Rozporządzenie Ministra Finansów zmieniające rozporządzenie w
Transkrypt
Rozporządzenie Ministra Finansów zmieniające rozporządzenie w
Projekt z dnia ….. 2012 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW z dnia 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sprawozdawczości budŜetowej Na podstawie art. 41 ust. 5 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2009 r., Nr 157, poz. 1240, z późn. zm. 1) zarządza się co następuje: § 1. W rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia z dnia 3 lutego 2010 r. w sprawie sprawozdawczości budŜetowej (Dz. U. Nr 20, poz. 103) wprowadza się następujące zmiany: 1) w załączniku nr 41: a) w § 2 - ust. 2 otrzymuje brzmienie: „2. Zobowiązania niewymagalne z tytułu umów, o których mowa w art. 72 ust. 1 a ustawy o finansach publicznych obejmują zarówno zobowiązania wynikające z obowiązku wniesienia tzw. wkładu własnego do przedsięwzięcia realizowanego na podstawie umowy, o której mowa w art. 72 ust.1a, jak i wypłaty wynagrodzenia dla podmiotu niebędącego jednostką sektora finansów publicznych, których termin realizacji jeszcze nie upłynął. Wymagalne zobowiązania rozumiane są jako wartość wszystkich bezspornych zobowiązań, których termin płatności dla dłuŜnika minął, a które nie zostały ani przedawnione ani umorzone. Kategoria ta nie obejmuje odsetek za zwłokę od ww. zobowiązań.”, - uchyla się ust. 3, b) uchyla się § 3; 2) uŜyte w rozporządzeniu w róŜnym przypadku wyrazy „umowy o ppp” zastępuje się uŜytymi w odpowiednim przypadku wyrazami „umowy, o których mowa w art. 72 ust.1a ustawy o finansach publicznych”; 3) uŜyte w rozporządzeniu w róŜnym przypadku wyrazy „partner prywatny” zastępuje się uŜytymi w odpowiednim przypadku wyrazami „podmiot nie będący jednostką sektora finansów publicznych”; 1 Zmiany tekstu jednolitego wyŜej wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2010 r. Nr 28, poz.146, Nr 123, poz. 835, Nr 152, poz. 1020, Nr 96, poz.620, Nr 238, poz.1578 i Nr 257, poz. 1726, z 2011 r. Nr 201, poz. 1183, Nr 185, poz. 1092, Nr 234, poz. 1386 i Nr 291, poz. 1707 oraz z 2012 r. Nr 240, poz. 11429. Wstępne propozycje zmian opracowane przez Komisję ds. PPP działającej przy Francuskiej Izbie Przemysłowo – Handlowej 4) uŜyte w rozporządzeniu w róŜnym przypadku wyrazy „podmiot publiczny” zastępuje się uŜytymi w odpowiednim przypadku wyrazami „jednostka sektora finansów publicznych”; § 2. Rozporządzenie wchodzi w Ŝycie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. UZASADNIENIE W związku z nowelizacją ustawy o finansach publicznych z dnia ….. 2012 r. ustanawiającej w art. 71 ust. 1a definicję umów o partnerstwie publiczno-prywatnym, oraz zmieniającej sfomułowanie „podmiot publiczny” na sformułowanie „jednostka sektora finansów publicznych” oraz sformułowanie „partner prywatny” na sformułowanie „podmiot nie będący jednostką sektora finansów publicznych” niezbędne stało się ujednolicenie terminologii zawartej w przepisach rozporządzenia z terminologią zawartą w ustawie o finansach publicznych. Przepis art. 71 usta. 1 a ustawy o finansach publicznych przyjął definicję umów typu PPP zgodną z definicją tego typu kontraktów zawartą w nr decyzji 18/2004 EUROSTAT z dnia 11 lutego 2004 r; w świetle decyzji „umowami typu PPP” będą wszelkie długoterminowe umowy wymagające poniesienia nakładów inwestycyjnych, zawierane przez jednostkę sektora finansów publicznych z podmiotem niebędącym jednostką sektora finansów publicznych, polegające na wytworzeniu środka trwałego (ale takŜe np. jego remoncie, przebudowie, nadbudowie, odbudowie) i świadczeniu usług z jego wykorzystaniem, których jedynym albo głównym nabywcą jest ta jednostka sektora finansów publicznych. Dlatego niezbędne stało się zastąpienie sformułowania „umów o partnerstwie publiczno-prywatnym” sformułowaniem „umów, o których mowa w art. 72 ust. 1a ustawy o finansach publicznych”. Przedmiotowa zmiana pociągnęła równieŜ za sobą konieczność zastąpienia sformułowania „podmiot publiczny” i „partner prywatny”, które są terminologią zarezerwowaną wyłącznie dla ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym (Dz.U. z 2009 r. Nr 19, poz. 100, z późn. zm.) sformułowaniami „jednostka sektora finansów publicznych” oraz „podmiot nie będący jednostką sektora finansów publicznych”. Z uwagi na powyŜsze uchylono równieŜ § 3 w załączniku 41 definiujący partnera prywatnego. Z uwagi na fakt, Ŝe przedmiotowa nowelizacja określiła w art. 72 ust. 1a kwestie zaliczania zobowiązań z tytułu umów długoterminowych do długu sektora finansów publicznych zbędne stało się odniesienie do decyzji EUROSTAT nr 18/204 z dnia 11 lutego 2004 r., co pociągnęło za sobą konieczność uchylenia § 2 ust. 3 załącznika nr 41. 2) 3) określenie planowanego przedsięwzięcia; przewidywaną wysokość środków z budŜetu państwa przeznaczonych w poszczególnych okresach budŜetowych na realizację przedsięwzięcia, obejmujących wydatki inwestycyjne i wydatki bieŜące, które planowane są do poniesienia w trakcie trwania umowy, o której mowa w art. 72 ust. 1a. 3. Minister właściwy do spraw finansów publicznych wydaje zgodę albo odmawia wydania zgody w terminie 6 tygodni od dnia otrzymania wniosku. Zgoda i odmowa zgody nie są decyzją administracyjną. 4. Jednostka sektora finansów publicznych moŜe złoŜyć kolejny wniosek o wydanie zgody, o której mowa w ust. 1, na realizację tego samego przedsięwzięcia w przypadku zmiany danych określonych w ust. 2 pkt 3. Do ponownego wniosku ust. 3 stosuje się.”; 1) w art. 72 po ust. 1 dodaje się ust. 1a i 1b w brzmieniu: Komisja ds. PPP Francuska Izba Przemysłowo – Handlowa „1a. Zobowiązania wynikające z długoterminowej umowy wymagającej poniesienia nakładów inwestycyjnych, zawieranej przez jednostkę sektora finansów publicznych z podmiotem niebędącym jednostką sektora finansów publicznych, polegającej na wytworzeniu środka trwałego i świadczeniu usług z jego wykorzystaniem, których jedynym albo głównym nabywcą jest ta jednostka sektora finansów publicznych, w szczególności zobowiązania wynikające z umów o partnerstwie publiczno-prywatnym, nie mają wpływu na poziom państwowego długu publicznego, jeŜeli podmiot niebędący jednostką sektora finansów publicznych: 1) ponosi większość ryzyk związanych z budową oraz 2) ponosi większość ryzyk związanych z dostępnością lub większość ryzyk związanych z popytem. 1b. Minister właściwy do spraw finansów publicznych w porozumieniu z Prezesem Głównego Urzędu Statystycznego oraz ministrem właściwym do spraw gospodarki określi, w drodze rozporządzenia, szczegółową metodologię oceny stopnia obciąŜenia ryzykami związanymi z budową, ryzykami związanymi z dostępnością oraz ryzykami związanymi z popytem stron umowy, o której mowa w ust. 1a, oraz wykonywania analizy wartościowej ryzyk.”’; 2) art. 132 ust. 3 pkt 3 otrzymuje brzmienie: „3) w ramach umów, o których mowa w art. 72 ust. 1a - są udzielane z uwzględnieniem przepisów o partnerstwie publiczno-prywatnym, zamówieniach publicznych i koncesjach na roboty budowlane lub usługi, z zastrzeŜeniem art. 44b”; 3) art. 226 ust. 4 lit. b otrzymuje brzmienie: „b) umowami, o których mowa w art. 72 ust. 1a;”; 4) w art. 236 ust. 4 po pkt 3 dodaje się punkt 4 w brzmieniu: „4) wniesienie wkładów własnych do przedsięwzięć realizowanych na podstawie umowy, o której mowa w art. 72 ust. 1a, jeŜeli zobowiązania z tytułu tej umowy nie mają wpływu na poziom państwowego długu publicznego.”; Art. 2. W ustawie z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym (Dz.U. z 2009 r. Nr 19, poz. 100, z późn. zm.2) wprowadza się następujące zmiany: uchyla się art. 17 i 18. Art. 3. Do postępowań mających na celu wybór podmiotu, do realizacji umowy, o której mowa w art. 72 ust. 1a, wszczętych przed dniem w Ŝycie ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe. Art. 4. Do umów, o których mowa w art. 72 ust. 1a zawartych przed dniem wejścia w Ŝycie niniejszej ustawy oraz zawartych w następstwie przeprowadzenia postępowań mających na celu wybór podmiotu do realizacji umowy, o której mowa w art. 72 ust. 1a wszczętych przed dniem wejścia w Ŝycie niniejszej ustawy stosuje się przepisy niniejszej ustawy. Art. 5. Ustawa wchodzi w Ŝycie z upływem 30 dni od dnia ogłoszenia. 2 Zmiany tekstu jednolitego wyŜej wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2011 r. Nr 232, poz.1378. Komisja ds. PPP Francuska Izba Przemysłowo – Handlowa UZASADNIENIE Przedmiotem nowelizacji jest implementacja do prawa polskiego wymogów Europejskiego Systemu Rachunków Narodowych i Regionalnych (ESA95), wynikających z rozporządzenia Rady (WE) nr 2223/96 z dnia 25.06.1996 r., w odniesieniu do zasad kwalifikacji zobowiązań z umów typu partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP) w rachunkach narodowych. Szczegółową podstawą oceny wpływu zobowiązań z umów typu PPP na deficyt i dług sektora administracji rządowej i samorządowej zgodnie z ESA95 jest decyzja nr 18/2004 EUROSTAT z dnia 11 lutego 2004 r., zwana dalej „Decyzją”, a takŜe wydany do niej przez EUROSTAT podręcznik „Manual on Goverment Deficit and Debt, Implementation of ESA95 – 2010 edition”. Oba dokumenty słuŜą ujednoliceniu dla wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej zasad klasyfikacji statystycznej aktywów, o których mowa w umowie typu PPP, – jako aktywów sektora instytucji rządowych i samorządowych, (co ma tym samym natychmiastowy wpływ na deficyt i dług sektora) lub jako aktywów partnera prywatnego, (co powoduje rozłoŜenie wpływu na deficyt sektora na czas obowiązywania umowy). EUROSTAT rekomenduje, aby aktywa zaangaŜowane w umowy typu PPP były klasyfikowane, jako aktywa niebędące aktywami sektora instytucji rządowych i samorządowych, a w następstwie tego rejestrowane poza bilansem sektora publicznego, jeŜeli występują łącznie dwa następujące uwarunkowania: 1) partner prywatny ponosi ryzyko konstrukcyjne (budowy) oraz 2) partner prywatny ponosi co najmniej ryzyko dostępności lub ryzyko popytu. Celem niniejszej nowelizacji jest prawidłowa implementacja postanowień Decyzji do prawa polskiego i ujednolicenie zasad sprawozdawczości budŜetowej jednostek sektora finansów z tytułu zawieranych umów typu PPP z zasadami wynikającymi z ESA 95 ze względu na potencjalny wpływ zobowiązań z tytułu tego typu umów na państwowy dług publiczny. Z uwagi na wynikający z art. 216 ust. 4 Konstytucji RP wymóg, zgodnie z którym zaciąganie poŜyczek oraz udzielanie gwarancji i poręczeń finansowych przez państwo następuje na zasadach i w trybie określonych w ustawie, postanowienia wynikające z Decyzji powinny być implementowane na szczeblu ustawowym. Wynika to ze specyficznego charakteru zobowiązań z tytułu umów typu PPP, co potwierdza wydanie przez EUROSTAT odrębnego dokumentu dotyczącego zasada klasyfikacji statystycznej umów międzysektorowych. Dotychczas postanowienia wynikające z Decyzji nie były prawidłowo implementowane do prawa polskiego. Ustawa o finansach publicznych bezpośrednio nie odnosi się do Decyzji. Powoduje to wątpliwości, co do podstaw prawnych ustalania wpływu zobowiązań z umów o PPP na państwowy dług publiczny. Ze względu na zjawisko coraz większego zainteresowania jednostek sektora finansów publicznych, w tym szczególnie jednostek samorządu terytorialnego, realizacją zadań publicznych przy wykorzystaniu formuły PPP brak dostatecznej jasności co wypływu zobowiązań z tytułu zawieranych kontraktów na poziom długu publicznego naleŜy ocenić negatywnie. Uregulowane w aktach wykonawczych odniesienia do Decyzji, zawarte m.in. w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 3 lutego 2010 r. w sprawie sprawozdawczości budŜetowej (Dz.U. Nr 20, poz. 103) są niewystarczające i mogą budzić wątpliwości co do ich konstytucyjności. Ze względu na powyŜsze proponuje się zatem określenie w ustawie o finansach publicznych, które ze zobowiązań wynikających z umów typu PPP będą miały wpływ na państwowy dług publiczny zgodnie z metodologią ESA 95. PowyŜszy zabieg jest niezbędny z uwagi na niemoŜność bezpośredniego stosowania przepisów Decyzji ze względu na art. 249 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej, który nie wskazuje decyzji Urzędu Statystycznego Unii Europejskiej, jako źródła prawa europejskiego wywołującego bezpośredni skutek w prawie państw członkowskich UE. Komisja ds. PPP Francuska Izba Przemysłowo – Handlowa Z uwagi na powyŜsze proponuje się: 1) zmianę o charakterze porządkowym w art. 41 ust. 2 pkt 3 ustawy o finansach publicznych, wynikającą z postanowień projektowanego ustępu 1a do art. 72; 2) przenieść przepisy art. 17 i 18 ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym do ustawy o finansach publicznych; przepis art. 17 ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym reguluje sposób ustalania górnej sumy zobowiązań, które zaciągać mogą organy administracji rządowej w danym roku na finansowanie zobowiązań z umów o PPP; przepis art. 18 ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym reguluje natomiast zasady finansowania z budŜetu państwa zobowiązań wynikających z umów o PPP w kwocie przekraczającej 100.000.000 zł; właściwym miejscem dla obu przepisów jest projektowany art. 44a i 44b ustawy o finansach publicznych (rozdział 5 – zasady gospodarowania środkami publicznymi); w związku z projektowanym art. 72 ust. 1a proponuje się dostosować oba przepisy do proponowanych zmian; ponadto, proponuje się dodatkowo dokładne określenie terminu składania wniosku o udzielenie zgody przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych na zawarcie umowy, o której mowa w art. 72 ust. 1a (przedmiotowy wniosek powinien być złoŜony bezpośrednio przed zamiarem zawarcia umowy – a zatem na etapie, w którym znany jest juŜ szczegółowy model finansowy projektu, po negocjacjach z podmiotem niebędącym jednostką sektora finansów publicznych) oraz sprecyzowanie, Ŝe środki z budŜetu państwa przeznaczone w poszczególnych okresach budŜetowych na realizację przedsięwzięcia, obejmują zarówno wydatki inwestycyjne jak i wydatki bieŜące; 3) wskazanie w projektowanym ustępie 1a w art. 72, które ze zobowiązań wynikających z umów typu PPP mają wpływ na poziom państwowego długu publicznego; projektowany przepis odzwierciedla metodologię EUROSTAT wynikającą z Decyzji, zgodnie z którą o wpływie zobowiązań z umów typu PPP decyduje podział pomiędzy kontrahentów ryzyk związanych z budową, ryzyk związanych z dostępnością oraz ryzyk związanych z popytem; przejęcie w kontrakcie przez jednostkę sektora finansów publicznych większości ryzyk związanych z budową oraz większości ryzyk związanych z dostępnością lub większości ryzyk związanych z popytem oznaczać będzie, Ŝe środki trwałe (aktywa) i związany z ich sfinansowaniem dług księgowane będą w bilansie kontrahenta niebędącego jednostką sektora finansów publicznych (co oznaczać będzie brak natychmiastowego wpływu zobowiązań z umowy na deficyt sektora finansów publicznych i państwowy dług publiczny); przejęcie przez jednostkę sektora finansów publicznych większości ryzyk związanych z budową albo większości ryzyk związanych z budową i większości ryzyk związanych z dostępnością lub większości ryzyk związanych z popytem, albo większości ryzyk związanych z dostępnością i większości ryzyk związanych z popytem, albo większości wszystkich wyŜej wymienionych grup ryzyk oznaczać będzie, Ŝe środki trwałe (aktywa) i związany z ich sfinansowaniem dług księgowane będą w bilansie jednostki sektora finansów publicznych (co oznaczać będzie natychmiastowy wpływ zobowiązań z umowy na deficyt sektora finansów publicznych oraz państwowy dług publiczny); projektowany przepis przyjmuje definicję umów typu PPP zgodną z definicją tego typu kontraktów zawartą w Decyzji; w świetle Decyzji „umowami typu PPP” będą wszelkie długoterminowe umowy wymagające poniesienia nakładów inwestycyjnych, zawierane przez jednostkę sektora finansów publicznych z podmiotem niebędącym jednostką sektora finansów publicznych, polegające na wytworzeniu środka trwałego (ale takŜe np. jego remoncie, przebudowie, nadbudowie, odbudowie) i Komisja ds. PPP Francuska Izba Przemysłowo – Handlowa świadczeniu usług z jego wykorzystaniem, których jedynym albo głównym nabywcą jest ta jednostka sektora finansów publicznych; w świetle powyŜszego, z punktu widzenia EUROSTATU nie ma znaczenia nazwa instytucji prawnej w prawie państw członkowskich, ale jej charakter ekonomiczny i prawny; z tego względu projektowany przepis znajdzie zastosowanie nie tylko do umów o partnerstwie publicznoprywatnym, ale równieŜ do umów na budowę i eksploatację autostrad płatnych, a takŜe umów koncesji na roboty budowlane lub innych umów o zbliŜonym charakterze ekonomicznym. 4) określenie szczegółowej metodologii oceny stopnia obciąŜenia ryzykami budowy, dostępności i popytu stron umów, o których mowa w art. 72 ust. 1a, w rozporządzeniu Ministra Finansów wydanym na podstawie art. 72 ust. 1b implementującego w pełni zasady metodologiczne wskazane w Decyzji; wydanie przedmiotowego rozporządzenia Ministra Finansów nie stoi na przeszkodzie wydania przez Główny Urząd Statystyczny bardziej szczegółowej metodologii oceny stopnia obciąŜenia ryzykami stron umowy, o której mowa w art. 72 ust. 1a, uwzględniającej opracowania metodologiczne instytucji międzynarodowych, w tym EPEC (European PPP Expertise Center). 5) zmianę o charakterze porządkowym w art. 132 ust. 3 pkt 3 ustawy o finansach publicznych, wynikającą z postanowień projektowanego ustępu 1a do art. 72; zmiana obejmuje równieŜ rozszrzenie katalogu podstaw prawnych, w oparciu o które moŜe być przyznana przedsiębiorcy, w ramach umów, o których mowa w art. 72 ust. 1a, dotacja z budŜetu państwa na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji na inne podstawy prawne nawiązywania tego typu współpracy, przewidujące konkurencyjne, przejrzyste i proporcjonalne zasady zawierania umów; 6) zmianę o charakterze porządkowym w art. 236 ust. 4 ustawy o finansach publicznych, wynikającą z postanowień projektowanego ustępu 1a do art. 72; 7) zmianę definicji wydatków majątkowych budŜetu jednostki samorządu terytorialnego (j.s.t.) w zakresie zaliczenia wprost do tej kategorii wydatków na wniesienie pienięŜnego wkładu własnego j.s.t. do przedsięwzięć realizowanych na podstawie umów, o których mowa w art. 72 ust. 1a; proponowana zmiana ma na celu wyjaśnienie wątpliwości dotyczących charakteru tej części wydatków j.s.t. z tytułu umów, o których mowa w art. 72 ust. 1a, która stanowi płatność związaną z tworzeniem lub nabywaniem środków trwałych; ta część wydatków poniesionych przez j.s.t. z tytułu umów, o których mowa w art. 72 ust. 1a, która stanowi płatność związaną z tworzeniem środków trwałych w sytuacji, kiedy j.s.t. będzie inwestorem, będzie wydatkiem majątkowym; ta część wydatków poniesionych przez j.s.t. z tytułu umów, o których mowa w art. 72 ust. 1a, która stanowi płatność związaną z nabywaniem środków trwałych w sytuacji, kiedy inwestorem będzie jednostka niebędąca jednostką sektora finansów publicznych, będzie wydatkiem majątkowym, jeŜeli wkład własny pienięŜny j.s.t. stanowił będzie dotację celową udzieloną podmiotowi niebędącemu jednostką sektora finansów publicznych na finansowanie (dofinansowanie) kosztów realizacji inwestycji i zakupów inwestycyjnych; w ramach projetowanego przepisu, w zgodzie z zasadami wynikającymi z ESA95 „Manual on Goverment Deficit and Debt, Implementation of ESA95 – 2010 edition” (rozdział 4.2 w części IV) proponuje się, aby ostateczna klasyfikacja wydatków j.s.t. z tytułu umów, o których mowa w art. 72 ust. 1a, dokonywana była Komisja ds. PPP Francuska Izba Przemysłowo – Handlowa rachunkowo w zaleŜności od sposobu klasyfikacji aktywów; jeŜeli aktywa wytworzone w ramach umów, o których mowa w art. 72 ust. 1a, nie są zaliczane do aktywów jednostki sektora finansów publicznych (zobowiązania z umowy będą w takiej sytuacji neutralne dla państwowego długu publicznego), to uznaje się, Ŝe jednostka niebędąca jednostką sektora finansów publicznych świadczy na rzecz jednostki sektora finansów publicznych usługę klasyfikowaną, jako zuŜycie pośrednie (P.2) wycenianą wielkością płatności (wydatki j.s.t. z tytułu takiej umowy w zakresie pienięŜnego wkładu własnego będą wydatkiem majątkowym, pozostałe zaś wydatki, w szczególności wynagrodzenie jednostki niebędącej jednostką sektora finansów publicznych, będą wydatkami bieŜącymi); jeŜeli jednak aktywa wytworzone w ramach umów, o których mowa w art. 72 ust. 1a, będą zaliczane do aktywów jednostki sektora finansów publicznych (zobowiązania z umowy będą w takiej sytuacji wywoływać natychmiastowy wpływ na deficyt sektora finansów publicznych i wielkość państwowego długu publicznego), to zaliczeniu tych aktywów do aktywów jednostki sektora finansów publicznych ([P.51] - nakłady brutto na środki trwałe) towarzyszyć będzie przypisana jednostce sektora finansów publicznych poŜyczka; płatności dokonywane przez jednostkę sektora finansów publicznych w okresie trwania umowy w takiej sytuacji powinny być rozdzielone pomiędzy: spłatę kapitału przypisanej poŜyczki ([F.4] – kapitał poŜyczki) i płatność odsetkową ([D.41] – koszty obsługi zadłuŜenia) oraz opłatę za usługę nabywaną przez jednostkę sektora finansów publicznych ([P.2] – zuŜycie pośrednie); pierwsza z trzech wymienionych kategorii wydatków stanowić będzie rozchód budŜetu, dwie ostatnie kategorie wydatków będą wydatkami bieŜącymi. Komisja ds. PPP Francuska Izba Przemysłowo – Handlowa