KARUzElA mIłOścI

TEACHER GUIDE
EU
FO
RIA
Karuzela
miłości
EUROPEAN FILMS
FOR INNOVATIVE
AUDIENCE
DEVELOPMENT
TEACHER GUIDE
1
TEACHER GUIDE
Karuzela
miłości
GATUNEK:
Dramat, historyczny
TEMATY:
Relacje między rodzicami i dziećmi, tradycja kontra nowoczesność, polityka, komunizm, nowe ideologie, miłość, lata 50.
Karuzela miłości (Körhinta) to film w reżyserii
Zoltána Fábri z 1956 r. Akcja rozgrywa się na
węgierskiej wsi we wczesnych latach 50. Film
opowiada historię pary młodych zakochanych,
Mari, granej przez Mari Törőcsik (w swojej pierwszej
roli), oraz Máté – granego przez Imre Soósa.
Prawdziwa miłość, jak to zwykle bywa, napotyka
wiele trudności. Ojciec Mari, István, jest rolnikiem,
który opowiada się za prywatnymi gospodarstwami, podczas gdy Máté jest dumnym i elokwentnym członkiem lokalnego kolektywu. Ojciec
Mari próbuje zaaranżować jej małżeństwo z synem bogatego właściciela ziemskiego, Sándorem
Farkasem, w tej roli Ádám Szirtes. Mari buntuje
się przeciwko takiemu małżeństwu. Punktem kulminacyjnym filmu jest konfrontacja na przyjęciu
weselnym, gdzie Mari tańczy z Máté na oczach
narzeczonego Sándora. Ojciec Mari w końcu
ustępuje, pozwala jej być z Máté i rozpocząć nowe
życie. Jest to dość prosta historia o miłości, która
pokazuje, że prawdziwe uczucie zawsze zwycięża
przeciwności.
Reakcja właścicieli ziemskich i chłopów na
kolektywizację to drugi wątek filmu. Uproszczeniem byłoby stwierdzenie, że Máté reprezentuje
socjalistów w kolektywie w wydaniu węgierskim
w tamtych czasach, a István – starego właściciela
ziemskiego. W pewnym momencie István cytuje
stare węgierskie powiedzenie chłopów: „Ziemia
bierze ślub z ziemią” („A főd, a fődhó házasodik),
co oznacza, że należy brać ślub dla ziemi, a nie
z miłości. Jednak Mari i Máté nie zgadzają się z
tym, co prowadzi do konfliktu będącego głównym
wątkiem filmu.
2
TEACHER GUIDE
Dla kobiet miłość – jedyne istnienie”; Törőcsik
całym sercem wciela się w rolę i można zrozumieć
dlaczego: to jej pierwszy film, dzięki zaprezentowanym w nim umiejętnościom została wiodącą
aktorką węgierską na kolejnych 50 lat.
Film zawiera prawdopodobnie najbardziej
ikoniczną scenę węgierskiego kina. Mari i Máté
jadą na karuzeli w wesołym miasteczku. Młoda
para wiruje, szczęśliwa, beztroska i zakochana,
oglądamy ich z perspektywy karuzeli. Szalona,
karnawałowa atmosfera nigdy wcześniej nie
została uchwycona w tak dramatyczny sposób.
Operator, który kręcił scenę, Barnabás Hegyi,
poświęcił trzy dni, by ją dopracować, korzystał z
ręcznej kamery, siedząc na platformie zamocowanej do karuzeli. Trzeba było przezwyciężyć wiele
problemów technicznych, takich jak ustawienie oświetlenia. Uzyskane efekty wizualne są
zachwycające i zaliczane do najlepszych na świecie.
W pewnym sensie bezwarunkowy optymizm w
ich relacji odzwierciedla węgierski pozytywizm lat
poprzedzających wybuch rewolucji w 1956 r.
Dzięki grze aktorskiej Mari Törőcsik historia
miłosna została bardzo dobrze odmalowana.
Rozpromieniona szczęściem i miłością, pokazuje
niewinność i determinację osiemnastolatki, która
jest po uszy zakochana oraz ma odwagę i siłę, by
walczyć o swoje uczucie. Jak powiedział kiedyś
Byron „Miłość mężczyźnie nie jest życiem całym –
Motyw wirowania i jego powiązanie z beztroską
niewinnością, pasją życia i miłością jest powtórzony w kulminacyjnej scenie wesela. Kamera podąża
za Mari i Máté podczas tańca, gdy coraz szybciej
wirują wkoło. Muzyka jest coraz głośniejsza i szybsza, podczas gdy zakochani tańczą na oczach coraz
bardziej zmieszanych gości. Nieświadomi otoczenia, dostrzegają tylko siebie. Fábri podkreśla
motyw karuzeli, nawiązując do sceny na początku
filmu.
3
TEACHER GUIDE
Film był gotowy na Festiwal Filmowy w Cannes i
był głównym filmem węgierskim, który zaprezentowano na festiwalu. Obraz stał się sensacją
i okrzyknięto go filmem przełomowym, który
udowodnił, że za żelazną kurtyną można tworzyć
oryginalne i ciekawe kino, a nie tylko peany na
cześć socrealizmu, tak powszechne w tamtych
czasach. Można powiedzieć, że węgierskie kino
zostało „odkryte” w roku 1956, dzięki „Karuzeli
miłości”. Pomimo uznania krytyków w Cannes,
film nie zdobył prestiżowej Złotej Palmy. Nagrodę
zdobył wówczas film francuski „Świat milczenia”, w
reżyserii Louisa Malle i Jacquesa Cousteau. Fabri
do końca utrzymywał, że decyzja była motywowana względami politycznymi a nie artystycznymi.
Francois Truffaut, wówczas młody krytyk filmowy,
zgodził się z tą opinią, publiczność również,
ponieważ wygwizdała informację o zwycięstwie
„Świata milczenia”. Ponad pięćdziesiąt lat później,
węgierski film wciąż oczekuje na szansę zdobycia
tego upragnionego lauru kinowej doskonałości.
Zoltán Fábri w latach 60 kręcił kolejne filmy. Jest
autorem takich klasyków jak „Skrzywdzona” („Édes
Anna”), „Chłopcy z Placu Broni” („A Pál utcai fiuk”) i
„Akcja profesora Hannibala”. Opowiadał się za ustrojem tamtych czasów, być może dlatego, że miał
dość konwencjonalne podejście do kina w porównaniu z reżyserami węgierskimi nowej fali, takimi
jak Miklós Janscó. Jego późniejsza twórczość
nie odniosła już takiego sukcesu, jak początkowe
filmy. Wiele jego scenariuszy nigdy nie doczekało
się ekranizacji. Törőcsik natomiast kontynuowała
udaną karierę filmową. Nie byłaby to jednak
węgierska historia, gdyby nie przeplatały się w
niej wątki tragiczne. Kolejny film, w którym zagrał
Soós, „Az eltüsszentett birodalom” nie został dopuszczony do dystrybucji. Soós wpadł w depresję,
sytuację pogarszał jego nałóg alkoholowy oraz
brak ciekawych aktorskich propozycji. Aktor
popełnił samobójstwo w czerwcu 1957 r., kilka dni
przed swoimi 27 urodzinami. Życie bywa jak karuzela, niestety radosne chwile nie trwają wiecznie.
4
EU
FO
RIA
TEACHER GUIDE
This guide was made for nonprofit
educational purposes only.
All copyrights of images and texts
belong to their respective original
owners and are used under
"fair use" for this non-commercial
educational initiative.
EUROPEAN FILMS
FOR INNOVATIVE
AUDIENCE
DEVELOPMENT
5