J. JabłońskaBonca, Prawnik a sztuka negocjacji i retoryki, Warszawa 2002; M. Korolko, Retoryka i erystyka
dla prawników, Warszawa 2001; M. Korolko, Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny.
Warszawa 1990 lub wyd. nast.); Leksykon retoryki prawniczej, pod red. P. Rybińskiego, K.
Zeidlera, Warszawa 2010; J. Ziomek, Retoryka opisowa. Wrocław 1992.
IV.Dobór argumentów: Ch.Perelman, Imperium retoryki, Warszawa 2004r.; J.Stelmach, Kodeks
argumentacyjny dla prawników, Kraków 2003,; L. Morawski, Zasady wykładni prawa, Toruń
2006.
V. Erystyka: Cialdini R.B. [2003] Wywieranie wpływu na ludzi Gdańskie Wydawnictwo
Psychologiczne, Gdańsk; Govier T. [2005], A Practical Study of Argument. Wadsworth
Publishing Company, Belmont; Hołówka T. [1998], Błędy, spory, argumenty. Szkice z logiki
stosowanej Wydział Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa; Mulholland
J. [1994] Handbook of Persuasive Tactics. A practical language guide. Routledge, London and
New York; Pratkins, A., Aronson E. [2008] Wiek propagandy Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa; Schopenhauer A. [1973], Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów Wydawnictwo
Literackie, Kraków; Szymanek K. [2008] Argument z podobieństwa. Wydawnictwo UŚ,
Katowice; Szymanek K. [2001], Sztuka argumentacji. Słownik terminologiczny. Wydawnictwo
Naukowe PWN. Warszawa; Szymanek K, Wieczorek K. A., Wójcik A. S. [2003], Sztuka
argumentacji. Ćwiczenia w badaniu argumentów. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa;
Tokarz M. [2006], Argumentacja, perswazja, manipulacja. Wykłady z teorii komunikacji.
Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk; Waller B. N. [1988], Critical Thinking.
Consider the verdict. Prentice Hall, New Jersey; Walton D. N. [2006], Fundamentals of Critical
Argumentation. Cambridge University Press, New York;
VI. Etyka wypowiedzi: Manipulacja w języku, red. P. Krzyżanowski, P. Nowak, Lublin 2004.
P. Hahne, Siła manipulacji, Warszawa 1997; A. Lepa, Świat manipulacji, Częstochowa, 2007.
Literatura uzupełniająca
I. Etyka wypowiedz: G. Beck, Zakazana retoryka.Podręcznikmanipulacji,HelionGliwice,2005;J.
Bralczyk, O języku propagandy i polityki, Warszawa 2007.
II. Dobór argumentów: M. Zieliński, Wykładnia prawa. Zasady. Reguły. Wskazówki,
7
Warszawa 2006; Agnieszka Bielska – Brodziak, Interpretacja tekstu prawnego na podstawie
orzecznictwa podatkowego, Warszawa 2009; S. Fish, Interpretacja, retoryka, polityka. Eseje
wybrane, Kraków 2002; A.Schopenhauer Erystyka czyli sztuka prowadzenia sporów, Warszawa
2005; J.Stelmach, Współczesna filozofia interpretacji prawniczej, Kraków 1995, (rozdział IV
„Teoria argumentacji prawniczej”); A. Bielska – Brodziak, Z. Tobor, Zmiana w przepisach jako
argument w dyskursie interpretacyjnym, Państwo i Prawo nr 9/2009.
Program studiów
Wydział Filologiczny
Podyplomowe Studia Retoryki i Kreowania Wizerunku dla Prawników
Nazwa przedmiotu
Kultura wypowiedzi:
1. Kompozycja wypowiedzi ustnej
i pisemnej
2. Poprawność gramatyczna i ortograficzna
3. Normy frazeologiczne
4. Dobór leksykalny
Suma godzin we wszystkich semestrach
Wykłady: 16
Ćwiczenia – 10 godzin
Rodzaj zajęć
Wykłady i ćwiczenia
Tryb studiów
Studia podyplomowe
Semestry, w których realizowany jest przedmiot Forma zaliczenia
ECTS
1i2
Zaliczenie
13
Opis przedmiotu z uwzględnieniem założeń, celów
Cele i założenia kształcenia: przekazanie wiedzy na temat istoty różnic między odmianą
mówioną i pisaną polszczyzny, konstruowania wypowiedzi ustnej i pisemnej. Zapoznanie
słuchaczy z podstawową terminologią z zakresu kultury języka, reguł gramatycznych i
ortograficznych.
Tematyka zajęć
Treści programowe wykładów i ćwiczeń: Kultura wypowiedzi
Kompozycja wypowiedzi ustnej i pisemnej
W ramach przedmiotu realizowane są następujące zagadnienia szczegółowe:
1. Spójność tekstu mówionego i pisanego – zasady konstrukcji wypowiedzi ustnej i pisemnej
2. Obszary komunikacji niewerbalnej – kinezyka, paralingwistyka, proksemika; ……..
współdziałanie kodów w wypowiedzi
3. Prawidła poprawnej wymowy
Poprawność gramatyczna i ortograficzna
8
W ramach przedmiotu realizowane są następujące zagadnienia szczegółowe:
1. System językowy – norma językowa – uzus
2. Norma wzorcowa i użytkowa – poprawność wypowiedzi a funkcje języka (perswazja,
funkcja prezentatywna)
3. Podstawowe zasady pisowni polskiej; szczególnie pisownia wielką i małą literą; pisownia
łączna i rozłączna
Normy frazeologiczne
W ramach przedmiotu realizowane są następujące zagadnienia szczegółowe:
1. Frazeologia i jej funkcje w komunikacji. Źródła związków frazeologicznych
2. Innowacje i modyfikacje frazeologizmów (celowe i niezamierzone)
3. Stylistyczne zróżnicowanie zasobu frazeologicznego
Dobór leksykalny
W ramach przedmiotu realizowane są następujące zagadnienia szczegółowe:
1. Zróżnicowanie słownictwa – poprawność leksykalna (neosemantyzmy, zapożyczenia
ukryte, paronimia, pleonazmy, tautologie, wyrazy modne)
2. Pojęcie łączliwości gramatycznej i semantycznej – właściwe decyzje stylistyczne
(potoczność, neutralność, oficjalność, regionalność)
3. Zasada stosowności środków językowych – konotacja, wartościowanie; peryfrazy,
eufemizmy
Efekty kształcenia oraz sposób ich weryfikowania
Efekt kształcenia: absolwent ma wiedzę na temat istoty różnic między odmianą mówioną i pisaną
polszczyzny; umie konstruować wypowiedź pisaną i mówioną; zna podstawową terminologię
z zakresu kultury języka; umie stosować reguły gramatyczne i ortograficzne; ma świadomość
znaczenia poprawności językowej dla skuteczności wypowiedzi; ma świadomość funkcji
prezentatywnej języka; ma świadomość aksjologicznego wymiaru komunikacji.
Końcowy efekt sprawdzenia nabytych umiejętności i kompetencji słuchacza: (90% obecności)
Wykorzystanie nabytej wiedzy w trakcie egzaminu dyplomowego. Czynny udział
w ćwiczeniach, obecność.
Literatura obowiązkowa
Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. T.2: Współczesny język polski, red. J. Bartmiński,
Wrocław 1993, rozdz. K. Ożóg, Ustna odmiana języka ogólnego, s. 87-100.
Skudrzyk A., Współczesny język polski mówiony i pisany. [w:] Kultura polska. Silva rerum, red.
R. Cudak, J. Tambor, Katowice 2002, s. 45-66.
Andrzej Markowski, Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne. Warszawa 2005.
Polański E., Skudrzyk A., Jak pisać? Razem czy osobno? Poradnik ze słownikiem, PWN,
Warszawa 2010.
Skudrzyk a., Urban K., Wielką czy małą literą? Mały słownik użycia wielkich liter w polskich
tekstach, TMJP, Warszawa-Kraków 2009.
Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. T.2: Współczesny język polski, red. J. Bartmiński,
9
Wrocław 1993, rozdz. A.M. Lewicki, A. Pajdzińska, Frazeologia, s. 307-327.
Bąba S., Liberek J., Słownik frazeologiczny współczesnej polszczyzny, Warszawa 2002.
Hanna Jadacka, Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia. Warszawa 2005.
Zagadnienia leksykalne i aksjologiczne. Język a kultura, t.2, red. J.Puzynina, J. Bartmiński.
Wrocław 1991. (tom dostępny w wersji elektronicznej)
Literatura uzupełniająca
Formy i normy, czyli poprawna polszczyzna w praktyce. Red. K. Mosiołek-Kłosińska.
Warszawa2001.
Zagadnienia leksykalne i aksjologiczne. Język a kultura, t.2, red. J.Puzynina, J. Bartmiński.
Wrocław 1991. (tom dostępny w wersji elektronicznej)
Tannen D., To nie tak! Jak styl konwersacyjny kształtuje relacje z innymi, Poznań 2002.
Wartości w języku i tekście. Język a kultura, t.3, red. J.Puzynina, J. Anusiewicz,
Wrocław
1991. (tom dostępny w wersji elektronicznej)
Program studiów
Wydział Filologiczny
Podyplomowe Studia Retoryki i Kreowania Wizerunku dla Prawników
Nazwa przedmiotu
Praktyka wystąpień publicznych:
1. Dyskusja, debata
2. Negocjacje
3. Udzielanie wywiadu
4. Psychologiczne aspekty komunikacji
Rodzaj zajęć
Wykłady, warsztaty
Suma godzin we wszystkich semestrach
Wykłady: 6
Warsztaty: 8 godzin
Tryb studiów
Studia podyplomowe
Semestry, w których realizowany jest przedmiot Forma zaliczenia
ECTS
1i2
Zaliczenie
10
Opis przedmiotu z uwzględnieniem założeń, celów
Negocjacje
Głównym założeniem i celem zajęć jest zapoznanie słuchaczy ze sposobami prowadzenia
negocjacji oraz stosowaniem technik i taktyk negocjacyjnych.
Psychologiczne aspekty komunikacji
Głównym założeniem i celem zajęć jest omówione zagadnienia efektywnej komunikacji
i psychologicznych uwarunkowań procesu porozumiewania się ludzi. Przedstawione zostaną
metody doskonalenia komunikacji.
Dyskusja, debata
Głównym założeniem i celem kształcenia jest doskonalenie umiejętność prowadzenia dyskusji
10
i debaty.
Udzielanie wywiadu
Głównym założeniem i celem kształcenia jest doskonalenie sprawności w kontakcie z mediami,
zwłaszcza w zakresie techniki udzielania wywiadu
Tematyka zajęć
Treści programowe wykładów: Praktyka wystąpień publicznych - Negocjacje
1.
Problematyka szczegółowa: W ramach przedmiotu realizowane są następujące
zagadnienia szczegółowe:
1. Definicja negocjacji i ich przedmiot
2. Formy i charakter prowadzenia negocjacji
3. Etapy procesu negocjacji
4. Zasady i techniki negocjacji kryzysowych
5. Metodyka i psychologia negocjacji według Fishera i Ury’ego
6. Zastosowanie technik wpływu społecznego w mediacjach
7. Sposoby przeciwdziałania trudnościom w negocjacjach
8. Autodiagnoza i budowanie kompetencji negocjatora. Kształtowanie umiejętności:



umiejętność oceny sytuacji
umiejętność słuchania
umiejętność planowania negocjacji i radzenia sobie z presją zewnętrzną
9. Rola komunikacji niewerbalnej w negocjacjach i mediacjach.
10. Techniki argumentacji wg H. Lemmermanna
11. Chwyty erystyczne wg A. Schopenhauera
Treści programowe wykładów: Praktyka wystąpień publicznych – Psychologiczne aspekty
komunikacji
Problematyka szczegółowa: W ramach przedmiotu realizowane są następujące zagadnienia
szczegółowe:
1. Pojęcie efektywnego porozumiewania się
2. Charakterystyka zachowań komunikacyjnych
3. Skuteczne słuchanie, style słuchania i odpowiadania
4. Udzielanie informacji zwrotnych
5. Bariery skutecznej komunikacji
6. Doskonalenie komunikacji
Treści programowe warsztatów: Dyskusja, debata
Metody kształcenia: praca w grupie, rozwiązywanie problemu, ćwiczenia warsztatowe
Program przedmiotu:
1. Pojęcie dyskusji; rodzaje dyskusji: ujęcie historyczne i funkcjonalne
2. Zasady dyskutowania; strategie polemiczne; erystyka - sztuka prowadzenia sporów, 3.
3. Dialog jako gatunek
4. Polemika i debata we współczesnym dyskursie publicznym
5. Uwarunkowania komunikacyjne, nowe tendencje
Treści programowe warsztatów: Udzielanie wywiadu
Metody kształcenia: praca w grupie, rozwiązywanie problemu, ćwiczenia warsztatowe.
11
Program przedmiotu:
1. Style przekazywania i odbioru informacji
2. Sposoby selekcji i przekazu informacji
3. Przygotowanie się do wywiadu; struktura wywiadu
4. Kształcenie umiejętności udzielania wywiadu
5. Wyznaczniki wiarygodności - studia przypadków
6. Trening modelowych zachowań podczas udzielania wywiadu;
z dziennikarzami, organizowanie konferencji prasowych
7. Komunikacja w sytuacjach kryzysowych, prawne podstawy wywiadów
kontakty
Efekty kształcenia oraz sposób ich weryfikowania
Efekt kształcenia: Słuchacz posiada umiejętności negocjacyjne, potrafi w profesjonalny sposób
udzielić wywiadu, zna zasady prowadzenia dyskusji i debaty oraz zna psychologiczne aspekty
komunikacji.
Końcowy efekt sprawdzenia nabytych umiejętności i kompetencji słuchacza: (90% obecności)
Wykorzystanie nabytej wiedzy w trakcie egzaminu dyplomowego, obecność oraz aktywny
udział w warsztatach
Literatura obowiązkowa
1. Negocjacje: Bieniok H., 2005: Sztuka komunikowania się, negocjacji i rozwiązywania
problemów. Katowice.
Cialdini R., 1996: Wywieranie wpływu na ludzi. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Cichobłaziński L., 2008: Techniki negocjacji i mediacji. Częstochowa.
Coleman P. T., Deutsch M., (red.) 2005, Rozwiązywanie konfliktów. Teoria i praktyka.
Collins A., 2001: Mowa ciała. Co znaczą nasze gesty? Warszawa.
Cybulko A., 2009: Konflikt. W: Mediacje. Teoria i praktyka. Red. E. Gmurzyńska, R.
Morek. Kraków, 51 – 67.
Dana D., Rozwiązywanie konfliktów, Warszawa 1993.
Doliński D., 2005: Techniki wpływu społecznego. Warszawa.
Myśliwiec G., 2007: Techniki i triki negocjacyjne, czyli jak negocjują profesjonaliści.
Warszawa.
Słaboń A., 2008: Konflikt społeczny i negocjacje. Kraków.
Tabernacka M., 2009: Negocjacje i mediacje w sferze publicznej. Warszawa.
2. Psychologiczne aspekty komunikacji: B. Kożusznik: Zachowania człowieka w organizacji.
PWE, Warszawa 2011
3. Dyskusja, debata: J. Bralczyk (i in.), Wymowa prawnicza, Warszawa 2002; A. BudzyńskaDaca, J. Kwosek, Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów, Warszawa 2009; J. JabłońskaBonca, Prawnik a sztuka negocjacji i retoryki, Warszawa 2002; M. Korolko, Retoryka i erystyka
dla prawników, Warszawa 2001; Leksykon retoryki prawniczej, pod red. P. Rybińskiego, K.
Zeidlera, Warszawa 2010; A. Schopenhauer, Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów (liczne
wydania, zalecane najnowsze); J. Stelmach, Kodeks argumentacyjny dla prawników, Warszawa
2003; T. Hołówka: Błędy, spory, argumenty. Szkice z logiki stosowanej. Warszawa 1998; M.
Tokarz: Argumentacja, perswazja, manipulacja. Gdańsk 2006; Rytualny chaos: studium dyskursu
publicznego. Red. M. Czyżewski, S. Kowalski. Kraków 1997; Dialog a nowe media. Red. M.
12
Kita, J, Grzenia. Katowice 2004; Porozmawiajmy o rozmowie. Lingwistyczne aspekty dialogu.
Red. M. Kita, J. Grzenia. Katowice 2003; W. Marciszewski: Sztuka dyskutowania. Warszawa
1969; M. Kochan: Pojedynek na słowa. Techniki erystyczne w publicznych sporach. Kraków
2005;
4. Udzielnie wywiadu: J. Bralczyk ( i in.), Wymowa prawnicza, Warszawa 2002; J. JabłońskaBonca, Prawnik a sztuka negocjacji i retoryki, Warszawa 2002; M. Korolko, Retoryka i erystyka
dla prawników, Warszawa 2001; A. Drzycimski, Sztuka kształtowania wizerunku. Warszawa
1996; T. Goban-Klas, Public relation, czyli promocja reputacji. Warszawa 1996; H. Pietrzak, J.B.
Hałaj, Rzecznik prasowy. Teoria i praktyka. Rzeszów 2003: Rzecznicy prasowi a public relations.
Red. K. Gajdka, J. Legomska. Katowice 2007; I. Martela, D. Rott, Rzecznik prasowy.
Kompetencje interpersonalne – wybrane problemy i zagrożenia. Sosnowiec – Trnawa 2011.
Literatura uzupełniająca
1. Negocjacje: Benedikt A., 2006: Negocjacje i mediacje w administracji. Wrocław.
Chełpa S., Witkowski T.: , 2004: Psychologia konfliktów: Praktyka radzenia sobie ze sporami.
Wrocław: Moderator.
Chełpa S., Witkowski T., 2000: Psychologia konfliktów.Wrocław 2000.
Haman W., Gut J., 2001: Docenić konflikt. Od walki i manipulacji do współpracy. Warszawa.
Tusznio S., Wojtkowiak M., 2004: Mediacje i negocjacje jako formy rozwiązywania konfliktu.
Kielce.
2. Psychologiczne aspekty komunikacji: Alan Peace, Barbara Peace: Mowa ciała. Wyd. Rebis,
2007; S. Hamlin: Jak mówić, żeby nas słuchali, Wyd. PETiT 2004;
E. Hall: Poza kulturą. PWN 2001; E. Sujak: ABC Psychologii komunikacji Wyd. WAM, 2010
Program studiów
Wydział Filologiczny
Podyplomowe Studia Retoryki i Kreowania Wizerunku dla Prawników
Nazwa przedmiotu
Technika wypowiedzi:
1. Operowanie głosem, dykcja (ćwiczenia
z logopedą)
2. Operowanie głosem, dykcja (warsztaty
z aktorem)
3. Techniki wykonywania mowy
(ćwiczenia z logopedą)
4. Techniki wykonywania mowy
(warsztaty z aktorem)
5. Mnemotechniki (wykład z aktorem)
13
Rodzaj zajęć
Wykłady, ćwiczenia, warsztaty
Suma godzin we wszystkich semestrach
Wykłady: 2
Ćwiczenia: 4 godziny
Warsztaty: 6 godzin
Tryb studiów
Studia podyplomowe
Semestry, w których realizowany jest przedmiot
1i2
Forma zaliczenia
ECTS
zaliczenie
8
Opis przedmiotu z uwzględnieniem założeń, celów
Założeniem kształcenia jest rozwinięcie umiejętności świadomego posługiwania się słowem
i konstrukcja mowy w wypowiedziach publicznych.
Celem przedmiotu jest:
1. Pokazanie mechanizmów rządzących emisją głosu
2. Przekazanie każdemu uczestnikowi narzędzia do stworzenia indywidualnego programu
pracy nad głosem, jego emisją, nadawaniem
3. Wyjaśnienie jak odnaleźć kanał toru głosowego, który pozwala mówić nie męcząc mięśni
wymawianiowych
4. Pokazanie jak efektywnie należy ćwiczyć dykcję
5. Uświadomienie na ile rzetelna praca nad instrumentem głosowym może przynieść efekty
6. Pokazanie ćwiczeń rozluźniających mięśnie aparatu głosowego
7. Pokazanie w jaki sposób przyciągnąć uwagę słuchaczy, niezależnie od tematu
8. Poprawienie pewności siebie podczas publicznych wystąpień
9. Pokazanie metod pozwalających na świadomą zmianę emocji i nastawienia interlokutora
10. Doskonalenie umiejętności posługiwania się niewerbalnymi elementami autoprezentacji,
opartymi na indywidualnych predyspozycjach prezentującego
Treści programowe wykładów: Mnemotechniki (wykład z aktorem)
Wykład obejmuje zagadnienia wstępne z zakresu sztuki żywego słowa: od świadomego używania
aparatu mowy (anatomia, fizjologia, fizyka) i nabycia wiedzy dotyczącej zespołu środków
wyrazu takich jak: rytm, intonacja, barwa, modulacja, aż po konstrukcje wypowiedzi.
Treści programowe warsztatów: Operowanie głosem, dykcja (warsztaty z aktorem) oraz
Techniki wykonywania mowy (warsztaty z aktorem).
Uzupełnieniem strony teoretycznej w realizacji przedmiotu będą warsztaty, w których słuchacze
sprawdzą nabyte wiadomości poprzez prezentacje mów oskarżycielskich i obrończych
w sprawach sądowych.
Treści programowe ćwiczeń: Operowanie głosem, dykcja (ćwiczenia z logopedą)
Problematyka szczegółowa: W ramach przedmiotu realizowane są następujące zagadnienia
szczegółowe:
1. Anatomia narządów mowy.
a. ośrodki mowy w mózgu
b. mięśnie oddechowe (przepona) – czemu służą, funkcja
c. krtań – budowa, funkcja
d. nasada czyli przestrzenie nadkrtaniowe – budowa i rola (gardło, podniebienie miękkie,
języczek, jama nosowa, zęby, żuchwa, czaszka)
2. Działanie narządów mowy. Jak powstaje głos. Proces powstawania dźwięku.
3. Ośrodek Broca → mięśnie oddechowe → generacja tonu podstawowego w krtani →
rezonans w przestrzeniach ponadkrtaniowych → wyjście dźwięku na zewnątrz → odbiór
14
fali dźwiękowej przez narząd słuchu → ośrodek Wernickiego
4. Rodzaje oddechu
a. szczytowy
b. piersiowy
c. brzuszno przeponowy
5. Rola oddechu w procesie powstawania dźwięku. Rola przepony w uzyskaniu
prawidłowego ciśnienia podkrtaniowego.
Treści programowe ćwiczeń: Techniki wykonywania mowy (ćwiczenia z logopedą)
Problematyka szczegółowa:
W ramach przedmiotu realizowane są następujące zagadnienia szczegółowe:
1. Mówienie a myślenie intencjami
2. Wykorzystanie technik aktorskich w pracy nad głosem i oswajaniem emocji
3. Rodzaje akcentu w języku polskim, rola pauzy, intonacji i emocji
Efekty kształcenia oraz sposób ich weryfikowania
Efekt kształcenia: Słuchacz posiada wiedzę i potrafi świadomie posługiwać się aparatem mowy
wykorzystując techniki aktorskie.
Końcowy efekt sprawdzenia nabytych umiejętności i kompetencji słuchacza: (90% obecności)
Wykorzystanie nabytej wiedzy w trakcie egzaminu dyplomowego, obecność oraz aktywny
udział w warsztatach i ćwiczeniach.
Literatura obowiązkowa
Mnemotechniki, Operowanie głosem, dykcja, techniki wykonywania mowy; 1. Kolarczyk M.:
„Podstawy sztuki żywego słowa”. Warszawa 1961; Wieczorkiewicz Br.: „Sztuka mówienia”.
Wydawnictwo RTV 1997; Mariański H.: „Kult żywego słowa”. Warszawa 1929. Kotlarczyk M.:
Podstawy sztuki żywego słowa, Warszawa 1964; Toczyska B.: Kama makaka ma, Gdańsk 1992;
Toczyska B.: Elementarne ćwiczenia dykcji, Gdańsk 1994, Stanisławski K.: Praca aktora nad
sobą ,Warszawa 1954.
Literatura uzupełniająca
Kochański W., Koszutska O., Listkiewicz Z.: Sekrety żywego słowa, Warszawa 1974
Kustosik D.: Dykcja – teksty do ćwiczeń dykcyjnych, Wrocław 1985,
Ostaszewska D., Tambor J.: Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego, Warszawa
2001,
Stanisławski K.: Praca aktora nad sobą ,Warszawa 1954,
Sikorski K.: Instrumentoznawstwo, Warszawa 1975,
Book S.:Podręcznik dla aktorów, Warszawa 2006
15
Program studiów
Wydział Filologiczny
Podyplomowe Studia Retoryki i Kreowania Wizerunku dla Prawnikow
Nazwa przedmiotu
Kształtowanie wizerunku:
1. Wstęp do public relations
2. Komunikacja interpersonalna
3. Komunikacja społeczna
4. Stylizacja osoby
Suma godzin we wszystkich semestrach
Wykłady: 12
Rodzaj zajęć
Wykłady
Semestry, w których realizowany jest przedmiot
1i2
Forma zaliczenia
ECTS
Zaliczenie
Tryb studiów
Studia podyplomowe
8
Opis przedmiotu z uwzględnieniem założeń, celów
Założeniem i celem przedmiotu: Wstęp do public relations jest:
zapoznanie słuchacza ze specyfiką i podstawowymi narzędziami PR
Założeniem i celem przedmiotu: Komunikacja społeczna jest:
zaznajomienie słuchacza z podstawową problematyką, definicjami i schematami komunikacji
masowej; zapoznanie z pojęciem informacji i perswazji w komunikacji masowej
Założeniem i celem przedmiotu: Komunikacja interpersonalna jest:
zapoznanie słuchaczy z podstawowymi zagadnieniami teorii komunikacji, doskonalenie
umiejętności komunikowania się w różnych przestrzeniach funkcjonowania jednostki ludzkiej,
a także świadomego korzystania z określonych modeli komunikacyjnych wypracowanych przez
naukę.
Założeniem i celem przedmiotu: Stylizacja osoby jest:
zdobycie przez słuchaczy wiedzy teoretycznej z zakresu nauk plastycznych, w szczególności
podstaw kompozycji plastycznej, ich znaczenie i rodzaje. Poznana wcześniej paleta barwna oraz
jej oddziaływanie względem siebie stanowić tu będzie podstawę w kwestii korekty proporcji
ciała. Słuchacze mają posiąść umiejętność zestawiania barw z jednoczesnym zastosowaniem
kierunków linii, kształtów form oraz wybraną kolorystyką odpowiadającą określonym typom
urody. Ponadto, słuchacze powinni ćwiczyć wyobraźnię przestrzenną oraz kwestię projektowania
ogólnego stroju dla każdego typu sylwetki . Wszelkie działania oparte są na wiedzy z zakresu
estetyki , które pozwalają na swobodę w postrzeganiu rzeczywistości w odniesieniu jej do pojęcia
piękna. Przedmiot ma wzbudzić potrzeby związane z podążaniem za nowymi trendami w świecie
mody i umiejętnie je wprowadzając w życie opierając się na istocie przedmiotu.
Tematyka zajęć
16
Treści programowe wykładów: Wstęp do public relations
Problematyka szczegółowa: W ramach przedmiotu realizowane są następujące zagadnienia
szczegółowe:
1. Definicja public relations
2. Public relations a marketing, public relations a reklama
3. Zadania public relations
4. Podstawowe narzędzia public relations – omówienie
5. Public relations w polityce, gospodarce; czy istnieje czarny PR (PR a propaganda)
6. Omówienie przykładowych kampanii PR.
Treści programowe wykładów: Komunikacja społeczna
Problematyka szczegółowa: W ramach przedmiotu realizowane są następujące zagadnienia
szczegółowe
1. Pojęcie i definicje komunikacji społecznej/masowej/publicznej
2. Omówienie najważniejszych schematów komunikacyjnych (Shannona i Weavera,
Jakobsona, Katza Lazersfelda);
3. Określenie ich przydatności w komunikacji masowej
- pojęcie kodu, informacji
- komunikacja informacyjna i komunikacja perswazyjna – charakterystyka
- podstawowe modele perswazyjności: model Arystotelesa – omówienie
- pojęcie skutecznej komunikacji perswazyjnej
Treści programowe wykładów: Komunikacja interpersonalna
Problematyka szczegółowa: W ramach przedmiotu realizowane są następujące zagadnienia
szczegółowe:
Definicje i elementy składowe komunikacji interpersonalnej.
Komponenty aktywnego słuchania.
Bariery komunikacyjne i sposoby ich przezwyciężania.
Zasady konwersacji według P. Grice’a i G. Leech.
Komunikacja z trudnym partnerem
Schemat komunikacji językowej Jakobsona
Zasady efektywnej komunikacji (zdolność rozumienia, ukierunkowanie na pożądany
efekt, etyczność komunikacji)
8. Natura komunikacji niewerbalnej. Ekspresja twarzy. Zachowania wzrokowe.
Komunikacja ciałem. Komunikacja proksemiczna. Natura dotyku. Komunikacyjne
funkcje wyglądu fizycznego. Sygnały niewerbalne w percepcji interpersonalnej.
9. Międzynarodowe podobieństwa i różnice w komunikacji niewerbalnej
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Treści programowe wykładów: Stylizacja osoby
1. Wyjaśnienie pojęć związanych ze specyfiką przedmiotu.
2. Znaczenie barw pod względem temperaturowym, a korekta proporcji ciała w odniesieniu
do roli światła.
3. Znaczenie rysunku walorowego.
4. Istota i rodzaje kompozycji plastycznych.
17
5. Tło – znaczenie światła i barwy w odbiorze całościowym postrzeganego obrazu.
6. Rodzaje tła, a zmiana w podstawowych założeniach odbioru obrazu.
7. Pojęcie równowagi a idealne proporcje ciała.
8. Treść i forma przekazu na podstawie syntezy i analizy problemu.
9. Kontrasty barwne i ich zastosowanie w zamierzonym tworzeniu złudzeń optycznych.
10. Podział sylwetki – idealne proporcje ciała.
11. Typy sylwetek i ich ogólna charakterystyka.
12. Sposoby doboru garderoby na podstawie analizy proporcji ciała oraz jej przeznaczenia.
13. Rodzaje i typy stylizacji.
14. Różnice pomiędzy korektą kobiecego i męskiego ciała.
15. Sposoby i triki związane z poprawą wyglądu.
16. Złote zasady w stylizacji.
17. Dodatki a ich znaczenie dla ostatecznego wyglądu.
18. Harmonia i umiar jako podstawowa dewiza w stylizacji.
19. Profesjonalne materiały pomocnicze.
20. Znaczenie barw i dodatków w psychologii jako istota kreowania wizerunku.
21. Tkaniny oraz ich nasycenie względem odcieni a wpływ na ostateczny wygląd.
22. Podsumowanie wiadomości – praktyczne wykorzystanie wiedzy na potrzeby
wykreowanie własnego wizerunku.
Efekty kształcenia oraz sposób ich weryfikowania
Efekt kształcenia: Udoskonalenie umiejętności komunikacyjnych Słuchacz posiada wiedzę i zna
podstawowe narzędzi public relation., Umie w świadomy sposób wykorzystać lub ukryć swoje
atrybuty urody na potrzeby wykreowania własnego i zawodowego wizerunku. Zna zasady
efektywnej komunikacji interpersonalnej.
Końcowy efekt sprawdzenia nabytych umiejętności i kompetencji słuchacza: (90% obecności)
Wykorzystanie nabytej wiedzy w trakcie egzaminu dyplomowego, obecność .
Literatura obowiązkowa
1. Wstęp do public relations:
K. Wojcik, Public relations od A do Z, t. I, II, Warszawa 1997.
Public relations. Znaczenie społeczne i kierunki rozwoju, red. J. Olędzki, D. Tworzydło,
Warszawa 2006.
D. Tworzydło, P. Kuca, Relacje z mediami w samorządach. Teoria i praktyka, Rzeszów 2010
2. Komunikacja społeczna:
J. Fiske, Wprowadzenie do badań nad komunikowaniem, Wrocław 1999.
B. Dobek-Ostrowska, R. Wiszniewski, Teoria komunikowania publicznego i politycznego,
Wrocław 2001.
Ch. Balon, X. Mignot, Komunikacja, Kraków 2008.
T. O’Sulivan, J. Hartley, D Saunders, M. Montgomery, J. Fiske, Kluczowe pojęcia w
komunikowaniu i badaniach kulturowych, Wrocław 2005
18
3. Komunikacja interpersonalna
Bieniok H., 2005: Sztuka komunikowania się, negocjacji i rozwiązywania konfliktów.
Katowice: Wyd. Akademii Ekonomicznej.
Czarnawska M. 2003: Podstawy negocjacji i komunikacji. Pułtusk: Wyższa Szkoła
Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora.
Hausner J., 1999: Komunikacja i partycypacja społeczna. Kraków McKay M., 2007: Sztuka
skutecznego porozumiewania się. Gdańsk : Gdańskie
Wydawnictwo Psychologiczne.
Nęcki ., 2000: Komunikacja międzyludzka, Wyd. Antykwa, Kraków
Schulz von Thun F., 2003: Sztuka rozmawiania, t. 1, Kraków.
Stewart, John (red.). 2005. Mosty zamiast murów : podręcznik komunikacji interpersonalnej.
Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN.
Thompson P.1998: Sposoby komunikacji interpersonalnej. Poznań: Zysk i S-ka.
Literatura uzupełniająca
1. Wstępu do public relations:
A. Ries, L. Ries, Upadek reklamy i wzlot public relations, Warszawa 2004.
2. Komunikacja społeczna:
M. Knapp, J. Hall, Komunikacja niewerbalna w interakcjach międzyludzkich, Wrocław 2000.
W. Pisarek, Wstęp do nauki o komunikowaniu, Warszawa 2008
3. Komunikacja interpersonalna:
Dobek-Ostrowska B., 2007: Podstawy komunikowania społecznego.Wrocław: Astrum.
Głodowski, W. 2000: Komunikacja niewerbalna, Gdańsk 2000.
Grice H. P., 1977: Logika a konwersacja. Przekł. J. Wajszczuk, nr 6, 85 – 99.
Kochan M. 2005: Pojedynek na słowa, Kraków 2005.
Meyer R., 2008: Sztuka argumentacji, jak wygrać każdy spór, GWP, Gdańsk
Mikułowski-Pomorski J., Nęcki Z., Komunikowanie perswazyjne [w:] tychże,
Komunikowanie skuteczne?, Kraków 1983 i nast. wyd. Tokarz, Marek. 2006. Argumentacja,
perswazja, manipulacja. Gdańsk : Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Program studiów
Wydział Filologiczny
Podyplomowe Studia Retoryki i Kreowania Wizerunku dla Prawników
Rodzaj zajęć
Wykłady, warsztaty
Nazwa przedmiotu
Motywacja:
1. Trening osobowości, coaching
2. Automotywacja
19
3. Metody walki ze stresem
4. Asertywność
Suma godzin we wszystkich semestrach
Wykłady: 6
Warsztaty: 4
Tryb studiów
Studia podyplomowe
Semestry, w których realizowany jest przedmiot
1i2
Forma zaliczenia
ECTS
Zaliczenie
5
Opis przedmiotu z uwzględnieniem założeń, celów
Założeniem i celem przedmiotu: Automotywacja jest:
omówienie zagadnienia motywowania i zachęcania do efektywnych działań i praktyczne sposoby
zarządzania sobą oraz motywowanie siebie.
Założeniem i celem przedmiotu: Metody walki ze stresem jest:
omówione stresu jako dynamicznej relacji adaptacyjnej między możliwościami jednostki
a wymaganiami sytuacji charakteryzującymi się brakiem równowagi. Omówione zostaną objawy
stresu, najczęstsze przyczyny stresu oraz sposoby radzenia sobie ze stresem.
Założeniem i celem przedmiotu: Asertywność
Omówienie zagadnienia asertywności i zachowań asertywnych realizujących własne prawa
jednostki z równoczesnym respektowaniem praw innych ludzi. Przeciwieństwem zachowań
asertywnych są zachowania uległe i agresywne. W czasie zajęć omówione zostanie znaczenie
asertywności służącej doskonaleniu relacji z ludźmi i zmniejszaniu problemów m.in.
zdrowotnych u osób wykonujących pracę w sytuacjach stresowych.
Założeniem i celem przedmiotu: Trening osobowości, coaching
Pogłębienie wiedzy na temat funkcji stresu i sposobów radzenia sobie z nim.
Treści programowe wykładu: Automotywacja
Problematyka szczegółowa: W ramach przedmiotu realizowane są następujące zagadnienia
szczegółowe:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Pojęcie zarządzania sobą
Pojęcie motywacji i automotywacji
Przyczyny naszych działań – pojęcie motywacji i motywu
Proaktywność i podmiotowość jednostki
Motywatory i demotywatory
Praktyczne sposoby skutecznego motywowania siebie do działania
Treści programowe wykładu : Metody walki ze stresem
Problematyka szczegółowa: W ramach przedmiotu realizowane są następujące zagadnienia
szczegółowe:
1. Pojęcie stresu, stresorów, sytuacji stresowej. Stres jako bodziec, stres jako reakcja, stres
jako proces.
20
2.
3.
4.
5.
Fazy stresu
Style radzenia sobie ze stresem
Stres konstruktywny verus stres destrukcyjny
Radzenie sobie z napięciem emocjonalnym
Treści programowe wykładu: Asertywność
Problematyka szczegółowa: W ramach przedmiotu realizowane są następujące zagadnienia
szczegółowe:
1. Definicja i omówienie zachowań asertywnych
2. Asertywne odmawianie
3. Zachowania asertywne w sytuacji krytyki
4. Demaskowanie krytyki aluzyjnej
5. Asertywne krytykowanie
6. Konsekwencje zachowań asertywnych i nieasertywnych
7. Możliwości doskonalenia własnej asertywności
Treści programowe warsztatów: Trening osobowości, coaching
Problematyka szczegółowa:
1. Poznanie skutków długotrwałego stresu (model GAS),
2. Poznanie pozytywnych aspektów stresu,
3. Poznanie oraz trenowanie technik radzenia sobie w sytuacjach stresowych (model stresu
MOZ,
4. Zasad Zdrowego Myślenia wg Maultsby’ego, wizualizacja,
5. Poznanie metod związanych z profilaktyką długotrwałego stresu (wywiad dotyczący
radzenia sobie ze stresem, zasada SMART, ćwiczenia rozluźniające ciało, hobby,
odpoczynek, sen)
Efekty kształcenia oraz sposób ich weryfikowania
Efekt kształcenia: Słuchacz posiada wiedzę i potrafi zapanować nad stresem w wystąpieniach
publicznych. Zna zasady asertywnego zachowania oraz potrafi w odpowiedni sposób motywować
się do działania.
Końcowy efekt sprawdzenia nabytych umiejętności i kompetencji słuchacza: (90% obecności)
Wykorzystanie nabytej wiedzy w trakcie egzaminu dyplomowego, obecność .
.
Literatura obowiązkowa
1. Automotywacja:
M. Adamiec, B. Kożusznik: Sztuka zarządzania sobą. PWE Warszawa 2001
2. Metody walki ze stresem:
J.Terelak: Stres. Wyd. Branta 2008
3. Asertywność:
1. Król-Filewska, P. Fijewski: Asertywność menedżera. PWE, Warszawa 2000
21
2. M. Król-Fijewska: Trening asertywności, wyd. PTP, Warszawa 1993
4.Trening osobowości, coaching
1. Curwen, B., Palmer, S., Ruddell, P. (2006). Poznawczo-behawioralna terapia
krótkoterminowa. Gdańsk: GWP.
2. Heszen, I., Sęk, H. (2008). Psychologia zdrowia. Warszawa: PWN.
3. Farne, M. (1999). Stres... kiedy pomaga a kiedy szkodzi, jak zamienić go w sojusznika.
Poznań: Księgarnia Św. Wojciecha.
4. Hartley, M. (2002). Dobry Stres. Przewodnik. Kielce: Jedność.
5. Oniszczenko, W. (1998). Stres - to brzmi groźnie. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie
Żak.
6. Hobfol, S. (2006). Stres, kultura i społeczność. Psychologia i filozofia stresu. Gdańsk:
Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne GWP.
7. Zimbardo, P. (1999). Psychologia i życie (s. 484-503). Warszawa: Wydawnictwo
Naukowe PWN.
Literatura uzupełniająca:
1. Automotywacja:
M. Adamiec: Potencjał ludzki w organizacji. Difin.2011
C.Ingham Automotywacja na 101 sposobów. MFC Press 2000
2. Metody walki ze stresem
R.Templar: Pokonaj stres, Zysk i S-ka 2004
M.Hartley: Stres w pracy. Wyd. Jasność, 2005
N. Ogińska-Bulik: Stres zawodowy w zawodach usług społecznych. Żródła,
konsekwencje, zapobieganie. Wyd. Difin, 2006.
3. Asertywność
A.Townsend: jak doskonalić asertywnośc? Zysk i S-ka Warszawa 2002
M. Giannantonio: Być asertywnym. eSPa Kraków 2011.
Program studiów
Wydział Filologiczny
Podyplomowe Studia Retoryki i Kreowania Wizerunku dla Prawników
Rodzaj zajęć
Wykłady
Tryb studiów
Studia podyplomowe
Nazwa przedmiotu
Podstawy protokołu dyplomatycznego
Suma godzin we wszystkich semestrach
Wykłady: 4
Semestry, w których realizowany jest przedmiot Forma zaliczenia
1
Zaliczenie
Opis przedmiotu z uwzględnieniem założeń, celów
ECTS
3
Założeniem i celem przedmiotu jest: dostarczenie informacji i wskazówek - z uwzględnieniem
22
specyfiki słuchaczy - o protokole dyplomatycznym, niezbędnych i przydatnych w związku
z organizowaniem konferencji, uroczystości z udziałem różnych delegacji i wszelkich innych
spotkań w których zachowanie zasad protokołu dyplomatycznego jest niezbędne, a także
zapoznanie się z dobrymi obyczajami w działalności publicznej.
Tematyka zajęć
Treści programowe wykładów
Problematyka szczegółowa:
1. Protokół a dyscypliny naukowe,
2. Protokół w dobie obecnej,
3. Pierwszeństwo jako podstawowa zasada protokołu dyplomatycznego,
4. Ceremoniały ,
5. Wizyty,
6. Przywileje i immunitety,
7. Korespondencja i język dyplomatyczny,
8. Flaga państwowa ,
9. Normy regulujące współżycie,
10. Przyjęcia jako forma pracy dyplomatycznej,
11. Ubiór ,
12. Ordery i odznaczenia,
13. Delegacje zagraniczne i wyjazdy zagraniczne,
14. Święto narodowe oraz inne święta.
Efekty kształcenia oraz sposób ich weryfikowania
Efekt kształcenia: Słuchacz posiada wiedzę i potrafi zorganizować spotkania zawodowe
i konferencje z udziałem różnych delegacji z uwzględnieniem zasad protokołu dyplomatycznego.
Zna zasady dobrych obyczajów w działalności publicznej.
Końcowy efekt sprawdzenia nabytych umiejętności i kompetencji słuchacza: (90% obecności)
Wykorzystanie nabytej wiedzy w trakcie egzaminu dyplomowego, obecność .
Literatura obowiązkowa
Edward Pietkiewicz: Protokół dyplomatyczny. Warszawa 1998
Literatura uzupełniająca
Julian Sutor: Prawo dyplomatyczne i konsularne Warszawa 1997
Julian Sutor Korespondencja dyplomatyczna, Warszawa 1992
Cezary Ikanowicz, Jan W. Piekarski Protokół dyplomatyczny i dobre obyczaje, Warszawa 2007
23
Program studiów
Wydział Filologiczny
Podyplomowe Studia Retoryki i Kreowania Wizerunku dla Prawników
Nazwa przedmiotu
Wykorzystanie technik komputerowych
i organizowanie prezentacji
Suma godzin we wszystkich semestrach
Wykłady: 4
Rodzaj zajęć
Wykłady
Semestry, w których realizowany jest przedmiot
1
Forma zaliczenia
ECTS
zaliczenie
Tryb studiów
Studia podyplomowe
3
Opis przedmiotu z uwzględnieniem założeń, celów
Założeniem i celem przedmiotu jest: poznanie zasad prawidłowego opracowania prezentacji
komputerowej przy wykorzystaniu teorii konstruktywistycznych i kognitywistycznych oraz
zróżnicowanych stylów poznawczych odbiorców informacji.
Treści programowe wykładów.
Problematyka szczegółowa: W ramach przedmiotu realizowane są następujące zagadnienia
szczegółowe:
1. Media wspomagające proces nauczania-uczenia się,
2. Teorie konstruktywistyczne i kognitywistyczne uczenia się,
3. Metody i style uczenia się z wykorzystaniem komputera i Internetu,
4. Style poznawcze, wykład a prezentacja: zasady przygotowania i prowadzenia prezentacji,
5. Struktura prezentacji.
Efekty kształcenia oraz sposób ich weryfikowania
Efekt kształcenia:
Słuchacz zna, posiada wiedzę i umiejętności w zakresie prawidłowo przygotowanej prezentacji
z wykorzystaniem technik komputerowych.
Końcowy efekt sprawdzenia nabytych umiejętności i kompetencji słuchacza:
Wykorzystanie nabytych umiejętności w trakcie egzaminu dyplomowego, obecność na
wykładach.
Literatura obowiązkowa
24
Adamy D.L., Preparing and Delivering Effective Technical Presentations. Artech House
Publishers, Boston – London 2001.
Bienvenu S., The Presentation Skills Workshop. Amacon, New York 2000.
Gajda J., Juszczyk S., Siemieniecki B., Wenta K., Edukacja medialna. A. Marszałek, Toruń 2003.
Gronbeck H. et al., Zasady komunikacji werbalnej. Zysk i S-ka, warszawa 2001.
Hindle T., Sztuka prezentacji. Wiedza i Życie, Warszawa 2000.
Juszczyk S., Komunikacja człowieka z mediami. Śląsk, Katowice 1998.
Juszczyk S. oraz Jańczyk J., Morańska D., Musioł M., Dydaktyka informatyki i technologii
informacyjnej, A. Marszałek, Toruń 2003.
Kraśniewski A., Kalinowski J., O czym powinieneś wiedzieć wygłaszając referat na konferencji
naukowej. Instytut Telekomunikacji PW. Komunikaty – zeszyt 34, Warszawa 1988.
Łasiński G., Sztuka prezentacji. eMPi2, Poznań 2000.
Mills H.R., Techniques of Technical Training. Macmillan London 1997.
Siemieniecka D., Siemieniecki B., Nilsen H., Bratland E., Język nowej komunikacji, UMK,
Toruń 2010.
Literatura uzupełniająca
Detz J., Sztuka przemawiania. Nie co mówić, ale jak mówić. GWP, Gdańsk 2001.
Halin S., Jak mówić, żeby nas słuchali. Petit, Warszawa 2001.
Korolko M., Retoryka i erystyka dla prawników. Wydawnictwo Prawnicze PWN, Warszawa
2001.
Lemmermann H., Komunikacja werbalna. Szkoła retoryki. Astrum, Wrocław 1997.
Lammerman H., Szkoła retoryki. Astrum, Wrocław 1997.
McGee P. P., Przemawianie doskonałe. Rebis, Poznań 2003.
Pease A., Mowa ciała. Jedność, Kielce 2001.
Stuart C., sztuka przemawiania i prezentacji. KiW, Warszawa 2002.
Turk C., Sztuka przemawiania. Astrum, Wrocław 2002.
Wiszniewski A., Jak przekonująco mówić i przemawiać. Text, Wrocław 1999.
25