Witraż, pismo Boże

5
Włocławek, 22 lutego 2015 r.
Witraż, pismo Boże
Odzyskał dawny
blask XIV-wieczny
witraż z katedry
włocławskiej,
znajdujący się w kaplicy
św. Barbary. Dzieło
należy do nielicznej
grupy najstarszych
zachowanych witraży
w Polsce.
B. S AWIC
BARBARA SAWIC
M
ając świadomość znaczenia zabytku, jego unikatowości, zdając sobie sprawę, że wymaga on
odrestaurowania i konserwacji, poszukiwałem instytucji, która podjęłaby się
tego zadania, wyraziła wolę pomocy. I tak
odnalazłem fundację, dzięki której były
już prowadzone prace konserwatorskie
w katedrze Wniebowzięcia NMP – tłumaczył dziennikarzom zebranym przed kaplicą św. Barbary w dniu „odbioru” dzieła
29 stycznia kustosz katedry ks. prałat
Radosław Nowacki. Wyjaśnień udzielali
również dr Peter Schabe i Sławomir Oleszczuk. Prace wykonano dzięki wsparciu
finansowemu Niemiecko-Polskiej Fundacji Ochrony Zabytków Kultury (Deutsch-Polnische Stiftung Kulturpflege und
Denkmalschutz) w Görlitz, ze środków
Niemieckiej Federalnej Fundacji Ochrony
Środowiska w Osnabrück oraz pełnomocnika ds. kultury i mediów rządu niemieckiego. Prowadził je zespół konserwatorów
kierowany przez Sławomira Oleszczuka,
dyplomowanego konserwatora dzieł sztuki z Wrocławia. Ma on w dorobku wiele
realizacji w dziedzinie witrażu, jest człon-
Przedstawiciele fundacji, Sławomir Oleszczuk, Danuta Walczewska – kierownik włocławskiej delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków, i ks. Radosław Nowacki w kaplicy św. Barbary,
29 stycznia 2015 r.
kiem sekcji konserwatorskiej polskiego
Komitetu Corpus Vitrearum. Zadanie polegało na dokonaniu szczegółowego przeglądu stanu zachowania poszczególnych
kwater (były konserwowane pod koniec
lat 50. XX w.). Następnie poddano je zabiegom polegającym głównie na klejeniu
pękniętych szkieł i wypełnianiu ubytków.
Wprowadzono pewne zmiany w montażu;
dzięki temu witraż będzie łatwiej dostępny dla badaczy. Zainstalowanie oszklenia
ochronnego z bezpiecznego szkła pozwoliło zrezygnować z siatki i starego oszklenia, które w pewnej mierze niszczyło
kamienne profile. Ponadto witraż został
należycie oświetlony. Witraże są to pisma Boże, które wnoszą blask prawdziwego słońca, to znaczy
Boga, do kościoła, to znaczy do serc wyznawców.
Guillaume Durand
Witraże średniowieczne wykonywano z tzw. szkła leśnego (łac. vitrium silvestre), wytapianego w drobnych hutach (mieściły się w lasach). Jego cechą jest podatność na
korozję, niewielka przeźroczystość ze względu na zanieczyszczenie popiołem i liczne
pęcherzyki powietrza. Witraż z katedry włocławskiej powstał w połowie XIV w.; najprawdopodobniej około 1360 r. we Włocławku, albo w Toruniu: wówczas znaczącym
ośrodku witrażownictwa (W. Stoner, O witrażu średniowiecznym w katedrze włocławskiej, „Prace Sekcji Historii Sztuki i Kultury Towarzystwa Naukowego we Lwowie”, t. 1,
Lwów 1929). Niewykluczone jest też jego krakowskie pochodzenie, a może był sprowadzony z Europy Zachodniej? Tego, z braku źródeł, raczej się nie dowiemy.
w w w. p r z e w o d n i k- k a t o l i c k i . p l