Raport Roczny ∙ 2009 ∙ Annual Report

Transkrypt

Raport Roczny ∙ 2009 ∙ Annual Report
Spis treści
Contents
List Prezesa do Udziałowców
4
Letter to Shareholders
Sprawozdanie Zarządu z działalności Banku 7
Management Board Report on the Bank’s activity 23
49
Opinia i Raport Niezależnego Biegłego Rewidenta
37
Opinion and Report of the Independent Auditor
Sprawozdanie Finansowe 61
Statement of Accounts
Pekao Bank Hipoteczny S.A. · Raport Roczny · 2009 · Annual Report
5
115
List Prezesa do Udziałowców
Szanowni Państwo,
Akcjonariusze i Klienci
Pekao Banku Hipotecznego S.A.
W imieniu Zarządu Banku przedstawiam Raport Roczny za rok 2009.
W minionym roku Pekao Bank Hipoteczny S.A. starał się utrzymać pozycję
konkurencyjną w sektorze bankowym przy jednoczesnym zachowaniu
bezpiecznych warunków udzielania nowych kredytów. Poszerzyliśmy ofertę dla prywatnych inwestorów, wprowadzając preferencyjny kredyt mieszkaniowy z dopłatami budżetowymi oraz kredyty z ubezpieczeniem niskiego
udziału własnego. Zreorganizowaliśmy kanały dystrybucji, koncentrując
się na współpracy z dużymi sieciami pośredników kredytowych.
Wynik finansowy netto w 2009 roku w wysokości 26,95 mln zł, o ponad
8 mln zł wyższy niż w 2008 roku, świadczy o wysokiej efektywności
działania. Wskaźnik wypłacalności, który ukształtował się na poziomie
17,43%, potwierdza dobrą i stabilną kondycję naszego Banku.
W staraniach o nowych Klientów walczyliśmy z bardzo silną konkurencją cenową ze strony banków uniwersalnych. Z uwagi na negatywne
zmiany w otoczeniu rynkowym, udzielaliśmy nowych kredytów ze
szczególną ostrożnością, stosując zaostrzone zasady oceny ryzyka
kredytowego. Niższy od oczekiwanego przychód ze sprzedaży nowych
kredytów został zrekompensowany przychodami wynikającymi ze
wzmożonej działalności w obszarze restrukturyzacji i windykacji oraz
ograniczaniem kosztów sprzedaży.
W 2010 roku Bank zamierza skoncentrować się na relacjach z dotychczasowymi klientami i pozyskiwać nowych klientów wysoką jakością obsługi.
W celu efektywniejszej realizacji planu sprzedaży kredytów komercyjnych
w 2010 roku Bank będzie koncentrował się na finansowaniu doświadczonych inwestorów na rynku nieruchomości komercyjnych, deweloperów
realizujących niewielkie projekty mieszkaniowe oraz przedsiębiorców
o stabilnych wynikach finansowych posiadających atrakcyjnie zlokalizowane nieruchomości.
Wierzymy również, że obecna trzyletnia strategia Banku (2009-2011)
doprowadzi nas do celu, którym jest zdobycie ugruntowanej pozycji
znaczącego banku specjalistycznego i emitenta bezpiecznych papierów
wartościowych, zapewniającego swym Klientom wysokiej jakości produkty
kredytowe, a nabywcom emitowanych przez nas listów zastawnych
– satysfakcję oraz wieloletnie godziwe zyski z pewnej inwestycji.
W imieniu Zarządu Banku przekazuję wszystkim naszym Pracownikom
i Współpracownikom podziękowania za zaangażowanie w pracy oraz
zrozumienie zadań i wyzwań stojących przed Bankiem Hipotecznym.
Dziękując Państwu za okazane zaufanie i wspieranie naszych działań,
zapraszam do lektury Raportu Rocznego za rok 2009, który zawiera
szczegółowe informacje o naszej działalności.
Z wyrazami szacunku,
Irena Stocka
Prezes Zarządu
Raport Roczny · 2009 · Annual Report · Pekao Bank Hipoteczny S.A.
Letter to Shareholders
Ladies and Gentlemen,
Shareholders and Clients of
Pekao Bank Hipoteczny S.A.
On behalf of the Bank’s Management Board I hereby present the Annual
Report for the year 2009.
During the last year Pekao Bank Hipoteczny S.A. has been trying to keep
its competitive position in the banking sector simultaneously adhering to
secure terms of granting new loans. We expanded the offer of home and
commercial mortgage loans for private investors by adding a preferential
mortgage loan with budgetary subsidies and a loan with insured down
payment. Our channels of sales have recently been modernized and are
now based exclusively on a network of renowned external credit brokers.
Our net profit in the amount of PLN 18.72 million, which constitutes an
increase of almost PLN 8 million on the previous year, is a proof of the
Bank’s high effectiveness. The capital adequacy ratio, which reached the
level of 17.43%, confirms our stable position on the market.
In the effort to gain new clients we faced extremely strong competition on
the part of universal banks. Taking into account current market decline,
the Bank was granting new loans with extra precautions, and according to
strict rules of credit risk assessment. Lower sale of new mortgage loans
than expected was compensated by income from intensive activities in
restructuring and vindication, as well as through cost-cutting.
In 2010, the Bank intends to concentrate on maintaining good relations
with our current clients and on winning new ones with our outstanding
quality of services. In order to increase sales of commercial mortgage
loans, the Bank will focus on financing more experienced investors on
the real estate market, developers of small housing projects and owners
of attractive estate with stable financial results.
We strongly believe, that the triennial (2009-2011) strategy the Bank
is currently pursuing will help us achieve our primary goal, which is
confirming the well-established position on the market as a significant
specialist bank and an issuer of safe securities, providing its Customers
with high quality credit facilities, and gives satisfaction and high profits
from a sure investment to the purchasers of bonds issued by the Bank.
On behalf of the Bank’s Management Board I wish to thank all our
Employees and Partners for their commitment and understanding of
the tasks and challenges which the Mortgage Bank has to face.
Thank you for your trust and support of our operations, and I invite you
to read the Annual Report for the year 2009, which includes details of
our operations.
Sincerely yours,
Irena Stocka
President of the Management Board
of Pekao Bank Hipoteczny S.A.
Sprawozdanie Zarządu
z działalności Banku
w okresie sprawozdawczym
od 1 stycznia 2009 roku do 31 grudnia 2009 roku
1. Wybrane dane finansowe Banku za rok 2009
8
2. Sytuacja makroekonomiczna w roku 2009,
w tym sektor bankowy
9
3. Działalność Pekao Banku Hipotecznego S.A.
9
Działalność kredytowa
4. Wyniki finansowe za rok 2009
Główne wskaźniki efektywności i ich zmiana
Zmiany w głównych pozycjach bilansowych
9
11
11
13
5. Istotne czynniki ryzyka i zagrożenia
14
6. Kierunki rozwoju i najważniejsze elementy
strategii Banku na rok 2010
17
7. Struktura własnościowa, władze Banku,
powiązania organizacyjne lub kapitałowe w ramach Grupy 17
Struktura własnościowa kapitału zakładowego Banku
w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2009 roku
Władze Spółki
Powiązania organizacyjne lub kapitałowe w ramach Grupy
17
17
18
8. Dodatkowe informacje
19
9. Oświadczenia Zarządu
20
Zasady ładu korporacyjnego i społecznej odpowiedzialności
Prawdziwość i rzetelność prezentowanych sprawozdań
20
20
1. Wybrane dane finansowe Banku za rok 2009
Wyszczególnienie
31.12.2009
31.12.2008
Zmiana (%)
45 067
1 165
5 148
2 335
-21 964
1 732
33 498
48 597
2 580
13 152
-16 815
-24 578
364
23 300
92,7%
45,2%
39,1%
-13,9%
89,4%
475,8%
143,8%
33 498
26 946
1 835 991
1 726 410
922 244
586 482
287 267
223 000
2 230
129
12,08
23 300
18 720
1 915 433
1 810 297
925 791
674 319
261 715
223 000
2 230
117
8,39
143,8%
143,9%
95,9%
95,4%
99,6%
87,0%
109,8%
100,0%
100,0%
110,3%
144,0%
11,66%
9,38%
1,82%
2,45%
42,31%
17,43%
8,90%
7,15%
1,22%
2,54%
38,54%
15,03%
131,0%
131,2%
149,2%
96,5%
109,8%
116,0%
W tysiącach zł
– Wynik z tytułu odsetek
– Wynik z tytułu prowizji i opłat
– Wynik z pozycji wymiany i wynik z operacji instrumentami finansowymi
– Odpisy z tytułu trwałej utraty wartości
– Ogólne koszty administracyjne
– Pozostałe koszty i przychody operacyjne
– Wynik na działalności operacyjnej
– Zysk brutto
– Zysk netto
– Suma bilansowa
– Kredyty i pożyczki udzielone klientom
– Zobowiązania z tytułu emisji własnych papierów wartościowych
– Zobowiązania wobec banków
– Kapitał własny
– Kapitał zakładowy
– Liczba akcji
– Wartość księgowa na jedną akcję (w zł)
– Zysk na jedną akcję * (w zł)
Wskaźniki (%)
– Rentowność kapitału brutto (ROE brutto)
– Rentowność kapitału netto (ROE netto)
– Rentowność aktywów (ROA) brutto
– Marża odsetkowa na aktywach ogółem
– Wskaźnik Koszty / Przychody
– Współczynnik wypłacalności
* Zysk na jedną akcję wyliczony na podstawie średniej ważonej liczby akcji.
Głównym akcjonariuszem Pekao Banku Hipotecznego S.A. jest Bank
Pekao S.A., posiadając 99,96% kapitału zakładowego i głosów na
Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy. Jedna akcja Banku jest w posiadaniu Holding Sp. z o.o., podmiotu zależnego od Banku Pekao S.A.
Sprawozdania Grupy Kapitałowej Banku Pekao S.A. podlegają konsolidacji
bezpośrednio ze sprawozdaniami finansowymi większościowego akcjonariusza Banku Pekao S.A. Grupa Kapitałowa Banku Pekao S.A. stanowi
część Grupy Kapitałowej Banku UniCredit (UCG).
W związku z powyższym, Bank należy do Grupy Kapitałowej Banku
Pekao S.A. i jego sprawozdania finansowe są konsolidowane ze sprawozdaniami finansowymi Banku Pekao S.A.
Osiągnięte przez Bank wyniki za 2009 r. zostały opisane w rozdziale nr 4:
„Wyniki finansowe za rok 2009”.
2. Sytuacja makroekonomiczna
w roku 2009, w tym sektor bankowy
Według wstępnych szacunków dynamika PKB za cały 2009 r. wyniosła ok.
1,7%, względem 4,9% w roku poprzednim. Rok 2009 stał pod znakiem
globalnego spowolnienia gospodarczego, w ramach którego zdecydowana większość rozwiniętych gospodarek doświadczyła recesji, często
najsilniejszej od wielu lat. Prognozy wzrostu PKB w Polsce na rok 2010 są
nieco bardziej optymistyczne – Bank Pekao S.A. prognozuje wzrost PKB
na poziomie 2,3%, co jest poziomem zbliżonym do średniej oczekiwań
krajowych analityków bankowych. Początek roku 2009 przyniósł dalsze
zacieśnienie warunków udzielania kredytów przez banki, zarówno
w odniesieniu do klientów korporacyjnych, jak i detalicznych. Największe
nasilenie tego zjawiska występowało w pierwszej połowie roku; w okresie
późniejszym, w miarę napływu coraz bardziej optymistycznych informacji
z gospodarek, to podejście uległo pewnemu rozluźnieniu – wciąż jednak
warunki przyznawania kredytów pozostają bardziej rygorystyczne niż
w poprzednich latach. Spadek dynamiki przyrostu agregatów kredytowych
wynikał jednak nie tylko z zaostrzenia warunków kredytowania przez
banki, ale był także wynikiem naturalnego spadku popytu na kredyty.
Po stronie przedsiębiorstw wyraźnie widać spadek zapotrzebowania na
nowe środki finansowe w związku z zakończeniem cyklu inwestycyjnego,
zaś gospodarstwa domowe ostrożniej podchodzą do wzrostu swojego
zadłużenia w obliczu niepewności związanej z dalszym przebiegiem
koniunktury w gospodarce. Stan gospodarki z kolei ma bezpośrednie
przełożenie na rynek pracy, w tym na perspektywy płac i zatrudnienia.
Już teraz obserwowane jest stopniowe osłabianie dynamiki sprzedaży
detalicznej w odpowiedzi na spadający poziom płac, zaś w najbliższych
kwartałach roczna dynamika przyrostu realnego funduszu płac oscylować
będzie wokół zera – stąd nie należy oczekiwać znacznego przyrostu
sprzedaży ani produktów konsumpcyjnych, ani bankowych. Warto odnotować korektę cen nieruchomości, jednak nawet po jej uwzględnieniu, cena
metra kwadratowego powierzchni mieszkalnej w największych miastach
Polski w odniesieniu do średnich zarobków w tych miastach pozostaje na
wysokim poziomie. Będzie to czynnik ograniczający możliwości przyrostu
kredytów hipotecznych.
Jeśli chodzi o perspektywy makroekonomiczne, warto podkreślić, że
pomimo tego, iż gospodarka będzie powoli przyspieszać po kryzysowym
szoku końca roku 2008 i pierwszej połowy 2009, to skala tego przyspieszenia stoi pod licznymi znakami zapytania. Jeden z nich to kwestia tego,
jak gospodarki globalne funkcjonować będą po zakończeniu możliwości
korzystania ze znacznych pakietów stymulacyjnych, fiskalnych i monetarnych, które wygasają na początku bądź w pierwszej połowie 2010 roku.
Biorąc pod uwagę słabość rynku pracy (co przejawia się m.in. bardzo
wysoką stopą bezrobocia w wielu gospodarkach Europy Zachodniej),
zachodzi obawa, że – po wyłączeniu programów stymulacyjnych – gospodarki czeka druga fala spowolnienia gospodarczego. To oznaczałoby także
kłopoty dla gospodarki Polski, zaś ich negatywne przełożenie na rynki
finansowe byłoby dodatkowo wzmacniane przez wysoki poziom deficytu
budżetowego. Reasumując, scenariusz przyspieszenia wzrostu gospodarczego prawdopodobnie będzie realizowany, ale jest znacznie większe
prawdopodobieństwo tego, że będzie to raczej scenariusz „wyboistej
drogi” aniżeli szybkiego powrotu do 4-5% ścieżki wzrostu PKB.
3. Działalność Pekao Banku
Hipotecznego S.A.
Pekao Bank Hipoteczny Spółka Akcyjna działa na podstawie Ustawy
z dnia 29 sierpnia 1997 roku o listach zastawnych i bankach hipotecznych oraz Uchwały Komisji Nadzoru Bankowego z dnia 1 grudnia 1999
roku Nr 244 / KNB / 99.
Przywołana podstawa działalności Banku określa, że Pekao Bank
Hipoteczny S.A. może prowadzić swą działalność w dwóch obszarach:
udzielania kredytów hipotecznych i innych kredytów dopuszczonych
ww. ustawą oraz emisji hipotecznych i publicznych listów zastawnych.
Działalność kredytowa
Pekao Bank Hipoteczny S.A. w 2009 roku kontynuował działalność
kredytową zgodnie z zaleceniami Komisji Nadzoru Finansowego oraz zasadami obowiązującymi w Grupie Kapitałowej Banku Pekao S.A. Z uwagi
na negatywne zmiany w otoczeniu rynkowym, Bank udzielał nowych
kredytów ze szczególną ostrożnością, stosując zaostrzone zasady oceny
ryzyka kredytowego.
W 2009 roku podpisano umowy kredytowe na kwotę 120 mln zł, z czego
wolumen kredytów hipotecznych udzielonych osobom fizycznym stanowił
61,7%, a wolumen kredytów dla klientów biznesowych 38,3% łącznej
sprzedaży.
W obszarze kredytów detalicznych Bank koncentrował się na udzielaniu
złotowych kredytów na cele mieszkaniowe. Oferta produktowa Banku
została w I kwartale 2009 r. poszerzona o preferencyjny kredyt mieszkaniowy z dopłatami budżetowymi. Bank wprowadził również ofertę kredytów z ubezpieczeniem niskiego udziału własnego. Pomimo tych działań,
zakładany plan sprzedaży nie został zrealizowany. Z planowanych 330
mln zł udało się sprzedać 74 mln zł kredytów mieszkaniowych. Główną
przyczyną braku realizacji planu była bardzo silna konkurencja cenowa ze
strony banków uniwersalnych w zakresie kredytów w złotych oraz brak
w ofercie Banku kredytów w walucie EURO. Niska realizacja planu sprzedaży wymusiła reorganizację sieci sprzedaży kredytów mieszkaniowych.
W celu ograniczenia kosztów w II połowie 2009 roku zlikwidowane
zostały nierentowne, własne placówki sprzedażowe Banku w Poznaniu,
Krakowie, Wrocławiu i Gdańsku. Bank skoncentrował się na współpracy
(cd.)
z dużymi sieciami pośredników kredytowych, takimi jak: Expander,
Finamo, Open Finance, DK Notus. Wnioski złożone przez pośredników
sieciowych stanowiły 60% (ilościowo) wszystkich wniosków kredytowych
złożonych w Banku w 2009 r. przez osoby fizyczne.
W 2010 roku Bank zamierza skoncentrować się na relacjach z dotychczasowymi klientami i pozyskiwać nowych klientów wysoką jakością obsługi.
W obszarze klientów komercyjnych wolumen nowou dzielonych kredytów
dla przedsiębiorców na koniec 2009 roku wyniósł 46 mln zł i był niższy
o 30% w porównaniu z 2008 rokiem. Niższa od oczekiwanej sprzedaż
podyktowana była przede wszystkim zmianami w Polityce Kredytowej
Banku powodującej znaczne zaostrzenie parametrów finansowania oraz
działalnością banków konkurencyjnych.
W drugiej połowie ub. roku, w sytuacji gdy recesja na rynku okazała się
nie tak głęboka jak oczekiwano, banki uniwersalne, w oparciu o bardziej
elastyczne parametry finansowania oraz niższe marże, zaczęły skutecznie
konkurować z Bankiem o nowych klientów.
Bank kierował ofertę kredytów hipotecznych do firm, które realizowały
cele inwestycyjne (m. in. budowa, zakup, modernizacja) związane z atrakcyjnymi nieruchomościami komercyjnymi i ograniczył udzielanie kredytów
refinansowych. Bank kładł nacisk na wyższy udział własny z uwagi na
ograniczenia dopuszczalnego poziomu LTC oraz bezpieczne wskaźniki
zdolności kredytowej.
10
W celu efektywniejszej realizacji planu sprzedaży kredytów komercyjnych w 2010 roku Bank będzie koncentrował się na finansowaniu
doświadczonych inwestorów na rynku nieruchomości komercyjnych,
deweloperów realizujących niewielkie projekty mieszkaniowe oraz
przedsiębiorców o stabilnych wynikach finansowych posiadających
atrakcyjnie zlokalizowane nieruchomości.
Bank będzie również dążyć do rozszerzenia sieci sprzedaży poprzez
zacieśnienie współpracy z Bankiem Pekao S.A. oraz budowie grupy
stabilnych zewnętrznych partnerów sprzedaży.
Niższy od oczekiwanego przychód ze sprzedaży nowych kredytów został
zrekompensowany przychodami wynikającymi ze wzmożonej działalności
w obszarze restrukturyzacji i windykacji oraz ograniczaniem kosztów
sprzedaży.
W roku 2009 łączny wolumen kredytów spadł z poziomu 1 868 599 tys. zł
do poziomu 1 783 392 tys. zł, co oznacza zmniejszenie o 4,56 %. Zmiana
wynika z obniżenia się portfela na skutek spadku kursów walut oraz
niskiego poziomu uruchomień nowych kredytów.
Udział kredytów z rozpoznaną utratą wartości, na które Bank utworzył
rezerwy celowe, wyniósł 8,92% wartości całego portfela kredytowego,
a stosunek rezerw do wartości tego portfela wyniósł 2,97%.
Ogólna kwota bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości, przyjętych
przez Bank jako zabezpieczenie kredytów hipotecznych, wg stanu na
31.12.2009 r. wyniosła 3 116 453 tys. zł.
4. Wyniki finansowe za rok 2009
W 2009 roku zysk netto osiągnął poziom 26 946 tys. zł, co oznacza
wzrost w stosunku do poprzedniego roku o 8 226 tys. zł. Wynik ten został
zrealizowany m.in. dzięki efektywnym działaniom restrukturyzacyjnym,
pomimo działania w trudnym otoczeniu makroekonomicznym oraz ograniczeniu kosztów prowadzenia działalności.
Osiągnięty wynik finansowy spowodował istotne zwiększenie rentowności
kapitału.
Mocna struktura kapitałowa Banku potwierdzona jest wysokim współczynnikiem wypłacalności na poziomie 17,43 %. Wzrost współczynnika wynika
z zatrzymania wyniku finansowego za 2008 rok.
Najważniejsze wskaźniki ekonomiczne oraz wielkości wybranych pozycji
Sprawozdania z całkowitych dochodów zostały zaprezentowane na poniższych diagramach:
Główne wskaźniki efektywności i ich zmiana
Wskaźnik ROE brutto
14,0%
Wskaźnik ROE netto
10,5%
12,0%
8,4%
10,0%
6,3%
8,0%
6,0%
4,2%
4,0%
31 grudnia 2009
2,0%
31 grudnia 2008
0,0%
14.0%
10.0%
Wskaźnik ROE netto według stanu na 31 grudnia 2009 wyniósł 9,38 %,
Net ROE
natomiast na koniec 2008 r. wynosił 7,15 %.
10.5%
Wskaźnik ROA
8.4%
Marża odsetkowa na aktywach ogółem
6.3%
3,0%
8.0%
2,0%
6.0%
4.2%
1,5%
4.0%
31 December 2009
2.0%
1,0%
0.0%
31 December 2008
0,5%
31 grudnia 2008
0,0%
Wskaźnik ROE brutto na koniec 2009 roku wyniósł 11,66 % i wzrósł
Gross ROE
o 2,76 punktu procentowego w porównaniu z 2008 r.
12.0%
31 grudnia 2009
2,1%
31 December 2009
2.1%
31 December 2008
2,5%
0.0%
31 grudnia 2009
31 grudnia 2009
31 grudnia 2008
0,0%
31 grudnia 2008
2,0%
Wskaźnik ROA według stanu na 31 grudnia 2009 r. wynosił 1,82 %
wobec 1,22 % na koniec roku 2008.
ROA
2.0%
Marża odsetkowa na aktywach ogółem w 2009 r. wynosiła 2,45 %
i zmniejszyła się o 0,09 punktu procentowego w porównaniu
z 2008
r.
Interest
margin
3.0%
1.5%
1.0%
0.5%
2.5%
31 December 2009
31 December 2008
0.0%
31 December 2009
31 December
Pekao Bank Hipoteczny S.A. · Raport Roczny · 2009 · Annual
Report2008 11
2.0%
(cd.)
Wskaźnik Koszty/Przychody
44,0%
42,0%
40,0%
38,0%
36,0%
34,0%
32,0%
30,0%
28,0%
26,0%
24,0%
22,0%
20,0%
Współczynnik wypłacalności
18,5%
16,4%
14,3%
12,2%
31 grudnia 2009
31 grudnia 2008
31 grudnia 2009
10,1%
8,0%
Wskaźnik koszty do przychodów wzrósł w 2009 r. o 3,77 punktu procenCost to Income Ratio
towego i wyniósł 42,31 %.
W 2009 roku współczynnik wypłacalności wyniósł 17,43% wobec
Capital Adequacy Ratio
15,03% w 2008 r.
18.5%
Wynik na działalności operacyjnej
16.4%
14.3%
25 000
31 December 2009
31 December 2008
22 500
12.2%
20 000
17 500
10.1%
15 000
10 000
31 grudnia 2009
5 000
31 grudnia 2008
7 500
5 000
2 500
25 000
35 000
22 500
31 grudnia 2008
20 000
30 000
17 500
‘000 PLN
25 000
20 000
5 000
31 grudnia 2009
Ogólne koszty administracyjne w 2009 r. wyniosły 21 964 tys. zł i zmalały
Operating
expenses and overhead costs
o 2 614 tys. zł w porównaniu z 2008
rokiem.
40 000
10 000
31 December 2008
0
Wynik na działalności operacyjnej w 2009 r. wyniósł 33 498 tys. zł,
Resultz on
operating
activity
co oznacza wzrost o 10 198 tys. zł w porównaniu
2008
r.
15 000
31 December 2009
12 500
8.0%
10 000
0
‘000 PLN
Ogólne koszty administracyjne
w tys. PLN
w tys. PLN
44.0%
42.0%
40.0%
38.0%
36.0%
34.0%
40 000
32.0%
35 000
30.0%
28.0%
30 000
26.0%
25 000
24.0%
22.0%
20 000
20.0%
15 000
31 December 2009
31 December 2008
0
12
31 grudnia 2008
15 000
12 500
10 000
7 500
5 000
2 500
0
31 December 2009
31 December 2008
Zmiany w głównych pozycjach bilansowych
Zmiany głównych pozycji bilansowych
2 000 000
1 800 000
1 600 000
w tys. PLN
1 400 000
1 200 000
1 000 000
800 000
600 000
31 grudnia 2009
400 000
31 grudnia 2008
200 000
0
Kredyty i pożyczki udzielone klientom
Portfel kredytów hipotecznych w 2009 r. zmalał o 85 207 tys. zł w porów2 000 000i wyniósł 1 783 392 tys. zł.
naniu z 2008 rokiem
1 800 000
1 600 000
Zobowiązania z tytułu emisji własnych
papierów wartościowych
Changes in major balance sheet items
Wartość nominalna wyemitowanych własnych papierów wartościowych zmalała o 233 tys. zł w porównaniu z 2008 rokiem i wyniosła
914 913 tys. zł.
1 400 000
‘000 PLN
000 za 2009 r. przedstawiają się następująco:
Główne pozycje1 200
bilansu
1 000 000
800 000
600 000
400 000
Aktywa
2009
w tys. zł
w%
1 712 425
13 985
212
82 183
27 186
1 835 991
93,3%
0,7%
0,0%
4,5%
1,5%
100,0%
1 794 397
15 900
135
75 446
29 555
1 915 433
93,7%
0,8%
0,0%
3,9%
1,6%
100,0%
586 482
31,9%
674 319
35,2%
922 244
287 267
39 998
1 835 991
50,2%
15,7%
2,2%
100,0%
925 791
261 715
53 608
1 915 433
48,3%
13,7%
2,8%
100,0%
200 000
0
Kredyty i pożyczki zabezpieczone hipoteką
Credits and loans granted to clients
Kredyty i pożyczki niezabezpieczone hipoteką
Pochodne instrumenty zabezpieczające
Pozostałe aktywa finansowe
Inne
Aktywa razem
2008
31 December 2009
w tys.
31zł
December 2008 w %
Mortgage bonds issued
Pasywa
Zobowiązania wobec banków
Zobowiązania z tytułu emisji własnych papierów wartościowych
Kapitał własny
Inne
Pasywa razem
Ze względu na specyfikę Banku, dominującą pozycję w aktywach stanowią kredyty i pożyczki. Działalność kredytowa Banku opisana została
w rozdziale 3.
Zobowiązania Pekao Banku Hipotecznego S.A. wobec banków wynikały
z długoterminowych i krótkoterminowej linii kredytowej. Zobowiązania
wobec klientów wykazane w pozycji Inne pasywa wynosiły 11 962 tys. zł.
Głównym źrodłem refinansowania działalności operacyjnej Banku w 2009
roku były hipoteczne listy zastawne oraz zobowiązania wobec banków.
13
(cd.)
5. Istotne czynniki ryzyka i zagrożenia
Pekao Bank Hipoteczny S.A. identyfikował, mierzył oraz monitorował
i zarządzał poszczególnymi rodzajami ryzyk występującymi w Banku,
współpracując w tym zakresie z jednostkami kontroli ryzyka i zarządzania ryzykiem podmiotu dominującego. Zdecydowana większość
rozwiązań stosowanych w ramach kontroli ryzyk dostosowana została
do zasad obowiązujących w Grupie Kapitałowej Pekao S.A., a Pekao
Bank Hipoteczny S.A. akceptował i stosował te rozwiązania.
W celu ograniczenia poziomu ryzyka rynkowego, Bank dostosowuje
działalność do zewnętrznych i wewnętrznych norm ostrożnościowych,
a ekspozycja na ryzyko walutowe i ryzyko stopy procentowej (wyznaczana poprzez kalkulację pozycji pierwotnych w instrumentach bazowych
zgodnie z Uchwałą nr 380 / 2008 KNF) monitorowana jest z zastosowaniem m.in. metody VaR (Value at Risk).
– Ryzyko płynności rozumiane jako ryzyko braku zdolności do
finansowania aktywów i terminowego wykonania zobowiązań w toku
normalnej działalności Banku lub w innych warunkach, które można
przewidzieć, bez konieczności ponoszenia strat.
W 2009 roku Bank identyfikował następujące kategorie ryzyka:
– Ryzyko kredytowe, w skład którego wchodziły następujące rodzaje
ryzyka uznawanego za istotne lub potencjalnie istotne (tj. takie, które
w określonych sytuacjach może zostać uznane za ryzyko istotne):
• ryzyko kontrahenta rozumiane jako zagrożenie niewywiązania się
kredytobiorców z zobowiązań wynikających z umów kredytowych
zawartych z Bankiem,
• ryzyko koncentracji na dłużnika lub grupę dłużników powiązanych,
wynikające z występowania dużych, istotnie odbiegających od
pozostałych ekspozycji kredytowych, zaangażowań wobec pojedynczych kredytobiorców i / lub grup kredytobiorców,
• ryzyko pozostałych koncentracji kredytowych, tj. ryzyko znacznej
koncentracji strat kredytowych w związku z występowaniem
w Banku znaczących ekspozycji wobec podmiotów należących do
jednego sektora gospodarczego, pochodzących z jednego regionu
geograficznego bądź powiązanych w inny sposób,
• ryzyko rezydualne rozumiane jako ryzyko poniesienia przez Bank
strat związanych z mniejszą skutecznością przyjętych zabezpieczeń (w tym w wyniku spadku cen rynkowych nieruchomości).
W celu ograniczenia poziomu ryzyka kredytowego, Bank posiada
zdefiniowane procedury i procesy zarządzania zarówno ryzykiem
poszczególnego kredytobiorcy, jak i ryzykiem grup kredytobiorców
o zbliżonej charakterystyce. W Banku funkcjonują również wewnętrzne
limity ekspozycji kredytowych, a kompetencje i proces podejmowania
decyzji kredytowych jest uzależniony od oceny poziomu ryzyka. Bank
przeprowadza także testy warunków skrajnych, oceniając wpływ tych
sytuacji na jakość portfela kredytowego i poziom rezerw tworzonych
na ekspozycje kredytowe.
– Ryzyko rynkowe, w skład którego wchodziły:
• ryzyko walutowe, tj. ryzyko poniesienia przez Bank strat w wyniku
zmian kursów walutowych,
• ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej związane ze zmianami rynkowych stóp procentowych mającymi wpływ na przychody
i kapitał Banku.
14
W celu ograniczenia poziomu ryzyka płynności Bank dostosowuje
działalność do zewnętrznych i wewnętrznych norm ostrożnościowych
i na potrzeby zarządzania i monitorowania płynnością sporządza
raporty płynności strukturalnej. W obszarze płynności długoterminowej Bank przeprowadza analizy stabilności źródeł finansowania oraz
dokonuje pomiaru płynności w oparciu o wskaźniki pokrycia. Bank
dokonuje również codziennej kalkulacji nadzorczych miar płynności
krótko- i długoterminowej w oparciu o metodologię określoną
w Uchwałe nr 386 / 2008 KNF.
– Ryzyko operacyjne rozumiane jako ryzyko poniesienia przez
Bank strat wynikających z niedostosowania lub zawodności
procesów wewnętrznych, ludzi i systemów lub ze zdarzeń
zewnętrznych.
System zarządzania i kontroli ryzyka operacyjnego realizowany jest na
wszystkich poziomach organizacyjnych Banku i jest stopniowo rozszerzany i rozwijany. Bank przekazuje dane na temat incydentów ryzyka
operacyjnego do scentralizowanego w Grupie Pekao S.A. systemu
ewidencji zdarzeń i strat o charakterze operacyjnym.
– Ryzyko biznesowe, na które składają się:
• ryzyko emisji listów zastawnych, tj. ryzyko poniesienia przez Bank
strat związanych z koniecznością wykupu przed terminem wymagalności wyemitowanych listów zastawnych w wyniku przekroczenia limitów ustawowych,
• ryzyko wyniku finansowego rozumiane jako ryzyko poniesienia
przez Bank strat finansowych wynikające z nieoczekiwanych zmian
wolumenów i / lub cen produktów oferowanych przez Bank, niekorzystnych zmian zachodzących w otoczeniu biznesowym (w tym
także zmian pozycji konkurencyjnej Banku i zachowań klientów),
które nie są ujęte w ryzyku kredytowym, rynkowym i operacyjnym.
Ryzyko to obejmuje także ryzyko niekorzystnych dla Banku zmian
w otoczeniu prawnym, a także ryzyko z tytułu innych czynników
nieujętych w innych rodzajach ryzyka.
W celu ograniczenia ryzyka emisji listów zastawnych, Bank wprowadził
wewnętrzne limity emisji listów zastawnych mające na celu zapewnienie
„nadzabezpieczenia” tej emisji w stopniu zapewniającym zachowanie
limitów ustawowych.
W celu zapewnienia adekwatnego poziomu pokrycia poszczególnych
rodzajów ryzyka kapitałami własnymi w Banku funkcjonuje także
Zespół ds. Wdrożenia Bazylei II, którego celem działania jest m.in.
wsparcie Zarządu Banku w tym zakresie.
Ryzyko wyniku finansowego ograniczane jest m.in. poprzez monitorowanie i odpowiednio szybkie reagowanie na zmieniającą się sytuację rynkową, kontrolę skutków ekonomicznych działań podejmowanych przez
Bank, podejmowanie działań mających na celu ograniczanie kosztów
i inne działania mające na celu optymalizację przychodów i kosztów.
Głównym czynnikiem mającym wpływ na poziom ryzyka występującego
w Banku w 2009 roku była niekorzystna sytuacja rynkowa mająca
wpływ zarówno na ryzyko kredytowe (w tym głównie na ryzyko kontrahenta), jak i na ryzyko rynkowe. Należy jednak podkreślić, iż dzięki
działaniom Banku nastąpiło ograniczenie negatywnego wpływu ryzyk
na wynik finansowy Banku m.in. w efekcie działań restrukturyzacyjnych
i windykacyjnych (w tym także wobec najwyższej kwotowo ekspozycji kredytowej Banku), istotnym ograniczeniu (od końca 2008 roku)
możliwości udzielania kredytów walutowych, wprowadzeniu specjalnych
zasad prowadzenia działalności kredytowej w okresie kryzysu rynkowego, monitorowaniu wewnętrznych i zewnętrznych limitów i szybkim
reagowaniu na występujące, w momencie największego natężenia
zjawisk kryzysowych, niewielkie ich przekroczenia (aktualnie żaden
z zewnętrznych i wewnętrznych limitów nie jest przekroczony).
– Ryzyko reputacji i ryzyko strategiczne rozumiane odpowiednio
jako ryzyko strat wynikające z możliwości niekorzystnej oceny działalności Banku przez rynki finansowe, klientów, partnerów biznesowych,
inwestorów, a także przez instytucje nadzorujące działalność Banku
(ryzyko to należy postrzegać – ze względu na skalę działalności
Banku – w kontekście ryzyka reputacyjnego całej Grupy PEKAO / UCG) oraz jako ryzyko strat wynikających z niewłaściwie podjętych
i wdrażanych decyzji strategicznych, względnie braku niezbędnych
decyzji tego typu, które miałyby być odpowiedzią na zachodzące na
rynku zmiany.
Ryzyka powyższe są ograniczane poprzez obowiązek przeprowadzania wewnętrznych konsultacji w zakresie nowo wprowadzanych
produktów, nowych rodzajów działalności pod kątem oceny ryzyk,
które produkty / działania te mogą generować i wprowadzania metod
ograniczania tych ryzyk.
W celu zapewnienia odpowiedniego poziomu zarządzania w / w rodzajami
ryzyk w Banku funkcjonują następujące Komitety wspierające działalność Zarządu Banku w tym zakresie:
• Komitet Aktywów i Pasywów (ALCO) – którego przedmiotem działania
są w szczególności ryzyka rynkowe i ryzyko płynności;
• Komitet Kredytowy – którego przedmiotem działania jest ryzyko
kredytowe;
• Komitet ds. Ryzyka Operacyjnego – którego działalność dotyczy ryzyk
operacyjnych.
Szczegółowy opis istotnych czynników ryzyka i zagrożeń zamieszczony
został w sprawozdaniu finansowym.
Działając w ramach Ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych, Bank szczególną uwagę przykłada do zachowania bezpiecznych
poziomów wykorzystania limitów związanych z emisją listów zastawnych
określonych w ww. Ustawie.
Żaden z ustawowych limitów w 2009 roku nie został przekroczony,
a poziom ich wykorzystania wskazuje na bezpieczne zasady prowadzenia działalności w tym zakresie.
15
(cd.)
Limity ustawowe związane z emisją listów zastawnych i poziom wykorzystania wg stanu na 31 grudnia 2009.
Stan na
31 grudnia 2009
Maksymalny
limit ustawowy
Stosunek ogólnej kwoty wierzytelności z tytułu kredytów zabezpieczonych hipoteką i nabytych wierzytelności innych banków z tytułu takich kredytów, w części przekraczającej 60% bankowo-hipotecznej
wartości nieruchomości do ogólnej kwoty wierzytelności zabezpieczonych hipoteką (w %)
12,33%
30%
art. 14
Stosunek wartości hipotecznych listów zastawnych znajdujących się w obrocie do 60% ogólnej
kwoty bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości, stanowiących przedmiot zabezpieczenia
wierzytelności wpisanych do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych (w %).
75,39%
100%
art. 15 ust.1 pkt. 5
Stosunek ogólnej wartości nabytych akcji i udziałów innych podmiotów do funduszy własnych
banku (w %)
0,00%
10%
art. 15 ust. 2
Stosunek ogólnej wartości przyjętych lokat terminowych, zaciągniętych kredytów i pożyczek oraz
wyemitowanych obligacji do funduszy własnych Banku
232,13%
600%
art. 15 ust 3
Stosunek ogólnej wartości przyjętych lokat terminowych, zaciągniętych kredytów i pożyczek,
wyemitowanych obligacji oraz listów zastawnych do ogólnej kwoty wierzytelności z tytułu kredytów
zabezpieczonych hipoteką i niezabezpieczonych hipoteką, jeżeli kredytobiorcą, gwarantem
lub poręczycielem spłaty są podmioty wymienione w art. 3 ust.2 pkt.1 ustawy oraz nabytych
wierzytelności innych banków z tytułu takich kredytów
84,82%
100%
art. 17
Stosunek ogólnej wartości listów zastawnych znajdujących się w obrocie do sumy funduszy
własnych Banku i rezerwy na zabezpieczenie listów zastawnych
355,24%
4000%
art. 18 ust. 1
Stosunek nominalnej wartości hipotecznych listów zastawnych znajdujących się w obrocie
do nominalnej wartości wierzytelności zabezpieczonych hipoteką oraz środków dodatkowych,
wpisanych do rejestru zabezpieczenia listów zastawnych
66,06%
100%
art. 18 ust. 2
Stosunek kosztów z tytułu odsetek od hipotecznych listów zastawnych znajdujących się w obrocie
(narastająco od początku roku obrotowego) do przychodów z tytułu odsetek od wierzytelności
zabezpieczonych hipoteką oraz środków dodatkowych, wpisanych do rejestru zabezpieczenia
hipotecznych listów zastawnych (narastająco od początku roku obrotowego)
59,53%
100%
art. 18 ust. 3
Stosunek wartości – wpisanych do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych
– papierów wartościowych emitowanych lub gwarantowanych przez podmioty, o których mowa
w art.3 ust. 3 pkt. 1 ustawy, lokat w NBP oraz gotówki do nominalnej wartości wierzytelności zabezpieczonych hipoteką wpisanych do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych (w %)
2,82%
10%
art. 23 zd. 1
Stosunek wartości wierzytelności zabezpieczonych hipotekami ustanowionymi w trakcie realizacji
inwestycji budowlanych do ogólnej wartości wierzytelności zabezpieczonych hipotecznie,
wpisanych do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych (w %)
6,40%
10%
art. 23 zd. 2
Stosunek wartości wierzytelności zabezpieczonych hipotekami ustanowionymi na
nieruchomościach przeznaczonych pod zabudowę, zgodnie z planem zagospodarowania
przestrzennego, do ogólnej wartości wierzytelności zabezpieczonych hipotecznie, wpisanych
do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych (w %)
0,00%
1%
Ustawa
Wyszczególnienie
art.13 ust.1
16
6. Kierunki rozwoju i najważniejsze
elementy strategii Banku na rok 2010
Bank opracował strategię działania na lata 2009 – 2011, która została
zatwierdzona przez Radę Nadzorczą Banku Uchwałą nr 27 / 2008 z dnia
08.12.2008 r. Przyjęta strategia zakłada samodzielny rozwój Banku
jako banku specjalistycznego w obszarze bankowości hipotecznej,
uwzględniając ścisłą współpracę z podmiotami wchodzącymi w składy
Grupy Kapitałowej Pekao S.A. Bank nadal będzie się koncentrował na
dwóch podstawowych segmentach klientów, tj. osobach prywatnych
i przedsiębiorstwach z segmentu SME. Celem Banku będzie oferowanie
wysokiej jakości produktów kredytowych zgodnych z Polityką kredytową
Grupy Pekao S.A. i stabilne zwiększenie udziału w rynku kredytowania
nieruchomości. Planowany wzrost akcji kredytowej jest dopasowany do
prognoz makroekonomicznych na najbliższe lata. Bank zamierza kontynuować politykę zdywersyfikowania portfela kredytowego pod względem
segmentów klienta oraz typów finansowanych nieruchomości. W okresie
objętym strategią, Bank planuje też wdrożenie narzędzi scoringowych
i ratingowych w procesie oceny i zarządzania ryzykiem kredytowym.
Pozwoli to na dalsze udoskonalenie metod zarządzania kapitałem
i poziomem ryzyka bankowego.
Obecnie Bank uzgadnia z właścicielem, tj. Bankiem Pekao S.A., politykę
dalszego finansowania na rok 2010, zwłaszcza w kontekście wykupu
listów zastawnych w listopadzie 2010 roku i konieczności zastąpienia
ich nowymi źródłami refinansowania działalności kredytowej.
7. Struktura własnościowa, władze
Banku, powiązania organizacyjne
lub kapitałowe w ramach Grupy
Struktura własnościowa kapitału zakładowego Banku
w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2009 roku
Akcje
Lp.
Głosy na WZA
Nazwa akcjonariusza
Liczba
%
Liczba
%
Bank Polska Kasa Opieki S.A.
Holding Sp. z o.o.
RAZEM
2.229
1
2.230
99,96
0,04
100
2.229
1
2.230
99,96
0,04
100
W 2009 roku kapitał zakładowy Banku wynosił 223.000.000, złotych
i dzielił się na 2.230 akcji o wartości nominalnej 100.000, złotych każda,
emitowanych w następujących seriach:
• Bank Pekao S.A. posiadał łącznie 2.229 imiennych akcji zwykłych serii
„A”, „B”, „D”, „E”, „F”, „G” i „H”, natomiast
• Holding Sp.z o.o. posiadała (i posiada obecnie) 1 imienną akcję zwykłą
serii „C”.
Władze Spółki
Zasady dotyczące powoływania i odwoływania osób zarządzających
w Pekao Banku Hipotecznym S.A. oraz uprawnienia osób zarządzających
w 2009 roku nie uległy zmianie w stosunku do stanu prawnego,
jaki obowiązywał w okresie sprawozdawczym zakończonym
31 grudnia 2008 roku.
Zgodnie z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa oraz Statutem
Pekao Banku Hipotecznego S.A., organem zarządzającym Banku jest
Zarząd. Członkowie Zarządu powoływani są w liczbie od trzech do pięciu
osób przez Radę Nadzorczą, która ustala liczbę członków Zarządu.
Co najmniej połowa członków Zarządu, w tym Prezes Zarządu, powinna
mieć obywatelstwo polskie. Powołanie dwóch członków Zarządu, w tym
Prezesa Zarządu, następuje za zgodą Komisji Nadzoru Finansowego.
Członkowie Zarządu powoływani są na trzy lata i mogą być odwołani
w każdym czasie. Zarząd reprezentuje Pekao Bank Hipoteczny S.A. na
zewnątrz oraz kieruje jego działalnością. Zarząd jest odpowiedzialny za
bieżące prowadzenie spraw Banku, zapewnia pełną realizację celów
Banku wynikających z planów strategicznych oraz rocznych planów
finansowych. Sprawy niezastrzeżone do kompetencji innych władz Banku
należą do kompetencji Zarządu. Zarząd działa na podstawie Regulaminu
uchwalonego przez Radę Nadzorczą.
Do kompetencji Zarządu należy w szczególności:
– sporządzanie i przedkładanie Radzie Nadzorczej sprawozdań z działalności Banku oraz sporządzanie i przedkładanie Radzie Nadzorczej oraz
Walnemu Zgromadzeniu sprawozdania finansowego za ubiegły rok
obrotowy,
– podejmowanie decyzji o emisji hipotecznych listów zastawnych i publicznych listów zastawnych oraz określanie warunków i formy emisji,
– podejmowanie decyzji o zaciąganiu zobowiązań lub rozporządzeniu
aktywami, których łączna wartość w stosunku do jednego podmiotu przekracza 5% funduszy własnych Banku, chyba że prawo do
podejmowania decyzji w tych sprawach Zarząd powierzy stałym lub
doraźnym Komitetom działającym w Banku.
17
(cd.)
Do kompetencji Rady Nadzorczej Pekao Banku Hipotecznego S.A.
należy m.in.:
– zawieszanie z ważnych powodów w czynnościach poszczególnych lub
wszystkich członków Zarządu, jak również delegowanie członków Rady
Nadzorczej do czasowego wykonywania czynności członków Zarządu
niemogących sprawować swoich funkcji,
– wyrażanie zgody lub odmowa udzielenia zezwolenia na zbycie akcji,
– wyrażanie zgody na udzielanie kredytów, w wyniku których maksymalna kwota zaangażowania kredytowego Banku wobec jednego podmiotu
lub podmiotów powiązanych kapitałowo lub organizacyjnie przekroczyłaby kwotę 12 000 tys. zł lub równowartość tej kwoty wyrażoną
w walutach wymienialnych.
Do kompetencji Walnego Zgromadzenia Pekao Banku Hipotecznego S.A.
należy w szczególności:
– podejmowanie uchwał w sprawach dotyczących roszczeń o naprawienie szkody, wyrządzonej przy zawiązaniu Banku lub sprawowaniu
zarządu albo nadzoru,
– podejmowanie uchwał w sprawach dotyczących zbycia i wydzierżawienia przedsiębiorstwa Banku lub jego zorganizowanej części oraz
ustanowienia na nich ograniczonego prawa rzeczowego oraz zbycia
nieruchomości lub udziału w nieruchomości,
– podejmowanie uchwał w sprawie emisji obligacji.
Poniżej zawarte są informacje dotyczące składu osobowego Zarządu
i Rady Nadzorczej Pekao Banku Hipotecznego S.A. oraz informacje dotyczące łącznej wartości wynagrodzeń, nagród lub korzyści wypłaconych
przez Bank dla osób zarządzających i nadzorujących.
Zarząd
W okresie 01.01.2009 r. – 31.12.2009 r. Zarząd Banku działał w następującym składzie i uzyskał roczne wynagrodzenie w wysokości:
Imię i nazwisko
Pełniona
funkcja
Irena Stocka
Prezes Zarządu
Krzysztof Puchalski * Członek Zarządu
Jerzy Tofil
Członek Zarządu
Roczne
wynagrodzenie
za 2009 rok
(zł)
Premia roczna
za 2008 rok
wypłacona
w 2009 roku
(zł)
458 419
343 033
396 186
0
0
0
* Dodatkowo w 2009 roku został wypłacony bonus w kwocie 55 200 złotych, niezwiązany
z premią roczną, obciążający koszty 2008 roku.
Wynagrodzenia wykazane w powyższej tabeli nie obejmują rezerw na premie roczne dla Członków Zarządu Banku za 2009 rok w kwocie 500 tys. zł.
W wykazanych kwotach uwzględniono m.in. ubezpieczenie na życie.
Wysokość wynagrodzeń członków Zarządu zatwierdza Rada Nadzorcza.
18
W dniu 11 marca 2009 roku Rada Nadzorcza, w związku z upływem
trzyletniej kadencji, powołała na nową kadencję Zarząd Banku w dotychczasowym składzie.
Rada Nadzorcza
W okresie od 01.01.2009 r. do 31.12.2009 r. Rada Nadzorcza Pekao
Banku Hipotecznego S.A. działała w składzie:
Imię i nazwisko
Pełniona funkcja
Grzegorz Piwowar
Diego Biondo
Luigi Lovaglio
Przewodniczący Rady Nadzorczej
Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej
Członek Rady Nadzorczej
Elżbieta Ratajczak
Artur Czyż
W dniu 16 listopada 2009 roku Uchwałą Rady Nadzorczej nr 15 / 2009
został powołany Komitet Audytu w składzie:
– Pani Elżbieta Ratajczak – Przewodnicząca Komitetu Audytu,
– Pan Grzegorz Piwowar,
– Pan Artur Czyż.
Powiązania organizacyjne lub kapitałowe w ramach Grupy
Podmiotem dominującym bezpośrednio wobec Pekao Banku
Hipotecznego S.A. jest Bank Pekao S.A. z siedzibą w Warszawie, posiadający
99,96% akcji Banku. W związku z tym, że Bank Pekao S.A. jest spółką zależną
Grupy UniCredit, UCG jest podmiotem dysponującym pośrednio większością
głosów na Walnym Zgromadzeniu Pekao Banku Hipotecznego S.A. za pośrednictwem Banku Pekao S.A.
Transakcje z jednostkami powiązanymi
Bank przeprowadza transakcje z podmiotem dominującym oraz podmiotami powiązanymi w ramach Grupy.
Transakcje z jednostkami powiązanymi obejmują także transakcje
z personelem zarządczym podmiotów Grupy Pekao oraz z pracownikami
Transakcje z jednostkami powiązanymi dokonywane są w ramach normalnej działalności biznesowej. Obejmują one głównie kredyty, depozyty,
transakcje wymiany walut obcych. Wartość transakcji z jednostkami
powiązanymi na koniec roku 2009 oraz koszty i dochody za rok obrotowy
2009 są zaprezentowane w nocie 36 Sprawozdania finansowego.
Umowy znaczące zawarte w ramach jednostek powiązanych
W lutym 2009 roku Bank podpisał z bankiem Bayerische Landesbank
aneks do umowy o linii kredytowej w łącznej kwocie 60 mln EUR przedłużający okres dostępności kredytu do dnia 10 marca 2009 roku.
W dniu 10 marca 2009 roku Bank podpisał z bankiem UniCredit Bank
Ireland p.l.c. umowę o linię kredytową do łącznej kwoty 85 mln EUR,
w celu finansowania bieżącej działalności Banku. Kredyt jest udostępniony
po spełnieniu warunków umowy do dnia 10 marca 2010 roku (oprocentowanie zmienne).
W dniu 27 listopada 2009 r. Pekao Bank Hipoteczny S.A. podpisał
z Bankiem Pekao S.A. aneks do umowy o linię walutową z dnia
28 października 2008 roku do łącznej kwoty 439 mln zł, podwyższający
kwotę linii kredytowej do kwoty 440 mln złotych oraz przedłużający okres
kredytowania do dnia 30 listopada 2012 roku. Celem linii kredytowej jest
finansowanie bieżącej działalności Banku.
8. Dodatkowe informacje
Inne zobowiązania związane z transakcjami pozabilansowymi
Wartość zobowiązań z tytułu zawartych transakcji instrumentami finansowymi bieżącymi i terminowymi wynosi 597 124 tys. złotych.
Podmiot uprawniony do badania rocznego sprawozdania
finansowego
W lipcu 2009 r. Bank zawarł z KPMG Audyt Spółka z o.o. umowę
o badanie i przegląd sprawozdań finansowych oraz raportów grupowych
za okresy kończące się 30 czerwca 2009 r. oraz 31 grudnia 2009 r.
Podmiotem przeprowadzającym badanie rocznego sprawozdania finansowego Banku za 2008 r. była również firma KPMG Audyt Spółka z o.o.
Łączna wysokość wynagrodzenia podmiotu uprawnionego do badania
sprawozdania finansowego:
Zmiana adresu Banku
W dniu 30 marca 2009 roku Zarząd Pekao Banku Hipotecznego S.A.
podjął Uchwałę o zmianie adresu Banku. Nowy adres Banku to:
ulica Domaniewska 39A, 02-672 Warszawa.
W tysiącach zł
2009
2008
Badanie rocznego sprawozdania finansowego
Przegląd grupowego pakietu sprawozdawczego
za pierwsze półrocze
122
123
39
49
Zdarzenia znaczące dla Banku po dacie bilansowej
Pozostałe informacje
Na dzień 16 lutego 2010 roku nie wystąpiły zdarzenia znaczące, których
wartość stanowiłaby co najmniej 10% kapitałów własnych Banku.
• Bank nie zawierał i nie zna umów, w wyniku których w przyszłości
mogłyby nastąpić zmiany w proporcjach posiadanych akcji przez
dotychczasowych akcjonariuszy i obligatariuszy.
• Bank w dniu 16 stycznia 2009 r. złożył przeciwko jednemu z kredytobiorców wniosek do sądu o nadanie klauzuli wykonalności na bankowy
tytuł egzekucyjny. Wysokość wierzytelności na dzień złożenia wniosku
o nadanie klauzuli wykonalności stwierdzona w bankowym tytule
egzekucyjnym wynosi 30 429 tys. zł. Wierzytelność jest zabezpieczona
na użytkowaniu nieruchomości hipoteką w kwocie 37 000 tys. zł
i hipoteką kaucyjną do kwoty 18 500 tys. zł. Na dzień 31 grudnia 2008 r.
wysokość utworzonego odpisu z tytułu utraty wartości wyniosła 20 229
tys. zł. W 2008 roku Bank dokonał dotworzenia odpisu na tym kredycie
w wysokości 5 550 tys. zł.
• W dniu 25 maja 2009 r. z wyżej wspomnianym kredytobiorcą Bank
zawarł porozumienie w sprawie restrukturyzacji kredytu. W wyniku zawartego porozumienia z nowym inwestorem kredytobiorcy
uległy zmianie warunki spłaty zobowiązania wynikającego z umowy
kredytowej: przedłużono okres kredytowania, zaległe odsetki zostały
skapitalizowane, wzmocnieniu uległy zabezpieczenia spłaty zobowiązania. W związku z powyższą restrukturyzacją oraz wywiązywaniem
się kredytobiorcy z tych warunków, Bank dokonał zmiany szacunków,
co skutkowało częściowym rozwiązaniem odpisu. Na dzień 31 grudnia
2009 r. wysokość utworzonego odpisu z tytułu utraty wartości wynosi
8 923 tys. zł. W 2009 roku Bank dokonał rozwiązania odpisu na tym
kredycie w wysokości 11 306 tys. złotych.
Zobowiązania warunkowe
Wszczęte postępowania sądowe
Na dzień 31 grudnia 2009 r. nie występują postępowania przed sądem
lub organami administracji państwowej dotyczące zobowiązań lub wierzytelności Banku, których wartość stanowiłaby co najmniej 10 % kapitałów
własnych Banku.
Łącznie wartość wszystkich prowadzonych spraw sądowych, egzekucyjnych i upadłościowych podjętych w celu zaspokojenia wierzytelności
wynosi 100 498 tys. zł, co stanowi 35 % kapitałów własnych Banku.
Na ww. wierzytelności Bank utworzył odpisy z tytułu utraty wartości
Na dzień 31 grudnia 2009 r. występują postępowania przed sądem lub
organami administracji państwowej, w których Bank jest pozwanym, na
kwotę 3 892 tys. zł. W ocenie Banku nie istnieją przesłanki utworzenia
rezerwy na potencjalne straty związane z tymi postępowaniami.
Zobowiązania warunkowe do udzielenia kredytów
Wartość zobowiązań Banku z tyt. udzielenia kredytów wynosi
29 413 tys. złotych.
19
(cd.)
• W dniu 28.04.2009 roku Komisja Nadzoru Finansowego powołała
Pana Marka Wąsowicza na funkcję powiernika przy Pekao Banku
Hipotecznym S.A., natomiast w dniu 13.07.2009 roku jako zastępcę
powiernika powołano Panią Jolantę Bondarczuk.
Podziały realizowanych zadań zapewniają niezależność funkcji pomiaru,
monitorowania i kontrolowania ryzyka od działalności operacyjnej. Alokacja odpowiedzialności jest określona w przejrzysty sposób w wewnętrznych regulacjach Banku.
9. Oświadczenia Zarządu
Bank posiada – opracowane w formie pisemnej – zasady i mechanizmy
sprawowania kontroli wewnętrznej, dostosowane do specyfiki Banku
i obejmujące m.in. zasady, limity i procedury dotyczące prowadzonej przez
Bank działalności, mające charakter kontrolny i funkcjonujące w ramach
systemu operacyjnego Banku. Wyodrębniona jednostka kontroli ryzyka,
niezależna od jednostek biznesowych, odpowiada za pomiar i kontrolę
identyfikowanych ryzyk.
Zasady ładu korporacyjnego i społecznej
odpowiedzialności
Pekao Bank Hipoteczny S.A. kieruje się w swej działalności zasadami
społecznej odpowiedzialności i jest wrażliwy na potrzeby klientów
i akcjonariuszy.
Bank w pełni stosuje zasady zawarte w przyjętych przez Zarząd Banku:
• „Regulaminie udzielania kredytów oraz podejmowania innych zobowiązań pozabilansowych wobec Członków Zarządu i Rady Nadzorczej
Banku, osób zajmujących stanowiska kierownicze w Banku i podmiotów z nimi powiązanych oraz podmiotów będących na Liście Oficerów
Korporacyjnych”;
• „Regulaminie Compliance w Pekao Banku Hipotecznym S.A.”.
Zarząd Banku podejmuje czynności mające na celu zapewnienie zgodności działania Banku z obowiązującymi przepisami prawa i ładu korporacyjnego obowiązującego w Grupie Pekao S.A. i UCG. Wprowadzona przez
Zarząd i zatwierdzona przez Radę Nadzorczą struktura organizacyjna
Banku dostosowana jest do wielkości i profilu ponoszonego ryzyka.
Bank promuje zachowania zgodne z najlepszymi praktykami bankowymi
i zasadami obowiązującymi w Grupie.
Prawdziwość i rzetelność prezentowanych sprawozdań
Wedle najlepszej wiedzy Zarząd Pekao Banku Hipotecznego S.A. prezentuje roczne sprawozdanie z działalności Zarządu Banku za 2009 rok
i dane porównywalne za 2008 r. Dane finansowe sporządzone zostały
zgodnie z przyjętymi zasadami rachunkowości oraz odzwierciedlają
w sposób prawdziwy, rzetelny i jasny sytuację majątkową i finansową
Banku oraz osiągnięty wynik finansowy. Zawarte w niniejszym dokumencie sprawozdanie Zarządu z działalności Banku zawiera prawdziwy
obraz rozwoju, osiągnięć oraz sytuacji Banku, w tym opis istotnych
ryzyk i zagrożeń.
Podpisy
Zarząd Banku
Data
Imię i Nazwisko
Stanowisko / Funkcja
17.02.2010
Irena Stocka
Prezes Zarządu
17.02.2010
Krzysztof Puchalski
Członek Zarządu
17.02.2010
Jerzy Tofil
Członek Zarządu
20
Podpis
...............................................................
.................................................................
.................................................................
Management Board Report
on the Bank’s activity
in the accounting period
from 1 January 2009 to 31 December 2009
1. Bank’s financial highlights for 2009
24
2. Macroeconomic situation in 2009,
including the banking sector
25
3. Activity of Pekao Bank Hipoteczny S.A.
25
Lending activity
4. Financial results for 2009
Main efficiency ratios and their changes
25
27
27
29
5. Key risk factors and threats
30
6. Bank’s development directions and
key elements of its strategy for 2010
32
7. Ownership structure, authorities of the Bank,
organizational or capital ties within the Group
32
Ownership structure of the Bank’s share capital
from 1 January to 31 December 200932
Company Authorities32
Organizational or capital ties within the Group33
8. Additional information
34
9. Representations of the Management Board
35
Corporate governance and social responsibility principles35
Truthfulness and reliability of the presented statements35
23
1. Bank’s financial highlights for 2009
Item
31.12.2009
31.12.2008
Change (%)
45,067
1,165
5,148
2,335
-21,964
1,732
33,498
48,597
2,580
13,152
-16,815
-24,578
364
23,300
92.7%
45.2%
39.1%
-13.9%
89.4%
475.8%
143.8%
33,498
26,946
1,835,991
1,726,410
922,244
586,482
287,267
223,000
2,230
129
12.08
23,300
18,720
1,915,433
1,810,297
925,791
674,319
261,715
223,000
2,230
117
8.39
143.8%
143.9%
95.9%
95.4%
99.6%
87.0%
109.8%
100.0%
100.0%
110.3%
144.0%
11.66%
9.38%
1.82%
2.45%
42.31%
17.43%
8.90%
7.15%
1.22%
2.54%
38.54%
15.03%
131.0%
131.1%
149.2%
96.5%
109.8%
116.0%
Profit and loss account in ‘000 PLN
– Net interest income
– Net commissions
– FX result and result on financial instrument operations
– Costs on impairment charges
– Operating expenses and overhead costs
– Other expenses and operating income
– Operating results
– Profit Before Taxes
– Net profit
– Balance sheet value
– Receivables from customers (net)
– Liabilities on the issue of own securities
– Liabilities to banks
– Equity
– Share capital
– No. of shares
– Book value per share (in PLN)
– Earnings per share * (in PLN)
Ratios (%)
– Return On Equity (gross)
– Return On Equity (net)
– Return On Assets (gross)
– Interest margin on total assets
– Cost to Income ratio
– Capital adequacy ratio
* Earnings per share calculated based on the weighted average number of shares
Bank Pekao S.A. is the main shareholder of Pekao Bank Hipoteczny S.A.,
holding 99.96% of its share capital and votes at the Shareholder Meeting.
One share of the Bank is held by Holding Sp. z o.o., a subsidiary of Bank
Pekao S.A.
The financial statements of the Bank Pekao S.A. Capital Group are subject to direct consolidation with the financial statements of the majority
shareholder of Bank Pekao S.A. The Bank Pekao S.A. Capital Group is
a part of the Bank UniCredit Capital Group (UCG).
Therefore, the Bank is part of the Bank Pekao S.A. Capital Group, while
its financial statements are consolidated with the financial statements of
Bank Pekao S.A.
The results attained by the Bank in 2009 are mentioned in chapter 4:
“Financial results for 2009”.
24
2. Macroeconomic situation in 2009,
including the banking sector
According to preliminary estimations, the GDP growth for the entire year
2009 declined to 1.7% in comparison to 4.9% in the previous year.
2009 can be characterized as a year of global financial slowdown, during
which most of developed economies suffered recession, often deepest in
years. The prospects for 2010 are more optimistic – Bank Pekao S.A.
expects GDP growth to be at 2.3%, which is close to estimations of
domestic financial experts. The beginning of 2009 brought about further
restrictions to loan granting criteria, both for retail and commercial
mortgage loans. The highest concentration of introduced restrictions was
visible in the first six months of 2009; later, as more optimistic tendencies appeared from other economies, the strict approach was loosen,
but still remained far from previous years. Downward credit aggregates’
growth was, however, a result of not only banks’ lending restrictions,
but also of general decline in demand for loans. From the commercial
angel, a significant drop in demand for financial resources is caused by
closing of investment cycles. Households also remain very cautious about
their liabilities in times of global financial instability since it translates
into the situation on labor market and, therefore, into employment and
wages. Gradual downturn in retail as a result of wages’ diminishment
is already visible, and since in the following quarters the yearly dynamic
of real wages fund is expected to fluctuate around zero – no significant
sales increase can be expected, neither of consumer goods, nor banking
products. Property prices’ adjustments have been made, nevertheless
the ratio of price of a residential square meter in larger Polish cities to
average income remains high, which significantly limits the amount of
mortgage loan applications.
As for the macro economical perspective in general, it is worth emphasizing, that despite a gradual acceleration in economic growth after a shock
of late 2008 and the beginning of 2009, the scale of long-term improvements is debatable. One of the doubts is whether global economies will
still develop after withdrawal of significant fiscal and monetary stimulatory
packages that expire in early 2010. Taking into account the unstable
situation on labor markets as an additional factor (high unemployment in
many Western European countries), threat of second wave of economic
deceleration is considerable. That, accompanied by high budget deficit
would most certainly result in financial difficulties for Polish economy.
To sum up, the scenario of economic growth acceleration will most likely
take place, but rather in a form of a “bumpy road” than smooth transition
back to GDP growth of 4-5%.
3. Activity of Pekao Bank Hipoteczny S.A.
Pekao Bank Hipoteczny Spółka Akcyjna operates on the basis of the
Mortgage Bond and Mortgage Banking Act of 29 August 1997 and Resolution No. 244 / KNB / 99 adopted by the Banking Supervision Commission
on 1 December 1999.
The aforementioned basis for the Bank’s activity defines that Pekao Bank
Hipoteczny S.A. is eligible for operation in two areas: lending of mortgage
loans and other credits approved by the above Act and by the Act on issuing mortgage bonds and public mortgage bonds.
Lending activity
In 2009, Pekao Bank Hipoteczny S.A. conducted its lending activity in
compliance with the recommendations of the Polish Financial Supervision
Authority and the rules applied by the Pekao Group. Taking into account
current market decline, the Bank was granting new loans with extra
precautions, and according to strict rules of credit risk assessment.
The aggregate value of credit agreements signed in 2009 was PLN 120
million, of which 61,7% was granted to individual clients, and 38,3% for
commercial purposes.
In the area of individual clients, the Bank concentrated on granting mortgage loans in PLN. The product offer was extended in the Q1 of 2009 by
adding a preferential mortgage loan with budgetary subsidies and a loan
with insured downpayment. Despite modifications, the sales plan was
not achieved. From the assumed PLN 330 million, only PLN 74 million
worth mortgage loans were sold. The main reasons for not achieving the
sales goal were extremely strong competition in PLN loans on the part of
universal banks, and excluding loans in EUR from the Bank’s offer. Level
of sales below previous year’s expectations forced the Bank to reorganize
the network of individual mortgage loans’ sales. To minimalize costs, in
the Q2 of 2009, unprofitable internal sales network which encompassed
units in Gdansk, Cracow, Poznan, Warsaw and Wroclaw was closed down.
Instead, sale of individual loans is now concentrated mainly around
external credit brokers, such as Expander, Finamo, Open Finance, or
Dom Kredytowy Notus. Credit applications issued by the brokers accounted for 60% of all applications received by the Bank in 2009 from
individual clients.
In 2010, the Bank is planning to concentrate on present clients and win
new ones with our outstanding quality of services.
25
(cont)
In the area of commercial clients, the volume of mortgage loans granted
to natural persons until the end of the year 2009 was PLN 46 million and
represented a decrease of 30% as compared to the previous year. Lower
sales than expected were the result of introducing the new Bank’s Credit
Policy significantly sharpening parameters of financing, and of competitors’ activity on the market. In the H2 of 2009, when the financial decline
in Poland had proven to be less extensive than expected, universal banks
resumed their policies of more liberal lending terms and lower profit
margind and, therefore, regained position as strong competitors also in
gaining new clients.
The Bank’s mortgage loan offer was addressed to companies that were
pursuing their investment goals (e.g. construction, purchase, modernization) associated with attractive commercial real estate and reduced the
granting of refinancing loans. The Bank was putting emphasis on higher
own contribution because of statutory restrictions concerning the acceptable level of the LTV ratio and safe creditworthiness ratios.
To successfully implement sales plans in 2010, the Bank will concentrate on financing more experienced investors on the real estate market,
developers of small housing projects and owners of attractive estate with
26
stable financial results. The Bank intends to strive for extension of sales
network through tighter cooperation with Bank Pekao S.A. and build an
even stronger network of external sales partners.
Lower sales of new mortgage loans than expected were compensated by
income from intensive activities in restructuring and vindication, as well
as through cost-cutting.
In 2009, the total volume of loans declined from PLN 1,868,599
thousand to PLN 1,783,392 thousand, which means 4.56% decrease.
Low currency rates combined with low level of credit releases had major
impact on the decrease in portfolio.
The share of loans with recognized impairment, for which the Bank
established special-purpose reserves in 2009, pegged at 8.92% of
the entire loan portfolio, while the proportion of reserves to the value
of the portfolio was 2.97%.
The total mortgage-banking value of real estate taken by the Bank
as collateral security of mortgage loans, as at 31 December 2009,
was PLN 3,116,453.
4. Financial results for 2009 Wskaźnik ROE brutto
At 14,0%
the end of 2009 the Bank’s net profit was PLN 26,946 thousand,
which
12,0%shows an increase vis-à-vis the previous year of PLN 8,226 thousand.
The result was achieved thanks to, inter alia, effective restructuring
10,0%
actions,
despite operating in extremely difficult economical conditions and
8,0%
reducing the operating costs.
6,0%
4,0%
31 grudnia 2009
2,0%
31 grudnia 2008
The financial results led to a significant increase of Return on Equity.
Wskaźnik ROE netto
Strong
10,5% capital structure of the Bank is confirmed by very high level of
capital adequacy ratio of 17.43 % achieved by saving the financial result
from8,4%
2008.
6,3%
The most important economic ratios and the amounts of selected profit
and4,2%
loss account items are presented on the diagrams below:
31 grudnia 2009
2,1%
Main efficiency ratios and their changes
Net ROE
Gross ROE
10.5%
14.0%
12.0%
10.0%
Wskaźnik ROA
8.4%
Marża odsetkowa na aktywach ogółem
6.3%
3,0%
8.0%
2,0%
6.0%
4.2%
1,5%
4.0%
31 December 2009
2.0%
1,0%
0.0%
31 December 2008
0,5%
31 grudnia 2008
0,0%
0,0%
31 December 2009
2.1%
31 December 2008
2,5%
0.0%
31 grudnia 2009
At the end of 2009 the gross ROE ratio was 11.66% and
was up2008
by 2.76
31 grudnia
percentage
points vis-à-vis 2008.
0,0%
31 grudnia 2009
As at 31 December 2009 the net ROE ratio was 9.38%,
the end
31while
grudniaat2008
of 2008
2,0% it was 7.15%.
ROA
2.0%
Interest margin
3.0%
1.5%
1.0%
0.5%
2.5%
31 December 2009
31 December 2009
31 December 2008
31 December 2008
0.0%
As at 31 December 2009 the ROA ratio was 1.82% vis-à-vis 1.22% at
the end of 2008.
2.0%
Interest margin on total assets in 2009 was 2.45% and increased 0.09
percentage points in comparison with 2008.
27
Wskaźnik Koszty/Przychody
44,0%
42,0%
40,0%
38,0%
36,0%
34,0%
32,0%
30,0%
28,0%
26,0%
24,0%
22,0%
20,0%
18,5%
16,4%
14,3%
(cont)
12,2%
31 grudnia 2009
31 grudnia 2008
31 grudnia 2009
10,1%
31 grudnia 2008
8,0%
Cost to Income Ratio
10 000
Capital Adequacy Ratio
18.5%
16.4%
14.3%
25 000
31 December 2009
31 December 2008
22 500
12.2%
20 000
17 500
10.1%
15 000
w tys. PLN
w tys. PLN
44.0%
42.0%
40.0%
38.0%
36.0%
34.0%
40 000
32.0%
35 000
30.0%
28.0%
30 000
26.0%
25 000
24.0%
22.0%
20 000
20.0%
15 000
7 500
31 grudnia 2009
25 000
35 000
22 500
20 000
17 500
25 000
‘000 PLN
‘000 PLN
30 000
20 000
5 000
31 grudnia 2009
Operating expenses and overhead costs
40 000
10 000
31 December 2008
5 000
In 2009,
the capital adequacy ratio was 17.43% vis-à-vis
15.03%
31 grudnia
2008
2 500
in 2008. 0
Result on operating activity
15 000
31 December 2009
12 500
8.0%
10 000
In 2009
the cost to income ratio rose by 3.77 percentage
points2008
and was
31 grudnia
5 000
42.31%. 0
31 December 2009
31 December 2008
0
In 2009 the result on operating activity was PLN 33,498 thousand,
which means PLN 10,198 thousand increase vis-à-vis 2008.
28
15 000
12 500
10 000
7 500
5 000
2 500
31 December 2009
31 December 2008
0
The Bank’s operating expenses and overhead costs in 2009 were
PLN 21,964 thousand and decreased PLN 2,614 thousand as
compared to 2008.
Zmiany głównych pozycji bilansowych
2 000 000
1 800 000
1 600 000
w tys. PLN
1 400 000
1 200 000
1 000 000
800 000
600 000
31 grudnia 2009
400 000
31 grudnia 2008
200 000
0
Changes in major balance sheet
itemsudzielone klientom
Kredyty i pożyczki
Zobowiązania z tytułu emisji własnych
2 000 000
1 800 000
1 600 000
‘000 PLN
1 400 000
1 200 000
1 000 000
800 000
600 000
31 December 2009
400 000
31 December 2008
200 000
0
Credits and loans granted to clients
The mortgage loans portfolio in 2009 decreased PLN 85,207 thousand in
comparison to 2008 and was PLN 1,783,392 thousand.
The par value of own securities issued decreased PLN 233 thousand as
compared to 2008 and was PLN 914,913 thousand.
The key items of the balance sheet for 2009 are as follows:
2009
2008
‘000 PLN
%
‘000 PLN
%
1,712,425
13,985
212
82,183
27,186
1,835,991
93.3%
0.7%
0.0%
4.5%
1.5%
100.0%
1,794,397
15,900
135
75,446
29,555
1,915,433
93.7%
0.8%
0.0%
3.9%
1.6%
100.0%
586,482
922,244
287,267
39,998
1,835,991
31.9%
50.2%
15.7%
2.2%
100.0%
674,319
925,791
261,715
53,608
1,915,433
35.2%
48.3%
13.7%
2.8%
100.0%
Assets
Mortgage-backed credits and loans
Mortgage-free credits and loans
Hedging derivatives
Other financial assets
Other
Total assets
Liabilities
Liabilities to banks
Liabilities on the issue of own securities
Equity
Other
Total liabilities and equity
Due to the specific nature of the Bank, credits and loans is the dominating item in its assets. The Bank’s credit activity is described in chapter 3.
Liabilities of Pekao Bank Hipoteczny SA to banks resulted from long-term
and short-term credit facilities. Liabilities to clients shown under item
“Other liabilities” were PLN 11,962 thousand.
Mortgage bonds and liabilities to banks were the main source of
refinancing the Bank’s operational activities in 2009.
29
(cont)
5. Key risk factors and threats
Pekao Bank Hipoteczny S.A. has been identifying, measuring, monitoring
and managing the respective types of risks in the Bank, while cooperating
in this regard with the parent company’s risk control and risk management units. Majority of the solutions applied within the framework of risk
control has been adjusted to the principles applied by the Pekao S.A.
Capital Group, while Pekao Bank Hipoteczny S.A. has been accepting
and using these solutions.
In 2009, the Bank identified the following risk categories:
– Credit risk consisting of following risk types considered significant
or potentially significant (i.e. risks that can be considered significant
under certain circumstances):
• contractor risk understood as risk that the borrower will fail to meet
obligations under loan agreements concluded with the Bank,
• concentration risk on a borrower or a group of related borrowers resulting from large engagements towards single borrowers or groups
of borrowers significantly differing from other credit exposure,
• risk of other credit concentrations, i.e. risk of high concentration of
credit losses related to Bank’s significant exposure to objects belonging to one economic sector, one geographic region or otherwise
related to one another,
• residual risk understood as risk of the Bank’s loss due to lower effectiveness of undertaken safeguards (here: decrease in real estate
prices).
In order to reduce level of credit risk, the Bank clearly defines management procedures and processes for both individual borrower, and groups
of borrowers with similar characteristic. Additionally, the Bank has internal
credit exposure limits; competences and credit decision making process
are contingent upon risk level estimation. Extreme conditions tests are
being conducted to estimate the changes in quality of credit portfolio
and in level of reserves for credit exposure in conditions tested.
– Market risk consisting of:
• FX risk i.e. the Bank’s risk arising from the change in foreign currency exchange rates,
• interest rate risk in bank ledger related to variability of market interest rates and their impact on the Bank’s income and equity.
To mitigate market risk the Bank adjusts its activity to external and internal prudence norms, while exposure to FX position risk and interest
rate risk (determined through calculation of primary positions in underlying instruments in line with Resolution No. 380 / 2008 adopted by the
Polish Financial Supervision Authority) is monitored using the Value at
Risk method.
30
– Liquidity risk understood as the Bank’s risk of incapability to finance
assets and to timely fulfill commitments in course of regular Bank
activity, or under other circumstances, that are possible to predict,
without incurring a loss.
To mitigate the liquidity risk the Bank adjusts its activity to external and
internal prudence norms and to manage and monitor liquidity, it prepares
structural liquidity reports. With regard to long-term liquidity the Bank
analyzes the financing sources and measures liquidity based on coverage ratios. The Bank daily calculates supervisory short- and long-term
liquidity measures using the methodology as set out in Resolution number
386 / 2008 adopted by the Polish Financial Supervision Authority.
– Operating risk understood as any type of threats to the Bank’s activity
or performance arising out of disturbed processes, inadequate procedures, actions of people or systems, or external events.
The operating risk management and control system is applied on all
organizational levels of the Bank and is being expanded and developed
gradually. The Bank, as a part of the central system of the Pekao S.A.
Group, transfers data on operational risk incidents to a register of operational events and losses.
– Business risk consisting of:
• risk of mortgage bonds’ emission i.e. risk of losses caused by
necessity to issued mortgage bonds’ redemption before due date
as a result of exceeding statutory limits,
• financial result risk understood as the Bank’s risk resulting from unexpected changes of volumes and / or prices of the Bank’s products,
adverse changes in business environment (including changes in the
Bank’s competing position and client behavior) that are not covered
by credit, market and operational risks. It also includes adverse
changes in legal environment, and risks resulting from factors not
included in any other category.
In order to mitigate risk of mortgage bonds’ emission, the Bank introduced internal limits of emission resulting in “over securing” the emission
to extend placed within statutory limits.
Financial result risk is mitigated, inter alia, through monitoring and appropriate quick reacting to changing market situation, control of economic
consequences of the Bank’s actions, taking cost reducing actions, and
other activities designed to optimize income and costs.
– Reputation risk and strategic risk understood as, respectively, risk
of losses resulting from negative evaluation of the Bank’s activity by
financial markets, clients, business partners, investors, and bodies
supervising the Bank’s activity (this particular risk should be perceived
– on the ground of the scale of activities – in context of reputation risk
for the whole PEKAO / UCG), and strategic risk of losses resulting from
wrong strategic decisions or their misapplication, or from their absence
of decisions necessary to react to market changes.
The above-described risks are being mitigated by obligation to conduct
internal consultations on introducing new products or new activities
taking into account the assessment of risks those products / activities
can general and the methods of risk mitigation.
In order to ensure an appropriate management level of the above risks,
the Bank uses the following Committees to support activity of the Bank’s
Management Board in this area:
• ALCO – whose subject matter of activity are, partcularly, market risks
and liquidity risk;
• Loan Committee – whose subject matter of activity is credit risk;
• Operational Risk Committee – whose activity concerns operational risks.
For adequate level of covering all individual types of risks with equity,
a special Team dealing with implementation of Basel II has been established. One of its main goals is to support the Bank’s Management Board
in above mentioned area.
One of the main factors influencing risk levels in the Bank in 2009 were
adverse market conditions effecting both credit risk (mostly contractor
risk), and market risk. Actions of the Bank were, however, efficient
enough to avoid risks’ negative influence of the Bank’s financial results,
in consequence of, inter alia, restructuring and vindication (including
actions towards the Bank’s largest credit exposure), significant reduction
(since the end of 2008) of loans in foreign currencies, introducing extraordinary regulations in credit activity in times of financial crisis, controls
of internal and external limits and quick reaction to narrow exceeding
of limits in periods of the highest downturn (as at this point none of the
limits is exceeded).
A detailed description of material risk and threat factors may be found in
the financial statements.
Operating on the basis of the Mortgage Bond and Mortgage Banking Act,
the Bank puts special emphasis on keeping safe levels of usage of limits
related to the mortgage bonds’ emission as set in the Act above.
None of the statutory limits has been surpassed in 2009, and their level
points to safe conduct in his area.
The statutory limits and their usage as on 31 December 2009
Utilization on
31 December 2009
Statutory limit
Art.13 Par.1
Ratio of cumulated mortgage claims and mortgage claims acquired from other banks, in part worth
over 60% of property’s bank-mortgage value to cumulated mortgage claims (in%)
12.33%
30%
Art. 14
Ratio of mortgage bonds in circulation to 60% of property’s bank-mortgage value that is collateral
and are in register of the cover of the mortgage bonds (%)
75.39%
100%
Art. 15 Par.1
Point 5
Ratio of acquired stocks and other entities’ shares to equity of the Bank (%)
0.00%
10%
Art. 15 Par. 2
Ratio of cumulated value of time deposits, notigated credit and loans, and issued debentures to equity
of the Bank (%)
232.13%
600%
Art. 15 Par. 3
Ratio of cumulated value of time deposits, notigated credit and loans, and issued debentures to
cumulated value of mortgage claims and none-mortgage claims, if borrower, guarantor or underwriter
is an entity listed in Art.3 Par.2 Point1 of the Act and mortgage claims acquired from other banks (%)
84.82%
100%
355.24%
4000%
66.06%
100%
Act
Specification
Art. 17
Art. 18 Par. 1
Ratio of cumulated value of mortgage bonds in circulation to the Bank’s equity and reserves for
mortgage bonds (%)
Ratio of nominal value of mortgage bonds in circulation to nominal value of mortgage claims and
additional means from the register of the cover of the mortgage bonds (%)
Art. 18 Par. 2
Ratio of interest charge from mortgage bonds in circulation (growing since the beginning of the
financial year) to income from mortgage claims’ interest and additional means from the register
of the cover of the mortgage bonds (growing since the beginning of the financial year)
59.53%
100%
Art. 18 Par. 3
Ratio of value of – as in register of mortgage bonds’ securities – stocks issued or guaranteed by
entities listed in Art.3 Par.3 Point 1 of the Act, NBP deposits and Cash up to the nominal value of
mortgage claims from the register of the cover of the mortgage bonds (%)
2.82%
10%
6.40%
10%
0.00%
1%
Art. 23 Sent. 1
Art. 23 Sent. 2
Ratio of mortgage claims during the process of perusing a constructional investment to cumulated
value of mortgage claims from the register of the cover of the mortgage bonds (%)
Ratio of mortgage claims on properties for development, as stated in spatial development plan to
cumulated value of mortgage claims from the register of the cover of the mortgage bonds (%)
31
(cont)
6. Bank’s development directions and
key elements of its strategy for 2010
The Bank has prepared its operating strategy for 2009 – 2011, which
was approved by the Bank’s Supervisory Board with Resolution number
27 / 2008 on 8 December 2008. The adopted strategy assumes the
Bank’s independent development as a specialist bank in the mortgage
banking business, taking into account close cooperation with Pekao S.A.
Capital Group entities. The Bank will continue focusing on two major
customer segments, i.e. private persons and SMEs. The Bank’s objective will be to offer high quality credit products in compliance with the
Credit Policy of the Pekao S.A. Group and to steadily increase its share
in the real estate financing market. The planned expansion of the credit
campaign is appropriate to the macroeconomic forecasts for the coming
years. The Bank intends to continue its policy to diversify the loan portfolio
by customer segments and type of financed real estate. During the period
encompassed by the strategy, the Bank also plans to implement scoring
and rating tools in the credit risk evaluation and management process.
This will allow to further improve the capital management and banking
risk method.
The Bank is currently in the process on creating, together with the owner
Bank Pekao S.A., a policy of further financing for 2010, with special
emphasis on redeeming of mortgage bonds in November 2010 and the
necessity to replace them with new means to finance credit activity.
7. Ownership structure, authorities of
the Bank, organizational or capital
ties within the Group
Ownership structure of the Bank’s share capital from
1 January to 31 December 2009
Votes at the
Shareholder
Meeting
Shares
No. Shareholder’s name
Bank Polska Kasa Opieki S.A.
Holding Sp. z o.o.
TOTAL
Number
%
Number
%
2,229
1
2,230
99.96
0.04
100
2,229
1
2,230
99.96
0.04
100
Throughout the year 2009, the Bank’s share capital was
PLN 223,000,000 and was divided into 2,230 shares with a par value
of PLN 100,000 each, issued in the following series:
• Bank Pekao S.A. was holding a total of 2,229 series A, B, D, E, F, G
and H series ordinary registered shares, while
• Holding Sp. z o.o. was holding (and still holds) 1 C-series ordinary
registered share.
Company Authorities
Rules for appointing and dismissing corporate officers at Pekao Bank
Hipoteczny S.A. and their powers have not changed in relation to the legal
status binding during the reporting period ended 31 December 2008.
According to the prevailing provisions of law and the Articles of Association of Pekao Bank Hipoteczny S.A., the Bank’s governing body is
its Management Board. The number of Management Board members
appointed by the Supervisory Board, which sets the number of Management Board members, ranges from three to five. At least half of the
Management Board members, including the CEO, should have Polish
citizenship. Two Management Board members, including the CEO, are
appointed upon consent of the Financial Supervision Commission. Management Board members are appointed for a term of 3 years and may be
dismissed at any time. The Management Board represents Pekao Bank
Hipoteczny S.A. on the outside and manages its activity. The Management
Board is responsible for conducting the Bank’s affairs on an ongoing
basis, ensuring that the Bank’s objectives, resulting from its strategic
plans and annual financial plans, are entirely fulfilled. The powers of the
Management Board cover all matters not restricted for other authorities
of the Bank. The Management Board operates pursuant to the Bylaws
adopted by the Supervisory Board.
Powers of the Management Board include in particular:
– preparing and submitting reports on the Bank’s activity to the Supervisory Board, and preparing and submitting financial statements for the
previous financial year to the Supervisory Board and the Shareholder
Meeting,
– making decisions on issuing mortgage bonds and public mortgage bonds
and establishing the terms and conditions and the form of the issue,
– making decisions on incurring liabilities or disposal of assets whose
total value with regard to one entity exceeds 5% of the Bank’s shareholders’ equity, unless the Management Board entrusts the decision
making rights on these matters to standby or ad hoc Committees
operating within the Bank.
Powers of the Supervisory Board of Pekao Bank Hipoteczny S.A. include,
among others:
– suspending, due to important reasons, individual or all members of
the Management Board in their duties, as well as delegating members
32
of the Supervisory Board to temporarily perform duties of the
Management Board members who are not able to perform their duties,
– expressing consent or refusing authorization to sell shares,
– expressing consent to grant loans, as a result of which the Bank’s
maximum credit exposure to a single entity or entities with capital or
organizational ties would exceed PLN 12,000 thousand or its equivalent expressed in foreign currencies.
Powers of the Shareholder Meeting of Pekao Bank Hipoteczny S.A.
include in particular:
– adopting resolutions on claims to remedy damages incurred during
the establishment of the Bank or in its management or oversight,
– adopting resolutions on selling or leasing a business or an organized
part thereof and establishing a limited material right thereon and on
selling real estate or a share in it,
– adopting resolutions on the issue of bonds.
Management Board
From 1 January 2009 to 31 December 2009, the Bank’s Management
Board operated in the following composition, earning the following annual
remuneration:
Irena Stocka
Position
CEO
Management Board
Krzysztof Puchalski *
Member
Management Board
Jerzy Tofil
Member
Annual
remuneration
for 2009 (PLN)
Annual
bonus for
2008 paid
in 2009. (PLN)
458,419
0
343,033
0
396,186
0
* The annual remuneration of Mr Krzysztof Puchalski includes a loyalty bonus in amount of
PLN 55,200, independent from the annual bonus, and counting to costs for 2008.
Remunerations listed in the above table do not include reserves for
annual bonuses to the Bank’s Management Board members for 2009
amounting to PLN 500 thousand. The amounts listed include, among
others, life insurance.
Remuneration of Management Board members is approved by the
Supervisory Board.
On 11 March 2009, due to the elapse of the three year term of office,
the Supervisory Board appointed the Management Board consisting
of the same persons for the new term of office.
First name and surname
Position
Grzegorz Piwowar
Diego Biondo
Luigi Lovaglio
Elżbieta Ratajczak
Artur Czyż
CEO of the SB
Vice-chairman of the SB
Supervisory Bard Member
On 16 November 2009 the Supervisory Board adopted Resolution
No. 15 / 2009 on appointing the Supervisory Board Audit Committee
composed of the following:
– Elżbieta Ratajczak – Chairwoman of the Audit Committee
– Grzegorz Piwowar
– Artur Czyż
Below you may find information on the compositions of the Management
Board and the Supervisory Board of Pekao Bank Hipoteczny S.A., and
information on the total amount of salaries, bonuses and benefits paid
by the Bank to managers and supervisors.
First name
and surname
Supervisory Board
From 1 January 2009 to 31 December 2009, the Supervisory Board
of Pekao Bank Hipoteczny S.A. operated in the following composition:
Organizational or capital ties
within the Group
The parent company of Pekao Bank Hipoteczny S.A. is Bank Pekao S.A.,
with its seat in Warsaw, holding 99.96% of the Bank’s shares. Since Bank
Pekao S.A. is a subsidiary of UniCredit Group (UCG), UCG is the one that
indirectly holds the majority of votes at the Shareholder Meeting of Pekao
Bank Hipoteczny S.A. via Bank Pekao S.A.
Transactions with affiliated companies
Transactions with affiliated entities include transactions with managers
and employees of Pekao Bank Hipoteczny S.A.
Transactions with associates are effected within the framework of normal
business activity. They encompass mainly loans, deposits and FX transactions. The value of transactions with affiliated entities at the end of 2009
and the costs and income for the financial year 2009 are presented in
note 36 to the Financial Statements.
Significant agreements concluded within the framework
of affiliated entities
In February the Bank concluded annex to a credit facility Agreement
with Bayerische Landesbank up to the total amount of EUR 60 million.
The annex results in extending the loan’s availability period to
10 March 2009.
On the 10 March 2009 the Bank concluded credit facility Agreement
with UniCredit Bank Ireland p.l.c. up to total amount of EUR 85 million,
to finance the Bank’s ongoing activity. Credit will be released, if conditions
fulfilled, on the 10 March 2010 (flexible interest rates).
33
(cont)
On the 27 November 2009 Pekao Bank Hipoteczny S.A. concluded annex
to a credit facility Agreement of 28 October 2008 up to the total amount
of PLN 439 million increasing the amount up to PLN 440 million, and
extending the loans availability period to 30 November 2012. The credit
facility was concluded in order to finance the Bank’s ongoing activity.
Entity authorized to audit annual financial statement
8. Additional information
The entity auditing the Bank’s annual financial statements for 2008 was
also KPMG Audyt Spółka z o.o., and the total fee was PLN 123 thousand
gross.
Change of the Bank’s head office
On 3 March 2009, the Management Board adopted a resolution on
changing the address of the Bank’s offices.
The current address is:
ulica Domaniewska 39a
02-672 Warszawa
In July 2009, the Bank concluded an agreement with KPMG Audyt
Spółka z o.o. to audit and review its financial statements and group
reports for the periods ended 30 June 2009 and 31 December 2009.
The total fee of the entity entilted to audit the financial report was:
‘000 PLN
2009
2008
Audit of the annual financial report
Review of the group reporting set for H1
122
39
123
49
Material events for the Bank after the balance sheet date
Other Information
Until 16 February 2010 there were no significant events representing at
least 10% of the Bank’s equity.
• The Bank has not concluded, nor is it aware of any agreements as
a result of which the proportions of shares held by current shareholders or bondholders would change.
• On 16 January 2009 the Bank brought a lawsuit against one of the
borrowers asking the court of law to issue an execution writ for the
bank’s enforcement title. The amount of debt at the date of filing an
application for issuing an execution write for the bank’s enforcement
title was PLN 30,429 thousand. The debt was secured on property use
with a mortgage worth PLN 37,000 thousand and capped mortgage
up to PLN 18,500 thousand. As of 31 December 2008 the value of
impairment write-down was PLN 20,229 thousand. In 2008 the Bank
upgraded the write-down for this loan by adding PLN 5,550 thousand.
• On 25 May 2009 the Bank entered into loan restructuring agreement
with this borrower. Under the loan restructuring agreement that was
signed with a new investor in the borrower’s company the loan repayment terms were modified: the lending period was extended, the past
due interest was capitalized, the debt collaterals were strengthened.
In relation to signing of loan restructuring agreement and fulfilment
of new conditions by the borrower the Bank modified its estimations,
which resulted in partial dissolution of provision. As of 31 December
2009 the impairment write-down was PLN 8,923 thousand. In 2009
the Bank dissolved the impairment write-down for this loan for the total
amount of PLN 11,306 thousand.
• On the 28 April 2009 Polish Financial Supervision Authority appointed Mr Marek Wąsowicz to serve as a trustee for the Pekao Bank
Hipoteczny S.A. Ms Jolanta Bondarczuk was appointed deputy trustee
on the 13 July 2009. Their terms of offices end in 6 years.
Contingent liabilities
Initiated judicial proceedings
As at 31 December 2009, there were no pending proceedings before
a court or a public administration body with respect to the Bank’s liabilities or receivables representing at least 10% of the Bank’s equity.
The total value of all pending judicial, enforcement and bankruptcy
proceedings initiated to satisfy the accounts receivable is PLN 100,498
thousand, representing 35% of the Bank’s equity. For the aforementioned
accounts receivable, the Bank established impairment charges of PLN
24,963 thousand.
As at 31 December 2009, there are pending proceedings before a court
or a public administration body in which the Bank is the defendant for
PLN 3,892 thousand. In the opinion of the Bank, there are no reasons to
establish a reserve for potential losses associated with these proceedings.
Contingent liabilities to grant loans
The Bank’s has liabilities to grant loans totaling PLN 29,413 thousand.
Other liabilities associated with off-balance sheet transactions
The value of liabilities on account of transactions concluded with current
and future financial instruments is PLN 597,124 thousand.
34
9. Representations of the Management
Board
Corporate governance and social responsibility principles
In its activity Pekao Bank Hipoteczny S.A. is guided by the principles of social
responsibility and is sensitive to the needs of its clients and shareholders.
The Bank fully adheres to the principles contained in the following documents adopted by the Bank’s Management Board:
• “Byelaws for granting credit and incurring other off-balance sheet
liabilities towards the members of the Bank’s Management and
Supervisory Boards, persons holding managerial positions in
the Bank and entities affiliated with them or entities listed on
the List of Corporate Officers”;
• “The Compliance Bylaws of Pekao Bank Hipoteczny S.A.”.
The Management Bard takes actions to ensure the Bank’s compliance
with law and corporate order of the Pekao S.A. Group and UCG. The
Bank’s organizational structure, introduced by the Management Board
and approved by the Supervisory Board, is adequate to the size and profile of undertaken risk. The division of activities secures the independence
of measurement, minitoring and control of operational risk. Allocation of
responsibility is set clearly in the Bank’s internal regulations. The Bank
has – in written form – rules and mechanisms of internal audit customized to the Bank’s particular profile and including, i.a. rules, limits and
procedures regarding the Bank’s activities, with a control character and
functioning in the framework of the Bank’s operating system. An isolated
unit for risk control, independent from business units, is responsible for
assessing and control of identified risks.
The Bank is promoting the standards of best banking practice and practices implemented by the Group.
Truthfulness and reliability of the presented statements
So far as the Management Board of Pekao Bank Hipoteczny S.A. is aware,
it presents the Management Board’s annual report on the Bank’s activity
for 2009 and comparable data for 2008. The financial data was prepared
in accordance with the adopted accounting principles and reflect, truly,
reliably and clearly, the asset and financial position of the Bank and the
achieved financial result. The annual activity report of the Management
Board contained herein contains a true picture of development, achievements and condition of the Bank, including a description of key risks
and threats.
Signatures
The Management Board of the Bank
Date
Name and surname
Position / Function
17.02.2010
Irena Stocka
17.02.2010
Krzysztof Puchalski
Member of the Management Board
17.02.2010
Jerzy Tofil
Signature
...............................................................
.................................................................
.................................................................
35
Opinia i Raport
Niezależnego Biegłego Rewidenta
Rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2009 r.
Opinia niezależnego biegłego rewidenta
38
1. Część ogólna raportu
40
1.1. Dane identyfikujące Bank40
1.1.1. Nazwa Banku40
1.1.2. Siedziba Banku40
1.1.3. Rejestracja w Krajowym Rejestrze Sądowym40
1.1.4. Rejestracja w Urzędzie Skarbowym i Wojewódzkim
Urzędzie Statystycznym40
1.2. Dane identyfikujące biegłego rewidenta [podmiot uprawniony
do badania sprawozdań finansowych]40
1.3. Podstawy prawne40
1.3.1. Kapitał zakładowy40
1.3.2. Jednostki powiązane40
1.3.3. Kierownik jednostki40
1.3.4. Przedmiot działalności40
1.4. Informacje o sprawozdaniu finansowym za poprzedni rok obrotowy41
1.5. Zakres prac i odpowiedzialności41
2. Analiza finansowa Banku
43
2.1. Ogólna analiza sprawozdania finansowego43
2.1.1. Sprawozdanie z sytuacji finansowej43
2.1.2. Rachunek zysków i strat44
2.1.3. Sprawozdanie z całkowitych dochodów44
2.2. Wybrane wskaźniki finansowe45
2.3. Interpretacja wskaźników45
3. Część szczegółowa raportu
45
3.1. Prawidłowość stosowanego systemu rachunkowości45
3.2. Inwentaryzacja składników majątkowych45
3.3. Stosowanie się do norm ostrożnościowych45
3.4. Wskaźniki istotności przyjęte do badania46
3.5. Informacja dodatkowa do sprawozdania finansowego46
3.6. Sprawozdanie z działalności Banku46
3.7. Informacja o opinii niezależnego biegłego rewidenta46
KPMG Audyt Sp. z o.o.
Opinia zawiera 2 strony
Raport uzupełniający opinię zawiera 7 stron
Opinia niezależnego biegłego rewidenta oraz
raport uzupełniający opinię z badania sprawozdania finansowego
za rok obrotowy kończący się
31 grudnia 2009 r.
37
Opinia i Raport
Opinia niezależnego biegłego rewidenta
Dla Walnego Zgromadzenia
Przeprowadziliśmy badanie załączonego sprawozdania finansowego Pekao
Banku Hipotecznego S.A. z siedzibą w Warszawie, ul. Domaniewska 39a
(„Bank”), na które składa się sprawozdanie z sytuacji finansowej sporządzone na dzień 31 grudnia 2009 r., które po stronie aktywów i pasywów
wykazuje sumę 1.835.991 tys. złotych, rachunek zysków i strat za rok
obrotowy kończący się tego dnia wykazujący zysk netto w kwocie 26.946
tys. złotych oraz sprawozdanie z całkowitych dochodów za rok obrotowy
kończący się tego dnia wykazujące całkowite dochody ogółem w kwocie
25.552 tys. złotych, sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym za rok
obrotowy kończący się tego dnia wykazujące zwiększenie kapitału własnego o kwotę 25.552 tys. złotych, sprawozdanie z przepływów pieniężnych
za rok obrotowy kończący się tego dnia wykazujące zwiększenie stanu
środków pieniężnych netto o kwotę 4.278 tys. złotych oraz informacje
dodatkowe o przyjętych zasadach rachunkowości oraz inne informacje
objaśniające.
Odpowiedzialność Zarządu
Zarząd Banku jest odpowiedzialny za prawidłowość ksiąg rachunkowych oraz sporządzenie i rzetelną prezentację tego sprawozdania
finansowego zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej, które zostały zatwierdzone przez Unię Europejską
i innymi obowiązującymi przepisami. Odpowiedzialność ta obejmuje:
zaprojektowanie, wdrożenie i utrzymanie kontroli wewnętrznej związanej ze sporządzeniem oraz rzetelną prezentacją sprawozdań finansowych wolnych od nieprawidłowości powstałych wskutek celowych
działań lub błędów, dobór oraz zastosowanie odpowiednich zasad
rachunkowości, a także dokonywanie szacunków księgowych stosownych do zaistniałych okoliczności.
38
Odpowiedzialność Biegłego Rewidenta
Naszym zadaniem jest, w oparciu o przeprowadzone badanie, wyrażenie
opinii o tym sprawozdaniu finansowym oraz prawidłowości ksiąg
rachunkowych stanowiących podstawę jego sporządzenia. Badanie
sprawozdania finansowego przeprowadziliśmy stosownie do postanowień rozdziału 7 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości
(Dz. U. z 2009 r. nr 152, poz. 1223 z późniejszymi zmianami) („ustawa
o rachunkowości”) oraz Międzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej. Regulacje te nakładają na nas obowiązek postępowania zgodnego
z zasadami etyki oraz zaplanowania i przeprowadzenia badania w taki
sposób, aby uzyskać racjonalną pewność, że sprawozdanie finansowe
i księgi rachunkowe stanowiące podstawę jego sporządzenia są wolne
od istotnych nieprawidłowości.
Badanie polega na przeprowadzeniu procedur mających na celu uzyskanie dowodów badania dotyczących kwot i informacji ujawnionych w sprawozdaniu finansowym. Wybór procedur badania zależy od naszego osądu,
w tym oceny ryzyka wystąpienia istotnej nieprawidłowości sprawozdania
finansowego na skutek celowych działań lub błędów. Przeprowadzając
ocenę tego ryzyka, bierzemy pod uwagę kontrolę wewnętrzną związaną
ze sporządzeniem oraz rzetelną prezentacją sprawozdania finansowego,
w celu zaplanowania stosownych do okoliczności procedur badania, nie
zaś w celu wyrażenia opinii na temat skuteczności działania kontroli wewnętrznej w jednostce. Badanie obejmuje również ocenę odpowiedniości
stosowanych zasad rachunkowości, zasadności szacunków dokonanych
przez Zarząd oraz ocenę ogólnej prezentacji sprawozdania finansowego.
Wyrażamy przekonanie, że uzyskane przez nas dowody badania stanowią
wystarczającą i odpowiednią podstawę do wyrażenia przez nas opinii
z badania.
Opinia
Inne kwestie
Naszym zdaniem, załączone sprawozdanie finansowe Pekao Banku
Hipotecznego S.A. przedstawia rzetelnie i jasno sytuację majątkową
i finansową Banku na dzień 31 grudnia 2009 r., wynik finansowy oraz
przepływy pieniężne za rok obrotowy kończący się tego dnia, zostało
sporządzone, we wszystkich istotnych aspektach, zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej, które zostały
zatwierdzone przez Unię Europejską, jest zgodne z wpływającymi na treść
sprawozdania finansowego przepisami prawa i postanowieniami statutu
Banku oraz zostało sporządzone na podstawie prawidłowo prowadzonych,
we wszystkich istotnych aspektach, ksiąg rachunkowych.
Ponadto, zgodnie z wymogami ustawy o rachunkowości, stwierdzamy,
że sprawozdanie z działalności Banku uwzględnia, we wszystkich
istotnych aspektach, informacje, o których mowa w art. 49 ustawy
o rachunkowości oraz Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia
19 lutego 2009 r. w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa
niebędącego państwem członkowskim (Dz. U. z 2009 r., nr 33, poz. 259)
i są one zgodne z informacjami zawartymi w sprawozdaniu finansowym.
..........................................................
..........................................................
Za KPMG Audyt Sp. z o.o.
ul. Chłodna 51, 00-867 Warszawa
Biegły rewident nr 9794
Mariola Szczesiak
Stacy Ligas, Dyrektor
17 lutego 2010 r.
Warszawa
39
Opinia i Raport
1. Część ogólna raportu
1.1. Dane identyfikujące Bank
1.1.1. Nazwa Banku
1.1.2. Siedziba Banku
ul. Domaniewska 39a,
02-672 Warszawa
(do dnia 25 maja 2009 r.: ul. Chmielna 132 / 134, 00-805 Warszawa)
1.1.3. Rejestracja w Krajowym Rejestrze Sądowym
Sąd rejestrowy: Sąd Rejonowy w dla m. st. Warszawy w Warszawie,
XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
Data:
12 lipca 2001 r.
Numer rejestru: 0000027441
(cd.)
1.3. Podstawy prawne
1.3.1. Kapitał zakładowy
Bank został założony zgodnie ze statutem Banku z dnia 24 sierpnia 1995 r.
na czas nieokreślony.
Kapitał zakładowy Banku na dzień 31 grudnia 2009 r., zgodnie z KRS, wynosił 223.000 tys złotych i dzielił się na 2.230 akcji o wartości nominalnej
100 tys. złotych każda.
Według stanu na dzień 31 grudnia 2009 r. struktura własnościowa
w Banku kształtowała się następująco:
Nazwa
akcjonariusza
Ilość
akcji
Ilość
głosów
(w %)
Wartość
nominalna
akcji
zł ‘000
Udział
w kapitale
zakładowym
(w %)
Bank Pekao S.A.
Holding Sp. z o.o.
2 229 99,96%
1 0,04%
2 230 100,00%
222 900,0
100,0
223 000,0
99,96%
0,04%
100,00%
1.1.4. Rejestracja w Urzędzie Skarbowym
i Wojewódzkim Urzędzie Statystycznym
Numer NIP:
527-10-28-697
REGON:
011183360
1.3.2 Jednostki powiązane
Bank należy do grupy kapitałowej Banku Pekao S.A., należącej do grupy
kapitałowej UniCredit.
1.2. Dane identyfikujące biegłego rewidenta [podmiot
uprawniony do badania sprawozdań finansowych]
1.3.3 Kierownik jednostki
Funkcje kierownika jednostki sprawuje Zarząd.
Firma: Siedziba:
Adres:
Numer rejestru:
Sąd rejestrowy:
W skład Zarządu Banku na dzień 31 grudnia 2009 r. wchodzili:
• Irena Stocka – Prezes Zarządu,
• Krzysztof Puchalski – Członek Zarządu,
• Jerzy Tofil – Członek Zarządu
Warszawa
KRS 0000104753
Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie,
XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
Kapitał zakładowy: 125.000 zł
Numer NIP:
526-10-24-841
KPMG Audyt Sp. z o.o. jest wpisana na listę podmiotów uprawnionych do
badania sprawozdań finansowych pod numerem 458.
40
1.3.4 Przedmiot działalności
Przedmiotem działalności Banku zgodnie ze Statutem Banku jest
w szczególności:
• udzielanie kredytów zabezpieczonych hipoteką,
• udzielanie kredytów niezabezpieczonych hipoteką, jeżeli kredytobiorcą,
gwarantem lub poręczycielem spłaty kredytu w pełnej wysokości wraz
z należnymi odsetkami są Skarb Państwa, NBP, rządy lub banki centralne państw członkowskich Unii Europejskiej, Organizacja Współpracy
Gospodarczej i Rozwoju,
• nabywanie wierzytelności innych banków z tytułu udzielonych przez nie
kredytów zabezpieczonych hipoteką oraz wierzytelności z tytułu kredytów nie zabezpieczonych hipoteką, jeżeli kredytobiorcą, gwarantem
lub poręczycielem spłaty kredytu do pełnej wysokości wraz z należnymi
odsetkami jest którykolwiek z ww. podmiotów,
• emitowanie hipotecznych listów zastawnych, których podstawę stanowią wierzytelności Banku z tytułu udzielonych kredytów zabezpieczonych hipoteką oraz nabyte wierzytelności innych banków z tytułu
udzielonych przez nie kredytów zabezpieczonych hipoteką,
• emitowanie publicznych listów zastawnych, których podstawę
stanowią wierzytelności Banku z tytułu kredytów nie zabezpieczonych
hipoteką oraz nabyte przez Bank wierzytelności innych banków
z tytułu udzielonych przez nie kredytów nie zabezpieczonych hipoteką,
jeżeli kredytobiorcą, gwarantem lub poręczycielem spłaty kredytu
do pełnej wysokości wraz z należnymi odsetkami jest którykolwiek
z ww. podmiotów.
Do przedmiotu działalności Banku należą także inne czynności
polegające na:
• przyjmowaniu lokat terminowych,
• zaciąganiu kredytów i pożyczek,
• emitowaniu obligacji,
• przechowywaniu papierów wartościowych,
• nabywaniu i obejmowanie akcji lub udziałów innych podmiotów,
których forma prawna zapewnia ograniczenie odpowiedzialności
Banku do wysokości zainwestowanych środków, o ile służy to wykonywaniu czynności Banku, z uwzględnieniem ograniczeń wynikających
z przepisów prawa,
• prowadzeniu rachunków bankowych służących obsłudze projektów
inwestycyjnych realizowanych z wykorzystaniem kredytów udzielonych
przez Bank,
• świadczeniu usług konsultacyjno-doradczych związanych z rynkiem
nieruchomości, w tym także w zakresie ustalania bankowo-hipotecznej
wartości nieruchomości,
• zarządzaniu wierzytelnościami Banku oraz innych banków, z tytułu
ww. kredytów, jak również udzielanie tych kredytów w imieniu innych
banków na podstawie zawartych z nimi umów,
• zbywaniu wierzytelności hipotecznych, z zastrzeżeniem uprzedniej
pisemnej zgody powiernika, zachowania, w przypadku zbywania
wierzytelności hipotecznej wpisanej do rejestru zabezpieczenia listów
zastawnych.
1.4. Informacje o sprawozdaniu finansowym za poprzedni
rok obrotowy
Sprawozdanie finansowe za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2008 r.
zostało zbadane przez KPMG Audyt Sp. z o.o. i uzyskało opinię biegłego
rewidenta bez zastrzeżeń.
Sprawozdanie finansowe zostało zatwierdzone przez Walne Zgromadzenie
w dniu 3 kwietnia 2009 r., które postanowiło, że zysk za ubiegły rok obrotowy w kwocie 18.720,0 tys. złotych będzie podzielony następująco:
• zwiększenie kapitału zapasowego w kwocie 1.497,6 tys. złotych,
• zwiększenie kapitału rezerwowego w kwocie 17.222,4 tys. złotych.
Bilans zamknięcia na dzień 31 grudnia 2008 r. został prawidłowo wprowadzony do ksiąg rachunkowych jako bilans otwarcia roku badanego.
Sprawozdanie finansowe zostało złożone w Sądzie Rejestrowym w dniu
15 kwietnia 2009 r. oraz ogłoszone w Monitorze Polskim B nr 956
z 15 czerwca 2009 r.
1.5. Zakres prac i odpowiedzialności
Niniejszy raport został przygotowany dla Walnego Zgromadzenia Pekao
Banku Hipotecznego S.A. z siedzibą w Warszawie, ul. Domaniewska 39a,
02-672 Warszawa i dotyczy sprawozdania finansowego, na które składa
się sprawozdanie z sytuacji finansowej sporządzone na dzień 31 grudnia
2009 r., które po stronie aktywów i pasywów wykazuje sumę 1.835.991
tys. złotych, rachunek zysków i strat za rok obrotowy kończący się tego dnia
wykazujący zysk netto w kwocie 26.946 tys. złotych oraz sprawozdanie
z całkowitych dochodów za rok obrotowy kończący się tego dnia wykazujące
całkowite dochody ogółem w kwocie 25.552 tys. złotych, sprawozdanie ze
zmian w kapitale własnym za rok obrotowy kończący się tego dnia wykazujące zwiększenie kapitału własnego o kwotę 25.552 tys. złotych, sprawozdanie z przepływów pieniężnych za rok obrotowy kończący się tego dnia
wykazujące zwiększenie stanu środków pieniężnych netto o kwotę 4.278
tys. złotych oraz informacje dodatkowe o przyjętych zasadach rachunkowości oraz inne informacje objaśniające.
Badana jednostka sporządza sprawozdanie finansowe zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej, które zostały
zatwierdzone przez Unię Europejską, na podstawie decyzji Walnego
Zgromadzenia Banku z dnia 31 stycznia 2005 r.
41
Opinia i Raport
(cd.)
Badanie sprawozdania finansowego przeprowadzono zgodnie z umową
z dnia 27 lipca 2009 r., zawartą na podstawie uchwały Rady Nadzorczej
z dnia 20 lipca 2009 r. odnośnie wyboru podmiotu uprawnionego do badania sprawozdania finansowego.
Naszym zadaniem było, w oparciu o przeprowadzone badanie, wyrażenie
opinii i sporządzenie raportu uzupełniającego, odnośnie tego sprawozdania
finansowego oraz prawidłowości ksiąg rachunkowych stanowiących podstawę jego sporządzenia.
Badanie sprawozdania finansowego przeprowadziliśmy stosownie do
postanowień rozdziału 7 ustawy o rachunkowości oraz Międzynarodowych
Standardów Rewizji Finansowej.
Zarząd Banku złożył w dniu wydania niniejszego raportu oświadczenie
o rzetelności i jasności sprawozdania finansowego przedstawionego do
badania oraz niezaistnieniu zdarzeń wpływających w sposób znaczący
na dane wykazane w sprawozdaniu finansowym za rok badany.
Badanie wstępne zostało przeprowadzone w siedzibie Banku w okresie
od 19 października 2009 r. do 27 października 2009 r.
Badanie sprawozdania finansowego zostało przeprowadzone w siedzibie
Banku w okresie od 18 stycznia 2010 r. do 12 lutego 2010 r.
Zarząd Banku jest odpowiedzialny za prawidłowość ksiąg rachunkowych,
sporządzenie i rzetelną prezentację sprawozdania finansowego zgodnie
z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej, które
zostały zatwierdzone przez Unię Europejską oraz z innymi obowiązującymi
przepisami.
Zarząd Banku oraz członkowie Rady Nadzorczej są zobowiązani do zapewnienia, aby sprawozdanie finansowe oraz sprawozdanie z działalności Banku
spełniały wymagania przewidziane w ustawie o rachunkowości.
42
W trakcie badania sprawozdania finansowego Zarząd Banku udostępnił
nam wszelkie dokumenty i informacje niezbędne do wydania opinii i przygotowania raportu.
KPMG Audyt Sp. z o.o., członkowie jej Zarządu i organów nadzorczych oraz
inne osoby uczestniczące w badaniu sprawozdania finansowego Banku
spełniają wymóg niezależności od badanego Banku. Zakres planowanej
i wykonanej pracy nie został w żaden sposób ograniczony. Zakres i sposób
przeprowadzonego badania wynika ze sporządzonej przez nas dokumentacji
roboczej, znajdującej się w siedzibie KPMG Audyt Sp. z o.o.
2. Analiza finansowa Banku
2.1 Ogólna analiza sprawozdania finansowego
2.1.1 Sprawozdanie z sytuacji finansowej
AKTYWA
31.12.2009
zł ‘000
%
aktywów
31.12.2008
zł ‘000
%
aktywów
Kasa, środki w banku centralym
Lokaty w innych bankach oraz kredyty i pożyczki udzielone innym bankom
Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy
Aktywa przeznaczone do sprzedaży
Rzeczowe aktywa trwałe
Wartości niematerialne i prawne
Inne aktywa
– w tym aktywa z tytułu podatku odroczonego
SUMA AKTYWÓW
7 107
3 849
2 973
212
1 726 410
82 183
–
1 517
374
11 366
9 718
1 835 991
0,4
0,2
0,2
0,0
94,0
4,5
–
0,1
0,0
0,6
0,5
100,0
126
6 552
2 617
135
1 810 297
75 446
4 795
606
209
14 650
11 498
1 915 433
0,0
0,3
0,1
0,0
94,6
3,9
0,3
0,0
0,0
0,8
0,6
100,0
PASYWA
31.12.2009
zł ‘000
%
aktywów
31.12.2008
zł ‘000
%
aktywów
586 482
932
23 061
11 962
922 244
592
3 451
1 548 724
31,9
0,1
1,3
0,7
50,1
0,0
0,2
84,3
674 319
11 879
23 759
12 546
925 791
326
5 098
1 653 718
35,2
0,6
1,2
0,7
48,4
0,0
0,3
86,4
223 000
11 744
23 322
2 255
26 946
287 267
1 835 991
12,2
0,6
1,3
0,1
1,5
15,7
100,0
223 000
10 246
6 100
3 649
18 720
261 715
1 915 433
11,6
0,5
0,3
0,2
1,0
13,6
100,0
Zobowiązania
Zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy
Zobowiązania wobec klientów
Rezerwy
Inne zobowiązania
Zobowiązania razem
Kapitał własny
Kapitał zakładowy
Kapitał zapasowy
Kapitał rezerwowy
Kapitał z aktualizacji wyceny
Zysk roku bieżącego
Kapitał własny razem
SUMA PASYWÓW
43
Opinia i Raport
(cd.)
2.1.2. Rachunek zysków i strat
1.01.2009
- 31.12.2009
zł ‘000
1.01.2008
- 31.12.2008
zł ‘000
111 601
(66 534)
45 067
130 312
(81 715)
48 597
1 493
(328)
1 165
3 136
(556)
2 580
2 718
2 430
15
2 626
7 789
7 271
5 881
–
940
14 092
(21 964)
2 335
(894)
(20 523)
(24 578)
(16 815)
(576)
(41 969)
33 498
23 300
Zysk brutto
Obowiązkowe obciążenie wyniku finansowego
Zysk netto
33 498
(6 552)
26 946
23 300
(4 580)
18 720
1.01.2009
- 31.12.2009
zł ‘000
1.01.2008
- 31.12.2008
zł ‘000
26 946
18 720
889
(2 283)
25 552
(977)
5 141
22 884
Przychody z tytułu odsetek
Koszty odsetkowe
Wynik z tytułu odsetek
Przychody z tytułu prowizji i opłat
Koszty z tytułu prowizji i opłat
Wynik z tytułu prowizji i opłat
Wynik z pozycji wymiany
Wynik na operacjach instrumentami finansowymi wycenianymi do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat
Wynik z inwestycji finansowych
Pozostałe przychody operacyjne
Wynik z tytułu trwałej utraty wartości
Pozostałe koszty operacyjne
2.1.3. Sprawozdanie z całkowitych dochodów
Zysk netto za rok obrotowy
Inne całkowite dochody
Zmiana netto wartości godziwej przy zabezpieczeniu przepływów pieniężnych
Zmiana netto wartości godziwej aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży
Całkowite dochody ogółem za rok obrotowy
44
2.2. Wybrane wskaźniki finansowe
Suma bilansowa (zł ‘000)
Zysk przed opodatkowaniem (zł ‘000)
Zysk netto za rok obrotowy (zł ‘000)
Kapitały własne (zł ‘000) *
Stopa zysku netto do kapitałów własnych
Udział należności netto w aktywach
Udział aktywów dochodowych w sumie aktywów
Udział zobowiązań kosztowych w sumie pasywów
Udział ogólnej wartości hipotecznych listów
zastawnych w kapitale własnym
3. Część szczegółowa raportu
2009
2008
1 835 991
33 498
26 946
260 321
10,4%
94,2%
98,7%
82,8%
1 915 433
23 300
18 720
242 995
7,7%
94,9%
98,8%
84,2%
354,3%
381,0%
* Bez wyniku finansowego bieżącego roku obrotowego.
2.3. Interpretacja wskaźników
Suma bilansowa Banku na dzień 31 grudnia 2009 r. wyniosła 1.835.991
tys. złotych i w porównaniu do ubiegłego roku uległa zmniejszeniu
o 79.442 tys. złotych tj. o 4,1%. Spowodowane jest to głównie zmniejszeniem wartości netto pożyczek i kredytów o 83.887 tys. złotych. tj. o 4,6%,
a po stronie pasywów zobowiązań wobec banków o 87.837 tys. złotych
tj. o 13,0%.
Zysk netto Banku za 2009 r. był wyższy w porównaniu z zyskiem roku
ubiegłego o 8.226 tys. złotych tj. o 43,9%. Wpływ na zwiększenie zysku
netto miał między innymi dodatni wynik na odpisach z tytułu trwałej utraty
wartości, spowodowany rozwiązaniem części odpisu aktualizującego na
znaczącą ekspozycję kredytową Banku oraz zysk na sprzedaży aktywa
przeznaczonego do sprzedaży.
Wzrost kapitałów własnych był spowodowany zatrzymaniem zysku netto
za 2008 r. w kwocie 18.720 tys. złotych. Skutkiem tego było zmniejszenie
udziału zobowiązań z tytułu emisji hipotecznych listów zastawnych
w kapitale własnym o 26,7%.
Poziom wyniku finansowego skutkuje podwyższeniem wskaźników
rentowności Banku.
3.1. Prawidłowość stosowanego systemu rachunkowości
Bank posiada aktualną dokumentację opisującą zasady rachunkowości,
przyjęte przez Zarząd Banku, w zakresie wymaganym przepisami
art. 10 ustawy o rachunkowości.
W trakcie przeprowadzonego badania sprawozdania finansowego
dokonaliśmy wyrywkowego sprawdzenia prawidłowości działania systemu
rachunkowości. Naszej ocenie podlegały w szczególności:
• zasadność i ciągłość stosowanych zasad rachunkowości,
• prawidłowość udokumentowania operacji gospodarczych,
• rzetelność, bezbłędność i sprawdzalność ksiąg rachunkowych,
w tym powiązania zapisów z dowodami księgowymi oraz sprawozdaniem finansowym,
• zgodność przyjętych zasad ochrony dokumentacji księgowej, ksiąg
rachunkowych i sprawozdań finansowych z ustawą o rachunkowości.
W trakcie przeprowadzonych prac nie stwierdziliśmy znaczących nieprawidłowości dotyczących systemu rachunkowości, które nie zostałyby usunięte, a mogły mieć istotny wpływ na badane sprawozdanie finansowe.
Celem naszego badania nie było wyrażenie kompleksowej opinii na temat
funkcjonowania tego systemu rachunkowości.
3.2. Inwentaryzacja składników majątkowych
Bank przeprowadził inwentaryzację aktywów i pasywów w terminach
określonych w art. 26 ustawy o rachunkowości oraz w rozporządzeniu
Ministra Finansów z dnia 29 sierpnia 2008 r. w sprawie szczególnych
zasad rachunkowości banków (Dz. U. z 2008 r., nr 161, poz. 1002).
Różnice inwentaryzacyjne rozliczono w księgach rachunkowych okresu
objętego sprawozdaniem finansowym.
3.3. Stosowanie się do norm ostrożnościowych
W oparciu o przeprowadzone badanie nie zidentyfikowaliśmy żadnych
istotnych odstępstw Banku od bankowych norm ostrożnościowych dotyczących między innymi koncentracji zaangażowań, rezerwy obowiązkowej
oraz adekwatności kapitałowej.
45
Opinia i Raport
(cd.)
3.4. Wskaźniki istotności przyjęte do badania
3.6. Sprawozdanie z działalności Banku
Zaplanowaliśmy i zastosowaliśmy odpowiedni poziom istotności
w przeprowadzonych przez nas procedurach badania w celu uzyskania
racjonalnej pewności, że sprawozdanie finansowe traktowane jako
całość nie zawiera istotnych nieprawidłowości.
Sprawozdanie z działalności Banku uwzględnia, we wszystkich istotnych
aspektach, informacje, o których mowa w art. 49 ustawy o rachunkowości
oraz Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 19 lutego 2009 r. w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów
papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne
informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim (Dz. U. z 2009 r., nr 33, poz. 259) i są one zgodne
z informacjami zawartymi w sprawozdaniu finansowym.
3.5. Informacja dodatkowa do sprawozdania finansowego
Dane zawarte w informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego,
zawierającej opis istotnych zasad rachunkowości oraz inne informacje
objaśniające, zostały przedstawione, we wszystkich istotnych aspektach,
kompletnie i prawidłowo. Informacja dodatkowa do sprawozdania finansowego stanowi integralną część sprawozdania finansowego.
3.7. Informacja o opinii niezależnego biegłego rewidenta
W oparciu o przeprowadzone badanie sprawozdania finansowego Banku
sporządzonego na dzień 31 grudnia 2009 r. i za okres kończący się tego
dnia wydaliśmy opinię bez zastrzeżeń
...........................................................
..........................................................
Biegły rewident nr 9794
Mariola Szczesiak
Stacy Ligas, Dyrektor
17 lutego 2010 r.
Warszawa
46
Opinion and Report
of the Independent Auditor
Financial Year ended 31 December 2009
Opinion of the independent auditor
50
1. General
52
1.1. General information about the Bank52
1.1.1. Bank’s name52
1.1.2. Registered office52
1.1.3. Registration in the National Court Register52
1.1.4. Tax Office and Provincial Statistical Office registration52
1.2. Auditor information52
1.3. Legal status52
1.3.1. Share capital52
1.3.2. Related parties52
1.3.3. Management of the Bank52
1.3.4. Scope of activities53
1.4. Prior period financial statements53
1.5. Audit scope and responsibilities53
2. Financial analysis of the Bank
55
2.1. Summary of the financial statements55
2.1.1. Statement of financial position55
2.1.2. Income statement56
2.1.3. Statement of comprehensive income56
2.2. Selected financial ratios57
2.3. Interpretation of selected financial ratios57
3. Detailed report
57
3.1. Proper operation of the accounting system57
3.2. Asset verification57
3.3. Compliance with banking regulations58
3.4. Audit materiality58
3.5. Notes to the financial statements58
3.6. Report on the Bank’s activities58
3.7. Information on the opinion of the independent auditor58
This document is a free translation of the Polish original. Terminology
current in Anglo-Saxon countries has been used where practicable for
the purposes of this translation in order to aid understanding. The binding
Polish original should be referred to in matters of interpretation.
The opinion contains 2 pages
The report supplementing the auditor’s opinion contains 7 pages
Opinion of the independent auditor and report supplementing the auditor’s
opinion on the financial statements for the financial year ended
31 December 2009
49
Opinion and Report
This document is a free translation of the Polish original. Terminology current in
Anglo-Saxon countries has been used where practicable for the purposes of this
translation in order to aid understanding. The binding Polish original should be
referred to in matters of interpretation.
Opinion of the independent auditor
To the General Meeting of Pekao Bank Hipoteczny S.A.
Auditor’s Responsibility
We have audited the accompanying financial statements of Pekao Bank
Hipoteczny S.A., seated in Warsaw, ul. Domaniewska 39a (“the Bank”),
which comprise the statement of financial position as at 31 December
2009, with total assets and total liabilities and equity of PLN 1,835,991
thousand, the income statement for the year then ended with a net profit
of PLN 26,946 thousand and the statement of comprehensive income for
the year then ended with a total comprehensive income of PLN 25,552
thousand, the statement of changes in equity for the year then ended
with an increase in equity of PLN 25,552 thousand, the statement of
cash flows for the year then ended with an increase in cash amounting
to PLN 4,278 thousand, and notes to the financial statements, comprising of a summary of significant accounting policies and other explanatory
information.
Our responsibility, based on our audit, is to express an opinion on these
financial statements and whether the financial statements are derived
from properly maintained accounting records. We conducted our audit
in accordance with section 7 of the Accounting Act dated 29 September
1994 (Official Journal from 2009, No. 152, item 1223 with amendments)
(“the Accounting Act”) and International Standards on Auditing. Those
standards require that we comply with relevant ethical requirements and
plan and perform the audit to obtain reasonable assurance about whether
the financial statements and the accounting records from which they are
derived are free of material misstatements.
Management’s Responsibility for the Financial Statements
Management of the Bank is responsible for the correctness of the
accounting records and the preparation and fair presentation of these
financial statements in accordance with International Financial Reporting Standards, as adopted by European Union and with other applicable
regulations. This responsibility includes: designing, implementing and
maintaining internal control relevant to the preparation and fair presentation of financial statements that are free from material misstatements,
whether due to fraud or error; selecting and applying appropriate accounting policies; and making accounting estimates that are reasonable
in the circumstances.
50
An audit involves performing procedures to obtain audit evidence about
the amounts and disclosures in the financial statements. The procedures
selected depend on our judgment, including the assessment of the risks
of material misstatement of the financial statements, whether due to
fraud or error. In making those risk assessments, we consider internal
control relevant to the entity’s preparation and fair presentation of the
financial statements in order to design audit procedures that are appropriate in the circumstances, but not for the purpose of expressing an
opinion on the effectiveness of the entity’s internal control. An audit also
includes evaluating the appropriateness of accounting principles used
and the reasonableness of accounting estimates made by management,
as well as evaluating the overall presentation of the financial statements.
We believe that the audit evidence we have obtained is sufficient and
appropriate to provide a basis for our opinion.
Opinion
Other Matters
In our opinion, the accompanying financial statements of Pekao Bank
Hipoteczny S.A. have been prepared and present fairly, in all material
respects, the financial position of the Bank as at 31 December 2009 and
its financial performance and its cash flows for the year then ended, in
accordance with International Financial Reporting Standards as adopted
by the European Union, are in compliance with the respective regulations
and the provisions of the Bank’s articles of association that apply to the
Bank’s financial statements and have been prepared from accounting
records, that, in all material respects, have been properly maintained.
As required under the Accounting Act, we also report that the Report
on the Bank’s activities includes, in all material respects, the information
required by Art. 49 of the Accounting Act and by the Decree of the Ministry of Finance dated 19 February 2009 on current and periodic information provided by issuers of securities and the conditions for recognition
as equivalent information required by the law of a non-Member State
(Official Journal from 2009, No 33, item 259) and the information
is consistent with the financial statements.
Signed on the Polish original
...........................................................
..........................................................
On behalf of KPMG Audyt Sp. z o. o.
ul. Chłodna 51, 00-867 Warsaw
Certified Auditor No. 9794
Mariola Szczesiak
On behalf of KPMG Audyt Sp. z o.o.
Stacy Ligas, Partner
17 February 2010
Warsaw
51
Opinion and Report
(cont)
1. General
1.3. Legal status
1.1. General information about the Bank
1.3.1 Share capital
The Bank was established for an indefinite period under the terms of its
articles of association dated 24 August 1995.
1.1.1. Bank’s name
1.1.2. Registered office
ul. Domaniewska 39a
02-672 Warsaw
The share capital of the Bank, according to the National Court Register,
amounted to PLN 223,000 thousand as at 31 December 2009 divided into
2,230 ordinary shares with a nominal value of PLN100 thousand each.
As at 31 December 2009, the shareholder structure was as follows:
(before 25 May 2009: ul. Chmielna 132 / 134, 00-805 Warsaw)
1.1.3. Registration in the National Court Register
Registration court:
District Court in Warsaw, XIII Commercial
Department of the National Court Register
Date: 12 July 2001
Registration number: 0000027441
Name of the
Shareholder
Bank Pekao S.A.
Holding Sp. z o.o.
Voting
rights
(%)
Nominal
value of
shares
PLN ‘000
Percentage
of share
capital
(%)
2,229 99.96%
1 0.04%
2,230 100.00%
222,900.0
100.0
223,000.0
99.96%
0.04%
100.00%
Number
of
shares
1.1.4. Tax Office and Provincial Statistical Office registration
NIP number: 527-10-28-697
REGON:
011183360
1.3.2. Related parties
The Bank is a member of the Bank Pekao S.A. Group, which belongs to
UniCredit Group.
1.2. Auditor information
1.3.3. Management of the Bank
The Management Board is responsible for management of the Bank.
Name: Registered office: Address:
Registration number:
Registration court:
Share capital:
NIP number:
Warsaw,
KRS: 0000104753
District Court for the Capital City Warsaw
in Warsaw, XII Commercial Department
of the National Court Register
PLN 125,000
526-10-24-841
KPMG Audyt Sp. z o.o. is entered in the register of entities authorised to
audit financial statements under number 458.
52
At 31 December 2009, the Management Board of the Bank was comprised of the following members:
• Irena Stocka – President of the Bank’s Management Board,
• Krzysztof Puchalski – Member of the Bank’s Management Board,
• Jerzy Tofil – Member of the Bank’s Management Board.
1.3.4. Scope of activities
The business activities listed in the Bank’s articles of association
include the following:
• granting credits secured by a mortgage;
• granting loans not secured by a mortgage, provided that a borrower
or a guarantor of repayment of the full principal and interest due is
the State Treasury, the NBP, a governments or central banks of
European Union member country, the Organization of Reconstruction
and Development,
• purchase of other banks’ claims with respect to credits granted and
secured by a mortgage, and purchase of claims not secured by mortgage, provided that the borrower or guarantor of repayment of the full
principal and interest due is an entity referred to above,
• issue of mortgage backed securities based on the Bank’s claims
with respect to credits granted secured by mortgage, and based on
purchased claims of other banks, originally entitled to the claims with
respect to credits granted and secured by a mortgage,
• issue of public mortgage backed securities based on the Bank’s claims
not secured by mortgage, provided that the borrower or guarantor of
repayment of the full principal and interest due is an entity referred
to above.
Additionally the Bank is illegible to perform the following activities:
• accepting term deposits,
• granting credits and loans,
• issuing bonds,
• holding securities,
• purchase of shares or shares of entities whose legal form guarantees
limited liability of the Bank up to the invested amount, provided
it services the activities performed by the Bank,
• maintenance of current accounts for investment projects using the
loans granted by the Bank,
• providing advisory services relating to real estates market, including
establishing banking mortgage value,
• management of Bank’s receivables or other banks’ receivables due to
entities referred to above, based on signed agreements,
• sale of Bank’s receivables secured by a mortgage and registered in
the mortgage backed securities collateral register, with restriction of
signed custodian agreement.
1.4. Prior period financial statements
The financial statements for the period ended 31 December 2008 were
audited by KPMG Audyt Sp. z o.o. and received an unqualified opinion.
The financial statements were approved at the General Meeting on
3 April 2009 where it was resolved to allocate the profit for the prior
financial year of PLN 18,720.0 thousand as follows:
• equity reserves capital PLN 1,497.6 thousand,
• other reserves capital PLN 17,222.4 thousand.
The closing balances as at 31 December 2008 have been properly
recorded as the opening balances of the audited year.
The financial statements were submitted to the Registry Court on
15 April 2009 and were published in Monitor Polski B No. 956
on 15 June 2009.
1.5. Audit scope and responsibilities
This report was prepared for the General Meeting of Pekao Bank
Hipoteczny S.A. seated in Warsaw, ul. Domaniewska 39a and relates to
the financial statements comprising: the statement of financial position
as at 31 December 2009, with total assets and total liabilities and
equity of PLN 1,835,991 thousand, the income statement for the year
then ended with a net profit of PLN 26,946 thousand and the statement
of comprehensive income for the year then ended with a total comprehensive income of PLN 25,552 thousand, the statement of changes in
equity for the year then ended with an increase in equity of PLN 25,552
thousand, the statement of cash flows for the year then ended with an
increase in cash amounting to PLN 4,278 thousand, and notes to the
financial statements, comprising of a summary of significant accounting
policies and other explanatory information.
The audited Bank prepares its financial statements in accordance
with International Financial Reporting Standards as adopted by the
European Union on the basis of the decision of General Meeting dated
31 January 2005.
The financial statements have been audited in accordance with
the contract dated 27 July 2009, concluded on the basis of the resolution of Supervisory Board dated 20 July 2009 on the appointment of
the auditor.
53
Opinion and Report
We conducted the audit in accordance with section 7 of the Accounting
Act and International Standards on Auditing.
We have conducted the interim audit in the Bank’s head office during
the period from 19 October 2009 to 27 October 2009.
We audited the financial statements in the Bank’s head office during
the period from 18 January 2010 to 12 February 2010.
Management of the Bank is responsible for the accuracy of the
accounting records and the preparation and fair presentation of the financial statements in accordance with International Financial Reporting
Standards as adopted by the European Union and with other applicable
regulations.
Management of the Bank and members of the Supervisory Board are
obliged to ensure that the financial statements and the Report on the
Bank’s activities are in compliance with the requirements set forth in
the Accounting Act.
54
(cont)
Our responsibility is to express an opinion and to prepare a supplementing report on the financial statements and whether the financial
statements are derived from properly maintained accounting records
based on our audit.
Management of the Bank submitted a statement dated the same
date as this report as to the true and fair presentation of the financial
statements presented for audit, which confirmed that there were no
undisclosed matters which could significantly influence the information
presented in the financial statements.
All our requests for additional documents and information necessary for
expressing our opinion and preparing the report have been fulfilled.
KPMG Audyt Sp. z o.o., the members of its Management Board and Supervisory Board and other persons involved in the audit of the financial
statements of the Bank fulfill independence requirements. The scope of
the work planned and performed has not been limited in any way. The
method and scope of our audit is detailed in working papers prepared
by us and retained in the offices of KPMG Audyt Sp. z o.o.
2. Financial analysis of the Bank
2.1. Summary of the financial statements
2.1.1. Statement of financial position
ASSETS
31.12.2009
PLN ‘000
% of total
assets
31.12.2008
PLN ‘000
% of total
assets
Cash and balances with Central Bank
Loans and advances to banks
Securities at fair value through profit and loss
Derivative assets held for risk management
Loans and advances to customers
Assets available for sale
Property, plant and equipment
Intangible assets
Other assets
– incl. deferred tax assets
TOTAL ASSETS
7,107
3,849
2,973
212
1,726,410
82,183
–
1,517
374
11,366
9,718
1,835,991
0.4
0.2
0.2
0.0
94.0
4.5
–
0.1
0.0
0.6
0.5
100.0
126
6,552
2,617
135
1,810,297
75,446
4,795
606
209
14,650
11,498
1,915,433
0.0
0.3
0.1
0.0
94.6
3.9
0.3
0.0
0.0
0.8
0.6
100.0
EQUITY AND LIABILTIES
31.12.2009
PLN ‘000
% of total
assets
31.12.2008
PLN ‘000
% of total
assets
586,482
932
23,061
11,962
922,244
592
3,451
1,548,724
31.9
0.1
1.3
0.7
50.1
0.0
0.2
84.3
674,319
11,879
23,759
12,546
925,791
326
5,098
1,653,718
35.2
0.6
1.2
0.7
48.4
0.0
0.3
86.4
223,000
11,744
23,322
2,255
26,946
287,267
1,835,991
12.2
0.6
1.3
0.1
1.5
15.7
100.0
223,000
10,246
6,100
3,649
18,720
261,715
1,915,433
11.6
0.5
0.3
0.2
1.0
13.6
100.0
Liabilities
Deposits from banks
Securities at fair value through profit and loss
Derivative liabilities held for risk management
Deposits from customers
Debt securities in issue
Provisions
Other liabilities
Total lialibilities
Equity
Share capital
Equity reserves
Other reserves
Revaluation fund
Net profit of the current period
Total equity
TOTAL LIABILITIES AND EQUITY
55
Opinion and Report
(cont)
2.1.2. Income statement
1.01.2009
- 31.12.2009
PLN ‘000
1.01.2008
- 31.12.2008
PLN ‘000
111,601
(66,534)
45,067
130,312
(81,715)
48,597
1,493
(328)
1,165
3,136
(556)
2,580
2,718
2,430
15
2,626
7,789
7,271
5,881
–
940
14,092
(21,964)
2,335
(894)
(20,523)
(24,578)
(16,815)
(576)
(41,969)
Operating profit
33,498
23,300
Profit before income tax
Income tax expense
Profit after tax
33,498
(6,552)
26,946
23,300
(4,580)
18,720
1.01.2009
- 31.12.2009
PLN ‘000
1.01.2008
- 31.12.2008
PLN ‘000
26,946
18,720
(889)
2,283
25,552
977
(5,141)
22,884
Interest income
Interest expense
Net interest income
Fee and commission income
Fee and commission expense
Net fee and commission income
Foreign exchange profit
Profit from financial instruments measured at fair value through profit and loss
Result on investment securities
Other operating income
General expenses
Net impairment result
Operating lease expenses
2.1.3. Statement of comprehensive income
Profit for the period
Other comprehensive income:
Net change in fair value of cash flow hedges transferred to profit or loss
Net change in fair value of available-for-sale financial assets
Total comprehensive income for the period
56
2.2. Selected financial ratios
Total assets (PLN ‘000)
Profit before income tax (PLN ‘000)
Profit for the period (PLN ‘000)
Shareholders’ equity (PLN ‘000) *
Return on equity
Receivables to total assets
Income generating assets to total assets
Interest bearing liabilities to total liabilities
Mortgage backed securities to total to equity
3. Detailed report
2009
2008
1,835,991
33,498
26,946
260,321
10.4%
94.2%
98.7%
82.8%
354.3%
1,915,433
23,300
18,720
242,995
7.7%
94.9%
98.8%
84.2%
381.0%
* excluding current-year net profit
2.3. Interpretation of selected financial ratios
Total assets amounted to PLN 1,835,991 thousand as at
31 December 2009 and decreased by PLN 79,442 thousand (or 4.1%)
compared to prior year. This was mainly caused by the decrease in net
loans and advances to customers by PLN 83,887 thousand (or 4.6%) and
on the liabilities side decrease in deposits from banks by PLN 87,837
thousand (or 13.0%).
In 2009 the net profit of the Bank increased by PLN 8,226 thousand
(or 43.9%) in comparison to the prior year. The increase in the net profit
resulted mainly from net income on impairment due to partial reversal of
the impairment allowance for the significant loan exposure and result on
disposal of assets for sale.
Increase of equity resulted from retaining net result for the year 2008 in
the amount PLN 18,720 thousand. Simultaneously, the share of liabilities
due to mortgage backed securities in the equity decreased by 26.7 p.p.
3.1. Proper operation of the accounting system
The Bank maintains current documentation describing the applied
accounting principles adopted by the Management Board to the extent
required by Art. 10 of the Accounting Act.
During the audit of the financial statements, we tested, on a sample
basis, the operation of the accounting system. Our assessment covered
in particular:
• appropriateness and consistency of the accounting principles used,
• correctness of the documentation of transactions,
• fairness, accuracy and verifiability of the accounting records, including
the matching of accounting entries with supporting documentation and
the financial statements,
• compliance of the adopted policies relating to the safeguarding of the
supporting documentation, the accounting records and the financial
statements with the Accounting Act.
On the basis of the work performed, we have not identified material
irregularities in the accounting system which have not been corrected
and that could have a material impact on the financial statements.
Our audit was not conducted for the purpose of expressing a comprehensive opinion on the operation of the accounting system.
3.2. Asset verification
The Bank performed a physical verification of assets and liabilities in
accordance with the requirements and time frame specified in Art. No. 26
of the Accounting Act and in the Decree of the Ministry of Finance dated
29 August 2008 on the specific accounting principles of banks (Official
Journal from 2008, No. 161, item 1002).
Net profit realised by the Bank results in higher profitability ratios.
Count differences have been recorded in the period covered by the
financial statements.
57
Opinion and Report
(cont)
3.3. Compliance with banking regulations
3.6. Report on the Bank’s activities
Based on our audit we have not identified any significant deviations in the
Bank’s compliance with the banking regulatory norm pertaining among
other to loan concentration, obligatory reserve and capital adequacy ratio.
The Report on the Bank’s activities includes, in all material respects, information required by Art. 49 of the Accounting Act and by the Decree of
the Ministry of Finance dated 19 February 2009 on current and periodic
information provided by issuers of securities and the conditions for recognition as equivalent information required by the law of a non-Member
State (Official Journal from 2009, No 33, item 259) and the information
is consistent with the financial statements.
3.4. Audit materiality
We have planned and applied an appropriate level of precision in conducting our audit procedures in order to obtain reasonable assurance
about whether the financial statements taken as a whole are free
of material misstatements.
3.5. Notes to the financial statements
3.7. Information on the opinion of the independent auditor
Based on our audit of the financial statements as at and for the year
ended 31 December 2009, we have issued an unqualified opinion:
All information included in the notes to the financial statements, comprising of a summary of significant accounting policies and other explanatory
notes, is, in all material respects, presented accurately and completely.
This information should be read in conjunction with the financial statements taken as a whole.
...........................................................
..........................................................
On behalf of KPMG Audyt Sp. z o. o.
Certified Auditor No. 9794
Mariola Szczesiak
On behalf of KPMG Audyt Sp. z o.o.
Stacy Ligas, Partner
17 February 2010
Warsaw
58
Sprawozdanie Finansowe
za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2009 r.
sporządzone wg Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej zatwierdzonych przez Unię Europejską
Wybrane dane finansowe dotyczące rocznego
jednostkowego sprawozdania finansowego
62
Noty do sprawozdania finansowego
Rachunek zysków i strat
63
Sprawozdanie z całkowitych dochodów
64
Sprawozdanie z sytuacji finansowej
65
Zestawienie zmian w kapitałach własnych
66
Sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych
67
Wprowadzenie do sprawozdania finansowego
68
a) Oświadczenie o zgodności
68
b) Podstawy sporządzenia sprawozdania finansowego
68
c) Waluty obce
69
d) Finansowe instrumenty pochodne
i rachunkowość zabezpieczeń
69
e) Aktywa i zobowiązania finansowe70
f) Kompensowanie finansowych instrumentów71
g) Utrata wartości71
h) Rzeczowe aktywa trwałe72
i) Wartości niematerialne72
j) Pozostałe składniki sprawozdania z sytuacji finansowej72
k) Odpis aktualizacyjny z tytułu utraty wartości
aktywów innych niż aktywa finansowe73
l) Kapitały własne73
m)Świadczenia pracownicze74
n) Wynik z tytułu odsetek74
o) Przychody i koszty z tytułu opłat i prowizji74
p) Wynik z pozycji wymiany74
q) Wynik na instrumentach finansowych wycenianych
do wartości godziwej przez wynik finansowy74
r) Pozostałe przychody i koszty operacyjne74
s) Podatek dochodowy75
t) Sprawozdawczość dotycząca segmentów działalności75
u) Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży oraz
działalność zaniechana75
v) Zmiany prezentacyjne w danych finansowych za 2008 rok75
76
1) Wynik z tytułu odsetek76
2) Wynik z tytułu prowizji i opłat76
3) Wynik z pozycji wymiany76
4) Wynik na operacjach instrumentami finansowymi wycenianymi
do wartości godziwej poprzez rachunek zysków i strat77
5) Wynik z inwestycji finansowych77
6) Pozostałe przychody operacyjne77
7) Ogólne koszty administracyjne77
8) Odpisy z tytułu trwałej utraty wartości78
9) Pozostałe koszty operacyjne78
10) Podatek dochodowy78
11) Zysk przypadający na jedną akcję78
12) Kasa, środki w banku centralnym79
13) Lokaty w innych bankach oraz kredyty i pożyczki
udzielone innym bankom
80
14) Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej
przez wynik finansowy
80
15) Kredyty i pożyczki udzielone klientom
82
16) Zmiana stanu rezerw na kredyty i pożyczki
82
17) Pozostałe aktywa finansowe
83
18) Aktywa przeznaczone do sprzedaży oraz
działalność zaniechana
84
19) Rzeczowe aktywa trwałe
84
20) Wartości niematerialne
85
21) Inne aktywa
85
22) Zobowiązania wobec banków
87
23) Zobowiązania finansowe wyceniane w wartości
godziwej przez wynik finansowy
88
24) Zobowiązania wobec klientów
88
25) Zobowiązania z tytułu emisji własnych
88
26) Rezerwy
90
27) Inne zobowiązania
90
28) Kapitał własny
90
29) Rachunkowość zabezpieczeń
92
30) Wartość godziwa
93
31) Płatności z tytułu umowy najmu
94
32) Sprawozdawczość dotycząca segmentów działalności
95
33) Zobowiązania warunkowe
95
34) Aktywa stanowiące zabezpieczenie
96
35) Gotówka i jej ekwiwalenty
96
36) Jednostki powiązane
97
37) Umowy znaczące dla Banku, umowy współpracy, kooperacji 99
38) Zdarzenia po dacie bilansowej
99
39)Główne wartości szacunkowe stosowane w polityce księgowej 99
40)Raport ryzyka
99
41) Zarządzanie kapitałem własnym
112
61
Wybrane dane finansowe dotyczące rocznego jednostkowego
sprawozdania finansowego
w tys. zł
Wyszczególnienie
Wynik z tytułu prowizji
Zysk brutto
Zysk netto
Suma bilansowa
Należności od klientów netto
Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych
Kapitał własny
Kapitał zakładowy
Liczba akcji
Wartość księgowa na jedną akcję (w zł / EUR)
Zysk na jedną akcję * (w zł / EUR)
2009
45 067
1 165
33 498
33 498
26 946
1 835 991
1 726 410
922 244
586 482
287 267
223 000
2 230
129
12,08
17,43%
w tys. EUR
2008
48 597
2 580
23 300
23 300
18 720
1 915 433
1 810 297
925 791
674 319
261 715
223 000
2 230
117
8,39
15,03%
2009
10 383
268
7 717
7 717
6 208
446 909
420 235
224 489
142 759
69 925
54 282
2 230
31
2,94
17,43%
2008
13 759
730
6 597
6 597
5 300
459 072
433 874
221 885
161 614
62 725
53 446
2 230
28
2,01
15,03%
* Zysk na jedną akcję wyliczony na podstawie średniej ważonej liczby akcji
Dla celów ustalenia wielkości w EUR zastosowano następujące kursy:
– dla pozycji bilansowych – 4,1082 kurs NBP z dnia 31.12.2009 r. oraz 4,1724 kurs NBP z dnia 31.12.2008 r.
– dla pozycji rachunku zysków i strat – 4,3406 kurs wyliczony jako średnia z kursów średnich NBP, obowiązujących na ostatni dzień każdego miesiąca 2009 roku, 3,5321 kurs wyliczony jako
średnia z kursów średnich NBP, obowiązujących na ostatni dzień każdego miesiąca 2008 roku.
62
Rachunek zysków i strat
Za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2009
W tysiącach zł
Nota
2009
2008
Razem
Razem
Koszty odsetek
1
1
1
111 601
-66 534
45 067
130 312
-81 715
48 597
2
2
2
1 493
-328
1 165
3 136
-556
2 580
Wynik na operacjach instrumentami finansowymi wycenianymi do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat
Wynik z inwestycji finansowych
Pozostałe przychody operacyjne
3
4
5
6
2 718
2 430
15
2 626
7 789
7 271
5 881
0
940
14 092
Odpisy z tytułu trwałej utraty wartości
Pozostałe koszty operacyjne
7
8
9
-21 964
2 335
-894
-20 523
-24 578
-16 815
-576
-41 969
33 498
23 300
Zysk brutto
33 498
23 300
Obowiązkowe obciążenie wyniku finansowego
Zysk netto
10
-6 552
26 946
-4 580
18 720
Zysk na jedną akcję (zł)
11
12,08
8,39
63
(cd.)
Sprawozdanie z całkowitych dochodów
W tysiącach zł
2009
2008
Zysk netto za okres sprawozdawczy
Pozostałe całkowite dochody netto:
Wycena aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży
Wycena instrumentów zabezpieczających
26 946
18 720
889
-2 283
-977
5 141
Całkowity dochód za okres sprawozdawczy
25 552
22 884
64
Sprawozdanie z sytuacji finansowej
Na dzień 31 grudnia 2009
W tysiącach zł
Nota
2009
2008
Aktywa
Kasa, środki w banku centralnym
Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy
12
13
14
29
15
7 107
3 849
2 973
212
1 726 410
126
6 552
2 617
135
1 810 297
Rzeczowe aktywa trwałe
Wartości niematerialne
Inne aktywa
w tym aktywa z tytułu podatku odroczonego
Aktywa razem
17
18
19
20
21
21a
82 183
0
1 517
374
11 366
9 718
1 835 991
75 446
4 795
606
209
14 650
11 498
1 915 433
22
23
29
24
25
26
27
586 482
932
23 061
11 962
922 244
592
3 451
1 548 724
674 319
11 879
23 759
12 546
925 791
326
5 098
1 653 718
28
28
28
28
28
223 000
11 744
23 322
2 255
0
26 946
287 267
1 835 991
223 000
10 246
6 100
3 649
0
18 720
261 715
1 915 433
Zobowiązania
Zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy
Zobowiązania wobec klientów
Rezerwy
Inne zobowiązania
Zobowiązania razem
Kapitał własny
Kapitał zakładowy
Kapitał zapasowy
Kapitał rezerwowy
Zysk z lat ubiegłych
Zysk roku bieżącego
Kapitał własny
Zobowiązania i kapitał własny razem
65
(cd.)
Zestawienie zmian w kapitałach własnych
W tysiącach zł
Saldo na 31 grudnia 2008
Saldo na 1 stycznia 2009
Zmiana wartości netto aktywów dostępnych do
sprzedaży, po opodatkowaniu
Zmiana wyniku z tytułu wyceny instrumentów
zabezpieczających, po opodatkowaniu
Podział wyniku finansowego
Zysk netto roku bieżącego
Nota
Kapitał
akcyjny
Kapitał
zapasowy
Kapitał
rezerwowy
Kapitał
z aktualizacji
wyceny
Zysk z lat
ubiegłych
i roku bieżącego
28
223 000
223 000
10 246
10 246
6 100
6 100
3 649
3 649
18 720
18 720
28
0
0
0
889
0
28
0
0
0
-2 283
0
0
0
223 000
1 498
0
11 744
17 222
0
23 322
0
2 255
-18 720
26 946
26 946
287 267
Nota
Kapitał
akcyjny
Kapitał
zapasowy
Kapitał
rezerwowy
Kapitał
z aktualizacji
wyceny
Zysk z lat
ubiegłych
i roku bieżącego
28
223 000
223 000
8 906
8 906
6 100
6 100
-515
-515
16 751
16 751
28
0
0
0
-977
0
28
0
0
0
5 141
0
0
0
0
223 000
0
1 340
0
10 246
0
0
0
6 100
0
0
0
3 649
-15 411
-1 340
18 720
18 720
261 715
W tysiącach zł
Zmiana wartości netto aktywów dostępnych do
sprzedaży, po opodatkowaniu
Zmiana wyniku z tytułu wyceny instrumentów
zabezpieczających, po opodatkowaniu
Dywidenda dla akcjonariuszy za rok 2007
Podział wyniku finansowego
Zysk netto roku bieżącego
66
Sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych
W tysiącach zł
2009
2008
Zysk netto
Korekty razem
Amortyzacja
Odsetki i udziały w zyskach(dywidendy)
Zapłacony podatek dochodowy
26 946
390 323
452
54 355
-4 444
18 720
102 535
790
127 505
-5 937
Zyski / straty ze sprzedaży inwestycji
Zmiana stanu odpisów na utratę wartości
Zmiana stanu aktywów dostępnych do sprzedaży
Zmiana stanu należności od banków i klientów
Zmiana stanu innych aktywów
Zmiana stanu zobowiązań od banków i klientów
Zmiana stanu innych zobowiązań
Przepływy netto z działalności operacyjnej
2
-2 614
-3 039
86 501
2 786
266 234
-9 910
417 269
-19
16 592
20 304
-273 689
46 017
147 991
22 981
121 255
-1 593
62
1 096
-435
-417
38
865
486
0
-354 654
0
-57 902
-412 556
-15 411
0
-40 000
-70 787
-126 198
4 278
6 678
10 956
4 278
-4 457
11 135
6 678
-4 457
Działalność operacyjna
DZIAŁALNOŚĆ INWESTYCYJNA
Nabycie rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych
Zbycie rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych
Inne wpływy związane z działalności inwestycyjną
Przepływy netto z działalności inwestycyjnej
DZIAŁALNOŚC FINANSOWA
Dywidendy wypłacone
Spłata długoterminowych kredytów i pożyczek
Wykup papierów wartościowych własnej emisji
Zapłacone odsetki z tytułu finansowania banku
Przepływy netto z działalności finansowej
Przepływy pieniężne netto razem
Środki pieniężne na początek okresu
Środki pieniężne na koniec okresu
Bilansowa zmiana stanu środków pieniężnych
67
(cd.)
Wprowadzenie do sprawozdania
finansowego
Znaczące zasady rachunkowości
Pekao Bank Hipoteczny S.A. ma siedzibę w Warszawie, ul. Domaniewska 39A,
02-672 Warszawa (do dnia 30 marca 2009 r. ul. Chmielna 132 / 134,
00-805 Warszawa. Rejestracja w KRS nastąpiła 25 maja 2009 r.).
Bank jest wpisany do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru
Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy,
XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem
KRS: 0000027441.
Sprawozdanie finansowe Banku przedstawia rzetelnie i jasno sytuację majątkową i finansową Banku na dzień 31 grudnia 2009 r., wynik finansowy
oraz przepływy pieniężne za rok obrotowy kończący się tego dnia, zostało
sporządzone, we wszystkich istotnych aspektach, zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (MSSF UE), które zostały
zatwierdzone przez Unię Europejską, jest zgodne z wpływającymi na treść
sprawozdania finansowego przepisami prawa i postanowieniami statutu
Banku oraz zostało sporządzone na podstawie prawidłowo prowadzonych,
we wszystkich istotnych aspektach, ksiąg rachunkowych.
Sprawozdanie finansowe Banku za rok kończący się 31 grudnia 2009 r.
zawiera dane jednostkowe Banku.
Jednostką dominującą dla Banku jest Bank Pekao S.A.
Bank należy do Grupy Kapitałowej Banku Pekao S.A. i jego sprawozdania
finansowe na potrzeby nadzoru są konsolidowane z Bankiem Pekao S.A.
a) Oświadczenie o zgodności
Bank sporządza niniejsze sprawozdanie finansowe zgodnie z uchwałą
Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy z dnia 31 stycznia 2005 r.
podjętą stosownie do zapisów art. 45 ust.1b i ust.1c ustawy z dnia
29 września 1994 r. o rachunkowości.
b) Podstawy sporządzenia sprawozdania finansowego
Sprawozdania Grupy Kapitałowej Banku Pekao S.A. podlegają konsolidacji
bezpośrednio ze sprawozdaniami finansowymi większościowego akcjonariusza Banku Pekao S.A. Grupa Kapitałowa Banku Pekao S.A. stanowi
część Grupy Kapitałowej UniCredit (UCG).
Pekao Bank Hipoteczny S.A. działa jako bank specjalistyczny i wykonuje
wyłącznie czynności określone w Ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r.
o listach zastawnych i bankach hipotecznych (tekst jednolity: Dz.U.
z 2003 roku, Nr 99, poz. 919, z późn. zm.).
Do podstawowych czynności Banku należy:
1. udzielanie kredytów zabezpieczonych hipoteką,
2. udzielanie kredytów niezabezpieczonych hipoteką, o których mowa
w art. 3 ust. 2 Ustawy,
3. nabywanie wierzytelności innych banków z tytułu udzielonych przez
nie kredytów zabezpieczonych hipoteką oraz wierzytelności z tytułu
kredytów niezabezpieczonych hipoteką, o których mowa w pkt 2,
4. emitowanie hipotecznych listów zastawnych, których podstawę
stanowią:
– wierzytelności Banku z tytułu udzielonych kredytów zabezpieczonych
hipoteką,
– nabyte wierzytelności innych banków z tytułu udzielonych przez nie
kredytów zabezpieczonych hipoteką,
5. emitowanie publicznych listów zastawnych, których podstawę stanowią:
– wierzytelności Banku z tytułu udzielonych kredytów niezabezpieczonych hipoteką, o których mowa w pkt 2,
– nabyte przez Bank wierzytelności innych banków z tytułu udzielonych przez nie kredytów niezabezpieczonych hipoteką, o których
mowa w pkt 2.
68
Sprawozdanie finansowe zostało sporządzane w złotych polskich,
w zaokrągleniu do tysiąca złotych.
Sprawozdanie finansowe przygotowane zostało w oparciu o koncepcję
kosztu historycznego, oprócz pochodnych instrumentów finansowych
oraz aktywów dostępnych do sprzedaży. Pozostałe składniki aktywów
i zobowiązań finansowych (w tym kredyty) wykazywane są wg wartości
zamortyzowanego kosztu pomniejszonej o odpisy z tytułu utraty wartości.
Sporządzenie sprawozdania finansowego zgodnie z MSSF UE wymaga od
kierownictwa dokonania subiektywnych ocen, estymacji i przyjęcia założeń,
które wpływają na stosowane zasady rachunkowości oraz na prezentowane
kwoty aktywów i pasywów oraz przychodów i kosztów. Szacunki i założenia
dokonywane są w oparciu o dostępne dane historyczne oraz szereg innych
czynników, które są uważane za właściwe w danych warunkach. Wyniki
tworzą podstawę do dokonywania szacunków odnośnie wartości aktywów
i pasywów, których nie da się określić w jednoznaczny sposób na podstawie
innych źródeł. Wyniki rzeczywiste mogą się różnić od wartości szacunkowych.
Szacunki i założenia podlegają bieżącym przeglądom. Korekty w szacunkach są rozpoznawane w okresie, w którym dokonano zmiany szacunku
pod warunkiem, że korekta dotyczy tylko tego okresu lub w okresie,
w którym dokonano zmiany i okresach przyszłych, jeśli korekta wpływa
zarówno na bieżący, jak i przyszłe okresy.
Zasady rachunkowości przedstawione poniżej zostały zastosowane
dla wszystkich okresów sprawozdawczych zaprezentowanych
w sprawozdaniu finansowym.
W okresie objętym sprawozdaniem finansowym Bank nie dokonał
istotnych zmian zasad rachunkowości w stosunku do zasad przyjętych
w poprzednim okresie. Zmiany wynikające z nowelizacji MSR nie miały
znaczącego wpływu na wycenę aktywów i zobowiązań Banku.
Standardy i Interpretacje oczekujące na zatwierdzenie przez
Unię Europejską:
• Zmiany do MSSF 1, Zastosowanie MSSF po raz pierwszy – Dodatkowe
zwolnienia dla jednostek stosujących MSSF po raz pierwszy, obowiązujące za okresy sprawozdawcze rozpoczynające się z dniem 1 stycznia
2010 roku lub po tej dacie,
• Zmiany do MSSF 2, Płatności w formie akcji – Transakcje płatności
w formie akcji w ramach grupy rozliczane w środkach pieniężnych,
obowiązujące za okresy sprawozdawcze rozpoczynające się z dniem
1 stycznia 2010 roku lub po tej dacie,
• MSSF 9, Instrumenty finansowe, obowiązujący za okresy sprawozdawcze rozpoczynające się z dniem 1 stycznia 2013 roku lub po tej dacie,
• Zaktualizowany MSR 24, Ujawnianie Informacji na temat podmiotów
powiązanych, obowiązujący za okresy sprawozdawcze rozpoczynające
się z dniem 1 stycznia 2011 roku lub po tej dacie,
• Zmiany do MSR 32, Klasyfikacja praw poboru, obowiązujące za okresy
sprawozdawcze rozpoczynające się z dniem 1 lutego 2010 roku lub
po tej dacie,
• KIMSF 19, Wygaśnięcie zobowiązań finansowych w związku
z wyemitowaniem instrumentów kapitałowych, obowiązujący
za okresy sprawozdawcze rozpoczynające się z dniem 1 lipca 2010
roku lub po tej dacie.
Zmiany do MSSF UE wprowadzone w 2009 r. zawierają 15 zmian do
12 standardów, obowiązujące w większości za okresy sprawozdawcze
rozpoczynające się z dniem 1 stycznia 2010 roku lub po tej dacie.
Bank uważa, że zastosowanie niniejszych standardów i interpretacji nie
będzie miało znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe w okresie
ich początkowego zastosowania.
c) Waluty obce
Transakcje w walutach obcych
Transakcje w walutach obcych Bank przelicza po kursie obowiązującym
w dniu transakcji.
Wynikające z tych transakcji aktywa i zobowiązania pieniężne oraz aktywa
i zobowiązania pozabilansowe wynikające z transakcji na instrumentach
pochodnych przeliczane są po kursie średnim obowiązującym w danym
dniu. Różnice kursowe powstające z przeliczenia rozpoznawane są
w rachunku zysków i strat.
d) Finansowe instrumenty pochodne i rachunkowość
zabezpieczeń
Bank, zgodnie z przepisami ustawy o listach zastawnych i bankach
hipotecznych, wykorzystuje pochodne instrumenty finansowe w celu
zabezpieczenia przed ryzykiem walutowym i ryzykiem stóp procentowych.
Instrumenty pochodne spełniające wymogi rachunkowości zabezpieczeń
są rozliczane zgodnie z zasadami rachunkowości zabezpieczeń. Instrumenty pochodne, które nie podlegają zasadom wyceny zgodnie z zasadami
rachunkowości zabezpieczeń, klasyfikowane są jako instrumenty przeznaczone do obrotu i wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy.
Podstawę do wyznaczenia wartości godziwej instrumentu finansowego
przy początkowym ujęciu stanowi cena transakcyjna (tj. wartość godziwa
uiszczonej lub otrzymanej zapłaty). Po początkowym ujęciu instrumenty
pochodne są wyceniane w wartości godziwej bez uwzględniania kosztów
transakcji, które będą poniesione przy ich sprzedaży. Wartość godziwa
ustalana jest na podstawie cen rynkowych lub oparta jest na technice
wyceny, której zmienne zawierają wyłącznie dane pochodzące z możliwych do obserwacji rynków. Do wyceny wartości godziwej instrumentu
zabezpieczającego CIRS zostały zastosowane znane na koniec okresu
sprawozdawczego stawki oprocentowania i marż rynkowych. Zgodnie
z przepisami ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych Bank ma
ograniczenia w przeprowadzaniu transakcji dotyczącej tego instrumentu.
Bank stosuje rachunkowość zabezpieczeń, uwzględniając przy wycenie
zabezpieczanych aktywów lub pasywów wartość nabytych dla ich
zabezpieczenia instrumentów finansowych oraz zmiany ich wartości,
jeśli spełnione są poniższe warunki:
(i) w momencie ustanowienia zabezpieczenia formalnie wyznacza się i dokumentuje powiązanie zabezpieczające, jak również cel zarządzania ryzykiem
oraz strategię ustanowienia zabezpieczenia. Dokumentacja zawiera
identyfikację instrumentu zabezpieczającego, zabezpieczanej pozycji lub
transakcji oraz charakter zabezpieczanego ryzyka. Bank określa, w jaki
sposób będzie oceniał skuteczność instrumentu zabezpieczającego w równoważeniu zmian przepływów środków pieniężnych z tytułu zabezpieczanej
transakcji w zakresie ograniczenia ryzyka, przed którym się zabezpiecza,
(ii)zabezpieczający instrument finansowy będący przedmiotem kontraktu
i zabezpieczane za jego pomocą aktywa lub pasywa charakteryzują
się podobnymi cechami, a w szczególności wartością nominalną, datą
zapadalności, wrażliwością na zmiany stopy procentowej lub na zmiany
kursu waluty,
(iii) Bank przewiduje, że zabezpieczenie będzie odznaczało się wysoką skutecznością w równoważeniu przepływów środków pieniężnych, zgodnie
z udokumentowaną strategią zarządzania ryzykiem, dotyczącą tego
konkretnego powiązania zabezpieczającego,
(iv) zabezpieczenie jest na bieżąco wyceniane, (co najmniej na koniec
miesiąca sprawozdawczego) i stwierdza się jego skuteczność w całym
okresie jego wykorzystania.
69
Zabezpieczenie takie jest osiągane poprzez zestawienie i dopasowanie
przyszłych zmiennych przepływów odsetkowych wygenerowanych z pozycji zabezpieczanej i instrumentów pochodnych zabezpieczających.
e) Aktywa i zobowiązania finansowe
Klasyfikacja
Bank klasyfikuje instrumenty finansowe do następujących kategorii:
(a) Składniki aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych
wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy
Kategoria ta zawiera instrumenty pochodne, które nie są instrumentami
pochodnymi sklasyfikowanymi jako instrumenty zabezpieczające.
(b) Inwestycje utrzymywane do terminu wymagalności
Są to aktywa finansowe niebędące instrumentami pochodnymi,
z ustalonymi lub możliwymi do określenia płatnościami oraz o ustalonym
terminie wymagalności, względem których Bank ma stanowczy zamiar
i jest w stanie utrzymać w posiadaniu do upływu terminu wymagalności.
W przypadku sprzedaży lub przekwalifikowania inwestycji utrzymywanych
do terminu wymagalności o wartości większej niż nieznaczna w stosunku
do całkowitej kwoty inwestycji utrzymywanych do terminu wymagalności
przed terminem wymagalności, cała kategoria inwestycji podlega przeklasyfikowaniu do kategorii aktywów dostępnych do sprzedaży. W takim
przypadku przez okres 2 lat Bank nie może kwalifikować do kategorii
inwestycji utrzymywanych do terminu wymagalności żadnych aktywów
finansowych.
W okresie objętym sprawozdaniem finansowym Bank nie klasyfikował
instrumentów finansowych do kategorii inwestycji utrzymywanych do
terminu wymagalności.
(c) Pożyczki i należności
Pożyczki i należności są aktywami finansowymi niebędącymi instrumentami pochodnymi, z ustalonymi lub możliwymi do określenia płatnościami,
które nie są kwotowane na aktywnym rynku. Pożyczki i należności powstają w sytuacji, gdy Bank udziela finansowania klientowi w celu innym
niż wygenerowanie krótkoterminowych zysków. Do kategorii pożyczek
i należności należą kredyty i pożyczki udzielone innym bankom oraz
klientom, włączając skupione wierzytelności.
(d) Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży
Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży są to aktywa finansowe
niebędące instrumentami pochodnymi, które zostały wyznaczone jako
dostępne do sprzedaży lub niebędące (a) pożyczkami i należnościami,
(b) inwestycjami utrzymywanymi do terminu wymagalności ani
(c) aktywami finansowymi wycenianymi w wartości godziwej przez
wynik finansowy.
70
(cd.)
Ujmowanie
Bank ujmuje składnik aktywów lub zobowiązanie finansowe w sprawozdaniu z sytuacji finansowej tylko wtedy, gdy staje się stroną umowy tego
instrumentu. Standaryzowaną transakcję kupna lub sprzedaży składnika
aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik
finansowy, aktywów finansowych utrzymywanych do terminu wymagalności oraz aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży, ujmuje się
w sprawozdaniu z sytuacji finansowej na dzień rozliczenia transakcji.
Metoda ta jest stosowana w sposób jednolity w stosunku do wszystkich
transakcji kupna i sprzedaży aktywów finansowych. Kredyty są rozpoznawane w momencie wypłaty środków do kredytobiorcy.
Składnik aktywów finansowych jest wyłączany ze sprawozdania z sytuacji
finansowej w momencie, gdy wygasają umowne prawa do przepływów
pieniężnych ze składnika aktywów finansowych lub w momencie, gdy
Bank przenosi umowne prawa do otrzymania przepływów pieniężnych
ze składnika aktywów finansowych.
Wycena
W momencie początkowego ujęcia składnik aktywów finansowych lub
zobowiązań finansowych wycenia się w wartości godziwej, powiększonej
w przypadku składnika aktywów lub zobowiązań finansowych niesklasyfikowanych jako wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy
o koszty transakcji, które mogą być bezpośrednio przypisane do nabycia
lub emisji składnika aktywów finansowych lub zobowiązania finansowego.
Po początkowym ujęciu, Bank wycenia aktywa finansowe, w tym instrumenty pochodne będące aktywami, w wartości godziwej, nie dokonując
pomniejszania o koszty transakcji, jakie mogą być poniesione przy
sprzedaży lub innym sposobie wyzbycia się aktywów, za wyjątkiem
(a) pożyczek i należności, które wycenia się według zamortyzowanego
kosztu z zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej,
(b) inwestycji utrzymywanych do terminu wymagalności, które wycenia
się według zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem metody efektywnej
stopy procentowej.
Wycena wartości godziwej pochodnych instrumentów finansowych
przeprowadzana jest w oparciu o dyskontowanie przyszłych przepływów
pieniężnych dyskontowanych przy zastosowaniu krzywych swapowych.
Wartość godziwa instrumentów finansowych jest oparta na kwotowanych cenach rynkowych bez pomniejszenia z tytułu kosztów transakcji.
Jeżeli cena rynkowa nie jest dostępna, wartość godziwa instrumentu jest
szacowana z wykorzystaniem modeli wyceny lub technik dyskontowania
przepływów pieniężnych.
Po początkowym ujęciu zobowiązania finansowe są wyceniane według
zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem metody efektywnej stopy
procentowej, za wyjątkiem: zobowiązań finansowych wycenianych
w wartości godziwej przez wynik finansowy. Takie zobowiązania,
w tym instrumenty pochodne będące zobowiązaniami, wycenia się
w wartości godziwej.
Aktywa i zobowiązania finansowe wyznaczone jako pozycje zabezpieczane
podlegają wycenie zgodnie z zasadami rachunkowości zabezpieczeń
opisanymi w punkcie d wprowadzenia do sprawozdania finansowego
oraz w nocie 29.
Zyski i straty wynikające z wyceny w terminie późniejszym
Zyski lub straty wynikające ze zmiany wartości godziwej składnika aktywów finansowych lub zobowiązania finansowego, niestanowiących części
powiązania zabezpieczającego, ujmuje się w następujący sposób:
(a)Zyski lub straty wynikające ze składnika aktywów finansowych lub zobowiązania finansowego, kwalifikowanego jako wyceniane w wartości
godziwej przez wynik finansowy, ujmuje się w wyniku na operacjach
instrumentami finansowymi wycenianymi do wartości godziwej przez
rachunek zysków i strat.
(b)Zyski lub straty wynikające ze składnika aktywów finansowych
zaliczonego do dostępnych do sprzedaży, ujmuje się bezpośrednio
w kapitale własnym, poprzez zestawienie zmian w kapitale własnym,
z wyjątkiem odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości do
momentu wyłączenia składnika aktywów finansowych ze sprawozdania
z sytuacji finansowej, kiedy skumulowane zyski lub straty poprzednio
ujęte w kapitale własnym ujmuje się w wyniku z inwestycji finansowych. Odsetki wyliczone przy zastosowaniu metody efektywnej stopy
procentowej ujmuje się w przychodach z tytułu odsetek.
f) Kompensowanie finansowych instrumentów
Składnik aktywów finansowych i zobowiązań finansowych kompensuje się
i wykazuje w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w kwocie netto wtedy
i tylko wtedy, gdy istnieje ważny tytuł prawny do dokonania kompensaty
ujętych kwot oraz w przypadku, gdy rozliczenie ma zostać dokonane
w kwocie netto albo realizacja składnika aktywów i wykonanie zobowiązania następuje jednocześnie.
g) Utrata wartości
Aktywa wyceniane według zamortyzowanego kosztu
Na każdy dzień bilansowy Bank ocenia, czy istnieją obiektywne dowody
utraty wartości składników aktywów finansowych lub grupy aktywów
finansowych. Utrata wartości składnika lub grupy aktywów występuje
wyłącznie wtedy, gdy istnieją obiektywne przesłanki utraty wartości
na skutek wydarzeń, które nastąpiły po początkowym ujęciu danego
składnika aktywów („zdarzenie powodujące stratę”) oraz gdy zdarzenia
te mają wpływ na oczekiwane przepływy pieniężne dotyczące tych aktywów, a przepływy te można wiarygodnie oszacować.
Utrata wartości ekspozycji kredytowych
Identyfikacja przesłanek utraty wartości
Identyfikacja przesłanek utarty wartości dokonywana jest na bieżąco
w oparciu o obiektywne przesłanki ilościowe i jakościowe z uwzględnieniem oceny sytuacji finansowej klienta, jakości współpracy z Bankiem
oraz jego otoczenia biznesowo-prawnego. Identyfikacja występowania
przesłanek utraty wartości dokonywana jest w oparciu o wewnętrzne
zasady oceny ryzyka niewywiązania się kredytobiorcy z zobowiązań
wobec Banku.
Do obiektywnych przesłanek utraty wartości aktywów finansowych Bank
zalicza między innymi informacje o następujących zdarzeniach powodujących stratę:
– wystąpienie istotnego opóźnienia w spłacie odsetek lub części kapitału,
– pogorszenie się sytuacji ekonomiczno-finansowej kredytobiorcy,
– przyznanie pożyczkobiorcy przez Bank, ze względów ekonomicznych
lub prawnych wynikających z trudności finansowych pożyczkobiorcy,
udogodnienia, którego w innym przypadku Bank by nie udzielił,
– niewywiązywanie się kredytobiorcy z innych zobowiązań niż zobowiązania wobec Banku,
– przekazanie nieprawdziwych informacji lub popełnienie innego czynu
karalnego,
– egzekucja z wniosku innego wierzyciela / wpis hipoteki przymusowej,
– zakwestionowanie wierzytelności Banku w drodze sądowej,
– złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości dłużnika lub o wszczęcie
postępowania naprawczego
W przypadku wystąpienia istotnego opóźnienia w spłacie odsetek
lub części kapitału, przesłanką utraty wartości w ocenie Banku, jest
90-dniowe opóźnienie spłaty znaczącej kwoty należności.
W przypadku zidentyfikowania przesłanek utraty wartości łączne zaangażowanie kredytobiorcy podlega wycenie pod kątem utraty wartości.
Bank dokonuje podziału należności kredytowych ze względu na wystąpienie zdarzeń powodujących stratę na:
• Portfel default – obejmujący wszystkie kredyty, w przypadku których
zidentyfikowano przesłanki utraty wartości (tzw. kredyty default),
• Portfel non-default obejmujący wszystkie kredyty, w przypadku
których nie zidentyfikowano przesłanek utraty wartości (tzw. kredyty
non-default).
Ustalenie odpisów aktualizujących
W portfelu default Bank szacuje utratę wartości kredytów przez porównanie wartości bilansowej kredytu z wartością bieżącą oczekiwanych
przyszłych przepływów pieniężnych zdyskontowanych z zastosowaniem
efektywnej stopy procentowej. Jako przepływy Bank uwzględnia środki
pochodzące ze spłat dokonywanych przez klienta, spłat związanych
z zabezpieczeniem oraz innych wpłat na poczet kredytu. W przypadku spłat
71
dokonywanych z zabezpieczeń, tj. sprzedaży nieruchomości, szacunki
uwzględniają wartość zabezpieczenia, którą Bank spodziewa się uzyskać
w procesie wymuszonej przez Bank sprzedaży zabezpieczenia przez
klienta lub w procesie windykacji, pomniejszoną o koszty tego procesu.
Określając powyższe elementy, Bank opiera swoje szacunki na planach
i prognozach finansowych dostarczonych przez klientów, założeniach
procesów restrukturyzacji kredytów uzgodnionych z klientami, ocenie
realności wysokości i terminów kwot uzyskanych w procesie windykacji
zabezpieczeń oraz innych informacjach uzyskanych w trakcie monitorowania kredytu.
W przypadku, kiedy po dokonaniu szacunków, Bank nie stwierdzi na
kredycie z portfela default utraty wartości, jest on klasyfikowany do oszacowania odpisu aktualizującego wg zasad obowiązujących dla portfela
non-default.
Na portfel non-default, obejmujący kredyty, w przypadku których nie
zidentyfikowano przesłanek utraty wartości oraz kredyty z portfela default
bez stwierdzonej utraty wartości, Bank tworzy odpis na straty poniesione,
lecz niezidentyfikowane (IBNR). Odpis z tytułu IBNR odzwierciedla poziom
straty kredytowej, który wystąpił na skutek zaistnienia zdarzeń utraty
wartości, które nie zostały zidentyfikowane przez Bank do dnia bilansowego, ustalonej na podstawie historii strat dla kredytów o podobnych
charakterystykach ryzyka.
Kalkulacja tych odpisów opiera się na oszacowaniu wartości bieżącej
oczekiwanych przepływów pieniężnych poszczególnych ekspozycji z danego koszyka kredytowego oraz porównaniu jej z wartościami bilansowymi
tych ekspozycji. Szacując wysokość oczekiwanych przepływów, Bank bierze pod uwagę wartość rynkową zabezpieczeń poszczególnych ekspozycji
oraz stosuje następujące parametry charakteryzujące koszyki kredytowe,
do których zaliczane są poszczególne ekspozycje:
– prawdopodobieństwo wystąpienia w danym koszyku ekspozycji zagrożonych utratą wartości,
– stopa „uzdrowień” ekspozycji z danego koszyka kredytowego,
– stopa odzysku z tytułu spłat dokonywanych przez klientów z danego
koszyka kredytowego,
– stopa odzysku z tytułu realizacji zabezpieczeń ekspozycji kredytowych
z danego koszyka kredytowego,
– szacowany okres windykacji zabezpieczeń ekspozycji kredytowych,
– współczynnik pokrycia odpisem aktualizacyjnym kredytów, na których
przed rokiem były stwierdzone zdarzenia powodujące stratę, a wyliczane odpisy indywidualne oraz IBNR były równe zeru.
Większość z wyżej wymienionych parametrów ustalana jest przez Bank
empirycznie w oparciu o dane historyczne, które są korygowane na podstawie danych pochodzących z bieżących obserwacji, tak, aby uwzględnić
oddziaływanie bieżących warunków oraz wyłączyć czynniki mające wpływ
w okresie historycznym, które nie występują obecnie.
72
(cd.)
Ze względu na brak wystarczających danych historycznych, niektóre z powyższych parametrów są ustalane (lub korygowane) ekspercko w oparciu
o wiedzę i doświadczenie pracowników Banku.
W szacunkach odpisów Bank nie ujmuje strat oczekiwanych na skutek
przyszłych zdarzeń, bez względu na stopień prawdopodobieństwa ich
zajścia.
Należności prezentowane są w sprawozdaniu z sytuacji finansowej
w wartościach netto, tj. wartości brutto (obejmującej: kapitał kredytu, odsetki, nierozliczone prowizje) pomniejszonej o odpisy aktualizujące z tytułu
utraty wartości. Kwota straty obciąża pozycję odpisów z tytułu trwałej utraty
wartości w rachunku zysków i strat bieżącego okresu. Jeśli w następnym
okresie strata z tytułu utraty wartości ulegnie zmniejszeniu, a zmniejszenie
to można w obiektywny sposób powiązać ze zdarzeniem następującym po
ujęciu utraty wartości, to uprzednio ujętą stratę z tego tytułu odwraca się
poprzez zmniejszenie odpisów aktualizujących. Odwrócenie nie może spowodować zwiększenia wartości bilansowej składnika aktywów finansowych
ponad kwotę, która stanowiłaby zamortyzowany koszt tego składnika na
dzień odwrócenia sytuacji, gdyby ujęcie utraty wartości w ogóle nie miało
miejsca. Kwotę odwróconej straty ujmuje się w pozycji odpisów z tytułu
trwałej utraty wartości w rachunku zysków i strat bieżącego okresu.
Nieściągalne ekspozycje kredytowe są spisywane w ciężar rezerw na
utratę wartości kredytów.
Bank tworzy rezerwy na zobowiązania pozabilansowe (niewypłacone
kredyty) o charakterze bezwarunkowym.
h) Rzeczowe aktywa trwałe
Własne składniki rzeczowych aktywów trwałych
Składniki rzeczowych aktywów trwałych wykazywane są według ceny
nabycia lub kosztu wytworzenia, pomniejszone o wartość skumulowanej
amortyzacji oraz odpisy z tytułu utraty wartości.
Amortyzacja
Odpisy amortyzacyjne dokonywane są według metody liniowej przez okres
użytkowania danego składnika rzeczowych aktywów trwałych i wykazywane w rachunku zysków i strat. Stawki amortyzacji uwzględniają szacunkowy okres ekonomicznej użyteczności składników majątku trwałego.
Bank stosuje następujące stawki amortyzacji dla podstawowych grup
rzeczowych aktywów trwałych:
• inwestycja w obcym środku trwałym
10% – 20%
• maszyny i urządzenia
10% – 30%
• środki transportu
20%
Dla środków trwałych o znacznej wartości Bank może stosować odmienne, ustalone indywidualnie stawki amortyzacji.
i) Wartości niematerialne
Oprogramowanie komputerowe
Nabyte licencje na oprogramowanie komputerowe są aktywowane
w wysokości poniesionych kosztów nabycia i jego zaimplementowania.
Nakłady związane z utrzymywaniem oprogramowania komputerowego
są wykazywane jako koszty w momencie ich poniesienia.
Pozostałe wartości niematerialne
Pozostałe wartości niematerialne wykazuje się w cenie nabycia lub
koszcie wytworzenia pomniejszonym o umorzenie i łączną kwotę odpisów
aktualizujących z tytułu utraty wartości. Do tej grupy wartości niematerialnych Bank zalicza zarejestrowany znak towarowy słowny.
Późniejsze nakłady
Nakłady poniesione po początkowym ujęciu nabytego składnika wartości
niematerialnych są aktywowane tylko w przypadku, gdy te nakłady zwiększają przyszłe korzyści ekonomiczne danego składnika. W pozostałych
przypadkach nakłady te są ujmowane w rachunku zysków i strat jako
koszty w momencie ich poniesienia.
Amortyzacja
Wartości niematerialne amortyzowane są metodą liniową i prezentowane
według kosztu nabycia pomniejszonego o umorzenie. Stawki amortyzacji
uwzględniają szacunkowy okres ekonomicznej użyteczności składników
wartości niematerialnych. Bank stosuje następujące stawki amortyzacji
dla podstawowych grup wartości niematerialnych.
• oprogramowanie komputerów i prawa autorskie, licencje 10%-50%
• koszty prac rozwojowych
20%
Dla wartości niematerialnych o znacznej wartości Bank może stosować
odmienne, ustalone indywidualnie stawki amortyzacji.
j) Pozostałe składniki sprawozdania z sytuacji finansowej
Pozostałe należności
Pozostałe należności są ujmowane w kwocie wymaganej zapłaty pomniejszonych o odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości.
Zobowiązania
Zobowiązania, inne niż zobowiązania finansowe wyceniane w wartości
godziwej przez wynik finansowy, są ujmowane w kwocie wymagającej
zapłaty.
k) Odpis aktualizacyjny z tytułu utraty wartości aktywów
innych niż aktywa finansowe
Wartości aktywów Banku innych niż aktywa z tytułu podatku odroczonego,
są przeglądane na koniec okresu sprawozdawczego w celu określenia
czy zaistniały przesłanki odpisu aktualizacyjnego z tytułu utraty wartości.
Odpis aktualizacyjny z tytułu utraty wartości jest ujmowany, jeżeli wartość
księgowa aktywa lub jego ośrodka wypracowującego środki pieniężne
przekracza wartość odzyskiwalną. Odpis aktualizacyjny z tytułu utraty
wartości jest ujmowany w rachunku zysków i strat.
Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości może być odwrócony tylko do
poziomu, przy którym wartość księgowa aktywa nie przekracza wartości
księgowej, która pomniejszona o kwotę amortyzacji, zostałaby wyznaczona, jeżeli nie zostałby ujęty odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości.
l) Kapitały własne
Bank nie posiada uprzywilejowanego kapitału akcyjnego jak również Bank
nie nabywał akcji własnych i nie emitował obligacji zamiennych.
Kapitały własne stanowią kapitały i fundusze tworzone zgodnie
z obowiązującymi przepisami, tj. właściwymi ustawami oraz statutami.
Do kapitałów własnych zaliczane są także niepodzielone zyski z lat ubiegłych. Kapitały wykazywane są według wartości nominalnej.
Kapitał zakładowy wykazywany jest w wysokości zgodnej ze statutem oraz
wpisem do rejestru sądowego według wartości nominalnej.
Kapitał zapasowy tworzony jest z odpisów z zysku oraz premii emisyjnych
uzyskanych z emisji akcji z przeznaczeniem na pokrycie strat, jakie mogą
wyniknąć w związku z działalnością Banku.
Kapitał rezerwowy tworzony jest z odpisów z zysku z przeznaczeniem na
pokrycie szczególnych strat i wydatków Banku.
Kapitał z aktualizacji wyceny odnosi się do różnic z wyceny aktywów
finansowych dostępnych do sprzedaży z uwzględnieniem podatku
dochodowego oraz z wyceny instrumentów pochodnych zabezpieczających z uwzględnieniem podatku dochodowego. Kapitał ten nie podlega
dystrybucji. Na dzień wyłączenia z ksiąg składników aktywów finansowych
koszty i przychody ujmuje się w rachunku zysków i strat.
Dywidendy są ujmowane jako zobowiązanie w okresie, w którym zostały
zadeklarowane.
Wynik finansowy roku obrotowego stanowi zysk wynikający z rachunku
zysków i strat.
73
m) Świadczenia pracownicze
Krótkoterminowe świadczenia pracownicze
Krótkoterminowe świadczenia pracownicze Banku obejmują wynagrodzenia, składki ubezpieczeń społecznych i są ujmowane w pasywach
w pozycji „Inne zobowiązania”, a w rachunku zysków i strat jako koszty
wynagrodzeń.
Krótkoterminowe świadczenia pracownicze obejmują także rezerwę
z tytułu niewykorzystanych dni urlopu przysługujących pracownikom na
podstawie Kodeksu Pracy. Wysokość rezerwy jest szacowana w oparciu
o stan pozostających do wykorzystania dni urlopu i ujmowana w pozycji
„Rezerwy”.
Długoterminowe świadczenia pracownicze
Długoterminowe świadczenia pracownicze Banku obejmują odprawy
emerytalne.
Rezerwę na odprawy emerytalne Bank ustala w oparciu o aktualne
przepisy Regulaminu wynagrodzeń i aktualizuje na koniec każdego
roku obrotowego.
n) Wynik z tytułu odsetek
Przychody i koszty z tytułu odsetek dla wszystkich instrumentów finansowych są ujmowane w rachunku zysków i strat w wysokości zamortyzowanych kosztów przy użyciu metody efektywnej stopy procentowej.
Metoda efektywnej stopy procentowej jest metodą naliczania zamortyzowanego kosztu składnika aktywów lub zobowiązania finansowego (albo
grupy aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych) oraz przypisania
przychodów lub kosztów odsetkowych do odpowiednich okresów. Efektywna stopa procentowa jest stopą, która dyskontuje oszacowane przyszłe
pieniężne wpływy lub płatności dokonywane w oczekiwanym okresie do
wygaśnięcia instrumentu finansowego, a w uzasadnionych przypadkach
w okresie krótszym, do bilansowej wartości netto składnika aktywów lub
zobowiązania finansowego. Przy wyliczaniu efektywnej stopy procentowej
Bank dokonuje oszacowania przepływów pieniężnych, uwzględniając
wszelkie postanowienia umowy instrumentu finansowego, jednakże nie
uwzględnia potencjalnych przyszłych strat związanych z nieściągalnością
kredytów. Wyliczenie obejmuje wszelkie płacone i otrzymywane przez strony umowy prowizje i punkty stanowiące integralną część efektywnej stopy
procentowej, koszty transakcji oraz wszelkie inne premie i dyskonta.
W przypadku aktywów finansowych lub grupy podobnych aktywów finansowych, dla których dokonano odpisu z tytułu utraty wartości, przychody
odsetkowe są ujmowane przy zastosowaniu stopy procentowej użytej do
zdyskontowania przyszłych przepływów pieniężnych dla celów oszacowania straty z tytułu utraty wartości.
74
(cd.)
Przychody z tytułu odsetek zawierają kwotę odsetek naliczonych od
aktywów, w tym od aktywów ze stwierdzoną utrata wartości.
o) Przychody i koszty z tytułu opłat i prowizji
Przychody z tytułu opłat i prowizji powstają w wyniku świadczenia usług
finansowych oferowanych przez Bank.
Opłaty i prowizje bezpośrednio związane z powstaniem aktywów finansowych lub zobowiązań (zarówno przychody, jak i koszty) są ujmowane
w rachunku zysków i strat jako element efektywnej stopy procentowej
w przychodach i kosztach z tytułu odsetek.
Prowizje zaliczane na bieżąco do rachunku zysków i strat obejmują
głównie przychody z prowizji za wcześniejszą spłatę kredytu, opłaty za
inspekcje, monity, zaświadczenia oraz zwroty z tytułu poniesionych opłat
sądowych.
Koszty prowizji zaliczane do rachunku zysków i strat w momencie ich poniesienia dotyczą opłat sądowych, opłat za ubezpieczenie kredytu i innych.
p) Wynik z pozycji wymiany
Wynik z pozycji wymiany obejmuje wynik z bieżących transakcji kupna
i sprzedaży walut, jak i różnice kursowe powstałe w związku z wyceną do
średniego kursu ogłoszonego przez NBP na każdy dzień bilansowy pozycji
aktywów i zobowiązań wyrażonych w walutach obcych oraz transakcji
FX-SPOT. Wynik z pozycji wymiany nie obejmuje wyceny sald dotyczących
instrumentów pochodnych.
q) Wynik na instrumentach finansowych wycenianych
do wartości godziwej przez wynik finansowy
Wynik na instrumentach finansowych wycenianych do wartości godziwej
przez wynik finansowy zawiera zyski i straty powstałe ze zbycia oraz
zmian wartości godziwej instrumentów finansowych wycenianych do
wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.
r) Pozostałe przychody i koszty operacyjne
Do pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych zaliczane są koszty
i przychodny niezwiązane bezpośrednio z działalnością Banku. Są to
w szczególności: wynik z tytułu sprzedaży i likwidacji środków trwałych,
przychody z tytułu sprzedaży pozostałych usług, otrzymane i zapłacone
odszkodowania, kary i grzywny.
s) Podatek dochodowy
Podatek dochodowy składa się z podatku bieżącego oraz odroczonego.
Podatek dochodowy ujmuje się w rachunku zysków i strat za wyjątkiem
sytuacji, gdy podatek ujmowany jest w kapitale.
Bieżący podatek jest oczekiwanym zobowiązaniem podatkowym odnoszącym się do przychodu do opodatkowania przy użyciu stopy podatkowej
obowiązującej na koniec okresu sprawozdawczego, wraz ze wszystkimi
korektami zobowiązania podatkowego dotyczącego poprzednich lat.
Rezerwa na podatek odroczony jest kalkulowana przy użyciu metody
bilansowej, poprzez wyliczenie przejściowych różnic pomiędzy wartością
bilansową aktywów i zobowiązań oraz ich wartością podatkową.
Aktywa z tytułu podatku odroczonego ujmuje się w zakresie, w którym jest
prawdopodobne, że będzie dostępny przyszły dochód do opodatkowania.
Aktywa z tytułu podatku wykazuje się w stopniu, w jakim jest prawdopodobne wykorzystanie nierozliczonych strat podatkowych i niewykorzystanych ulg podatkowych.
Wyliczona rezerwa na podatek odroczony oraz aktywa z tytułu podatku
odroczonego są nettowane i prezentowane w sprawozdaniu z sytuacji
finansowej jako aktywa lub rezerwa z tytułu podatku odroczonego.
t) Sprawozdawczość dotycząca segmentów działalności
W celu dywersyfikacji portfela oferta dotycząca kredytów hipotecznych
skierowana jest do osób prywatnych oraz przedsiębiorców. Ze względu
na specjalistyczny charakter działalności w strukturze organizacyjnej
Banku istnieją tylko dwa segmenty:
– Segment Bankowości Detalicznej obejmujący: kredyty i pożyczki hipoteczne udzielone osobom nieprowadzącym działalności gospodarczej,
jak również podmiotom gospodarczym o rocznym obrocie poniżej
10 mln złotych,
– Segment Bankowości Korporacyjnej obejmujący kredyty udzielone
przedsiębiorstwom, które wykazują roczny obrót ponad 10 mln złotych
oraz kredyty dla jednostek samorządu terytorialnego.
u) Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży
oraz działalność zaniechana
Bank klasyfikuje składniki aktywów trwałych jako przeznaczone do sprzedaży, jeśli ich wartość bilansowa zostanie odzyskana przede wszystkim
w drodze transakcji sprzedaży, a nie poprzez ich dalsze wykorzystanie.
Składniki aktywów trwałych zaklasyfikowanych jako przeznaczone do
sprzedaży wycenia się w kwocie niższej z ich wartości bilansowej i wartości godziwej pomniejszonej o koszty zbycia.
Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości aktywów trwałych przeznaczonych do sprzedaży jest ujmowany w pozostałych kosztach operacyjnych.
Działalność zaniechana to element działalności Banku, który został zbyty
lub jest zakwalifikowany jako przeznaczony do sprzedaży oraz stanowi
odrębną, ważną dziedzinę działalności Banku lub jej geograficzny obszar
działalności lub też jest jednostką zależną nabytą wyłącznie z zamiarem
jej odsprzedaży. Kwalifikacja do działalności zaniechanej następuje
w momencie, w którym spełnia kryteria działalności przeznaczonej
do sprzedaży lub gdy została zbyta.
v) Zmiany prezentacyjne w danych finansowych
za 2008 rok
Bank dokonał korekty prezentacyjnej aktywów i pasywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego. Aktywa i zobowiązania z tytułu odroczonego
podatku dochodowego prezentowane są w kwocie netto. Zmiana ta
została wprowadzona w danych porównawczych, powodując obniżenie
sumy bilansowej w sprawozdaniu z sytuacji finansowej o 3 864 tys. zł.
Bank dokonał korekty prezentacyjnej aktywów i pasywów z tytułu
Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Aktywa i pasywa
Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych prezentowane są
w kwocie netto. Zmiana ta została wprowadzona w danych porównawczych, powodując obniżenie sumy bilansowej w sprawozdaniu z sytuacji
finansowej o 43 tys. zł.
Zgodnie z MSR 1 Bank po raz pierwszy zeprezentował Sprawozdanie
z całkowitych dochodów.
W Grupie Kapitałowej Banku Pekao S.A., Pekao Bank Hipoteczny S.A.
został przyporządkowany do Segmentu Bankowości Detalicznej. Bank
prowadzi swoją działalność wyłącznie w Polsce.
75
(cd.)
Noty do sprawozdania finansowego
1) Wynik z tytułu odsetek
W tysiącach zł
2009
2008
282
98 299
3 947
9 073
111 601
257
118 227
5 129
6 699
130 312
-14 807
-51 507
-220
0
-66 534
45 067
-20 553
-60 727
-305
-130
-81 715
48 597
Kredytów i pożyczek dla banków
Kredytów i pożyczek dla klientów
Papierów wartościowych
Instrumentów zabezpieczających
Koszty z tytułu odsetek
Depozytów i kredytów bankowych
Wyemitowanych papierów wartościowych
Depozytów klientów
Instrumentów zabezpieczających
Przychody z tytułu odsetek od kredytów i pożyczek dla klientów zawierają
przychody odsetkowe od kredytów, dla których została stwierdzona utrata
wartości. Wysokość tych przychodów w 2009 roku wynosi 8 158 tys. zł,
a w 2008 roku wynosi 7 040 tys. zł.
2) Wynik z tytułu prowizji i opłat
W tysiącach zł
2009
2008
1 493
1 493
3 136
3 136
-232
-96
-328
1 165
-467
-89
-556
2 580
Prowizje od kredytów i pożyczek
Prowizje od kredytów i pożyczek
Prowizje za przelewy i inne transakcje płatnicze
Przychody z tytułu prowizji i opłat głównie składają się z prowizji za wcześniejszą spłatę kredytów.
3) Wynik z pozycji wymiany
W tysiącach zł
Niezrealizowany wynik z pozycji wymiany
Zrealizowany wynik z pozycji wymiany
76
2009
2008
-1 138
1 344
3 856
2 718
5 927
7 271
4) Wynik na operacjach instrumentami finansowymi
wycenianymi do wartości godziwej poprzez rachunek
zysków i strat
W tysiącach zł
Wynik na instrumentach pochodnych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy
2009
2008
2 430
2 430
5 881
5 881
2009
2008
15
15
0
0
Wynik ten obejmuje wycenę do wartości godziwej instrumentów pochodnych, dla których Bank nie stosuje rachunkowości zabezpieczeń.
5) Wynik z inwestycji finansowych
W tysiącach zł
Wynik ze sprzedaży aktywów dostępnych do sprzedaży
6) Pozostałe przychody operacyjne
W tysiącach zł
Zysk na sprzedaży aktywa przeznaczonego do sprzedaży
Zysk na sprzedaży rzeczowych aktywów trwałych
Przychody z tytuł wynajmu pomieszczeń
Inne
2009
2008
2 105
59
180
282
2 626
0
0
528
412
940
2009
2008
-10 922
-1 468
-3 667
-5 455
-11 571
-1 646
-4 306
-6 265
-352
-100
-21 964
-514
-276
-24 578
7) Ogólne koszty administracyjne
W tysiącach zł
Koszty pracownicze:
Wynagrodzenia
Świadczenia pracownicze
Koszty utrzymania i wynajmu budynków
Pozostałe koszty administracyjne
Amortyzacja:
Rzeczowych aktywów trwałych
Wartości niematerialnych i prawnych
77
(cd.)
8) Odpisy z tytułu trwałej utraty wartości
W tysiącach zł
Utworzenie odpisu na poniesione i zidentyfikowane straty
Rozwiązanie odpisu na poniesione i zidentyfikowane straty
Odpisy na poniesione i niezidentyfikowane straty netto (IBNR)
2009
2008
-15 502
15 965
1 872
2 335
-16 172
3 024
-3 667
-16 815
Opisy na poniesione i zidentyfikowane straty zwierają zamiany odpisów na
istotnej dla Banku ekspozycji kredytowej opisanej w nocie 37.
9) Pozostałe koszty operacyjne
W tysiącach zł
2009
2008
Koszty z tytułu odpisów aktualizujących pozostałe należności
Koszty z tytułu administrowania nieruchomością
Likwidacja rzeczowych aktywów trwałych
Inne
-396
-232
-57
-209
-894
-182
-155
-19
-220
-576
2009
2008
-4 444
-5 937
-2 108
-6 552
1 357
-4 580
10) Podatek dochodowy
Ujęty w rachunku zysków i strat
W tysiącach zł
Bieżący podatek
Bieżący rok
Podatek odroczony
Powstanie i odwrócenie się różnic przejściowych
Razem podatek dochodowy w rachunku zysków i strat
Wyliczenie efektywnej stawki podatkowej
W tysiącach zł
2009
2008
Zysk brutto
Obciążenie podatkowe według krajowej stawki podatku
Obciążenia z tytułu kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodu
Przychody niepodlegające opodatkowaniu
Efekt podatkowy – różnica pomiędzy obciążeniem podatkowym wg stawki efektywnej
Obciążenie podatkowe efektywne
33 498
-6 365
1 120
-134
187
-6 552
23 300
-4 427
994
-189
153
-4 580
Krajowa stawka podatkowa
Efektywna stawka podatkowa
19,0%
19,6%
19,0%
19,7%
78
Podatek odroczony ujęty bezpośrednio w kapitałach
W tysiącach zł
2009
2008
Związany z wyceną do wartości godziwej aktywów dostępnych do sprzedaży
Związany z wyceną przepływów pieniężnych dot. rachunkowości zabezpieczeń
34
-563
-529
243
-1 099
-856
11) Zysk przypadający na jedną akcję
Podstawowy zysk przypadający na jedną akcję
Wyliczenie podstawowego zysku przypadającego na jedną akcję na dzień
31 grudnia 2009 r. oparte było na zysku przypadającym na zwykłych
akcjonariuszy w kwocie 26 946 tys. zł (2008: 18 720 tys. zł) oraz średniej
ważonej ilości akcji zwykłych występujących na koniec okresu sprawozdawczego, tj. 31 grudnia 2009 r. w liczbie 2 230 (2008: 2 230).
Zysk przypadający na zwykłych akcjonariuszy
W tysiącach zł
Zysk za dany okres
Zysk przypadający na zwykłych akcjonariuszy
2009
2008
26 946
12,08
18 720
8,39
Średnia ważona ilość akcji zwykłych
W szt.
Wyemitowane akcje zwykłe na dzień 1 stycznia
Zwiększenie kapitału akcyjnego
Średnia ważona ilość akcji zwykłych na dzień 31 grudnia
2009
2008
2 230
0
2 230
2 230
0
2 230
2009
2008
7 107
7 107
126
126
12) Kasa, środki w banku centralnym
W tysiącach zł
Środki na rachunkach w banku centralnym
W wyniku podpisania umowy kredytowej z bankiem zagranicznym na
okres krótszy niż 2 lata, od 30 kwietnia 2009 r. Bank jest zobowiązany
do utrzymywania rezerwy obowiązkowej na rachunku w NBP.
79
(cd.)
13) Lokaty w innych bankach oraz kredyty i pożyczki udzielone innym bankom
W tysiącach zł
W rachunku bieżącym
Depozyty
Razem brutto
Odsetki
2009
2008
3 849
0
3 849
0
3 849
1 451
5 100
6 551
1
6 552
Lokaty w innych bankach oraz kredyty i pożyczki udzielone innym bankom wg terminów zapadalności
W tysiącach zł
do 1 miesiąca
Razem brutto
Odsetki
2009
2008
3 849
3 849
0
3 849
6 551
6 551
1
6 552
14) Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy
W tysiącach zł
Pochodne instrumenty finansowe (dodatnia wartość rynkowa instrumentów pochodnych CIRS, IRS, FX SWAP, FX)
Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy (przy początkowym ujęciu)
2009
2008
2 973
2 973
2 617
2 617
2009
2008
386
2 587
0
2 973
48
0
2 569
2 617
Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy wg terminów zapadalności
W tysiącach zł
do 3 miesięcy
do 1 roku
od 1 roku do 5 lat
Razem aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy
Bank nie posiada portfela aktywów i zobowiązań finansowych desygnowanych do wyceny w wartości godziwej przez wynik finansowy w momencie
początkowego ujęcia.
80
Instrumenty finansowe wyceniane w wartości godziwej – wartości nominalne i ich wycena
Na dzień 31 grudnia 2009 r.
W tysiącach zł
Wartość nominalna instrumentów o terminie
pozostającym do realizacji
poniżej
3 m-cy
Wartości godziwe
od 3 m-cy
do 1 roku
powyżej
1 roku
Razem
Aktywa
Pasywa
7 981
7 981
15 611
15 611
23 592
23 592
249
249
924
924
2 921
52 973
10 110
66 004
47
339
2 338
2 724
8
Instrumenty pochodne na stopę procentową
Instrumenty znajdujące się w obrocie pozagiełdowym:
Swapy na stopę procentową (IRS)
Razem
Walutowe instrumenty pochodne
Kontrakty walutowe (FX)
Swapy walutowe (FX Swap)
Pozostałe kontrakty walutowe (CIRS)
Razem
Na dzień 31 grudnia 2008 r.
W tysiącach zł
2 921
52 973
55 894
10 110
10 110
Wartość nominalna instrumentów o terminie
pozostającym do realizacji
poniżej
3 m-cy
od 3 m-cy
do 1 roku
8
Wartości godziwe
powyżej
1 roku
Razem
Aktywa
Pasywa
25 817
25 817
25 817
25 817
463
463
682
682
48
10 851
10 851
3 916
345 603
10 851
360 370
Instrumenty pochodne na stopę procentową
Swapy na stopę procentową (IRS)
Razem
Walutowe instrumenty pochodne
Kontrakty walutowe (FX)
Swapy walutowe (FX Swap)
Pozostałe kontrakty walutowe (CIRS)
Razem
3 916
345 603
349 519
Kontrakty walutowe
Pozycje pieniężne denominowane w obcej walucie są zabezpieczane
za pomocą walutowych instrumentów pochodnych. Swapy walutowe
są instrumentami polegającymi na równoczesnym, natychmiastowym
kupnie / sprzedaży waluty oraz jej terminowym odkupie / odsprzedaży po
kursie ustalonym w dniu zawarcia transakcji. CIRS-y dodatkowo polegają
11 197
2 106
2 154
11 197
na wymianie płatności odsetkowych w różnej walucie. Zasady wymiany
płatności ustalane są z chwilą zawarcia transakcji. Korzyścią z posiadania
tych instrumentów jest zabezpieczenie przed ryzykiem kursowym.
Bank nie zawierał kontraktów forward, futures oraz opcji.
81
(cd.)
15) Kredyty i pożyczki udzielone klientom
W tysiącach zł
Osoby fizyczne
Podmioty gospodarcze
Sektor publiczny
Razem – kredyty i pożyczki udzielone klientom
Odsetki
Odpisy aktualizujące z tytułu utarty wartości
Kredyty i pożyczki udzielone klientom netto
2009
2008
867 599
892 698
13 959
1 774 256
5 119
-52 965
1 726 410
888 063
954 782
15 865
1 858 710
7 593
-56 006
1 810 297
Kredyty i pożyczki wg terminów zapadalności
W tysiącach zł
do 1 miesiąca
1 do 3 miesięcy
od 3 miesięcy do 1 roku
od 1 roku do 5 lat
powyżej 5 lat
Odsetki
Odpisy z tytułu utraty wartości
2009
2008
88 612
13 312
61 007
336 111
1 275 214
1 774 256
5 119
-52 965
1 726 410
73 243
12 126
55 619
315 088
1 402 634
1 858 710
7 593
-56 006
1 810 297
16) Zmiana stanu rezerw na kredyty i pożyczki
W tysiącach zł
Saldo na 1 stycznia
Zmiany w wartości rezerw:
Odpisy utworzone w okresie
Umorzenia i spisania
Odwrócenie odpisów
Saldo na 31 grudnia
Wg stanu na dzień 31 grudnia 2009 r. na odpisy z tytułu utraty wartości należności z tytułu pożyczek i kredytów składały się następujące
kategorie:
– utrata wartości – 48 039 tys. zł
– odpisy na poniesione niezidentyfikowane straty (IBNR) – 4 926 tys. zł.
82
2009
2008
-56 006
3 041
-18 769
706
21 104
-52 965
-39 873
-16 133
-21 849
682
5 034
-56 006
Wg stanu na dzień 31 grudnia 2008 r. na odpisy z tytułu utraty wartości należności z tytułu pożyczek i kredytów składały się następujące
kategorie:
– utrata wartości – 49 015 tys. zł
– odpisy na poniesione niezidentyfikowane straty (IBNR) – 6 991 tys. zł.
17) Pozostałe aktywa finansowe
W tysiącach zł
Papiery wartościowe dostępne do sprzedaży
Papiery wartościowe wyceniane są do wartości rynkowych (metodą Mark
To Market). Metoda polega na porównaniu wartości rynkowej z wartością
zakupu powiększoną o naliczone dyskonto lub pomniejszoną o naliczoną
premię.
2009
2008
82 183
82 183
75 446
75 446
Wycena obligacji skarbowych jest wyliczana w oparciu o notowania
Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie. Natomiast wycena bonów
skarbowych jest dokonywana wg kursów rynkowych publikowanych
w systemie Bloomberg.
Papiery wartościowe dostępne do sprzedaży wyceniane wg wartości godziwej
W tysiącach zł
Bony skarbowe
Obligacje
2009
2008
20 709
61 474
82 183
14 673
60 773
75 446
2009
2008
20 709
61 474
82 183
14 673
60 773
75 446
Dłużne papiery wartościowe wg emitentów
W tysiącach zł
Papiery wartościowe Skarbu Państwa:
Bony skarbowe
Obligacje
Inne aktywa finansowe wg terminów zapadalności
do 3 m-cy
Od 3 m-cy
do 1 roku
od 1 roku
do 5 lat
powyżej 5 lat
Razem
0
0
20 709
20 709
61 474
61 474
0
0
82 183
82 183
do 3 m-cy
Od 3 m-cy
do 1 roku
od 1 roku
do 5 lat
powyżej 5 lat
Razem
0
0
14 673
14 673
60 773
60 773
0
0
75 446
75 446
W tysiącach zł
Aktywa dostępne do sprzedaży
W tysiącach zł
Aktywa dostępne do sprzedaży
83
(cd.)
18) Aktywa przeznaczone do sprzedaży oraz działalność
zaniechana
Wartość bilansowa netto aktywa przeznaczonego do sprzedaży na dzień
31 grudnia 2008 r. wynosiła 4 795 tys. zł.
Na dzień 31 grudnia 2009 roku Bank nie posiada aktywów przeznaczonych do sprzedaży.
We wrześniu 2009 r. Bank sprzedał aktywo przeznaczone do sprzedaży
o wartości bilansowej netto 4 795 tys. zł za cenę netto 6 900 tys. zł. Zysk
ze sprzedaży nieruchomości w wysokości 2 105 tys. zł został zaprezentowany w pozostałych przychodach operacyjnych.
W Pekao Banku Hipotecznym S.A. nie wystąpiły zdarzenia związane
z działalnością zaniechaną.
19) Rzeczowe aktywa trwałe
Grunty
i budynki
Maszyny
i urządzenia
Środki
transportu
Inne środki
trwałe
Środki trwałe
w budowie
Razem
Saldo na dzień 1 stycznia 2008
Zwiększenia
Zmniejszenia
Saldo na dzień 31 grudnia 2008
90
23
-24
89
654
20
-4
670
919
98
–
1 017
6 973
268
-1 294
5 947
48
185
-228
5
8 684
594
-1 550
7 728
Zwiększenia
Zmniejszenia
89
450
-89
450
670
92
-556
206
1 017
0
-155
862
5 947
155
-885
5 217
5
1 156
-532
629
7 728
1 853
-2 217
7 364
W tysiącach zł
Wartość w cenie nabycia
Umorzenie oraz odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości
Amortyzacja bieżącego okresu
Likwidacja
58
5
-8
55
608
12
-2
618
627
153
–
780
6 618
344
-1 293
5 669
–
–
–
7 911
514
-1 303
7 122
Likwidacja
55
26
-58
23
618
15
-530
103
780
108
-155
733
5 669
203
-884
4 988
–
–
–
–
7 122
352
-1 627
5 847
Na dzień 1 stycznia 2008
32
34
46
52
292
237
355
278
48
5
773
606
34
427
52
103
237
129
278
229
5
629
606
1 517
Wartość bilansowa
84
20) Wartości niematerialne
Patenty, znaki towarowe
i podobne wartości
Oprogramowanie
Nakłady
Razem
Zwiększenia
Zmniejszenia
5
–
–
5
8 910
89
-1 882
7 117
37
2
-39
–
8 952
91
-1 921
7 122
Zwiększenia
5
2
7 117
263
–
2
7 122
267
Zmniejszenia
–
7
-188
7 192
-2
–
-190
7 199
W tysiącach zł
Wartość w cenie nabycia
Skumulowana amortyzacja oraz odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości
Likwidacja i sprzedaż
1
1
–
2
8 518
275
-1 882
6 911
–
–
–
–
8 519
276
-1 882
6 913
Likwidacja i sprzedaż
2
2
–
4
6 911
98
-188
6 821
–
–
–
–
6 913
100
-188
6 825
4
3
392
206
37
–
433
209
3
3
206
371
–
–
209
374
Wartości bilansowe
21) Inne aktywa
W tysiącach zł
Aktywa z tytułu podatku odroczonego netto
2009
2008
9 718
11 498
756
0
696
196
11 366
925
1 092
676
459
14 650
Pozostałe:
bieżący podatek dochodowy
rozrachunki publiczno-prawne
dłużnicy różni
pozostałe
85
(cd.)
21a) Aktywa z tytułu podatku odroczonego netto
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego związane są z następującymi pozycjami:
W tysiącach zł
Odsetki naliczone
Rezerwy na kredyty
Pozostałe rezerwy
Odsetki i ujemne różnice z tytułu wyceny instrumentów pochodnych
Wycena należności metodą zamortyzowanego kosztu z uwzględnieniem efektywnej stopy procentowej
2009
2008
1 675
8 137
508
685
2 300
13 305
2 867
9 547
465
42
2 441
15 362
Rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego związane są z następującymi pozycjami:
W tysiącach zł
Odsetki naliczone
Odsetki i ujemne różnice z tyt. wyceny instrumentów pochodnych
Wycena należności metoda zamortyzowanego kosztu z uwzględnieniem efektywnej stopy procentowej
2009
2008
1 221
1 803
563
3 587
1 668
1 633
563
3 864
W tysiącach zł
Odsetki naliczone
Rezerwy na kredyty
Pozostałe rezerwy
Wycena należności metodą zamortyzowanego kosztu z uwzględnieniem efektywnej stopy procentowej
2009
2008
454
8 137
508
-1 118
1 737
9 718
1 199
9 547
465
-1 591
1 878
11 498
Zmiany odnoszone
na kapitał
Saldo na
31 grudnia 2009
-209
454
8 137
508
-1 118
Zmiany różnic przejściowych w ciągu 2009 roku
W tysiącach zł
Saldo na
1 stycznia 2009
Zmiany odnoszone
na wynik
finansowy
1 199
9 547
465
-1 591
-536
-1 410
43
-63
1 878
-141
11 498
-2 107
Odsetki naliczone
Opisy aktualizujące wartość kredytów
Pozostałe rezerwy
Wycena należności metoda zamortyzowanego kosztu
z uwzględnieniem efektywnej stopy procentowej
86
536
1 737
327
9 718
Zmiany różnic przejściowych w ciągu 2008 roku
W tysiącach zł
Saldo na
1 stycznia 2008
Zmiany odnoszone
na wynik
finansowy
574
6 763
598
436
396
2 784
-133
-821
2 747
-869
11 118
1 357
Zmiany odnoszone
na kapitał
Saldo na
31 grudnia 2008
229
1 199
9 547
465
-1 591
Odsetki naliczone
Opisy aktualizujące wartość kredytów
Pozostałe rezerwy
Wycena należności metoda zamortyzowanego kosztu
z uwzględnieniem efektywnej stopy procentowej
-1 206
1 878
-977
11 498
22) Zobowiązania wobec banków
W tysiącach zł
Zobowiązania terminowe
Razem brutto
Odsetki
Razem – zobowiązania wobec banków
2009
2008
585 837
585 837
645
586 482
672 280
672 280
2 039
674 319
Zobowiązania wobec banków wg terminów wymagalności
W tysiącach zł
do 1 miesiąca
1 do 3 miesięcy
od 1 roku do 5 lat
Razem brutto
Odsetki
Razem – zobowiązania wobec banków
2009
2008
240 575
345 262
0
0
585 837
645
586 482
317 676
250 326
104 278
0
672 280
2 039
674 319
W 2009 roku Bank wywiązywał się ze wszystkich zobowiązań wynikających z umów zawartych z bankami.
W 2009 roku upłynął termin zapadalności dwóch źródeł finansowania:
60 mln EUR w marcu 2009 r. (w lutym podpisano aneks przedłużający
termin obowiązywania umowy z 24 lutego do 10 marca 2009 r.) oraz
25 mln EUR w sierpniu 2009 r., co stanowiło 85 mln EUR, tj. 19 % udziału
w finansowaniu portfela kredytowego Banku. W związku z tym w marcu
2009 roku Bank podpisał umowę kredytową do łącznej kwoty 85 mln EUR
lub równowartości tej kwoty w CHF z terminem obowiązywania do
10 marca 2010 roku.
87
(cd.)
23) Zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy
W tysiącach zł
2009
2008
Pochodne instrumenty finansowe (ujemna wycena pochodnych instrumentów finansowych)
Zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy (przy początkowym ujęciu)
932
932
11 879
11 879
Zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy wg terminów wymagalności
W tysiącach zł
do 1 miesiąca
1 do 3 miesięcy
od 1 roku do 5 lat
Razem brutto
2009
2008
8
4 749
6 448
924
932
682
11 879
2009
2008
183
11 762
11 945
17
11 962
153
12 371
12 524
22
12 546
Szczegółowe informacje dotyczące instrumentów finansowych zaprezentowano w nocie 14.
24) Zobowiązania wobec klientów
W tysiącach zł
Kaucje stanowiące zabezpieczenie kredytów
Osoby fizyczne
Podmioty gospodarcze
Razem brutto
Odsetki
Razem – zobowiązania wobec klientów
Zobowiązania wobec klientów wg terminów wymagalności
W tysiącach zł
do 1 miesiąca
1 do 3 miesięcy
od 1 roku do 5 lat
powyżej 5 lat
Razem brutto
Odsetki
Razem – zobowiązania wobec klientów
88
2009
2008
569
0
0
1 114
10 262
11 945
17
11 962
3 983
0
0
0
8 541
12 524
22
12 546
25) Zobowiązania z tytułu emisji własnych papierów wartościowych
W tysiącach zł
Wyemitowane hipoteczne listy zastawne
Razem brutto
Odsetki
Razem – zobowiązania z tytułu emisji własnych papierów wartościowych
2009
2008
914 271
914 271
7 973
922 244
914 041
914 041
11 750
925 791
Zobowiązania z tytułu emisji własnych papierów wartościowych wg terminów wymagalności
W tysiącach zł
od 1 roku do 5 lat
Razem brutto
Odsetki
Razem – zobowiązania z tytułu emisji własnych papierów wartościowych
2009
2008
414 755
499 516
914 271
7 973
922 244
0
914 041
914 041
11 750
925 791
Wyemitowane papiery wartościowe wg rodzaju
W tysiącach zł
Hipoteczne listy zastawne EUR
Hipoteczne listy zastawne PLN
wartość
nominalna
warunki
oprocentowania
termin wykupu
rynek notowań
3 630
200 000
400 000
200 000
100 000
Stałe 5,95%
Wibor + 0,30%
Wibor + 0,25%
Wibor + 0,25%
Wibor + 0,25%
1-cze-2010
2-cze-2012
21-lis-2010
28-mar-2011
12-sty-2012
pozagiełdowy
Catalyst *
Catalyst *
Catalyst *
Catalyst *
wartość
nominalna
warunki
oprocentowania
termin wykupu
rynek notowań
3 630
200 000
400 000
200 000
100 000
Stałe 5,95%
Wibor + 0,30%
Wibor + 0,25%
Wibor + 0,25%
Wibor + 0,25%
1-cze-2010
2-cze-2012
21-lis-2010
28-mar-2011
12-sty-2012
pozagiełdowy
Catalyst *
Catalyst *
Catalyst *
Catalyst *
* rynek notowań prowadzony przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie i BondSpot – dawniej MTS-CETO
W tysiącach zł
Hipoteczne listy zastawne EUR
* rynek notowań prowadzony przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie i BondSpot – dawniej MTS-CETO
Zabezpieczenie emisji hipotecznych listów zastawnych stanowią
wierzytelności wpisane do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów
zastawnych. Szczegółowe informacje zaprezentowano w notach 34 oraz
40 w podpunkcie (ix).
89
(cd.)
26) Rezerwy
W tysiącach zł
2009
2008
Rezerwy na świadczenia emerytalne
Rezerwy na urlopy
153
439
592
127
199
326
Zmiany w rezerwach na zobowiązaniach związanych z pracownikami i innych rezerwach
W tysiącach zł
01 stycznia 2009
Utworzenie
Rozwiązanie
Wykorzystanie
31 grudnia 2009
127
26
0
0
153
Rezerwy na urlopy
199
326
352
378
0
0
-112
-112
439
592
01 stycznia 2008
Utworzenie
Rozwiązanie
Wykorzystanie
31 grudnia 2008
115
158
273
12
41
53
0
0
0
0
0
0
127
199
326
W tysiącach zł
Rezerwy na urlopy
27) Inne zobowiązania
W tysiącach zł
Rezerwa na koszty rzeczowe
Wierzyciele różni
Rozliczenia publiczno-prawne
Inne
2009
2008
1 926
929
439
157
3 451
1 432
2 686
511
469
5 098
Akcje zwykłe
Akcje zwykłe
28) Kapitał własny
Kapitał zakładowy
Akcje
Akcje wyemitowane na dzień 1 stycznia
Emisja akcji za środki pieniężne
Akcje wyemitowane na dzień 31 grudnia – w pełni opłacone
90
2009
2008
2 230
0
2 230
2 230
0
2 230
Zestawienie akcji wg poszczególnych serii / emisji
Seria / emisja
A
B
C
D
E
F
G
H
Rodzaj akcji
Liczba akcji
Wartość serii / emisji
wg wartości nominalnej
Sposób pokrycia kapitału
Data rejestracji
akcje zwykłe imienne
300
555
1
11
625
206
256
276
30 000
55 500
100
1 100
62 500
20 600
25 600
27 600
opłacone gotówką
opłacone gotówką
opłacone gotówką
opłacone gotówką
opłacone gotówką
opłacone gotówką
opłacone gotówką
opłacone gotówką
7-wrz-1995
1-paź-1996
18-sie-1997
1-cze-1999
25-kwi-2000
16-cze-2005
29-wrz-2006
11-wrz-2007
Ogółem liczba wyemitowanych akcji wynosi 2 230 sztuk. Wartość nominalna każdej akcji wynosi 100 tys. zł. Każda akcja daje prawo do jednego
głosu na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy.
Akcjonariuszami Banku są:
Bank Polska Kasa Opieki S.A. w Warszawie – dysponuje 2 229 akcjami,
tj. 99,96 % akcji
Holding Sp. z o.o. – dysponuje 1 akcją, tj. 0,04% akcji
Efekt gospodarki hiperinflacyjnej
Od daty zarejestrowania kapitału emisyjnego we wrześniu 1995 r. do
grudnia 1996 r. Bank funkcjonował w warunkach hiperinflacji. MSR 29
„Sprawozdawczość finansowa w warunkach hiperinflacji” wymaga
przekształcenia każdego składnika kapitału akcjonariuszy (z wyjątkiem niepodzielonych zysków i nadwyżki z przeszacowania) przez ogólną indeksację
cen w okresie hiperinflacji. Takie retrospektywne zastosowanie skutkowałoby wzrostem kapitału akcyjnego o 7 785 tys. zł oraz spadkiem niepodzielonego zysku z lat ubiegłych w tym okresie w ekwiwalentnej kwocie.
Kapitał zapasowy
W tysiącach zł
Kapitał zapasowy na dzień 1 stycznia
podział wyniku finansowego
Kapitał zapasowy na dzień 31 grudnia
2009
2008
10 246
1 498
11 744
8 906
1 340
10 246
2009
2008
17 222
6 100
23 322
0
6 100
6 100
-146
2 401
2 255
-1 035
4 684
3 649
Kapitał rezerwowy i kapitał z aktualizacji wyceny
W tysiącach zł
Kapitały rezerwowe
kapitał rezerwowy
fundusz ogólnego ryzyka bankowego
wycena papierów wartościowych dostępnych do sprzedaży
wycena instrumentów pochodnych zabezpieczających
91
(cd.)
Podział zysku za rok ubiegły
Zgodnie z decyzją Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia z dnia 3 kwietnia
2009 r. zysk netto za 2008 rok został przeznaczony na zwiększenie
kapitałów własnych Banku.
Proponowany podział wyniku za rok obrotowy
Zarząd Banku będzie wnioskował o dokonanie odpisu w wysokości 8% na
podwyższenie kapitału zapasowego, a pozostałą część zysku o przeznaczenie na wypłatę dywidendy.
29) Rachunkowość zabezpieczeń
Zabezpieczenie przepływów pieniężnych związane ze stopą
procentową i kursem walutowym
Kapitałowe swapy walutowe (CIRS) są wykorzystywane do zabezpieczenia przepływów pieniężnych dotyczących zobowiązań o zmiennej stopie
procentowej, poprzez zamianę zobowiązań odsetkowych o zmiennym
oprocentowaniu wyrażonych w jednej walucie na zobowiązania odsetkowe
o zmiennym oprocentowaniu wyrażone w innej walucie.
Bank stosuje politykę zabezpieczania swoich ekspozycji na wahania stóp
procentowych i kursów walutowych – szczegóły dotyczące zarządzania
ryzykiem zamieszczone są w nocie 40. Rachunkowość zabezpieczeń jest
stosowana do zabezpieczenia przed ryzykiem stóp procentowych i kursów
walutowych.
W tysiącach zł
Instrumenty pochodne stanowiące
zabezpieczenie przepływów pieniężnych
związane ze stopą procentową i kursem
walutowym znajdujące się w obrocie
pozagiełdowym (CIRS i IRS)
Razem
Wartość nominalna instrumentów o terminie pozostającym
do realizacji
Wartości godziwe
od 3 m-cy do 1 roku
powyżej 1 roku
Razem
Aktywa
Pasywa
14 913
200 000
214 913
212
23 061
14 913
200 000
214 913
212
23 061
Wg stanu na 31 grudnia 2009 r. Bank nie posiadał wbudowanych instrumentów pochodnych.
Wg stanu na 31 grudnia 2009 r. nie było dodatkowych warunków
dotyczących instrumentów finansowych, które – w przypadku wystąpienia
– znacznie zmieniłyby profil płatności / ryzyka.
W tysiącach zł
Wartość nominalna instrumentów
o terminie pozostającym do realizacji
Wartości godziwe
powyżej 1 roku
Razem
Aktywa
Pasywa
Instrumenty pochodne stanowiące zabezpieczenie przepływów
pieniężnych związane ze stopą procentową i kursem walutowym
znajdujące się w obrocie pozagiełdowym (CIRS i IRS)
215 146
215 146
135
23 759
Razem
215 146
215 146
135
23 759
Wg stanu na 31 grudnia 2008 r. Bank nie posiadał wbudowanych instrumentów pochodnych.
92
Wg stanu na 31 grudnia 2008 r. nie było dodatkowych warunków
dotyczących instrumentów finansowych, które – w przypadku wystąpienia
– znacznie zmieniłyby profil płatności / ryzyka.
Dodatkowe informacje dla zabezpieczeń przepływów pieniężnych
W 2009 roku wszystkie powiązania zabezpieczające utrzymywane przez
Pekao Bank Hipoteczny S.A. były efektywne. W związku z tym, zamiana
wyceny instrumentów zabezpieczających do wartości godziwej została
ujęta w funduszu z aktualizacji wyceny w kwocie 2 283 tys. zł (zmniejszenie). Stan funduszu z aktualizacji wyceny instrumentów zabezpieczających
na dzień 31 grudnia 2009 r. wynosił 2 401 tys. zł.
CIRS
Celem zawarcia transakcji zabezpieczających CIRS jest dopasowanie
wpływów w CHF wynikających z umów kredytowych do wypływów z tytułu
wyemitowanych listów zastawnych w złotówkach (zabezpieczenie ryzyka
zmiany przyszłych przepływów pieniężnych generowanych przez pozycje
zabezpieczane).
Pozycję zabezpieczaną stanowią wybrane należności zmiennoprocentowe
wyrażone w CHF, wpisane do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów
zastawnych i charakteryzujące się wysokim prawdopodobieństwem przepływów odsetkowych oraz hipoteczne listy zastawne na okaziciela Serii
LZI01 na kwotę 200 000 tys. zł wyemitowane w ramach Programu
Hipotecznych Listów Zastawnych na okaziciela o łącznej wartości nominalnej 3 000 000 tys. zł. Płatności odsetkowe z tytułu kredytów stanowiących pozycję zabezpieczaną następują na bieżąco. Płatności odsetkowe
z tytułu listów zastawnych następują co 6 miesięcy (2 czerwca i 2 grudnia
każdego roku do 2 czerwca 2012 r.).
Transakcjami zabezpieczającymi są dwie transakcje CIRS float / float CHF / PLN zawarte 11 stycznia 2007 r. na jednakowych warunkach o łącznym
nominale 200 000 tys. zł. Transakcje zostały zawarte do 12 lipca 2012 r.
Oprocentowanie transakcji oparte jest o 6-miesięczne stawki LIBOR dla
CHF i WIBOR dla PLN. Płatności odsetek następują w okresach półrocznych (12 stycznia, 12 lipca każdego roku do momentu końca transakcji).
Wartość godziwa transakcji według stanu na 31 grudnia 2009 r. była
ujemna i wynosiła 23 061 tys. zł.
IRS
Celem zawarcia transakcji zabezpieczających IRS jest dopasowanie
wpływów odsetkowych w EUR wynikających z kredytów o oprocentowaniu
zmiennym do wypływów z tytułu wyemitowanych stałokuponowych listów
zastawnych w EUR (zabezpieczenie ryzyka zmiany przyszłych przepływów
pieniężnych generowanych przez pozycje zabezpieczane).
Pozycję zabezpieczaną stanowią wybrane należności zmiennoprocentowe
wyrażone w EUR, wpisane do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów
zastawnych i charakteryzujące się wysokim prawdopodobieństwem przepływów odsetkowych oraz hipoteczne listy zastawne na okaziciela Serii A
na kwotę 3 630 tys. EUR o oprocentowaniu stałym. Płatności odsetkowe
z tytułu kredytów stanowiących pozycję zabezpieczaną następują na
bieżąco. Płatności odsetkowe z tytułu listów zastawnych następują
w czerwcu każdego roku do 1 czerwca 2010 r.
Transakcją zabezpieczającą jest transakcja IRS EUR / PLN zawarta 25 lipca
2006 r. Nominał transakcji wynosi 3 630 tys. EUR. Transakcja została
zawarta do 1 czerwca 2010 r. Zmienna noga transakcji oparta została
o oprocentowanie EURIBOR 6M. Płatności odsetek następują w okresach
półrocznych (1 czerwca i 1 grudnia każdego roku do daty końca transakcji). Wartość godziwa transakcji według stanu na 31 grudnia 2009 r. była
dodatnia i wynosiła 212 tys. zł.
30) Wartość godziwa
Wartość godziwa bilansowych i pozabilansowych instrumentów finansowych jest to cena, za którą można sprzedać pozycję aktywów lub
zaspokoić zobowiązania na zasadzie transakcji pomiędzy świadomymi
i dobrze poinformowanymi stronami na warunkach rynkowych. Ponieważ
dla większości instrumentów finansowych Banku nie istnieje aktywny
rynek, szacunki wartości godziwej oparte są o przewidywany przyszły
przepływ środków pieniężnych, który jest dyskontowany przy użyciu
bieżących stóp procentowych w celu uzyskania wartości bieżącej netto.
Zasadniczo bilansowe instrumenty finansowe Banku mają szacunkową
wartość godziwą równą wartości księgowej albo ze względu na ich krótki
termin zapadalności, albo / i krótki termin ponownej wyceny, albo z powodu zbliżonych bieżących średnich wartości rynkowych.
Wartość godziwą instrumentów pochodnych ustala się szacunkowo
w wielkości, którą Bank potencjalnie mógłby otrzymać lub zapłacić za
zakończenie kontraktu w dacie bilansowej, biorąc pod uwagę obecne
warunki rynkowe i bieżącą zdolność kredytową kontrahentów.
Wycena bonów skarbowych jest dokonywana wg kursów rynkowych
publikowanych w systemie Bloomberg.
Wycena obligacji skarbowych jest wyliczana w oparciu o notowania
Warszawskiej Giełdy Papierów Wartościowych.
Do kalkulacji wartości godziwej kredytów zastosowano wysokość aktualnie oferowanych marż z uwzględnieniem stosowanej metodologii wyliczania utraty wartości ekspozycji kredytowych (opisaną w notach poświęconych polityce rachunkowości). W 2008 roku Bank szacował, że wartości
godziwa kredytów nie różniła się istotnie od ich wartości bilansowej.
Wartość godziwa listów zastawnych w publicznym obrocie została wyliczona w oparciu o notowania Catalyst na 31 grudnia 2009 roku. W 2008
roku Bank wyliczył wartość godziwą listów zastawnych w publicznym
obrocie w oparciu o notowania na 31 grudnia 2008 r.
93
(cd.)
W tabeli poniżej przedstawiono oszacowane wartości godziwe.
2009
2008
10 956
20 709
61 474
1 610 122
1 703 261
6 678
14 673
60 773
1 810 297
1 892 421
586 482
894 944
674 319
901 291
1 481 426
1 575 610
Aktywa
Gotówka i jej ekwiwalenty
Bony zerokuponowe
Obligacje na zmienną stopę
Pasywa
Zobowiązania wobec banków na zmienną stopę
Wartość godziwa instrumentów pochodnych prezentowana jest w nocie 14 i 29.
31) Płatności z tytułu umowy najmu
W 2009 roku uległ zmianie adres Banku Zgodnie z nowa umową najmu
zawartą w dniu 16 grudnia 2008 r. Bank zajmuje pomieszczenia biurowe,
miejsca parkingowe oraz powierzchnię magazynową. Umowa najmu została zawarta na okres 7 lat od daty wydania przedmiotu najmu bankowi.
W 2009 r. i 2008 r. Bank poniósł opłaty z tytułu umów najmu w wysokości
odpowiednio: 2 326 tys. zł oraz 2 656 tys. zł. Powyższe opłaty zostały
ujęte w rachunku zysku i strat w pozycji koszty administracyjne.
W 2009 r. Bank, w wyniku zmiany wynajmowanych pomieszczeń, poniósł
dodatkowy koszt z tytułu przywrócenia wynajmowanej powierzchni do
stanu pierwotnego w wysokości 327 tys. zł, z czego 200 tys. zł obciążyło
rachunek zysków i strat 2008 roku (wykorzystanie rezerwy), natomiast
127 tys. zł obciążyło rachunek zysków i strat 2009 roku.
Całkowite zobowiązania z tytułu wyżej wymienionych umów najmu prezentuje poniższa tabela.
Zobowiązania wg terminów zapadalności
W tysiącach zł
poniżej 1 roku
od 1 roku do 5 lat
powyżej 5 lat
Razem
2009
2008
2 098
8 818
2 931
13 847
2 205
7 868
4 788
14 861
Dane w tabeli wyliczone na podstawie umów najmu powiększone o 22% VAT i przeliczone wg kursów 31 grudnia 2009 r. i 31 grudnia 2008 r.
94
32) Sprawozdawczość dotycząca segmentów działalności
Ze względu na brak wydzielenia segmentacji w strukturze organizacyjnej
Banku, koszty refinansowania oraz koszty działalności są zarządzane
centralnie i nie są lokowane do poszczególnych linii biznesowych.
Stan na dzień 31 grudnia 2009
W tysiącach zł
Przychody odsetkowe
Koszty odsetkowe
Aktywa pracujące (kredyty)
Pasywa pracujące (kaucje)
Stan na dzień 31 grudnia 2008
Działalność
detaliczna
Działalność
korporacyjna
90 591
-207
7 708
-13
90 384
1 666 513
11 340
7 695
116 879
605
W tysiącach zł
Przychody odsetkowe
Koszty odsetkowe
Aktywa pracujące (kredyty)
Pasywa pracujące (kaucje)
Działalność
detaliczna
Działalność
korporacyjna
108 640
-284
9 587
-21
108 356
1 741 428
11 941
9 566
127 171
583
33) Zobowiązania warunkowe
Informacja o wszczętych postępowaniach sądowych
Na dzień 31 grudnia 2009 r. nie występują postępowania przed sądem
lub organami administracji państwowej dotyczące zobowiązań lub wierzytelności Banku, których wartość stanowiłaby co najmniej 10 % kapitałów
własnych Banku.
Łącznie wartość wszystkich prowadzonych spraw sądowych, egzekucyjnych i upadłościowych podjętych w celu zaspokojenia wierzytelności
wynosi 100 498 tys. zł, co stanowi 35 % kapitałów własnych Banku. Na
wspomniane wierzytelności Bank utworzył odpisy z tytułu utraty wartości
Na dzień 31 grudnia 2009 r. Bank jest stroną pozwaną w postępowaniach
przed sądem lub organami administracji państwowej na łączną kwotę
3 892 tys. zł. W ocenie Banku nie istnieją przesłanki utworzenia rezerwy
na potencjalne straty związane z tymi postępowaniami.
Zobowiązania warunkowe do udzielenia kredytów
Bank posiada zobowiązania do udzielenia kredytów. Na zobowiązania
te składają się niewypłacone środki pieniężne z podpisanych umów
kredytowych.
W tysiącach zł
Zobowiązania do wypłaty kredytów
2009
2008
29 413
13 309
Bank nie tworzy rezerw na zobowiązania pozabilansowe ze względu na ich
warunkowy charakter.
Zobowiązania z tytułu transakcji pozabilansowych
W tysiącach zł
Zobowiązania z tytułu transakcji pozabilansowych – instrumenty pochodne (CIRS, IRS, FX SWAP, FX)
2009
2008
597 124
1 202 186
Na dzień 31 grudnia 2009 r. Bank nie posiadał zobowiązań / należności
z tytułu transakcji narażonych na ryzyko stopy procentowej, które nie są
wykazywane w bilansie.
95
(cd.)
34) Aktywa stanowiące zabezpieczenie
Aktywa stanowiące zabezpieczenie emisji listów zastawnych
W tysiącach zł
Nominalna wartość wierzytelności zabezpieczonych hipoteką oraz środków dodatkowych,
wpisanych do rejestru zabezpieczenia listów zastawnych
Wartość odsetek od wierzytelności wg stanu na koniec roku
Nominalna wartość hipotecznych listów zastawnych wg stanu na koniec roku
Wartość odsetek od wyemitowanych listów zastawnych wg stanu na koniec roku
Stan zabezpieczenia dla kapitału
Stan zabezpieczenia dla odsetek
Zasady emisji hipotecznych listów zastawnych, których zabezpieczenie
stanowią wierzytelności banku hipotecznego zabezpieczone hipotekami,
określa Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2003 roku, Nr 99, poz. 919, z późn. zm.).
2009
2008
1 385 020
1 470 473
85 675
914 913
51 001
470 107
34 674
99 888
915 146
60 202
555 327
39 686
W przypadku ogłoszenia upadłości banku hipotecznego wierzytelności
wpisane do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych
tworzą osobną masę upadłości, która służy przede wszystkim zaspokojeniu roszczeń wierzycieli z listów zastawnych.
Zobowiązania podlegające zabezpieczeniu środków Bankowego Funduszu Gwarancyjnego
W tysiącach zł
Kwota zobowiązań podlegających zabezpieczeniu *
Kwota aktywów zabezpieczających
2009
2008
0
1 582
0
39
* Środki pieniężne, będące przedmiotem kaucji stanowiących zabezpieczenie kredytów (art. 102 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe) nie są gwarantowane przez Bankowy Fundusz
Gwarancyjny, natomiast są podstawą do obliczania funduszu ochrony środków gwarantowanych.
35) Gotówka i jej ekwiwalenty
Dla celów rachunku przepływów pieniężnych, gotówka i należności od sektora bankowego obejmują salda o krótszym niż 3 miesiące terminie wymagalności.
W tysiącach zł
Kasa i środki w banku centralnym
Kredyty i pożyczki udzielone bankom
96
2009
2008
7 107
3 849
10 956
126
6 552
6 678
36) Jednostki powiązane
Transakcje z jednostkami powiązanymi
Bank przeprowadza transakcje z podmiotem dominującym oraz podmiotami powiązanymi w ramach Grupy Pekao oraz UCG. Transakcje z jednostkami powiązanymi obejmują także transakcje z personelem zarządczym
oraz z pracownikami Pekao Banku Hipotecznego S.A.
Transakcje z jednostkami powiązanymi dokonywane są w ramach normalnej działalności biznesowej. Obejmują one głównie kredyty, depozyty,
transakcje wymiany walut obcych. Wartość transakcji z jednostkami
powiązanymi na koniec roku oraz koszty i dochody za rok obrotowy
prezentują poniższe tabele.
Transakcje z personelem zarządczym i pracownikami
W tysiącach zł
2009
Personel zarządczy **
2008
Pracownicy
Personel zarządczy **
Pracownicy
Kredyty
Saldo na 1 stycznia
Zwiększenia
Zmniejszenia
Saldo na 31 grudnia
6 338
0
-3 403
2 935
169
446
0
-24
422
17
3 538
3 783
-983
6 338
320
388
58
0
446
20
** Członkowie Zarządu Pekao Banku Hipotecznego S.A., Banku Pekao S.A. oraz innych podmiotów Grupy Pekao
Wynagrodzenia
W tysiącach zł
2009
Personel zarządczy *
Płace
Pozostałe
1 699
83
1 782
2008
Pracownicy
9 223
1 385
10 608
Personel zarządczy *
1 527
85
1 612
Pracownicy
10 044
1 561
11 605
* Członkowie Zarządu Pekao Banku Hipotecznego S.A.
Wynagrodzenia personelu zarządczego w 2009 roku obejmują:
– płace – koszty wynagrodzeń zarządu wraz z rezerwą na nagrody
roczne.
– pozostałe – obejmują składki z tytułu ubezpieczeń społecznych
Wynagrodzenia wykazane łącznie z rezerwą na nagrody.
Szczegółowe informacje w zakresie wynagrodzenia poszczególnych osób
wchodzących w skład Zarządu Pekao Banku Hipotecznego S.A. zamieszczono w Sprawozdaniu Zarządu z działalności Banku w 2009 r.
97
(cd.)
Transakcje ze spółkami należącymi do Grupy
W tysiącach zł
2009
2008
Pekao S.A.
Pozostałe podmioty
Grupy Pekao S.A. i UCG
Pekao S.A.
Pozostałe podmioty
0
3 824
3 138
15
5 101
1 437
2 704
6
Należności z odsetkami, w tym
Depozyty
Należności w rachunku bieżącym
Dodatnia wartość godziwa z tyt. instrumentów pochodnych
Zobowiązania, w tym
Zobowiazania terminowe
Listy zastawne
Ujemna wartość godziwa z tyt. instrumentów pochodnych
240 828
216 513
23 993
345 654
20 236
318 338
225 587
35 638
Transakcje pochodnymi instrumentami finansowymi, w tym:
Transakcje wymiany walut
Forward, swap walutowy
IRS / CIRS
3 328
105 558
485 761
4 202
701 635
492 768
Przychody i koszty dotyczące transakcji z podmiotami należącymi do Grupy
W tysiącach zł
2009
Pekao S.A.
Przychody z tytułu odsetek:
w tym od instrumentów zabezpieczających
9 151
9 073
Koszty z tytułu odsetek:
w tym od instrumentów zabezpieczających
w tym od listów zastawnych
17 765
0
12 748
Przychody z tytułu prowizji
Koszty z tytułu prowizji
Wynik na operacjach instrumentami finansowymi wycenianymi do
wartości godziwej przez rachunek zysków i strat
Pekao S.A.
6 735
999
20 228
130
14 825
0
130
2 430
7 053
0
148
Pozostałe podmioty
6 956
6 699
0
128
Pozostałe przychody
Pozostałe koszty
98
2008
Pozostałe podmioty
19
0
167
42
42
37) Umowy znaczące dla Banku, umowy współpracy,
kooperacji
39) Główne wartości szacunkowe stosowane w polityce
księgowej.
Umowy kredytowe
Bank w dniu 16 stycznia 2009 r. złożył przeciwko jednemu z kredytobiorców wniosek do sądu o nadanie klauzuli wykonalności na bankowy tytuł
egzekucyjny. Wysokość wierzytelności na dzień złożenia wniosku o nadanie klauzuli wykonalności stwierdzona w bankowym tytule egzekucyjnym
wynosi 30 429 tys. zł. Wierzytelność jest zabezpieczona na użytkowaniu
nieruchomości hipoteką w kwocie 37 000 tys. zł i hipoteką kaucyjną do
kwoty 18 500 tys. zł. Na dzień 31 grudnia 2008 r. wysokość utworzonego
odpisu z tytułu utraty wartości wyniosła 20 229 tys. zł. W 2008 roku Bank
dokonał dotworzenia odpisu na tym kredycie w wysokości 5 550 tys. zł.
Ustalenie wartości bilansowych niektórych aktywów i zobowiązań wymaga
oszacowania na datę bilansową wpływu niepewnych przyszłych zdarzeń
na te pozycje.
W dniu 25 maja 2009 r. z wyżej wspomnianym kredytobiorcą Bank zawarł
porozumienie restrukturyzacji kredytu. W wyniku zawartego porozumienia z nowym inwestorem kredytobiorcy uległy zmianie warunki spłaty
zobowiązania wynikającego z umowy kredytowej: przedłużono okres
kredytowania, zaległe odsetki zostały skapitalizowane, wzmocnieniu uległy
zabezpieczenia spłaty zobowiązania. W związku z powyższą restrukturyzacją oraz wywiązywaniem się kredytobiorcy z tych warunków Bank dokonał
zmiany szacunków, co skutkowało częściowym rozwiązaniem odpisu. Na
dzień 31 grudnia 2009 r. wysokość utworzonego odpisu z tytułu utraty
wartości wynosi 8 923 tys. zł. W 2009 roku Bank dokonał rozwiązania
odpisu na tym kredycie w wysokości 11 306 tys. zł.
Umowy dotyczące linii kredytowych
W lutym 2009 roku Bank podpisał z bankiem Bayerische Landesbank
aneks do umowy o linii kredytowej w łącznej kwocie 60 mln EUR przedłużający okres dostępności kredytu do 10 marca 2009 r.
W dniu 10 marca 2009 r. Bank podpisał z UniCredit Bank Ireland p.l.c.
umowę, na mocy której UniCredit Bank Ireland p.l.c. udostępnił Bankowi
linię kredytową do łącznej kwoty 85 mln EUR lub równowartości tej kwoty
w CHF, w celu finansowania bieżącej działalności.
27 listopada 2009 r. Bank podpisał z Bankiem Pekao S.A. aneks do
Umowy o linię walutową do łącznej kwoty 439 mln zł z dnia 28 listopada
2008 roku. Na mocy aneksu kwota linii kredytowej została podwyższona
do kwoty 440 mln zł, a okres kredytowania wydłużony do 30 listopada
2012 roku. Celem linii kredytowej jest finansowanie bieżącej działalności
Banku. Oprocentowanie kredytu jest zmienne.
38) Zdarzenia po dacie bilansowej
Do dnia sporządzenia sprawozdania finansowego nie wystąpiły.
Utrata wartości kredytów
Bank ocenia czy na koniec okresu sprawozdawczego istnieją obiektywne
przesłanki wskazujące na to, że została poniesiona strata z tytułu utraty
wartości pojedynczych składników aktywów finansowych lub grupy
aktywów finansowych. Aktywa finansowe lub grupa aktywów finansowych
utraciła wartość, a straty z tytułu utraty wartości zostały poniesione wtedy
i tylko wtedy, gdy istnieje obiektywna przesłanka utraty wartości jako
następstwo jednego lub większej ilości zdarzeń, które pojawiły się po
początkowym rozpoznaniu aktywa („zdarzenie powodujące stratę”) i owo
zdarzenie (lub zdarzenia) mają wpływ na szacowane przyszłe przepływy
finansowe związane z pojedynczym składnikiem aktywa finansowego lub
grupy aktywów finansowych. Przy czym nie jest konieczne zidentyfikowanie pojedynczego zdarzenia, które spowodowało utratę wartości.
W sytuacji, gdy istnieje obiektywna przesłanka, że strata z tytułu utraty
wartości kredytów i należności lub inwestycji utrzymywanych do terminu
wymagalności wykazywanych według zamortyzowanego kosztu została
poniesiona, wielkość straty ustalana jest jako różnica między wartością
księgową aktywów, a bieżącą wartością oszacowanych przyszłych przepływów pieniężnych zdyskontowanych według efektywnej stopy zwrotu
z aktywów finansowych w początkowym ujęciu. Metodologia i założenie
wykorzystywane przy szacowaniu zarówno wysokości, jak i momentów
przyszłych przepływów pieniężnych podlegają okresowym przeglądom.
40) Raport ryzyka
Pekao Bank Hipoteczny S.A. identyfikuje, mierzy, monitoruje i zarządza
wszystkimi rodzajami ryzyk we współpracy z jednostkami kontroli ryzyka
i zarządzania ryzykiem podmiotu dominującego.
W 2009 roku zmianom uległy polityka i procesy zarządzania ryzykiem oraz
częściowo także metody wyceny ryzyka, co było m.in. wynikiem:
– reagowania na zmieniająca się sytuacje rynkową,
– dostosowywania wewnętrznych zasad, regulacji i procedur działania
Banku do standardów grupy kapitałowej, do której Bank należy.
Zmiany te polegały m.in. na nowelizacji Polityki Kredytowej Banku, wprowadzeniu specjalnych zasad kredytowania w okresie kryzysu, wdrożeniu
szybkich ścieżek postępowania wobec kredytobiorców zalegających
z płatnością zobowiązań wobec Banku. Zmieniono także zasady oceny
zdolności kredytowej i zasady udzielania kredytów. Spośród pozostałych
zmian należy także wymienić zmianę niektórych z zasad tworzenia
99
odpisów aktualizujących (rezerw), nowelizacje zasad ustalania kapitału
wewnętrznego na pokrycie niektórych z ryzyk a także zmianę części
z wewnętrznych limitów obowiązujących w Banku.
Ryzyko Kredytowe
(i) Ryzyko kontrahenta
Jest ono definiowane przez Bank jako ryzyko niewywiązania się kontrahenta ze swoich zobowiązań wobec Banku. Ryzyko kontrahenta jest
traktowane jako ryzyko trwale istotne w działalności Banku.
Pomiar / identyfikacja ryzyka kontrahenta obejmuje:
1)ocenę zdolności klienta do terminowej realizacji zobowiązań wobec
Banku na etapie:
a) podejmowania decyzji o udzieleniu kredytu,
(cd.)
b)monitorowania ekspozycji kredytowej w trakcie jej istnienia, aż do
momentu jej wygaśnięcia.
2)szacunek odpisów aktualizacyjnych (rezerw) na poszczególne ekspozycje kredytowe.
Bank ogranicza ryzyko kontrahenta poprzez: dostosowywanie zasad
działalności kredytowej do zmieniającego się profilu ryzyka kredytowego
i skali działalności Banku, zewnętrznych regulacji i standardów obowiązujących w grupie kapitałowej, a także poprzez kontrolę poziomu ryzyka
kredytowego.
Na pokrycie ryzyka kontrahenta Bank utrzymuje kapitał wewnętrzny
w wysokości minimalnych wymogów kapitałowych na ryzyko kredytowe,
wyliczanych metodą standardową NUK / CRD.
Poniższe zestawienie prezentuje jakość portfela kredytowego Banku:
W tysiącach zł
Ekspozycje nieprzeterminowane *, w przypadku których nie nastąpiła utrata wartości
Ekspozycje przeterminowane **, w przypadku których nie nastąpiła utrata wartości
Ekspozycje, w przypadku których nastąpiła utrata wartości
Odsetki
2009
2008
1 557 368
58 266
158 622
1 774 256
5 119
-52 965
1 726 410
1 685 733
51 654
121 323
1 858 710
7 593
-56 006
1 810 297
* bez opóźnień przekraczających 30 dni w spłacie kredytu
** z opóźnieniami w spłacie kredytu przekraczającymi 30 dni
Analiza wiekowa (długości opóźnień w spłacie) aktywów finansowych,
które są przeterminowane * na dzień sprawozdawczy, lecz w przypadku
których nie nastąpiła utrata wartości:
W tysiącach zł
od 31 do 90 dni
od 91 do 180 dni
od 181 do 360 dni
powyżej 360 dni
Razem – kredyty i pożyczki przeterminowane, w przypadku których nie nastąpiła utrata wartości
* z opóźnieniami w spłacie kredytu przekraczającymi 30 dni
100
2009
2008
29 898
8 531
6 103
13 734
58 266
28 066
6 815
5 591
11 182
51 654
(ii) Ryzyko koncentracji na dłużnika lub grupę dłużników
powiązanych
Bank definiuje je jako ryzyko poniesienia strat związanych z nadmierną
koncentracją ekspozycji kredytowych wobec pojedynczych kredytobiorców
i / lub grup kredytobiorców, w wyniku występowania dużych zaangażowań
istotnie odbiegających od pozostałych ekspozycji kredytowych.
Jest ono uznawane za ryzyko istotne w przypadku występowania
w portfelu kredytowym Banku kredytów o zaangażowaniu powyżej
8 mln zł, tj. wymagających decyzji na poziomie Zarządu Banku.
Bank ogranicza ryzyko koncentracji na dłużnika lub grupę dłużników
powiązanych poprzez system limitów wewnętrznych i zewnętrznych.
W przypadku przekroczenia limitu koncentracji zaangażowań i limitu dużych zaangażowań określonych w Prawie Bankowym Bank zobowiązany
jest do tworzenia wymogu kapitałowego.
Wymóg powyższy stanowi równowartość większej z następujących kwot:
1. suma nadwyżek zaangażowań Banku wobec poszczególnych podmiotów ponad limity określone w art. 71 ust 1 Prawa Bankowego,
2. nadwyżka sumy dużych zaangażowań Banku wobec poszczególnych
podmiotów ponad limit określony w art. 71 ust 2 Prawa Bankowego.
Wg stanu na dzień 31 grudnia 2009 roku w związku z brakiem przekroczenia limitu koncentracji zaangażowań i limitu dużych zaangażowań
Bank nie był zobowiązany do tworzenia wymogu kapitałowego wynikających z Prawa Bankowego.
Dodatkowo Bank utrzymuje kapitał wewnętrzny na pokrycie przedmiotowego ryzyka stanowiącego sumę wymogu, o którym mowa powyżej i 8%
oszacowanych potencjalnych strat w odniesieniu do ekspozycji kredytowych wobec pojedynczych dłużników (kredytobiorców) lub ekspozycji
kredytowych wobec grupy powiązanych dłużników, które jednocześnie
spełniają następujące przesłanki:
1. wysokość ekspozycji przekracza 8 mln zł,
2. ekspozycja jest klasyfikowana do kategorii non default.
Wg stanu na 31 grudnia 2009 Bank utrzymywał kapitał wewnętrzny na
pokrycie powyższego ryzyka.
Poniższe zestawienie prezentuje 10 największych ekspozycji kredytowych znajdujących się w portfelu Banku.
31 grudnia 2009 r.
Rodzaj
Komercja
Komercja
Komercja
Komercja
Komercja
Komercja
Komercja
Komercja
Komercja
Komercja
31 grudnia 2008 r.
Ekspozycja całkowita
Udział ekspozycji
w tysiącach złotych w portfelu kredytowym
31 834
17 369
15 731
10 834
10 191
10 058
9 485
9 470
9 405
9 330
1,79%
0,98%
0,89%
0,61%
0,57%
0,57%
0,53%
0,53%
0,53%
0,53%
Rodzaj
Komercja
Komercja
Komercja
Komercja
Komercja
Komercja
Komercja
Komercja
Komercja
Komercja
Ekspozycja całkowita
Udział ekspozycji
w tysiącach złotych w portfelu kredytowym
31 391
18 073
17 250
11 678
11 395
10 632
9 859
9 646
9 548
9 222
1,69%
0,97%
0,93%
0,63%
0,61%
0,57%
0,53%
0,52%
0,51%
0,50%
101
(iii) Ryzyko pozostałych koncentracji kredytowych
Jest ono rozumiane jako ryzyko wynikające z potencjalnej koncentracji
strat kredytowych w związku z występowaniem w Banku znaczących ekspozycji wobec podmiotów należących do jednego sektora gospodarczego,
pochodzących z jednego regionu geograficznego bądź powiązanych
w inny sposób.
(cd.)
Ograniczanie przedmiotowego ryzyka polega na kontroli wykorzystania
w / w wewnętrznych limitów.
Na 31 grudnia 2009 limity powyższe nie były przekroczone i Bank nie
utrzymywał kapitału wewnętrznego na pokrycie powyższego ryzyka.
Bank uznaje, iż ryzyko to jest ryzykiem istotnym w sytuacji zidentyfikowania przekroczenia wewnętrznych limitów koncentracji kredytowej.
Koncentracja ryzyka bilansowego w ujęciu geograficznym jest przedstawiona w tabeli poniżej:
W tysiącach zł / %
2009
2008
%
mazowieckie
dolnośląskie
kujawsko-pomorskie
lubelskie
lubuskie
łódzkie
małopolskie
opolskie
podkarpackie
podlaskie
pomorskie
śląskie
świętokrzyskie
warmińsko-mazurskie
wielkopolskie
zachodnio-pomorskie
nierezydenci
Odsetki
Razem – kredyty i pożyczki udzielone klientom netto
102
631 560
170 861
65 554
38 854
35 725
31 347
139 189
26 712
24 015
25 774
139 076
84 463
8 603
30 396
183 040
127 525
11 562
1 774 256
5 119
-52 965
1 726 410
35,6
9,6
3,7
2,2
2
1,8
7,8
1,5
1,4
1,5
7,8
4,8
0,5
1,7
10,3
7,2
0,6
100
%
668 010
186 719
71 662
48 967
38 068
34 297
136 103
28 442
25 656
27 486
142 686
95 943
8 606
31 849
173 844
127 143
13 229
1 858 710
7 593
-56 006
1 810 297
35,9
10
3,9
2,6
2,1
1,8
7,3
1,5
1,4
1,5
7,7
5,2
0,5
1,7
9,4
6,8
0,7
100
Koncentracja ryzyka bilansowego w ujęciu branżowym jest przedstawiona w tabeli poniżej:
2009
2008
%
Osoby fizyczne
Obsługa nieruchomości
Handel
Transport i turystyka
Budownictwo
Produkcja
Edukacja, ochrona zdrowia, kultura i sport
Inna działalność usługowa
Rolnictwo
Inne
Samorządy lokalne
Odsetki
%
867 599
317 804
167 558
148 474
76 783
68 346
57 350
52 967
48,9
17,9
9,4
8,4
4,3
3,9
3,2
3
888 063
330 913
186 808
170 587
79 096
70 983
61 340
51 782
47,8
17,8
10
9,2
4,2
3,8
3,3
2,8
2 026
1 390
13 959
1 774 256
5 119
-52 965
1 726 410
0,1
0,1
0,8
100
2 920
353
15 865
1 858 710
7 593
-56 006
1 810 297
0,2
0
0,9
100
103
(iv) Ryzyko rezydualne
Jest ono rozumiane przez Bank jako ryzyko poniesienia strat związanych
z mniejszą skutecznością przyjętych zabezpieczeń (w tym w wyniku
spadku cen rynkowych nieruchomości).
Ryzyko uznawane jest za ryzyko istotne w sytuacji zidentyfikowania przez
Bank co najmniej 5% prawdopodobieństwa spadku cen rynkowych nieruchomości w okresie najbliższych 12 miesięcy.
Bank ogranicza ryzyko rezydualne m.in. poprzez ograniczenia w zakresie
dopuszczalnego poziomu wartości LTV (Loan to Value) w momencie
udzielania kredytu.
Wysokość LTV pojedynczej ekspozycji kredytowej liczonego w odniesieniu
do wartości rynkowej nieruchomości stanowiących zabezpieczenie tej
ekspozycji w momencie udzielenia kredytu nie powinna przekroczyć 80%
w przypadku kredytów udzielanych w PLN1 i 70% w przypadku kredytów
udzielanych w walutach obcych. Wyjątki od tej reguły wymagają decyzji
(cd.)
Zarządu Banku z zastrzeżeniem, że w żadnym wypadku w momencie
udzielenia kredytu jego wartość nie może przekroczyć 100% wartości
bankowo-hipotecznej nieruchomości stanowiących zabezpieczenie tej
ekspozycji.
W ramach pomiaru ryzyka Bank przeprowadza testy warunków skrajnych,
dotyczące wpływu potencjalnego spadku cen nieruchomości na poziom
rezerw celowych tworzonych w Banku, stanowiących podstawę do określenia wysokości kapitału wewnętrznego na pokrycie ryzyka rezydualnego.
Wg stanu na dzień 31 grudnia 2009 roku Bank utrzymywał kapitał
wewnętrzny na pokrycie w / w ryzyka.
Koncentracja ryzyka bilansowego pod względem typów nieruchomości
zabezpieczających poszczególne ekspozycje jest przedstawiona w tabeli
poniżej
2009
2008
%
Biura
Domy
Grunty
Hotele
Lokale mieszkalne
Magazyny
Obiekty gastronomiczne
Obiekty handlowe
Obiekty produkcyjne
Pozostałe
Administracja samorządowa *)
Odsetki
122 042
641 753
6 928
159 049
215 478
131 371
7 041
294 779
30 168
151 688
13 959
1 774 256
5 119
-52 965
1 726 410
6,9
36,2
0,4
9
12,1
7,4
0,4
16,6
1,7
8,5
0,8
100
%
133 833
661 590
8 364
179 833
211 245
137 296
7 547
318 137
30 301
154 699
15 865
1 858 710
7 593
-56 006
1 810 297
7,2
35,6
0,4
9,7
11,4
7,4
0,4
17,1
1,6
8,3
0,9
100
*) kredyty udzielone administracji samorządowej nie sa zabezpieczone nieruchomościami
1
Standardowa oferta produktowa Banku dopuszcza możliwość udzielania złotowych kredytów mieszkaniowych do poziomu 100% LTV jedynie w przypadku ubezpieczenia tzw. niskiego wkładu
(tj. nadwyżki ponad 80% LTV) w towarzystwie ubezpieczeniowym.
104
(v) Ryzyko operacyjne
Jest to ryzyko poniesienia przez Bank straty wynikającej z niedostosowania lub zawodności wewnętrznych procesów, systemów technicznych
i ludzi lub ze zdarzeń zewnętrznych.
Ryzyko operacyjne jest uznawane przez Bank za trwale istotne i Bank
utrzymuje kapitał wewnętrzny na pokrycie tego ryzyka. Kapitał ten szacowany jest w okresach rocznych w oparciu o zaudytowane dane finansowe
z końca poprzedniego roku kalendarzowego i równy jest minimalnym
wymogom kapitałowym z tytułu ryzyka operacyjnego, wyliczanym według
metody standardowej określonej w załączniku nr 14 do Uchwały
nr 380 / 2008 Komisji Nadzoru Finansowego.
Bank posiada wewnętrzny system zarządzania i kontroli ryzyka operacyjnego. Elementami tego systemu są regulacje wewnętrzne, rejestr
zdarzeń i strat o charakterze operacyjnym oraz zasady monitorowania
i raportowania w obszarze ryzyka operacyjnego. Ponadto Bank posiada
plan utrzymania ciągłości działania, który służy zapewnieniu możliwości
prowadzenia bieżącej działalności w sytuacjach kryzysowych.
Struktura organizacyjna w obszarze ryzyka operacyjnego jest adekwatna
do zakresu działalności Banku. W jej ramach istotną rolę odgrywa Komitet
ds. Ryzyka Operacyjnego, który wydaje rekomendacje działań, które
należy podjąć w celu ograniczenia poziomu narażenia Banku na ryzyko
operacyjne oraz monitoruje rzeczywisty poziom ryzyka poprzez system
wskaźników oceny ryzyka operacyjnego (KRI).
Bank przekazuje w okresach miesięcznych dane o zdarzeniach
i stratach o charakterze operacyjnym do podmiotu dominującego
poprzez dedykowane do tego celu narzędzie informatyczne – Aplikację
Ryzyka Operacyjnego.
Ryzyko rynkowe
(vi) Ryzyko walutowe
Bank definiuje ryzyko walutowe jako ryzyko poniesienia strat w wyniku
zmian kursów walutowych mających wpływ na wartość wyceny poszczególnych składników bilansowych i pozabilansowych wyrażonych
w walutach obcych.
Ryzyko walutowe jest uznawane przez Bank za trwale istotne.
Ryzyko walutowe Bank ogranicza i monitoruje poprzez określanie otwartej
pozycji walutowej Banku oraz obliczanie wartości narażonej na ryzyko
walutowe (VaR FX) o 99-proc. poziomie ufności oraz 10-dniowym okresie
utrzymania pozycji walutowej
Poza powyżej wskazanymi metodami pomiaru Bank monitoruje ryzyko
walutowe w ramach sporządzania Rachunku Zabezpieczenia Listów
Zastawnych (RZLZ) poprzez codziennie zestawienia cząstkowe RZLZ.
Zestawienia cząstkowe obejmują badanie stopnia pokrycia zobowiązań
z tytułu wyemitowanych listów zastawnych wierzytelnościami oraz
instrumentami dodatkowymi, stanowiącymi podstawę emisji listów zastawnych, w podziale na waluty. W celu ograniczania ryzyka walutowego Bank wyznacza limity wewnętrzne otwartych pozycji walutowych oraz
limit VaR FX nałożony na miarę wartości zagrożonej oraz monitoruje ich
przestrzeganie.
Bank szacuje kapitał wewnętrzny na ryzyko walutowe w okresach
miesięcznych w oparciu o dane sprawozdawcze z końca poprzedniego
miesiąca. Kapitał wewnętrzny na ryzyko walutowe wyznaczany jest
zgodnie z metodą podstawową wyliczania wymogu kapitałowego z tytułu
ryzyka walutowego określoną w załączniku nr 6 do Uchwały nr 38 / 2008
Komisji Nadzoru Finansowego:
1. kapitał wewnętrzny z tytułu ryzyka walutowego stanowi 8% pozycji
walutowej całkowitej, jeżeli pozycja walutowa całkowita przewyższa
2% funduszy własnych Banku,
2. kapitał wewnętrzny z tytułu ryzyka walutowego wynosi zero, jeżeli pozycja walutowa całkowita nie przewyższa 2% funduszy własnych Banku.
Zgodnie z ww. zasadami wg stanu na 31 grudnia 2009 w Banku nie
wystąpiła konieczność utrzymywania kapitału wewnętrznego na pokrycie
powyższego ryzyka.
Wykorzystanie limitów na ryzyko walutowe według stanu na koniec roku
Rodzaj limitu
otwarta pozycja w CHF
otwarta pozycja w EUR
otwarta pozycja w USD
otwarta pozycja całkowita
VaR FX
Limit
(w tys.EUR)
500
300
200
1 000
50
2009
2008
3,75%
8,03%
8,88%
4,19%
11,67%
6,81%
34,59%
0,38%
13,78%
20,60%
Bank stosuje instrumenty pochodne CIRS, SWAP, FX zabezpieczające
ryzyko walutowe.
(vii) Ryzyko stopy procentowej
Bank definiuje ryzyko stopy procentowej jako ryzyko dla przychodów
i kapitału wynikające z niekorzystnych zmian stóp procentowych
w księdze bankowej.
Ryzyko stopy procentowej jest uznawane przez Bank za trwale istotne.
Bank ogranicza i monitoruje ryzyko stopy procentowej poprzez kalkulację
luki stopy procentowej oraz wyliczanie 1-miesięcznego, annualizowanego
wyniku odsetkowego przy założeniu zmiany rynkowych stóp procentowych
o przewidywaną / analizowaną ilość punktów bazowych oraz poprzez
obliczanie wartości narażonej na ryzyko stopy procentowej (VaR IR).
105
Bank określa także lukę stopy procentowej w celu zobrazowania niedopasowania terminów zapadalności aktywów z terminami wymagalności
pasywów. Luka stopy procentowej określana jest na podstawie pozycji
netto (bez uwzględniania wartości odsetek).
(cd.)
miesiąca. Kapitał ten jest obliczany na podstawie wyników analizy stress
test IR sporządzanej zgodnie z metodologią określoną w wewnętrznych
regulacjach Banku, przy założeniu nagłej i nieoczekiwanej zmiany poziomu
stóp procentowych (poprzez przesunięcie krzywej dochodowości wykorzystywanej do zdyskontowania przyszłych przepływów pieniężnych)
o 200 punktów bazowych.
stopy procentowej w ramach sporządzania Rachunku Zabezpieczenia
Listów Zastawnych (RZLZ), poprzez codzienną projekcję oraz analizę
RZLZ. Obejmują one badanie wrażliwości oraz stopnia pokrycia znanych
odsetek od wyemitowanych listów zastawnych znanymi odsetkami od
wierzytelności oraz instrumentów dodatkowych stanowiących podstawę
emisji listów zastawnych.
Kapitał wewnętrzny na ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej jest
równy kwocie potencjalnej straty oszacowanej zgodnie z ww. metodologią
stress testu IR i był utrzymywany wg stanu na 31 grudnia 2009 r.
Zaprezentowane poniżej raporty luki na stopę procentową (daty raportów:
31 grudnia 2009 r. oraz 31 grudnia 2008 r.) obejmują aktywa i pasywa
odsetkowe (wartości nominalne bez odsetek, czyli kwoty stanowiące podstawę naliczania odsetek), nie ujęto w nich transakcji pozabilansowych
oraz funduszy własnych Banku.
Bank stosuje instrumenty pochodne IRS, CIRS zabezpieczające ryzyko
stopy procentowej.
Bank szacuje kapitał wewnętrzny na ryzyko stopy procentowej w okresach
miesięcznych w oparciu o dane sprawozdawcze z końca poprzedniego
W tysiącach zł
2009
Poniżej
1 m-ca
Od 1
do 3 m-cy
Od 3 m-cy
do 1 roku
Od 1 roku
do 2 lat
Od 2
do 5 lat
Powyżej
5 lat
149 455
149 390
411 088
390 088
21 000
600 000
-188 912
239
239
2 119
2 119
55 220
55 220
111 194
38 261
319 499
258 499
61 000
200 000
119 499
239
2 119
55 220
Aktywa odsetkowe w USD – wartość, w tym:
Portfel kredytowy ogółem
Papiery wartościowe
Pasywa odsetkowe w USD – wartość
Luka USD
57
29
5 451
5 451
2 335
2 335
7 843
7 815
57
5 451
2 335
7 843
Aktywa odsetkowe w EUR – wartość, w tym:
Pasywa odsetkowe w EUR – wartość
Luka EUR
12 459
12 029
23 260
23 260
22 047
22 047
14 499
14 499
72 265
71 835
4 108
8 351
23 260
14 913
7 134
14 499
19 021
53 244
Aktywa odsetkowe w CHF – wartość, w tym:
Pasywa odsetkowe w CHF – wartość
130 007
126 641
292 215
292 215
392 802
392 802
4
4
13
13
94
94
815 135
811 769
0
581 791
Aktywa odsetkowe złotowe – wartość, w tym:
Pasywa odsetkowe złotowe – wartość
Luka PLN
Luka CHF
Luka w oprocentowaniu między aktywami a pasywami
106
Razem
937 620
855 555
82 000
911 194
26 426
236 529
345 262
0
-106 522
-53 047
392 802
4
13
94
233 344
-59 853
95 163
213 359
14 742
2 132
55 314
320 857
Przy wyżej wymienionych założeniach, luka na stopę procentową wykazuje brak dopasowania kwot przeszacowywanych aktywów i pasywów
w okresach do 1 roku ze względu na różnice w podstawie oprocentowania kredytów (stawki 6-miesięczne) i finansowania pomostowego (stawki do 3 miesięcy) oraz różnych momentów przeszacowania kredytów
i listów zastawnych.
Bank monitoruje dekadowo poziom narażenia na ryzyko stopy
procentowej poprzez kalkulację VaR IR oraz szacowanie potencjalnej
straty wynikającej z wielkości luk stóp procentowych. Wyniki obliczeń
prezentowane są Komitetowi ALCO, Zarządowi Banku oraz w okresach
kwartalnych Radzie Nadzorczej Banku.
Bank stosuje instrumenty pochodne IRS, CIRS zabezpieczające ryzyko stopy procentowej.
W tysiącach zł
2008
Poniżej
1 m-ca
Od 1
do 3 m-cy
Od 3 m-cy
do 1 roku
Od 1 roku
do 2 lat
Od 2
do 5 lat
Powyżej
5 lat
124 172
119 018
387 867
372 867
15 000
600 000
-212 133
219
219
2 359
2 359
47 513
47 513
110 036
14 136
352 828
291 828
61 000
200 000
152 828
219
2 359
47 513
Aktywa odsetkowe w USD – wartość, w tym:
Pasywa odsetkowe w USD – wartość
Luka USD
288
26
5 887
5 887
2 554
2 554
8 729
8 467
288
5 887
2 554
8 729
Aktywa odsetkowe w EUR – wartość, w tym:
Pasywa odsetkowe w EUR – wartość
Luka EUR
13 780
13 114
14 286
14 286
24 360
24 360
1 359
1 359
14 725
14 725
68 510
67 844
13 780
354 654
-340 368
24 360
15 146
-13 787
14 725
369 800
-301 290
Aktywa odsetkowe w CHF – wartość, w tym:
Pasywa odsetkowe w CHF – wartość
Luka CHF
141 613
141 613
321 768
321 768
448 546
448 546
4
4
13
13
100
100
912 044
912 044
317 735
-176 122
321 768
448 546
4
13
100
317 735
594 309
Luka w oprocentowaniu między aktywami a pasywami
-147 918
140 115
263 327
-13 564
17 097
47 613
306 670
Aktywa odsetkowe złotowe – wartość, w tym:
Pasywa odsetkowe złotowe – wartość
Luka PLN
Razem
914 958
833 804
76 000
910 036
4 922
107
Bank sporządza raport VaR IR o 99-procentowym poziomie ufności oraz
10-dniowym okresie utrzymania pozycji, który przedstawia wielkość
maksymalnej straty na danej pozycji netto, jaką Bank może ponieść
z prawdopodobieństwem 99-proc. w ciągu następnych 10 dni roboczych
od daty raportu, w wyniku zmian parametrów cenowych (stóp procentowych) oraz przy założeniu normalnej sytuacji rynkowej. Kalkulację wartości
narażonej na ryzyko stopy procentowej (VAR IR) przeprowadza się przy
użyciu krzywych dochodowości dla CHF, EUR, PLN oraz USD (250 ostatnich danych historycznych) oraz wartości ekspozycji portfela bankowego.
Bank w oparciu o rzeczywiste wahania rynkowych stóp procentowych
dokonuje weryfikacji poprawności modelu VaR IR zgodnie z metodologią
przeprowadzania back testów.
Bank kwartalnie dokonuje oceny wpływu gwałtownych zmian stóp procentowych na wartość portfela Banku zgodnie z wewnętrzną metodologią
przeprowadzania stress testów. Ocena otrzymanych wyników odbywa się
poprzez odniesienie oszacowanej straty do aktualnej wysokości funduszy
własnych Banku oraz określenie jej istotności z punktu widzenia potencjalnego zagrożenia płynności Banku.
(cd.)
stopy procentowej w ramach sporządzania Rachunku Zabezpieczenia
Listów Zastawnych (RZLZ) poprzez codzienną projekcję oraz analizę
RZLZ. Obejmują one badanie wrażliwości oraz stopnia pokrycia znanych
odsetek od wyemitowanych listów zastawnych znanymi odsetkami od
wierzytelności oraz instrumentów dodatkowych stanowiących podstawę
emisji listów zastawnych.
W celu ograniczania ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej Bank
wyznacza limit VaR IR nałożony na miarę wartości zagrożonej oraz monitoruje jego przestrzeganie.
W roku 2009 z powodu bardzo dużej zmienności (spadku) rynkowych
stóp procentowych limit wewnętrzny ryzyka stopy procentowej nałożony
na miarę VaR IR został przekroczony w okresie od 14 kwietnia do
1 czerwca (największe wykorzystanie limitu sięgnęło poziomu 133,02%).
Z uwagi na stabilną strukturę bilansu Bank dokonał weryfikacji zasadności wysokości obowiązującego limitu i w dniu 30 czerwca 2009 r.
podwyższył limit wewnętrzny na ryzyko stopy procentowej do poziomu
430 tys. EUR.
Wykorzystanie limitu na ryzyko stopy procentowej według stanu na koniec roku
Rodzaj limitu
Limit w roku 2009
(w tys. EUR)
2009
Limit w roku 2008
(w tys. EUR)
2008
VaR IR
(270) * 430
21,72%
270
99,94%
* Limit obowiązujący do dnia 30 czerwca 2009 r.
(viii) Ryzyko płynności
Bank definiuje ryzyko płynności jako ryzyko dla przychodów i kapitału
wynikające z braku możliwości regulowania przez Bank zobowiązań
w terminie ich wymagalności bez ponoszenia nieakceptowanych strat.
Ryzyko płynności jest identyfikowane przez Bank jako ryzyko trwale istotne
w działalności Banku.
Bank dokonuje ograniczania i pomiaru ryzyka płynności poprzez analizę
wskaźników płynności krótkoterminowej (strukturalnej) w odniesieniu
do wyznaczonych limitów, analizę luki skumulowanej w poszczególnych
przedziałach czasowych w odniesieniu do limitu płynności bieżącej oraz
szczegółową analizę przyszłych przepływów pieniężnych wynikających
z terminów zapadalności aktywów i zobowiązań pozabilansowych otrzymanych oraz terminów wymagalności pasywów i zobowiązań pozabilansowych udzielonych.
Bank określa wewnętrzne miary ryzyka płynności krótkoterminowej, które
stanowią: luka płynności bieżącej oraz wskaźniki płynności krótkoterminowej (1-miesięczny i 12-miesięczny) wyliczane dla poszczególnych
przedziałów czasowych. Na ww. miary płynności Bank nakłada limity.
108
Bank analizuje płynność długoterminową, poddając ocenie następujące
parametry: założone wolumeny poszczególnych pozycji bilansowych
(w szczególności długoterminowych kredytów na finansowanie nieruchomości) wynikające z planów sprzedażowych, ich faktycznej realizacji
i Planu Finansowego Banku oraz bieżącą i prognozowaną dostępność
instrumentów refinansowania. Bank określa wewnętrzną miarę ryzyka
płynności długoterminowej – wskaźnik pokrycia, który wskazuje stopień
finansowania kredytów długoterminowymi pasywami.
Bank nie nakłada limitu na wskaźnik pokrycia.
Poziom wskaźników pokrycia według stanu na koniec roku 2009 i roku
poprzedniego:
Okres
2009
2008
powyżej 1 roku
powyżej 3 lat
powyżej 5 lat
powyżej 10 lat
0,68
0,59
0,55
0,26
0,66
0,65
0,61
0,21
Bank dokonuje codziennej kalkulacji nadzorczych miar płynności.
Na nadzorcze miary płynności nałożone są limity (normy nadzorcze).
W roku 2009, w okresie od 13 stycznia do 1 kwietnia, Bank identyfikował
nieznaczne przekroczenie limitu nałożonego na współczynnik pokrycia
aktywów niepłynnych i aktywów o ograniczonej płynności funduszami
własnymi i środkami obcymi stabilnymi. Powodem przekroczenia długoterminowej normy płynności była istotna deprecjacja wartości złotego
w stosunku do walut obcych. Zgodnie z zasadami postępowania
określonymi przez nadzór bankowy, Bank informował Komisję Nadzoru
Finansowego (KNF) o przekroczeniu limitu i podjął działania – w celu
przywrócenia miary do zalecanego poziomu – polegające na zwiększeniu
wartości środków obcych stabilnych poprzez wykorzystanie otrzymanych
zobowiązań z tytułu wielowalutowej umowy kredytowej zawartej z podmiotem dominującym. Od dnia 1 kwietnia 2009 wszystkie nadzorcze miary
płynności krótkoterminowej i długoterminowej kalkulowane w Banku
osiągają wartości powyżej norm nałożonych przez KNF.
Bank nie utrzymuje kapitału na pokrycie ryzyka płynności, natomiast
z uwagi na obecną i docelową strukturę finansowania działalności
poprzez emisje papierów własnych w formie hipotecznych listów
zastawnych, Bank może utrzymywać kapitał wewnętrzny na pokrycie
ryzyka emisji listów zastawnych zgodnie z zasadami, o których mowa
w punkcie (ix).
Zapadalność finansowych aktywów i pasywów według czasu pozostającego na dzień bilansowy do umownej zapadalności.
Za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2009 r.
Do 1 m-ca
Powyżej
1 m-ca
do 3 miesięcy
Powyżej
3 m-cy
do 1 roku
Powyżej
1 roku
do 5 lat
Powyżej 5 lat
Odsetki / Utrata
wartości
Aktywa
Kasa i operacje z bankiem centralnym
Należności od banków
Pozostałe instrumenty finansowe wyceniane do
Należności od klientów
Pozostałe aktywa
Razem aktywa
7 107
3 849
386
2 587
88 612
13 312
212
61 007
20 709
336 111
61 474
1 275 214
-47 846
13 257
113 211
13 312
84 515
397 585
1 275 214
-47 846
240 575
345 262
Pasywa
Pasywa finansowe wyceniane do wartości godziwej
przez rachunek zysków i strat
Depozyty klientów
Zobowiązania z tytułu emisji własnych papierów
wartościowych
Pozostałe pasywa
Razem pasywa
645
8
924
569
23 061
1 114
4 043
245 195
-131 984
345 262
-331 950
414 755
499 516
414 755
-330 240
524 615
-127 030
10 262
17
7 973
287 267
297 529
977 685
8 635
-56 481
109
Najistotniejsze źródła finansowania aktywów stanowią, obok funduszy
własnych, emisje własnych dłużnych papierów wartościowych – listów
zastawnych.
(cd.)
(listów zastawnych), wykonuje analizy płynności długoterminowej oraz weryfikuje odnawialność pasywów. Zobowiązania wymagalne w ciągu najbliższych
kilku miesięcy po dacie sprawozdawczej Bank zamierza odnowić lub zastąpić
zobowiązaniami o takim samym charakterze, tj. pochodzącymi od podmiotu
z Grupy.
Niedopasowanie terminów zapadalności aktywów i pasywów wynika
w głównej mierze z długoterminowego charakteru działalności kredytowej
Banku. W celu minimalizacji ryzyka z tym związanego Bank pozyskuje
pasywa długoterminowe poprzez emisje własnych papierów dłużnych
Zapadalność finansowych aktywów i pasywów według czasu pozostającego na dzień bilansowy do umownej zapadalności.
Za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2008 r.
Do 1 m-ca
Powyżej
1 m-ca do
3 miesięcy
Powyżej
3 m-cy
do 1 roku
Powyżej
1 roku
do 5 lat
Powyżej 5 lat
Odsetki / Utrata
wartości
Aktywa
Kasa i operacje z bankiem centralnym
Należności od banków
Pozostałe instrumenty finansowe wyceniane do
Należności od klientów
Pozostałe aktywa
Razem aktywa
126
6 551
1
48
2 569
73 243
12 126
55 619
14 673
135
315 088
60 773
1 402 634
-48 413
4 795
15 465
100 228
12 126
70 292
378 565
1 402 634
-48 412
317 676
250 326
104 278
4 749
6 448
Pasywa
Pasywa finansowe wyceniane do wartości godziwej
przez rachunek zysków i strat
Depozyty klientów
Zobowiązania z tytułu emisji własnych papierów
wartościowych
Pozostałe pasywa
Razem pasywa
682
23 759
3 983
8 541
914 041
5 424
331 832
-231 604
Wyniki analizy płynności długoterminowej przeprowadzonej w roku 2009
wskazują na silne powiązanie bezpieczeństwa płynnościowego Banku ze
stabilnością finansową podmiotu dominującego. Wskazują również na
ograniczenie możliwości pozyskiwania alternatywnych, stabilnych źródeł
110
2 039
256 774
-244 648
104 278
-33 986
938 482
-559 917
22
11 750
261 715
270 256
1 132 378
13 811
-62 223
finansowania. W obliczu podwyższonej awersji do ryzyka, będącej skutkiem kryzysu na rynkach finansowych, Bank dostrzega wysokie ryzyko
spadku rentowności prowadzonej działalności wynikające ze znacznego
wzrostu kosztów refinansowania.
Ryzyko biznesowe
(ix) Ryzyko emisji listów zastawnych
Bank definiuje je jako ryzyko poniesienia strat w wyniku braku możliwości
pozyskania nabywców listów zastawnych lub konieczności wcześniejszego
niż planowany wykupu wyemitowanych listów zastawnych.
Bank monitoruje i ogranicza ryzyko emisji listów zastawnych poprzez
weryfikację przestrzegania limitów wewnętrznych i limitów ustawowych.
Bank uznaje ryzyko emisji listów zastawnych za istotne, w przypadku
przekroczenia któregokolwiek z wewnętrznych limitów zabezpieczenia
oraz szacuje kapitał wewnętrzny na ten rodzaj ryzyka w przypadku zidentyfikowania przekroczenia.
Na 31 grudnia 2009 r. nie występowały w / w przekroczenia i Bank nie
utrzymywał kapitału wewnętrznego na powyższe ryzyko.
Poza pomiarem limitów ustawowych i limitów wewnętrznych nałożonych na limity ustawowe, w procesie zarządzania ryzykiem emisji listów
zastawnych Bank ogranicza ryzyko emisji listów zastawnych poprzez:
1. wypełnianie obowiązków z tytułu przeprowadzonych emisji listów
zastawnych, w szczególności dbanie o terminowość płatności
odsetkowych,
2. dbanie o utrzymywanie nad-zabezpieczenia emisji listów zastawnych,
3. wpisywanie na bieżąco do Rejestru Zabezpieczenia Listów Zastawnych
wierzytelności Banku spełniających kryteria wpisu,
4. kontrolę kredytów wpisanych do Rejestru Zabezpieczenia Listów
Zastawnych pod względem spełniania warunków wpisu.
(x) Ryzyko wyniku finansowego
Ryzyko wyniku finansowego rozumiane jest jako ryzyko poniesienia
przez Bank strat finansowych, wynikające z nieoczekiwanych zmian
wolumenów i / lub cen produktów oferowanych przez Bank, niekorzystnych zmian zachodzących w otoczeniu biznesowym (w tym także
zmian pozycji konkurencyjnej Banku i zachowań klientów), które nie
są ujęte w ryzyku kredytowym, rynkowym i operacyjnym. Ryzyko to
obejmuje także ryzyko niekorzystnych dla Banku zmian w otoczeniu
prawnym, a także ryzyko z tytułu innych czynników nieujętych
w innych rodzajach ryzyka.
Bank uznaje ryzyko wyniku finansowego za trwale istotne.
Ograniczanie ryzyka polega na bieżącej kontroli wyników ekonomicznych uzyskiwanych przez Bank, identyfikowaniu przyczyn ewentualnych
odchyleń od założeń planowych i podejmowaniu działań mających na celu
ich wyeliminowanie.
Bank utrzymuje kapitał wewnętrzny na pokrycie ryzyka wyniku finansowego w postaci bufora kapitałowego.
(xi) Ryzyko reputacji i ryzyko strategiczne
Ryzyko reputacji jest to ryzyko strat wynikające z możliwości niekorzystnej ceny działalności Banku przez rynki finansowe, klientów, partnerów
biznesowych, inwestorów a także przez instytucje nadzorujące działalność
Banku. Ryzyko to należy postrzegać – ze względu na skalę działalności
Banku – w kontekście ryzyka reputacyjnego całej grupy kapitałowej, do
której należy Bank.
Ryzyko strategiczne jest to ryzyko strat wynikających z niewłaściwie podjętych i wdrażanych decyzji strategicznych, względnie braku niezbędnych
decyzji tego typu, które miałyby być odpowiedzią na zachodzące na rynku
zmiany.
Ryzyko reputacji i ryzyko strategiczne, ze względu na swój charakter nie
podlega pomiarowi, lecz jest poddawane bieżącej ocenie realizowanej przez
Zarząd Banku, który może podjąć decyzję o uznaniu tych ryzyk za istotne.
Wg stanu na 31 grudnia 2009 r. Bank nie utrzymywał kapitału wewnętrznego na pokrycie powyższych ryzyk.
111
(cd.)
41) Zarządzanie kapitałem własnym
Proces zarządzania kapitałem Banku odbywa się zgodnie z wymogami
regulacyjnymi, w szczególności zapisami stosownych Uchwał Komisji
Nadzoru Finansowego.
poziom kapitałów własnych w celu pokrycia ponoszonego przez Bank
istotnego ryzyka działalności z uwzględnieniem sytuacji obecnej oraz
oczekiwań dotyczących przyszłości.
Dla potrzeb wyliczania regulacyjnego wymogu kapitałowego Bank wykorzystuje metody standardowe tak dla ryzyka kredytowego, jak i ryzyka operacyjnego.
W celu monitoringu właściwego poziomu kapitalizacji Bank dokonuje
wyliczeń wymogów kapitałowych zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi (regulacyjny wymóg kapitałowy) oraz dokonuje kalkulacji
wewnętrznego wymogu kapitałowego w oparciu o metodologię własną
(kapitał wewnętrzny).
Bank spełniał warunek utrzymywania kapitału regulacyjnego na poziomie
nie niższym od wyliczonego wymogu kapitałowego, co znajduje swoje
odzwierciedlenie w wyliczanym współczynniku wypłacalności na poziomie
nie niższym niż 8%. Współczynnik wypłacalności na 31 grudnia 2009 r.
wynosił 17,43 % (na 31 grudnia 2008 r. wynosił on 15,03 %).
Na dzień 31 grudnia 2009 r. Bank posiadał fundusze własne podstawowe
w wysokości 257 546 tys. zł a na 31 grudnia 2008 r. w wysokości
238 102 tys. zł. W obu okresach Bank nie posiadał funduszy
uzupełniających.
Dodatkowo, Bank analizuje zależności pomiędzy bazą kapitałową
a ponoszonym ryzykiem w taki sposób, aby zapewnić wystarczający
Kapitał własny Banku nie może być niższy od regulacyjnego wymogu
kapitałowego. Procesy wewnętrzne Banku zapewniają przestrzeganie
tej zasady.
Kapitał własny Banku nie powinien być niższy od kapitału wewnętrznego
wyliczonego według własnej metodologii. Tym samym, w przypadku, gdy
wewnętrzny wymóg kapitałowy jest wyższy co do wartości od regulacyjnego wymogu kapitałowego, kwota wymogu kapitału wewnętrznego staje
się wiążącym minimalnym poziomem kapitału.
Podpisy
Zarząd Banku
Data
Imię i Nazwisko
Stanowisko / Funkcja
17.02.2010
Irena Stocka
Prezes Zarządu
17.02.2010
Krzysztof Puchalski
Członek Zarządu
17.02.2010
Jerzy Tofil
Członek Zarządu
Agata Kwaśniak
Dyrektor Finansowy
Prokurent
Podpis
...............................................................
.................................................................
.................................................................
Osoba sporządzająca sprawozdanie
17.02.2010
112
.................................................................
for the accounting year ended on 31 December 2009
drawn up in compliance with the International Financial Reporting Standards (IFRS), approved by the European Union
Financial highlights from the annual
separate financial statement
116
Profit and Loss Account
117
Total Income Statement
118
Balance Sheet
119
Statement Of Changes In Equity
120
Cash Flow Statement
121
Notes to the Financial Statement
122
a)Declaration of conformity b)Basis for preparation of Financial Statement
c)Foreign currencies
d)Financial derivatives and hedge accounting
e)Financial assets and liabilities
f) Netting of financial instruments
g)Impairment of financial assets h)Tangible fixed assets
i) Intangible assets j) Other balance sheet items k)Impairment write-down for non-financial assets l) Equity m) Employee benefits
n)Net interest income
o)Fee and commission income and expenses p)Net foreign exchange gain / loss q) Net income from financial instruments carried
at fair value through profit or loss r) Other operating income and expenses s)Income tax t) Business segment reporting
u)Fixed assets held for sale and discontinued activities
v)2008 financial data presentation changes Notes to the Financial Statement
122
122
123
123
124
125
125
126
126
127
127
127
128
128
128
128
128
128
129
129
129
129
130
1)Net interest income
2)Net fee and commission income
3)Net foreign exchange gains / losses
4) Net income from financial instruments priced
at fair value through profit and loss account
5)Net financial investment income
6)Other operating income
7)General administrative expenses
8)Impairment write-downs
9)Other operating expenses
10) Corporate income tax
11) Earnings per share
12) Cash, balances with central bank 13) Amounts due from other banks
14) Financial assets priced at fair value through profit or loss
15) Loans and advances to customers 16) Change in provisions for loans and advances 17) Other financial assets
18) Available-for-sale assets and discontinued
activities
19) Tangible fixed assets
20) Intangible assets
21) Other assets
22) Amounts due to other banks
23) Financial liabilities priced at fair value through profit or loss
24) Amounts due to customers 25) Debt securities in issue liabilities
26) Provisions 27) Other liabilities 28) Equity
29) Hedge accounting 30) Fair value 31) Payments under lease contract
32) Business segment reporting 33) Contingent liabilities 34) Assets used as security
35) Cash and cash equivalents
36) Related entities 37) Material contracts for the Bank, co-operation agreements 38) Post-balance-sheet events 39) Major estimated amounts applied in the accounting policy
40) Risk report 41) Equity management 130
130
130
138
138
139
139
141
142
142
143
144
144
144
146
147
148
149
149
150
150
151
153
153
153
153
166
115
131
131
131
131
132
132
132
133
133
134
134
136
136
137
Financial highlights from the annual separate financial statement
‘000 PLN
Item
2009
Net interest income
Operational net income
Gross profit
Net profit
Balance total
Net receivables from the customers
Liabilities due to issue of securities
Liabilities due to the banks
Equity
Share capital
Number of shares
Book value per share (in PLN / EUR)
Earnings per share * (in PLN / EUR)
Solvency ratio
45,067
1,165
33,498
33,498
26,946
1,835,991
1,726,410
922,244
586,482
287,267
223,000
2,230
129
12.08
17.43%
‘000 EUR
2008
48,597
2,580
23,300
23,300
18,720
1,915,433
1,810,297
925,791
674,319
261,715
223,000
2,230
117
8.39
15.03%
2009
10,383
268
7,717
7,717
6,208
446,909
420,235
224,489
142,759
69,925
54,282
2,230
31
2.94
17.43%
2008
13,759
730
6,597
6,597
5,300
459,072
433,874
221,885
161,614
62,725
53,446
2,230
28
2.01
15.03%
* Earnings per share calculated on the basis of average weighted number of shares.
For conversion of figures into EUR the following exchange rates were applied:
– for balance sheet items – 4.1082 – an exchange rate of the National Bank of Poland prevailing on 31 December 2009 and 4.1724 – an exchange rate of the National Bank of Poland
prevailing on 31 December 2008.
– for profit and loss account items – 4.3406 – an exchange rate calculated as the average of mean exchange rates of the National Bank of Poland, prevailing on the last day of each month in
2009, 3,5321 – an exchange rate calculated as the average of mean exchange rates of the National Bank of Poland, prevailing on the last day of each month in 2008.
116
Profit and Loss Account
‘000 PLN
Note
2009
2008
Total
Total
Interest income
Interest expense
Net interest income
1
1
1
111,601
-66,534
45,067
130,312
-81,715
48,597
Fee and commission expenses
2
2
2
1,493
-328
1,165
3,136
-556
2,580
Net FX gains / losses
Net financial instrument income priced at fair value through profit and loss account
Net financial investment income
Other operating income
3
4
5
6
2,718
2,430
15
2,626
7,789
7,271
5,881
0
940
14,092
General administrative expenses
Impairment write-offs
Other operating expenses
7
8
9
-21,964
2,335
-894
-20,523
-24,578
-16,815
-576
-41,969
Net operational income
33,498
23,300
Gross profit
33,498
23,300
Mandatory deductions from profit
Net profit
10
-6,552
26,946
-4,580
18,720
Earnings per share (PLN)
11
12.08
8.39
117
(cont)
Total Income Statement
For the accounting year ended on 31 December 2009
‘000 PLN
2009
2008
Net profit / loss in the accounting period
Other total income, net:
Valuation of disposable financial assets
Valuation of hedging instruments
26,946
18,720
889
-2,283
-977
5,141
Total income in the accounting period
25,552
22,884
118
Balance Sheet
As at 31 December 2009
‘000 PLN
Note
2009
2008
Assets
Cash, balances with central bank
Amounts due from other banks
Financial assets priced at fair value through profit or loss
Hedging derivatives
12
13
14
29
15
7,107
3,849
2,973
212
1,726,410
126
6,552
2,617
135
1,810,297
Available-for-sale financial assets
Tangible fixed assets
Intangible assets
Other assets
of which: deferred tax assets
Total assets
17
18
19
20
21
21a
82,183
0
1,517
374
11,366
9,718
1,835,991
75,446
4,795
606
209
14,650
11,498
1,915,433
22
23
29
24
25
26
27
586,482
932
23,061
11,962
922,244
592
3,451
1,548,724
674,319
11,879
23,759
12,546
925,791
326
5,098
1,653,718
28
28
28
28
28
223,000
11,744
23,322
2,255
0
26,946
287,267
1,835,991
223,000
10,246
6,100
3,649
0
18,720
261,715
1,915,433
Liabilities
Amounts due to other banks
Financial liabilities priced at fair value through profit or loss
Hedging derivatives
Amounts due to customers
Debt securities in issue
Reserves
Other liabilities
Total liabilities
Equity
Share capital
Supplementary capital
Reserve capital
Revaluation reserve
Retained earnings (loss)
Profit for the year
Total equity
Total equity and liabilities
119
(cont)
Statement Of Changes In Equity
‘000 PLN
Balance as at 31 Dec. 2008
Balance as at 1 Jan. 2009
Net change in available-for-sale financial assets,
net of deferred tax
Net change in pricing of hedging instruments,
net of tax
Profit distribution
Net profit for the year
Total equity
Note
Share
capital
Supplementary
capital
Reserve
capital
Revaluation
reserve
Retained
earnings
(loss)
28
223,000
223,000
10,246
10,246
6,100
6,100
3,649
3,649
18,720
18,720
28
0
0
0
889
0
28
0
0
0
-2,283
0
0
0
223,000
1,498
0
11,744
17,222
0
23,322
0
2,255
-18,720
26,946
26,946
287,267
Share capital
Supplementary
capital
Reserve
capital
Revaluation
reserve
Retained
earnings
(loss)
28
223,000
223,000
8,906
8,906
6,100
6,100
-515
-515
16,751
16,751
28
0
0
0
-977
0
28
0
0
0
5,141
0
0
0
0
223,000
0
1,340
0
10,246
0
0
0
6,100
0
0
0
3,649
-15,411
-1,340
18,720
18,720
261,715
‘000 PLN
Net change in available-for-sale assets,
net of deferred tax
Net change in pricing of hedging instruments,
net of tax
Dividend to shareholders for 2007
Profit distribution
Net profit for the year
Total equity
120
Note
Cash Flow Statement
‘000 PLN
2009
2008
Net profit
Total adjustments
Amortization and depreciation
Interest and dividend income
Income tax paid
26,946
390,323
452
54,355
-4,444
18,720
102,535
790
127,505
-5,937
Profit / loss on sales of investments
Net increase / decrease of impairment write-downs
Change in balance of disposable financial assets
Change in amounts due from banks and customers
Change in the balance of other assets
Change in amounts due from banks and customers
Change in the balance of other assets
Operational activity net cash flows
2
-2,614
-3,039
86,501
2,786
266,234
-9,910
417,269
-19
16,592
20,304
-273,689
46,017
147,991
22,981
121,255
-1,593
62
1,096
-435
-417
38
865
486
0
-354,654
0
-57,902
-412,556
-15,411
0
-40,000
-70,787
-126,198
4,278
6,678
10,956
4,278
-4,457
11,135
6,678
-4,457
CASH FLOWS FROM OPERATIONAL ACTIVITIES
CASH FLOWS FROM INVESTMENT ACTIVITIES
Proceeds from sales of tangible fixed and intangible assets
Inflows from the disposal of tangible fixed and intangible assets
Other inflows from investment activities
Net investment activity cash flows
FINANCIAL ACTIVITY CASH FLOWS
Dividend paid
Outflows on credit / loan repayments
Acquisition of own securities
Interest expense in relation to bank financing
Net Financial activity cash flows
Total net cash flows
Opening balance of cash
Closing balance of cash
Balance sheet change of cash
121
(cont)
Significant accounting principles
a) Declaration of conformity
Pekao Bank Hipoteczny S.A. has a registered office in Warsaw at
ul. Domaniewska 39A, 02-672 Warszawa (until 30 March 2009 the registered office was at ul. Chmielna 132 / 134, 00-805 Warszawa. An entry
in the National Court Register was made on 25 May 2009).The Bank is
entered into Enterprise Register of the National Court Register, kept by
the District Court for the Capital City of Warsaw, 20th Economic Section of
the National Court Register, under No. KRS: 0000027441.
The Bank’s Financial Statement for the accounting year ended on
31 December 2009 comprises data of the Bank, as a separate entity.
The parent company for the Bank is Bank Pekao S.A.
The bank is a member of the Capital Group of Bank Pekao S.A. and its
financial statements are consolidated with Bank Pekao S.A. for supervision purposes.
The Bank’s Financial Statement reflects in a reliable and clear manner
the property and financial standing of the Bank as at 31 December 2009,
the financial result and cash flows for the accounting year ended on the
same day, and was drawn up, in all material aspects, in compliance with
the International Financial Reporting Standards (IFRS EU), approved by
the European Union, complies with the legislation having impact on the
financial statement content and provisions of the Bank’s Memorandum of
Association and was drawn up on the grounds of dutifully kept books in
all material aspects.
The Bank draws up this Financial Statement pursuant to the Resolution
of the General Meeting of Shareholders, dated 31 January 2005, taken
pursuant to Art. 45 par. 1b and par. 1c of the Accounting Act of
29 September 1994.
b) Basis for preparation of Financial Statement
The Financial Statements of the Capital Group of Bank Pekao S.A. are
consolidated directly with financial statements of the majority shareholder
of Bank Pekao S.A. The Capital Group of Bank Pekao S.A. is a part of
UniCredit (UCG) Capital Group.
Pekao Bank Hipoteczny S.A. operates as a specialist bank and performs
exclusively activities set forth in the Act of 29 August 1997 on Mortgage
Bonds and Mortgage Banking (uniform text: Journal of Laws of 2003,
No. 99, item 919, as amended).
Main activities of the Bank include:
1) granting loans secured by mortgage,
2) granting loans not secured by mortgage, specified in Article 3, par. 2 of
the Act,
3) acquiring receivables of other banks due to loans granted by these
banks that are secured by mortgage and receivables due to loans not
secured by mortgage, specified in item 2,
4) issuing mortgage bonds based on:
– receivables of the Bank due to granted loans secured by mortgage,
– acquired receivables of other banks due to loans granted by these
banks that are secured by mortgage,
5) issuing public mortgage bonds based on:
– receivables of the Bank due to granted loans not secured by mortgage specified in item 2,
– acquired receivables of other banks due to loans granted by these
banks that are not secured by mortgage specified in item 2.
122
This Financial Statement has been prepared using figures expressed in
Polish zlotys (PLN) and rounded to the nearest thousand zlotys.
This Financial Statement has been prepared on historical cost basis, except for available-for-sale financial derivatives and assets. The remaining
items of financial assets and liabilities (including loans) are carried at the
value of amortized cost less revaluation write-offs due to impairment.
Preparation of the statement of accounts in conformity with IFRS of the
European Union requires the management to perform subjective judgements, estimations and to adopt certain assumptions that have impact
on the applied accounting principles and on the posted figures of assets,
liabilities, revenues and expenses. Estimations and assumptions are
adopted on the basis of historic data and a range of other factors that are
considered appropriate in the given conditions. The results provide the
basis for estimations concerning the balance sheet value of assets and
liabilities, which cannot be specified unequivocally on the basis of other
sources. The actual results may differ from estimated values.
The estimations and assumptions are subject to periodic reviews. The
adjustments in the estimations are recognised in the period during which
a given estimated value was adjusted, provided that the adjustment
applies exclusively to this period, or in the period during which a given
estimated value was adjusted and in the subsequent periods, if the
adjustment has impact on both the current period and the subsequent
periods.
The accounting principles presented below have been applied to all accounting periods presented in the Financial Statement.
In the period covered by the Financial Statement, the Bank did not apply
any significant changes to the accounting principles as compared to the
principles applied in the previous reporting period. The changes determined by the amendment of the IAS did not have any significant influence
on the valuation of assets and liabilities of the Bank.
Standards and interpretations awaiting the approval of the
European Union:
• Revised IFRS 1, First Time Adoption of IFRS – Additional Exemptions for
First Time Adopters, effective for annual periods beginning on or after
1 January 2010,
• Revised IFRS 2, Share-based Payment – Group Cash-Settled Share
Based Payment Transactions, effective for annual periods beginning on
or after 1 January 2010,
• IFRS 9, Financial Instruments, effective for annual periods beginning on
or after 1 January 2013,
• Revised IAS 24, Related Party Disclosures, effective for annual periods
beginning on or after 1 January 2011,
• Amendment to IAS 32, Classifications of Rights Issues, effective for
annual periods beginning on and after 1 February 2010,
• IFRIC 19, Extinguishing Financial Liabilities With Equity Instruments,
effective for annual periods beginning on and after 1 July 2010.
Amendments to IFRS EU made in 2009 comprise 15 modifications in
12 standards, effective predominantly for the accounting periods starting
on 1 January 2010 or beyond.
The Bank believes that the application of these standards and interpretations is not going to have any material impact on the financial statement
in the period of their initial application.
c) Foreign currencies
Transactions in foreign currencies
The Bank calculates the transactions in foreign currencies according to
the exchange rate prevailing as on the day of each transaction. Cash
assets and liabilities arising out of these transactions, as well as off-balance sheet assets and liabilities arising out of transactions on derivative
instruments are converted according to the average exchange rate as on
a certain day. The exchange rate differences resulting from such conversions are posted into profit and loss account.
d) Financial derivatives and hedge accounting
Pursuant to the provisions of the Act on Mortgage Bonds and Mortgage
Banking, the Bank uses financial derivatives as security against currency
risk and interest rates risk. Derivatives that meet the requirements of
hedge accounting are settled in accordance with the principles of hedge
accounting. Derivatives that are not subject to valuation in accordance
with hedge accounting principles are classified as instruments held for
trading and carried at fair value through profit or loss.
Establishing the fair value of the financial instrument in the initial demonstration is based on the transaction price (i.e. the fair value of disbursed
or received payment). After the initial demonstration, derivatives are
measured at fair value without taking into account the transaction costs
that will be incurred upon their sale. Fair value is established on the basis
of market prices or is based on the valuation technique whose variables
contain exclusively data from observable markets. Fair value of CIRS
hedging instrument is established on the basis of interest rates and market margins according to the knowledge as on the balance sheet date.
Pursuant to the provision of the Act on Mortgage Bonds and Mortgage
Banking, there are certain limitations for the Bank’s transactions on these
instruments.
The Bank uses hedge accounting and – for the purposes of valuation
of hedged assets or liabilities – takes into account the value of financial
instruments purchased as hedges or changes of their value, if the conditions specified below have been met.
(i) upon establishing security, hedging relationship, as well as the goal
of risk management and hedging establishment strategy is formally
designated and documented. Such documentation identifies the
hedging instrument, hedged item or transaction and the nature of risk
being secured. The Bank indicates the method of hedging instrument
effectiveness assessment in offsetting changes in cash flows due to
the hedged transaction, in the scope of limiting the risk against which
the security is established,
(ii) the hedging financial instrument being subject of the contract and
the assets or liabilities being secured by this instrument have similar
nature and properties, particularly similar nominal value, maturity date,
vulnerability to interest rate or currency exchange rate changes,
(iii) the Bank anticipates that the hedge will be highly effective in offsetting changes in cash flows, in accordance with the documented risk
management strategy applicable to this particular hedging relationship,
(iv) the hedge is valued on an ongoing basis (at least upon the end of
every reporting month) and its effectiveness in the entire period
of the hedge.
Such security is obtained through offsetting future variable interest rate
flows generated by the hedged item and derivatives used as hedging.
123
e) Financial assets and liabilities
Classification
The Bank classifies financial instruments to the following categories:
(a) Financial assets or liabilities measured at fair value through
financial result
This category contains derivatives that are not derivatives classified as
hedging instruments.
(b) Investments held to maturity
This category contains financial assets that are not derivatives, with specified or possible to specify payments and with the established maturity
date, which the Bank strongly intends and is able to retain in possession
until their maturity date. In the events of sale or reclassification of heldto-maturity investments of the value higher than insignificant in relation
to the total value of investments held to maturity, the overall category of
investments is reclassified to the category of available-for-sale assets.
In such events, the Bank cannot qualify any financial assets to the category of held-to-maturity investments within the period of 2 years.
In the period covered by the Financial Statement, the Bank did not classify
any financial instruments as held-to-maturity investments.
(c) Loans and receivables
Loans and receivables are financial non-derivative assets, with determined or possible to determine payments, which are not quoted in any
active market. Loans and receivables are created when the Bank provides
a client with financing for purposes other than generating short-term
profits. The category of loans and receivables contains loans and credits
granted to other banks and clients, including purchased debts.
(d) Financial assets available for sale
Available-for-sale financial assets are financial assets that are not derivatives, which have been designated as available for sale or which are not:
(a) loans and receivables, (b) held-to-maturity investments, or (c) financial
assets carried at fair value through profit or loss.
Recognition
The Bank recognises financial asset or liability in the balance sheet
exclusively when the Bank is a party to the agreement concerning
this instrument. Standardised transactions of purchase or sale of
financial assets measured at fair value through financial result,
financial assets held to maturity and financial assets available for sale
are recorded in the balance sheet on the day when such a transaction is settled. This method is uniformly applied to all transactions
of purchase or sale of financial assets. Loans are posted upon loan
disbursement to the borrower.
124
(cont)
Financial asset is excluded from the balance sheet the moment when
contractual rights to cash flows from this financial asset expire or when
the Bank transfers contractual rights to cash flow receipt attached to this
financial asset.
Valuation
At the moment of initial recognition, financial assets and liabilities are carried at fair value, increased – in the case of financial asset or liability not
classified as assets or liabilities carried at fair value through profit or loss
– by the costs of transactions that may be directly related to the purchase
or issue of this financial asset or liability.
After the initial recognition, the Bank values financial assets, including
derivatives which are assets, at fair value, with no deduction of transactional costs that can be incurred during sale or disposal or assets, with the
exception of: (a) loans and receivables, valued according to depreciated cost
using the effective interest rate method; (b) held-to-maturity investments,
valued according to amortized cost using the effective interest rate method.
Valuation of fair value of derivative financial instruments is based on
discounting of future cash flows discounted using swap curves.
Fair value of financial instruments is based on quoted market prices without reductions due to transaction costs. If a market price is not available,
fair value of the instrument is estimated using valuation models or cash
flow discounting techniques.
After the initial recognition, financial liabilities are valued according to
depreciated cost using the effective interest rate method, with the exception of: financial liabilities measured at fair value through financial profit
for loss. Such liabilities, including derivatives which are liabilities, are
measured at fair value.
Financial assets and liabilities designated as hedged items are valued in
accordance with the hedge accounting principles referred to in subparagraph d) to the Financial Statement and in Note 29.
Profits and losses arising out of deferred valuation
Profits or losses arising out of the change of fair value of financial asset or
liability, which are not part of the hedging relationship, are demonstrated
as follows:
(a) Profits or losses arising out of financial asset or liability qualified as
asset or liability carried at fair value through financial profit or loss in
profit and loss account.
(b) Profits or losses arising out of financial asset qualified as available
for sale are carried directly in equity, by presenting the breakdown of
changes in equity capital, with the exception of revaluation write-offs due
to impairment until the moment of excluding this financial asset from
the balance sheet, while cumulative profits or losses formerly carried
in equity are carried in profit and loss account. However, the interests
calculated using the effective interest rate method are carried in interest
income.
The Bank acknowledges that a default event has occurred, if the particular Bank’s receivables due to significant loan exposure have been overdue
for over 90 days.
f) Netting of financial instruments
If there is a material delay in the payment of interest or a part of principal,
the impairment premise, according to the Bank’s discretion, is a 90-day
delay of payment of significant amount of due amount.
Financial assets and liabilities are offset and the net amount is reported
in the balance sheet when there is a legally enforceable right to offset the
recognized amounts and there is an intention to settle on a net basis, or
realize the asset and settle the liability simultaneously.
If the impairment premises have been identified the total borrower’s commitment is subject to valuation from value impairment perspective.
g) Impairment of financial assets
Assets stated at amortized costs
As at each balance sheet date, the Bank assesses whether there is objective evidence that a financial asset or a group of financial assets has been
impaired. A financial asset or a group of financial assets has been impaired
and impairment losses have been incurred if, and only if, there is objective
evidence of impairment as a result of one or more events that occurred after the initial recognition of a given asset (a ‘loss event’) and when that loss
event (or events) has had an impact on the future cash flows relating to that
financial asset or group of financial assets that can be reliably estimated.
Impairment of credit exposures
Identification of premises for impairment
Identification of the premises for impairment is carried out on ongoing
basis on the grounds of objective quantitative and qualitative criteria,
taking into account the evaluation of financial standing of the customer,
quality of relationship with the Bank and the client’s business and legal
environment. Identification of the premises for impairment is based on
internal principles of assessment of risk that the borrower might not fulfil
her or his obligations towards the Bank.
The objective premises for financial assets impairment the Bank recognises, among others, information about the following loss events:
– occurrence of a material delay in the payment of interest or part of
principal,
– deterioration of the financial standing of the borrower,
– the Bank has granted, due to economic or legal reasons caused by
financial dire straits of the borrower, a facility that the Bank would
have not granted otherwise,
– the borrower is in default with non-Bank liabilities,
– passing of false information or commitment of punishable deed,
– enforcement procedure instigated following a request of another
creditor / an entry of compulsory mortgage,
– the liabilities owed to the Bank have been questioned in court,
– a bankruptcy petition concerning the debtor was filed or a request to
instigate turnaround procedure
The Bank categorizes loan receivables using loss events as criterion:
• Default portfolio – covering all loans for which impairment premises
have been identified (so called default loans),
• Non-default portfolio covering all loans, for which no impairment
premises have been identified (so called non-default loans).
Establishment of revaluation write-offs / reserves (“write-offs”)
In the default portfolio the Bank estimates the loan impairment by comparing the balance sheet value of the loan with the current value of the
expected future cash flows discounted using an effective interest rate.
As cash flow the Bank takes into account funds from individual repayments made by the client, repayments made from security measures and
other payments made due to the Bank’s receivables connected with the
loan. In the case of payments made from security measures i.e. sales of
real properties, the estimates take into account the value of security measures that the Bank intends to obtain in the course of sale of the collateral
enforced by the Bank or debt collection less the costs of the process.
Moreover, while determining the aforementioned elements, the Bank
makes its estimations on the basis of financial plans and projections provided by the customers, assumptions of the loan restructuring processes
arranged with customers, assessment of the viability of amounts and
dates in the process of debt collection and any and all other information
obtained in the course of loan monitoring.
If following the estimates, the Bank has not found any impairment in the
default portfolio, it is earmarked for the estimation of revaluation writedown using non-default portfolio principles.
IBNR portfolio covers exposures for which the premises for impairment have not been identified and exposures transferred here from the
individual portfolio. This portfolio is further divided into loan ranges, i.e.
groups of loan exposures having similar character of risk. The IBNR writeoff reflects the level of loan portfolio losses resulting from impairment
events that have not been identified by the Bank until the balance sheet
date, specified mainly on the basis of the record of losses for assets
demonstrating similar risk characteristics.
125
Calculation of the reserve amount using the IBNR method is based on
the estimation of the current value of expected cash flow for particular
exposures within a given loan range and comparing this estimated value
to the balance sheet value of those exposures. Estimating the expected
cash flows, the Bank takes into account market value of collateral of
particular exposures and applies the following parameters to characterise
particular loan ranges:
– probability of exposures threatened with permanent impairment in
a given loan range,
– rate of remedied exposures in a given loan range,
– rate of recovery due to repayments made by clients in a given loan range,
– rate of recovery due to the execution of collateral in a given loan range,
– estimated period of collection of collateral of loan exposures,
– the revaluation write-down coverage rate for loans where loss events
were identified a year ago, and calculated individual write-downs and
IBNR were equal to nil.
Most of the aforementioned parameters are determined empirically on
the basis of historic data that are adjusted based on data from current
observations in order to account for the impact of current circumstances
and exclude historical factors that do not have any influence at preset.
Due to the lack of sufficient historic data, some of the above parameters
are determined (or adjusted) based on the expertise, knowledge and
experience of the Bank’s personnel.
In the estimated write-downs the Bank does not include losses expected
due to future events, regardless of their probability level.
The receivables are recognized in the balance sheet as net figures i.e.
gross value (including loan principal, interest, non-settled fees and
commissions) less impairment write-downs. The loss amount is posted
against impairment write-down item in the profit and loss account for
the current period. If in the next period due to impairment it is reduced,
and such reduction would be related objectively with the event following
the recognition of impairment, then previously recognised loss for this
reason is reversed by means of reduction of impairment write-downs.
The reversal may not lead to an increase of balance-sheet value of
a financial asset above the amount that would represent an amortized
cost of this item at the reversal date, if the impairment had not happened
at all. The amount of reversed loss is posted in the impairment writedown item in the profit and loss account for the current period.
The irrecoverable credit exposures are posted into provisions for loan
impairment.
The Bank sets up provisions for unqualified off-balance sheet liabilities
(non-disbursed loans).
126
(cont)
h) Tangible fixed assets
Own components of tangible fixed assets
Tangible fixed assets are carried at purchase prices or production cost,
net of accumulated depreciation value and impairment write-downs.
Depreciation
The Bank depreciates its fixed assets on a straight line basis, by spreading the initial value or the revalued amount net of the residual value over
the estimated useful life of the asset and posts them into profit and loss
account. The useful life of an asset is the period in which it is expected
to be used.
The Bank applies the following depreciation rates for the main categories
of tangible fixed assets:
• leasehold improvements
10% – 20%
• machinery and equipment
10% – 30%
• means of transport
20%
For fixed assets with significant value the Bank may apply different,
individually set depreciation rates.
i) Intangible assets
Computer software
Purchased licenses for computer software are capitalized in the amount
of the costs incurred for purchasing and preparing specific software for
use.
Expenditures on maintaining computer programmes are charged to costs
upon being incurred.
Other intangible assets
Other intangible assets are carried at purchase prices or production costs
less depreciation charges and total amount of impairment write-downs.
The Bank qualifies the registered verbal trademark to this category of
intangible assets.
Future expenses
Expenses incurred after the initial recognition of purchased intangible
asset are activated exclusively if such expenses increase future economic
benefits of such asset. Otherwise such expenses are carried in the profit
and loss account as expenses upon being incurred.
Amortization
Intangible assets are amortized using a straight-line method and are
carried at acquisition costs less depreciation charges. Amortization
rates are established with regard to the estimated period of economic
useful life of intangible assets. The Bank uses the following balance
sheet amortization rates for major groups of intangible assets:
• computer software, copyright, licenses 10%-50%
• development projects
20%
For intangible assets with significant value the Bank may apply different,
individual set amortization rates.
l) Equity
The Bank does not have any privileged stock, neither the Bank has ever
purchased own shares, nor issued convertible bonds.
Equity consists of capitals and funds established in accordance with the
effective legislation, i.e. applicable acts and statutes. Equity includes also
non-distributed retained earnings. Capitals are carried at their nominal
value.
Share capital is recognized at the nominal value in accordance with the
Memorandum of Association and the entry in the National Court Register.
j) Other balance sheet items
Other receivables
Other receivables are carried at the amount of due payment less impairment write-downs.
Liabilities
Non-financial liabilities valued at fair value through the financial profit or
loss are carried at the amount of due payment.
Supplementary capital is established using appropriations from profit and
share issue premium, for the purposes of covering balance sheet losses
that can arise in connection with the Bank’s activity.
Reserve capital is established using appropriations from profit for the
purposes of covering special losses and expenses of the Bank.
k) Impairment write-down for non-financial assets
Revaluation reserve refers to differences from valuation of financial assets
available for sale including income tax, and the valuation of hedging
derivatives including income tax.
Balance sheet value of the Bank’s assets other than assets due to deferred income tax are reviewed at the end of accounting period in order to
verify whether there have been any premises for impairment write-down.
This capital is not subject to distribution. As on the day of exclusion certain financial assets from the books, costs and revenues are recognized
in profit and loss account.
Impairment write-down is recorded, if book value of the asset or its profit
centre exceeds the recoverable value.
Dividends are recognized as liability in the period in which they are
declared.
Impairment write-down is posted into profit and loss account.
Financial result for the accounting year is the profit posted into profit and
loss account.
Impairment write-down may be reversed only to such an extent to which
book value of the asset does not exceed book value, which – less depreciation charges – would be established if the impairment write-down was
not considered.
127
(cont)
m) Employee benefits
o) Fee and commission income and expenses
Short-term employee benefits
Short-term employee benefits of the Bank cover salaries, social insurance
contributions and are recognized as liabilities in the “Other liabilities” line,
while in the profit and loss account as wage costs.
Fee and commission income is generated by the financial services
delivered by the Bank.
Short-term employee benefits also include a provision for unused holidays
the employees are entitled to under the Labour Code. The amount of the
provision has been established on the basis of the currently remaining
holidays and recognized in the: “Provisions” line.
Fees and commissions directly connected with creating financial assets
or liabilities (both income and expenses) are recognized in profit and loss
account as an element of the effective interest rate in interest income and
expenses.
Long-term employee benefits
Long-term employee benefits of the Bank cover severance pays.
Commissions recognized in profit and loss account on an ongoing basis
cover mainly fee and commission income for premature loan repayment,
fees for inspections, collection letters, certifications and reimbursements
of incurred court fees.
The Bank establishes the provision for severance pays in accordance with
the current provisions of the Wage Regulations and updates the provision
at the end of every accounting year.
The fee and commission expenses recognized in profit and loss account
upon being incurred consist of court fees, loan insurance fees and other
fees.
n) Net interest income
p) Net foreign exchange gain / loss
Interest income and expenses for all financial instruments are recognized
in the profit and loss account in the amount of amortized costs using the
effective interest rate method.
Net foreign exchange gain / loss covers the result of current currency
purchase and sale transactions, as well as foreign exchange gains / losses
arising out of the valuation at the average exchange rate of the National
Bank of Poland (NBP) as on each balance sheet day of every item
expressed in foreign currency and FX-SPOT transactions. The net FX
gain / loss does not include the valuation of derivative balances.
The effective interest rate method is the method of calculation of
amortized cost of a financial asset or financial liability (or a group of
financial assets or financial liabilities) and attributing the interest income
or expense to appropriate periods. Effective interest rate is the rate which
discounts the estimated future cash inflows or payments realised in
the expected period until the expiry of the financial instrument, or – in
justified cases – in a shorter period, to the net balance sheet value of
the financial asset or financial liability. Calculating the effective interest rate, the Bank estimates cash flows, taking into account any and all
provisions of the financial instrument agreement, but does not take into
account potential future losses connected with loans irrecoverability. The
calculation covers all commissions and points paid or received by parties
to the agreement, which are the integral part of the effective interest rate,
transactional costs and any and all other premiums and discounts.
If financial assets or a group of similar financial assets for which a impairment write-down has been made, interest income is recognized by applying the interest rate for discounting future cash flows for the purposes of
estimating the loss due to impairment.
Interest income includes the amount of interest accrued on assets,
including the assets for which impairment has been identified.
128
q) Net income from financial instruments carried at fair
value through profit or loss
Net income from financial instruments carried at fair value through profit
or loss includes proceeds and losses resulting from sale or disposal of
financial instruments or from changes in fair value of these instruments
valued at fair value through the profit and loss account.
r) Other operating income and expenses
Other operating income and expenses include income and expense not
connected directly with Bank’s operations. These include in particular net
proceeds from sales and disposal of fixed assets, revenues from sales of
other services, damages received and paid, penalties and fines.
s) Income tax
u) Fixed assets held for sale and discontinued activities
Income tax consists of current and deferred tax. Income tax is recognized
in profit and loss account, except for cases when the tax is posted into
capital.
The Bank classifies fixed assets as held for sale, if their balance sheet
value has been recovered primarily through sales rather then their further
use. The fixed assets classified as held for sale are priced at the amount
lower than their balance sheet value and fair value less cost of sales.
Current tax is the expected tax liability concerning the taxable income
using tax rate effective at balancing date, including all adjustments of tax
liability applicable to previous years.
Provision for deferred tax is calculated using the balance sheet method by
calculating interim differences between the balance sheet value of assets
and liabilities and their tax value.
Deferred tax assts are recognized to the extent when it is probable that
there will be future taxable income. Tax assets are recognized to the
extent to which using unsettled tax losses and unused tax allowances
is probable.
An impairment write-down for fixed assets held for sale is recognised in
other operating costs.
The discontinued activities is a part of Bank’s operations that was
disposed of or classified as put up for sale and represents a separate,
major area of Bank’s activities or a geographical are or another subsidiary
acquired exclusively with an intention of its later sale. The classification
into discontinued activity category is done at the moment when the criteria of discontinued activity earmarked for sale have been met or when it
was actually sold.
v) 2008 financial data presentation changes
The calculated provision for deferred tax and deferred tax assets is netted
and presented in the Bank’s balance sheet as assets or provision for
deferred tax.
t) Business segment reporting
I order to diversify portfolio, the offer of mortgage loans is addressed
to retail and corporate customers. Due to the specific nature of its
operations, the organisational structure of the Banks consists of just
two segments:
– Retail Banking Segment comprising mortgage loans and credits
granted to people not running their own businesses, as well as to
companies with annual turnover below PLN 10,000,000, and
– Corporate Banking Segment comprising loans granted to businesses
with annual turnover above PLN 10,000,000 and to local government
bodies.
The Bank adjusted the presentation of deferred tax assets and liabilities.
The deferred tax assets and liabilities are presented as net values. This
adjustment was made in comparative data, leading to the reduction of
balance total in the balance sheet by PLN 3 864 thousand.
The Bank also adjusted the presentation of assets and liabilities related
to the Works Social Benefit Fund. The assets and liabilities of the Works
Social Benefit Fund are presented as net values. This adjustment was
made in the comparative data, leading to the reduction of the balance
total in the balance sheet by PLN 43 thousand.
In accordance with IAS 1 the Bank for the first time in its history presented Total Income Statement.
Within the Capital Group of Pekao S.A., Pekao Bank Hipoteczny S.A. has
been included to the Retail Banking Segment. The Bank operates exclusively in the territory of Poland.
129
(cont)
1) Net interest income
‘000 PLN
2009
2008
282
98,299
3,947
9,073
111,601
257
118,227
5,129
6,699
130,312
-14,807
-51,507
-220
0
-66,534
45,067
-20,553
-60,727
-305
-130
-81,715
48,597
Interest income
Credits and loans extended to banks
Credits and loans extended to customers
Securities
Hedging instruments
Interest expense
Deposits and bank loans
Issued securities
Customers’ deposits
Hedging instruments
Net interest income
Interest income from credits and loans extended to customers comprise
interest income from loans for which value impairment was identified.
In 2009 the interest income was PLN 8 158 thous., and in 2008 it was
PLN 7 040 thous.
2) Net fee and commission income
‘000 PLN
2009
2008
1,493
1,493
3,136
3,136
-232
-96
-328
1,165
-467
-89
-556
2,580
Fees and commissions on credits and loans
Fee and commission expenses
Fees and commissions on credits and loans
Fees for money transfers and other payment transactions
Fee and commission income comprises mainly a fee for premature loan
repayment.
3) Net foreign exchange gains / losses
‘000 PLN
Non-realized net foreign exchange gains / losses
Realized net foreign exchange gains / losses
Net foreign exchange gains / losses
130
2009
2008
-1,138
1,344
3,856
2,718
5,927
7,271
4) Net income from financial instruments priced at fair
value through profit and loss account
‘000 PLN
Net income from financial instruments priced at fair value through profit or loss
2009
2008
2,430
2,430
5,881
5,881
2009
2008
15
15
0
0
The above net income comprises pricing of derivatives at fair value for
which the Bank does not apply hedge accounting.
5) Net financial investment income
‘000 PLN
Net income from available-for-sale assets
6) Other operating income
‘000 PLN
Profit on sales of available-for-sale asset
Profit on sales of tangible fixed assets
Income from space rental
Other
2009
2008
2,105
59
180
282
2,626
0
0
528
412
940
2009
2008
-10,922
-1,468
-3,667
-5,455
-11,571
-1,646
-4,306
-6,265
-352
-100
-21,964
-514
-276
-24,578
7) General administrative expenses
‘000 PLN
Employee costs:
Wages and salaries
Employee benefits
Cost of maintenance and lease of buildings
Other administrative expenses
Amortization and depreciation
Tangible fixed assets
Intangible assets
131
(cont)
8) Impairment write-downs
‘000 PLN
Setting up a write-down for incurred and identified losses
Dissolution of write-downs for incurred and identified losses
Write-downs for incurred but not reported net losses (IBNR)
2009
2008
-15,502
15,965
1,872
2,335
-16,172
3,024
-3,667
-16,815
Write-downs for incurred but not reported losses comprise change of
write-downs of a loan exposure vital to the Bank referred to in Note 37.
9) Other operating expenses
‘000 PLN
2009
2008
Costs related to write-downs of other receivables
Real property administrative costs
Disposal of tangible fixed assets
Other
-396
-232
-57
-209
-894
-182
-155
-19
-220
-576
2009
2008
-4,444
-5,937
-2,108
-6,552
1,357
-4,580
10) Corporate income tax
Recognized in Profit and Loss Account
‘000 PLN
Current tax
Current year
Deferred tax
Creation and reversal of interim differences
Total income tax recognized in Profit and Loss Account
Calculation of effective tax rate
‘000 PLN
2009
2008
Gross profit
Tax burden according to national tax rate
Burdening with tax non-deductible costs
Non-taxable revenues
Tax effect – difference between tax burden using effective rate
Effective tax burden
33,498
-6,365
1,120
-134
187
-6,552
23,300
-4,427
994
-189
153
-4,580
National tax rate
19.0%
19.0%
Effective tax rate
19.6%
19.7%
132
Deferred tax recognized directly in equity
‘000 PLN
2009
2008
Connected with valuation available-for-sale assets at fair value of
Connected with valuation of cash flows concerned with hedge accounting
34
-563
-529
243
-1 099
-856
11) Earnings per share
Basic earnings per share
The calculation of basic earnings per share as of 31 December 2009 was
based on earnings appropriate to ordinary shareholders in the amount
of PLN 26 946 thous. (2008: PLN 18 720 thous.) and average weighted
number of ordinary stock at the end of accounting period i.e. 31 December 2009 in the amount of 2 230 (2008: 2 230).
Earnings per ordinary shareholders
‘000 PLN
Profit in the period
Earnings per ordinary shareholders
2009
2008
26,946
12.08
18,720
8.39
Average weighted number of ordinary stock
units
Outstanding ordinary stock as of 1 January
Increase of share capital
Average weighted number of ordinary stock as of 31 December
2009
2008
2,230
0
2,230
2,230
0
2,230
2009
2008
7,107
7,107
126
126
12) Cash, balances with central bank
‘000 PLN
Cash with central bank
Pursuant to signing a loan agreement with a foreign bank for a period
shorter than 2 years, effective from 30 April 2009 the Bank is obliged to
keep a mandatory reserve on the Central Bank account.
133
(cont)
13) Amounts due from other banks
‘000 PLN
Current account overdraft facilities
Deposits
Total gross amount
Interest
Deposits with other banks, loans and credits extended to other banks
2009
2008
3,849
0
3,849
0
3,849
1,451
5,100
6,551
1
6,552
Ageing of deposits with other banks, loans and credits extended to other banks
‘000 PLN
below 1 month
Total gross amount
Interest
Deposits with other banks, loans and credits extended to other banks
2009
2008
3,849
3,849
0
3,849
6,551
6,551
1
6,552
14) Financial assets priced at fair value through profit or loss
‘000 PLN
Financial derivatives (positive market value of derivatives CIRS, IRS, FX SWAP, FX)
Financial assets priced at fair value through profit or loss (during initial recognition)
2009
2008
2,973
2,973
2,617
2,617
2009
2008
386
2,587
0
2,973
48
0
2,569
2,617
Ageing of financial assets priced at fair value through profit or loss
‘000 PLN
below 3 months
below 1 year
from 1 year to 5 years
Total financial assets priced at fair value through profit or loss
The Bank does not hold a portfolio of financial assets and liabilities designated for pricing at fair value through profit or loss at initial recognition.
134
Ageing of financial instruments priced at fair value – nominal value and their pricing
‘000 PLN
Nominal value of instruments to be executed
below
3 months
Fair values
from
3 months
to 1 year
above
1 year
Total
Assets
Liabilities
7,981
7,981
15,611
15,611
23,592
23,592
249
249
924
924
2,921
52,973
10,110
66,004
47
339
2,338
2,724
8
Interest rate derivatives
Instruments in OTC trade:
Interest rate swaps (IRS)
Total
FX derivatives
FX contracts (FX)
FX swaps
Other FX contracts (CIRS)
Total
‘000 PLN
2,921
52,973
55,894
10,110
10,110
below
3 months
from
3 months
to 1 year
8
Fair values
above
1 year
Total
Assets
Liabilities
25,817
25,817
25,817
25,817
463
463
682
682
48
10,851
10,851
3,916
345,603
10,851
360,370
Interest rate derivatives
Interest rate swaps (IRS)
Total
FX derivatives
FX contracts (FX)
FX swaps
Other FX contracts (CIRS)
Total
3,916
345,603
349,519
Foreign currency contracts
Cash items denominated in foreign currency are hedged by foreign
currency derivatives. FX swaps are instruments enabling simultaneous
and immediate purchase / sale of foreign currency and its repurchase / resale at the exchange rate set on the day of concluding the transaction,
while additional CIRS contracts are foreign currency contracts enabling
11,197
2,106
2,154
11,197
currency interest rate swaps. Swap principles are established upon
concluding the transaction. The benefit of keeping such instruments
is hedging against the currency exchange rate risk.
The Bank did not enter into forward, futures or options contracts.
135
(cont)
15) Loans and advances to customers
‘000 PLN
Natural persons
Business entities
Public sector
Total loans and advances to customers
Interest
Impairment write-downs
Net loans and advances to customers
2009
2008
867,599
892,698
13,959
1,774,256
5,119
-52,965
1,726,410
888,063
954,782
15,865
1,858,710
7,593
-56,006
1,810,297
Ageing of loans and advances to customers
‘000 PLN
below 1 month
1 to 3 months
from 3 months to 1 year
above 5 years
Interest
2009
2008
88,612
13,312
61,007
336,111
1,275,214
1,774,256
5,119
-52,965
1,726,410
73,243
12,126
55,619
315,088
1,402,634
1,858,710
7,593
-56,006
1,810,297
16) Change in provisions for loans and advances
‘000 PLN
Balance as at 1 January
Change in value of provisions:
Write-downs made within the accounting period
Write-offs and write-downs
Write-down reversals
Balance as at 31 December
As at 31 December 2009 the impairment write-downs for loans and
advances receivables comprises the following categories:
– value impairment – PLN 48 039 thous.
– write-downs for incurred but not reported losses (IBNR) –
PLN 4 926 thous.
136
2009
2008
-56,006
3,041
-18,769
706
21,104
-52,965
-39,873
-16,133
-21,849
682
5,034
-56,006
As at 31 December 2008 the impairment write-downs for loans and
advances receivables comprises the following categories:
– value impairment – PLN 49 015 thous.
– write-downs for incurred but not reported losses (IBNR) –
PLN 6 991 thous.
17) Other financial assets
‘000 PLN
Available-for-sale securities
Securities are priced using Mark To Market method. The method involves
comparison of market value with the purchase value plus accrued discount
or less accrued premium.
2009
2008
82,183
82,183
75,446
75,446
Treasury bonds are priced using quotations of the Warsaw Stock
Exchange. Meanwhile Treasury bills are priced using market quotations
published by Bloomberg service.
Available-for-sale securities priced at fair value
‘000 PLN
Treasury bills
Bonds
2009
2008
20,709
61,474
82,183
14,673
60,773
75,446
2009
2008
20,709
61,474
82,183
14,673
60,773
75,446
Debt securities by issuers
‘000 PLN
State Treasury securities:
Treasury bills
Bonds
Ageing of other financial assets
below 3 months
From 3 months
to 1 year
from 1 year
to 5 years
above 5 years
Total
0
0
20,709
20,709
61,474
61,474
0
0
82,183
82,183
below 3 months
From 3 months
to 1 year
from 1 year
to 5 years
above 5 years
Total
0
0
14,673
14,673
60,773
60,773
0
0
75,446
75,446
‘000 PLN
Available-for-sale assets
‘000 PLN
137
(cont)
18)Available-for-sale assets and discontinued
activities
The net balance sheet value of available-for-sale asset was PLN 4 795
thous. as at 31 December 2008.
As at 31 December 2009 the Bank did not have any assets available
for sale.
In September 2009the Bank sold available-for-sale asset with a net balance sheet value of PLN 4 795 thous. at a net price of PLN 6 900 thous.
Sales proceeds from the disposal of reach property amounting to
PLN 2 105 thous. were posted into other operating income.
At Pekao Bank Hipoteczny S.A. there were no discontinued activities.
19) Tangible fixed assets
Lands &
buildings
Machinery &
equipment
Means of
transport
Other fixed
assets
Fixed assets
under
construction
Total
Balance as at 1 January 2008
Increases
Decreases
Balance as at 31 December 2008
90
23
-24
89
654
20
-4
670
919
98
–
1,017
6,973
268
-1,294
5,947
48
185
-228
5
8,684
594
-1,550
7,728
Increases
Decreases
89
450
-89
450
670
92
-556
206
1,017
0
-155
862
5,947
155
-885
5,217
5
1,156
-532
629
7,728
1,853
-2,217
7,364
58
5
-8
55
608
12
-2
618
627
153
–
780
6,618
344
-1,293
5,669
–
–
–
7,911
514
-1,303
7,122
55
26
-58
23
618
15
-530
103
780
108
-155
733
5,669
203
-884
4,988
–
–
–
–
7,122
352
-1,627
5,847
32
34
46
52
292
237
355
278
48
5
773
606
34
427
52
103
237
129
278
229
5
629
606
1,517
‘000 PLN
Value at purchase price
Impairment write-downs & write-offs
Depreciation in current period
Disposal
Disposal
Balance sheet value
138
20) Intangible assets
Patents, trademarks
and equivalents
Software
Development
outlays
Total
Increases
Decreases
5
–
–
5
8,910
89
-1,882
7,117
37
2
-39
–
8,952
91
-1,921
7,122
Increases
5
2
7,117
263
–
2
7,122
267
Decreases
–
7
-188
7,192
-2
–
-190
7,199
Sales and disposal
1
1
–
2
8,518
275
-1,882
6,911
–
–
–
–
8,519
276
-1,882
6,913
Sales and disposal
2
2
–
4
6,911
98
-188
6,821
–
–
–
–
6,913
100
-188
6,825
4
3
392
206
37
–
433
209
3
3
206
371
–
–
209
374
‘000 PLN
Value at purchase price
Accumulated depreciation and impairment write-downs
Balance sheet values
21) Other assets
‘000 PLN
Net deferred tax assets
2009
2008
9,718
11,498
756
0
696
196
11,366
925
1,092
676
459
14,650
Other:
Current income tax
public receivables
various debtors
Other
139
(cont)
21a) Net deferred tax assets
Deferred income tax assets comprise the following items:
‘000 PLN
Accrued interest
Provisions for loans
Other provisions
Interest and negative differences from pricing of derivatives
Receivables pricing using amortized cost method accounting for effective interest rate
2009
2008
1,675
8,137
508
685
2,300
13,305
2,867
9,547
465
42
2,441
15,362
Provisions for deferred income tax comprise the following items:
‘000 PLN
Accrued interest
2009
2008
1,221
1,803
563
3,587
1,668
1,633
563
3,864
‘000 PLN
Accrued interest
Provisions for loans
Other provisions
2009
2008
454
8,137
508
-1,118
1,737
9,718
1,199
9,547
465
-1,591
1,878
11,498
Changes posted
into equity
Balance as at
31 Dec. 2009
-209
454
8,137
508
-1,118
Change in interim differences during 2009
‘000 PLN
Balance as at
1 Jan. 2009
Changes
posted into
financial result
1,199
9,547
465
-1,591
-536
-1,410
43
-63
1,878
-141
11,498
-2,107
Accrued interest
Loan revaluation write-downs
Other provisions
Receivables pricing using amortized cost method accounting
for effective interest rate
140
536
1,737
327
9,718
Change in interim differences during 2008
‘000 PLN
Balance as at
1 Jan. 2008
Changes
posted into
financial result
574
6,763
598
436
396
2,784
-133
-821
2,747
-869
11,118
1,357
Changes posted
into equity
Balance as at
31 Dec. 2008
229
1,199
9,547
465
-1,591
Accrued interest
Loan revaluation write-downs
Other provisions
Receivables pricing using amortized cost method accounting
for effective interest rate
-1,206
1,878
-977
11,498
22) Amounts due to other banks
‘000 PLN
Term liabilities
Total gross amount
Interest
Total amounts due to other banks
2009
2008
585,837
585,837
645
586,482
672,280
672,280
2,039
674,319
Ageing of amounts due to other banks
‘000 PLN
below 1 month
1 to 3 months
Total gross amount
Interest
Total amounts due to other banks
2009
2008
240,575
345,262
0
0
585,837
645
586,482
317,676
250,326
104,278
0
672,280
2,039
674,319
In 2009 year the Bank met all its liabilities under contracts signed with
other banks.
In 2009 year the maturity dates of two sources of financing: EUR 60 million expired in March 2009 (in February an annex was signed to extend
effective term of the contract from 24 February to 10 March 2009) and
EUR 25 million in August 2009, which totalled EUR 85 million i.e. 19 %
share in financing of Bank’s total lending portfolio. Consequently in March
2009 the Bank signed a loan agreement for the maximum amount of
EUR 85 million of equivalent of this amount in CHF with the maturity until
10 March 2010.
141
(cont)
23) Financial liabilities priced at fair value through profit or loss
‘000 PLN
2009
2008
Financial derivatives (negative pricing of financial derivatives)
Financial assets priced at fair value through profit or loss (during initial recognition)
932
932
11,879
11,879
Ageing of financial liabilities priced at fair value through profit or loss
‘000 PLN
below 1 month
1 to 3 months
Total gross amount
2009
2008
8
4,749
6,448
924
932
682
11,879
2009
2008
183
11,762
11,945
17
11,962
153
12,371
12,524
22
12,546
Detailed information on financial instruments is provided in Note 14.
24) Amounts due to customers
‘000 PLN
Deposits used to secure loans
Natural persons
Business entities
Total gross amount
Interest
Total amounts due to customers
Ageing of amounts due to customers
‘000 PLN
below 1 month
1 to 3 months
above 5 years
Total gross amount
Interest
Total amounts due to customers
142
2009
2008
569
0
0
1,114
10,262
11,945
17
11,962
3,983
0
0
0
8,541
12,524
22
12,546
25) Debt securities in issue liabilities
‘000 PLN
Total gross amount
Interest
Total debt securities in issue liabilities
2009
2008
914,271
914,271
7,973
922,244
914,041
914,041
11,750
925,791
Ageing of debt securities in issue liabilities
‘000 PLN
Total gross amount
Interest
Total debt securities in issue liabilities
2009
2008
414,755
499,516
914,271
7,973
922,244
0
914,041
914,041
11,750
925,791
Debt securities issued by type
‘000 PLN
nominal value
interest terms
Maturity date
Quotation
market
3,630
200,000
400,000
200,000
100,000
Fixed 5.95%
Wibor + 0.30%
Wibor + 0.25%
Wibor + 0.25%
Wibor + 0.25%
1 Jun. 2010
2 Jun. 2012
21 Nov. 2010
28 Mar. 2011
12 Jan. 2012
OTC
Catalyst *
Catalyst *
Catalyst *
Catalyst *
nominal value
interest terms
Maturity date
Quotation
market
3,630
200,000
400,000
200,000
100,000
Fixed 5.95%
Wibor + 0.30%
Wibor + 0.25%
Wibor + 0.25%
Wibor + 0.25%
1 Jun. 2010
2 Jun. 2012
21 Nov. 2010
28 Mar. 2011
12 Jan. 2012
OTC
Catalyst *
Catalyst *
Catalyst *
Catalyst *
Mortgage bonds EUR
Mortgage bonds PLN
Mortgage bonds PLN
Mortgage bonds PLN
Mortgage bonds PLN
* quotation market run by the Warsaw Stock Exchange and BondSpot – former MTS-CETO market
‘000 PLN
Mortgage bonds EUR
Mortgage bonds PLN
Mortgage bonds PLN
Mortgage bonds PLN
Mortgage bonds PLN
* quotation market run by the Warsaw Stock Exchange and BondSpot – former MTS-CETO market
The issue of mortgage bonds is secured with receivables entered into
pledge register of mortgage bonds. Detailed information is provided in
Notes 34 and 40 in subparagraph (ix).
143
(cont)
26) Provisions
‘000 PLN
2009
2008
Provisions for retirement gratuities
Provisions for unused leave
153
439
592
127
199
326
Changes in provisions for employee related liabilities and in other provisions
‘000 PLN
1 Jan. 2009
Setting up
Dissolution
Utilisation
31 Dec. 2009
127
26
0
0
153
199
326
352
378
0
0
-112
-112
439
592
1 Jan. 2008
Setting up
Dissolution
Utilisation
31 Dec. 2008
115
158
273
12
41
53
0
0
0
0
0
0
127
199
326
‘000 PLN
27) Other liabilities
‘000 PLN
Provision for material costs
Miscellaneous debtors
Public liabilities
Other
2009
2008
1,926
929
439
157
3,451
1,432
2,686
511
469
5,098
Ordinary stock
Ordinary stock
28) Equity
Initial capital
Shares
Outstanding ordinary stock as of 1 January
Shares issued for cash
Shares issued as at 31 December – fully paid up
144
2009
2008
2,230
0
2,230
2,230
0
2,230
Specification of shares by series / issues
Series / issue
A
B
C
D
E
F
G
H
Type of shares
Number of shares
Nominal value of
series / issue
Way of share
capital coverage
Registration date
ordinary registered stock
300
555
1
11
625
206
256
276
30,000
55,500
100
1,100
62,500
20,600
25,600
27,600
paid in cash
paid in cash
paid in cash
paid in cash
paid in cash
paid in cash
paid in cash
paid in cash
7 Sept 1995
1 Oct. 1996
18 Aug. 1997
1 Jun. 1999
25 Apr. 2000
16 Jun. 2005
29 Sept. 2006
11 Sept. 2007
The total number of issued shares is 2,230 shares. The nominal value of
each share is PLN 100 thousand each. Each share entitles to one vote at
the General Meeting of Shareholders.
Shareholders of the Bank include:
Bank Polska Kasa Opieki S.A. in Warsaw – holder of 2,229 shares, i.e.
99.96% of shares.
Final Holding Sp. z o.o. – holder of 1 share, i.e. 0.04% of shareholders’
equity.
Effects of hyperinflationary economy
Since the date of registration of the share capital in September 1995 to
December 1996, the Bank functioned in the conditions of hyperinflation.
IAS 29 “Financial Reporting in Hyperinflationary Economies” requires transformation of every item of the shareholders’ capital (except for retained
earnings and revaluation surplus) by general price index adjustment in the
period of hyperinflation. Such a retrospective application would result in
the increase of share capital by PLN 7.785 thousand and in the decline of
retained earnings in this period by an equivalent amount.
Supplementary capital
‘000 PLN
Supplementary capital as at 1 January
Profit distribution
Supplementary capital as at 31 December
2009
2008
10,246
1,498
11,744
8,906
1,340
10,246
2009
2008
17,222
6,100
23,322
0
6,100
6,100
-146
2,401
2,255
-1,035
4,684
3,649
Reserve capital and revaluation reserve
‘000 PLN
Reserve capital
Reserve capital
general banking risk fund
Revaluation reserve
valuation of available-for-sale securities
valuation of hedging derivatives
145
(cont)
Distribution of retained earnings
Pursuant to the Decision of Ordinary General Meeting of Shareholders
of 3 April 2009 net profit generated in 2008 was appropriated into
Bank’s equity.
Proposed distribution of profit for accounting year
The Bank’s Management Board will request to appropriate 8% of profit to
supplementary capital and the remaining part of profit to appropriate to
dividend payment.
29) Hedge accounting
Hedging of cash flows connected with interest rate
and exchange rate
Currency interest rate swaps (CIRS) are used for hedging cash flows,
mainly those connected with liabilities of variable interest rate, by swapping the interest liabilities of variable interest rate expressed in one
currency to interest liabilities of variable interest rate expressed in
another currency.
The Bank uses a policy of hedging its exposure against volatility of
interest rates and currency exchange rates – detailed information on
risk management is presented in Note 40. Hedge accounting is used
as security against the interest rate and currency risk.
‘000 PLN
CIRS and IRS used to secure cash flows
Total
Fair values
from 3 months
to 1 year
above 1 year
Total
Assets
Liabilities
14,913
14,913
200,000
200,000
214,913
214,913
212
212
23,061
23,061
As at 31 December 2009, the Bank did not have any embedded derivative instruments.
As at 31 December 2009, there were no additional terms applicable to
financial instruments which – in the case of occurrence – would significantly change the payment / risk profile.
‘000 PLN
Nominal value of instruments
to be executed
above 1 year
Total
Assets
Liabilities
215,146
215,146
215,146
215,146
135
135
23,759
23,759
CIRS and IRS used to secure cash flows
Total
As at 31 December 2008 the Bank did not hold any embedded
derivatives.
146
Fair values
As at 31 December 2008 there were no additional conditions on financial
instruments that, if existed, would significantly change payment / risk
profile.
Additional information for cash flow hedging
In 2009, all hedging relationships maintained by Pekao Bank Hipoteczny S.A.
were effective. Therefore, valuation of hedging instruments at fair value
was recognised in the revaluation fund. As on 31 December 2008,
hedging instrument revaluation fund amounted to PLN 2,283 thousand
(decline). The hedging instrument revaluation fund balance totalled
PLN 2 401 thousand as at 31 December 2009.
The hedging transaction is one IRS EUR / PLN transaction made on
25 July 2006. The nominal value of the transaction is 3,630 thousand
EUR. The transaction is made until 1 June 2010. The variable leg of the
transaction is based on the EURIBOR 6M interest rate. Interest payments
are realised every half a year (on 1 June and 1 December each and every
year until the end of the transaction). As at 31 December 2009 fair value
of the transaction was positive and amounted to PLN 212 thousand.
CIRS
CIRS hedging transactions are aimed at adjusting interest inflows in
CHF under loan agreements to outflows under issued mortgage bonds
in PLN (hedging the risk of changes in future cash flows generated by
the hedged items).
30) Fair value
The hedged item consists of selected receivables with variable interest
rate expressed in CHF, registered in the register of security of mortgage
bonds and having high probability of cash flows, as well as LZI01-series bearer mortgage bonds of the value amounting to PLN 200,000
thousand, issued within the bearer Mortgage Bond Programme of total
nominal value amounting to PLN 3,000,000 thousand. Interest payments
due to loans being a hedged item are realised on current basis. Interest
payments due to mortgage bonds are realised every 6 months (on 2 June
and 2 December each and every year until 2 June 2012).
The hedging transactions are two float / float CHF / PLN CIRS transactions made on 11 January 2007 upon the same terms and conditions,
for the total nominal value of PLN 200,000 thousand. Transactions are
valid until 12 July 2012. Interest rate for the transactions is based on
6-month LIBOR rate for CHF and WIBOR rate for PLN. Interest payments
are realised every half a year (on 12 January and 12 July each and every
year until the end of a transaction). As of 31 December 2009 fair value of
the transactions was negative and amounted to PLN 23,061 thousand.
IRS
IRS hedging transactions are aimed at adjusting interest inflows in EUR
under loans with variable interest rate to outflows under issued mortgage
bonds in EUR with fixed interest rate (hedging the risk of changes in
future cash flows generated by the hedged items).
The hedged item consists of selected receivables with variable interest
rate expressed in EUR, registered in the register of hedged mortgage
bonds and having high probability of interest flows, as well as A-series
bearer mortgage bonds worth EUR 3,630 thousand with fixed interest
rate. Interest payments due to loans being a hedged item are realised on
current basis. Interest payments due to mortgage bonds are realised once
a year in June until 1 June 2010.
Fair value of balance sheet and off-balance sheet financial instruments
is the price at which an item of assets can be sold or at which liabilities
can be covered in a transaction between conscious and well-informed
parties following arm’s length principle. Since there is no active market
for most of the financial instruments of the Bank, estimations of fair value
are based on anticipated future cash flow discounted using the current
interest rates in order to obtain the net present value (NPV). Generally, fair
value of the balance sheet financial instruments of the bank is equal to
their book value, either due to short maturity term or / and short term of
another valuation or similar current average market values.
Fair value of derivative instruments is estimated in the amount that the
Bank would potentially receive or pay for completing the contract on the
balance sheet date, taking into account current market situation and current credit worthiness of the contractors.
Treasury bills are valued according to market rates published by the
Bloomberg system.
Treasury bonds are valued on the basis of the quotations of the Warsaw
Stock Exchange.
For the purposes of calculation of fair value, currently offered margins
have been used and methodology of calculating the impairment of loan
exposures (described in notes on accounting policy) have been applied.
In 2008 the Bank estimated that the fair value of loans did not differ
materially from the balance sheet value.
Calculation of fair value of mortgage bonds in public trading have been
based on the quotations of Catalyst as on 31 December 2009. In 2008
the Bank calculated fair value of mortgage bonds in public trading based
on quotations as at 31 December 2008.
147
(cont)
Table below shows estimated fair values.
2009
2008
10,956
20,709
61,474
1,610,122
1,703,261
6,678
14,673
60,773
1,810,297
1,892,421
586,482
894,944
674,319
901,291
1,481,426
1,575,610
Assets
Cash and cash equivalents
Zero-coupon bills
Variable-interest bonds
Liabilities
Variable interest liabilities vis-à-vis banks
Debt securities in issue liabilities
Fair value of derivatives is shown in Notes 14 and 29.
31) Payments under lease contract
In 2009 the address of Bank’s registered office was changed. Under
a new lease contract concluded on 16 December 2008 the Bank occupies office space, uses parking places and warehousing space. The
lease contract was concluded for a period of 7 years from the date of
transferring the leased asset to the Bank.
In 2009 in relation to the removal the Bank had to incur an additional cost
of restitution of leased space to its original condition in the amount of
PLN 327 thousand, of which PLN 200 thousand was charged into 2008
profit and loss account (a relevant provision was used), whereas PLN 127
thousand was posted into 2009 profit and loss account.
In 2009 and 2008 the Bank paid under the lease contracts PLN 2 326
thousand and PLN 2 656 thousand respectively. These fees were posted
into profit and loss account in the line administrative costs.
Total liabilities under the lease contracts in question are presented in
table below.
Ageing of liabilities
‘000 PLN
below 1 year
from 1 year to 5 year
above 5 years
Total
Figures in table above are calculated under lease contracts plus 22% VAT
tax and converted using exchange rates prevailing on 31 December 2009
and 31 December 2008.
148
2009
2008
2,098
8,818
2,931
13,847
2,205
7,868
4,788
14,861
32) Business segment reporting
Due to the absence of segmentation separation in the Bank’s organisational structure, the refinancing costs and operating costs are managed
centrally and are not allocated to individual business lines.
‘000 PLN
Interest income
Interest expense
Net interest income
Working assets (loans)
Working liabilities (deposits)
Retail
banking
Corporate
banking
90,591
-207
7,708
-13
90,384
1,666,513
11,340
7,695
116,879
605
‘000 PLN
Retail
banking
Corporate
banking
Interest income
Interest expense
108,640
-284
9,587
-21
108,356
1,741,428
11,941
9,566
127,171
583
Net interest income
Working assets (loans)
Working liabilities (deposits)
33) Contingent liabilities
Litigation pending before a court
As at 31 December 2009, there were no proceedings initiated by court
or any state administration body concerning any liabilities or debts of the
Bank with value of at least 10% of the Bank’s equity.
Total value of all court, enforcement and liquidation proceedings in
progress aimed at debt settlement amounts to PLN 100,498 thousand,
which accounts for 35 % of the Bank’s equity. The Bank set up impairment write-down for the total amount of PLN 24,963 thousand.
‘000 PLN
Liabilities related to loan proceeds disbursement
As at 31 December 2009, there are proceedings initiated by court or any
state administration body in which the Bank is a respondent, of the value
of 3,892 thousand PLN. In the opinion of the Bank, there are no grounds
for setting up any provision for potential losses due to those proceedings.
Contingent liabilities for loan extension
The Bank has liabilities related to loan extension. These liabilities include
non-disbursed funds under signed loan agreements.
2009
2008
29,413
13,309
The Bank does not set up provisions for off-balance-sheet liabilities due
to their conditional nature.
Off-balance-sheet liabilities
‘000 PLN
Off-balance-sheet liabilities – derivatives (CIRS, IRS, FX SWAP, FX)
2009
2008
597,124
1,202,186
As at 31 December 2009 The Bank did not have liabilities / receivables in
relation to interest rate risk hedging transactions that are not recognized
in the balance sheet.
149
(cont)
34) Assets used as security
Assets used to secure mortgage bond issues
‘000 PLN
Nominal value of receivables secured with a mortgage and additional funds,
entered into pledge register of mortgage bonds
Closing balance of interest on receivables
Closing balance of mortgage bonds
Closing balance of interest on issued mortgage bonds
Balance of collateral for principal
Balance of collateral for interest
The principles of issuing mortgage bonds hedged by receivables of
a mortgage bank secured by mortgages are specified by the Act on
Mortgage Bonds and Mortgage Banking of 29 August 1997 (uniform
text Journal of Laws of 2003, No 99, item 919, as amended).
2009
2008
1,385,020
1,470,473
85,675
914,913
51,001
470,107
34,674
99,888
915,146
60,202
555,327
39,686
If a mortgage bank declares bankruptcy, the receivables listed in the security register of mortgage bonds form a separate bankruptcy estate used in
the first place to satisfy claims of mortgage bonds’ creditors.
Liabilities that require securing funds of Bank Guarantee Fund
‘000 PLN
Amount of liabilities subject to securing *
Amount of securing assets
2009
2008
0
1,582
0
39
* Cash that is used as deposit securing loans (Art.102 of the Act of 29 August 1997Banking Law) are not guaranteed by the Bank Guarantee Fund, whereas they represent a basis for calculation of
fund with guaranteed funds.
35) Cash and cash equivalents
For the purposes of Cash Flow Statement, cash and receivables from banking sector include balances with maturity below 3 months.
‘000 PLN
Loans and advances to banks
150
2009
2008
7,107
3,849
10,956
126
6,552
6,678
36) Related entities
Transactions with related entities
The Bank realises transactions with its parent entity and with entities
affiliated within the Group of Pekao and UCG. Transactions with affiliated
entities cover also transactions with managerial personnel and employees
of Pekao Bank Hipoteczny S.A.
Transactions with the affiliated entities are made in the course of regular
business activity. They cover mainly loans, deposits and foreign exchange
transactions. Value of transactions with affiliated entities as at the end
of the year as well as expenses and revenues for the accounting year
is presented in the table below.
Transactions with management and employees
‘000 PLN
2009
Managerial staff **
2008
Employees
Managerial staff **
Employees
Loans
Balance as at 1 January
Increases
Decreases
Balance as at 31 Dec.
Interest income
6,338
0
-3,403
2,935
169
446
0
-24
422
17
3,538
3,783
-983
6,338
320
388
58
0
446
20
** Members of Management Boards of Pekao Bank Hipoteczny S.A., Bank Pekao S.A. and other entities that are members of Pekao Group.
Wages and salaries
‘000 PLN
2009
Managerial staff *
Salaries
Other
1,699
83
1,782
2008
Employees
9,223
1,385
10,608
Managerial staff *
1,527
85
1,612
Employees
10,044
1,561
11,605
* Members of the Management Board of Pekao Bank Hipoteczny S.A.
Remunerations of the managing personnel for 2008 cover:
– salaries – cost of management board’s salaries including a provision
for annual bonuses,
– other – social insurance contributions.
Recognised remunerations include a provision for bonuses.
Detailed information on remuneration of each person being a member of
the Management Board of Pekao Bank Hipoteczny S.A. is included in the
Management Report on Bank’s Operations for 2009.
151
(cont)
Transactions with companies that are members of the Group
‘000 PLN
2009
2008
Pekao S.A.
Other entities in
Pekao S.A. & UCG
Groups
Pekao S.A.
Other entities in
Pekao S.A. & UCG
Groups
0
3,824
3,138
15
5,101
1,437
2,704
6
Receivables with interest, of which:
Deposits
Current account receivables
Positive fair value of derivatives
Liabilities, of which:
Term liabilities
Mortgage bonds
Negative fair value of derivatives
240,828
216,513
23,993
345,654
20,236
318,338
225,587
35,638
Derivative transactions, of which:
FX transactions
Forward, currency swaps
IRS / CIRS
3,328
105,558
485,761
4,202
701,635
492,768
Income and expenses of transactions with entities that are members of the Group
‘000 PLN
2009
Pekao S.A.
Interest income:
incl. hedging instruments
9,151
9,073
Interest expense:
incl. hedging instruments
incl. mortgage bonds
17,765
0
12,748
Fee and commission expense
Net financial instrument income priced at fair value
through profit and loss account
Pekao S.A.
6,735
999
20,228
130
14,825
0
130
2,430
7,053
0
148
Other entities in
Pekao S.A. & UCG
Groups
6,956
6,699
0
128
Other income
Other costs
152
2008
Other entities in
Pekao S.A. & UCG
Groups
19
0
167
42
42
37) Material contracts for the Bank, co-operation
agreements
39) Major estimated amounts applied in the accounting
policy
Loan agreements
On 16 January 2009 the Bank brought a lawsuit against one of the borrowers asking the court of law to issue an execution writ for the bank’s
enforcement title. The amount of debt at the date of filing an application
for issuing an execution write for the bank’s enforcement title was
PLN 30 429 thousand. The debt was secured on property use with
a mortgage worth PLN 37 000 thousand and capped mortgage up to
PLN 18 500 thousand. AS of 31 December 2008 the value of impairment
write-down was PLN 20 229 thousand. IN 2008 the Bank upgraded the
write-down for this loan by adding PLN 5 550 thousand.
Establishing the balance sheet value of some assets and liabilities
requires the estimation as on the balance sheet date of the influence
of uncertain future events on these items.
On 25 May 2009 the Bank entered into loan restructuring agreement with
this borrower. Under the loan restructuring agreement that was signed
with a new investor in the borrower’s company the loan repayment terms
were modified: the lending period was extended, the past due interest
was capitalized, the debt collaterals were strengthened. In relation to
signing of loan restructuring agreement and fulfilment of new conditions
by the borrower the Bank modified its estimations, which resulted in
partial dissolution of provision. As of 31 December 2009 the impairment
write-down was PLN 8 923 thousand. In 2009 the Bank dissolved
the impairment write-down for this loan for the total amount of
PLN 11 306 thousand.
Credit line agreements
In February 2009 the Bank signed with Bayerische Landesbank an annex
to the credit facility agreement for a line with a limit of EUR 60 million
extending facility availability until 10 March 2009.
On 10 March 2009 the Bank signed an agreement with UniCredit Bank
Ireland p.l.c. under which UniCredit Bank Ireland p.l.c. provided the Bank
with an access to credit line with a maximum limit of EUR 85 million or
equivalent of this amount in CHF for financing of current activities.
On 27 November 2009 the Bank signed with Bank Pekao S.A. an annex
to Foreign Currency Credit Line Agreement for the total amount of PLN
439 million, dated 28 November 2008. Under the annex the credit line
limit was raised to PLN 440 million, whereas effective term extended until
30 November 2012. The purpose of the credit facility is to finance current
operations of the Bank. The credit facility bears variable interest.
38) Post-balance-sheet events
Following the balance-sheet date no events occurred.
Loan impairment
The Bank assesses whether, as on the balance sheet date, there are
objective grounds to assume that a loss has been suffered due to impairment of single items of financial assets or a group of financial assets.
Financial assets or a group of financial assets has been impaired
(i.e. their value has decreased) and the losses due to impairment have
been suffered exclusively if there are objective grounds to assume the
impairment as a result of one or more events which occurred after the initial recognition of the asset (“an event resulting in a loss”) and this event
or events affect the estimated future cash flows connected with the single
item of financial asset or a group of financial assets. Identification of
a single event that caused such impairment is not necessary.
If there are objective grounds to assume that a loss due to impairment of
loans and receivables or investments held to maturity carried at the amortized cost has been suffered, the amount of such loss is established as the
book value of assets less the current value of estimated future cash flows
discounted at the effective rate of return on financial assets in their initial
recognition. Methodology and assumptions applied in estimation of both the
amount and the moments of future cash flows are reviewed and updated.
40) Risk report
Pekao Bank Hipoteczny S.A. identifies, measures, monitors and manages
all types of risk in cooperation with the risk control and risk management
units of the parent entity.
In 2009, the Bank changed risk management policy and process, and
partially risk assessment methods, which, among others, due to:
– response to evolving market situation,
– harmonisation of internal principles, regulations and operational
procedures of the Bank with the standards of capital group to which
the Bank belongs.
The changes involved, among others, upgrading of Bank’s Lending Policy,
implementation of special lending principles in crisis times, implementation of fast track approach for borrowers who are in the arrears with
payments to the Bank. Also credit worthiness assessment and lending
principles were amended. Other changes include also change of some
principles for impairment write-downs (setting up provisions), upgrading
of principles for establishing internal capital to cover some risks, and also
modification of some internal limits prevailing at the Bank.
153
Credit risk
(i) Counterparty risk
The Bank defines the counterparty risk as a risk that the counterparty
may not fulfil its obligations and liabilities towards the Bank.
Measurement / identification of the of counterparty risk covers:
1. assessment of the customer’s capability of timely fulfilment of its
obligations and liabilities towards the Bank at the stage of:
a) taking a decision on loan granting,
b) monitoring of the loan exposure during its existence and until its expiry.
2. assessment of revaluation write-offs (reserves) for loan exposures:
(cont)
The Bank limits the risk of counterparty by: adaptation of lending activity
principles to changing credit risk profile and the scale of the Bank’s
operations, external regulations and standards implemented within the
capital group, and also by control of credit risk level.
To cover counterparty risk the Bank keeps internal capital at the required
capital adequacy level for credit risk using a standard method under
New Capital Accord / CRD Directive.
Table below shows the quality of Bank’s loan portfolio:
‘000 PLN
Non-overdue exposures *, in case when there was no value impairment
Overdue exposures *, in case when there was no value impairment
Exposures, in case when there was value impairment
Interest
2009
2008
1,557,368
58,266
158,622
1,774,256
5,119
-52,965
1,726,410
1,685,733
51,654
121,323
1,858,710
7,593
-56,006
1,810,297
* without loan repayment delay above 30 days
** with loan repayment delay above 30 days
Ageing analysis (number of past-due days) of financial assets that are
overdue * at accounting date, but no value impairment occurred:
‘000 PLN
from 31 to 90 days
from 91 to 180 days
from 181 to 360 days
above 360 days
Total overdue loans and advances, no value impairment occurred
* with loan repayment delay exceeding 30 days
154
2009
2008
29,898
8,531
6,103
13,734
58,266
28,066
6,815
5,591
11,182
51,654
(ii) Concentration risk for debtor or a group of related debtors
The Bank defines this risk as a risk of losses arising out of or in connection with excessive concentration of loan exposures vis-à-vis individual
borrowers and / or groups of borrowers, as a result of high loans, significantly higher than the remaining loan exposures of the Bank.
This risk is treated as significant, if Bank’s loan portfolio contains individual loans with the amount exceeding PLN 8 million i.e. requiring
a decision at the level of Bank’s Management Board.
The Bank limits its risk of concentration per debtor or a group of debtors
by means of internal and external limits.
If the exposure concentration limit and high exposure limit, laid down
in the Banking Law have been exceeded the Bank is obliged to set up
capital requirement.
As of 31 December 2009 since the exposure concentration limit and
large exposure limit were not exceeded the Bank was not obliged to set
up a capital requirement under Banking Law.
Moreover, the Bank keeps internal capital to cover the risk in question, which is the sum of the requirements mentioned above and 8% of
estimated potential losses for the credit exposures vis-à-vis individual
debtors (borrowers) or credit exposures to the group of related debtors
that meet the following criteria:
1. the amount of exposure exceeds 8 million PLN,
2. the exposure is a non-default exposure.
As at 31 December 2009 the Bank kept internal capital to cover the
above risk.
The aforementioned requirement is an equivalent of one of the amounts,
whichever is higher:
1. total surplus of loans to particular entities over the limit of loan involvement as specified in Article 71, par. 1 of the Banking Law,
2. surplus of the total high loan involvements to particular entities over
the limit of high loan involvement as specified in Article 71, par. 2 of
the Banking Law
Table below shows 10 major credit exposures in the Bank’s loan portfolio.
31 December 2009
Type
Commercial
Commercial
Commercial
Commercial
Commercial
Commercial
Commercial
Commercial
Commercial
Commercial
31 December 2008
Total exposure in
‘000 PLN
Exposure share in loan
portfolio
31,834
17,369
15,731
10,834
10,191
10,058
9,485
9,470
9,405
9,330
1.79%
0.98%
0.89%
0.61%
0.57%
0.57%
0.53%
0.53%
0.53%
0.53%
Type
Commercial
Commercial
Commercial
Commercial
Commercial
Commercial,
Commercial
Commercial
Commercial
Commercial
Total exposure in
‘000 PLN
Exposure share in loan
portfolio
31,391
18,073
17,250
11,678
11,395
10,632
9,859
9,646
9,548
9,222
1.69%
0.97%
0.93%
0.63%
0.61%
0.57%
0.53%
0.52%
0.51%
0.50%
155
(cont)
(iii) Risk of other credit concentrations
It is defined as a risk arising out of or in connection with potential concentration of loan losses in relation to significant Bank’s loan exposure to entities operating in the same economic sector, located in the same geographical region or affiliated in any other way.
The risk of other loan concentrations is limited through control of utilisation
of the aforementioned limits.
The Bank assumes that this risk is significant when the internal limits of
loan concentration as at the end of the previous quarter are exceeded.
Geographical breakdown of balance sheet risk concentration is presented in
the table below:
As of 31 December 2009 the above limits were not exceeded the Bank did
not keep internal capital to cover the above risk.
‘000 PLN / %
2009
2008
%
mazowieckie
dolnośląskie
kujawsko-pomorskie
lubelskie
lubuskie
łódzkie
małopolskie
opolskie
podkarpackie
podlaskie
pomorskie
śląskie
świętokrzyskie
warmińsko-mazurskie
wielkopolskie
zachodnio-pomorskie
Non-residents
Interest
Total net loans and advances to customers
156
631,560
170,861
65,554
38,854
35,725
31,347
139,189
26,712
24,015
25,774
139,076
84,463
8,603
30,396
183,040
127,525
11,562
1,774,256
5,119
-52,965
1,726,410
35.6
9.6
3.7
2.2
2
1.8
7.8
1.5
1.4
1.5
7.8
4.8
0.5
1.7
10.3
7.2
0.6
100
%
668,010
186,719
71,662
48,967
38,068
34,297
136,103
28,442
25,656
27,486
142,686
95,943
8,606
31,849
173,844
127,143
13,229
1,858,710
7,593
-56,006
1,810,297
35.9
10
3.9
2.6
2.1
1.8
7.3
1.5
1.4
1.5
7.7
5.2
0.5
1.7
9.4
6.8
0.7
100
Concentration of balance sheet risk by sectors is presented in table below:
‘000 PLN / %
2009
2008
%
Natural persons
Real estate services
Commerce
Transport and tourism
Construction sector
Manufacturing activities
Education, health care, culture and sports
Other services
Agriculture
Other
Local governments
Interest
%
867,599
317,804
167,558
148,474
76,783
68,346
57,350
52,967
48.9
17.9
9.4
8.4
4.3
3.9
3.2
3
888,063
330,913
186,808
170,587
79,096
70,983
61,340
51,782
47.8
17.8
10
9.2
4.2
3.8
3.3
2.8
2,026
1,390
13,959
1,774,256
5,119
-52,965
1,726,410
0.1
0.1
0.8
100
2,920
353
15,865
1,858,710
7,593
-56,006
1,810,297
0.2
0
0.9
100
157
(iv) Residual risk
It is defined as a risk of losses arising out of or in connection with lower
effectiveness of approved collateral (including as a result of falling market
prices of real property).
The Bank assumes that this risk is significant when the probability of falls
of prices in the real property market within the consecutive 12 months is
estimated at least 5%.
The limits residual risk through, among others, limits on the permissible
LTV (Loan to Value) ratio acceptable upon granting loans.
The level of LTV (Loan-to-Value) ratio for an individual loan exposure
calculated in relation to the market value of the real property being the
collateral of this loan on the moment of granting the loan cannot exceed
80% in the case of loans in PLN1 and 70% in the case of loans in foreign
currencies. Any and all exceptions from this principle require the consent
‘000 PLN / %
(cont)
of the Management Board of the Bank save that at any time the level of
LTV ratio for an individual loan exposure calculated in relation to the bank
and mortgage value of the real property being the collateral of this loan
on the moment of granting the loan may never exceed 100%.
Within the risk measurement, the Bank performs tests of the most
adverse possible conditions related to the impact of potential decline of
prices in the real property market on the level of purpose specific provisions established by the Bank that are used as grounds to determine the
level of internal capital to cover residual risk
As of 31 December 2009 the Bank kept internal capital to cover the
above risk.
The balance sheet risk concentration in terms of types of real properties
used as collaterals for individual exposures is presented in Table below.
2009
2008
%
Offices
Houses
Lands
Hotels
Housing units
Warehousing facilities
Catering establishments
Trade facilities
Manufacturing facilities
Other
Local government administration *)
Interest
122,042
641,753
6,928
159,049
215,478
131,371
7,041
294,779
30,168
151,688
13,959
1,774,256
5,119
-52,965
1,726,410
6.9
36.2
0.4
9
12.1
7.4
0.4
16.6
1.7
8.5
0.8
100
%
133,833
661,590
8,364
179,833
211,245
137,296
7,547
318,137
30,301
154,699
15,865
1,858,710
7,593
-56,006
1,810,297
7.2
35.6
0.4
9.7
11.4
7.4
0.4
17.1
1.6
8.3
0.9
100
*) loans extended to local government administrative bodies are not secured with real properties.
1
Bank’s standard offer provides for PLN-denominated housing loans up to 100% LTV only if insurance cover has been bought to insure low contribution of the borrower (i.e. value above 80%
LTV) from an insurance company.
158
(v) Operational risk
It is a risk of suffering losses arising out of or in connection with inappropriate adjustment or insufficient effectiveness of internal process, human
resources and technical systems, or external events.
Operating risk is treated as generally and invariably significant for the
Bank’s operations and is covered by internal capital maintained by the
Bank. The amount of this capital is assessed annually on the basis of audited financial data at the end of the previous calendar year and is equal
to the minimum capital requirements due to operational risk calculated
according to the standard method specified in the Appendix No. 14 to
Resolution No. 380 / 2008 of the Polish Financial Supervision Authority.
The Bank has an internal system for operational risk management and
control. This system consists of internal procedures, register of operating events and losses and monitoring and reporting principles. Moreover,
the Bank has a plan of maintaining the continuity of its operations, which
ensures uninterrupted activity of the Bank in emergency situations.
Organisational structure in the field of operational risk is adequate to the
scope of operations of the Bank. An important element of this structure
is the Operational Risk Management Committee, which recommends
activities and steps to be taken in order to limit the Bank’s exposure to
the operational risk and monitors the real risk level using a system of
indicators for operational risk assessment (KRI).
On a monthly basis the Bank reports operational events and losses to
the parent company through a dedicated IT tool called Operational Risk
Application.
Market risk
(vi) Currency risk
The Bank defines currency risk as a risk of losses arising out of or in connection with changes in currency exchange rates reflected by the valuation of particular balance sheet and off-balance sheet items expressed in
foreign currencies.
Currency risk is treated as generally and invariably significant for the
Bank’s operations.
The Bank limits and monitors the currency risk through determination
of the Bank’s currency exposure and calculation of the value exposed
to currency risk (VaR FX), for 99 percent confidentiality level and 10-day
retention of currency position.
Apart from the aforementioned measurement methods, the Bank monitors
the currency risk within the elaboration of the Mortgage Bond Security
Account (RZLZ: Rachunek Zabezpieczenia Listów Zastawnych) by partial
daily breakdowns of RZLZ. Partial breakdowns include data on the level
of coverage of liabilities due to the issued mortgage bonds by receivables
and additional instruments being the basis for the issuance of mortgage
bonds, divided according to currencies. In order to limit the currency risk,
the Bank sets the internal limits of open currency items and the VaR FX
limit imposed on the value exposed to currency risk and monitors the
compliance with those limits.
The Bank assesses the internal capital for the currency risk monthly on
the basis of reporting data as at the end of the previous month. The internal capital for the currency risk is calculated according to basic method
of calculation of the capital requirements due to currency risk specified in
the Appendix No. 6 to the Resolution No. 38 / 2008 of the Polish Financial
Supervision Authority:
1)internal capital due to currency risk must equal 8% of the total currency item, if this item exceeds 2% of the total own funds of the Bank,
2) internal capital due to currency risk equals zero, if a given total currency item does not exceed 2% of the total own funds of the Bank.
In adherence to the above principles the Bank did not have to keep internal capital to cover the above risk as of 31 December 2009.
Currency risk limit utilisation at the year end
Type of limit
open position in CHF
open position in EUR
open position in USD
Total open position
VaR FX
Limit
(‘000 EUR)
500
300
200
1,000
50
2009
2008
3.75%
8.03%
8.88%
4.19%
11.67%
6.81%
34.59%
0.38%
13.78%
20.60%
The Bank uses CIRS, SWAP, FX derivatives to hedge against currency risk.
(vii) Interest rate risk
The Bank defines interest rate risk as a risk to revenues and capital arising out of or in connection with disadvantageous changes of interest rates
in the banking book.
Interest rate risk is treated as generally and invariably significant for the
Bank’s operations.
The Bank monitors the interest rate risk by determination of the interest
rate gap, calculation of 1-month and 1-year financial result on interests
assuming the increase of market interest rates by predicted / analysed
number of basis points and calculation of value exposed to interest rate
risk (VaR IR).
The Bank determines the interest rate gap in order to identify the mismatching of Bank’s assets and liabilities maturity dates. Interest rate gap
159
is determined on the basis of the net item (without taking into account
the value of interests).
Apart from the aforementioned measurement methods, the Bank monitors
the interest rate risk within the elaboration of the Mortgage Bond Security
Account (RZLZ: Rachunek Zabezpieczenia Listów Zastawnych) by daily
projection and analysis of RZLZ. Those include the assessment of vulnerability and level of coverage of interests on the issued mortgage bonds by
interests on receivables and additional instruments used as
a basis for issuing mortgage bond.
The Bank uses such derivative instruments as IRS and CIRS to hedge the
interest rate risk.
The Bank assesses the internal capital monthly on the basis of the reporting data as on the end of the previous month. This capital is calculated on
(cont)
the basis of the results of IR stress-testing elaborated in accordance
with the internal methodology laid down in the Bank’s regulations and
assuming a sudden and unexpected interest rate change (in the form of
sudden shift of yield curve used for discounting future cash flows) by
200 basis points.
The internal capital for interest rate risk in the banking book equals the
amount of potential loss estimated using the above IR stress test methodology and was carried as of 31 December 2009.
The reports of the interest rate gap presented below (dates of reports:
31 December 2009 and 31 December 2008) contain assets and liabilities
due to interests (nominal values without interests, i.e. amounts being the
basis for calculation of interests); they do not include off-balance sheet
transactions and equity of the Bank.
‘000 PLN
2009
below
1 month
From 1 to
3 months
from
3 months
to 1 year
PLN interest assets – in value terms of which:
Total loan portfolio
Securities
PLN interest liabilities – in value terms
PLN gap
149,455
149,390
111,194
38,261
319,499
258,499
61,000
200,000
119,499
411,088
390,088
21,000
600,000
-188,912
USD interest assets – in value terms of which:
Securities
USD interest liabilities – in value terms
USD gap
57
29
5,451
5,451
2,335
2,335
7,843
7,815
57
5,451
2,335
7,843
EUR interest assets – in value terms of which:
Securities
EUR interest liabilities – in value terms
EUR gap
12,459
12,029
23,260
23,260
22,047
22,047
14,499
14,499
72,265
71,835
4,108
8,351
23,260
14,913
7,134
14,499
19,021
53,244
CHF interest assets –in value terms of which:
Securities
CHF interest liabilities – in value terms
CHF gap
130,007
126,641
292,215
292,215
392,802
392,802
4
4
13
13
94
94
236,529
-106,522
345,262
-53,047
0
392,802
4
13
94
815,135
811,769
0
581,791
233,344
-59,853
95,163
213,359
14,742
2,132
55,314
320,857
Gap in interest rates between assets and liabilities
160
from
1 year to
2 years
from 2 to
5 years
above
5 years
239
239
2,119
2,119
55,220
55,220
239
2,119
55,220
Total
937,620
855,555
82,000
911,194
26,426
Given the above assumptions, the aggregate interest rate gap shows
a mismatch between the revaluated assets and liabilities in the period up
to 1 year due to differences in lending interest rates (6-month rates) and
bridge financing (rates up to 3 months) and various moments of revaluation of loans and mortgage bonds.
Every decade the Bank monitors the level of exposures to the interest rate
risk by calculating VaR IR and assessment of potential losses resulting
from the size of interest rate gaps. The results of those calculations are
presented to the ALCO committee, the Management Board of the Bank
and – quarterly – to the Supervisory Board of the Bank.
The Bank uses such derivative instruments as IRS and CIRS to hedge the interest rate risk.
‘000 PLN
2008
below
1 month
From 1 to
3 months
from
3 months
to 1 year
from
1 year to
2 years
from 2 to
5 years
above
5 years
PLN interest assets – in value terms of which:
Securities
PLN interest liabilities – in value terms
PLN gap
124,172
119,018
110,036
14,136
352,828
291,828
61,000
200,000
152,828
387,867
372,867
15,000
600,000
-212,133
219
219
2,359
2,359
47,513
47,513
219
2,359
47,513
USD interest assets – in value terms of which:
Securities
USD interest liabilities – in value terms
USD gap
288
26
5,887
5,887
2,554
2,554
8,729
8,467
288
5,887
2,554
8,729
EUR interest assets – in value terms of which:
Securities
EUR interest liabilities – in value terms
EUR gap
13,780
13,114
14,286
14,286
24,360
24,360
1,359
1,359
14,725
14,725
68,510
67,844
13,780
354,654
-340,368
24,360
15,146
-13,787
14,725
369,800
-301,290
CHF interest assets – in value terms of which:
Securities
CHF interest liabilities – in value terms
CHF gap
141,613
141,613
321,768
321,768
448,546
448,546
4
4
13
13
100
100
912,044
912,044
317,735
-176,122
321,768
448,546
4
13
100
317,735
594,309
Gap in interest rates between assets and liabilities
-147,918
140,115
263,327
-13,564
17,097
47,613
306,670
Total
914,958
833,804
76,000
910,036
4,922
161
The Bank elaborates a VaR IR report for the 99% rate of confidence and
10-day time perspective; this report reflects the maximum possible net
loss at a given item that the Bank may suffer with the 99% rate of probability within 10 days from the date of the report as a result of changing
price parameters (interest rates) and assuming standard market conditions. Value-at-Risk (VaR IR) is calculated on the basis of the yield curves
for CHF, EUR, PLN and USD (250 most recent historic data) and the value
of the exposure of the Bank’s portfolio.
On the basis of actual fluctuations of interest rates, the Bank verifies
the validity of its VaR IR model, in accordance with the back-testing
methodology.
The Bank performs quarterly assessment of the influence of abrupt
changes in interest rates on the value of the Bank’s portfolio, in accordance with the internal stress-testing methodology. The obtained results
are analysed by comparing the assessed loss to the current level of
Bank’s equity and determination of its significance from the perspective
of a potential hazard to the Bank’s liquidity.
(cont)
In addition to the aforementioned measurement methods, the Bank monitors the interest rate risk within the elaboration of the Mortgage Bond
Security Account (RZLZ: Rachunek Zabezpieczenia Listów Zastawnych)
by daily projection and analysis of RZLZ. Those include the assessment
of vulnerability and level of coverage of known interests on the issued
mortgage bonds by interests on receivables and additional instruments
representing a basis for issuing mortgage bonds.
In order to limit the interest rate risk in the banking book, the Bank sets
the internal VaR IR limit imposed on the value exposed to interest rate risk
and monitors the compliance with this limit.
In 2009 due to very high volatility (plunge) of market interest rates
expressed in percentage terms the internal limit for interest rate risk
imposed on VaR IR measure was exceeded in the period from 14 April to
1 June (the limit was utilized then at 133.02%). Given a stable structure
of balance sheet the Bank revised the purposefulness of the level of effective limit and on 30 June 2009 raised the internal limit for interest rate
up to EUR 430 thousand.
Use of interest rate risk limit as at the year end
Type of limit
Limit in 2009
(‘000 EUR)
2009
Limit in 2008
(‘000 EUR)
2008
VaR IR
(270) * 430
21,72%
270
99,94%
* Limit effective until 30 June 2009.
(viii) Liquidity risk
The Bank defines liquidity risk as a risk to revenues and capital arising
out of or in connection with the inability of the Bank to fulfil its liabilities
in due time without suffering unacceptable losses.
The Bank treats liquidity risk as generally and invariably significant for
the Bank’s operations.
The Bank limits and measures the liquidity risk through the analysis of
short-term (structural) liquidity in relation to the set limits, the analysis
of cumulative gap for individual time horizons in relation to the current
liquidity limit and the detailed analysis of future cash flows arising out of
the maturity dates of received off-balance sheet assets and liabilities and
the maturity dates of granted off-balance sheet assets and liabilities.
The Bank establishes the internal measures of short-term liquidity risk
that include current liquidity gap and short-term liquidity indicators
(1-month and 12-month) calculated for individual time horizons.
The Bank imposes certain limits on the aforementioned liquidity measures.
162
The Bank analyses long-term liquidity through the assessment of the
following parameters: assumed volumes of particular balance sheet items
(including particularly long-term loans for real property financing) presented in the Financial Plan of the Bank, as well as current and forecast
availability of refinancing instruments. The Bank determines the internal
indicator of long-term liquidity risk, i.e. the coverage indicator, which
indicates the level of financing of loans by long-term liabilities.
The Bank does not impose any limit on the coverage indicator.
Coverage indicators as at the end of 2009 and previous year:
Period
2009
2008
above 1 year
above 3 years
above 5 years
0.68
0.59
0.55
0.66
0.65
0.61
above 10 years
0.26
0.21
Liquidity indicators are calculated daily for supervision purposes.
The liquidity supervision measures are subject to limits (supervision
standards). In 2009, in the period from 13 January 1 April Bank identified
slight exceeding of the limit imposed on coverage for non-liquid assets
and assets with limited liquidity of equity and stable third party funds.
The reason for exceeding a long-term liquidity standard was a significant
depreciation of the Polish currency against foreign currencies. Pursuant
to the operational procedures laid down by banking supervision the Bank
notified the Polish Financial Supervision Authority (PFSA) and its exceeding of limit and took actions – in order bring the measure back to
the recommended level – involving the increase of the value of stable
third party funds through the use of received obligations under multicurrency credit agreement signed with parent company. Effective from
1 April 2009 all short- and long-term supervision measures calculated
by the Bank are at the level higher than assumed by the PFSA.
Due to the current and target structure of financing of the Bank’s operations by the issuance of own securities – mortgage bonds, the Bank may
keep internal capital to cover the risk of issuing mortgage bonds
in accordance with the principles referred to in Item (ix).
Maturity of financial assets and liabilities by the time remaining to contractual maturity at balancing date.
For accounting year ended on 31 December 2009
below
1 month
from 1 month
to 3 months
From
3 months to
1 year
From 1 year
to 5 years
above
5 years
Interest / Impairment
Assets
Amounts due from banks
Other financial instruments priced at fair value
Hedging derivatives
Amounts due from customers
Other assets
Total assets
7,107
3,849
386
2,587
88,612
13,312
212
61,007
20,709
336,111
61,474
1,275,214
-47,846
13,257
113,211
13,312
84,515
397,585
1,275,214
-47,846
240,575
345,262
Liabilities
Financial liabilities priced at fair value through profit
and loss account
Hedging derivatives
Other liabilities
Total liabilities
645
8
924
569
414,755
23,061
1,114
499,516
414,755
-330,240
524,615
-127,030
4,043
245,195
-131,984
Apart from the Bank’s equity, the most significant sources of financing
of assets are the issues of the Bank’s own debt securities – mortgage
bonds.
345,262
-331,950
10,262
287,267
297,529
977,685
17
7,973
8,635
-56,481
The mismatch of the maturity dates of assets and liabilities of the Bank
results mainly from long-term loan operations of the Bank. In order to
minimise the risk involved, the Bank obtains long-term liabilities by issuing its own securities (mortgage bonds), performs long-term liquidity
analyses and verifies revolving of liabilities. The Bank intends to replace
liabilities maturing within a few months following the reporting date with
stable liabilities from an entity from the Group.
163
(cont)
Maturity of financial assets and liabilities broken down by time remaining to the contractual maturity date as at balancing date.
For the accounting year ended on 31 December 2008
below
1 month
from 1 month
to 3 months
From
3 months to
1 year
From 1 year
to 5 years
above
5 years
Interest / Impairment
Assets
Amounts due from banks
Other financial instruments priced at fair value
Hedging derivatives
Amounts due from customers
Other assets
Total assets
126
6 551
1
48
73 243
2 569
12 126
55 619
135
315 088
14 673
60 773
378 565
4 795
15 465
100 228
12 126
70 292
317 676
250 326
104 278
4 749
6 448
1 402 634
-48 413
1 402 634
-48 412
Liabilities
Financial liabilities priced at fair value through profit
and loss account
Hedging derivatives
Other liabilities
Total liabilities
682
23 759
3 983
8 541
914 041
5 424
331 832
-231 604
The results of the long-term liquidity analysis carried out in 2009 indicated strong relation between the stability of the Bank’s liquidity and the
financial stability of its parent entity. Moreover, those results indicate also
reduced capabilities to obtain alternative and stable sources of financing.
Facing the enhanced risk aversion being a result of global crisis in the
financial markets, the Bank notices high risk of decreased profitability of
its operations as a result of significant increase of refinancing costs.
Business risk
(ix) Mortgage bond issuance risk
The Bank defines mortgage bond issuance risk as a risk of suffering
losses arising out of or in connection with inability to find buyers for mortgage bonds or necessity to buy out the issued mortgage bonds before the
maturity date.
The Bank monitors and limits the mortgage bond issuance risk by verifying whether the internal and legal limits are complied with.
164
2 039
256 774
-244 648
104 278
-33 986
938 482
-559 917
261 715
270 256
1 132 378
22
11 750
13 811
-62 223
The Bank treats the mortgage bond issuance risk as significant when any
of the internal limits has been exceeded and assesses internal capital for
this type of risk, when any of the limits has been exceeded and identified.
As of 31 December 2009 the above limits were not exceeded so consequently the Bank did not hold internal capital for this risk.
Apart from measuring the legal limits and internal limits imposed on
legal limits, the Bank limits the mortgage bond issuance risk within the
framework of risk management process by:
1) fulfilling its obligations arising out of the issuance of mortgage bonds,
including particularly timely payments of interests,
2) continuous maintenance of excessive security capital for the issued
mortgage bonds,
3) listing all Bank’s receivables that meet the appropriate criteria to the
Mortgage Bond Security Account on a current basis,
4) controlling whether the loans listed in the Mortgage Bond Security
Account meet the criteria required for listing in this Account.
(x) Financial result risk
Financial result risk is defined as a risk of incurring financial losses by
the Bank due to unexpected changes in volumes and / or prices of
products offered by the Bank, disadvantageous changes in business
environment (including also changes in Bank’s competitive positioning
and clientele behaviour) that is not covered by credit risk, market risk
and operational risk. This risk covers also changes in legal environment
disadvantageous for the Bank, as well as the risk of other factors not
covered by other risk types.
(xi) Reputation and strategic risks
Reputation risk is a risk of losses due to an option of disadvantageous
evaluation of Bank’s operations by financial markets, clientele, business partners, investors as well as regulatory bodies. This risk should
be perceived – due to the Bank’s scale of operations – in the context of
reputation risk for the overall capital group to which Bank belongs.
The Bank recognised the financial result risk as permanently vital.
The strategic risk is defined as a risk of losses caused by incorrectly
taken and implemented strategic decisions or alternatively the lack of
necessary decisions of this type that should address the ongoing changes
in the marketplace.
The risk control involves ongoing control of financial performance of the
Bank, identification of reasons for possible deviations from the plan and
taking steps to eliminate them.
The reputation and strategic risks, because of their nature, are not measured, but are subject to ongoing assessment by the Bank’s Management
Board that may take a decision considering these risks to be material.
The Bank keeps internal capital in the form of buffer capital to cover the
financial result risk.
As of 31 December 2009 the Bank did not keep any internal capital to
cover these risks.
165
(cont)
41) Equity management
The process of equity capital management in the Bank is performed in
accordance with the applicable regulations and requirements, including particularly the provisions of the Resolutions of the Polish Financial
Supervision Authority
Moreover, the Bank analyses the dependencies between the capital base
and risk, so that it was possible to ensure a sufficient level of equity
capital to cover significant operating risk of the Bank, taking into account
both the current situation and the expectations about the future.
The Bank calculates the capital requirement using standard methods both
for credit and operational risks.
In order to monitor appropriate level of capitalisation, the Bank calculates
capital requirement pursuant to applicable legal regulations (legal capital
requirements) and calculates its internal capital requirement on the basis
of the Bank’s own methodology (internal capital requirement).
The Bank met the requirement of maintaining the regulatory capital at the
level not lower than the calculated capital requirement, which is reflected
in the calculated solvency ratio at the level not lower than 8%.
As on 31 December 2009, the solvency ratio amounted to 17.43%
(as on 31 December 2008, the solvency ratio amounted to 15.03%).
As on 31 December 2009, the Bank had basic equity in the amount of
PLN 257,546 thousand, whereas as on 31 December 2008, basic own
funds amounted to PLN 238,102 thousand. In both reporting periods,
there were no supplementary funds.
Equity capital of the Bank may not be lower than the legal capital requirement. The compliance with this principle is ensured by the Bank’s internal
processes.
Equity capital of the Bank should not be lower than the internal capital
requirement calculated on the basis of the Bank’s own methodology.
Therefore, if the internal capital requirement has higher value than the
legal capital requirement, the internal capital requirement becomes the
binding minimum capital level.
Signatures
The Management Board of the Bank
Date
Name and surname
Position / Function
17.02.2010
Irena Stocka
17.02.2010
Krzysztof Puchalski
17.02.2010
Jerzy Tofil
Agata Kwaśniak
Financial Director
Proxy
Signature
...............................................................
.................................................................
.................................................................
Prepared by:
17.02.2010
166
.................................................................
Układ graficzny: Mercurio S.r.l. Studi di promozione pubblicitaria – Mediolan, Włochy
Projekt graficzny: No Hau Studio, Kraków
Graphic development and Composition: Mercurio S.r.l. Studi di promozione pubblicitaria – Milan
Graphic Design: No Hau Studio, Cracow
Wyprodukowano z papieru bezdrzewnego, zgodnego z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 94 / 62 / EC,
z włókien pochodzących z lasów, w których prowadzona jest zrównoważona gospodarka leśna.
Printed on wood-free paper, consistent with European Parliament and Council Directive 94 / 62 / EC,
produced with fiber from well-managed forests.

Raport Roczny ∙ 2009 ∙ Annual Report

Transkrypt

Podobne dokumenty

Strategiczne aspekty w bankowości detalicznej

Janowicz wygrywa i gra dalej!