http://forum.krucjata.org.pl

profesorowie, wobec których studenci
byli zobowiązani do posłuszeństwa.
Wspierany przez papieża, po recepcji
nieznanych dzieł Arystotelesa stał się
ośrodkiem złotego okresu średniowiecza i rozwoju scholastyki.
wiedzy. Wbrew rozpowszechnionym
opiniom
średniowieczne
badania
i dysputy cechowały się wolnością wypowiedzi niespotykaną w następnych
epokach. Scholar i mistrz na równi
mogli przedstawiać swoje argumenty
Życie na uniwersytecie
Językiem wykładowym we wszystkich średniowiecznych szkołach od Salamanki i Lizbony przez Padwę i Kolonię po Kraków była łacina. Dzięki temu
studenci z różnych krajów mogli swobodnie podróżować po różnych ośrodkach i tam zdobywać nową wiedzę. Aby
zapisać się na uniwersytet należało posiadać elementarną wiedzę w zakresie
szkoły parafialnej i dysponować znajomością łaciny. Wstąpienie w szeregi
wspólnoty uniwersyteckiej poświadczane było wpisem do metryki uniwersyteckiej i przysięgą wobec rektora. Od
tego momentu student zaczynał korzystać z przysługujących uniwersytetowi
przywilejów, ale jednocześnie poddawał się panującym na nim prawom
i obyczajom.
Podstawową formą nauczania był
wykład. Odrębną formą prowadzenia
zajęć na średniowiecznym uniwersytecie była dysputa - rodzaj ćwiczeń
prowadzonych do głównego wykładu,
w czasie których w sposób zaplanowany dyskutowano jakiś problem, argumentując pro et contra w celu znalezienia najlepszego rozwiązania. Prócz
nich organizowano tzw. disputationes
quodlibetales, uroczyste dysputy mistrzów, w czasie których można było
zadawać pytania z różnych dziedzin
i wątpliwości, dotyczące omawianych
kwestii.
Wstępujący na uniwersytet scholarzy swoje studia rozpoczynali zazwyczaj od wydziału sztuk wyzwolonych.
Po zaliczeniu tego programu można
było przystąpić do egzaminu na stopień bakałarza - pierwszy stopień
naukowy na wszystkich wydziałach
średniowiecznych uniwersytetów. Po
nich następowały studia magisterskie
w dziedzinie teologii, medycyny lub
prawa. Studiujący bakałarze byli już
zobowiązani sami prowadzić wykłady
kursoryczne dla scholarów i cotygodniowe dysputy. Miano doktora przywłaszczyli sobie początkowo prawnicy
i kanoniści. Doświadczonych nauczycieli innych dziedzin wiedzy nazywano
magistrami.
Wart podkreślenia jest fakt, że system szkolnictwa, który stworzono
w średniowieczu w oparciu o metody
wypracowane w starożytności, był dostępny dla wszystkich warstw społecznych, nawet tych najuboższych. Wspólnoty uniwersyteckie tworzyły systemy
wspomagające studentów. Fundowano
dla nich kolegia, czyli budynki uniwersyteckie składające się z kaplicy,
sal wykładowych, biblioteki i miejsc do
spania.
Uniwersytet, obok papiestwa i cesarstwa, stał się trzecią potęgą wieków
średnich. Mimo zjadliwej krytyki humanizmu, apologetów protestantyzmu
i szermierzy oświecenia, uniwersytet
nie jest dziś pustą nazwą, ale żywą
ideą. Pozostał podział uniwersytetu
na fakultety, utrzymały się stopnie naukowe profesora, doktora i magistra,
zachowały się nazwy urzędów, jak
dziekan i rektor. W obliczu laicyzacji,
która zalewa życie społeczne i dotyka
w coraz większym stopniu uniwersytety, warto pamiętać w jakich warunkach
historycznych powstawały europejskie
uczelnie i na jakich wartościach były
budowane.
Opracowano na podstawie M. Markowski Pierwowzory uniwersytetów
Piotr Kopeć
Zainteresował cię artykuł? Masz pytanie? Podyskutuj!
Zapraszamy wszystkich, którzy mają coś ciekawego do powiedzenia, by odwiedzili forum Krucjaty – Młodzi w Życiu
Publicznym. Poruszamy w nim takie tematy, jak duchowość, społeczeństwo, kultura, militaria oraz sprawy bieżące
Krucjaty. Będziemy uzupełniać je o aktualności i dyskutować o istotnych sprawach dzisiejszego świata tak często
pomijanych w mediach. Można tu także porozmawiać o kwestiach poruszonych w „Rycerzu Lepanto”. Liczymy na
interesujące dyskusje i budujące wnioski dla dalszej walki z wrogami Boga i człowieka. Jesteśmy także do dyspozycji
każdego, kto chciałby z nami współpracować lub porozmawiać o naszej działalności.
Serdecznie zapraszamy: Krucjata – Młodzi w Życiu Publicznym
http://forum.krucjata.org.pl
Fundacja Instytut Edukacji Społecznej
i Religijnej im. Księdza Piotra Skargi
Kraków, ul. Józefitów 9/4
tel. 012 423 44 23
Biuletyn Rycerz Lepanto
e-mail: [email protected]
Redagują: Arkadiusz Stelmach, Adam Kowalik, Grzegorz
Pabijan, Piotr Kopeć, Adam Danek, Wojciech Duszyński,
Bartosz Wesołowski, Tomasz Cieślik
ye
Leanto 1(18)2008 – st. 11