KONSPEKT

KONSPEKT
LEKCJI MATEMATYKI W KL. V
Z WYKORZYSTANIEM KOMPUTERA
TEMAT: Ogólne wiadomości z zakresu obsługi arkusza
kalkulacyjnego.
Rozwiązywanie zadań matematycznych za pomocą
pisania formuł w programie (Excel).
Autor:
mgr Gabriela Woźniak
1. Cele dydaktyczne:
ƒ kształtowanie umiejętności obsługi szkolnego sprzętu i oprogramowania.
ƒ stosowanie arkusza kalkulacyjnego w różnych zadaniach problemowych
ƒ doskonalenie umiejętności tworzenia arkusza kalkulacyjnego.
ƒ obliczenia procentowe.
2. Metody:
ƒ ćwiczenia, pokaz, dyskusja
3. Formy pracy:
ƒ indywidualna
4. Media dydaktyczne:
ƒ komputery
ƒ program Excel
ƒ rzutnik
ƒ foliogramy
ƒ drukarka
2
Ogniwa zajęć
Część wprowadzająca
Wykorzystane media dydaktyczne
Główne treści metodyczne
Podanie tematu lekcji.
Sprawdzenie zadania domowego.
Uświadomienie uczniom celu lekcji.
Excel jest programem umożliwiającym nam zaprogramowanie określonych sekwencji działań. Np. zamiast
ręcznie lub z wykorzystaniem kalkulatora liczyć średnią
ocen dla każdego ucznia w klasie osobno, Excel umożliwia nam wykonanie tego zadania w jednym kroku operując na dostarczonych mu danych.
Na wstępie zajmiemy się operacjami matematycznymi. W Komputery
końcu arkusz kalkulacyjny potrafi dużo więcej, niż tylko Program
sumować i mnożyć liczby. Program zawiera szereg przy- Excel
datnych narzędzi, które pozwalają nam z łatwością wykonywać dość skomplikowane obliczenia.
Praktyczne zastosowanie arkuszy jest bardzo szerokie,
od zastosowań domowych (np. wyliczanie kosztów
budowy garażu, domu) poprzez zastosowania w dużych i
mniejszych firmach i zakładach pracy (wylicznie płac
pracowników, wykonywanie kosztorysów itp.)
Bezpieczne włączenie komputera i uruchomienie programu Excel
Przypomnienie
Arkusz kalkulacyjny: program stosowny do obliczeń ma- Rzutnik
podstawowych
tematycznych, statystycznych i finansowych. Arkusz kal- Komputery
pojęć związakulacyjny pozwala na dowolne sortowanie danych, ich
nych z arkuszem graficzną prezentację za pomocą wykresów, a także drukalkulacyjnym
kowanie informacji.
foliogram
nr 2
adres komórki
bieżącej
komórka
bieżąca
pasek formuły
pasek menu
pasek
formułowania
standardowy pasek narzędzi
przełączniki
arkuszy
zakładki arkuszy
paski i suwaki
przesuwania
3
Arkusz: część dokumentu Excela. Każdemu arkuszowi
odpowiada jedna zakładka umieszczona dole ekranu
informująca o jego nazwie. Arkusze charakteryzują dane
w komórce jako: etykietę, liczbę lub formułę (wzór). Etykiety to nazwy np. Wydatki, Razem, Magazyn itp. Zaczynają się one przeważnie od liter.
Pasek narzędzi zbiór ikon ułatwiający pracę z arkuszem
Komórka: dokument arkusza kalkulacyjnego jest podzielony na wiersze i kolumny, a więc na dużo prostokątnych
pól. Te prostokąty nazywane są komórkami. Jest ona
najmniejszą jednostką informacyjną w tabeli. W komórce możemy wpisywać liczby lub tekst, albo prowadzić
obliczenia
foliogram
.
nr 1
Kolumna
Komórka
Wiersz
Adres komórki : A1
Format komórki: jest to sposób przedstawienia informacji liczbowych w arkuszu kalkulacyjnym np. format komórki może być liczbowy, tekstowy, walutowy, procentowy, księgowe.
Adres komórki: określa jej położenie w dokumencie. Kolumny są oznaczone literami w kolejności alfabetycznej,
wiersze oznaczone kolejnymi cyframi. W ten sposób każdej komórce nadany jest jednoznaczny adres – oznaczony jedną literą i jedną cyfrą. Na przykład adres B3
wskazuje, że komórka znajduje się na przecięciu kolumny B i wiersza 3.
- uczniowie wskazują za pomocą myszy komurki o adresie D5; G9; J3.
4
Formuła: jest wzorem. Wskazuje on, jaką wartość Excel
ma wyświetlić w danej komórce. W ten sposób możemy
obliczać m.in. sumę, średnią lub iloczyn wartości z innych komórek. Na przykład napis = SUMA (A1:C1)
oznacza, że w danym miejscu pojawi się wynik dodawania liczb z pól A1,B1,C1.
Funkcja: przygotowana przez autorów formuła, którą
możemy wykorzystać, aby uprościć niektóre zapisy. Np.
SUMA pozwala opisać dodawanie w następujący sposób: =SUMA(A1:A5)
Formuła: to zależność między komórkami. Formuły stosuje się do obliczeń arytmetycznych. =A1+A2 formuła ta
dodaje zawartość komórki o adresie A1 do komórki o
adresie A2. Aby pokazać że chodzi nam o obliczenia
arytmetyczne musimy na początku wpisać znak =. Excel
wówczas dokona obliczeń. Gdyby jednak nie wpisać
znaku = , wówczas Excel potraktuje A1+A2 jako etykietę
i nie dokona obliczeń. Oprócz formuł które sami tworzymy, mamy do dyspozycji formuły standardowe. Formuły te są dostępne w kreatorze formuł. Na bieżącej lekcji wpisywać będziemy formuły z klawiatury, z kreatora
skorzystamy na następnych zajęciach.
Praktyczne zastosowanie arkusza na podstawie
zadań
Rozwiązuje nauczyciel
Dla pokazania sposobu postępowania nauczyciel Komputery
rozwiązuje zadanie na tablicy.
Uczniowie próbują podawać nazwy etykiet i formuły
Taksówkarz za pierwszy kilometr pobiera
opłatę w wysokości 4 zł. Za każdy następny kilometr pobiera opłatę w wysokości 3
zł.
Utworzyć arkusz który wylicza opłatę za
przejazd taksówką.
Kolejność czyności przy rozwiązywaniu zadania:
foliogram
Wpisujemy etykiety w komórki: A1;C1;A3.
Formatujemy komórki B2; B4; B5. W tym celu nr 3
zaznaczamy obszar do formatowania, klikamy na
tym obszarze prawym klawiszem myszy, na ekranie
monitora pojawi się okno, wybieramy polecenie
Formatuj komórki Æ wybieramy zakładkę liczby Æ
wybieramy kategorię Walutowe Æ w symbolu
wybieramy zł, ustalamy ilość miejsc dziesiętnych Æ
klikamy Ok lub wciskamy klawisz Enter
W komórkę np. B5 wpisujemy formułę rozwiązania
5
zadania, wciskamy klawisz Enter.W komórce B5
otrzymujemy rozwiązanie zadania.
Nauczyciel zwraca uwagę iż zapisana formuła pojawia
się w trakcie wpisywania na pasku formuły i jednocześnie w komórce do momentu zatwierdzenia jej przez zaznaczenie zielonego haczyka na pasku formuły lub
naciśnięcie klawisza ENTER. Przypomina sposób formatowania komórek
-Uczniowie pod kierunkiem nauczyciela wprowadzają
rozwiązanie na swoje arkusze.
-Sprawdzają otrzymany wynik.
-Zadają pytania
Rozwiązują z
pomocą nauczyciela
Zadanie drugie
foliogram
nr 4
bramką komputery
Piłkarze za strzeloną pierwszą
otrzymują wynagrodzenie w wysokości 100
zł. Za każdą następną otrzymują po 50 zł.
Ponadto za każdą bramkę strzeloną z rzutu
karnego otrzymują 40 zł. Utworzyć arkusz,
który wylicza wynagrodzenie piłkarzy.
Nauczyciel zwraca uwagę na sposób w jaki uczniowie
formatują komórki i wpisują etykiety.
Nauczyciel przedstawia przykładowy sposób rozwiązania zadania. Dyskusja na temat rozwiązań proponowanych przez uczniów
Praca samodziel- Zadanie trzecie
foliogram
na z pomocą nanr 5
W wyborach prezydenckich uprawnionych do komputery
uczyciela
głosowania jest 20 mln. osób. Na kandydata X głosowało 13.5 % głosujących. Na
kandydata Y głosowało 14 % głosujących.
Do głosowania nie przystąpiło 38 % uprawnionych. Utworzyć arkusz, który : oblicza
liczbę osób głosujących na kandydata X,
liczbę osób głosujących na kandydata Y,
liczbę osób biorących udział w głosowaniu, liczbę osób które nie poszły na wybory , oraz różnicę głosów miedzy kandydatem Y i X.
Nauczyciel przypomina, że jest możliwość sformatowania komórki czyli nadania jej wartości procentowej. W
takim wypadku program Excel wartość komórki mnoży
przez 100 i wyświetla z symbolem procentu.
6
Kolejność czynności przy wykonywaniu zadania:
Wpisujemy etykiety w komórki: A1;A3,4,5,6,7,8.
Formatujemy komórki B3,4,5,6,7,8. W tym celu
zaznaczamy obszar do formatowania, klikamy na
tym obszarze prawym klawiszem myszy, wybieramy
polecenie Formatuj komórki Æ wybieramy zakładkę
liczby Æ wybieramy kategorię “Procentowe” Æ
ustalamy ilość miejsc dziesiętnych Æ klikamy Ok.
Następnie w komórki C3,4,5,6,7,8 wpisujemy :
-do kandydata X formuły =B3*B1;
-do kandydata Y formuły =B4*B1;itd.
Praca samodziel- Zadanie czwarte
na
foliogram
nr 6
Sprzedawca kupuje po cenie hurtowej na- komputery
stępujące towary :
1. Zeszyty - w cenie 3 zł za sztukę.
2. Kasety VIDEO - w cenie 7 zł za sztukę.
3. Długopisy - w cenie 2.2 zł za sztukę.
4. Skoroszyty - w cenie 5.5 zł za sztukę.
Przy sprzedaży tych towarów sprzedawca
będzie pobierał marże w następującej wysokości:
1. Zeszyty - 15 % za sztukę.
2. Kasety VIDEO - 25 % za sztukę.
3. Długopisy - 10 % za sztukę.
4. Skoroszyty - 15 % za sztukę.
Utworzyć arkusz, który oblicza cenę po
jakiej sprzedawca będzie sprzedawał poszczególne towary.
Nauczyciel przypomina, że nie ma konieczności formatowania komórek na wartości procentowe, lecz można
wpisać symbolu procent bezpośrednio w formule. W takim przypadku program Eexcel wartość pobieraną z komórki traktuje jako procentową
Uczniowie, którzy rozwiążą zadanie jako pierwsi otrzymują ocenę. Wybrany uczeń przedstawia i wyjaśnia
swoje rozwiązanie uczniom, którzy mieli trudności.
Pomiar osiągnięć Zadanie piąte
Komputery
Kantor wymiany waluty ustala cenę kupna i Drukarka
sprzedaży waluty
według następującego zestawienia :
WALUTA KURS NBP MARŻA C KUPNA C SPRZEDAŻY ZAROBEK
7
Dolar
Frank
Marka
Jen
3,85
1,5
2,73
3,37
1 %
0,5 %
2 %
1,5 %
Przy czym cenę kupna ustala się na podstawie kursu NBP pomniejszonego o marżę,
a cenę sprzedaży ustala się na podstawie
kursu NBP powiększonego o te marżę.
Utworzyć arkusz wyliczający cenę kupna,
sprzedaży oraz zarobek z walut ujętych w
powyższym zestawieniu.
Nauczyciel zaznacza, że zadanie to jest w taki sposób
sformułowane, iż zawiera w swoim rozwiązaniu wszystkie formuły jakie były wykorzystywane przy rozwiązywaniu zadań na lekcji.
Uczniowie rozwiązują zadanie, drukują i oddają nauczycielowi do sprawdzenia
Zadanie domowe Zadanie domowe
Utwórz arkusz kalkulacyjny, który oblicza koszt
remontu twojego pokoju
Nauczyciel proponuje na jakie wydatki zwrócić uwagę
( tapeta, klej, farba)
8