SZKOŁA W KADŁUBIE WOLNYM

SZKOŁA W KADŁUBIE WOLNYM
Szkoła w Kadłubie Wolnym ma swoją długą, 210-letnią tradycje. W 1765 roku wyszło na
terenie Prus zarządzenie Fryderyka Wielkiego: każdy magnat czy samodzielna gmina ( a taką był
Kadłub) zobowiązany został wystawić u siebie do wiosny 1766 roku budynek szkolny. W „Opisie
Śląska” Albert Zimerman pisze, że w Kadłubie jest 67 wolnych właścicieli gruntu, 3 młyny, szkoła!
i sąd wiejski z więzieniem. Bliższych informacji o szkole nie mamy. Dopiero w aktach szkolnych Kurii
Biskupstwa Wrocławskiego z roku 1802 znajdujemy informację o wizytacjach w szkole w Kadłubie.
Pojawia się też nazwisko kierownika szkoły Andrzeja Passona i informacja o tym, że pracuje
w Kadłubie od 1795 roku. Tę datę możemy przyjąć za pierwszą informacje o istnieniu szkoły.
W 1820 roku akta szkolne informują o 147 dzieciach w wieku szkolnym. Trzeba było
zatrudnić dodatkowego nauczyciela. Nie wiemy gdzie znajdowała się pierwsza szkoła, ale akta
donoszą, że dzieci uczyły się w wielkiej ciasnocie i w opłakanych warunkach. W latach 1820-1830
rozebrano we wsi gorzelnię, a na jej miejsce wystawiono szkołę dwuizbową, drewnianą, krytą słomą.
W 1846 roku liczba uczniów doszła do 190. w 1851 roku uczono w szkole w Kadłubie w języku
polskim ,zwłaszcza religii. Takie polecenie wydał po wizytacji radca szkolny Rejencji w Opolu,
późniejszy sufragan wrocławski. Sprowadzono do szkoły dwujęzyczne niemiecko-polskie
podręczniki. Następni wizytatorzy kładli silny nacisk na nauczanie tylko niemieckiego (poza klasami
młodszymi)
Budynek szkoły ulegał szybkiemu zniszczeniu przez duże zagęszczenie i ciągłą eksploatację.
Debaty nad budową kolejnej szkoły trwały kilka lat i w końcu, w 1844 przebudowano na potrzeby
szkoły nieczynną gorzelnię. Obie szkoły stały przy tej samej drodze, którą zaczęto nazywać „ulica
szkolną” – i tak nazywamy ja do dzisiaj. Oba budynki miały cztery izby lekcyjne i obsadę
4 nauczycieli. W 1865 roku liczba uczniów wzrosła do 232. To wielka ilość! Klasy były duszne, pełne
dymu ze starych pieców, w 1891 roku zawalił się komin w klasie. Ciągnął się spór pomiędzy
władzami szkolnymi, a gminą, o remonty budynków szkolnych, które były ciągle odwlekane.
Na początku XX wieku mówi się o konieczności wybudowania dużej, 5-izbowej szkoły. Mieszkanka
Kadłuba Maria Czapla w 1907 roku oddała swą działkę dla szkoły w drodze wymiany gruntów.
W 1909 roku sporządzono plany szkoły, budowa ruszyła w 1912 roku. Ukończono ją 7 lutego 1913
roku, a 16 lutego 1913 ksiądz proboszcz Karol Herold poświęcił ją. To jest nasz budynek szkolny,
który trwał niezmieniony do 1968 roku, kiedy to przeprowadzono remont kapitalny, tworząc na
piętrze dwie duże klasy, bibliotekę kancelarię i pokój nauczycielski.
6 czerwca 1945 roku po zakończeniu II wojny światowej, została otwarta przez kierownika
szkoły Lossego szkoła polska. 7 i 8 czerwca 1969 roku w uroczystościach szkolnych nadano szkole
imię Izydora Murka ,mieszkańca wsi, działacza społecznego, patrioty, twórcy kółka rolniczego,
uczestnika powstań, zabitego przez grenschutz na Wypychowie. W 1973 roku w ścianę szkoły
wmurowano tablicę pamiątkową dokumentującą historię Kadłuba Wolnego. Nasza szkoła jest szkołą
środowiskową, działa przy współpracy nauczycieli, uczniów i rodziców. Duża liczba rodziców to byli
uczniowie szkoły. Mimo trudności finansowych szkoła działa wypełniając swoje funkcje dydaktyczne,
wychowawcze, a także uczestnicząc w życiu wsi.
Izydor Murek urodzony dnia 25 maja 1878 roku w Szemrowicach,
powiat Lubliniec, zamieszkały w Kadłubie Wolnym, był współzałożycielem
i wieloletnim Prezesem Kółka Rolniczego w Kadłubie Wolnym w latach 1912 - 1919
– do dnia 09 czerwca 1919 roku, w którym został zamordowany. Był również:
-
członkiem zarządu Banku Ludowego w Oleśnie w 1911 roku,
-
członkiem zarządu „Rolnika ” w Oleśnie w 1912 roku,
-
współorganizatorem wycieczek chłopów ze Śląska Opolskiego do Polski –
Krakowa, Wieliczki, Wielunia i innych miast polskich pod zaborami,
-
współorganizatorem kursu języka polskiego, historii i geografii oraz kółka
śpiewaczego we wsi,
-
propagatorem postępu technicznego w rolnictwie wśród uciskanego ludu
polskiego w Niemczech,
-
obrońcą mowy polskiej dzieci chłopskich w Kadłubie Wolnym,
-
organizatorem i prelegentem
ludności,
na wiecach politycznych dla miejscowej
-
zastępcą Komendanta Batalionu w „ Małym Powstaniu Oleskim ” w dniach
07 – 09 czerwca 1919 roku.
Powyższa działalność Izydora Murka, przedstawiona w skrócie, stała się
przyczyną jego zamordowania przez Grenzshutz dnia 09 czerwca 1919 roku.
Według opracowania mgr Ryszarda Piecha : „ O Izydorze Murku ”
SZKOLNE
L.p.
Data
1.
1765 r.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
1783 r.
1794 r.
1795 r.
1802 r.
1820 r.
1820 r.– 1830 r.
1830 r.- 1846 r.
1844 r.
1865 r.
1899 r.
16 II 1913 r.
06 VI 1945 r.
03 IX 1947 r.
29 VIII 1950 r.
20 VI 1967 r.
1967 – 1968 r.
18.
07/08 VI 1969 r.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
1973 r.
1977 r.
1978 r.
1982 r.
1991 r.
1992 r.
1992 r.
1995 r.
27.
28.
29.
30.
31.
1997 r.
1998 r.
10 IV 2002 r.
01 IX 2002 r.
01 IX 2004 r.
32.
01 III 2005 r
KALENDARIUM
Wydarzenie
- zarządzenie Fryderyka Wielkiego o obowiązku wystawiania przez
każdego magnata szkoły na swojej ziemi.
- pierwsza wzmianka o istnieniu szkoły
- szkoła instytucją państwową utrzymywaną przez gminy
- na kierownika zostaje powołany ANDRZEJ PASSON
- Inspektor szkolny wizytuje szkołę liczącą 80 dzieci
- nauczaniem objeto 127 dzieci – informacja z akt Kadłuba
- powstaje szkoła dwuizbowa, drewniana, na miejscu dawnej gorzelni
- szkoła liczy 190 uczniów
- powstaje nowy budynek szkoły w przebudowanej gorzelni
- szkoła liczy 232 uczniów
- w starym, zniszczonym budynku panuje ciasnota – jest już 300 uczniów
- poświęcenie nowej szkoły ( obecny budynek )
- w szkole rozpoczyna się nauka w języku polskim
- szkoła liczy 7 klas
- kierownikiem szkoły zostaje mianowany RYSZARD PIECH
- szkołę opuszczają pierwsi absolwenci klas ósmych
- kapitalny remont budynku szkolnego
- UROCZYSTOŚĆ NADANIA IMIENIA
POWSTAŃCA
ŚLĄSKIEGO – IZYDORA MURKA
- wmurowanie tablicy pamiątkowej dokumentującej historię wsi
- na dyrektora zostaje powołana mgr TERESA BINKOWSKA
- rozpoczęcie nauki w programie szkoly 10 -letniej
- przebudowa ogrzewania szkoły na system c.o.
- dyrektorem zostaje KRYSTYNA KAROŃSKA
- stanowisko dyrektora szkoły obejmuje mgr inż. JÓŻĘF KOTARSKI
- budowa drogi dojazdowej do szkoły i wymalowanie izb lekcyjnych
- UROCZYSTE OBCHODY 200 – LECIA SZKOŁY
- remont dachu i wykonanie nowej elewacji budynku
- reforma oświatowa – PODSTAWOWA SZKOŁA 6 – cio KLASOWA
- pierwszy sprawdzian kompetencji szóstoklasistów
- otwarcie szkolnej pracowni komputerowej
- szkoła wchodzi w skład Zespołu Gimnazjalno – Szkolnego
w Zębowicach – dyrektorem zostaje mgr JAN ŻAK
- na stanowisko dyrektora zastaje powołana mgr JADWIGA JURCZYK
33.
34.
01 III 2008 r.
01 IX 2008 r.
- obowiązki dyrektora przejmuje mgr JAN ŻAK
- dyrektorem szkoły zostaje mgr MAŁGORZATA STELMACH