BGP 3 mini_makietka

Endometrioza
Gdańsk 2010
Redaktor prowadzący:
Magdalena Czarnecka
Seria wydawnicza rekomendowana przez Polskie Towarzystwo Ginekologiczne
Copyright © Via Medica
ul. Świętokrzyska 73, 80–180 Gdańsk
tel.: (58) 320 94 94, faks: (58) 320 94 60
www.viamedica.pl
ISBN seria: 978–83–7555–245–4
ISBN tom 3: 978–83–7555–310–9 978–83–7555–247–8
Gdańsk 2010
Spis treści
1. Wstęp
2. Etiopatogeneza endometriozy
3. Klasyfikacja endometriozy
4. Diagnostyka endometriozy
4.1.
4.2.
4.3.
4.4.
Badanie kliniczne
Diagnostyka biochemiczna
Diagnostyka obrazowa
Inwazyjne metody diagnostyczne
5. Farmakologiczne leczenie endometriozy
5.1.
5.2.
5.3.
5.4.
5.5.
5.6.
Wprowadzenie
Terapia hormonalna
5.2.1. Progestageny
5.2.1.1. Dienogest
5.2.2. Gestrinon
5.2.3. Danazol
5.2.4. Analogii GnRH
5.2.5. Doustne tabletki antykoncepcyjne
5.2.6. Inhibitory aromatazy
5.2.7. Selektywne modulatory receptorów progesteronu
Statyny
Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ)
Empiryczne leczenie endometriozy bez ostatecznego rozpoznania
Podsumowanie
6. Operacyjne leczenie endometriozy
6.1.
6.2.
6.3.
6.4.
6.5.
Kwalifikacja do leczenia operacyjnego
Laparoskopowe leczenie endometriozy
Laparotomia w leczeniu endometriozy
Leczenie chirurgiczne endometriozy przegrody pochwowo−odbytniczej
Podsumowanie
7. Endometrioza pozagenitalna
7.1.
7.2.
Wstęp
Objawy
7.3.
7.4.
7.5.
7.6.
7.7.
7.8.
7.9.
7.10.
7.11.
7.12.
7.13.
7.14.
Umiejscowienie — podział endometriozy pozapłciowej
Endometrioza przewodu pokarmowego
Endometrioza układu moczowego
7.5.1. Endometrioza pęcherza moczowego
7.5.2. Endometrioza moczowodów
7.5.3. Endometrioza nerki
7.5.4. Endometrioza pęcherza moczowego po przebytym cesarskim cięciu
7.5.5. Przetoka pęcherzowo−pochwowa na tle zmian endometrialnych
7.5.6. Endometrioza a cystitis interstitialis
Endometrioza skóry i tkanki podskórnej
Endometrioza pępka
Endometrioza w bliźnie po cesarskim cięciu
Endometrioza okolicy kanału pachwinowego i nerwu kulszowego
Endometrioza klatki piersiowej
Inne, bardzo rzadkie występowanie endometriozy zlokalizowanej
poza miednicą
Diagnostyka
Zmiany endometrialne w USG
Podsumowanie
8. Endometrioza a płodność
8.1.
8.2.
Wpływ na płodność
Postępowanie terapeutyczne u niepłodnych pacjentek z endometriozą
Autorzy
prof. dr hab. n. med. Włodzimierz Baranowski3
dr hab. n. med. Ewa Barcz1
dr n. med. Robert Bartkowiak1
lek. Wojciech Dziadecki1
lek. Małgorzata Heydrych−Seweryn3
prof. dr hab. n. med. Paweł Kamiński1
dr n. med. Katarzyna Kosińska−Kaczyńska1
dr n. med. Piotr Marianowski1
lek. Natalia Mazanowska1
prof. dr hab. n. med. Jana Skrzypczak2
dr n. med. Piotr Węgrzyn1
prof. dr hab. n. med. Mirosław Wielgoś1
1
I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii Warszawskiego Uniwersytetu
Medycznego
2 Klinika Rozrodczości Katedry Ginekologii i Położnictwa, Uniwersytet
Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
3 Klinika Ginekologii i Ginekologii Onkologicznej, Wojskowy Instytut
Medyczny, Warszawa
1.
Wstęp
Mirosław Wielgoś
Oddajemy do Państwa rąk kolejną pozycję z serii „Biblioteka ginekologa
praktyka”, tym razem poświęconą endometriozie. Jak wiadomo, jest to
niezwykle uciążliwe i, niestety, szeroko rozpowszechnione w populacji ko−
biet w wieku rozrodczym schorzenie. Zarówno ze względu na częstość jego
występowania, jak i skutkujące ograniczeniem płodności następstwa, nosi
ono miano choroby społecznej. Dlatego niezwykle istotnym zagadnieniem
wydaje się być systematyczne pogłębianie wiedzy na ten temat, co — jak
mniemam — walnie przyczyni się do szybszego i trafniejszego rozpoznawa−
nia endometriozy oraz prowadzenia skutecznej terapii.
W niniejszym opracowaniu omówiono stosowane aktualnie metody
diagnostyczne, w tym metody diagnostyki obrazowej — ultrasonografię
(USG) i tomografię rezonansu magnetycznego (MRI). Ta ostatnia oddaje
szczególnie cenne usługi w tych przypadkach, gdy badanie USG jest nie−
pewne lub niemiarodajne. Wydaje się, że rezonans, dzięki stałemu upo−
wszechnianiu się tej metody obrazowania, może stanowić cenny element
procesu diagnostycznego, w istotny sposób zwiększając jego efektyw−
ność. Dzięki uprzejmości doktor Mieke Cannie z Brukseli, będącej autory−
tetem w zakresie badań MRI, możemy zaprezentować Państwu — obok
obrazów ultrasonograficznych i laparoskopowych — przedstawiające en−
dometriozę zdjęcia pochodzące z rezonansu magnetycznego.
Chciałbym także zwrócić Państwa uwagę na zagadnienia związane z
leczeniem endometriozy. Chociaż podstawowe znaczenie odgrywa tu le−
czenie operacyjnie, szeroko opisane na kartach ksiązki, warto także zwrócić
uwagę na rozdział poświęcony farmakoterapii, zawierający informacje na
temat nowoczesnych metod leczenia omawianego schorzenia. Leki, któ−
re są tradycyjnie stosowane w terapii endometriozy, charakteryzuje za−
zwyczaj niezbyt wysoka skuteczność przy stosunkowo nie najlepszej tole−
1