Produkty wysokiej technologii w eksporcie portugalskim Portugalia

Produkty wysokiej technologii w eksporcie portugalskim
Portugalia eksportuje coraz mniej produktów wysokiej technologii. Jak potwierdzają dane
statystyczne Krajowego Instytutu Statystyki (INE), tendencja ta utrzymuje się od 2008 r., tj. od
momentu rozpoczęcia kryzysu gospodarczego. We wspomnianym roku udział tych produktów w
eksporcie krajowym wyniósł 6,4%, tj. 2,4 mld euro przy całkowitej wartości sprzedaży w
wysokości 38,8 mld euro.
W 2013 roku produkty wysokiej technologii reprezentowały 3,4%, tj. 1,6 mld euro, a więc o 35%
mniej niż pięć lat wcześniej.
Portugalska Agencja ds. Handlu Zagranicznego i Inwestycji (AICEP) preferuje jednakże
zastosowanie obliczeń zgodnie z metodą OECD, gdzie wyniki eksportowe są różne od wyników
INE. Według tych danych w 2013 roku (między styczniem a listopadem) produkty wysokiej
technologii posiadały 6,8%-owy udział w całkowitym eksporcie portugalskim, natomiast w 2008
roku 10,8%-owy. Jest to spadek udziału w wysokości 3,7 p.p., a więc większy, jeżeli porównamy
z danymi INE (spadek 3 p.p. między 2008 a 2013 rokiem).
Specjaliści są zdania, że spadek eksportu tych produktów wiąże się z niezdolnością kraju do
utrzymania działalności firm technologicznych na rynku portugalskim, albowiem wiele z nich
przenosi swój biznes do innych krajów, gdzie mogą korzystać np. z lepszych warunków
finansowania, kosztów energii czy mniej skomplikowanej biurokracji.
Ponadto warto zaznaczyć, że również zjawisko dywersyfikacji rynków ma swój wpływ na
zmniejszenie eksportu z Portugalii. Kraje Zatoki Perskiej czy Azji stały się bardzo dużym
konkurentem dla krajów europejskich w zakresie produkcji wysokiej technologii.
Portugalia posiada na swoim rynku znane firmy z branży, jak Bosch, Siemens, czy Autoeuropa –
fabryka należąca do niemieckiej grupy Volkswagen, produkująca modele Sharan, Eos, Scirocco
i Seat Alhambra.
Fabryka niemieckiej marki Bosch w Bradze to przykład firmy o bardzo dużych możliwościach
eksportu w zakresie wysokich technologii. Ostatnio marka ta rozpoczęła produkcję
zaawansowanych rozwiązań multimedialnych dla przemysłu samochodowego w partnerstwie z
Universidade Minho. Projekt ten ma na celu zwiększenie potencjału innowacyjnego Portugalii,
do wykorzystania także na innych rynkach.
Ponadto na rynku portugalskim działa trzeci co do wielkości producent samolotów – brazylijski
Embraer - mający bez wątpienia bardzo duży udział w portugalskim eksporcie wysokiej
technologii. Dwie fabryki Embraera działające od 2013 r. w regionie Évora zyskują coraz większe
uznanie i pozycję w brazylijskiej grupie i na rynku światowym. Jedna z nich produkuje struktury
metalowe, natomiast druga materiały kompozytowe do samolotów.
Z drugiej strony, niektóre ważne firmy z zakresu wysokich technologii wycofują swoją
działalność z Portugalii. Przykładem może być północnoamerykańska firma Kemet Electronics producent kondensatorów tantalowych, z fabryką w Évora, która przymierza się do zwolnienia
prawie połowy z obecnie 320 pracowników. Według nieoficjalnych źródeł powodem może być
przeniesienie fabryki do Meksyku.
Specjaliści są zdania, że potencjał eksportowy Portugalii w zakresie wysokich technologii jest
wciąż niski i nie w pełni wykorzystywany przez krajowe przedsiębiorstwa.
Eksport produktów wysokiej technologii (w euro)
2.616 mln €
2.551 mln €
2.468 mln €
2.299 mln €
1.607 mln €
1.131 mln €
1.498 mln €
1.160 mln €
1.315 mln €
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Źródło: Ministerstwo Gospodarki w Portugalii
Eksport produktów wysokiej technologii
(jako procent eksportu całkowitego)
25
20,4 21,4 21,2
20
18,9 18,6 18,5 18,7
15
17,1 16,1
16,6 16,1
15,4
15,4
10
7,2
6,8
6,4
UE27
2010
2009
2008
2007 (q)
2006
2005
3,0
3,1 3,2
0,0
2012
7,4
2011
7,7
3,7
2004
0,0
7,5
6,4
2003
0,0
6,9
2002
0,0
5,6
2001
0,0
4,4
2000
0
1999
3,6
1998
3,6
1997
3,7
1996
4,5
1995
5
Portugal
Źródło INE
Eksport przetworzonych produktów przemysłowych wg stopnia intensywności technologii (OECD)
Udział w całości (w %) przetworzonych produktów przemysłowych
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Stycz/List
12
Stycz/List
13
11,4
10,3
11,7
12,4
12,1
11,5
11,2
10,5
8,1
7,8
7,9
7,3
7,3
7,3
6,8
Wysoka
30,3
31,4
30,8
30,7
30,7
31,1
30,9
30,8
29,4
30,4
31,1
30,6
30,9
30,9
29,8
13,7
14,5
15,6
17,4
19,6
21,7
22,0
23,1
23,4
24,4
25,3
27,6
27,5
27,5
28,4
44,7
43,8
41,9
39,4
37,6
35,7
35,9
35,7
39,1
37,4
35,7
34,5
34,3
34,3
35,0
Średniowysoka
Średnioniska
Niska
Oprac.
Elżbieta Siuta Correia
Ekspert POIG, WPHI Lizbona
Luty 2014