Oświadczenie do pobrania

WSPÓLNE OŚWIADCZENIE
EUROPEJSKICH ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH W SPRAWIE KUBY
(EUROPE CUBA NETWORK)
Przestrzeganie praw człowieka musi być warunkiem podstawowym wszelkich negocjacji
UE z Kubą
Luty 2014 r.
Unia Europejska musi zająć wspólne, jednoznaczne i zasadnicze stanowisko w sprawie wspierania praw
człowieka i demokratyzacji na Kubie.
Sieć organizacji pozarządowych Europa-Kuba wzywa państwa członkowskie Unii Europejskiej do
oficjalnego przyjęcia jednoznacznych norm dotyczących obrony praw człowieka oraz nakreślenia
nieprzekraczalnych granic w kwestii swoich relacji z Kubą, w tym między innymi:
1.
Unia Europejska musi aktywnie wspierać zasadę przestrzegania praw człowieka, domagać się
ich respektowania, jak również wspierać polityczne otwarcie na wyspie. Unia Europejska
zobowiązała się, iż będzie przestrzegać „Wspólnego Stanowiska w sprawie Kuby” do momentu
osiągnięcia nowego porozumienia o współpracy. Jednakże ze względu na podjęcie przez UE
negocjacji w sprawie dwustronnego porozumienia, jej mandat musi gwarantować wyraźne
normy dla wszystkich „nieprzekraczalnych granic”, w myśl przedstawionej poniżej wypowiedzi
ambasadora Portocarero, oraz założenie, iż nie podlegającym negocjacji warunkiem każdego
tego typu porozumienia, jest aktywny i konstruktywny dialog, z jasno sprecyzowaną jego datą,
w kwestii praw człowieka z udziałem kubańskiego społeczeństwa obywatelskiego.
2.
UE winna nalegać, aby przed przywróceniem stosunków bilateralnych odbyła się między Kubą
i UE co najmniej jedna runda negocjacji na temat przestrzegania praw człowieka. Członkowie
kubańskich organizacji na rzecz praw człowieka powinni mieć prawo w nich uczestniczyć, bez
obawy przed prześladowaniami politycznymi. Plan przywrócenia politycznych relacji między
Kubą i UE powinien zostać oceniony na podstawie wyników tej rundy negocjacji.
3.
Delegacja UE na Kubie oraz ambasady wszystkich krajów członkowskich powinny domagać się
prawa (i systematycznie je egzekwować) do spotykania się z członkami niezależnego
społeczeństwa obywatelskiego oraz przedstawicielami opozycji politycznej na Kubie - na
terenie całej wyspy, bez ograniczeń w przemieszczaniu się po kraju. Dyplomaci z krajów Unii
Europejskiej oraz Delegacja Unii Europejskiej powinni pełnić rolę obserwatorów w
rozprawach sądowych dotyczących działaczy walczących o prawa człowieka oraz demokrację.
4.
Unia Europejska powinna przeanalizować swoją politykę z zakresu przyznawania dotacji
organizacjom, która zwykle wymaga od beneficjenta – organizacji pozarządowej, rejestracji na
Kubie. W rzeczywistości oznacza to wymuszenie na tych organizacjach współpracy z władzami
albo pracę na ich rzecz (np. projekt UE pt. Agentes No Estatales y Autoridades Locales en el
Desarrollo). UE powinna zrezygnować z wymogu, zgodnie z którym organizacje kubańskie
zobowiązane były do przedstawienia oficjalnej rekomendacji ze strony przedstawicieli
kubańskich władz lokalnych, upoważniającej do aplikowania o dotację, i powinna domagać się
prawa do współpracy z podmiotami niepaństwowymi, członkami niezależnego społeczeństwa
obywatelskiego, czy pracy za ich pośrednictwem, jako zasadniczego warunku przywrócenia
jakichkolwiek stosunków dwustronnych. Ponadto, delegacja UE winna ułatwić kontakt między
członkami niezależnego społeczeństwa obywatelskiego oraz opozycyjnymi partiami
politycznymi a Europejskim Funduszem na Rzecz Demokracji.
5.
UE winna nalegać, by przed przywróceniem jakichkolwiek stosunków dwustronnych, rząd
kubański ratyfikował Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych oraz
Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych. Należy ponadto wymusić na Kubie
pozytywną odpowiedź na prośby specjalnych sprawozdawców ONZ ds. praw człowieka oraz
ciał monitorujących o możliwość odwiedzenia wyspy.
6.
UE winna nalegać na Kubę, by otworzyła swoje więzienia dla międzynarodowych
obserwatorów, między innymi Czerwonego Krzyża i Amnesty International.
Członkowie pozarządowej Sieci Europa-Kuba wzywają Unię Europejską, by uczyniła z aktywnego
promowania demokracji oraz poszanowania praw człowieka warunek podstawowy wszelkiej rewizji swojej
polityki oraz relacji z kubańskim reżimem. Sieć z niepokojem odnotowuje, iż UE zgodziła się rozpocząć z
Kubą negocjacje, mające na celu przywrócenie pełnych dwustronnych relacji, mimo powtarzających się, a
nawet nasilających przypadków łamania praw człowieka na wyspie oraz nieustannego prześladowania
organizacji niezależnego społeczeństwa obywatelskiego.
Zamiar przywrócenia relacji z Kubą ogłoszony został przez UE bezpośrednio po podjętej przez sekretarza
generalnego ONZ Ban Ki-moona, oraz głowy państw Wspólnoty Państw Ameryki Łacińskiej i Karaibów
podczas styczniowej wizyty na Kubie, nieudanej próby spotkania się z przedstawicielami pokojowej
opozycji, w tym także z działaczami na rzecz poszanowania praw człowieka i demokracji. Przedstawicieli
Sieci niepokoi fakt, iż wszystkie te okoliczności mogą być postrzegane przez reżim kubański jako chęć
nawiązania z Kubą stosunków ekonomicznych i politycznych przez społeczność międzynarodową, która
świadomie zamyka oczy na nieustające brutalne represje wobec narodu kubańskiego.
Członkowie Sieci z radością przyjęli oświadczenie ambasadora Unii Europejskiej na Kubie p. Hermana
Portocarero, iż kwestie takie, jak „prawa człowieka” czy „status prawny organizacji społeczeństwa
obywatelskiego” nadal pozostają dla UE „granicą nie do przekroczenia”. Tym niemniej, Sieć dalej wzywa
do sformułowania wyraźnych norm, pozwalających na wymierne określenie poprawy, jaka miałaby się
dokonać w tych obszarach. Członkowie Sieci wskazują na fakt, że rozpoczęcie negocjacji, zmierzających
do przywrócenia pełni stosunków z Kubą, i to pomimo kontynuowanych, zakrojonych na szeroką skalę
represji wobec aktywistów praw człowieka oraz organizacji społeczeństwa obywatelskiego, przeczy
istnieniu owych „granic” oraz zdecydowanie osłabia ich wymowę, w zasadzie pozbawiając je jakiegokolwiek
znaczenia.
Sieć podkreśla również, iż podejmowane w ostatnich latach wysiłki ze strony UE otwarcia dialogu w
kwestii praw człowieka z Kubą nie zostały zrealizowane ze względu na brak zgody do uczestniczenia w
nich ze strony władz kubańskich. Jeśli stosunki między obu podmiotami mają zostać przywrócone (a także
wówczas, gdyby tak się nie stało), dialog dotyczący praw człowieka musi stanowić centralny element
wszelkich relacji Kuby z UE; należy również uzyskać wyraźnie sformułowane i publicznie ogłoszone
zapewnienie ze strony władz kubańskich, że wezmą w nim udział.
Od dziesięcioleci reżim kubański tłamsi wszelkie formy politycznej opozycji, a pod rządami Raula Castro
sytuacja w tym względzie nie uległa zmianie. Na porządku dziennym jest stosowanie surowych represji
wobec Kubańczyków, chcących korzystać ze swoich podstawowych wolności. Rzeczywiste reformy
ekonomiczne, które przyniosłyby korzyści zwykłym Kubańczykom, nie elitom politycznym, czy
wojskowym, jeszcze nie zostały wprowadzone.
Jako międzynarodowa sieć organizacji pozarządowych chcielibyśmy wymienić następujące konkretne
przypadki oraz kwestie, które przed przystąpieniem do jakiegokolwiek przywrócenia stosunków należy
poruszyć w pierwszej kolejności, i które powinno się wykorzystać jako punkty odniesienia, pozwalające
ocenić postęp, jaki dokona się w obszarze praw człowieka.
1.
Od stycznia do grudnia 2013 r. miały miejsce 6 424 udokumentowane przypadki aresztowań.
Liczba ta obejmuje również aresztowania bez przedstawienia zarzutów oraz często stosowany
areszt tymczasowy, niejednokrotnie w nieludzkich warunkach.
2.
Zakrojone na szeroką skalę prześladowania aktywistów praw człowieka i demokracji, przy
użyciu aresztu tymczasowego bez przedstawienia zarzutów, przeprowadzone na terenie całej
wyspy, które zbiegły się w czasie z odbywającym się na Kubie w styczniu 2014 r. Szczytem
Państw Wspólnoty Ameryki Łacińskiej i Karaibów (CELAC) oraz wizytą na Kubie Ban Kimoona.
3.
Sonia Garro, członkini organizacji Dam w Bieli– laureatki Nagrody im. Sacharowa, przebywa
w więzieniu na podstawie sfabrykowanych zarzutów, aresztowana bez przedstawienia
zarzutów w 2012 r. przed wizytą papieża Benedykta XVI.
4.
Yosvany Melchor, jest więziony od 2010 roku, co ma na celu celu wywarcie presji na jego
matkę, która jest członkinią Ruchu Chrześcijańskiego Wyzwolenia (MLC). Przedmiotem
zaniepokojenia jest stała kampania ataków i zastraszeń jak również zatrzymanie członków
Ruchu oraz aktywistów zaangażowanych w inicjatywę Drogi Narodowej (El Camino del
Pueblo).
5.
Rozbicie Forum Demokratycznego – inicjatywy pokojowej zorganizowanej przez Centrum
Otwarcia i Rozwoju Ameryki Łacińskiej (CADAL) oraz organizacji opozycyjnej, Arco
Progresista, zorganizowanej równolegle ze szczytem CELAC 28 stycznia. Kubański działacz,
Manuel Cuesta Morúa, został zatrzymany i oskarżony o „rozpowszechnianie fałszywych
informacji, godzących w pokój międzynarodowy”. Przy takim zarzucie, oskarżonemu grozi
zgodnie z Art. 115 kubańskiego Kodeksu karnego od jednego do czterech lat więzienia.
6.
Polityczne prześladowanie oraz oskarżenia wniesione wobec Gorkiego Aguila, solisty
punkowego zespołu Porno Para Ricardo. Adwokatka Aguily, Armelia Rodriguez Cala (która
również reprezentuje szereg innych działaczy, w tym Sonię Garro) otrzymała ostatnio
sześciomiesięczny zakaz wykonywania zawodu i tym samym, Gorki Aguila został pozbawiony
jakiejkolwiek obrony prawnej czy wsparcia w walce przeciwko sfabrykowanym wobec niego
zarzutów. Został mu postawiony zarzut posiadania niedozwolonych substancji, a to na skutek
znalezienia w jego posiadaniu lekarstwa przeciw epilepsji, zapisanego mu przez
meksykańskiego lekarza.
7.
Jorge Luis García Pérez, znany również jako „Antúnez”, były więzień sumienia oraz przywódca
Narodowego Frontu Oporu im. Orlando Zapata Tamayo, który rozpoczął głodówkę 10
lutego. Domaga się on zwrotu komputerów oraz innych materiałów, nielegalnie
skonfiskowanych przez władze kubańskie, a także poszanowania swojej ludzkiej godności. Od
5 lutego miejsce zamieszkania Antuneza oraz jego ciężarnej żony, Yris Tamary Pérez Aguilera,
zostało czterokrotnie przeszukane. Małżonkowie zostali zatrzymani przez władze na kilka
godzin, a także pobici, Perez Aguilera zaś była molestowana seksualnie.
8.
Dramatyczny wzrost udokumentowanych przypadków pogwałcenia praw religijnych na Kubie:
z 40 w 2011 r., do 120 w 2012 r., oraz 185 w 2013 r.; a także umieszczenie Kuby w grupie
Krajów Szczególnej Troski w dorocznym raporcie grupy roboczej Parlamentu Europejskiego
ds. Wolności Sumienia i Wiary.
9.
Nowy Kodeks pracy (Código de Trabajo), przyjęty przez Zgromadzenie Narodowe Kuby w
grudniu 2013 r. Kodeks nie zezwala na tworzenie niezależnych związków zawodowych, ani
też nie daje pracownikm sektora prywatnego i państwowego prawa do strajku bez
pozwolenia.
Pod powyższym oświadczeniem podpisały się następujące organizacje:

Asociación Damas de Blanco – Hiszpania/ Kuba

Asociación de Iberoamericanos por la Libertad (AIL) - Hiszpania

Asociación Raíces de Esperanza en España/Roots of Hope - Hiszpania

Christian Solidarity Worldwide – Wielka Brytania

Cuba Futuro – Holandia

Federación Española de Asociaciones Cubanas (FECU) – Spain

Fundacja Wolność i Demokracja – Polska

Fundación Hispano Cubana – Hiszpania

Glasnost in Cuba – Holandia

International Society for Human Rights - Niemcy

Italian Helsinki Committee for Human Rights - Włochy

Kristdemokratiskt Internationellt Center (KIC) - Szwecja

Instytut Lecha Wałęsy - Polska

Movimiento Cristiano Liberación – Kuba/Hiszpania

Observatorio Cubano de Derechos Humanos – Kuba/Hiszpania

People in Need – Czechy

People in Peril – Słowacja

Solidaridad con Cuba - Hiszpania

Swedish International Liberal Center (SILC) - Szwecja