PULS UCZELNI - 2013- 2 - Państwowa Medyczna Wyższa

Transkrypt

Kwartalnik, Kwiecień-Czerwiec 2013, Vol.7, No 2
Państwowa Medyczna Wyższa Szkoła Zawodowa w Opolu
PULS UCZELNI
ISSN 2080-2021
Public Higher Medical Professional School in Opole
W numerze, m.in.:
Higher School’s Pulse
Psy w służbie ludziom niepełnosprawnym
Próba oceny elektrostymulacji prądami Kotza
Podstawy nutricjologii sportowej
Starość postrzegana oczyma ludzi młodych
PULS UCZELNI jest indeksowany w: Index Copernicus (ICV 2012: 5.10),
Ulrich’sTM International Periodicals Directory oraz CEJSH.
Uroczyste podpisanie
porozumienia o współpracy
między PMWSZ w Opolu
a Urzędem Miasta Opola
(3 czerwca 2013 r.)
Porozumienie podpisują
JM Rektor dr Tomasz Halski
oraz I Zastępca Prezydenta
Miasta Opola
Arkadiusz Wiśniewski
Konferencja prasowa
JM Rektora
dr Tomasza Halskiego
z Sekretarzem Stanu
w Ministerstwie Zdrowia
Sławomirem Neumannem
(3 czerwca 2013 r.)
dr n. med. Donata Kurpas
Redaktor Naczelny
dr n. med. Andrzej Szpakow
Z-ca Redaktora Naczelnego
mgr Bożena Ratajczak-Olszewska
Z-ca Redaktora Naczelnego
Szanowni Państwo,
Pracownicy, Absolwenci i Studenci
Wyższych Szkół Medycznych
Drugi zeszyt Pulsu Uczelni w roku 2013 przekazujemy w Państwa ręce wraz z kolejną pozytywną
informacją: streszczenia prac opublikowanych na
łamach Pulsu Uczelni są dostępne 'online' w międzynarodowej bazie danych The Central European Journal
of Social Sciences and Humanities (http://cejsh.icm.
edu.pl) współtworzonej przez Polską Akademię Nauk.
To sukces Państwa – naszych Autorów i Czytelników,
Recenzentów, Członków Rady Naukowej, Redaktorów
i Zespołu Redakcyjnego!
O wzrastającym zainteresowaniu naszym Kwartalnikiem świadczy również skład części naukowej
niniejszego zeszytu. Otwiera ją artykuł oryginalny
na temat praktyki stosowania prawa rodziców do
udziału w wyborze rodzaju znieczulenia dziecka do
zabiegu chirurgicznego oraz dwa artykuły oryginalne
przygotowane na podstawie wystąpień, które uzyskały
I miejsca podczas I Międzyuczelnianej Konferencji
Studenckich Kół Naukowych (Opole, 6 maja 2013r.)
na temat oceny elektrostymulacji prądami Kotza
i ćwiczeń izometrycznych oraz zróżnicowanie składu
i działania ajurwedyjskiego vs. drogeryjnego kremu
przeciwzmarszczkowego. W części poświęconej pracom oryginalnym umieściliśmy także analizę badań
własnych studentów dotyczących postrzegania przez
młodych dorosłych problemu starości. Kolejnym artykułem jest opis przypadku potwierdzający efektywność
zastosowania masażu u zawodowego sportowca.
Puls Uczelni umacnia swoją pozycję jako czasopismo
o zasięgu międzynarodowym, dowodem na to są
prace poglądowe: dotycząca organizacji Saint Francis
Service Dogs z USA oraz przedmiotu fakultatywnego
dla studentów Wydziału Wychowania Fizycznego:
„Podstawy nutricjologii sportowej” z Grodna. Zeszyt
zamyka artykuł poglądowy na temat operacyjnych
i nieoperacyjnych metod powiększania biustu.
Zapraszamy Państwa do przesyłania wyników
projektów badawczych realizowanych w ramach
SKN i podczas przygotowywania prac dyplomowych
w wyższych szkołach zawodowych! Dzięki Państwa –
Autorów zaangażowaniu mamy ogromne szanse na
uzyskanie punktacji Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa
Wyższego za artykuły publikowane w naszym Kwartalniku w 2013 roku, co potwierdza także wysoka ocena
Index Copernicus za rok 2012 (5.10 pkt)!
Gorąco zapraszamy do dalszej współpracy! Naszą
misją jest stworzenie platformy wymiany informacji, myśli
i doświadczeń z zakresu pielęgniarstwa, położnictwa,
fizjoterapii, kosmetologii i zdrowia publicznego!
Puls Uczelni 2013, 7, 2
KOMITET REDAKCYJNY /
EDITORIAL STAFF
Redaktor Naczelny / Editor-in-Chief: dr n med. Donata Kurpas
Z-ca Redaktora Naczelnego / Deputy Editor: Andrzej Szpakow, MD, PhD (Grodno, Belarus)
Z-ca Redaktora Naczelnego / Deputy Editor: mgr Bożena Ratajczak-Olszewska
Sekretarz Redakcji / Co-editor: mgr Natalia Ptak
Członkowie / Members: mgr Barbara Nogajska
RADA NAUKOWA /
EDITORIAL BOARD
Dr hab. n. med. Jerzy Błaszczuk (Wrocław, Opole)
Dr n. med. Wojciech Guzikowski (Opole)
Dr n. o k.f. Tomasz Halski (Opole)
Dr n. med. Andrzej Kucharski (Opole)
Dr hab. n. med Roman Kurzbauer (Opole)
Dr n. med. Zbigniew Kuzyszyn (Opole)
Prof. Zbigniew Rudkowski (Wrocław)
Dr n. med. Lucyna Sochocka (Opole)
Dr n. med. Izabela Wróblewska (Opole)
CZŁONKOWIE ZAGRANICZNI /
INTERNATIONAL EDITORIAL
BOARD
Dr Jose Manuel Lopez-Abuin (Galicia, Spain)
Doc. Jean Bauwens (Brussel, Belgium)
Prof. Hans-Joachim Hannich MD, PhD (Greifswald, Germany)
Assoc. Prof. Wolfgang Hannöver (Greifswald, Germany)
Prof. Christos Lionis MD, PhD (Crete, Greece)
Prof. Marc Nyssen, MD, PhD (Brussel, Belgium)
Patricia Owens MD, PhD (Liverpool, Great Britain)
Hogne Sandvik MD, PhD (Bergen, Norway)
Jaime Correia de Sousa MD, PhD (Matosinhos, Portugal)
Loreta Strumylaite MD, PhD (Kaunas, Lithuania)
Andrzej Szpakow MD, PhD (Grodno, Belarus)
Assoc. Prof. Ulrich Wiesmann, MD, PhD (Greifswald, Germany)
REDAKTORZY JĘZYKOWI /
LANGUAGE EDITORS
Joseph Church, Roanoke County, VA, USA
Mgr Mirosława Grabowska
Mgr Małgorzata Kochanowska
REDAKTOR STATYSTYCZNY /
STATISTICAL EDITOR
Dr Dominik M. Marciniak (Wrocław)
REDAKTORZY TEMATYCZNI /
THEMATICALLY EDITORS
Pielęgniarstwo / Nursing - dr n. med. Lucyna Sochocka
Położnictwo / Obstetrics - dr n. med. Wojciech Guzikowski
Fizjoterapia / Physiotherapy - dr n. o k.f. Tomasz Halski
Zdrowie Publiczne / Public Health - dr n. med. Zbigniew Kuzyszyn
Kosmetologia / Cosmetology - dr n. med. Izabela Wróblewska
Historia medycyny / History of Medicine - dr hab. n. med. Janusz Kubicki
PULS UCZELNI
Higher School's Pulse
PULS UCZELNI
Czasopismo naukowo-informacyjne dla pracowników
i studentów wyższych szkół medycznych.
Kwartalnik, Kwiecień-czerwiec 2013, Vol. 7, No 2
ISSN 2080-2021
Wydawca:
Państwowa Medyczna Wyższa Szkoła Zawodowa
w Opolu
Źródła finansowania:
działalność statutowa PMWSZ w Opolu
REDAKCJA / EDITORIAL OFFICE
ul. Katowicka 68, 45-060 Opole
tel. 77 442 35 13, fax 77 442 35 25
e-mail: [email protected]
Nakład: 200 egz.
Osoba kontaktowa – Sekretarz Redakcji
– Natalia Ptak,
Tel. 77 442 35 13,
e-mail: [email protected]
Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i opracowywania
redakcyjnego nadesłanych tekstów.
Numer zamknięto: 30.06.2013
Wszelkie prawa zastrzeżone. Żaden fragment tego wydania, ani w całości,
ani w części, nie może być powielany lub zapisywany w formie odtwarzalnej bez uzyskania wcześniejszej pisemnej zgody Wydawcy. Wydawca
nie odpowiada za treść zamieszczanych reklam i ogłoszeń.
Cena 1 egzemplarza: 12 PLN (informacje na temat sprzedaży
u Sekretarza Redakcji).
Wydawca nie prowadzi subskrypcji.
Czasopismo ukazuje się w wersji pierwotnej drukowanej oraz
w wersji elektronicznej na stronie:
http://www.wsm.opole.pl/25/4272/puls_uczelni.html
Skład i druk:
Drukarnia LITAR, 45-601 Opole, ul. Popiełuszki 26, www.litar.pl
Autor zdjęcia na okładce s. 1: Doug Willoughby; tytuł zdjęcia:
Carol Willoughby & Midas z przyjaciółmi podczas „DogtoberFest”
(coroczna uroczystość w Saint Francis Service Dogs).
Autorzy zdjęcia na okładce s. 4: Manuela Palisa, Kamil Zwierzchowski,
Daniel Marczyński.
WSTĘP
CZĘŚĆ NAUKOWA
___________________________________________________
1
Lucyna Sochocka, Aleksander Wojtyłko, Ahmed Elsaftawy
PRAKTYKA STOSOWANIA PRAWA RODZICÓW DO UDZIAŁU
W WYBORZE RODZAJU ZNIECZULENIA DZIECKA DO ZABIEGU
CHIRURGICZNEGO __________________________________________
4
Gabriela Bidzińska, Aleksandra Cynarska, Daniel Marczyński,
Kuba Ptaszkowski, Robert Dymarek
PRÓBA OCENY ELEKTROSTYMULACJI PRĄDAMI KOTZA ORAZ
ĆWICZEŃ IZOMETRYCZNYCH ___________________________________
9
Katarzyna Czapla
ZRÓŻNICOWANIE SKŁADU I DZIAŁANIA AJURWEDYJSKIEGO ORAZ
DROGERYJNEGO KREMU PRZECIWZMARSZCZKOWEGO ___________
14
Monika Kansik, Justyna Kotyrba
STAROŚĆ POSTRZEGANA OCZYMA LUDZI MŁODYCH.
ANALIZA BADAŃ WŁASNYCH ________________________________
18
Iwona Wilk
EFEKTYWNOŚĆ MASAŻU U ZAWODOWEGO SZCZYPIORNISTY ______
23
Carol B. Willoughby
DOGS WITH A PURPOSE. SAINT FRANCIS SERVICE DOGS:
ASSISTING PEOPLE WITH DISABILITIES __________________________
26
Andrzej Szpakow
PRZEDMIOT FAKULTATYWNY DLA STUDENTÓW WYDZIAŁU
WYCHOWANIA FIZYCZNEGO:
„PODSTAWY NUTRICJOLOGII SPORTOWEJ” ______________________
30
Izabela Wróblewska, Karolina Chilicka-Jasionowska
OPERACYJNE I NIEOPERACYJNE METODY POWIĘKSZANIA BIUSTU ____
33
CZĘŚĆ INFORMACYJNA
Kalendarium wydarzeń _______________________________________
38
© Copyright by PHMPS in Opole
ISSN 2080-2021
Prace oryginalne - Original papers
PRAKTYKA STOSOWANIA PRAWA RODZICÓW DO
UDZIAŁU W WYBORZE RODZAJU ZNIECZULENIA
DZIECKA DO ZABIEGU CHIRURGICZNEGO
The practice of application of the right of parents to participate in the selection of the type of anaesthesia for the children for the surgical procedure
LUCYNA SOCHOCKA 1 A, C, D, E, F
1 Instytut Pielęgniarstwa, Państwowa Medyczna Wyższa
Szkoła Zawodowa w Opolu
ALEKSANDER WOJTYŁKO 2 A, B, E, F
2 NZOZ „A.W. Med.” w Opolu
AHMED ELSAFTAWY
3 Oddział Chirurgii Ogólnej, Szpital im. Św. Jadwigi
Śląskiej w Trzebnicy
3 C, F
A- przygotowanie projektu badania (study design), B- zbieranie danych (data collection), C- analiza statystyczna (statistical analysis),
D- interpretacja danych (data interpretation), E- przygotowanie maszynopisu (manuscript preparation), F- opracowanie piśmiennictwa
(literature search), G- pozyskanie funduszy (funds collection)
Streszczenie
Wstęp: Fundamentalnie zapisany w obowiązującym prawie etos lekarza: niesienie pomocy chorym oraz respektowanie woli
pacjenta, jak również Karta Praw Pacjenta, obligują zespół operacyjny do proponowania rodzicom udziału w wyborze znieczulenia dziecka do zabiegu. Powstaje więc pytanie, czy obowiązek prawny nie wyprzedza praktyki, czy rodzice oczekują informacji
odnośnie znieczulenia ich dziecka do operacji i czy są gotowi przyjąć współodpowiedzialność za wybór znieczulenia.
Cel pracy: Określenie gotowości rodziców do czynnego udziału w wyborze rodzaju znieczulenia u swoich dzieci oraz zdefiniowanie ich obaw związanych ze znieczuleniem.
Materiał i metody: Badania przeprowadzono na przełomie maja i czerwca 2012 roku. Grupę badawczą (215 osób) stanowili
rodzice dzieci operowanych w województwach: opolskim i śląskim. Narzędzie badawcze – autorski kwestionariusz ankiety.
Wyniki: 51,7% badanych rodziców odrzuciło możliwość współdecydowania o rodzaju znieczulenia u ich dziecka. Wolę współpracy zadeklarowało zaledwie 30,7%. Informacji na temat znieczulenia udzielał najczęściej lekarz anestezjolog (74,8%). 86,9%
rodziców oceniło informacje te jako zrozumiałe i kompletne. Wystąpienia powikłań bała się ponad połowa rodziców (53,3%).
Wnioski: Z przyznanego rodzicom prawa do uczestniczenia w wyborze rodzaju znieczulenia ich dziecka korzysta zaledwie co
trzeci ankietowany. Większości rodzicom towarzyszy wiele obaw związanych ze znieczuleniem, często irracjonalnych.
Słowa kluczowe: dziecko, prawa pacjenta, zabieg chirurgiczny, znieczulenie
Summary
Introduction: Doctors' ethos, fundamentally assured in the binding law: assissting patients and respecting their will, as well as
the Patient Rights Charter, oblige the operating team to offer the parents possibility of participation in the choice of the type of
anesthesia for treatment of their children. Thus the question arises whether the legal obligation is not ahead of practice-whether
parents expect information on their children's anesthesia and whether they are ready to bear co-responsibility for the choice
of the type of anesthesia.
Aim of research: To determine the readiness of parents to actively participate in the selection of the type of anaesthesia for
their children and to define their concerns about anaesthesia.
Material and Methods: The research was conducted at the turn of May and June 2012. The research group (215 persons) consisted of the parents of children operated in Opole and Silesian voivodeships:. Research tool – authors' questionnaire survey.
Results: 51.7% of surveyed parents rejected the possibility to co-determine the kind of anesthesia for their child. Will to cooperate
was declared by solely 30.7% of them. Information on the anesthesia was provided mainly by physician anesthesiologist (74.8%).
86.9% of parents evaluated this information as clear and complete. More than half of parents (53,3%) feared the occurence of
complications.
Conclusions: The granted law of parents to participate in the choice of method of anesthesia for their children is used merely
by one third of the surveyed. Most parents display many concerns about anesthesia which are often irrational.
Keywords: children, patient's rights, surgical procedure, anaesthesia.
Puls Uczelni 2013, 7, 2: 4-8
Lucyna Sochocka, Aleksander Wojtyłko, Ahmed Elsaftawy - Praktyka stosowania prawa rodziców do udziału w wyborze
rodzaju znieczulenia dziecka do zabiegu chirurgicznego
5
Wstęp
Materiał i metoda
Dzieci w wieku niemowlęcym, przedszkolnym
i szkolnym zwykle operowane są w trybie planowym,
inaczej niż noworodki, które zazwyczaj operuje się
w trybie nagłym lub przyspieszonym. Bez względu jednak na tryb zabiegu operacyjnego choroba
i związany z nią pobyt w szpitalu są dla dziecka i jego
najbliższych zawsze ogromnym stresem. Ból związany
z chorobą, wdrażanymi procedurami medycznymi,
operacją a następnie zmianami opatrunków czy też
usuwaniem drenów jest nieodłącznym towarzyszem
pacjentów oddziałów chirurgii dziecięcej. Szczególnej
uwagi w tym względzie wymagają dzieci w wieku
między 6. miesiącem życia a 3. rokiem życia, gdyż
jest to okres największej wrażliwości, a jednocześnie
braku zrozumienia dla zachodzących wokół nich
zjawisk. Strach i niepokój dziecka przed nieznanym
zagrożeniem związanym z operacją potęgują stres.
Skrócenie czasu pobytu w szpitalu do minimum,
obecność rodziców przy dziecku, odpowiednie
przygotowanie psychiczne i farmakologiczne przed
zabiegiem oraz właściwe znieczulenie i terapia bólu
po zabiegu to czynniki minimalizujące stres. Oddziały
szpitalne stały się na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat bardziej przyjazne dzieciom i ich rodzicom,
czego dowodem jest brak ukrywania przed dzieckiem
planów co do jego osoby, wprowadzenie do znieczulenia w obecności jednego z rodziców, obecność
rodziców przy dziecku jak najwcześniej po zabiegu,
dostęp do zabawek czy też kontynuacja nauczania
przedszkolnego i szkolnego. Pomimo to każdy zabieg
operacyjny i każde znieczulenie do zabiegu to stan
zagrożenia życia dziecka. Stopień zaangażowania
rodziców w opiekę nad dzieckiem hospitalizowanym
także ewoluował. Początkowo rodzice, którzy zostawiali
swoje dzieci pod opieką personelu oddziału, mogli
je zobaczyć wyłącznie w wyznaczonym czasie przez
„okienko”, ale tylko tak, aby ono nie zobaczyło ich.
Następnym krokiem było „wprowadzenie” rodziców na
oddział w wyznaczonych dniach i godzinach odwiedzin
(zazwyczaj popołudniowych). Kolejne lata przyniosły
rodzicom prawo przebywania ze swoim dzieckiem
cały czas, z wyjątkiem pory wizyty lekarskiej i ciszy
nocnej. Obecnie rodzice mogą przebywać z dzieckiem całą dobę. Jest to jedno z praw, jakie gwarantuje
rodzicom Europejska Karta Praw Dziecka w szpitalu.
Zgodnie z tym aktem prawnym zarówno dzieci, jak
i rodzice mają prawo do pełnej informacji na temat
stanu zdrowia dziecka oraz stosowanych procedur
medycznych [1, 2, 3].
Celem badań było określenie gotowości rodziców
do czynnego udziału w wyborze rodzaju znieczulenia
u dziecka oraz zdefiniowanie ich obaw związanych
z zaproponowanym rodzajem znieczulenia.
Badania przeprowadzono na przełomie maja
i czerwca 2012 roku. Grupę badaną liczącą 215
osób (n=215) stanowili rodzice dzieci operowanych
w publicznych i niepublicznych placówkach ochrony
zdrowia województwa opolskiego i śląskiego. Dobór
placówek oraz osób biorących udział w badaniu miał
charakter losowy. Udział w badaniach był dobrowolny
i anonimowy. Uzyskano zgodę dyrekcji placówek oraz
rodziców/opiekunów dzieci na przeprowadzenie badań,
a także pozytywną opinię komisji bioetycznej.
Narzędzie badawcze stanowił kwestionariusz
ankiety stworzony na potrzeby pracy przez autorów.
Kwestionariusz zawierał metryczkę oraz pytania szczegółowe pozwalające określić gotowość rodziców do
czynnego udziału w wyborze rodzaju znieczulenia do
zabiegu chirurgicznego, jakiemu dziecko miało być
poddane oraz zdefiniować obawy rodziców związane
z rodzajem znieczulenia zastosowanego u dziecka.
Uzyskane wyniki badań poddano analizie statystycznej.
Do oceny istnienia różnic bądź zależności między
analizowanymi parametrami niemierzalnymi użyto
testu Chi – kwadrat. W badaniach przyjęto pięcioprocentowy błąd wnioskowania i związany z nim poziom
istotności p<0,05, wskazujący na istotne statystycznie
różnice bądź zależności.
Wyniki
Badaną grupę stanowiło 215 rodziców, w tym
135 kobiet (62,8%) i 80 mężczyzn (37,2%). Średnia
wieku ankietowanych rodziców wynosiła 33 lata.
Podział respondentów według miejsca zamieszkania
przedstawiono w tabeli nr 1. Wśród ankietowanych
najmniej liczną grupę stanowiły osoby z wykształceniem podstawowym i wyższym licencjackim (tabela
nr 2). Niespełna połowa badanych – 45,6% (n=98),
to rodzice dwójki dzieci; jedno dziecko posiadało
33,5% (n=72) respondentów. Rodzice wychowujący
troje dzieci stanowili 18,6% (n=40) ogółu badanych.
Wśród respondentów byli także rodzice mający na
wychowaniu więcej niż troje dzieci, stanowili oni
grupę 2,3% (n=5).
Zabieg, który planowano wykonać, w ponad
połowie przypadków – 53,5% (n=115), dotyczył dzieci
najstarszych w rodzinie i dla większości badanych
rodziców – 60,9% (n=131) był pierwszym zabiegiem
chirurgicznym u dziecka.
Średnia wieku dzieci poddawanych zabiegowi
chirurgicznemu wynosiła 7 lat. Chłopcy stanowili
grupę – 55,9% (n=119), dziewczynki – 44,1 % (n=94).
Większość dzieci – 81,3% (n=174) nie miało wcześniej
wykonywanego zabiegu chirurgicznego w znieczuleniu.
Tego rodzaju zabieg jeden raz wykonano u 14% (n=30)
dzieci, a kilkakrotnie w grupie 4,7% (n=10) dzieci.
6
Tabela 1. Podział ankietowanych według miejsca zamieszkania (n)
Miejsca zamieszkania
Mała wieś
Miasteczko do 10 000
Miasto 10 000 – 99 000
mieszkańców
mieszkańców
28
13
33
Duże miasto powyżej
100 000 mieszkańców
26
Tabela 2. Podział ankietowanych według wykształcenia (%)
Podstawowe
Zawodowe
Wykształcenie
Średnie
4
15,8
35
Zabieg, który planowano wykonać, w ponad połowie
przypadków, dotyczył najstarszych dzieci w rodzinie
i dla większości badanych rodziców był pierwszym
zabiegiem chirurgicznym u dziecka. Średnia wieku
dzieci poddawanych zabiegowi chirurgicznemu wynosiła 7 lat. Chłopcy stanowili grupę – 56%, dziewczynki
– 44%. Większość dzieci– 81,3% (n=174) nie miało
wcześniej wykonywanego zabiegu chirurgicznego
w znieczuleniu.
Aktualnie wykonywany zabieg chirurgiczny to
w 75,0% przypadków zabieg planowany, a niespełna
co czwarte dziecko było poddane zabiegowi w trybie
nagłym. Rodzaj znieczulenia, jaki zastosowano u operowanych dzieci, to w głównej mierze znieczulenie
ogólne – 76,6% (n=164); w znieczuleniu zewnątrzoponowym/rdzeniowym planowano wykonać zabiegi
w 11,2% (n=24) przypadków. Wśród dzieci poddawanych zabiegowi chirurgicznemu była też grupa,
której zabieg planowano wykonać w znieczuleniu
miejscowym – 12,1% (n=26).
Rozmowę na temat rodzaju znieczulenia, jakie
może być zastosowane u dziecka, w większości przypadków przeprowadził lekarz anestezjolog i lekarz
prowadzący. Dla przeważającej większości rodziców
biorących udział w badaniu, informacje przekazane
przez członków personelu medycznego na temat
rodzaju znieczulenia do zabiegu, były zrozumiałe
i kompletne. Wśród badanej grupy byli też ankietowani,
którzy uznali powyższe informacje za niezrozumiałe,
lakoniczne i niewystarczające czy budzące wątpliwości
– 13% ankietowanych.
Rozkład odpowiedzi nie różnił się w sposób statystycznie istotny w zależności od płci, czy wykształcenia
rodziców. Stwierdzono natomiast statystycznie istotną
zależność między oceną stopnia zrozumienia informacji
a wiekiem rodziców, tj. zwłaszcza dla rodziców w wieku
21-30 lat informacje te były zrozumiałe i kompletne
(p=0.02; <0.05).
Z prawa do współuczestniczenia w podejmowaniu
decyzji w kwestii wyboru rodzaju znieczulenia do zabiegu chciało skorzystać 23,7% (n=50) respondentów;
niespełna co czwarty ankietowany rodzic - 24,6% (n=52)
nie chciał współdecydować o sposobie znieczulenia
dziecka; 51,7% (n=109) pozostawało obojętnymi
wobec takiej możliwości. Współdecydować o wyborze
rodzaju znieczulenia chcieli zwłaszcza ci rodzice, którzy
wcześniej z takiego prawa już skorzystali - z uwagi na
fakt wykonywania zabiegu chirurgicznego u dziecka
w przeszłości. Powyższa zależność jest statystycznie
Licencjackie
Magisterskie
10,7
34,5
istotna (p=2.439e-06 <0.05). Nie stwierdzono istotnie
statystycznej zależności pomiędzy oczekiwaniami
rodziców w kwestii ich udziału w podejmowaniu
decyzji co do rodzaju znieczulenia zastosowanego
u dziecka a płcią czy wiekiem rodziców.
Mając na uwadze prawo pacjenta (w tym wypadku
opiekuna dziecka) do współuczestniczenia w wyborze
metody leczenia, tj. znieczulenia do zabiegu, grupie
26,2% (n=56) rodziców zaproponowano taką możliwość.
Grupa 14,2% (n=30) respondentów sama zwróciła
się z prośbą do personelu medycznego o możliwość
wzięcia udziału w podjęciu decyzji w kwestii wyboru
rodzaju znieczulenia do zabiegu. Ostatecznie, w podjęciu powyższej decyzji uczestniczyło 30,7% (n=65)
ankietowanych. Ustalony rodzaj znieczulenia większość
rodziców przyjęła z aprobatą – 94,4% (n=202). Natomiast
5,6% (n=12) badanych wolałoby, aby zastosowano inny
niż ustalony rodzaj znieczulenia do zabiegu.
W związku z planowanym rodzajem znieczulenia
respondenci odczuwają wiele negatywnych emocji.
Stwierdzono zależność statystycznie istotną pomiędzy
ich rodzajem a proponowanym obecnie znieczuleniem.
Najwięcej negatywnych emocji wzbudza u rodziców
znieczulenie zewnątrzoponowe/rdzeniowe (p=0.001;
p<0.05).
Rodzice obawiają się, iż znieczulenie, które będzie
zastosowane u dziecka:
- zaszkodzi dziecku – 58,4% (n=125);
- będzie mało skuteczne (dziecko będzie cierpieć
w trakcie zabiegu) – 55,1% (n=118);
- wywoła skutki uboczne (wymioty, dreszcze, bóle
głowy, bóle pleców) – 53,3% (n=114);
- będzie źródłem przykrych wspomnień u dziecka
– 50% (n=107);
- nie pozwoli na opanowanie lęku i strachu u dziecka
przed zabiegiem – 46,7% (n=100).
Dyskusja
„Prawem pacjenta jest uprawnienie przysługujące
w równym stopniu każdemu człowiekowi z tytułu
korzystania ze świadczeń zdrowotnych [...]. Każdy
pacjent powinien znać swoje prawa i umieć z nich
korzystać” [cyt. z 2]. Prawa te, zebrane w jednym
dokumencie to Karta Praw Pacjenta, która określa
uprawnienia człowieka do świadczeń zdrowotnych,
autonomię pacjenta w podejmowaniu decyzji, informowanie chorego o stanie zdrowia, ochronę godności
osobistej, warunki pobytu w szpitalu. Obecnie prawa
pacjenta są zapisane w Ustawie o prawach pacjenta
i rzeczniku praw pacjenta z 6 listopada 2008 r. [3].
Ponadto, w odniesieniu do dzieci, gwarancją dobrej
opieki nad dzieckiem w czasie jego hospitalizacji
jest realizacja postanowień Europejskiej Karty Praw
Dziecka w szpitalu, zgodnie z którą, dzieci i ich rodzice powinni mieć prawo do uzyskiwania informacji
oraz mają prawo współuczestniczyć we wszystkich
decyzjach dotyczących leczenia [4, 5].
Przegląd literatury dowodzi, iż pacjent w Polsce
ma swoje prawa, a wśród nich prawo do informacji,
ale czy obie strony zaangażowane w proces leczenia,
tj. lekarz i pacjent/opiekun pacjenta, mają wiedzę na
ten temat oraz czy je respektują (personel medyczny),
lub czy mają potrzebę ich doświadczania (pacjent/
opiekun)?
Badania przeprowadzone w Polsce w 2008 roku
przez Millward Brown SMG/KRC pokazały, iż tylko 50%
pacjentów wie o istnieniu praw pacjenta, a zaledwie
19% zna jakiekolwiek prawa [6]. Potwierdzają to wyniki
badań Łukasik i wsp. (2010), przeprowadzone wśród
rodziców dzieci oddziału pediatrycznego w szpitalu
w Bielsku-Białej, z których wynika, że 75% z nich nie
zna treści Europejskiej Karty Praw Dziecka w szpitalu
[4]. Podobne wyniki uzyskano w prezentowanych
badaniach, gdzie zaledwie 23,7% respondentów
znało i chciało skorzystać z prawa do udziału rodzica w podejmowaniu decyzji dotyczącej wyboru
znieczulenia do zabiegu u dziecka. Ustawowo, do
informowania pacjentów o przysługujących im
prawach, zobowiązany jest personel medyczny.
Zarówno Ustawa o zawodzie lekarza, jak i o zawodach pielęgniarki i położnej regulują ten obowiązek.
W praktyce przybiera to skrajne wymiary. Z badań
Boś i Trzpiel (2011) wynika, iż zaledwie 8% badanych
pacjentów zostało poinformowanych o prawach
i obowiązkach pacjenta podczas przyjęcia do szpitala
[5]. Skrajnie odmienny wynik prezentują w swoich
badaniach Sochocka i Wojtyłko (2011). Z badań
przeprowadzonych przez nich w oddziale chirurgii
dziecięcej szpitala w Opolu wynika, iż o prawach
pacjenta, w chwili przyjęcia dziecka do oddziału,
zostało poinformowanych 87,5% rodziców [7].
Wiedzieć i znać to jedno, a respektować to zupełnie
co innego. Na lekarzu„ciąży” obowiązek informowania
chorego o stanie jego zdrowia, rozpoznaniu, proponowanych metodach diagnostycznych i leczniczych, a także
dających się przewidzieć skutkach ich zastosowania
lub zaniechania. Więc, czy lekarze respektują te prawa?
Z prezentowanych badań wynika, iż zaledwie 26,2%
ankietowanych rodziców spotkało się z propozycją ze
strony lekarza, dotyczącą możliwości wzięcia udziału
w podejmowaniu decyzji w kwestii wyboru rodzaju
znieczulenia do zabiegu operacyjnego. Powyższe
zdają się potwierdzać, cytowane już, wyniki badań
Boś i Trzpiel (2011), wynika z nich bowiem, iż 36%
spośród badanych pacjentów uzyskało informacje
odnośnie zabiegu operacyjnego [5]. Czy pacjenci
korzystają ze swoich praw? Wyniki prezentowanych
badań wskazują, że robi to (w kwestii współudziału
w wyborze rodzaju znieczulenia) zaledwie co trzeci
7
pacjent – 30,7%. Należy, w tym miejscu zadać pytania: Czy pacjent/rodzic potrzebuje tych informacji?;
Czy potrzebuje tego prawa?; Czy w każdym przypadku
paternalistyczny model opieki lekarskiej, w myśl którego to lekarz wiedział najlepiej, jak należy pomóc
pacjentowi w chorobie, ten natomiast obdarzał go
pełnym zaufaniem i całkowicie mu sie podporządkowywał, dziś jest już anachronizmem wypartym przez
partnerski model uprawiania medycyny? Pacjent ma
prawo do samostanowienia o sobie, ma możliwość
uczestniczenia w podejmowaniu decyzji, które jego
dotyczą, i za współudział w podejmowaniu których
ponosi odpowiedzialność, dzieląc się nią z lekarzem
będącym jedynie jej wykonawcą. Uważa się generalnie, że rodzice/opiekunowie mają największe
prawa do reprezentowania interesów dziecka, mają
prawo współuczestniczyć w procesie jego leczenia
i współdecydować w podejmowaniu decyzji, które
dotyczą dziecka. Oni też później, w następstwie tego
prawa, ponoszą konsekwencje tych decyzji. Nie bez
znaczenia pozostaje jednak fakt, iż silny związek
emocjonalny z dzieckiem może utrudniać rodzicom
ich podjęcie, dlatego też nie należy pozostawiać ich
samych z problemami, kwestiami, opcjami do wyboru,
które mogą (i często tak jest) ich przerastać [8, 9].
Oczekiwanie na operację, zwłaszcza dziecka, nasila
niepokój, lęk, niepewność. Czy w powyższej sytuacji
informacje na temat zabiegu i rodzaju znieczulenia
mogą to zmienić? Wyniki badań przeprowadzonych na
grupie dorosłych pacjentów nie pozwalają, w sposób
jednoznaczny, odpowiedzieć na to pytanie. Inglis
i Farnill (1993) nie wykazali, aby informacje o ryzyku
i powikłaniach znieczulenia ogólnego wpłynęły na
zwiększenie niepokoju u pacjentów operowanych
[9]. Z kolei Moerman et all (1996) stwierdzili, że szczegółowe informacje na temat znieczulenia nasilają
lęk [10]; podobnego zdania jest Cashman, według
którego nadmiar informacji może go zwiększyć
[11]. Wyniki prezentowanych badań wskazują natomiast, iż rodzice dzieci poddawanych zabiegom
operacyjnym, pomimo że otrzymują informacje na
temat znieczulenia do zabiegu, które są w ich ocenie
zrozumiałe i kompletne, przejawiają lęk, niepokój
i strach. Analiza źródeł lęku badanych rodziców pozwala stwierdzić, za J. Ziębicką, że jest to zarówno
lęk o skutki choroby i leczenia operacyjnego, jak i lęk
proceduralny (związany z techniką leczenia). O ile,
według J. Ziębickiej (2006), lęk o skutki jest często
nie do uniknięcia, to lęk proceduralny stanowi dowód
zaniedbania w opiece klinicznej [12, 13]. Czy na
pewno? Czy nie jest to po prostu lęk irracjonalny? Nie
zapominajmy, iż jest to lęk rodzica o życie, zdrowie
i dobre samopoczucie dziecka.
Wnioski
Z przyznanego rodzicom prawa uczestniczenia
w wyborze rodzaju znieczulenia ich dziecka korzysta
zaledwie co trzeci ankietowany; należałoby więc
zastanowić się nad tym, czy rodzicom jest ono potrzebne? Z drugiej jednak strony, skoro większości
8
rodziców towarzyszy wiele obaw związanych ze
znieczuleniem, może należałoby zintensyfikować
działania na rzecz upowszechnienia wiedzy rodziców
dotyczącej praw w opiece nad dzieckiem, w tym prawa
do informacji.
Piśmiennictwo
1. Piotrowski A. Zasady kwalifikacji dzieci do planowych zabiegów
operacyjnych. Folia Med Crac. 2001; Vol. 42, 4: 199-205.
2. Komunikat Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 11
grudnia 1998.
3. Ustawa o prawach pacjenta i rzeczniku praw pacjenta z 6
listopada 2008 r. Dz. U. 2009 nr 52 poz.417.
4. Łukasik R, Waksmańska W, Gawlik K. Aspekty pobytu rodziców
wraz z dzieckiem w szpitalu. Probl Pielęg. 2010;18 (2): 169175.
5. Boś I, Trzpiel K. Prawa pacjenta. Mag Pielęg Położ. 2011; 10: 2223.
6. Sochocka L, Wojtyłko A. Poczucie satysfakcji podopiecznych
Oddziału Chirurgii Dziecięcej WCM w Opolu a model opieki
funkcjonujący w oddziale. Pielęg Zdr Publ. 2011;1 (1): 19-25.
7. Atkinson B. Problemy etyczne w pielęgniarstwie dzieci na
oddziałach intensywnej terapii. W: Brykczyńska M, red. Pielęgniarstwo pediatryczne. Zagadnienia etyczne. Warszawa: PZWL;
1996: 45-64.
8. Barański J, Waszyński E, Steciwko A. Komunikowanie się lekarza
z pacjentem. Wrocław: Wydawnictwo Astrum; 2000.
9. Inglis S, Farnill D. The effects of providing preoperative statictical
anaesthetic – risk information. Anaesth Intens Care. 1993; 21:
799-805.
10. Moerman N, van Dam FS, Muller MJ et all. The Amsterdam Preoperative Anxiety and Information Scale. Anesth Analg. 1996;
82: 445-451.
11. Cashman JN. Wizyta przedoperacyjna. W: Cashman JN, red.
Podstawy znieczulenia i medycyny stanów nagłych. Szczecin:
DW Publishing Co; 2000.
12. Ziębicka J, Gajdosz R. Wybrane aspekty lęku u chorych oczekujących na operację. Anestezjol Intens Ter .2006; 38: 37-40.
13. Pietraszkiewicz G, Hajduk A. Pacjent ma prawo się bać. Mag
Pielęg Położ. 2011; 6: 38-39.
Adres do korespondencji:
Dr n med. Lucyna Sochocka
ul. Chabrów 30/34
45-221 Opole
Tel. 660207056,
E-mail: [email protected]
Praca wpłynęła do redakcji: 05.05.2013r.
Po recenzji: 28.05.2013r.
Zaakceptowana do druku: 05.06.2013r.
ISSN 2080-2021
PRÓBA OCENY ELEKTROSTYMULACJI PRĄDAMI
KOTZA ORAZ ĆWICZEŃ IZOMETRYCZNYCH*
The attempt of assessment of Kotz electrical stimulation
and isometric exercises
GABRIELA BIDZIŃSKA 1 A
ALEKSANDRA CYNARSKA 1 B
DANIEL MARCZYŃSKI 1 C
KUBA PTASZKOWSKI 2 D
ROBERT DYMAREK 2 F
* Praca przygotowana na podstawie wystąpienia,
które uzyskało I miejsce podczas I Międzyuczelnianej
Konferencji Studenckich Kół Naukowych
(Opole, 6 maja 2013r.)
1 Instytut Fizjoterapii, Państwowa Medyczna Wyższa
2 Katedra Fizjoterapii, Uniwersytet Medyczny
we Wrocławiu
Streszczenie
Wstęp: Elektrostymulacja prądami Kotza jest jednym z zabiegów stosowanych w fizjoterapii zarówno do zwiększania masy
mięśniowej, jak i wytrzymałości mięśni. Innym sposobem wykorzystywanym w tym samym celu, jest wykonywanie ćwiczeń
izometrycznych.
Cel pracy: Celem badań było określenie, która z metod: elektrostymulacja Kotza czy ćwiczenia izometryczne, korzystniej
wpływa na napięcie oraz przyrost masy mięśnia prostego uda u osób zdrowych.
Materiał i metody: W badaniu wzięło udział 30 osób. Grupa A (n=15) poddana była serii 10 zabiegów prądami Kotza, w grupie
B (n=15) zastosowano ćwiczenia izometryczne. Wykonano pomiar obwodów badanej kończyny, próbę wysiłkową w formie
„testu krzesełkowego” oraz ocenę napięcia mięśnia prostego uda za pomocą elektromiografii powierzchniowej.
Wyniki: W obu grupach odnotowano istotny statystycznie spadek napięcia spoczynkowego oraz wydłużenie próby wysiłkowej.
Nie zaobserwowano istotnych statystycznie zmian obwodów uda.
Wnioski: Niniejsza praca pozwala potwierdzić słuszność stosowania prądów Kotza i ćwiczeń izometrycznych u osób
zdrowych.
Słowa kluczowe: prądy Kotza, ćwiczenia izometryczne, elektromiografia powierzchniowa.
Summary
Introduction: Kotz electrostimulation is one of the treatments used in Physical therapy, both to enhance muscle mass and
muscle strength. Another method used for the same purpose is to perform isometric exercises. The two treatments can also
be used to change the bioelectrical activity of the muscle.
Aim of research: The aim of this study was to determine which of the methods: Kotz electrostimulation or isometric exercises,
has a better influence on the tension and weight gain of rectus femoris in healthy subjects.
Material and methods: 30 individuals participated in the study. Group A (n=15) was subjected to a series of 10 Kotz stimulations, group B (n=15) to isometric exercises. Thigh girth, Strength test in the form of a „chair test” and rectus femoris muscle
tension was assessed.
Results: In both groups statistically significant decrease in muscle tension and the extension of the strength test was reported.
There were no statistical significant changes in thigh girth.
Conclusions: This research allows to confirm the validity of the use of Kotz stimulations and isometric exercises in healthy
subjects.
Keywords: Kotz stimulation, isometric exercises, surface electromyography.
Puls Uczelni 2013, 7, 2: 9-13
10
Gabriela Bidzińska, Aleksandra Cynarska, Daniel Marczyński, Kuba Ptaszkowski, Robert Dymarek
- Próba oceny elektrostymulacji prądami Kotza oraz ćwiczeń izometrycznych
Wstęp
W dzisiejszych czasach wiele osób zmaga się
z problemem jakim jest osłabienie siły mięśniowej
czy też zmniejszenie wytrzymałości mięśni. Objawy te
obserwowane są między innymi u osób po udarach
mózgu czy też pacjentów po długotrwałym unieruchomieniu. Jeszcze częściej zdarza się, iż zdrowi ludzie
dążą do tego, aby uzyskać jak największy przyrost
masy mięśniowej i zwiększenie wytrzymałości mięśni.
Spośród wielu metod służących do tego celu możemy
wyodrębnić prądy Kotza oraz ćwiczenia izometryczne.
Elektrostymulację Kotza mięśni prawidłowo unerwionych stosuje się w celu zwiększenia masy jak i siły
mięśni. Są to prądy impulsowe średniej częstotliwości,
których cechą charakterystyczną jest to, iż precyzyjnie
wywołują skurcz głębiej położonych włókien mięśniowych. Ćwiczenia izometryczne z kolei, polegają
na czynnym napinaniu mięśni bez zmiany długości
ich włókien. Skurcz izometryczny nie powoduje więc
ruchu w stawie [1-4].
badanych. Zabieg odbywał się w pozycji rozluźniającej
aparat mięśniowo-powięziowo-więzadłowy. Natomiast
w grupie B w trakcie pojedynczego zabiegu wykonywano 8 powtórzeń, gdzie czas skurczu wynosił 5
sekund, a przerwy 10 sekund (tabela 1). Pod stawem
kolanowym umieszczony był klin. Do obiektywnej
oceny spoczynkowego napięcia mięśniowego posłużył dwukanałowy elektromiograf powierzchniowy
NeuroTrac ETS zintegrowany z oprogramowaniem
komputerowym, zawierający zestaw samoprzylepnych
elektrod, które były ułożone zgodnie z wytycznymi
protokołu SENIAM. Zmiany obwodów uda mierzono
u każdego badanego w odległości 6 cm od podstawy
rzepki jak i w najgrubszym miejscu uda. Wytrzymałość
oceniano za pomocą „testu krzesełkowego”. Każdy
z tych trzech pomiarów wykonano przed rozpoczęciem zabiegów, po pięciu oraz po 10 zabiegach. Do
opracowania danych zastosowano test zgodności
chi-kwadrat oraz test U Mann-Whitney’a, a także test
analizy kombinacji Anova [3-6]. Ustalono istotność
statystyczną na poziomie p<0,05.
Tabela 1. Parametry zastosowane do zabiegów
Cel
Celem pracy była ocena wpływu elektrostymulacji
Kotza oraz ćwiczeń izometrycznych u osób zdrowych na
elektromiograficzne zmiany napięcia spoczynkowego
mięśnia prostego uda, wytrzymałość mięśnia mierzoną
za pomocą „testu krzesełkowego” oraz zwiększenie
objętości masy mięśniowej w obrębie uda.
Materiał i metody
Do badań zakwalifikowano 30 uczestników, których
randomizowano do dwóch grup porównawczych A i B.
Grupa A została poddana stymulacji prądami Kotza,
natomiast grupa B wykonywała ćwiczenia izometryczne.
Czynnikiem wykluczającym udział w badaniach były
przebyte urazy kończyn dolnych zarówno w obrębie
stawu kolanowego jak i biodrowego. Obie grupy były
jednorodne pod względem wybranych cech takich
jak: wiek, wzrost, waga, BMI. Grupa stymulowana
prądami Kotza obejmowała 11 kobiet i 4 mężczyzn,
natomiast grupa B 10 kobiet i 5 mężczyzn. W grupie
A wiek badanych zawierał się w przedziale od 21 do
22 lat (średnio 21,3±0,46 lat). Wzrost wahał się od 156
do 188 cm (średnio 170±8,79 cm). Masa ciała wynosiła
47-87 kg (średnio 62±12,8 kg). Wartość wskaźnika masy
ciała [BMI] wahała się od 18,6 do 25,4 kg/m2 (średnio
21,3±2,33 kg/m2). W grupie B wiek badanych wahał
się od 21 do 25 lat (średnio 22,3±1,28 lat). Wzrost
uczestników zawierał się w przedziale od 157 do 190
cm (średnio 170±9,81 cm). Masa ciała wynosiła 47 do
104 kg (średnio 68,8±15,1 kg). Wartość wskaźnika masy
ciała [BMI] wahała się od 19,1 do 32,4 kg/m2 (średnio
23,6±4,11 kg/m2). Pacjentów obu grup poddano serii
10 zabiegów. W grupie A czas każdego pojedynczego
zabiegu wynosił 20 minut, częstotliwość 75 Hz, kształt
impulsów trapezoidalny, czas skurczu 8 sekund, a czas
przerwy 4 sekund (tab. 1). Ułożenie elektrod było zgodne z danymi literaturowymi i jednakowe u wszystkich
Parametry zastosowane do zabiegów
Prądy Kotza
Częstotliwość: 75 Hz
Czas skurczu: 8 ms
Czas przerwy: 4 ms
Czas zabiegu: 20 min
Kształt impulsu: trapezoidalny
10 serii zabiegowych
Ćwiczenia
izometryczne
Czas skurczu: 5 s
Czas przerwy: 10 s
Ilość powtórzeń: 8 razy
10 serii zabiegowych
Wyniki
W grupie A po serii zabiegów odnotowano istotny
statystycznie spadek napięcia spoczynkowego o 1,2
µV natomiast w grupie B wyniósł on 0,7 µV (wykres
1). Zarówno w grupie A jak i B nastąpiło statystycznie istotne wydłużenie próby wysiłkowej podczas
wykonywania „testu krzesełkowego”, odpowiednio
o 40,7s oraz 35,7s. W grupie stymulowanej prądami
Kotza przed przystąpieniem do zabiegów wynosiła
ona średnio 55,3 s, natomiast po serii dziesięciu zabiegów 56,5 s. W grupie B średni czas próby wysiłkowej
wzrósł z 57,5 s do 60,08 s po zakończeniu zabiegów
(wykres 2). Kolejnym parametrem poddanym analizie
była ocena zwiększenia masy mięśniowej w obrębie
uda. W obu grupach nie zaobserwowano istotnych
statystycznie zmian obwodów uda, zarówno 6 cm od
podstawy rzepki oraz w najgrubszym miejscu uda.
W grupie A średni obwód uda po stymulacji wzrósł
z 41,7 do 43,5 cm, natomiast w grupie B z 43,3 do 46,2
cm (wykres 3 i 4).
- Próba oceny elektrostymulacji prądami kotza oraz ćwiczeń izometrycznych
Wykres 1. Spoczynkowe napięcie mięśni [µV]
Wykres 2. Test krzesełkowy [s]
Wykres 3. Obwód uda mierzony 6 cm od podstawy rzepki [cm]
11
12
- Próba oceny elektrostymulacji prądami Kotza oraz ćwiczeń izometrycznych
Wykres 4. Obwód uda mierzony w najgrubszym miejscu [cm]
Dyskusja
Z przeprowadzonych badań wynika, że zarówno
elektrostymulacja prądami Kotza, jak i ćwiczenia
izometryczne korzystnie wpływają na przyrost
masy i wzrost wytrzymałości mięśnia prostego uda.
Uzyskane przez nas wyniki pokazują, że szczególnie
prądy Kotza w istotny sposób wpływają na obniżenie
aktywności bioelektrycznej mięśni. Zastosowane
przez nas metody okazały się skuteczne i przydatne,
co zostało zweryfikowane obiektywnymi pomiarami.
W piśmiennictwie można znaleźć przykłady wykorzystania prądów Kotza w celu pobudzania masy i siły
mięśniowej, a także pokazujące zastosowanie ćwiczeń
izometrycznych. Nie ma jednak zbyt wielu publikacji
opisujących obie metody, czy też porównujących je.
W literaturze polskiej na temat prądów Kotza można
znaleźć badania prowadzone przez Płaszewskiego,
który stosował prądy Kotza u chorych po okresowym
unieruchomieniu kolana. Wyniki jego badań okazały się
pozytywne. Autor ten analizował w innych badaniach
również wpływ elektrostymulacji Kotza na pracę serca
[7]. Swoje badania na temat prądów Kotza przeprowadził
także Taradaj, który to badał wpływ elektrostymulacji
na mięsień czworogłowy uda u sportowców. Wyniki
badań Taradaja pokazują, iż elektrostymulacja prądami
Kotza jest skuteczna we wspomaganiu treningu sportowego u piłkarzy ponieważ wpływa ona korzystnie
na przyrost masy i siły mięśnia czworogłowego uda,
a przede wszystkim nie powoduje zaburzeń funkcji
stawu kolanowego. Zdaniem Rosławskiego i Skolimowskiego ćwiczenia izometryczne przede wszystkim
przeciwdziałają powstawaniu zaników mięśniowych.
Bardzo istotne jest także to, iż pozwalają na utrzymywanie aktywności mięśnia nawet wówczas, gdy znajduje
się on w obrębie unieruchomionego odcinka ciała np.
w sytuacji zastosowania opatrunku gipsowego [4].
W świetle uzyskanych przez nas wyników oraz przeglądu prac innych badaczy zaleca się baczne śledzenie
postępów naukowych i zastosowania praktycznego
zarówno elektrostymulacji prądami Kotza, jak i ćwiczeń
izometrycznych [5,8,9].
Wnioski
Prądy Kotza wpływają na obniżenie spoczynkowej
aktywności bioelektrycznej mięśnia prostego uda, co
może się okazać przydatne dla osób, które wykazują
cechy podwyższonego napięcia spoczynkowego.
Zarówno prądy Kotza, jak i ćwiczenia izometryczne
są wskazane do stosowania przez osoby zdrowe,
ponieważ zwiększają wytrzymałość mięśni. Badania
należy poszerzyć o wykonanie pomiaru potencjału
czynnościowego mięśnia prostego uda. Zaleca się
wykonanie badań na większej liczbie osób, zarówno zdrowych ochotników, jak i pacjentów, przede
wszystkim tych po długotrwałym unieruchomieniu,
z zanikami mięśniowymi na skutek złamań czy też
innych urazów narządu ruchu.
Piśmiennictwo
1. Bauer A, Wiecheć M. Przewodnik metodyczny po wybranych zabiegach fizykalnych. Ostrowiec Św.: Wydawnictwo
Markmed Rehabilitacja; 2005: 176.
2. Kochański JW, Kochański M. Medycyna Fizykalna. Gliwice:
Wydawnictwo PHU Technomex; 2009: 107-108.
3. Kwolek A (red.). Rehabilitacja Medyczna. Tom I. Wrocław:
Wydawnictwo URBAN & PARTNER; 2007: 378.
4. Rosławski A, Skolimowski T. Technika wykonywania
ćwiczeń leczniczych. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie
PZWL; 2009: 80-82.
5. Taradaj J, Franek A, Smoliński R, Błaszczak E. Elektrostymulacja mięśni u sportowców – opis przypadku. Rehabil
Prakt 2008; 2: 32-33.
6. Peter K: ABC EMG: Praktyczne wprowadzenie do elektromiografii kinezjologicznej, Gliwice: Wydawnictwo
Technomex Spółka z o.o.; 2007: 4-5.
- Próba oceny elektrostymulacji prądami kotza oraz ćwiczeń izometrycznych
7. Płaszewski M. Zmiana częstości skurczów serca pod
wpływem ćwiczeń izometrycznych i rosyjskiej stymulacji mięśni prostowników stawu kolanowego. Ortop
Traumatol Rehabil 2006; 4: 680-685.
8. Płaszewski M. Maksymalna siła mięśni prostowników
stawu kolanowego podczas skurczów dowolnych i rosyjskiej elektrostymulacji u pacjentów po uszkodzeniu
stawu kolanowego. Med Sport 2005; 6: 401-408.
9. Taradaj J, Franek A, Błaszczak E, Smoliński R. Elektrostymulacja prądami Kotza mięśnia czworogłowego uda.
Rehabil Prakt 2009; 3: 34-37.
Gabriela Bidzińska
Wierzbięcice 9
48-303 Nysa
Tel. 608 134 579
13
ISSN 2080-2021
ZRÓŻNICOWANIE SKŁADU I DZIAŁANIA
AJURWEDYJSKIEGO ORAZ DROGERYJNEGO KREMU
PRZECIWZMARSZCZKOWEGO*
Differentiation of composition and effects of ayurvedic and
drugstore anti-aging cream
KATARZYNA CZAPLA 1, 2 A-F**
* Praca przygotowana na podstawie wystąpienia,
które uzyskało I miejsce podczas I Międzyuczelnianej
Konferencji Studenckich Kół Naukowych
(Opole, 6 maja 2013r.)
** Praca napisana pod kierunkiem
dr hab. inż. Teresy Krzyśko-Łupickiej2
1 Członek Koła Naukowego Biotechnologów,
studentka kierunku biotechnologia kosmetologiczna
na Wydziale Przyrodniczo-Technicznym
Uniwersytetu Opolskiego
2 Opiekun Koła Naukowego Biotechnologów,
pracownik naukowy na Wydziale PrzyrodniczoTechnicznym Uniwersytetu Opolskiego
Streszczenie
Wstęp: Kosmetyki ajurwedyjskie to produkty, które w swoim składzie nie powinny zawierać substancji chemicznych, syntetycznych zapachów czy olejów mineralnych, a także nie są testowane na zwierzętach. Istotną zasadą ajurwedy jest wykluczenie aplikacji na skórę wszelkich specyfików, których nie można skonsumować, dlatego tego typu artykuły kosmetyczne
otrzymywane są na bazie naturalnych komponentów - ziół, esencji, kwiatów, minerałów, przypraw, owoców wykazujących
działanie synergistyczne. Celem pracy jest zestawienie składu i opis działania głównych składników przeciwzmarszczkowego
kremu ajurwedyjskiego w porównaniu z preparatem drogeryjnym o podobnym wpływie na skórę.
Materiał i metody: Porównano i zestawiono skład i efekt działania przeciwzmarszczkowego kremu ajurwedyjskiego i drogeryjnego. Do tego celu wykorzystano opis składu i działania produktów umieszczony przez producenta na opakowaniu.
Substancje wchodzące w skład tych kremów pogrupowano ze względu na ich funkcję w tworzeniu gotowego produktu.
Wydzielono grupę substancji aktywnych (czynnych), konserwujących, syntetycznych barwników i zapachów oraz substancji
tzw. pozostałych, którą stanowiły: emulgatory, emolienty, humektanty substancje zmiękczające, chelatujące, filtry przeciwsłoneczne. Porównano składy wyżej wymienionych kremów uwzględniając ogólny udział poszczególnych grup składników
w gotowym produkcie. Równolegle zestawiono dane na temat efektów ich działania.
Wyniki: Substancje, obecne w kremie drogeryjnym, o działaniu czynno-regenerującym to jedynie 4 składniki na 42 ogółu
komponentów składowych. Podobna zawartość liczbowa dotyczy konserwantów chemicznych (4). Rozpoznano również
syntetyczne składniki zapachowe (6) oraz chemiczne barwniki (2). Pozostałe składniki stanowiły 27 komponentów kremu.
Natomiast w składzie wybranego preparatu ajurwedyjskiego znajdowało się 11 komponentów naturalnych o wielokierunkowym działaniu, 1 konserwant spożywczy oraz 6 składników pozostałych.
Wnioski: Przeciwzmarszczkowy krem ajurwedyjski produkowany jest głównie ze składników naturalnych. Naturalne komponenty kremów ajurwedyjskich wykazują szerokie spektrum działania – wspomagają odnowę biologiczną skóry, odbudowują
barierę lipidową naskórka, a niektóre z nich wykazują aktywność przeciwdrobnoustrojową. Natomiast w kremie drogeryjnym
przeważają składniki syntetyczne czynno-regenerujace o ukierunkowanym działaniu. Ponadto krem ajurwedyjski nie zwiera
w swoim składzie syntetycznych zapachów i barwników, które stanowią często komponenty kremów drogeryjnych. Konserwanty
stosowane w kremach ajurwedyjskich to przede wszystkim substancje wykorzystywane w produkcji żywności (sorbinian potasu), a w konwencjonalnych preparatach drogeryjnych to między innymi pochodne kwasu parahydroksybenzoesowego.
Słowa kluczowe: krem, ajurweda, pielęgnacja, kosmetyki ajurwedyjskie
Puls Uczelni 2013, 7, 2: 14-17
Katarzyna Czapla - Zróżnicowanie składu i działania ajurwedyjskiego oraz drogeryjnego kremu przeciwzmarszczkowego
15
Summary
Introduction: Ayurvedic cosmetics are the products which, as a rule, should not contain any chemicals, synthetic fragrances
or mineral oils and are not tested on animals. The most important principle of ayurveda is the elimination of all artificial
compounds, which could not be eaten, as the compounds for the skin care products, and that is why this type of cosmetics is
obtained on the basis of natural components such as herbs, essences, flowers, minerals, spices and fruit which evoke a synergistic effect. The aim of the study is to introduce the composition and effects of the main ingredients of ayurvedic anti-aging
cream compared with a drugstore product of a similar effect on the skin.
Material and methods: The composition and the effect of the ayurvedic and drugstore anti-aging creams were compared and
collated according to the producer’s labels on the products. The substances included in these creams were grouped because
of their function in the product. A group of active substances, preservatives, synthetic dyes, fragrances, and other substances
such as emulsifiers, emollients, humectants softeners, chelating agents and sunscreens were separated. The compositions
of the creams were compared taking into account the overall contribution of individual groups of components in the final
product. At the same time the information on the effects of their action was also presented.
Results: The substances, present in the drugstore cream, of an active and regenerating effect for the skin, constitute only 4
ingredients per 42 of the total constituent components. The same amount was related to the chemical preservatives (4). In
addition, there were synthetic fragrances (6) and chemical dyes (2) identified. Other components accounted for 27 components
of the cream. However, in the composition of an ayurvedic formula, there were 11 natural components of a multi-action found,
1 food preservative, and 6 other ingredients.
Conclusions: The ayurvedic cream consists mostly of natural ingredients with a broad spectrum of action. They support
biological regeneration of the skin, rebuild the lipid barrier of the epidermis, and some of them show also antimicrobial activity. However, the predominant components of the drugstore cream are synthetic with a regenerative activity. Moreover, an
ayurvedic cream does not contain any synthetic fragrances and dyes, which are often used in drugstore creams. The preservatives used in ayurvedic creams are the same as mainly used in the production of food (potassium sorbate), while conventional
drugstore creams include among others para-hydroxybenzoic acid derivatives.
Keywords: cream, ayurveda, skin care, ayurvedic cosmetics
Wstęp
Cel pracy
Ajurweda to starohinduska medycyna, której
początki sięgają okresu sprzed 5 tysięcy lat. Wyraz
składa się z dwóch członów – „ayus” oznacza życie,
zdefiniowane jako kombinacja ciała, umysłu, zmysłów,
duszy, natomiast „veda” oznacza wiedzę, naukę [1,2].
Ajurwedyjski system leczenia w dosłownym tłumaczeniu oznacza „wiedzę o życiu” lub „przebieg życia”.
Traktuje on skórę jako organ wielowymiarowy, na który
wpływ mają zarówno zmiany duchowe, fizyczne, jak
i umysłowe [3,4].
Pielęgnacja skóry według koncepcji holistycznego
systemu medycznego obejmuje zabiegi oczyszczające,
odżywiające i nawilżające, które bazują na ajurwedyjskich
recepturach, a ich efekty uzupełnia odpowiedni styl życia, który ajurweda również uwzględnia i rekomenduje.
Istotną zasadą ajurwedy jest wykluczenie aplikacji na
skórę wszelkich specyfików, których nie można skonsumować. Zatem produkty oparte na jej koncepcji
traktuje się jako substancje bezpieczne [3,5].
Podstawą tego typu kosmetyków są preparaty
otrzymywane na bazie naturalnych komponentów ziół, esencji, kwiatów, minerałów, przypraw, owoców
wykazujących działanie synergistyczne. Wykorzystanie
olejków eterycznych podkreśla związek pomiędzy
ajurwedą a aromaterapią. Zastosowanie tych surowców
pozwala na kompleksowe oddziaływanie preparatu na
cały organizm (przejawiające się poprawą jego kondycji
fizycznej i duchowej) [5].
Ajurwedyjskie kosmetyki powinny być wolne od
substancji chemicznych, syntetycznych zapachów,
olejów mineralnych oraz składników pochodzenia
zwierzęcego otrzymywanych w wyniku ich uśmiercenia.
Warto również podkreślić, że są to produkty nie testowane na zwierzętach. Dodatkowo wykorzystywanie
składników pochodzących z różnych stron świata
umożliwia dostosowanie ich receptury do potrzeb
ludzi z różnych regionów [5].
Celem pracy jest zestawienie składu i opis działania głównych składników przeciwzmarszczkowego
kremu ajurwedyjskiego w porównaniu z preparatem
drogeryjnym o podobnym wpływie na skórę.
Materiał i metody
Porównano i zestawiono skład i efekt działania
przeciwzmarszczkowego kremu ajurwedyjskiego
i drogeryjnego. Do tego celu wykorzystano opis składu
i działania produktów umieszczony przez producenta
na opakowaniu. Substancje wchodzące w skład tych
kremów pogrupowano ze względu na ich funkcję
w tworzeniu gotowego produktu. Wydzielono grupę
substancji aktywnych (czynnych), konserwujących,
syntetycznych barwników i zapachów oraz substancji tzw. pozostałych, którą stanowiły: emulgatory,
emolienty, humektanty substancje zmiękczające,
chelatujące, filtry przeciwsłoneczne. Porównano składy
wyżej wymienionych kremów uwzględniając ogólny
udział poszczególnych grup składników w gotowym
produkcie. Równolegle zestawiono dane na temat
efektów ich działania.
Wyniki
Na podstawie analizy danych i informacji podanych
przez producentów stwierdzono, iż pomimo zbliżonego
działania obu kosmetyków na skórę, polegającego na
zapobieganiu przedwczesnemu starzeniu i ujędrnianiu
skóry, redukcji zmarszczek oraz plam starzeniowych,
krem ajurwedyjski dodatkowo wspomaga proces
odnowy komórek, poprawia koloryt skóry oraz jej
elastyczność.
Na wykresie 1 przedstawiono grupy składników
kosmetycznych w kremie drogeryjnym o działaniu
przeciwzmarszczkowym. W kremie drogeryjnym
16
występowały 43 komponenty, które podzielono na
5 grup. Składniki czynne odżywczo-regenerujące
stanowiły 4 komponenty, syntetyczne barwniki (2)
i zapachy (6), konserwanty (4), a pozostała grupa
zawierała 27 różnych substancji. Niektóre zastosowa-
ne emulgatory, syntetyczne substancje zapachowe,
barwniki i konserwanty, np.: pochodne kwasu parahydroksybenzoesowego, czyli tzw. parabeny, zgodnie
z danymi literaturowymi, mogą wykazywać działanie
drażniące czy kancerogenne [6,7].
Wykres 1. Grupy składników kosmetycznych w kremie drogeryjnym o działaniu przeciwzmarszczkowym.
Natomiast w składzie kremu ajurwedyjskiego (wykres
2) nie występowały barwniki i zapachy syntetyczne.
Najliczniejszą grupę składników stanowiły komponenty
naturalne o wielokierunkowym działaniu: odmładzającym czy rewitalizującym. Rozpoznane składniki, tj:
woda różana, ekstrakt z aloesu zwyczajnego czy granatowca właściwego stymulują fibroblasty do produkcji
włókien kolagenowych, regenerują skórę. Ponadto
zawarty w hydrolacie różanym olejek eteryczny oraz
zastosowanie olejku sandałowego jako samodzielnej
substancji wykazuje działanie antymikrobiologiczne.
Natomiast w odbudowie bariery lipidowej naskórka
główną rolę odgrywają oleje, m.in.: migdałowy, z orzecha włoskiego, wiesiołka dwuletniego, dzięki bogatej
zawartości niezbędnych nienasyconych kwasów
tłuszczowych [8].
Wykres 2. Grupy składników kosmetycznych w kremie ajurwedyjskim o działaniu przeciwzmarszczkowym.
Z uwagi na szeroką skalę produkcji kosmetyków
ajurwedyjskich, producenci często uzupełniają ich skład
o substancje zapewniające trwałość – konserwanty.
Konserwantem obecnym w wybranym produkcie jest
sorbinian potasu – związek bezpieczny, często wykorzystywany w produkcji żywności [9]. Wyodrębniona
pozostała grupa składników to emulgatory, humektant
naturalny, filtr przeciwsłoneczny i emolienty.
17
Zestawiając ilościowy skład obu kremów, można
zauważyć zdecydowaną różnicę w ilości składników
czynnych. Krem ajurwedyjski posiada przede wszystkim aktywne komponenty pochodzenia naturalnego
o wielokierunkowym działaniu. Natomiast w składzie
kremu drogeryjnego znajdują się tylko 4 składniki
czynne i całość jego kompozycji to substancje syntetyczno-chemiczne.
10. Zakrzewska-Krzyś H. Kosmetyki ekologiczne a konwencjonalne. [cyt. 20.05.2013]. Dostępny na URL: http://
twojbiznes.infor.pl/index.php/archiwum/2011/11/dzial/
artykul-2515775.html
Wnioski
Przeciwzmarszczkowy krem ajurwedyjski, dostępny
w obrocie handlowym, produkowany jest głównie ze
składników naturalnych, które są nieinwazyjne i lepiej
tolerowane przez skórę niż surowce syntetyczno-chemiczne [10], stanowiące główne składniki kremów
drogeryjnych. Naturalne komponenty kremów ajurwedyjskich wykazują szerokie spektrum działania –
wspomagają odnowę biologiczną skóry, odbudowują
barierę lipidową naskórka, a niektóre z nich wykazują
aktywność przeciwdrobnoustrojową. Natomiast w kremie drogeryjnym przeważają składniki syntetyczne
czynno-regenerujace o ukierunkowanym działaniu.
Ponadto krem ajurwedyjski nie zawiera w swoim składzie
syntetycznych zapachów i barwników, które stanowią
często komponenty kremów drogeryjnych. Konserwanty stosowane w kremie ajurwedyjskim to przede
wszystkim substancje wykorzystywane w produkcji
żywności (sorbinian potasu), a w konwencjonalnych
preparatach drogeryjnych to między innymi pochodne
kwasu parahydroksybenzoesowego.
Katarzyna Czapla
ul. Górnicza 30/3, 41-506 Chorzów
Tel. +48 504-506-004
Piśmiennictwo
1. Czapla K. Pielęgnacja skóry a ajurweda. Pol J Cosmetol
2011; 4: 245-251.
2. Schrott E. Ajurweda na co dzień. Naturalne metody
osiągnięcia doskonałego zdrowia. Warszawa: Diogenes:
Świat Książki; 2010.
3. Chauhan P. Eternal Beauty. The Aura of Ayurveda. India:
Jiva Institute; 2008.
4. Govindan SV. Ajurwedyjski masaż leczniczy. Kraków:
a-ajurweda.pl; 2010.
5. Sachs M. Ajurweda a uroda. Jak być pięknym. Kraków:
a-ajurweda.pl; 2010.
6. Pilkington N. Toxic Ingredients in Cosmetics and Skin Care
Products. [cyt. 20.05.2013]. Dostępny na URL: http://www.
healthguidance.org/entry/5119/1/Toxic-Ingredients-inCosmetics-and-Skin-Care-Products.html
7. Maniecka M. Jeśli nie parabeny to co? O konserwantach
w kosmetykach. Część I. [cyt. 20.05.2013]. Dostępny
na URL: http://laboratoria.net/pl/artykul/16715.html
8. Opis działania na skórę wody różanej, aloesu zwyczajnego, oleju z orzecha włoskiego, ekstraktu z granatowca
właściwego, oleju z wiesiołka dwuletniego, oleju migdałowego. Dostępny na URL: http://www.mazidla.com/.
Data dostępu: 20.05.2013.
9. Sorbic acid – Compuond Summury. [cyt. 20.05.2013].
Dostępny na URL: http://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/
summary/summary.cgi?cid=23676745
ISSN 2080-2021
STAROŚĆ POSTRZEGANA OCZYMA LUDZI
MŁODYCH. ANALIZA BADAŃ WŁASNYCH
Old age through the eyes of the young. Analysis of authorial research
MONIKA KANSIK A – F
JUSTYNA KOTYRBA A – F
Instytut Pielęgniarstwa, PMWSZ w Opolu
* Praca napisana pod kierunkiem:
mgr Teresy Niechwiadowicz - Czapka
Streszczenie
Wstęp: W dzisiejszym świecie środki masowego przekazu lansują modę na bycie młodym. Społeczeństwo jest zdominowane
przez ciągle promowany „kult młodości”. Wydawać by się mogło, że starość stała się społecznie nieakceptowana. Okazuje się
jednak, że pomimo promowania na szeroką skalę kultu młodości ludzie młodzi potrafią docenić starość oraz dostrzegają
doświadczenie, jakie ona niesie. Widzą, także problemy związane z wiekiem starczym i pewne niedogodności, jednak większość z nich stara się pomagać i zaspakajać podstawowe potrzeby seniora. Starość jest etapem życia, do którego trzeba się
zaadoptować, a pomóc w tym może prawidłowa postawa drugiego człowieka, aktywny tryb życia starszych, znalezienie celu,
do którego warto dążyć oraz odnalezienie złotego środka na radzenie sobie z problemami, jakie niesie ten okres życia. Musimy
pamiętać o tym, że starzenie się jest nieodłącznym etapem życia i będzie dotyczyć każdego człowieka.
Cel pracy: Celem badań było sprawdzenie opinii i poglądów na temat postrzegania starości oraz postawy wobec ludzi starszych
przez studentów Państwowej Medycznej Wyższej Szkoły Zawodowej w Opolu.
Materiał i metody: Badaniem ankietowym objęto 100 studentów z PMWSZ w Opolu, w tym 92 kobiety i 8 mężczyzn. Średni
wiek respondentów wynosił 21 lat. Narzędzie badawcze stanowiła autorska ankieta, przeprowadzona w listopadzie 2012 r.
Wyniki: Słowo starość kojarzy się ankietowanym głównie z doświadczeniem (34%), osobą godną szacunku (28%), chorobą
(22%). Większość respondentów twierdzi, że od osoby starszej można się wiele nauczyć (66%) i nie uważa jej za ciężar dla
społeczeństwa (92%). Najczęstszą reakcją ankietowanych wobec niezdarnie poruszającej się starszej osoby jest współczucie
(62%) oraz chęć niesienia pomocy (30%).
Wnioski: Zarówno starość, jako proces, jak i osoby starsze postrzegane są przez większość ankietowanych w sposób pozytywny.
Tylko niewielki odsetek kojarzy starość ze śmiercią i chorobą. Przeważająca część respondentów deklaruje chęć świadczenia
bezinteresownej pomocy osobom starszym oraz niesienia im wsparcia emocjonalnego poprzez okazanie współczucia.
Wyobrażenie starości przez ankietowanych ściśle łączy się z postrzeganiem seniora, jako ważnego członka społeczeństwa.
Mimo pozytywnej wizji starości oraz osoby starszej duża część ankietowanych uważa, że nie są oni traktowani z należytym
szacunkiem.
Słowa kluczowe: starość, osoby starsze, ludzie młodzi.
Summary
Introduction: In today’s world the mass media widely propagate youthfulness. The society has become dominated by the
constantly promoted “cult of youth”. It might seem that old age has become socially unaccepted. However, it has been found
that despite the extensive propagation of the cult of youth the young people are still able to value old age and notice the
experience it brings. Similarly, they see the problems and inconveniences related to old age. Nevertheless, most of them try
to help in satisfying the basic needs of the senior. Old age is a phase of life to which one needs to adopt to, and this process
can be facilitated by a number of factors such as the right attitude towards the senior presented by surrounding persons,
Puls Uczelni 2013, 7, 2: 18-22
Monika Kansik, Justyna Kotyrba - Starość postrzegana oczyma ludzi młodych. Analiza badań własnych
19
preserving an active lifestyle, finding new aims and a way of dealing with the problems which characterize this phase of life.
It must be kept in mind that aging is an integral part of every person’s life and it will affect every one of us.
Aim of research: The aim of this research was to evaluate the opinions of the students of the public Higher Medical Professional School in Opole with regard to their perception and attitude towards old age.
Material and methods: A questionnaire survey was used to gather information from 100 Opole’s Public Higher Medical Professional School students, of which 92 were women and 8 were men. The median age of the respondents was 21. The research
tool was an authorial questionnaire survey carried out in November 2012.
Results: In the view of the respondents old age connotes mainly with experience (34%), an estimable person (28%) and illness
(22%). The majority of the respondents think that there is a lot to be learnt from elderly people (66%) and do not perceive
them as a burden for the society (92%). The most common reaction of the respondents to noticing a struggling elderly person
is sympathy (62%) and offering help (30%).
Conclusions: Old age as a process as well as old people are perceived by most of the respondents in a positive light. Only
a small percentage of the respondents connote old age with death and disease. The majority of the surveyed students declare
that they would selflessly help an elderly person and express emotional support through being sympathetic. The respondents’
idea of old age seems closely related to the image of the elderly person as an important and respectable member of society.
Despite the seemingly positive vision of old age and elderly people, many of the respondents claim that elderly people are
not treated with due respect.
Keywords: old age, elderly people, young people.
Wstęp
Kult młodości i odsuwanie ludzi starszych na dalszy
plan to zjawiska dość często zauważalne w nowoczesnych społeczeństwach. Kolorowe magazyny
i telewizja upowszechniają modę na bycie młodym.
Młode, piękne – idealne ciało jest w centrum zainteresowania współczesnego świata. Dlatego wielu
autorów uważa, że ludzie młodzi nie myślą o starości,
bowiem żyją chwilą lub mają wpojony stereotyp,
dzięki, któremu w negatywny sposób postrzegają
tę fazę życia. Mogłoby się wydawać, że dla nich liczy
się tylko uroda, zdrowie, przebojowość i sprawność,
a starość zostaje systematycznie spychana z wyobraźni
społeczeństwa [1].
Wchodząc w okres starości człowiek musi przyjąć wiele zmian, które towarzyszą temu procesowi
oraz zrezygnować z niektórych funkcji społecznych.
Nie należy postrzegać tego z przyjęciem biernej
postawy wobec życia i myślą, że nic nie można już
zrobić. W tym etapie życia, jak i w każdym innym
pojawiają się zmiany, do których trzeba na nowo się
przystosować.
Starość jest etapem życia, w którym możliwa jest
edukacja, modelowanie nowych postaw, nawyków,
akceptowanie „nowej mody” prezentowanej przez
młode pokolenia, wzbogacanie swojej osobowości,
jak również uczenia się nowych rzeczy. Aktywizacja
ludzi starszych jest wymagana do akceptacji tej
fazy życia [2]. Seniorzy przystosowując się do nowej
sytuacji, prowadząc nieco inny styl życia niż do tej
pory, ale wciąż czynny, widziani są w oczach ludzi,
jako „wiecznie młodzi”. Istotne znaczenie ma odnalezienie celu i ciągłe dążenie do niego. Poczucie sensu
życia i możliwość zrobienia czegoś dla innych, bycia
potrzebnym, pozwala odszukać siły i chęć do działania. Starość nie musi kojarzyć się z niedołęstwem,
chorobą czy śmiercią. Młody człowiek widząc chęć
życia seniora, radości z przeżywanej każdej chwili, ale
również radzenie sobie z problemami, jakie niesie
okres starości, stopniowo zmienia zakorzeniony przez
lata obraz jesieni życia [3,4]. Zaczyna analizować i wyciągać wnioski z obsesyjnego promowania młodego,
pięknego ciała, co powoduje sukcesywną zmianę jego
postrzegania w społeczeństwie i w kulturze. Można
zauważyć, że ludzie młodzi coraz częściej rozumieją
potrzeby starszych oraz starają się stworzyć godne
warunki do funkcjonowania w ich fazie życia. Zdają
sobie sprawę z potrzeb seniorów i chcą zaspokoić je,
chociaż w części, między innymi poprzez prawidłową
pielęgnację, pomoc w drobnych czynnościach życia
codziennego, zachowanie odpowiedniej postawy
w ich towarzystwie oraz zapewnienie bezpieczeństwa
społecznego. Ludzie młodzi coraz częściej aktywnie
uczestniczą w różnego rodzaju organizacjach wolontariackich, których celem jest stworzenie wsparcia,
jak i opieki nad osobami starszymi. Istotne znaczenie
ma edukacja oraz przygotowanie młodego pokolenia
do ostatnich etapów życia, ukazanie problemów
i możliwości ich rozwiązania w tej fazie życia [5].
Kontakty międzypokoleniowe mogą pomóc
uczynić starość radośniejszą. Istotne jest, by pamiętać
jak ważne znaczenie ma empatia i zrozumienie w relacjach ze starszym człowiekiem. Młodzi ludzie mają
na uwadze, że starość będzie ich kiedyś dotyczyć,
ponieważ długie życie i wieczna młodość nie są
możliwe [6]. Wielu ludzi ma trudności, aby się z tym
pogodzić. Tymczasem trzeba pamiętać, że starość
ma swoje zalety. Największe z nich to doświadczenie
i mądrość życiowa, które przekazywane są młodemu
pokoleniu [7].
Cel pracy
Celem badań było sprawdzenie opinii i poglądów
na temat postrzegania starości oraz postawy wobec
ludzi starszych przez studentów Państwowej Medycznej
Wyższej Szkoły Zawodowej w Opolu.
20
Materiał i metody
W badaniu wzięło udział 100 studentów kierunków:
pielęgniarstwa, fizjoterapii, kosmetologii i zdrowia
publicznego, w tym 92 kobiety (92%) i 8 mężczyzn
(8%). 48% ankietowanych była mieszkańcami miasta,
a 52% wsi. Średni wiek respondentów wynosił 21 lat.
Ankieta została przeprowadzona w listopadzie 2012
roku. Kwestionariusz zawierał 10 zamkniętych pytań
własnego autorstwa. Uczestnictwo w badaniu było
dobrowolne i anonimowe.
Wyniki
Z analizy danych wynika, że znaczna większość
ankietowanych (96%) postrzega osobę starszą
w sposób pozytywny. Tylko niewielki odsetek (4%)
uważa seniora za źle wyglądającego, pozostającego
w tyle. Nikt z ankietowanych nie stwierdził, że jest to
człowiek bezwartościowy i przeszkadzający (wykres
1). Większość ankietowanych studentów uznało, że
jest to osoba, od której można się wiele nauczyć i nie
jest ona ciężarem dla społeczeństwa (92%).
Słowo starość ankietowanym kojarzy się najczęściej z doświadczeniem życiowym (34%), osobą
godną szacunku (28%), chorobą (22%), śmiercią (9%),
a tylko nieliczni (2%) uważają, że starsi przeszkadzają.
Natomiast nikt z respondentów nie kojarzy starości
z bezwartościowością.
Najczęstszą reakcją ankietowanych na zauważenie
idącej niezdarnie osoby starszej jest współczucie (62%),
pomoc (30%), tylko 7% przechodzi nie zwracając
uwagi na jej trudności, a 1% dziwi się, że można iść
tak niezdarnie. Nikt z ankietowanych nie śmieje się
i nie naśladuje dziwnego chodu osoby starszej.
Większość respondentów w sytuacji zauważenia
starszej kobiety zatrzymującej się co chwilę z powodu ciężaru zakupów odpowiedziała, że pomogłaby
kobiecie bezinteresownie, nie licząc na pochwały
i nagrody (86%) (wykres 2). Osoba starsza, z racji
swojego wieku, powinna być traktowana z poważaniem. Natomiast zdaniem większości ankietowanych
(88%) młodzi ludzie nie traktują starszych z należytym
szacunkiem.
Wykres 1.
Odpowiedzi na pytanie dotyczące postrzegania starszego człowieka przez ludzi młodych.
21
Wykres 2.
Odpowiedzi na pytanie dotyczące zauważenia starszej kobiety zatrzymującej się z powodu ciężaru zakupów.
Dyskusja
Przyjmowanie odpowiednich postaw przez
młodych ludzi wobec starości ma istotne znaczenie.
Osoby starsze stanowią coraz większą część społeczeństwa i należy pamiętać, że „starcy to nie ONI, ale
MY w przyszłości” [8].
Ankietowanym starość kojarzy się głównie
z doświadczeniem, osobą godną szacunku (60%).
Również z badań przeprowadzonych przez Szarotę
wynika, że starość najczęściej kojarzy się studentom
z doświadczeniem, mądrością i wiedzą [9]. Bardzo
często starsze osoby dzielą się doświadczeniem,
ostrzegają przed niebezpieczeństwami i zagrożeniami, jakie może stawiać życie. Nierzadko udzielają
rad, zdobytych podczas swego życia. Doświadczenia
życiowe osób starszych stanowią ogromną wartość
dla ludzi młodych. Młodzi ludzie mogą czerpać istotną
wiedzę z dojrzałości i doświadczenia osób starszych.
Jak wynika z przeprowadzonej ankiety starość także
kojarzy się z chorobą i śmiercią. Może mieć to związek
z osobistymi doświadczeniami respondentów (np.
śmierć babci, dziadka) oraz strachem przed własną
śmiercią. Starzenie się jest procesem dynamicznym,
w trakcie którego zmienia się nie tylko wygląd,
postawa ciała, pamięć, ale także miejsce w społeczeństwie. Ludzie starsi są częścią społeczeństwa, nie
mniej ważną niż ludzie młodzi. Wypełniają nasze
życie i czynią je cenniejszym. Każdy z nas wcześniej
czy później osiągnie wiek starości. Jest to zjawisko
nieuniknione i wpisane w życie ludzkie. Na pewno
wszyscy chcielibyśmy w tym okresie wykazywać
się samodzielnością, niezależnością, bowiem każdy
starszy człowiek chce czuć się potrzebny nawet
w najdrobniejszych sprawach.
Pogoń za pieniądzem, rozrywkami nie przysłoniła
ankietowanym tego, co wartościowe – bezinteresownej pomocy. Dziś bardzo trudno o taką cechę,
ponieważ każdy czegoś oczekuje, chce czegoś
w zamian. Natomiast szacunku do starszych uczymy
się od najmłodszych lat i powinniśmy wynieść tę
umiejętność z domu rodzinnego. Nie musimy kogoś
lubić, ale powinniśmy traktować go z szacunkiem.
Każdy człowiek, zarówno młody, jak i stary posiada
wady i zalety. Mogą one być przyczyną wzajemnych
konfliktów, co nie oznacza, że nie mamy traktować
starszych z należytym szacunkiem.
Postrzeganie starości i osób starszych przez respondentów można uznać za pozytywny. Natomiast
z badań przeprowadzonych przez Słupską-Kwiatkowską
wśród licealistów i studentów wynika, że starość
najczęściej kojarzona jest w sposób negatywny (65%)
[10]. Pomimo panującego w dzisiejszym świecie negatywnego stereotypu seniora, można zauważyć, że
ankietowani wykazują się dojrzałością i zrozumieniem
zarówno w relacjach, jak i postawach wobec osoby
starszej. Kult młodości nie przysłonił studentom
wartościowej wizji starości, bowiem większość z nich
kojarzy ją z doświadczeniem życiowym, mądrością
oraz szacunkiem.
Wnioski
Ludzie młodzi nie są obojętni wobec starości,
jak również osoby starszej. Niewielki odsetek ankietowanych kojarzy starość ze śmiercią i chorobą.
Przeważająca część respondentów deklaruje chęć
świadczenia bezinteresownej pomocy osobom
starszym oraz niesienia im wsparcia emocjonalnego poprzez okazanie współczucia. Tylko nieliczni
respondenci uważają, że osoby starsze są ciężarem
22
dla społeczeństwa. Pomimo deklaracji, o chęci niesienia pomocy starszym, większość ankietowanych
uważa, że ludzie młodzi nie traktują osób starszych
z należytym szacunkiem.
Piśmiennictwo
1. Zakowicz I. Starzenie się w kulturze młodości. Wybrane
strategie obrazowania późnej dorosłości w reklamie.
Ogrody Nauk i Sztuk 2012; 2: 381–387.
2. Kalita D, Rawska K, Staniszewska G. Uczestnictwo osób
starszych w życiu społecznym. W: Strategie działania
w starzejącym się społeczeństwie. Tezy i rekomendacje.
Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa 2012:
17–26.
3. Krupa B. Starość w percepcji młodzieży – perspektywa
pedagogiczna. Nowiny Lekarskie 2012; 81(1): 36-43.
4. Zielińska – Więczkowska H, Kędziora – Kornatowska K,
Kornatowski T. Starość jako wyzwanie. VIA Medica 2008;
16(3): 131–136.
5. Szatur – Jaworska B. Zasady polityk publicznych w starzejącym się społeczeństwie. W: Strategie działania
w starzejącym się społeczeństwie. Tezy i rekomendacje.
Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa 2012:
9–16.
6. Rybka J, Kupczyk D, Kędziora J, Bujak R, Kędziora-Kornatowska K. Żyć długo i szczęśliwie. Mag Piel Położ 2011;
12: 22-23.
7. Steuden S, Marczuk M. (red.). Starzenie się, a satysfakcja
z życia. Lublin: Wydawnictwo KUL; 2006: 218, 251252.
8. Niechwiadowicz-Czapka T, Klimczyk A. Wybrane zagadnienia z pielęgniarstwa geriatrycznego. Wrocław:
Wydawnictwo Continuo; 2010: 11.
9. Pikula N. Współczesny obraz seniora w oczach młodzieży akademickiej jako wskaźnik pracy socjalnej. W:
Tirpák P, Michančová S.(red.). Kvalita života a l`udek práva
v prosociálnej spoločnosti. Prešov: Prešovska univerzita
v Prešovie; 2011: 56,58.
10. Słupska-Kwiatkowska K. Młodsi – starsi. Wzajemne
relacje między pokoleniami. W: Matysiak-Błaszczyk A,
Modrzewski J, Sipińska D. (red.). Socjalizacja w kategoriach
wieku społecznego. Dorosłość i starość. Standaryzacja
socjalizacji inkluzyjnej. Przewodnik i teksty do ćwiczeń
z socjologii wychowania. Leszno: Wydawnictwo PWSZ
im. Jana Amosa Komeńskiego; 2010: 130-131.
Monika Kansik
Kuniów 208 a, 46-200 Kluczbork
Tel. 787285900
Kotyrba Justyna
ul. Słowackiego 6, 44 – 180 Toszek
Tel. 664683209
ISSN 2080-2021
Prace opis przypadku - Reviews
EFEKTYWNOŚĆ MASAŻU U ZAWODOWEGO
SZCZYPIORNISTY
The effectiveness of the massage in a professional handball player
IWONA WILK
A, B, E, F
Katedra Fizjoterapii, Wydział Fizjoterapii, Akademia
Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
Streszczenie
Wstęp: Wszyscy sportowcy, niezależnie od uprawianej dyscypliny sportu, ilości treningów, doświadczenia i aktualnej formy mają
wpisaną w cykl treningowy odnowę biologiczną. Stanowi ona stały punkt planu treningów. Jednak w przypadku kontuzji czy
urazu, zabiegi odnowy biologicznej nie zawsze są skuteczne i wystarczające, dlatego też należy w takich sytuacjach wykonać
masaż klasyczny, leczniczy czy tensegracyjny.
Materiał i metody: U młodego szczypiornisty wykonano masaż klasyczny, jednak brak poprawy stanu pacjenta spowodował
zmianę rodzaju masażu, wykonano masaż tensegracyjny. 3 zabiegi po 45 minut. Opracowano 4 układy zgodnie z zasadami
tensegracji.
Wyniki: Po zastosowaniu masażu tensegracyjnego uzyskano normalizację napięcia mięśniowego i zniesienie dolegliwości
bólowej odcinka lędźwiowego kręgosłupa.
Wnioski: Masaż tensegracyjny może stanowić skuteczną formę terapii w dolegliwościach bólowych u sportowców szczypiornistów.
Słowa kluczowe: masaż sportowy, masaż tensegracyjny, piłka ręczna
Summary
Introduction: All the sportsmen regardless of the sports discipline they do, the number of practice sessions, experience and
current physical condition, undergo wellness procedures. They constitute their constant part of the practice schedule. However,
in case of an injury or contusion such procedures do not always work and there is a need for classic or tensegrity massage.
Material and methods: A young handball player was given a classic massage and after no improvement was noticed, three
sessions of 45 minutes of a tensegrity massage were performed. Four different configurations were worked out according to
the principles of tensegrity.
Results: After the tensegrity massage, the stabilization of muscular tension was achieved and the pain was relieved in the
lumbar part of the spinal column.
Conclusions: The tensegrity massage may constitute an effective form of a therapy in pain ailments in handball players.
Keywords: sports massage, tensegrity massage, handball.
Puls Uczelni 2013, 7, 2: 23-25
24
Iwona Wilk - Efektywność masażu u zawodowego szczypiornisty
Wprowadzenie
Masaż jako metoda lecznicza i rehabilitacyjna
był stosowany od czasów starożytnych. W Egiptcie,
Grecji, Rzymie i na terenie Azji traktowano masaż jako
sztukę, rytuał, dotyk o uzdrawiającej mocy. Stanowił
on nieodłączną część życia wielkich tego świata:
władców, sportowców, artystów. Miał za zadanie
relaksować, regenerować, a przede wszystkim leczyć
duszę i ciało [1].
Wśród wielu klasyfikacji masażu sportowego można
wyróżnić podział na specyficzny i niespecyficzny. Do
pierwszej grupy zalicza się masaż punktów spustowych
(The Trigger Point Manual), akupresurę („shi”„atsu” oznacza ucisk palcem), masaż lodem. Specyficzny masaż
sportowy to również masaż kondycyjny, przedstartowy,
śródstartowy, postartowy. Każdy rodzaj masażu ma
swój ściśle określony, specyficzny cel, stąd też wiele
odmian i klasyfikacji tego zabiegu [2]. Głównym celem
masażu kondycyjnego jest specyficzna adaptacja
ciała do stawianych wymagań, wspomaganie regeneracji po sesji treningowej, uzyskanie wyciszenia
i uspokojenia po wysiłku, zapobieganie opóźnionej
bolesności mięśni szkieletowych (DOMS) [3-5]. Zadaniem masażu przedstartowego jest przygotowanie
ciała do wysiłku. Stanowi on fazę wprowadzającą do
rozgrzewki (przygotowanie fizyczne), czasami ma
wspomagać i utrwalać efekt rozgrzewki aktywnej/
czynnej. Masaż śródstartowy natomiast ma na celu
przyspieszenie regeneracji, pobudzenie zawodnika
w stanie znużenia, wyciszenie obaw zawodnika
związanych z wystąpieniem wzmożonego napięcia
mięśniowego, zapobieganie przykurczom.
Masaż postartowy stosuje się, by wzmocnić efekty
wyciszenia organizmu po starcie, uzyskane dzięki wykonaniu ćwiczeń uspokajających. Nierzadko stanowi
główną formę uspokajania organizmu po wysiłku,
np. po maratonie, kiedy zawodnik nie jest w stanie
samodzielnie wykonać aktywnych ćwiczeń wyciszających. Ten rodzaj masażu umożliwia szybszy powrót
funkcji organizmu do formy przed starem, wpływa
na proces odprowadzania zbędnych produktów
przemiany materii, zapobiega bólom powysiłkowym
[6]. Masaż niespecyficzny to taki, który nie ma szczegółowo określonego celu, przykładem może być
masaż klasyczny całego ciała. Ma za zadanie zrelaksować, poprawić samopoczucie, utrzymać poczucie
dobrostanu i dobrego nastroju [7].
Niezależnie od odmiany masażu sportowego zawsze
powinien on być dostosowany do specyfiki uprawianej przez sportowca dyscypliny. W każdej dziedzinie
obowiązują inne zasady, odmienne reguły gry i ramy
czasowe, aktywowane są różne partie mięśniowe. Zatem
oczekiwania będą różne, obszar poddany masażowi
inny a metodyka odmienna. Poza tym w masażu
sportowym zawsze oczekuje się umiejętności pracy
w zmiennych warunkach (murawa boiska, ławka
rezerwowych, nosze, szatnia) oraz szybkich efektów,
nawet jeśli będą krótkotrwałe. W związku z powyższym dominują techniki o dużej intensywności, jak:
ugniatanie, oklepywane, roztrząsanie. Stosowane są
oprócz oliwek, różnego rodzaju żele z niesterydowymi lekami przeciwzapalnymi, maści rozgrzewające,
chłodzące, przeciwbólowe [7]. To wyróżnia masaż
sportowy spośród innych rodzajów masażu.
Jednak jest kilka takich samych zasad przestrzeganych w masażu sportowym, obowiązujących
również w każdym innym masażu. Dotyczą one doboru właściwej pozycji ułożeniowej, która powinna
być bezpieczna, zapewniająca prawidłowy przepływ
krwi i chłonki, odciążająca nie masowane części ciała,
nawet w tak trudnych warunkach, jakie panują na
boisku [8]. Kolejną wspólną cechą jest uwzględnianie
przeciwwskazań i wskazań do wykonania masażu oraz
ustalanie każdorazowo celu zabiegu.
Opisywane powyżej rodzaje masażu są wpisane
w cykl treningów jako element składowy zaliczany
do odnowy biologicznej sportowca. Masaż klasyczny
i leczniczy stosowane są w przypadku pojawienia
się kontuzji u zawodnika. Wymagają precyzyjnej
diagnostyki, indywidualnej metodyki i stałej modyfikacji w zależności od następujących zmian i poprawy
stanu zdrowia sportowca. Najistotniejszym aspektem,
niezależnie od rodzaju masażu, jest znajomość anatomii i fizjologii wysiłku, indywidualne podejście do
sportowca, dostosowane do uprawianej przez niego
dyscypliny sportowej.
Celem niniejszego opisu przypadku była prezentacja zastosowania masażu tensegracyjnego jako
skutecznej formy terapii.
Materiał i metoda
Młody sportowiec w wieku 22 lat, grający od 10.
roku życia w piłkę ręczną, zgłosił się z dolegliwościami
bólowymi w odcinku lędźwiowym kręgosłupa. Ból
był asymetryczny, zlokalizowany po prawej stronie
ciała, nasilał się przy pochylaniu tułowia w przód
i przemieszczał wzdłuż pośladka i tylnej części uda. Na
podstawie diagnostyki lekarskiej stwierdzona została
wypuklina na poziomie L1-L2, jądro przemieszczające
się w kierunku do rdzenia kręgowego, bez ucisku na
worek oponowy. Zwiększony kąt przodopochylenia
miednicy i okrągłe plecy w części dolnej odcinka
piersiowego. Pacjent był bezpośrednio po leczeniu
fizykalnym „łokcia tenisisty”, krioterapią miejscową
i laseroterapią (po 5 zabiegów) bez odczuwalnej poprawy zmniejszenia dolegliwości bólowej.
Terapia masażem obejmowała wykonanie 4 zabiegów, z częstością 2 razy w tygodniu, każdy jednorazowo
trwał 45 minut. Przed przystąpieniem do pierwszego
zabiegu przeprowadzono wywiad. Dla potrzeb masażu dokonano oceny oglądowej i palpacyjnej tkanek
w obrębie zgłaszanej największej dolegliwości bólowej
[9]. Na podstawie oceny palpacyjnej stwierdzono
największe napięcie mięśni: najszerszego grzbietu,
czworobocznego grzbietu, czworobocznego lędźwi,
biodrowego, prostownika grzbietu, pośladkowego
wielkiego i średniego, gruszkowatego oraz grupy
bocznej i tylnej przedramienia po stronie prawej oraz
mięśni: czworobocznego grzbietu, nadgrzebieniowego
i równoległobocznego większego po stronie przeciwnej.
Iwona Wilk - Efektywność masażu u zawodowego szczypiornisty
Nasilenie bólu określane przez pacjenta w skali VAS (od
0 do 10) było na poziomie 4. Dokonana diagnostyka
umożliwiła dobór rodzaju i metodyki masażu. Pierwszy
zabieg obejmował wykonanie masażu klasycznego
grzbietu, mięśni obręczy biodrowej i grupy tylnej
uda. Czas trwania zabiegu wynosił około 45 minut.
Zastosowana terapia nie przyniosła jednak żadnych
efektów, pacjent nadal odczuwał znaczny ból w okolicy
lędźwiowej określany w skali VAS= 4 i uczucie ciągnięcia.
Kolejna ocena palpacyjna wykazała napięcie wszystkich
wymienionych powyżej mięśni, co skłoniło terapeutę do
zmiany rodzaju masażu. Tym razem wykonano masaż
tensegracyjny, polegający na opracowaniu czterech
układów w odpowiedniej kolejności, ułożonych zgodnie z zasadą warstwowości rozpoczynając od układu
mięśnia najszerszego grzbietu (I), następnie mięśnia
piersiowego większego (II) oraz mięśnia zębatego
przedniego (III) i więzadła krzyżowo-guzowego (IV)
[10,11]. Zabieg trwał około 45 minut. Powtórzono go
jeszcze dwukrotnie, każdorazowo masując wybiórcze
tkanki, pozostające w zależnościach strukturalnych,
występujące w poszczególnych układach.
Elsevier; 2006:253-254.
Kassolik K, Andrzejewski W, Wilk I, Barancewicz M. Pozycje
ułożeniowe w masażu. Rehabil Prakt 2007;3:38-40.
9. Kassolik K, Andrzejewski W. Ocena palpacyjna w masażu tensegracyjnym. Fizjoterapia 2009;17(4):60-66.
10. Kassolik K, Andrzejewski W, Trzęsicka E, Charlton G. Anatomiczne uzasadnienie wykorzystania zasady tensegracji w masażu.
Fizjoter Pol 2007; 3(4):334-343.
11. Kassolik K, Andrzejewski, W. Masaż tensegracyjny. Fizjoterapia
2009;18:66–72.
8.
mgr Iwona Wilk
Ul. Aleja I.J. Paderewskiego 35
51-612 Wrocław
Tel. 510-410-296
Wyniki
Przed przystąpieniem do terapii dolegliwość bólowa określana była w skali VAS na 4. Po zastosowaniu
masażu klasycznego natężenie bólu nie zmieniło się.
Po pierwszym masażu tensegracyjnym ból określany
przez pacjenta był VAS=2. Bezpośrednio po terapii
uzyskano całkowite zniesienie dolegliwości bólowej
(VAS=0). Efekt ten utrzymał się 2 miesiące po zastosowaniu terapii. Po zastosowaniu masażu uzyskano
normalizację napięcia mięśniowego tkanek wykazujących wcześniej wzmożoną wrażliwość uciskową.
Wnioski
Na podstawie przeprowadzonej terapii można
wnioskować, że masaż tensegracyjny może być wykorzystywany u sportowców jako skuteczna forma terapii,
niwelująca ból i wzmożone napięcie mięśniowe.
Piśmiennictwo
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
25
Leibold G. Masaż Shiatsu. Warszawa: Wyd. AWM; 1995:5-10.
Hollis M, Jones E. Masaż terapeutyczny. Wrocław: Wyd.Medyczne
Górnicki; 2012: 134-135.
Bąkowski P, Musielak B, Sip P, Biegański G. Wpływ masażu na
powysiłkową bolesność mięśni. Chir Narządów Ruchu Ortop
Polska 2008; 73(4):261-265.
Robertson A, Watt JM, Galloway SDR. Effects of leg massage
on recovery from high intensity cycling exercise. Br J Sports
Med 2004; 38:173-176.
Tiidus PM, Shoemaker JK. Effleurage massage, muscle blood
flow and long-term post-exercise strength recovery. Inter J
Sports Med 1995;16:478-483.
Hinds T, Mcewan I, Perkes J, Dawson E, Ball D, George K. Effects of
massage on limb and skin blood flow after quadriceps exercise.
Medicine & Science in Sport & Exercise 2004; 1308-1313.
Tiffany F. Massage therapy, Research. USA: Churchill Livingstone
ISSN 2080-2021
Prace poglądowe - Reviews
DOGS WITH A PURPOSE
SAINT FRANCIS SERVICE DOGS: ASSISTING PEOPLE
WITH DISABILITIES
Psy mające cel. Psy Św. Franciszka: wspomagające osoby
z niepełnosprawnością
CAROL B. WILLOUGHBY B, E, F
Co-founder of Saint Francis Service Dogs
Summary
Formed in 1996, Saint Francis Service Dogs is a non-profit organization working to improve the lives of children and adults with
disabilities through partnership with a service dog. The organization is also committed to promoting the use and acceptance
of service dogs through public and professional education, providing advocacy for service dog partners, and supporting the
growth of the service dog industry on a national level. The organization’s training center is located in Roanoke, Virginia USA,
and is the largest service dog organization in the state. The Saint Francis Training Center includes a state-of-the-art kennel
facility to house young dogs that are going through the training program. A recently-established program places service dogs
with United States military veterans who have combat-related injuries. Co-founder Carol Willoughby credits her first service
dog, Booker, with changing her life. He ultimately inspired her to form Saint Francis Service Dogs so that others in need could
benefit from professionally trained service dogs. Today, Carol’s life is brightened by her Saint Francis Service Dog, Midas. While
providing valuable assistance, Midas also helps Carol promote awareness and appreciation for service dogs and the amazing
difference they make in so many lives.
Keywords: Saint Francis Service Dogs, service dogs, assistance dogs, facility dogs, physical disabilities, emotional disabilities,
Assistance Dogs International (ADI), Virginia Tech University
Streszczenie
„Psy Św. Franciszka” są organizacją charytatywną założoną w 1996 roku w celu poprawy życia niepełnosprawnych dzieci
i dorosłych poprzez współpracę z psem przewodnikiem. Organizacja ta zajmuje się również promowaniem wykorzystania
psów i akceptacji tego projektu poprzez edukowanie społeczeństwa i wspieranie popularności psów przewodników w całym
kraju. Centrum szkoleniowe znajduje się w Roanoke w stanie Wirginia w Stanach Zjednoczonych i jest największym tego typu
ośrodkiem w tym stanie. Ośrodek jest wyposażony w najnowocześniejsze udogodnienia i sprzęt, który umożliwia szkolenie
młodych psów. Najnowszy program szkoleniowy zajmuje się szkoleniem psów dla weteranów wojennych po urazach odniesionych w czasie czynnej służby. Współzałożycielka Carol Willoughby jest wdzięczna swojemu pierwszemu psu o imieniu Booker,
który całkowicie zmienił jej życie. To on zainspirował ją do założenia organizacji, tak aby inni ludzie również mogli korzystać
z profesjonalnie wyszkolonych psów. Dzisiaj, życie Carol jest łatwiejsze dzięki następnemu psu o imieniu Midas, wyszkolonemu
przez tę organizację. Oprócz zapewniania codziennej pomocy, Midas pomaga promować akceptację dla psów przewodników
i ukazywać jak niesamowitą różnicę sprawia ich obecność w życiu tak wielu ludzi.
Słowa kluczowe: Saint Francis Service Dogs, pies przewodnik, fizyczna niepełnosprawność, niepełnosprawność emocjonalna,
Assistance Dogs International (ADI), Virginia Tech University.
Puls Uczelni 2013, 7, 2: 26-29
Carol B. Willoughby - Dogs with a purpose Saint Francis service dogs: assisting people with disabilities
Figure 1. Logo for Saint Francis Service Dogs
Location
Surrounded by the scenic Blue Ridge Mountains in
Roanoke, Virginia USA, sits one of the area’s most extraordinary treasures: the beautiful 18-acre-campus and
training center of Saint Francis Service Dogs.
Mission
SAINT FRANCIS SERVICE DOGS is a non-profit organization whose purpose is to assist children and adults
with disabilities to become more independent and
self- sufficient through partnership with a professionally
trained service dog.
The organization is also committed to promoting the
use and acceptance of service dogs through public and
professional education, providing advocacy for service
dog partners, and supporting the growth of the service
dog industry on a national level.
Background
Established in 1996, Saint Francis Service Dogs started
at the kitchen table of Co-founder Carol Willoughby.
Meetings were initially held in her home. Experienced
trainers were hired to train the organization’s dogs in
their own homes and in borrowed public spaces, such
as churches and vacant retail stores.
Today the Saint Francis Training Center includes a
state-of-the-art kennel facility to house young dogs that
are going through the training program.
Saint Francis Service Dog puppies (mostly Labrador
retrievers and golden retrievers) start their journey at
only eight weeks old. All pups are tested and carefully
selected for health, temperament and trainability. Then
they are taken into the homes of volunteer puppy raisers.
Over the next year the puppies are taught obedience and
task work. They learn to be comfortable and confident
in a variety of public settings. Many puppies also receive
a substantial part of their training at Bland Correctional
Facility, a prison where they are placed with carefully
screened inmates. The pups raised in prison are regularly
rotated into the homes of volunteers so that they can be
exposed to the sights, sounds, smells and distractions
typical in public environments. The pups spend their
2nd year with Saint Francis staff trainers. At the end of
approximately two years of training and upon passing
27
four levels of testing, a graduation ceremony is held for
the teams that have been matched. Each has a unique
story to tell.
Since its inception, Saint Francis Service Dogs has
raised and trained dogs to assist children and adults who
have a variety of physical and mental disabilities.
A recently-established program places service dogs
with United States military veterans who have combatrelated injuries. In addition, Facility Dogs are trained to
help in institutional settings including a school for children
with autism and a hospital rehabilitation center. Like all
Saint Francis Service Dogs, Facility Dogs go through two
years of training before they graduate. They live with their
handler/owners and accompany them to work at their
facility. Facility Dogs are unique because, unlike Service
Dogs who work for one partner, Facility Dogs work with
many different people within their facility.
Overview
Formed in 1996, Saint Francis Service Dogs is the largest service dog organization in the state of Virginia and
is accredited by Assistance Dogs International (ADI).
ADI is a coalition of not-for-profit assistance dog organizations. The purpose of ADI is to improve the areas
of training, placement, and utilization of assistance dogs,
staff and volunteer education, as well as educating the
public about assistance dogs, and advocating for the
legal rights of people with disabilities partnered with
assistance dogs.
“Accreditation is the ultimate validation of the quality of
work we do here in Roanoke,” said Saint Francis Service Dogs
Executive Director Cabell Youell. “We have an outstanding
staff and an extremely dedicated group of volunteers. Every
one of them believes in the value and importance of our
mission,” she said.
“Saint Francis is a shining example of how a service dog
organization should operate,” said the ADI Assessor. “Not
only does the organization meet the criteria, but in many
cases they set the gold standard.”
Over the years, Saint Francis has placed many professionally trained service dogs to assist people with
a wide range of disabilities, including autism, cerebral
palsy, joint and/ or muscular diseases, multiple sclerosis,
brain injury, paralysis, Parkinson’s, rheumatoid arthritis,
and many other disabling conditions.
It takes two years and costs up to $25,000 to train one
service dog. Saint Francis absorbs this cost and does not
charge for service dogs.
Presently, Saint Francis places 10-15 service dogs per
year in their service area, which includes the entire state
of Virginia as well as the area within a three hour drive
of Roanoke, Virginia.
The goal is to place up to 25 service dogs per year
while maintaining their trademark personalized training
and attention to each individual partnership.
Saint Francis is not state or federally funded and does
not receive insurance reimbursements. The organization
relies entirely on grants, fundraisers, and private donations from individuals and corporations to fulfill its goal
of serving people with disabilities. A committee made
up of professionals in health care, education and canine
training carefully screens candidates. Once qualified, each
candidate is then given a dog without charge.
28
My Story: The World of Difference Service
Dogs Can Make
Carol Willoughby
It all began for me in 1986, when I got my first service
dog, Booker. I’ve been disabled since my early 20’s due to
severe rheumatoid arthritis. When I got Booker, he changed
my life.
It’s frustrating to drop a crutch, a pen, a hairbrush, or a
book and not be able to pick it up. It’s frightening to imagine
falling with no one around and no way to get the phone to
call for help. Booker gave me the gift of independence. Having spent more than a decade battling severe rheumatoid
arthritis and undergoing numerous joint replacements, I
was elated to have a dog to help me with these physical
tasks and to serve as my arms and legs. Yet, he did so much
more. He restored my self-confidence, helped me raise two
sons, motivated me to start a business and helped shape the
attitudes of thousands of school children through Ability
Awareness programs and service dog demonstrations.
In 1986, my magnificent golden retriever transformed
my life and the lives of my family. Two years later, Booker
became the first “privately trained” service dog to win the title
National Service Dog of the Year. The media attention that
followed changed my life even more. Along with publicity
came requests to do speaking engagements, to talk about
service dogs and the difference Booker had made in my life.
Everywhere Booker and I traveled, we met adults and children
who could benefit from a service dog. This was when I first
began to see how many people needed service dogs. The
number was enormous and the need was not being met.
With Booker to motivate me every day, in 1996, I started
Saint Francis Service Dogs to help meet that need.
I clearly recognized the value a top-quality service dog
organization would bring to my own state; and in1996,
Saint Francis Service Dogs became a reality. Its purpose
was to provide trained dogs for people who needed them
free-of-charge. Saint Francis would raise and train the dogs
to perform more than 100 different tasks helpful to daily
living. These include opening and closing doors, retrieving
the phone, fetching medicine, drinks or food from the
refrigerator, turning lights on or off, picking up dropped
or unreachable items and alerting another person to help
in emergencies. In addition to providing physical help, the
dogs offer emotional support as they assist and motivate
their partners.
A study published in JAMA—The Journal of the
American Medical Association—that same year offered
scientific evidence of the benefits of service dogs in society
[1]. It verified that service dogs decrease medical costs and
increase well-being and productivity for individuals with
disabilities. The study, entitled “The Value of Service Dogs
for People with Severe Ambulatory Disabilities”, showed that
over the 8-10 year working life of a service dog, $60,000 $80,000 per individual may be saved, with a 68% reduction
in human-care hours.
Thus the National Service Dog Award I received in 1988
launched a far-reaching mission, one I would never have
imagined at the time.
The need for service dogs is tremendous because there are
an estimated 34.2 million people in the USA, or 17.5%, that
have a functional limitation. Of that number, it is estimated
that about 10% could benefit from service dogs.
Booker proved to me that life holds a unique purpose
for each and every one of us. Working together restored my
confidence. He taught me that I could live beyond imposed
limitations. Gradually, he led me to discover how others
with disabilities could experience the same power of hope,
dignity and independence that I experienced daily with
a service dog by my side. I feel rewarded every day of my life
by seeing the joy Saint Francis service dogs bring to their
partners. Thanks to Booker, I never lost hope.
Today I am blessed to have another service dog to help
me. Midas is a golden retriever trained by Saint Francis. With
Midas beside me in the community, everyone I see takes
a moment to smile and say hello. At home, I feel much
more secure knowing Midas is there in an emergency or
to help with anything I need. Midas makes life fun, safer
and more interesting.
He also adds his own special personality to the happiness
felt in our home. My family enjoys peace of mind knowing
that I am never alone. I always have Midas to help with tasks,
such as opening and closing doors, picking up anything
I drop, or carrying items. Plus, the phone is never beyond
reach because Midas quickly brings it to me.
Whether or not I give him a command, he tries to
anticipate what I will need. Quietly, he watches. He listens.
He waits. I awaken in the morning feeling his stare. Midas
sits on his haunches, eyes glued to mine. He has already
gently placed my telephone next to me. How long has he
been waiting? I have no idea. He does not nudge me, bark,
lick or whimper. He simply waits. Loyal and loving, he waits
for a command. His very essence in my life boosts my spirit
every moment of each day.
One of Midas’ favorite jobs requires him to bump the
automated-door button at the shopping mall. Standing
upright on his back legs and placing his front paws gently
on the wall, he gives the button a swift tap with his nose.
Midas always seems especially pleased with his own
nose-power as the wide mall doors open immediately for
us. Then his bright eyes gleam with satisfaction. Midas
tilts his head sideways and flashes me a totally amazed
grin, looking to me for approval - and maybe a treat, too.
Obeying my verbal cue of either Left or Right, Midas swings
gracefully to the correct side of my wheelchair. As we enter
the mall together, it’s easy to see why he is the service dog
of my dreams.
Figure 2. Carol Willoughby holding an 8-week-old golden retriever going to the prison for training, with Niki
Voudren, Saint Francis Staff Member
29
BIO:
Figure 3. Jake Jones and Saint Francis Service Dog Bodie,
bumping automated door button on command
Figure 4. Carol Willoughby & Midas outside the Saint
Francis Service Dogs Kennel
References
1. Allen K, Blascovich J. The value of service dogs for
people with severe ambulatory disabilities. JAMA 1996; 275:
1001-1006
Carol Willoughby became an advocate for people
with disabilities in the early 1970’s after being diagnosed
with rheumatoid arthritis at age 22.
Her first service dog, a privately-trained golden
retriever named Booker, came into her life in 1986.
Booker restored her dwindling self-confidence, assisted
with daily tasks, provided her husband with peace of
mind, and helped raise two sons. The difference Booker
made in Carol’s life inspired her to establish the nonprofit Saint Francis Service Dogs at her kitchen table in
1996. She served as executive director in a volunteer
capacity for 5-years, until the organization could hire
paid staff and raise enough money to buy land for
a training facility.
She has received state and national awards from the
Arthritis Foundation, a national award from the Delta
Society, and the Woman of Achievement Award from
the YWCA of the Roanoke Valley.
Although Booker died just 3-days prior to the grand
opening celebration of Saint Francis Service Dogs, he
received a posthumous award at Virginia Tech and
became the namesake of the annual award honoring
exceptional service dog teams. The Booker Willoughby Awards have been presented every spring since
1997 by Omega Tau Sigma Veterinary Fraternity and
The Virginia-Maryland Regional College of Veterinary
Medicine. Booker’s portrait hangs in the lobby of the
veterinary teaching hospital, where he continues to
increase awareness of the Human-Animal Bond and
the important work of service dogs.
Today, Carol enjoys writing short stories and articles
and is writing her memoir. Her short story, “Amanda’s
Triumphant March,” is featured in Chicken Soup for the
Soul: Children with Special Needs. She lives in Roanoke,
Virginia with her husband and best friend of forty-four
years, Doug Willoughby, and her service dog Midas.
Correspondence address:
SAINT FRANCIS SERVICE DOGS
8232 Enon Drive, Roanoke, Virginia, USA
Tel. +1 540-342-3647
E-mail: [email protected] (Carol Willoughby)
(Cabell Youell, Executive Director)
Website: www.saintfrancisdogs.org
Received: 20.05.2013
Reviewed: 31.05.2013
Accepted: 10.06.2013
Figure 5. Carol Willoughby and Midas
ISSN 2080-2021
PRZEDMIOT FAKULTATYWNY DLA STUDENTÓW
WYDZIAŁU WYCHOWANIA FIZYCZNEGO:
„PODSTAWY NUTRICJOLOGII SPORTOWEJ”
Facultative subject for students of the Faculty of Physical Education:
“The basis of nutrition in sport”
ANDRZEJ SZPAKOW B, D, E
Katedra Medycyny Sportowej i Rehabilitacji, Państwowy
Uniwersytet im. Janka Kupały w Grodnie, Białoruś.
Streszczenie
Nauka w szkole wyższej jest okresem powstawania nowych zasad zachowania. Oddzielenie od rodziców, wpływ nowego
środowiska przyczyniają się do tworzenia nowych zachowań, w tym w zakresie odżywiania. Pięcioletnie doświadczenia wykorzystania na Wydziale Wychowania Fizycznego autorskiego programu przedmiotu fakultatywnego „Podstawy żywienia w
sporcie – nutricjologia sportowa” pokazały, że jest on skuteczny w tworzeniu wiedzy na temat odpowiednich diet w ramach
żywienia w sporcie. Celem przedmiotu fakultatywnego, wprowadzonego w programie nauczania na ostatnim roku na Wydziale
Wychowania Fizycznego, jest przekazanie wiedzy na temat odpowiedniej, zrównoważonej diety, wykorzystanie tej wiedzy w
celu zapobiegania różnego rodzaju dysfunkcjom organizmu, nauka opracowania programu prawidłowego i adekwatnego
żywienia sportowca zależnie od okresu treningu, w okresie szkolenia lub zawodów sportowych czy okresu regeneracji. Studenci,
którzy zdecydują się wybrać ten przedmiot fakultatywny (i zwykle jest to większość grup) uczą się umiejętności wymaganych
w praktyce, a dotyczących rozwiązania kwestii nowoczesnych podejść żywieniowych w sporcie. Każdy student przygotowuje
indywidualną ocenę stanu odżywienia na platformie edukacyjnej „Moodle” (e-learning). Używany jest oryginalny program
komputerowy weryfikacji i edukacji, który opiera się na indywidualnej pracy studentów. Wiedza studentów na temat zasad
racjonalnego żywienia jest ewaluowana i korygowana.
Słowa kluczowe: przedmiot fakultatywny, studenci, sport, nutricjologia
Summary
The period of studying at a higher school is the time of creating new behavioral patterns. Separation from parents and the
influence of a new social environment both contribute to the changes in our behavior including our nutritional habits. Five-year
experience of conducting the authorial facultative subject entitled ‘The basis of nutrition in sport’ has shown its effectiveness
in creating proper diets in sport. The aim of the subject, introduced during the final year at the Faculty of Physical Education,
is to teach about proper and balanced diets and using this knowledge in order to prevent different body dysfunctions. It is
also to teach how to work out a suitable and adequate nutritional program for a sportsman for a particular period of training
or during the competitions or regeneration. Students who decide to choose the subject (usually it is the majority of groups)
acquire the abilities necessary in practice and the ones which refer to solving various aspects of modern attitudes towards
nutrition in sport. Each student prepares his/her own individual evaluation of the condition of nutrition on the educational
platform named ‘Moodle” (e-learning). An original educational and verifying computer program is being used which is based
on the students’ individual work. Their knowledge on the principles of proper nutrition is evaluated and corrected.
Keywords: facultative subject, students, sport, nutrition.
Puls Uczelni 2013, 7, 2: 30-32
Andrzej Szpakow - Przedmiot fakultatywny dla studentów wydziału wychowania fizycznego:
„Podstawy nutricjologii sportowej”
Wstęp
Wyniki badań z zakresu epidemiologii żywieniowej
potwierdzają role żywienia w utrzymaniu prawidłowego stanu zdrowia człowieka. Istotny jest poziom
spożycia białka, tłuszczu i węglowodanów, będących
źródłem energii, której nadmiar lub niedostatek może
być jedną z przyczyn chorób cywilizacyjnych [1, 2].
Okres nauki w szkole wyższej to czas powstawania
nowych zasad zachowania. Oddzielenie od rodziców,
wpływ nowego środowiska przyczyniają się do
tworzenia nowych zachowań, w tym odżywiania [3].
Doświadczenie wykładania dyscyplin medycznych na
Wydziale Wychowania Fizycznego pokazuje niedostateczny poziom przygotowania studentów do oceny
aktualnego żywienia studenta sportowca i korekty
stanu odżywiania. Monitorowanie zdrowia i sposobu
odżywiania się ponad 500 studentów sportowców,
500 studentów z innych wydziałów i 500 zawodników,
którzy zaprzestali regularnych ćwiczeń sportowych,
potwierdziło niski poziom świadomości wśród młodych ludzi dotyczący aspektów żywienia.
Młodzież jest szczególnie podatna na skutki nieprawidłowego żywienia, a niedobory pokarmowe
w tym okresie życia mogą wywierać ujemny wpływ na
jej późniejsze życie. W procesie nowoczesnej edukacji
prozdrowotnej studentów sportowców istnieje potrzeba wprowadzenia na różnych poziomach kształcenia
programów edukacyjno-profilaktycznych [3].
Celem przedmiotu fakultatywnego, wprowadzonego w programie nauczania na ostatnim roku na
Wydziale Wychowania Fizycznego, jest przekazanie
wiedzy na temat odpowiedniej, zrównoważonej diety, wykorzystanie tej wiedzy w celu zapobiegania
różnego rodzaju dysfunkcjom organizmu, nauka
opracowania programu prawidłowego i adekwatnego
żywienia sportowca, zależnie od okresu treningu,
w okresie szkolenia lub zawodów sportowych czy
okresu regeneracji.
Edukacja żywieniowa studentów sportowców na
podstawie programu przedmiotu fakultatywnego
„Nutricjologia sportowa”
Nie ulega wątpliwości, że styl życia i właściwie
dobrany sposób żywienia studentów sportowców
to najważniejszy, najbezpieczniejszy i najmniej
kosztowny sposób zapobiegania chorobom i stanom
patologicznym. Stąd zalecana w prewencji tych zjawisk
interwencja behawioralna ma na celu zmianę stylu
życia w kierunku prozdrowotnym głównie poprzez
racjonalizacje sposobu żywienia. Studenci, którzy zdecydują się wybrać przedmiot fakultatywny „Podstawy
żywienia w sporcie – nutricjologia sportowa” (i zwykle
jest to większość grupy) uczą się umiejętności wymaganych w praktyce, a dotyczących rozwiązania kwestii
nowoczesnych podejść żywieniowych w sporcie.
Wraz z ogólnymi problemami fizjologii i higieny
żywienia przekazywana jest wiedza na temat podstaw żywienia w sporcie, charakterystycznych diet
sportowych, wymagań dotyczących ich opracowania,
kwestii nadmiernego żywienia i otyłości, zawierająca
31
praktyczne porady dotyczące dietetyki, obniżania
i podwyższania masy ciała w poszczególnych dyscyplinach sportowych.
Znaczna część materiału teoretycznego poświęcona jest suplementacji w sporcie, granicom jej
stosowania, zasadom stosowania produktów sportowych o wysokiej wartości biologicznej [4]. Część
wykładów poświęcona jest kształceniu nawyków
żywieniowych w różnych dyscyplinach sportowych
zgodnie z nowoczesną klasyfikacją sportową. Wśród
poszczególnych zagadnień przedstawia się klasyfikację stanu odżywienia i jego relację do rzeczywistego
stanu zdrowia sportowca.
Każdy student przygotowuje indywidualną
ocenę stanu odżywienia na platformie edukacyjnej
„Moodle“ (e-learning). Stosowany jest w tym celu
oryginalny program komputerowy służący do weryfikacji i edukacji, który wymaga indywidualnej pracy
studentów. W związku z tym, że konieczna jest ocena
stanu odżywienia, przeprowadzamy ją na podstawie
unifikowanej metody. Stan odżywienia - to aktualny
stan, w jakim znajduje się zespół cech morfologicznych, biochemicznych, czynnościowych organizmu
zależnych od ilości i rodzaju dostarczanego pożywienia. Innymi słowy - to poziom zdrowia w zależności
od poprzedniego odżywiania się.
Metody stosowane dla oceny sposobu żywienia
podzielono na: ilościowe i jakościowe. Ocena ilościowa
żywienia faktycznego przeprowadzona z wykorzystaniem 24–godzinnego wywiadu (3–dzienny rozkład
pokarmowy, przy tym 1 dzień – wolny od stałej pracy).
Wielkość dań oceniona za pomocą „Albumu żywności
i dań”, rozpracowywanego przez Instytutu Żywności
i Żywienia w Warszawie. Przy ocenianiu zestawu żywienia przeprowadzone podsumowanie i porównanie
z poleconymi wskaźnikami racji pokarmowej oraz
energetycznej [5-7]. Dane ilościowe zebrane w trakcie
wywiadu żywieniowego są wprowadzane do komputerowych programów żywieniowych (np. FOOD 2)
i w ten sposób uzyskiwane są informacje o wartości
energetycznej diety, zawartości białka (roślinnego,
zwierzęcego), poszczególnych aminokwasów, węglowodanów (prostych i złożonych), tłuszczu ogółem,
poszczególnych kwasów tłuszczowych, witamin,
składników mineralnych oraz wody.
Oceny jakościowej żywienia dokonuje się dla
uzupełnienia wyników pod kątem: liczby spożytych
posiłków, przerw miedzy posiłkami, obecności w jadłospisach wybranych grup produktów i wartości
odżywczych. Na podstawie dobranego kwestionariusza
proponowano dosyć łatwe i szybkie stwierdzenie, czy
jadłospis był prawidłowo skomponowany i czy tryb
żywienia (częstość i regularność spożywania posiłków,
występowania produktów spożywczych będących
źródłem określonych składników odżywczych) był
właściwy.
Na podstawie rodzaju i częstotliwości spożywania
określonych produktów oblicza się indeksy żywieniowe [8] (np. Nutrition Pattern Index). Ocenę jakości
dobowej lub przeciętnej tygodniowej racji pokarmowej
można np. zastosować w skali ilościowej (punkty)
32
Andrzej Szpakow - Przedmiot fakultatywny dla studentów wydziału wychowania fizycznego:
„Podstawy nutricjologii sportowej”
i jakościowej (zadowalająca, miernie zadowalająca,
niezadowalającą).
Przy ocenianiu zestawu żywienia przeprowadzono podsumowanie i porównanie z poleconymi
wskaźnikami racji pokarmowej oraz energetycznej
[7]. Wiedza studentów na temat zasad racjonalnego
żywienia jest ewaluowana i korygowana.
Andrzej Szpakow
Katedra Medycyny Sportowej i Rehabilitacji
Państwowy Uniwersytet im. Janki Kupały w Grodnie
ul. E. Orzeszkowej 22, 230023
Tel. +375 (152) 754908
Wnioski
Studenci sportowcy mają wyższy poziom wiedzy
żywieniowej w porównaniu z rówieśnikami z innych
kierunków, ale jest on nadal niewystarczający.
Dążenie do osiągania wysokich wyników w sporcie
wymaga ostrożnego podejścia do zdrowia jednostki,
które może być regulowane przez specjalne diety lub
skorygowany tradycyjny sposób odżywiania.
Sportowiec może uzyskać informację od trenera
lub poprzez samokształcenie. Ukierunkowane badania
lekarskie i żywieniowe także wprowadzają pewne
elementy wiedzy o żywieniu.
Autorski program przedmiotu fakultatywnego
„Podstawy żywienia w sporcie – nutricjologia sportowa” pokazał, że jest on skuteczny w tworzeniu wiedzy
i edukacji żywieniowej w sporcie.
Piśmiennictwo
1. Bulicz E. Potęgowanie zdrowia: czynniki, mechanizmy
i strategie zdrowotne. Radom: Wydawnictwo Politechnika
Radomska; 2003.
2. Kolarzyk E. Wybrane problemy Higieny i ekologii człowieka.
Kraków: Wydawnictwo UJ; 2008.
3. Celejowa I. Żywienie w sporcie. Warszawa: Wydawnictwo
Lekarskie PZWL; 2008.
4. Maughan RJ, Burke LM. Żywienie a zdolność do wysiłku
(Nutrition for Sports Performance). Krakow: Wydawnictwo
Medicina Sportiva; 2000.
5. Kunachowicz H, Nadolna I, Przygoda B, Iwanow K.
Tabele składu i wartości odżywczej żywności. Warszawa:
Wydawnictwo Lekarskie PZWL; 2005.
6. Biesalski HK, Grimm P. Żywienie. Atlas i podręcznik.
Wrocław: Wydawnictwo URBAN & PARTNER; 2012.
7. Jarosz M, Bułhak-Jachymczyk B. Normy żywienia człowieka.
Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL; 2008.
8. Szpakow A. Rozpowszechnienie programów diagnostycznych, edukacyjno-prozdrowotnych i kształcenie
zdrowia wśród nastolatków. Family Medicine & Primary
Care Review 2006; 8 (2): 341–346.
ISSN 2080-2021
OPERACYJNE I NIEOPERACYJNE METODY
POWIĘKSZANIA BIUSTU
Surgical and non-surgical methods of breasts enlargement
IZABELA WRÓBLEWSKA B, E, F
KAROLINA CHILICKA-JASIONOWSKAB, E, F
Instytut Kosmetologii, Państwowa Medyczna Wyższa
Streszczenie
Od najdawniejszych czasów kobiece ciało budziło powszechne zainteresowanie, również wśród artystów. Odgrywało ono istotną
rolę w dziejach historii, a spojrzenie na nie zmieniało się wraz z panującymi modami. Jednym z najistotniejszych atrybutów
kobiecości są piersi, które w związku z tym w szczególny sposób traktowane są przez same kobiety, ale także przez społeczeństwo. Z różnych powodów piersi mogą ulegać zmianom i deformacjom, albo, ze względów zdrowotnych, amputacjom, co
powoduje, że poddana operacjom kobieta traci pewność siebie i pozostaje z dyskomfortem fizycznym i psychicznym, który
rzutuje na jej całościowe funkcjonowanie. Dzisiejsza chirurgia plastyczna stara się sprostać oczekiwaniom kobiet, które chcą
poprawić swój wgląd. Różnorodność dostępnych współcześnie operacyjnych i nieoperacyjnych metod skutkuje w większości
przypadków satysfakcjonującym rozwiązaniem problemu. Biust można więc pomniejszyć, powiększyć, a także zrekonstruować
w tak dobrany indywidualny sposób, że z ostatecznego rezultatu jest zadowolona sama pacjentka, ale także jej najbliżsi, a skutki
uboczne przeprowadzonych zabiegów są zniwelowane do minimum. Panujący powszechnie kult pięknego ciała skłania kobiety
do poprawy tego, co jest według nich mało idealne i co powoduje u nich brak akceptacji. Operacje mogą mieć różnorodny
charakter. Dla osób, które nie zdecydują się na metodę operacyjną, medycyna estetyczna stworzyła alternatywę zwiększenia
gruczołu piersiowego dzięki zastosowaniu kwasu hialuronowego.
Słowa kluczowe: powiększanie biustu, implant, silikon, Macrolane™, kwas hialuronowy
Summary
From the earliest times females body had aroused interest also among artists. It played an important role in history and
view has been changing with the fashion rules. One of the most important attributes of womanhood are breasts, which are
treated in a special way by women, but also by society. Because of various reasons bust may be changed, deformed or from
health consideration amputated, which cause that woman who was operated lose her self-confidence and feel physical and
psychical discomfort which has an impact for its overall performance. Today plastic surgery is trying to meet the challenge of
women who want to improve their visibility. The variety of modern surgical and non- surgical methods brings results that are
a satisfactory solution to the problem. Bust can be reduced, enhanced and also reconstruction in an individual way, that the
final result is pleasing to the patient but also to the friends and side effects of the operation are minimized. Cult of the beautiful
body prompt women to improve their not perfect beauty and causes a lack of self-acceptance. Operations may have varied
nature. To those who don’t want to use operation methods, aesthetic medicine have other treatment using hyaluronic acid
to enhance volume of mammary gland.
Keywords: breasts enlargement, implants , saline, silicone, Macrolane™, hyaluronic acid
Puls Uczelni 2013, 7, 2: 33-35
34
Izabela Wróblewska, Karolina Chilicka-Jasionowska - Operacyjne i nieoperacyjne metody powiększania biustu
Chirurgia plastyczna jest działem chirurgii ogólnej
i zajmuje się zmniejszaniem lub usuwaniem zniekształceń, takich jak: blizny, pourazowe ubytki tkanek itd. [1].
Pierwsze, plastyczne ingerencje w ciało ludzkie były
wykonywane w starożytnym Egipcie, a także w Indiach
i służyły przede wszystkim osobom okaleczonym.
Wykonywano wówczas u pacjentów, metodą autoprzeszczepu rekonstrukcję nosów, co nie przynosiło
spektakularnych rozwiązań, ale powodowało poprawę
samopoczucia i wyglądu osób, które straciły tę część
twarzy w wyniku chorób czy okaleczeń. Podejmowano
także pierwsze próby powiększania biustu. Jednak
pierwsze dokumenty potwierdzające wykonanie tego
typu operacji pochodzą z 1985 roku, kiedy to chirurg
Vincent Czerny podjął się próby powiększania piersi.
Postanowił on zrekonstruować pierś u pacjentki, która
przeszła zabieg mastektomii poprzez uzupełnienie
braku gruczołu przeszczepionym z okolicy lędźwiowej
tłuszczakiem.
Późniejsze lata przyniosły rozwój metod transplantologicznych, a także wprowadziły różnego rodzaju sposoby powiększania biustu. Używano w tym
celu między innymi parafiny, szklanych kulek, gąbek
poliwinylowych oraz olejów silikonowych. Jednakże
wykorzystanie tego typu materiałów, prowadziło do
powstawania stanu zapalnego i różnego rodzaju powikłań [2]. Stąd na przełomie 1961 i 1962 roku Thomas
Cronin i Frank Gerow zdecydowali się po raz pierwszy
na użycie protez silikonowych.Silikony nie występują
w naturze, zostały po raz pierwszy zsyntetyzowane
w 1900 roku.Wtedy też powstał opisujący je termin,
a ich rozpowszechnienie było spowodowane dosyć
niską toksycznością oraz odpornością na biodegradację [3].
Wytworzenie silikonu spowodowało znaczny
rozwój chirurgii estetycznej i dlatego też początek XX
wieku jest uznawany za okres największego rozkwitu
tej dziedziny medycyny. Ten „złoty okres” trwa do dziś,
co skutkuje tym, że z roku na rok, niezależnie od płci,
rośnie liczba osób zainteresowanych poprawą swojego
wyglądu zewnętrznego. Chęć korygowania wyglądu
stała się akceptowalną normą i nie jest już tematem
tabu, a do jednych z najczęściej wykonywanych zabiegów należy powiększanie piersi. Zabieg ten dotyczy
przede wszystkim kobiet, ale wśród grupy zainteresowanych znajdują się także mężczyźni, szczególnie
osoby trenujące kulturystykę, u których następuje
nierównomierny wzrost tkanki mięśniowej. Obecnie
rocznie w Stanach Zjednoczonych wykonuje się ponad
300 tysięcy operacji powiększania piersi, co świadczy
o rozmiarze zjawiska. Najczęstszą przyczyną korekty
biustu jest ich niezadawalający pacjenta rozmiar lub
utrata jędrności (np. po ciąży) [4]. Do zabiegów nadal
stosuje się silikony, czyli alkilo- i arylopolisiloksany, które
są syntetycznymi polimeremi krzemoorganicznymi.
Ich łańcuchy utworzone są z atomów krzemu i tlenu,
a pozostałe wartościowości krzemu są związane z rodnikami organicznymi, najczęściej metylowym [5].
Niektóre źródła sugerują, iż implanty silikonowe
mogą mieć związek ze zwiększonym ryzykiem zachorowalności na raka piersi lub występowaniem chorób
autoimmunologicznych. Jednak wyniki badań epidemiologicznych pozwalają na stwierdzenie, iż nie ma
bezpośredniego związku pomiędzy implantami piersi
a chorobami tkanki łącznej [6]. Wśród zalet zastosowania
implantów z silikonami można wyróżnić to, iż nadają
naturalny wygląd i są bardziej szczelne niż implanty
wypełnione solą fizjologiczną. Mają one niestety także
swoje wady, do których należy niewchłanianie silikonu
przez organizm ludzki, konieczność natychmiastowego
usunięcia i/lub wymiany wkładki w przypadku wycieku
żelu silikonowego oraz nieprzejrzystość silikonu dla
promieni rentgenowskich, co powoduje trudności
w odczycie badań mammograficznych [7].
Alternatywą dla wkładek silikonowych są implanty
zawierające sól fizjologiczną [4]. Zostały one wprowadzone
do zabiegów w 1965 roku. Ich zaletą jest przejrzystość
dla promieni rentgenowskich i wchłanialność zawartości
w momencie uszkodzenia wkładki. Do głównych wad
należy mniejsza niż implantów silikonowych szczelność
oraz mniej naturalna konsystencja [7].
W operacjach plastycznych piersi wyróżnia się cztery
rodzaje cięć chirurgicznych, dzięki którym wprowadzone są implanty. Wymienia się tu cięcie wykonywane
pod pachą (metoda endoskopowa), cięcie w pępku
(metoda endoskopowa), cięcie w fałdzie piersiowym
i cięcie wokół brodawki [8].
Dla osób, które z różnych przyczyn nie chcą
poddać się operacyjnemu zabiegowi powiększania
biustu, medycyna estetyczna wychodzi naprzeciw
proponując zabiegi nieoperacyjne z wykorzystaniem
Macrolane™. Jest to, oparty na technologii NASHA™
(Stabilized Non-AnimalHyaluronicAcid) żel kwasu hialuronowego [9]. Stosowany w opisywanym zabiegu
kwas jest pochodzenia niezwierzęcego, dzięki czemu
ryzyko wystąpienia niepożądanych reakcji alergicznych jest praktycznie wyeliminowane. Zabieg, który
trwa około 30-60 minut, wykonuje się przy użyciu
miejscowego znieczulenia, co pozwala pacjentowi na
natychmiastowy powrót do codziennego życia. Tak
szybki powrót do funkcjonowania nie jest możliwy
w przypadku operacyjnego powiększania biustu, po
którym okres rekonwalescencji może być różny i jest
zależny od wielu egzo- i endogennych czynników
[10]. Stosowanie kwasu hialuronowego nie jest jednak
metodą permanentną. Preparat ulega biodegradacji,
czyli samoistnemu biologicznemu rozpadowi. W organizmie utrzymuje się od 12 do 24 miesięcy, co jest
zależne od stanu piersi pacjenta, jego wieku oraz stylu
życia. Przeprowadzone badania wykazały, iż po 12
miesiącach absorpcja Macrolane™ wynosi około 50%,
dlatego po pewnym czasie zabieg należy powtórzyć
poprzez dostrzyknięcie preparatu [11].
Do najważniejszych korzyści wynikających z zastosowania kwasu hialuronowego zalicza się: bardzo małe,
bo około 2 mm blizny, długotrwały i naturalny efekt,
jednoczesne powiększenie i ujędrnienie biustu oraz
szybki powrót do pełnosprawności [12]. Dodatkowo
jednorazowe wstrzyknięcie w jedną pierś od 100 do
120 ml preparatu powoduje zwiększenie się rozmiaru
biustu o jeden numer. Jak każdy zabieg metoda ta
może nieść ze sobą skutki uboczne, takie jak: ból,
Izabela Wróblewska, Karolina Chilicka-Jasionowska - Operacyjne i nieoperacyjne metody powiększania biustu
gorączka, stan zapalny, obrzęk, zasinienie czy guzki
[11]. Dlatego też pacjent, u którego takie dolegliwości
się pojawią powinien niezwłocznie skonsultować się
z lekarzem, który wykonywał zabieg.
Niezależnie od tego, czy pacjent, po konsultacji
z lekarzem, wybierze operacyjną czy też nieoperacyjną metodę powiększania biustu, każda z nich ma
za zadanie polepszenie jakości jego życia. Wydaje się
jednak, że jedynie implanty silikonowe są w stanie
dać efekt powiększenia gruczołu piersiowego nawet
o kilka rozmiarów.
Chirurgia plastyczna i medycyna estetyczna w XXI
wieku są w stanie spełnić wymagania poprawy urody
i skorygować defekty ludzkiego ciała. Powinny być zatem, w uzasadnionych przypadkach, wykorzystywane
w praktyce lekarskiej.
mgr Karolina Chilicka-Jasionowska
Państwowa Medyczna Wyższa Szkoła Zawodowa
w Opolu
ul. Katowicka 68
45-060 Opole
Tel. +48 77 44 10 882
Piśmiennictwo
1. Carlson K, Eisenstat S, Ziporyn T. Harwardzka encyklopedia
zdrowia kobiety. Warszawa: Prószyński i S-ka; 1997: 19.
2. Champaneria MC, Wong WW, Hill ME, Gupta SC. The
evolution of Breast Reconstruction: A Historical Perspective. World J Surg 2012;36:730-742.
3. Carruthers A, Carruthers J. (red. A. Kaszuba) Metody
wypełniania tkanek miękkich stosowane w kosmetologii.
Wrocław: Elsevier; 2012.
4. Hunstad JP, Webb LS. Subfascial Breast Augmentation: A Comprehensive Experience. Aesthetic Plast Surg
2010;34 (3):365-373.
5. Gajos A. Silikony. [cyt. 11.04.2013] Dostępny na URL:
http://www.wydawnictwoapteka.pl/files/UserFiles/
File/maj-pdf/30-31.pdf
6. Kjøller K, Friis S, Mellemkjaer L, McLaughlin JK, Winther
JF, Lipworth L et al. Connective tissue disease and other
rheumatic conditions following cosmetic breast implantation in Denmark. Arch Intern Med 2001;161(7):973-979.
7. Rohrich R, Reece E. Saline versus Silicone-what are the
facts? Plast Reconstr Surg. 2008; 121(2): 669-672.
8. Fanous N, Tawilé C, Brousseau VJ. Minimal inframammary incision for breast augmentation. Can J Plast Surg
2008; 16(1):14-17.
9. Heden P, Sellman G, Wachenfeldt M, Olenius M, Dan
Fagrell. Body shaping and volume restoration: the role of
hyaluronic acid. Aesthetic Plast Surg 2009;33:274-282.
10. McClave MJ. Is breast augmentation using hyaluronic
acid safe? Aesthetic Plast Surg 2010;34:65-68.
11. Bottaro Criado DA, Del Campo Braojos F, dos Santos
Torres U, Pontes Muniz M. Aesthetic breast augmentation with hyaluronic acid: imaging findings and
implications for radiological assessment. Radiol Bras
2012; 45(3): 181-183.
12. Czym jest Macrolane™? [cyt. 11.04.2013] Dostępny na
URL: http://www.arsestetica.pl/macrolane/
35
36
Regulamin ogłaszania prac w Kwartalniku PULS UCZELNI
Regulamin ogłaszania prac
w Kwartalniku
PULS UCZELNI
D- interpretacja danych (data interpretation)
E- przygotowanie maszynopisu (manuscript preparation)
F- opracowanie piśmiennictwa (literature search)
G- pozyskanie funduszy (funds collection)
Kwartalnik PULS UCZELNI jest recenzowanym czasopismem naukowym,
adresowanym do studentów, absolwentów oraz pracowników wyższych
szkół medycznych.
Naszą misją jest stworzenie platformy współpracy oraz wymiany informacji,
myśli i doświadczeń z zakresu pielęgniarstwa, położnictwa, fizjoterapii,
kosmetologii i zdrowia publicznego.
Redakcja przyjmuje do druku prace w języku polskim i/lub angielskim.
Publikowane są one w następujących działach kwartalnika:
• Prace oryginalne (Original papers)
• Prace poglądowe (Reviews)
• Opisy przypadków (Case reports/studies)
• Sprawozdania (Reports) – ze zjazdów, kongresów, stażów krajowych
i zagranicznych itp.
• Komunikaty (Announcements)
Priorytet w druku mają prace oryginalne oraz publikacje w języku angielskim. Artykuły powinny spełniać standardy i wymagania określone przez
International Committee of Medical Journal Editors, znane jako „Uniform
Requirements for Manuscripts Submitted to Biomedical Journals: Writing
and Editing for Biomedical Publication” (zob. Uniform Requirements for
Manuscripts Submitted to Biomedical Journals [editorial]. N Engl J Med 1997;
336: 309–915; uaktualniona wersja z października 2004 roku dostępna jest
na stronie WWW – http://www.icmje.org/icmje.pdf). Obowiązują również
zasady Dobrej Praktyki Edytorskiej („Consensus Statement on Good Editorial Practice 2004”), sformułowane przez Index Copernicus International
Scientific Committee.
Każda praca jest recenzowana przez dwóch niezależnych Recenzentów,
wytypowanych przez Redakcję –z grona samodzielnych pracowników
naukowych. Redakcja zapoznaje Autorów z tekstem recenzji, bez ujawniania nazwisk recenzentów.
Recenzent może uznać pracę za:
• nadającą się do druku bez dokonywania poprawek,
• nadającą się do druku po dokonaniu poprawek według wskazówek
Recenzenta, bez konieczności ponownej recenzji,
• nadającą się do druku po jej przeredagowaniu zgodnie z uwagami
Recenzenta i po ponownej recenzji pracy,
• nie nadającą się do druku.
Praca może być również odesłana Autorom z prośbą o dostosowanie do
wymogów redakcyjnych. Redakcja zastrzega sobie prawo do dokonywania
koniecznych poprawek i skrótów bez porozumienia z Autorami.
Prawa autorskie (copyright). Praca zakwalifikowana do druku w kwartalniku
staje się własnością PULSU UCZELNI. Praca nie może więc być m.in. publikowana (w całości lub w częściach) w innych wydawnictwach w kraju ani
za granicą bez uzyskania pisemnej zgody Zespołu Redakcyjnego. Wydawca
nabywa na zasadzie wyłączności ogół praw autorskich do wydrukowanych
prac, w tym prawo do wydawania drukiem, na nośnikach elektronicznych,
CD i innych nośnikach oraz w Internecie.
Zasady etyki. Publikowane prace nie mogą ujawniać danych osobowych
pacjentów, chyba że wyrazili oni na to pisemną zgodę (wówczas należy
dołączyć ją do manuskryptu). Prace dotyczące badań, których przedmiotem
jest człowiek i które mogą nieść w sobie element ryzyka, muszą zawierać
oświadczenie, że uzyskano akceptację odpowiedniej komisji bioetycznej.
Również publikacje dotyczące badań doświadczalnych na zwierzętach
muszą zawierać oświadczenie, że badania były zaakceptowane przez
taką komisję. Fakt akceptacji powinien być zaznaczony w pracy w opisie
metodyki badań.
Autor ma obowiązek wykazania (w ramach Piśmiennictwa przesyłanej
pracy), że zna dorobek czasopisma, do którego kieruje swój artykuł. Ma
także obowiązek cytowania przyjętej do druku pracy w innych czasopismach, zgodnie z podejmowaną tematyką. Artykuły Autorów, którzy nie
dostosują się do tych wymagań, nie będą przyjmowane do postępowania
redakcyjnego.
Źródła finansowania pracy i sprzeczność interesów. Autor lub autorzy
powinni podać źródła wsparcia finansowego – nazwę sponsora/instytucji
i numer grantu – jeśli z takiego korzystali. Możliwe jest użycie następujących sformułowań: „Praca wykonana w ramach projektu badawczego
(grantu itp.) nr ..., finansowanego przez ... w latach ...”, „Praca zrealizowana
ze środków uczelnianych (badania własne, działalność statutowa itp.)” lub
„Praca sfinansowana ze środków własnych autora(ów)”. Autor lub autorzy
muszą również ujawnić swoje związki ze sponsorem, wymienionym w pracy
podmiotem (osobą, instytucją, firmą) lub produktem, które mogą wywołać
sprzeczność interesów.
2. Streszczenia w języku polskim i angielskim wraz ze słowami kluczowymi w języku polskim i angielskim (3-6) – do 2000 znaków (ze
spacjami).
Struktura streszczeń prac oryginalnych powinna pokrywać się ze strukturą
tekstu głównego (z wyjątkiem dyskusji). W streszczeniu (Summary) należy
więc wyodrębnić cztery części (dotyczy również opisów przypadków): Wstęp
(Background), Materiał i metody (Material and methods), Wyniki (Results)
i Wnioski (Conclusions).
3. Tekst pracy bez streszczeń wraz z Piśmiennictwem i podanym na końcu
adresem do korespondencji, telefonem, adresem e-mail – do 6600
znaków (ze spacjami).
Piśmiennictwo powinno zawierać wyłącznie pozycje cytowane w tekście
pracy, w którym oznacza się je kolejnymi liczbami w nawiasach klamrowych,
np. [1], [6,13]. To samo dotyczy cytowań umieszczanych w tabelach lub opisach rycin – nadaje się im kolejne numery, zachowując ciągłość z numeracją
w tekście pracy.
Piśmiennictwo należy ograniczyć do niezbędnego minimum. Należy unikać
cytowania abstraktów zjazdowych, a informacje niepublikowane (tzw. informacje własne, doniesienia ustne itp.) nie mogą służyć jako źródło cytatu.
Spis piśmiennictwa umieszcza się na końcu pracy w kolejności zgodnej
z pojawianiem się cytowanych prac w tekście. Jeśli liczba autorów publikacji
nie przekracza 6, podaje się wszystkie nazwiska oraz inicjały (bez kropek).
Jeśli autorów jest 7 lub więcej, wymienia się nazwiska pierwszych trzech,
a po nich zamieszcza skrót„i wsp.”lub„et al.”. Skróty tytułów czasopism muszą
odpowiadać skrótom podawanym w Index Medicus; pisze się je kursywą,
bez kropek. Po podaniu roku wydania stawiamy średnik, po podaniu tomu –
dwukropek, po podaniu stron (od-do) – kropkę. W przypadku wydawnictw
zwartych podaje się: nazwisko redaktora (-ów), inicjały imienia lub imion,
tytuł publikacji pisany kursywą, miejsce wydania, nazwę wydawnictwa, rok
wydania, ewentualnie numery stron.
Poniżej znajdują się przykłady, które należy naśladować:
a) artykuł w czasopiśmie
• Stroup DF, Berlin JA, Morton SC, et al. Meta-analysis of observational
studies in epidemiology: a proposal for reporting. JAMA 2000; 283:
2008-2012.
b) artykuł bez podanych autorów lub organizacja występująca jako autor
• 21st century heart solution may have a sting in the tail. BMJ 2002; 325
(7357):184.
c) artykuł z Internetu (np. z czasopisma w wersji elektronicznej online)
• Thomas S. A comparative study of the properties of twelve hydrocolloid
dressings. World Wide Wounds [serial online] 1997 Jul [cyt. 3.07.1998].
Dostępny na URL: http://www.smtl.co.uk/World-Wide-Wounds/
d) książka/podręcznik autorstwa jednej lub kilku osób
• Juszczyk J, Gładysz A. Diagnostyka różnicowa chorób zakaźnych. Wyd 2.
Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL; 1996: –67-85.
• Milner AD, Hull D. Hospital paediatrics. 3rd ed. Edinburgh: Churchill
Livingstone; 1997.
e) rozdział w książce/podręczniku
• Krotochwil-Skrzypkowa M. Odczyny i powikłania poszczepienne.
W: Dębiec B, Magdzik W, red. Szczepienia ochronne. Wyd 2. Warszawa:
PZWL;1991:76-81.
• Weinstein L, Swartz MN. Pathogenic properties of invading microorganisms. In: Sodeman WA jun, Sodeman WA, editors. Pathologic Physiology:
Mechanisms of Disease. Philadelphia: WB Saunders, 1974: 457-472.
f) praca w materiałach konferencyjnych/zjazdowych
• Harnden P, Joffe JK, Jones WG, editors. Germ cell tumours V. Proceedings
of the 5th Germ Cell Tumour Conference; 2001 Sep 13-15; Leeds, UK. New
York: Springer; 2002.
Do pracy przesyłanej do Redakcji należy dołączyć oświadczenie Autora,
że praca nie była uprzednio publikowana i nie została złożona do druku
w innym czasopiśmie.
Autorzy otrzymują bezpłatnie jeden egzemplarz czasopisma z wydrukowanym artykułem, nie otrzymują natomiast honorariów autorskich.
Prosimy o przygotowanie tekstu w Wordzie, czcionka 12 pkt. według
następujących wskazówek:
Wszystkie zgłoszone manuskrypty są analizowane przez internetowy
system antyplagiatowy (www.plagiat.pl).
Komitet Redakcyjny ocenia i podejmuje ostateczną decyzję o druku
zgłoszonej pracy kierując się kryteriami opracowanymi przez COPE:
http://publicationethics.org/resources/flowcharts.
1. Tytuł pracy w języku polskim i angielskim, imię i nazwisko Autora (-ów),
miejsce zatrudnienia – do 600 znaków (ze spacjami).
PULS UCZELNI jest indeksowany w: Index Copernicus (ICV 2012: 5.10)
oraz Ulrich’sTM International Periodicals Directory oraz CEJSH.
Należy ustalić rolę i udział każdego współautora w przygotowaniu pracy
według załączonego klucza:
A- przygotowanie projektu badania (study design)
B- zbieranie danych (data collection)
C- analiza statystyczna (statistical analysis)
Prace należy przesyłać WYŁĄCZNIE drogą internetową na adres e-mail:
[email protected]
Adres Redakcji:
Redakcja Pulsu Uczelni, PMWSZ, ul. Katowicka 68, 45-060 Opole
The instruction for the Authors submitting papers to the quarterly HIGHER SCHOOL’S PULSE
Instruction for Authors submitting papers
to the quarterly
HIGHER SCHOOL’S PULSE
The quarterly journal HIGHER SCHOOL’S PULSE is a peer-reviewed scientific
journal, open to students, graduates and staff of medical high schools.
Our mission is to lay foundations for cooperation and an exchange of
ideas, information and experience in nursing, midwifery, physiotherapy,
cosmetology and public health.
The Editorial Board accepts manuscripts written in Polish and/or English
They may be considered for publication in the following sections of the
quarterly:
• Original papers • Reviews
• Case reports/studies
• Reports
• Announcements
The priority will be given to original papers and/or articles written in
English. The submitted manuscripts should meet the general standards
and requirements agreed upon by the International Committee of Medical
Journal Editors, known as Uniform Requirements for Manuscripts Submitted
to Biomedical Journals: Writing and Editing for Biomedical Publication (see
Uniform Requirements for Manuscripts Submitted to Biomedical Journals
[editorial]. N Engl J Med 1997; 336:309-915; an updated version from October
2004 is available online: http://www.icmje.org/icmje.pdf). They should also
conform to the high quality editorial procedures and practice (formulated
by the Index Copernicus International Scientific Committee as Consensus
Statement on Good Editorial Practice 2004).
Submitted manuscripts are sent to two independent experts for
scientific evaluation. The authors will receive the reviews within several
weeks after submission of the manuscript. The reviewers, whose names
are undisclosed to the author, may qualify the paper for:
• immediate publication,
• returning to authors with suggestions for modification and improvement, and then publishing without repeated review,
• returning to authors for rewriting (according to the reviewer’s
instructions or requests), and then for publishing after
a repeated review,
• rejection as unsuitable for publication.
The Editorial Board reserves a right to adjust the format of the article or to
shorten the text, if necessary. The authors of the accepted papers will be
notified in writing. The manuscripts requiring modification and improvement or rewriting will be returned to the authors.
Copyright transfer. Upon acceptance a paper to print, authors transfer
copyright to the HIGH SCHOOL’S PULSE, and all published manuscripts
become the permanent property of the Publisher. Thus no part of these
documents may be reproduced or transmitted in any form or by any means,
for any purpose, without the express written permission of the Editorial
Board. The Publisher possesses all the rights to the printed papers including the right to print, record them on CDs and other electronic media as
well as in the internet.
Ethical issues. Authors are obliged to respect patients’ confidentiality. Do
not publish patients’names, initials, or hospital numbers. Written permission
to use patients’pictures and their informed consent must accompany such
materials. In reports on the experiments on human subjects, it should be
clearly indicated whether the procedures were approved by a local ethical
committee. Information on this approval should be provided in the“Material
and methods” section of the manuscript.
The author is obliged to prove (in References section) that he knows the
achievements of the journal, which he had submitted his manuscript to.
He has also accepted an obligation to quote the accepted for publication
paper in other journals, in accordance with their subject. Manuscripts of
authors who do not adapt to these requirements will not be accepted for
the editorial proceedings.
Sources of financial support and conflict of interests. The authors
should give the name of the supporting institution and grant number, if
applicable. They should also disclose any relationships (especially financial
arrangements) they may have with the sponsor, other subject, institution,
commercial company, or a product-understudy that could be construed as
causing a conflict of interest with regard to the manuscript under review.
We are asking for preparation the manuscript in Word, 12 points,
according the following guidelines:
1. Title in Polish and English, first names and family names of all authors
and the institutional affiliation of each author– till 600 characters
(with spaces).
It should be established the role and the participation of every co-author
in preparing the manuscript according to the enclosed key:
A – study design,
B – data collection,
C – statistical analysis,
37
D – data interpretation,
E – manuscript preparation,
F – literature search,
G – funds collection.
2. Summary in Polish and English and keywords in Polish and English (3-6)
– till 2000 characters (with spaces).
A structured abstract (Summary)of the original papers should follow the
main text structure (excepting Discussion). In Summary four parts should
be distinguish (also in case reports): Background, Material and methods,
Results and Conclusions.
3. Main text without summaries but with references and the full name
and address (including telephone, fax and e-mail) of the corresponding
author – till 6600 characters (with spaces).
References should be indicated in the text by Arabic numerals in square
brackets (e.g. [1], [6,13]), numbered consecutively, including references first
cited in tables or figure legends. Only the most essential publications should
be cited. Avoid using abstracts as references. Unpublished observations
or personal communications cannot be used. The list of references should
appear at the end of the text in numerical order. Titles of journals should be
abbreviated according to the format used in Index Medicus, and written
in italics, without punctuation marks.
The style of referencing that should be strictly followed is the Vancouver
System of Bibliographic referencing.
Please note the examples for format and punctuation which should be
followed:
a) Journal article (list all authors; if more than 6 authors, list the first three,
followed by et al.)
• Stroup DF, Berlin JA, Morton SC, et al. Meta-analysis of observational
studies in epidemiology: a proposal for reporting. JAMA 2000; 283:
2008–2012.
b) No author
• 21st century heart solution may have a sting in the tail. BMJ 2002;
325(7357): 184.
c) Electronic journal/WWW page
• Thomas S. A comparative study of the properties of twelve hydrocolloid
dressings. World Wide Wounds [serial online] 1997 Jul [cited 3.07.1998].
Available from URL: http://www.smtl.co.uk/World-Wide-Wounds/
d) Books/Monographs/Dissertations
• Milner AD, Hull D. Hospital paediatrics. 3rd ed. Edinburgh: Churchill
Livingstone; 1997.
• Norman IJ, Redfern SJ, editors. Mental health care for elderly people.
New York: Churchill Livingstone; 1996.
• NHS Management Executive. Purchasing intelligence. London: NHS
Management Executive; 1991.
• Borkowski MM. Infant sleep and feeding: a telephone survey of Hispanic Americans [dissertation]. Mount Pleasant (MI): Central Michigan
University; 2002.
e) Chapter within a book
• Weinstein L, Swartz MN. Pathogenic properties of invading microorganisms.
In: Sodeman WA jun, Sodeman WA, editors. Pathologic physiology:
mechanisms of disease. Philadelphia: WB Saunders, 1974: 457-472.
f) Conference proceedings
• Harnden P, Joffe JK, Jones WG, editors. Germ cell tumours V. Proceedings
of the 5th Germ Cell Tumour Conference; 2001 Sep 13–15; Leeds, UK.
New York: Springer; 2002.
Each submitted manuscript must be accompanied by a consent for the
print of the manuscript and a covering letter signed by all authors confirming that they consent to publication, and that the paper has not been
published before in any form, and is not under consideration/accepted
for publication elsewhere.
Offprints. Each author will receive one copy of the issue free of charge;
however, the authors are not paid any remuneration/royalties.
All submitted manuscript are analyzed by a web-based anti-plagiarism
system (www.plagiat.pl).
The Editorial Board’s final evaluation of each article is based on criteria
developed by the COPE:
www.publicationethics.org/resources/flowcharts.
HIGHER SCHOOL’S PULSE has been indexed in:
Index Copernicus (ICV 2012: 5.10) and Ulrich’sTM International
Periodicals Directory and CEJSH.
The papers should be sent ONLY through e-mail:
[email protected]
Address of Editorial Office:
Redakcja Pulsu Uczelni, PMWSZ, ul. Katowicka 68, 45-060 Opole
38
Kalendarium wydarzeń
Kalendarium wydarzeń PMWSZ w Opolu IV - VI 2013 r.
Kwiecień
Maj
Czerwiec
Jazda konna i hipoterapia –
20.04.2013
Rozpoczęcie kursu jazdy konnej i hipoterapii
w PMWSZ
Nowe oblicza fizjoterapii –
25.04.2013
Konferencja naukowo-szkoleniowa Nowe oblicza
fizjoterapii
Umowa partnerska – 26.04.2013
Podpisanie umowy partnerskiej między Piotrem
Szaforsem , dyrektorem POL nr VI w Opolu oraz
dr Tomaszem Halskim, Rektorem PMWSZ w Opolu
Czepkowanie – 10.05.2013
Uroczyste obchody Święta Symboliki Zawodu
Pielęgniarki i Położnej
Samobadanie piersi
13 - 14.05.2013
Mini- kurs samobadania piersi zorganizowany
przez studentki II roku Instytutu Położnictwa wraz
z opiekunami
Kreatywni w Bibliotece, kreatywni
w historii – 15.05.2013
Kreatywni w Bibliotece, kreatywni w historii
w ramach X Ogólnopolskiego Tygodnia
Bibliotek 8 - 15 maja 2013
Czyste ręce - Plus dla Ciebie
21.05.2013
Finał akcji prozdrowotnej Instytutu Pielęgniarstwa
PMWSZ w Opolu przy współpracy z firmą Schulke
oraz TU PZU SA dla dzieci w wieku przedszkolnym
Piastonalia – 05.2013
Pochód z udziałem uczelnianych władz i studentów
wszystkich uczelni Opola
XI Opolski Festiwal Nauki
26 - 27.05.2013
Piknik Naukowy - prezentacja oferty edukacyjnej
PMWSZ w Opolu
Umowa Partnerska – 3.06.2013
Podpisanie porozumienia o współpracy między
PMWSZ w Opolu i Urzędem Miasta Opola
IX Ogólnopolska Konferencja
Naukowa – 3.06.2013
O wyzwaniach pediatrii XXI wieku - Widzę, słyszę,
Konferencja Prasowa – 4.06.2013
Szkolenie - Masaż Tensegracyjny
06.2013
Spotkanie bibliotekarzy regionu opolskiego:
czuję… ale nie zawsze
Konferencja prasowa Rektora dr Tomasza
Halskiego z wiceministrem Zdrowia Sławomirem
Neumannem
Kurs doskonalący - akredytacja Polskiego
Towarzystwa Fizjoterapii - przeznaczony dla
absolwentów i studentów PMWSZ w Opolu
VIII Ogólnopolskie Sympozjum
Wybrane aspekty leczenia i opieki pielęgniarskiej
Naukowo-Szkoleniowe – 07.06.2013 nad chorymi w różnych specjalnościach medycyny
Szkolenie - Dziecko z zaburzeniami
integracji sensorycznej
22 - 23.06.2013
III Międzynarodowa Konferencja
Opieki Paliatywnej i Hospicyjnej
24 - 25.06.2013
Szkolenie dla nauczycieli i opiekunów,
pracowników żłobków, przedszkoli, świetlic
terapeutycznych, fizjoterapeutów, studentów
Konferencja naukowa - Ból i cierpienie - ujęcie
oprac. Barbara Nogajska
interdyscyplinarne
tel. 77 44 23 554, 514-516
WARUNKI REKRUTACJI NA ROK AKADEMICKI 2013/2014
STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
- PIELĘGNIARSTWO - stacjonarne
- POŁOŻNICTWO - stacjonarne
- PIELĘGNIARSTWO - niestacjonarne - „pomostowe” dla pielęgniarek
- POŁOŻNICTWO - niestacjonarne - „pomostowe” dla położnych
- FIZJOTERAPIA - stacjonarne i niestacjonarne
- KOSMETOLOGIA - stacjonarne i niestacjonarne
Kandydaci powinni złożyć następujące dokumenty (w nieopisanej teczce tekturowej, wiązanej):
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Podanie na ustalonym formularzu (wydruk z systemu elektronicznej rejestracji).
Świadectwo Dojrzałości w oryginale („stara”/„nowa” matura).
Świadectwo ukończenia szkoły średniej w oryginale.
Dyplom Uzyskania Tytułu Zawodowego w oryginale (niestacjonarne -„pomostowe” na kierunkach: Pielęgniarstwo
i Położnictwo – obowiązkowo, na studia niestacjonarne – na kierunkach: Fizjoterapia, Kosmetologia – nieobowiązkowo).
Kserokopia dowodu osobistego (oryginał do wglądu). Obcokrajowcy – kserokopia dowodu tożsamości – oryginał do wglądu.
Cztery aktualne fotografie zgodne z wymogami stosowanymi przy wydawaniu dowodów osobistych.
Jedna koperta z adresem kandydata.
Udokumentowanie przebiegu pracy zawodowej, z uwzględnieniem oddziałów, odbytych specjalizacji, kursów
kwalifikacyjnych i specjalistycznych (studia niestacjonarne -„pomostowe” na kierunkach: Pielęgniarstwo
i Położnictwo – obowiązkowo, na studia niestacjonarne na kierunkach: Fizjoterapia, Kosmetologia – nieobowiązkowo).
Potwierdzenie wniesionej opłaty rekrutacyjnej w kwocie zgodnej z aktualnym Rozporządzeniem Ministra Nauki
i Szkolnictwa Wyższego na konto Uczelni: 96116022020000000036384649
Rekrutacja obejmować będzie dla kierunków studiów stacjonarnych oraz niestacjonarnych
1. „Nowa matura” - średnia ze świadectwa dojrzałości - procenty przeliczone na oceny.
2. „Stara matura” – średnia ocen z egzaminu dojrzałości.
3. „Międzynarodowa matura” – punkty przeliczone na oceny.
4. Osiągnięcia finalistów i laureatów olimpiad szczebla centralnego.
5. Kandydat obcokrajowiec jest zobowiązany w dniu składania dokumentów przystąpić do rozmowy
kwalifikacyjnej potwierdzającej znajomość j. polskiego.
W przypadku uzyskania przez kandydatów na kierunkach niestacjonarnych „pomostowych” Pielęgniarstwo i Położnictwo jednakowej
ilości punktów przyjmuje się dodatkowe kryteria oceny według kolejności:
1) Ocena z dyplomu ukończonej medycznej szkoły zawodowej lub liceum medycznego (ocena oznacza liczbę punktów;
celujący - 6 pkt., bardzo dobry - 5 pkt., dobry - 4 pkt., dostateczny - 3 pkt., mierny - 2 pkt.).
2) średnia z trzech przedmiotów – z biologii, chemii, fizyki,
3) ukończone specjalizacje (za każdą specjalizację 3 pkt.),
4) liczba ukończonych kursów kwalifikacyjnych (za każdy kurs - 2 pkt.) i specjalistycznych (za każdy kurs - 1 pkt.),
5) staż pracy – (za każdy rok pracy - 0,1pkt.).
Niezaliczenie jednego z etapów procesu rekrutacji wyklucza przyjęcie na studia do Państwowej Medycznej Wyższej Szkoły Zawodowej w Opolu.
W przypadku małej liczby kandydatów uczelnia zastrzega sobie prawo do nieuruchomienia kierunku.
45-060 Opole, ul. Katowicka 68,
Tel. 77 44 23 882, fax 77 44 23 525
www.wsm.opole.pl
Już dziś zadbaj o swoją przyszłość !
Studiuj w PMWSZ w Opolu !
Kształcenie dostosowane do rynku usług medycznych !
Pielęgniarstwo Położnictwo Fizjoterapia Kosmetologia
Studiuj u nas! Naprawdę warto!

PULS UCZELNI - 2013- 2 - Państwowa Medyczna Wyższa

Transkrypt

Podobne dokumenty

W przypadku nie posiadania sofinummeru