Edycja tekstów

opracował: Jacek Izdebski
http://ektanet.pl
Edycja tekstów
Aby dobrze zrozumieć edycję tekstów należy zapoznać się najpierw z pewnymi podstawowymi pojęciami:
Akapit – podstawowy sposób dzielenia łamu na rozpoznawalne wzrokiem
mniejsze fragmenty w celu zwiększenia czytelności tekstu. Podstawowa
jednostka logiczna dłuższego tekstu, składająca się z jednego lub wielu zdań stanowiących pewną całość treściową. Zadaniem akapitu jest
wyraźne zaznaczenie nowej myśli w bieżącym wątku wypowiedzi.
Margines – obszar pomiędzy polem tekstu, a brzegiem arkusza papieru.
Wcięcie akapitowe – odsunięcie pierwszego wiersza akapitu od marginesu.
Odstęp międzyakapitowy – zwiększenie odległości między akapitami za pomocą wybrania stosownej opcji w programie do składu, lub metodą
nieprofesjonalną wstawiając pusty wiersz.
Interlinia (światło międzywierszowe) – w DTP jedna z najważniejszych
cech tekstu sformatowanego. Jest to odległość między sąsiednimi wierszami tekstu liczona jako odstęp pomiędzy dolną linią pisma w wierszu
górnym i górną linią pisma w wierszu dolnym.
Białe znaki – to znaki niedrukowane np. spacja, tabulator, przejście do nowej linii. Pomimo, że znaków białych nie widać to odgrywają one ogromne znaczenie przy formatowaniu tekstu. W procesorze tekstu można
włączyć wyświetlanie białych znaków klikając w przycisk
Twarda spacja – znak spacji, który wygląda na ekranie tak samo, jak zwykła spacja, lecz nie jest traktowany przez oprogramowanie jako znak
biały, tj. nie pozwala łamać w danym miejscu wiersza tekstu. Znak ten
jest stosowany tam, gdzie konieczne jest utrzymanie w jednym wierszu dwóch lub więcej wyrazów. Może on także wymusić, aby przyimki,
spójniki oraz partykuła przecząca ”nie”, nie pozostawały same na końcu
wiersza, co w języku polskim jest uważane za niezręczność typograficzną.
W programie Microsoft Word do użycia twardej spacji stosuje się kombinację klawiszy CTRL+SHIFT+SPACJA, a w programie Open Office
klawiszy CTRL+SPACJA. Szczególne zastosowanie jest przy zostających na końcu spójnikach, przyimkach i pojedynczych literach (a, z,
o itp.). Graficznie dostrzegamy normalną spację, jednak komputer jej
nie odczytuje.
1
opracował: Jacek Izdebski
http://ektanet.pl
Zasady pracy z procesorem tekstu1
Poniżej przedstawię klika najważniejszych zasad dotyczących poprawnego
formatowania tekstów. Zagadnienie omówię na przykładzie edytora OpenOffice.org Writer.
• użycie dwóch i więcej znaków spacji obok siebie jest błędem
• nie używaj zamiennie znaku nowego akapitu (enter) i znaku przejścia
do nowej linii (shift+enter)
• ustawienia dotyczące przepływu tekstu, interlinii itp. możesz zmieniać
klikając prawym klawiszem na akapit, w którym chcesz dokonać zmian
a następnie z menu kontekstowego wybierz Akapit
• używanie pustego akapitu w celu zwiększenia odstępu między akapitami
jest nieprofesjonalne
• jeśli chcesz wstawić wypunktowanie, zmienić sposób wyrównywania
tekstu itp. to bardzo łatwo możesz to zrobić używając przycisków z
paska narzędzi
• jeśli chcesz nadawać tytuły rozdziałów i podrozdziałów to rób to przy
pomocy szablonów, do których masz łatwy dostęp na górnym pasku z
narzędziami
(dzięki temu będzie możliwe automatyczne wstawienie spisu treści)
• chcąc rozpocząć następną stronę gdy na poprzedniej jest jeszcze miejsce
nie używaj entera ale wybierz z górnego menu Wstaw|Podział ręczny (to
samo tyczy wiersza lub kolumny)2
Procesor tekstu pozwala także na formatowanie ogólnego wyglądu strony,
wystarczy z górnego menu wybrać Format|Strona. . .
1
Procesor tekstu to zaawansowany edytor tekstowy umożliwiający oprócz edycji czystej
zawartości tekstowej, także formatowanie tekstu, czyli nadanie mu odpowiedniej szaty
typograficznej (np. stosowanie krojów pisma, ustalanie łamów, regulacja świateł itd.),
stosowanie różnych kolorów, łączenie tekstu z grafiką, a jednocześnie określenie formatu
papieru, na którym dany dokument ma być wydrukowany.
2
Ogólnie mówiąc jeśli zachodzi potrzeba wstawienia do tekstu jakiegoś niestandardowego elementu to należy skorzystać z menu Wstaw.
2