ĆWICZENIA MOTORYKI NARZĄDÓW MOWY

ĆWICZENIA MOTORYKI NARZĄDÓW MOWY
Jednym z podstawowych warunków poprawnej artykulacji jest wysoka
sprawność biorących w niej udział narządów. Dlatego zajęcia zaczyna się na
ogół od ćwiczeń mających na celu uzyskanie zręcznych, celowych ruchów
języka, warg, policzków i podniebienia.
ĆWICZENIA JĘZYKA
ϒ pokaż język,
ϒ jak żmija porusza żądłem? (długi, cienki, ruchliwy język poruszający się
we wszystkie strony),
ϒ spróbujmy zrobić z języka:
- szpilkę(jeszcze cieńszy język)
- skocznię narciarską lub zjeżdżalnię
- koci grzbiet
- łyżkę (język z uniesionym do góry końcem)
- szufelkę (boki języka uniesione)
- rurkę (chcemy wypić sok a nie mamy czym),
ϒ pokaż jak:
- kot pije mleko
- miś oblizuje się po zjedzeniu miodu (zabawę uatrakcyjni smarowanie warg
dziecka np. czekoladą),
ϒ wszystkie podstawowe ruchy języka można wykonać w zabawie o
nazwie
"Języczek-wędrowniczek". W ćwiczeniu tym język wędrując dotyka:
- wargi górnej
- wargi dolnej
- kącików ust
- stara się sięgnąć do nosa, uszu,
ϒ "liczymy zęby"- dotykamy końcem języka każdego zęba
- na górze
- na dole
- po zewnętrznej i wewnętrznej stronie
ϒ dotykamy dziąseł na górze i na dole, masujemy językiem wargi,
masujemy podniebienie( staramy się sięgnąć aż do tylnej ściany gardła i z
powrotem),
ϒ naśladowanie kota wylizującego talerz po budyniu, kisielu, czekoladzie,
ϒ oblizywanie łyżeczki z resztek miodu
ĆWICZENIA WARG
ϒ Spróbujmy pokazać jak wyglądają:
- wesołe usta (płaskie wargi-rozciągnięte od ucha do ucha, jak przy głosce
"e", z lekko uniesionymi kącikami warg ku górze),
- smutne (podkówka z warg),
- złe (wąskie, cienkie),
- chowamy wargi (wargi wciągnięte do wewnątrz-"obejmują zęby"),
ϒ wymawiamy na zmianę: i-y, i-u…..,
ϒ zamieniamy się w małe dzidziusie i będziemy ssać smoczek
(naprzemienne wciąganie i wypychanie warg),
ϒ potrzebujemy lejek, ale go nie mamy- musimy zrobić go z warg,
ϒ pokaż, jaki pyszczek ma ryba? (wargi wysunięte do przodu, rozszerzone
na końcu),
ϒ chcemy pocałować mamę, ale jest daleko (wysuwamy wargi do przodu i
cmokamy),
ϒ pokaż, jak wygląda ryjek świnki?
ϒ robimy z warg dziobek ptaka (złączone wargi, wysunięte lekko do
przodu)
ϒ robimy z warg pyszczek wielbłąda (górna warga wystaje nad dolną,
lekko ją przykrywa),
ϒ jak warczy zły pies? ( unosimy górną wargę, pokazujemy zęby),
ϒ sprawdźmy, czy potrafisz?
- utrzymać górna wargą ołówek,
- chwytać wargami krople deszczu (głowa uniesiona do góry, wargi chwytają
krople),
- chwytać deszcz dolna wargą (warga dolna wysunięta),
- utrzymać prosto samymi wargami słomkę
- spróbuj wziąć wargami cukierka
ĆWICZENIA POLICZKÓW
ϒ Robimy z buzi duży balon i wypuszczamy z niego powietrze,
ϒ rybce brakuje powietrza (przy zaciśniętych zębach maksymalnie
otwieramy wargi),
ϒ buzia chudnie (wciągamy policzki do wewnątrz tak, aby ściśle
obejmowały zęby)
ϒ co się stało z naszymi ustami? raz są z jednej strony twarzy a raz z
drugiej (wargi i policzki ściągamy-raz w lewą, raz w prawą stronę),
mamy balonika w buzi (przy zaciśniętych wargach nabieramy dużo powietrza
tworząc balon-przesuwamy powietrze kolejno do lewego i prawego policzka,
następnie pod wargę górną i dolną):
- z prawej strony,
- z lewej strony,
- u góry,
- na dole,
ϒ mamy w buzi cukierka raz z jednej, raz z drugiej strony ( językiem
wypychamy policzki),
ĆWICZENIA PODNIEBIENIA MIĘKKIEGO
ϒ Zabawa w "chorego kotka". Kotek ziewa, nie chce jeść, chyba się
przeziębił. Chore kotki:
- ziewają szeroko, szeroko,
- kaszlą z językiem wysuniętym do przodu
ϒ Słychać pogotowie:
- eo, eo, eo, eo, eo, eo ....
ϒ Pan doktor zaleca :
- płukanie gardła,
- połykanie tabletek,
- picie syropu,
ϒ Pan doktor bada kotka:
- kotek wdycha powietrze nosem, wydycha ustami,
ϒ do skutecznych ćwiczeń podniebienia miękkiego zaleca się:
- dmuchanie baloników,
- dmuchanie przez nos na papier,
- puszczenie baniek mydlanych,
- wymawianie przy szeroko otwartych ustach:
ka,ko,ke,ku,ky,ak,ok.,ek,uk,yk,
ga,go,ge,gu,gy,ag,og,eg,ug,yg
ĆWICZENIA ODDECHOWE
Ćwiczenia oddechowe wydłużają fazę wydechową, regulują pracę przepony,
pogłębiają oddech i pozwalają nim dowolnie gospodarować.
ϒ zabawy w dmuchanie
- zabawy ze słomką i wodą w szklance
- słomkę wkładamy do szklanki z wodą i nie dotykając jej powierzchni
wydmuchujemy w wodzie dołek,
- zanurzamy słomkę w wodzie i lekko dmuchamy, wytwarzając bąbelki,
-dmuchamy na zmianę: krótko-długo, słabo-mocno,
ϒ słomką zdmuchujemy kawałki papieru z gładkiej powierzchni stolika,
potem kładziemy kawałki kartki na ręcznik i zdmuchujemy,
ϒ dmuchamy na wiatraczki lub kuleczki z waty umocowane na nitkach
ϒ dmuchamy na piórka, waciki:
- przez nos,
- przez usta,
ϒ zabawy z płomieniem świecy
- dmuchamy lekko, aby płomień nie zgasł,
- dmuchamy mocno, aby płomień zgasł,
- dmuchamy na płomień świecy z dużej odległości,
- dmuchamy na kilka świeczek jednocześnie,
- dmuchamy na płomień świecy przez słomkę,
ϒ zabawy z piłeczką ping-pongową
- ustawiamy "bramki" z klocków po jednej i drugiej stronie stołu i staramy
się wbić gola przeciwnikowi
- ustawiamy z klocków labirynt i przedmuchujemy przez niego piłeczkę,
- organizujemy wyścigi (ustawiamy z klocków 2 tory i przedmuchujemy
piłeczkę),
ϒ zabawa "Kto dłużej?"
- liczymy na jednym wydechu ciąg liczb
- wypowiadamy na wydechu alfabet
- wypowiadamy ciągi głoskowe np.
ae,ae,ae ...
aeo, aeo, aeo ...
aeou, aeou, aeou ...
aeouy, aeouy, aeouy ...