Procedura oceny oddziaływania na środowisko
Transkrypt
Procedura oceny oddziaływania na środowisko
1 Procedura oceny oddziaływania na środowisko Wsparcie dla przedsięwzięć w zakresie mieszkalnictwa w miastach poniżej 10 tysięcy mieszkańców - Wydział Zarządzania Regionalnym Programem Operacyjnym Szkolenie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Pomocy Technicznej Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 oraz z budżetu Samorządu Województwa Dolnośląskiego. Wrocław, czerwiec 2010 Procedura oceny oddziaływania na środowisko Podstawy prawne: • Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2001/42/WE z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko (Dyrektywa SOOŚ), • Dyrektywa Rady nr 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko naturalne (Dyrektywa OOŚ), • Dyrektywa Rady nr 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. nr 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory, • Dyrektywa Rady nr 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa, • Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, • Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, • Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, • Wytyczne Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko dla przedsięwzięć współfinansowanych z krajowych lub regionalnych programów operacyjnych. 3 Procedura oceny oddziaływania na środowisko Ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko Postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko planowanego przedsięwzięcia, obejmuje w szczególności: a) weryfikację raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, b) uzyskanie wymaganych ustawą opinii i uzgodnień, c) zapewnienie możliwości udziału społeczeństwa w postępowaniu; 4 Procedura oceny oddziaływania na środowisko Zezwolenie na inwestycje (ang. development consent) to decyzja właściwej władzy administracyjnej lub władz, na podstawie której wykonawca ma prawo do wykonania przedsięwzięcia. W Polskim systemie najczęściej pozwolenie na budowę. Uzyskanie zezwolenia na inwestycje musi poprzedzić ocena czy przedsięwzięcie nie wpływa w sposób znaczący na środowisko. Przedsięwzięcie Rozumie się przez to zamierzenie budowlane lub inną ingerencję w środowisko polegającą na przekształceniu lub zmianie sposobu wykorzystania terenu, w tym również na wydobywaniu kopalin. Przedsięwzięcia powiązane technologicznie kwalifikuje się jako jedno przedsięwzięcie, także jeżeli są one realizowane przez różne podmioty. Procedura oceny oddziaływania na środowisko Grupy przedsięwzięć Przedsięwzięcia mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko (I grupa) – obligatoryjnie podlegają OOŚ; Przedsięwzięcia mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, dla których obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko został ustalony w wyniku przeprowadzenia postępowania kwalifikującego – tzw. screeningu (II grupa); Przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na obszary NATURA 2000, a nie będące bezpośrednio związane z ochroną tego obszaru lub nie wynikające z tej ochrony (tzw. III grupa); Procedura oceny oddziaływania na środowisko Dyrektywa Rady nr 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko naturalne (Dyrektywa OOŚ) Przedsięwzięcia inwestycyjne na obszarach miejskich, włączając budownictwo centrów handlowych i parkingów (pkt 10a. Zał. II) Zalecenia Ministerstwa Rozwoju Regionalnego i Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w zakresie postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko dla „przedsięwzięć inwestycyjnych na obszarach miejskich” (urban development projects) dla potencjalnych beneficjentow środków UE Procedura oceny oddziaływania na środowisko Zalecenia Ministerstwa Rozwoju Regionalnego i Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w zakresie postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko dla „przedsięwzięć inwestycyjnych na obszarach miejskich” (urban development projects) dla potencjalnych beneficjentów środków UE Jeżeli projekt spełni łącznie 3 przesłanki, tj.: 1) ma charakter infrastrukturalny, tzn. jest zamierzeniem budowlanym lub inną ingerencją w środowisko polegającą na przekształceniu lub zmianie sposobu wykorzystania terenu i wymagającą uzyskania którejś z decyzji określonych w art. 72 ust. 1 ustawy OOŚ 2) ma charakter miejski, co oznacza, że determinujące znaczenie ma miejska natura przedsięwzięcia, a nie jego lokalizacja w granicach administracyjnych miasta; 3) może potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko – na co wskazuje rodzaj i charakterystyka przedsięwzięcia, jego usytuowanie oraz rodzaj i skala jego możliwego oddziaływania. Procedura oceny oddziaływania na środowisko Podział przedsięwzięć na grupy I-III w przepisach polskich Listę przedsięwzięć z I i II grupy zawiera Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 roku w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz. U. Nr 257, poz. 2573, ze zm.), nazywane dalej Rozporządzeniem OOŚ; Nie ma listy przedsięwzięć z III grupy – to może być każde przedsięwzięcie, inne niż mogące znacząco oddziaływać na środowisko (tj. z gr. I lub II), które nie jest bezpośrednio związane z ochrona obszaru N2000 lub nie wynika z tej ochrony !!! Procedura oceny oddziaływania na środowisko Natura 2000 Program utworzenia w krajach Unii Europejskiej wspólnego systemu (sieci) obszarów objętych ochroną przyrody. Podstawą dla tego programu jest unijna Dyrektywa Ptasia, Dyrektywa Siedliskowa (Habitatowa) oraz szereg innych rozporządzeń i dokumentów wykonawczych. Celem programu jest zachowanie określonych typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków, które uważa się za cenne i zagrożone w skali całej Europy i wymienia w załącznikach do wyżej wymienionych Dyrektyw. Wspólne działanie na rzecz zachowania dziedzictwa przyrodniczego Europy w oparciu o jednolite prawo ma na celu optymalizację kosztów i spotęgowanie korzystnych dla środowiska efektów. Procedura oceny oddziaływania na środowisko Procedura oceny oddziaływania na środowisko Zaświadczenie organu odpowiedzialnego za obszary NATURA 2000 Wniosek do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska (Dolnośląski Urząd Wojewódzki) 1. nazwa przedsięwzięcia będącego elementem projektu ubiegającego się o dofinansowanie w ramach RPO WD wraz z jego tytułem 2. Opis inwestycji zawierający: lokalizację przedsięwzięcia, zakres planowanych prac, parametry przedsięwzięcia 3. czysty wzór zaświadczenia wymaganego w ramach RPO 4. dwa egzemplarze map w skali 1:100 000 (lub w skali zbliżonej do wymienionej) określających lokalizację przedsięwzięcia oraz najbliżej położonych obszarów NATURA 2000 (w kolorze) 5. Jeden egzemplarz mapy w skali bardziej szczegółowej (np. 1:10 000) z lokalizacją przedsięwzięcia Procedura oceny oddziaływania na środowisko Procedura oceny oddziaływania na środowisko przedsięwzięć, dla których sporządzenie raportu o oddziaływaniu na środowisko jest obligatoryjne (tzw. grupa I) Inwestor składa do wójta, burmistrza, prezydenta miasta, wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (i inne wymagane dokumenty), może załączyć kartę informacyjną przedsięwzięcia KIP (art. 69 Uooś),wraz z wnioskiem o określenie zakresu raportu Określenie zakresu raportu Wójt, burmistrz, prezydent miasta określa zakres raportu w drodze postanowienia (art. 63 ust. 4 Uooś) Ustalenie zakresu raportu jest obowiązkowe tylko jeśli przedsięwzięcie może transgranicznie oddziaływać na środowisko Opiniowanie zakresu raportu Przed wydaniem postanowienia wójt, burmistrz, prezydent miasta zwraca się o opinię co do zakresu raportu Organ wydaje postanowienie, w którym określa zakres raportu (30 dni) Kwalifikacja do postępowania OOŚ i ustalenie zakresu raportu Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska (RDOŚ) (14 dni) Inwestor składa wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, załączając raport w zakresie określonym w ustawie (art. 66 Uooś). Państwowy Wojewódzki lub Powiatowy Inspektor Sanitarny (14 dni) Inwestor składa wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia załączając raport w zakresie zgodnym z postanowieniem Udział społeczeństwa Organ prowadzący postępowanie przeprowadza udział społeczeństwa (składanie uwag i wniosków w terminie 21 dni), może przeprowadzić rozprawę administracyjną otwartą dla społeczeństwa Uzgadnianie warunków realizacji przedsięwzięcia Jeżeli jest przeprowadzana OOŚ , przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach wójt, burmistrz, prezydent miasta występuje o uzgodnienie warunków realizacji przedsięwzięcia (art. 77 Uooś) Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska (30 dni) Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny (30 dni) Organ rozpatruje wniosek inwestora, uzgodnienia, uwagi i wnioski społeczeństwa; wydaje decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia Podaje do publicznej wiadomości informację o wydaniu decyzji Procedura oceny oddziaływania na środowisko Procedura oceny oddziaływania na środowisko przedsięwzięć, przedsięwzięć, dla których sporządzenie raportu o oddziaływaniu na środowisko jest fakultatywne (tzw. tzw. grupa II) Inwestor składa do wójta, burmistrza, prezydenta miasta, wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach ,ponadto dołączony do wniosku KIP (i inne wymagane dokumenty) Kwalifikacja przedsięwzięcia do wszczęcia postępowania OOŚ i sporządzenia raportu Organ prowadzący postępowanie zwraca się o opinię co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko oraz konieczności sporządzenia raportu i jego ewentualnego zakresu Postanowienie nakładające obowiązek przeprowadzenia OOŚ (30 dni) i określające zakres raportu OOŚ (przysługuje zażalenie). Obowiązek przeprowadzenia OOŚ stwierdza się obligatoryjnie, jeżeli możliwość realizacji przedsięwzięcia jest uzależniona od ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska (14 dni) Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny (14 dni) Postanowienie o braku obowiązku przeprowadzenia postępowania OOŚ (30 dni) Inwestor dołącza do wniosku, raport w zakresie zgodnym z postanowieniem Udział społeczeństwa Organ prowadzący postępowanie przeprowadza udział społeczeństwa (21 dni), może przeprowadzić rozprawę administracyjną otwartą dla społeczeństwa Uzgadnianie warunków realizacji przedsięwzięcia Wójt, burmistrz, prezydent miasta występuje o uzgodnienie warunków realizacji przedsięwzięcia Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska(30 dni) Opinia Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego (30 dni) Organ rozpatruje wniosek inwestora, uzgodnienia, opinie, uwagi i wnioski społeczeństwa; wydaje decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia Podaje do publicznej wiadomości informację o wydaniu decyzji Procedura oceny oddziaływania na środowisko Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach Ocena oddziaływania na środowisko Brak oceny oddziaływania na środowisko Poprzedzona uzgodnieniami i opiniami Poprzedzona opiniami (w zakresie obowiązku sporządzenia raportu) bez uzgodnień Określa środowiskowe uwarunkowania Stwierdza brak potrzeby przeprowadzenia oceny Procedura oceny oddziaływania na środowisko Wytyczne Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko dla przedsięwzięć współfinansowanych z krajowych lub regionalnych programów operacyjnych narzędzie dla beneficjentów oraz organów zaangażowanych w OOŚ, wymogi w zakresie dokumentacji OOŚ dla projektów (zawierają m.in. rozdział „Dokumentowanie postępowania OOŚ na potrzeby wniosku o dofinansowanie”), wzór formularza dot. OOŚ wraz z instrukcją jego wypełniania, wzór zaświadczenia organu odpowiedzialnego za monitorowanie obszarów Natura 2000. 18 Procedura oceny oddziaływania na środowisko Wytyczne Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko dla przedsięwzięć współfinansowanych z krajowych lub regionalnych programów operacyjnych celem Wytycznych jest ograniczenie ryzyka błędów w postępowaniach administracyjnych związanych z ochroną środowiska w ramach procesu inwestycyjnego, zapewniają pomoc dla beneficjentów w zakresie kluczowych elementów ww. postępowań i przygotowania dokumentacji środowiskowej wymaganej wraz z wnioskiem o dofinansowanie projektu, ich istotą jest zapewnienie jednolitości procedur dla właściwych instytucji w systemie wdrażania programów operacyjnych weryfikujących prawidłowość przeprowadzenia ww. postępowań dla projektu ubiegającego się o przyznanie dofinansowania, stanowią przedstawienie wykładni Ministra Rozwoju Regionalnego odnośnie stosowania przepisów w zakresie ww. postępowań celem zapewnienia wskazówek dla jednolitego stosowania prawa przez właściwe organy administracji. 19 Procedura oceny oddziaływania na środowisko Rola Beneficjentów Rola organów administracji Przygotowanie projektu zgodnie ze standardami procedury OOŚ Konstruowanie uzasadnień do postanowień i decyzji OOŚ w sposób zindywidualizowany i wyczerpujący Dbanie o jakość ekspertyz środowiskowych zlecanych firmom zewnętrznym! – początek problemów! Rola Instytucji Zarządzających Podejście merytoryczne (środowiskowe) i formalistyczne (proceduralne) Weryfikując wnioski o dofinansowanie właściwa instytucja musi sprawdzić czy prawidłowo i rzetelnie przeprowadzono postępowanie w sprawie oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko (w tym na obszary Natura 2000) tj. czy dochowano wymogów proceduralnych, a nie czy rozstrzygnięcie było słuszne! 20 Nieprzejrzysta dokumentacja stanowi zagroŜenie dla wykorzystania środków przez Beneficjenta! Rola Komisji Europejskiej Komisja Europejska weryfikując bądź kontrolując projekt opiera się przede wszystkim na zgodności z dyrektywami!!! Procedura oceny oddziaływania na środowisko Podstawowe błędy inwestorów (beneficjentów) niespójna logicznie dokumentacja brak pełnych badań terenowych bądź opieranie się na nierzetelnych lub nieaktualnych danych naukowych nieuwzględnienie łącznego oddziaływania przedsięwzięć powiązanych technologicznie brak oceny oddziaływania na obszary Natura 2000 brak albo niewłaściwie przeprowadzone konsultacje społeczne brak rozważenia alternatyw bądź pominięcie niektórych z dostępnych wariantów nieuwzględnienie uzyskanych wyników oceny brak albo nieadekwatne działania minimalizujące lub kompensujące 21 Procedura oceny oddziaływania na środowisko Problemy w dokumentacji dot. kwestii środowiskowych 1. Brak dołączenia pełnej dokumentacji z postępowania OOŚ do wniosku o dofinansowanie. 2. Brak w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach informacji o przeprowadzonych konsultacjach społecznych, o rozpatrzonych uwagach i wnioskach w ramach konsultacji społecznych, czy też informacji o przeprowadzeniu analizy wariantów w raporcie, co jest uchybieniem proceduralnym. 3. Nieprawidłowe zakwalifikowanie przedsięwzięcia do odpowiedniej grupy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004r. oraz do Aneksu I, II dyrektywy Rady nr 85/337/EWG (dyrektywa EIA), w tym także nieprawidłowe pojmowanie pojęcia „urban development project”. 22 Procedura oceny oddziaływania na środowisko Problemy w dokumentacji dot. kwestii środowiskowych 5. Niezgodność mechanizmu zgłoszeń budowy z dyrektywą OOŚ, ustawą z dnia 3 października 2008r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (ustawą OOŚ), a przede wszystkim problem z wdrożeniem art. 29 ust. 3 ustawyPrawo budowlane (wszedł w życie z dniem 15 listopada 2008r.). 6. Niezgodność zakresu przedsięwzięcia pomiędzy decyzją środowiskową, a decyzją inwestycyjną m.in. pozwoleniem na budowę. 23 Procedura oceny oddziaływania na środowisko Zagrożenia wynikające z nieprawidłowego przeprowadzenia postępowania OOŚ zaskarżenia decyzji przez strony postępowania i opóźnienia przygotowania projektu, niedoszacowania kosztów, które beneficjent będzie musiał ponieść w związku z wdrażaniem rozwiązań minimalizujących lub kompensujących oddziaływanie projektu na środowisko, odrzuceniem przez Komisję Europejską (KE) wniosku o dofinansowanie dla „dużego” projektu w rozumieniu art. 39 rozporządzenia nr 1083/2006, odmową przyznania dofinansowania przez właściwą instytucję albo wstrzymaniem finansowania projektu i obowiązkiem zwrotu środków. 24 Procedura oceny oddziaływania na środowisko Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Departament Regionalnego Programu Operacyjnego Wybrzeże Słowackiego 12-14 50-411 Wrocław Punkt Informacyjno-Kontaktowy ds. ZPORR i RPO - pok. 403 tel. (71) 776 91 42 lub (71) 776 91 20 [email protected] www.rpo.dolnyslask.pl www.umwd.pl Dziękuję za uwagę! Agata Kopeć, Kierownik Działu Koordynacji Zagadnień Środowiskowych, Menedżer ds. Środowiska Wydział Zarządzania Regionalnym Programem Operacyjnym Szkolenie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Pomocy Technicznej Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 oraz z budżetu Samorządu Województwa Dolnośląskiego. 25 26