docTIK - FRSE DG Edukacja i Kultura
download 
Reklamacja Transkrypt
TIK - FRSE DG Edukacja i Kultura
Technologie Informacyjno-Komunikacyjne TIK w rozwijaniu kompetencji zawodowych i społecznych osób z mniejszymi szansami Redakcja: Małgorzata Piekarska (Zespół Upowszechniania i Wykorzystywania Rezultatów) Współpraca wydawnicza: Ewa Koźbiał Konrad Romaniuk Tadeusz Wojciechowski (Zespół Upowszechniania i Wykorzystywania Rezultatów) Opracowanie graficzne: TAKE MEDIA / Michał Gołaś Korekta: TAKE MEDIA / Agnieszka Markiewicz Wydawca: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Narodowa Agencja Programu „Uczenie się przez całe życie” ul. Mokotowska 43, 00-551 Warszawa www.frse.org.pl | www.llp.org.pl Publikacja sfinansowana z funduszy Komisji Europejskiej w ramach programu „Uczenie się przez całe życie”. Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za treść zamieszczoną w publikacji. W opracowaniu wykorzystano zdjęcia nadesłane przez beneficjentów programu, dokumentujące działania prowadzone w projektach, spotkania uczestników oraz wytworzone produkty końcowe. PUBLIKACJA BEZPŁATNA kliknij w wybraną pozycję, aby przenieść się do wybranego artykułu wstęp sesje plenarne panel dyskusyjny 00 03 09 Technologie InformacyjnoKomunikacyjne (TIK) w rozwijaniu kompetencji zawodowych i społecznych osób z mniejszymi szansami Niekorzystanie z sieci Dobre praktyki w programie „Uczenie się przez całe życie” 01 Używanie technologii informacyjno-komunikacyjnych w Polsce – dane statystyczne 02 Osoby z mniejszymi szansami 04 Rozwijanie kompetencji zawodowych i społecznych osób z mniejszymi szansami w kontekście Europejskiej Agendy Cyfrowej 05 Rządowy program rozwijania kompetencji uczniów i nauczycieli w zakresie stosowania TIK: „Cyfrowa szkoła” 06 NINATEKA EDU jako narzędzie TIK wyrównujące szanse w dostępie do kultury 07 „Polska Cyfrowa Równych Szans” 08 „Szkoła z klasą 2.0” 10 Grand Kids’ Grandparents 11 An Interdisciplinary and Holistic Approach to Engineering Education – Workshops on Advanced Learning Technology in Design and Practice of Embedded Systems WALT 12 sesje dyskusyjne 17 TIK kluczem do aktywizacji zawodowej Technologie informacyjnokomunikacyjne w programie Erasmus 19 Sprawozdanie z sesji tematycznej „Zapobieganie wykluczeniu cyfrowemu osób 50+” 20 Wykorzystanie TIK w pracy z uczniami o mniejszych szansach edukacyjnych Digital media? ICT? – Know how! 13 Dostępność branży hotelowej i restauracyjnej dla osób niepełnosprawnych 14 Projekt MAPPED 15 TeachNET – edukacja w każdym wieku 16 New media in education and the professional development of librarians ważne i przydatne dla Ciebie TIK Kilka przydatnych wskazówek: co, gdzie i jak – przegląd wybranych, bezpłatnych narzędzi TIK ! Blogi w edukacji wstęp 00 Technologie Informacyjno-Komunikacyjne (TIK) w rozwijaniu kompetencji zawodowych i społecznych osób z mniejszymi szansami N ieustannie rośnie znaczenie technologii informacyjno-komunikacyjnych we wszystkich sferach życia. Komputer, smartphone, tablet czy też sam Internet są ważnymi komponentami naszej codziennej pracy. Dzięki nim nie tylko mamy dostęp do najświeższych informacji, uczymy się lepiej i wydajniej, ale też jesteśmy w stałym kontakcie z bliskimi oraz rozwijamy nasze zainteresowania i pasje. Specyfika dzisiejszego świata, narastające tempo zmian oraz szybki proces starzenia się informacji wymaga ciągłego uczenia się, co określamy mianem life long learning. Równocześnie podkreśla się konieczność uczenia się we wszystkich rolach życiowych – life wide learning. Człowiek na każdym etapie swojego życia powinien mieć możliwość podnoszenia i aktualizacji osobistych kompetencji, umiejętności, a także kwalifikacji zawodowych w celu pozostawania aktywnym społecznie czy kulturalnie. Marcin Rolnik dyrektor programu „Uczenie się przez całe życie” ds. programów Grundtvig, Leonardo da Vinci i Europass home Spotkanie, któremu poświęcona jest niniejsza publikacja, zostało zorganizowane w ramach monitoringu tematycznego programu „Uczenie się przez całe życie”. Jego tematyka odnosiła się do zwiększania umiejętności wykorzystywania technologii cyfrowych w edukacji i szkoleniach skierowanych do osób z mniejszymi szansami. E-integracja jest elementem jakościowym życia. W 2001 r. amerykański badacz mediów i Internetu Marc Prensky opublikował artykuł pt. Digital natives, digital immigrants . Młodzież urodzona po 1990 r. określona jest w nim mianem „cyfrowych tubylców”, w przeciwieństwie do ich rodziców i nauczycieli, których Prensky nazywa „cyfrowymi imigrantami”. Cyfrowi tubylcy trzymają w dłoniach najnowsze modele telefonów komórkowych i tabletów, korzystają z oprogramowania i zasobów Internetu w sposób umożliwiający im znalezienie informacji w kilka sekund. Przed współczesnymi Kliknij, aby obejrzeć film z wystąpenia MArcina Rolnika nauczycielami, mentorami, pokoleniem cyfrowych imigrantów staje wyzwanie: odejść od schematów nauczania opartych na kredzie i tablicy, a zgodnie z postulatami Prensky’ego uatrakcyjnić lekcje, wykorzystując typowe dla cyfrowych tubylców narzędzia i sposoby przyswajania wiedzy. Podczas konferencji „Technologie informacyjno-komunikacyjne w rozwijaniu kompetencji zawodowych i społecznych osób z mniejszymi szansami” wypracowaliśmy szereg rekomendacji dotyczących m.in.: odpowiedniej strategii, koordynacji działań na poziomie europejskim oraz stworzenia przyjaznej struktury (np. priorytety narodowe wspierające tego typu projekty). Mam nadzieję, że lektura poniższej publikacji przysłuży się wnikliwej analizie, która stanie się początkiem szerszej dyskusji na temat spójnego programu włączania osób z mniejszymi szansami w proces uczenia się przez całe życie. × wstęp 01 Używanie technologii informacyjno-komunikacyjnych w Polsce – dane statystyczne W 2012 r. w ponad 7 na 10 domów znajdował się przynajmniej jeden komputer. Największy wzrost odsetka gospodarstw posiadających dostęp do technologii komunikacyjno-informacyjnych w stosunku do roku poprzedniego odnotowano w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców (o 4,1 pkt proc. – do 79,2%). Warto jednak zauważyć, że według przeprowadzonych przez GUS badań komputer jest w 69,4% gospodarstw domowych usytuowanych na obszarach wiejskich. Wykres 1. Wyposażenie gospodarstw domowych w komputery 80 [%] 70 2009 2008 58,9% 66,1% 2011 2010 69,71% 71,3% 60 50 40 2012 73,4% 30 20 10 0 Dane: Społeczeństwo informacyjne w Polsce. Wyniki badań statystycznych z lat 2008–2012. Główny Urząd Statystyczny. Urząd Statystyczny w Szczecinie. home 1z2 × Wyposażenie gospodarstw domowych w komputery w poszczególnych regionach kraju jest mocno zróżnicowane. Najniższy poziom utrzymywał się we wschodniej części Polski. Najczęściej dostęp do komputera w domu mieli mieszkańcy centralnej części kraju. Jeżeli dodatkowo uwzględnimy stopień urbanizacji poszczególnych regionów Polski, dysproporcje terytorialne w poziomie wyposażenia gospodarstw domowych w komputery stają się jeszcze wyraźniejsze. W 2012 r. najmniejszy odsetek gospodarstw posiadających komputer w domu zaobserwowano na obszarach o niskim stopniu zurbanizowania wschodniej części Polski (65,2%). Odsetek ten był niższy niż na terenach o niskim stopniu urbanizacji w skali całego kraju. W 2011 r. w Polsce odsetek gospodarstw domowych posiadających w domu komputer był niższy (70,5%) niż w całej Unii Europejskiej (77%). W czołówce pod tym względem plasują się Niderlandy i Islandia. W krajach tych ponad 90% gospodarstw domowych posiada komputery. Najmniej komputerów jest w domach Greków – znajdziemy je tylko w co drugim gospodarstwie. Kliknij, aby obejrzeć film z wystąpenia Mirosława Sielatyckiego Odsetek osób korzystających z komputera regularnie, tj. co najmniej raz w tygodniu, systematycznie wzrastał na przestrzeni ostatnich lat. Udział regularnych użytkowników komputerów w ogólnej liczbie osób w wieku 16–74 lata wynosił w 2012 r. 60,2%. Warto zauważyć zróżnicowanie w tej grupie pod względem Wykres 2. 2008 2009 2010 2011 2012 Wyposażenie gospodarstw domowych w komputery w zależności od miejsca zamieszkania 69% 71% 79% 67% 72% 75% 64% 70% 73% 60% obszary miejskie 66% 72% mniejsze miasta 53% 50 60% duże miasta 64% 60 70 Dane: Społeczeństwo informacyjne w Polsce. Wyniki badań statystycznych z lat 2008–2012. Główny Urząd Statystyczny. Urząd Statystyczny w Szczecinie. 80 wstęp wieku – najczęściej z komputerów korzystają studenci i uczniowie (98,1%), najrzadziej reprezentanci grupy wiekowej 65–74 lata (14,9%). 01 Dostęp do Internetu Mobilność przekłada się coraz częściej na technologie, a technologie na mobilność. W 2012 r. dostęp do Internetu miało 70,5% gospodarstw domowych. Zdecydowanie częściej były to gospodarstwa, w których mieszkały dzieci (94,6%) niż te, w których dzieci nie było (62,8%). Zarówno w dużych miastach, jak i na obszarach wysoko zurbanizowanych, odsetek gospodarstw posiadających dostęp do Internetu kształtował się na podobnym poziomie i wynosił odpowiednio 75,8% i 74,8%. Na obszarach miejskich więcej gospodarstw było wyposażonych w komputery z dostępem do sieci w porównaniu do gospodarstw z terenów wiejskich. W 2011 r. wskaźnik gospodarstw domowych z dostępem do Internetu w domu w Polsce był niższy od średniej w Unii Europejskiej o 6 pkt proc. Różnica dzieląca Polskę od przodujących w tym względzie Niderlandów malała na przestrzeni lat, nadal jednak w 2011 r. wynosiła aż 27%. Najmniej gospodarstw domowych deklarujących możliwość korzystania z Internetu w domu odnotowano w Bułgarii. Według danych zawartych w raporcie World Internet Project 2012 już 64% Polaków korzysta z Internetu. Co ciekawe, spośród osób, które nie używają Internetu, zaledwie 4% Wykres 3. Osoby regularnie korzystające z komputera 100 [%] 90 80 70 60 50 40 30 Lata: 20 10 2008 2009 2010 2011 2012 16-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 Dane: Społeczeństwo informacyjne w Polsce. Wyniki badań statystycznych z lat 2008–2012. Główny Urząd Statystyczny. Urząd Statystyczny w Szczecinie. home 2z2 × 0 deklaruje, że chce zacząć. Godny uwagi jest również sposób korzystania z sieci – w tym roku 16% internautów korzystało z mobilnego Internetu, podczas gdy w 2011 r. tylko 10%. World Internet Project 2012 jest międzynarodowym projektem analizującym wpływ Internetu i nowych technologii na zjawiska społeczne, ekonomiczne i polityczne, pozwalającym poznać wiele ciekawych danych dotyczących preferencji związanych z korzystaniem z Internetu oraz przyczyn niekorzystania z niego przez część społeczeństwa. Badanie jest realizowane w Polsce od 2010 r. dzięki inicjatywie Orange Polska oraz serwisu Gazeta.pl. Odwołując się do raportu Głównego Urzędu Statystycznego, najczęściej wskazywaną przyczyną nieposiadania dostępu do Internetu był brak takiej potrzeby. Kolejnymi powodami wskazywanymi przez respondentów były: brak odpowiednich umiejętności (37,9%), zbyt wysokie koszty sprzętu i zbyt wysokie koszty dostępu (26,6%). × tabela 1. Osoby korzystające z Internetu w sprawach prywatnych w ciągu ostatnich 3 miesięcy Wyszczególnienie populacji 2008 2009 2010 2011 2012 Osoby korzystające z Internetu ogółem 49,0 55,7 58,5 62,0 62,3 Osoby korzystające z Internetu w celu: Wysyłania, odbierania poczty elektronicznej 38,0 45,0 47,8 50,4 51,1 Telefonowania przez Internet, odbywania wideokonferencji 17,3 19,9 20,0 21,4 24,1 Udziału w czatach, grupach lub forach dyskusyjnych, korzystania z komunikatorów internetowych, tworzenia i czytania blogów oraz korzystania z serwisów społecznościowych x x 42,1 45,8 42,9 Wyszukiwania informacji o towarach lub usługach 32,6 28,7 39,2 44,5 47,5 Korzystania z serwisów dotyczących usług związanych z podróżowaniem i zakwaterowaniem 14,6 14,3 17,4 19,2 12,4 Słuchania radia, oglądania TV przez Internet 18,0 18,9 22,0 23,4 28,9 Pobierania programów komputerowych 12,5 16,1 16,5 16,0 16,5 Grania w gry komputerowe, pobierania plików z grami, muzyką, filmami, grafiką 12,4 19,8 22,0 22,7 28,1 Czytania online, pobierania plików z gazetami lub czasopismami 18,8 18,0 17,4 18,0 29,7 Szukania pracy, wysyłania ofert dotyczących zatrudnienia 8,2 Korzystania z usług bankowych 17,1 21,2 25,3 27,5 32,0 9,1 5,8 10,4 11,5 13,7 Sprzedaży towarów lub usług 6,7 Korzystania z Internetu w celu uzupełnienia wiedzy 27,7 30,3 32,7 26,9 31,9 7,9 7,6 9,5 Dane: Społeczeństwo informacyjne w Polsce. Wyniki badań statystycznych z lat 2008–2012. Główny Urząd Statystyczny. Urząd Statystyczny w Szczecinie. wstęp 02 Osoby z mniejszymi szansami P ojęcie wykluczenia czy też marginalizacji odnosi się do sytuacji, w której człowiek zostaje z różnych przyczyn pozbawiony możliwości pełnego uczestniczenia w życiu społecznym i kulturalnym. Wykluczenie dziś nie polega na braku określonych uprawnień, lecz odnosi się głównie do braku możliwości lub umiejętności korzystania z nich. Przeciwdziałanie wykluczeniu jest obecnie jednym z najważniejszych celów europejskiej polityki społecznej. W Strategii Zrównoważonego Rozwoju, dokumencie przyjętym w 2001 r. po Traktacie Lizbońskim, wskazano, że „człowiek jest najważniejszym czynnikiem rozwoju – kapitałem ludzkim”, a ograniczanie wykluczenia społecznego oraz wszelkie formy przeciwdziałania temu zjawisku są jednym z głównych priorytetów Unii Europejskiej1. Proces ten był odpowiedzią na przekształcenia, które dokonywały się w Europie pod koniec XX w. Wraz z nowymi zagadnieniami – „strategią zrównoważonego rozwoju” oraz „otwartą metodą koordynacji” – termin "wykluczenie społeczne" zastąpił w unijnych dokumentach pojęcia ubóstwa, biedy i długotrwałego bezrobocia. Podkreślano, że ludzie, którzy przez długi czas pozostają bezrobotni, rodziny ubogie i uzależnione home od pomocy społecznej tracą umiejętność radzenia sobie w trudnych sytuacjach, przez co przyjmują postawę bierności i wyuczonej niezaradności w życiu codziennym. Efektem długotrwałego życia w biedzie, bez pracy zarobkowej stają się wzorce zachowań, przekazywane z pokolenia na pokolenie, utrwalane w formie specyficznego stylu życia, tworzące tzw. kulturę ubóstwa. Jedną z form podkreślenia znaczenia tego tematu było ustanowienie przez Komisję Europejską roku 2012 rokiem zwalczania ubóstwa i wykluczenia społecznego. Według Narodowej Strategii Integracji Społecznej dla Polski „wykluczenie społeczne to brak lub ograniczenie możliwości uczestnictwa, wpływania i korzystania z podstawowych instytucji publicznych i rynków, które powinny być dostępne dla wszystkich, a w szczególności dla osób ubogich”2. Taka definicja pokazuje, że wykluczenie społeczne jest w najszerszym rozumieniu niemożnością lub niezdolnością do uczestniczenia w życiu społecznym. Grupy społeczne zagrożone wykluczeniem Każdy czynnik, który wpływa na poczucie „pozostawania innym” względem społeczeństwa, może prowadzić do stanu wykluczenia społecznego. Przyczyny i obszary wykluczenia są bardzo różne. Mogą do nich należeć m.in.: pochodzenie etniczne, niski poziom wykształcenia, obszar zamieszkania, status ekonomiczny. Do przyczyn wykluczenia społecznego należy zaliczyć również funkcjonujące w społeczeństwie stereotypy i uprzedzenia, których skutkiem jest bezpośrednia lub pośrednia dyskryminacja ze względu na odmienność danej osoby pod względem np.: płci, orientacji seksualnej, wieku, pochodzenia rasowego, wyznania, niepełnosprawności. Wykluczenie cyfrowe „Problem cyfrowego wykluczenia nie ogranicza się wyłącznie do zjawiska cyfrowego podziału (digital divide), czyli systematycznych różnic w dostępie i korzystaniu z komputerów i Internetu pomiędzy osobami o różnym statusie społeczno-ekonomicznym (wykształceniu, dochodach, zawodzie), pomiędzy osobami na różnych etapach życia, mężczyznami i kobietami, a także pomiędzy różnymi regionami. Kluczowe są te różnice związane z dostępem, faktem oraz umiejętnościami korzystania z technologii informacyjno-komunikacyjnych, które prowadzą do społecznego i ekonomicznego wykluczenia”4. Grupy podatne na wykluczenie społeczne3: dzieci i młodzież ze środowisk zaniedbanych, dzieci wychowujące się poza rodziną, kobiety samotnie wychowujące dzieci, kobiety powracające na rynek pracy po urlopach macierzyńskich lub wychowawczych, ofiary patologii życia rodzinnego, osoby bezrobotne i o niskich kwalifikacjach, osoby żyjące w bardzo trudnych warunkach mieszkaniowych, wykluczone terytorialnie, niepełnosprawni, chronicznie chorzy i osoby chorujące psychicznie, osoby starsze, szczególnie samotne, więźniowie i osoby opuszczające zakłady karne, imigranci. Zmiany cywilizacyjne, które w coraz większy sposób wiążą nasze codzienne życie z technologiami informacyjno-komunikacyjnymi, wymuszają nabycie odpowiednich kompetencji w tej dziedzinie, by móc w pełni funkcjonować we współczesnym świecie. Jak pokazują badania, wykluczenie cyfrowe w coraz mniejszym stopniu zależy od dostępu do infrastruktury, raczej jest skutkiem braku odpowiednich kompetencji i motywacji. × 1 Konkluzje ze szczytu Rady Europejskiej w Goeteborgu – czerwiec 2001 r. – źródło: I. Matkowska, Gminne Strategie Rozwiązywania Problemów Społecznych jako realizacja założeń polityki spójności w odnowionej Strategii Lizbońskiej i zrównoważonym rozwoju, otwartą metodą koordynacji, w: Praca socjalna wobec nowych obszarów wykluczenia społecznego, red. K. Wódz, S. Pawlas-Czyż, Warszawa 2008, s. 55. 2 Narodowa Strategia Integracji Społecznej dla Polski – dokument Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa 2004. 3 Opracowano na podstawie Narodowej Strategii Integracji Społecznej dla Polski, op.cit. 4 D. Batorski, Problem wykluczenia cyfrowego, w: Diagnoza społeczna, Warszawa, Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa 2011, s. 327. wstęp 03 Według danych GUS (2011) 33% gospodarstw domowych w Polsce nie korzysta z Internetu . Przekładając to na liczby bezwzględne oznacza to, że ponad 9,5 miliona Polaków nie korzysta z Internetu. Niekorzystanie Hitati blaborepro consequatur magnim z sieci ape samusam, ut alitate W poszczególnych grupach społecznych skala wykluczenia cyfrowego, czyli odsetek niekorzystających z Internetu, przedstawiał się następująco2: 85% w grupie wiekowej 65–74 lata, 68% emerytów i rencistów, 62% wśród osób niepełnosprawnych 61% w grupie wiekowej 55–64 lata, 59% w gospodarstwach domowych o miesięcznych dochodach netto poniżej 1536 zł, 56% wśród rolników, 54% osób z wykształceniem podstawowym lub gimnazjalnym, 42% wśród mieszkańców wsi, 35% osób z wykształceniem średnim, 33% osób bezrobotnych. 1+2 Justyna Kucińska Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego, Kraków home RAPORT WARSZTATU INTEGRACJA CYFROWA Wykluczenie cyfrowe to obniżona jakość życia i kapitału społecznego Polaków, Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji Wyniki badań wspólnotowych z 2011 r. w zakresie wykorzystania technologii informacyjno-komunikacyjnych przez osoby indywidualne pozwalają stwierdzić, że poziom umiejętności cyfrowych mieszkańców Polski jest niższy niż przeciętnie w UE, podobnie zresztą jak zainteresowanie szkoleniami w tym obszarze. Wyjątek stanowi grupa osób w wieku 16–24 lata, w której odsetek osób o wysokich umiejętnościach internetowych o 2 pkt proc. przewyższył poziom średniej unijnej, a odsetek osób z niskim zakresem umiejętności – o 5 pkt proc. Niestety, wśród osób w wieku 55+ wskaźniki dla Polski są poniżej 2/3 poziomu średniej unijnej. W grupie osób w wieku produkcyjnym (24–64 lata) z niższym wykształceniem tylko 5% posiada średnie kompetencje informatyczne przy średnim dla UE wyniku wynoszącym 19%. W tej samej grupie wiekowej, wśród osób z wykształceniem średnim, tylko 20% wykazuje umiejętności związane z obsługą Internetu na średnim poziomie. Biorąc pod uwagę szacunki Komisji Europejskiej, że do 2015 r. 90% stanowisk pracy będzie wymagało umiejętności cyfrowych, powyższe wyniki nie napawają optymizmem. Szanse tych osób na rynku pracy będą niewielkie, podobnie jak konkurencyjność naszych zasobów ludzkich w Europie. Bez skutecznego wdrażania koncepcji uczenia się przez całe życie oprócz problemu wykluczenia cyfrowego osób z ww. grup społecznych będziemy mieć do czynienia z wykluczeniem drugiego stopnia, powstającym wraz z rozwojem nowych technologii i metod działania, za którym nie będą nadążać osoby znajdujące się obecnie w głównym nurcie. Niskie kompetencje cyfrowe oraz niska motywacja do korzystania z cyfrowych mediów są często powiązane z niskimi kompetencjami społecznymi i zawodowymi, skutkującymi wykluczeniem społecznym. W wypadku niektórych grup społecznych, przede wszystkim osób o niskich dochodach, ograniczeniem są koszty związane z korzystaniem z nowych technologii (sprzęt, oprogramowanie, koszty użytkowania). Kliknij, aby obejrzeć wypowiedź Justyny Kucińskiej „To, co wczoraj było nazywane technologią, coraz szybciej staje się codziennością”3. Rozważając sposoby włączania osób z mniejszymi szansami do funkcjonowania w cyfrowym świecie technologii, należy zastanowić się, jakie problemy dostrzegają osoby niekorzystające z Internetu. Główną przyczyną nieużywania sieci jest motywacja (według GUS 57,2% osób badanych w grupie niekorzystających z Internetu jako główny powód wskazało brak potrzeby). Ta swoista bariera mentalna wiąże się często z obawą przed korzystaniem z mediów cyfrowych. Osoby e-wykluczone nie mają zaufania do źródeł wiedzy m.in. o nowych technologiach, więc nie próbują samodzielnie z nich korzystać i kształcić się w tym zakresie. W wypadku niektórych grup wykluczonych cyfrowo, barierą może być niedostosowanie treści i formy przekazu za pośrednictwem mediów cyfrowych do ich potrzeb i możliwości, a także niedostosowanie do tych możliwości oprogramowania oraz sprzętu. Ograniczeniem jest także wciąż nierówny dostęp (w wymiarze geograficznym, społecznym i ekonomicznym) do edukacji, wsparcia w zakresie korzystania z mediów cyfrowych oraz sieci szerokopasmowego Internetu. × 3 Z. Rybczyński, Perspektywy edukacji audiowizualnej, Warszawa 2010. Rozwijanie kompetencji zawodowych i społecznych osób z mniejszymi szansami w kontekście Europejskiej Agendy Cyfrowej sesja plenarna 04 19 maja 2010 r. Europejska Agenda Cyfrowa jest kluczowym projektem, mającym na celu wzrost dobrobytu w Europie poprzez pobudzenie rozwoju TIK. Komisja Europejska ogłosiła Europejską Agendę Cyfrową – plan zwiększenia dobrobytu w Europie z uwzględnieniem korzyści wszystkich grup społecznych za pomocą pobudzenia rozwoju technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK). Europejska Agenda Cyfrowa jest jednym z siedmiu kluczowych projektów Europa 2020 – Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu. Agenda, podobnie jak poprzedzająca ją inicjatywa i2010, jest dokumentem strategicznym, określającym siedem priorytetowych obszarów, w ramach których podjętych będzie ok. 100 działań o charakterze legislacyjnym i pozalegislacyjnym w obszarze społeczeństwa informacyjnego. Dokument podkreśla ogromne znaczenie zwiększenia umiejętności wykorzystywania technologii cyfrowych i włączenia społecznego – „era cyfrowa powinna charakteryzować się wiarą we własne siły i emancypacją; wykształcenie lub umiejętności nie powinny być przeszkodą w dostępie do tego potencjału1”. Celem Agendy jest określenie drogi prowadzącej do wykorzystania ekonomicznego i społecznego potencjału TIK, w szczególności Internetu, służących nie tylko do pracy, zabawy, komunikacji, ale również będących platformą swobodnego wyrażania poglądów. Szersze i skuteczniejsze zastosowanie technologii informacyjno-komunikacyjnych umożliwi Europie zmierzenie się z głównymi wyzwaniami stającymi przed nowoczesnymi społeczeństwami. Dla Europejczyków będzie to oznaczać wyższy standard życia poprzez lepszy dostęp do opieki zdrowotnej, bezpieczny i wydajniejszy transport, skuteczniejsze dbanie o środowisko, nowe możliwości w zakresie mediów i komunikacji oraz łatwiejszy dostęp do usług użyteczności publicznej, treści kulturowych i edukacyjnych. 1. Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów – Europejska agenda cyfrowa, 26.08.2010 r. home 1z2 × Kliknij, aby obejrzeć film z wystąpenia Tomasza Napiórkowskiego Komisja Europejska wskazała siedem obszarów strategicznych, w których podejmuje działania: 1. Opracowanie kompleksowej i jednolitej polityki rynku sektora telekomunikacji. Europa stanowi mozaikę składającą się z indywidualnych, krajowych rynków internetowych. Tymczasem treści i usługi komercyjne czy też kulturowe powinny mieć zasięg międzynarodowy. Dlatego dąży się do usunięcia barier regulacyjnych, ułatwienia elektronicznych płatności i systemu e-fakturowania, jednolitego systemu rozstrzygania sporów i budowania zaufania konsumentów. Przykładowe efekty realizacji Europejskiej Agendy Cyfrowej w tym zakresie: pobudzenie działalności gospodarczej związanej z pobieraniem plików muzycznych (Unia Europejska osiąga obecnie 25% poziomu osiąganego przez USA) poprzez uproszczenie procesu udostępniania i zarządzania prawami autorskimi oraz wydawania licencji; w 2012 r. 29% Polaków zrobiło zakupy przez Internet, ale zaledwie 2% tych zakupów dokonano w innym państwie członkowskim. Dla UE statystyki te wynoszą odpowiednio 40% i 9%. Jakie są tego przyczyny? Oczywiście poza barierami językowymi i nieznajomością przepisów innych krajów istnieje obawa o bezpieczeństwo dokonywanych transakcji czy wręcz brak możliwości zapłaty kartą kredytową wydaną w innym kraju. Straty ze względu na nieudane transakcje transgraniczne w UE szacowane są na 1 mld euro (zob. Poradnik dla internautów kupujących za granicą); modernizacja przepisów dotyczących podpisów elektronicznych tak, aby bezpieczna elektroniczna identyfikacja była uznawana ponad granicami; aktualizacja ram prawnych dotyczących ochrony danych w UE; wydanie kodeksu cyfrowego, w którym w sposób jasny i przystępny przedstawione będą prawa obywateli w świecie Internetu. 2. Interoperacyjność i normy. Otwarta architektura Internetu umożliwiła miliardom osób na całym świecie używanie interoperacyjnych urządzeń i aplikacji. Aby jednak móc w pełni korzystać z dobrodziejstw technologii informacyjno-komunikacyjnych, należy dążyć do zwiększania interoperacyjności urządzeń, aplikacji, baz danych, usług i sieci. Przykładowe efekty realizacji Europejskiej Agendy Cyfrowej w tym zakresie: reforma przepisów dotyczących wdrożenia norm TIK, ulepszona koordynacja pomiędzy organami administracji publicznej, w ramach nowej europejskiej strategii interoperacyjności i europejskich ram interoperacyjności, by zapewnić interoperacyjność między e-administracją i innymi usługami publicznymi w całej Europie. sesja plenarna 04 Do 2015 r. w sektorze IT może zabraknąć wykwalifikowanych pracowników do obsadzenia aż 700 000 miejsc pracy. home 2z2 3. Wzrost zaufania w sieci – ważne jest, aby użytkownicy Internetu mieli pewność, że oni sami i ich dzieci mogą bez obaw korzystać z niego. Należy więc zająć się nową formą przestępczości, wyrosłą w przestrzeni internetowej – cyberprzestępczością. Pod tym pojęciem kryją się m.in.: kradzież tożsamości, wykorzystywanie dzieci i ataki cybernetyczne. 4. Zapewnienie szeroko dostępnego i konkurencyjnego cenowo dostępu do szybkiego Internetu. (docelowo: dostęp dla każdego obywatela do Internetu 30 Mb/s, a dla co najmniej połowy gospodarstw domowych – 100 Mb/s do 2020 r.); stworzenie sprzyjających warunków dla inwestycji w łącza szerokopasmowe i sieci światłowodowe, co ma kluczowe znaczenie dla wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy. Przykładowe efekty realizacji Europejskiej Agendy Cyfrowej w zakresie wzrostu zaufania w sieci: system szybkiego reagowania na ataki cybernetyczne, obejmujący sieć zespołów ds. reagowania kryzysowego w dziedzinie informatycznej ( Computer Emergency Response Teams – CERT ); wzmocnienie roli Europejskiej Agencji ds. Bezpieczeństwa Sieci i Informacji ( ENISA ); zaproponowanie powiązanych przepisów dotyczących jurysdykcji w cyberprzestrzeni na szczeblu europejskim i międzynarodowym; wsparcie rozwoju systemu infolinii, za pomocą których dzieci i rodzice będą mogli zgłaszać nielegalne treści w Internecie. Komisja Europejska będzie również współpracować z państwami członkowskimi w celu opracowania wskazówek dotyczących nauczania na temat bezpieczeństwa w Internecie w szkołach. × 5. Pobudzanie innowacji i badań w dziedzinie TIK – wzrost nakładów na badania i wspieranie inwestycji za pomocą funduszy regionalnych. 6. Zapewnienie wszystkim obywatelom niezbędnej wiedzy i umiejętności do korzystania z usług internetowych oraz ich powszechnej dostępności (z uwzględnieniem usług handlowych, zdrowotnych, edukacyjnych i socjalnych), niezależnie od pozycji społecznej. Coraz więcej codziennych zadań wykonujemy z użyciem Internetu, począwszy od ubiegania się o pracę, a skończywszy na płaceniu podatków lub rezerwacji biletów. Wiele osób wciąż jednak nie korzysta z sieci, argumentując to brakiem potrzeby, brakiem umiejętności czy też niewystarczającymi środkami na zakup sprzętu. Ponadto, w Europie brakuje wykwalifikowanych pracowników w branży informatycznej – do 2015 r. w sektorze IT może zabraknąć wykwalifikowanych pracowników do obsadzenia aż 700 000 miejsc pracy. 7. Uwolnienie społecznego potencjału TIK i jego wykorzystanie do pomocy osobom starszym, niepełnosprawnym, wymagającym opieki zdrowotnej (m.in. powszechny dostęp do danych medycznych od 2015 r.) oraz dla poprawy jakości środowiska (technologie energooszczędne). Wykorzystanie i stosowanie TIK pomoże Europie sprostać przyszłym wyzwaniom, tj. utrzymywanie starzejącego się społeczeństwa, przeciwdziałanie zmianom klimatu, zmniejszanie zużycia energii, poprawa efektywności transportu i mobilności, wzmocnienie pozycji pacjentów oraz integracji osób niepełnosprawnych. × W 2012 r. 29% Polaków zrobiło zakupy przez Internet, ale zaledwie 2% tych zakupów dokonano w innym państwie członkowskim. Dla UE statystyki te wynoszą odpowiednio 40% i 9%. Jakie są tego przyczyny? Oczywiście poza barierami językowymi i nieznajomością przepisów innych krajów istnieje obawa o bezpieczeństwo dokonywanych transakcji czy wręcz brak możliwości zapłaty kartą kredytową wydaną w innym kraju. Straty ze względu na nieudane transakcje transgraniczne w UE szacowane są na 1 mld euro. Poradnik dla internautów kupujących za granicą sesja plenarna Rządowy program rozwijania kompetencji uczniów i nauczycieli 05 w zakresie stosowania TIK: „Cyfrowa szkoła” Szkoły poprzez rozwiązania technologiczne powinny umożliwiać prowadzenie procesu nauczania w każdym czasie i miejscu, w którym przebywa uczeń, a więc również poza szkołą, w czasie wolnym od zajęć dydaktycznych. home 1z2 × Program „cyfrowa szkoła” „Cyfrowa szkoła” jest rządowym programem rozwijania kompetencji uczniów i nauczycieli w zakresie stosowania technologii informacyjno-komunikacyjnych. „Szkoły poprzez rozwiązania technologiczne powinny umożliwiać prowadzenie procesu nauczania w każdym czasie i miejscu, w którym przebywa uczeń, a więc również poza szkołą, w czasie wolnym od zajęć dydaktycznych ( Projekt 17.02.2012 r. Załącznik do uchwały nr …/2012 Rady Ministrów z dnia …2012 r. ). Projekt „Cyfrowa Szkoła” realizowany od 4 kwietnia 2012 r. do 31 sierpnia 2013 r. ma charakter pilotażowy dla wieloletniego programu, który prowadzi do osiągnięcia przez szkołę funkcjonalności szkoły cyfrowej (realizację programu wieloletniego zaplanowano na lata 2013–2016). W ramach realizowanego pilotażu 402 szkoły podstawowe z całej Polski otrzymają dofinansowanie na zakup nowoczesnego sprzętu multimedialnego o łącznej wartości 43 818 844 zł. Celem programu jest sprawdzenie, w jaki sposób można najskuteczniej wykorzystać nowoczesne technologie w edukacji dzieci i młodzieży. Będzie on realizowany w oparciu o założenie, że jednym z zasadniczych zadań współczesnej szkoły jest rozwijanie kompetencji uczniów przygotowujących się do życia w społeczeństwie informacyjnym. Projekt „Cyfrowa Szkoła” składa się z 4 uzupełniających się komponentów: e-szkoła – zapewnienie ponad 400 szkołom niezbędnej infrastruktury TIK, w szczególności nowoczesnych pomocy dydaktycznych. Pilotaż programu „Cyfrowa Szkoła” cieszy się ogromnym powodzeniem – o udział w nim ubiegało się 1279 organów prowadzących (tj. 46% uprawnionych); 3507 szkół (tj. 27% uprawnionych), w tym 2138 (60%) z miejscowości do 5000 mieszkańców. W wyniku przeprowadzonego przez wojewodów losowania do programu zakwalifikowano 402 szkoły podstawowe, w tym: 140 szkół małych (do 100 uczniów); 165 szkół średnich (od 101 do 300 uczniów); 97 szkoły duże (powyżej 300 uczniów). Warto odnotować, że: 172 szkoły (43% zakwalifikowanych) to szkoły z obszarów miejskich, 230 szkół (57% zakwalifikowanych) to szkoły z obszarów wiejskich. Kliknij, aby obejrzeć film z wystąpenia Małgorzaty Szybalskiej Program przewiduje różne warianty wykorzystania komputerów w pilotażu: 312 szkół (78% zakwalifikowanych) wybrało I wariant udziału w programie, w którym przenośne komputery dla uczniów są wykorzystywane w szkole; 90 szkół (22% zakwalifikowanych) wybrało II wariant wykorzystania programu, w którym przenośne komputery dla uczniów są udostępniane uczniom oddziałów klas IV do korzystania również w domu; e-uczeń – zapewnienie uczniom z tych szkół, szczególnie zagrożonym wykluczeniem cyfrowym, dostępu do nowoczesnych pomocy dydaktycznych służących do pracy w domu; e-nauczyciel – przygotowanie nauczycieli do prowadzenia lekcji z użyciem TIK, komunikowania się z uczniami i rodzicami oraz prowadzenia dokumentacji szkolnej z wykorzystaniem nowoczesnych narzędzi; e-zasoby edukacyjne (w tym e-podręcznik) – uzupełnienie oferty publicznych elektronicznych zasobów edukacyjnych, w tym dostęp do bezpłatnych e-podręczników. W ramach projektu systemowego współfinansowanego ze środków UE, w ciągu 3 lat powstaną podręczniki do 14 przedmiotów – od szkoły podstawowej do ponadgimnazjalnej – oraz 2500 zasobów edukacyjnych do wykorzystania w procesie nauczania. Na projekt „E-podręczniki kształcenia ogólnego”, realizowany w latach 2012 – 2015, ma zostać wydane ok. 45 mln zł. Efektem będzie 18 gotowych e-podręczników do 14 przedmiotów. Będą one elementem programu „Cyfrowa Szkoła”. Całością projektu zarządza Ośrodek Rozwoju Edukacji. E-zasoby edukacyjne powstają nie tylko w ramach programu „Cyfrowa szkoła”. Od 2009 r. na zlecenie i ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej wykonywane są adaptacje wskazanych przez szkoły tytułów podręczników szkolnych i pomocy dydaktycznych, dostosowane do potrzeb uczniów niewidomych i słabowidzących. Wersje elektroniczne tych podręczników zamieszczane są na stronie internetowej Ośrodka Rozwoju Edukacji w specjalnie opracowanym systemie informatycznym. Na portalu scholaris.pl zgromadzone są różnorodne pliki – gotowe scenariusze lekcji, prezentacje multimedialne, sesja plenarna 05 filmy, grafiki, karty pracy, testy, sprawdziany, poradniki i wiele innych. Zasoby obejmują wszystkie poziomy kształcenia, przedmioty i zajęcia. Ponadto, dla polskich uczniów zagranicą powstał portal Polska Szkoła , internetowy podręcznik Włącz Polskę oraz platforma e-learningowa Otwarta szkoła. Narzędzia te umożliwiają skuteczne wykorzystanie nowoczesnych technologii do kształcenia dzieci, które nie mają możliwości uczęszczania do polskich szkół zagranicą. Polska debata na temat e-podręcznika nie jest jedyną, która aktualnie toczy się w Europie. W wielu krajach pomysły dotyczące funkcjonowania e-podręcznika oraz cyfryzacji szkoły są już w fazie planowania lub nawet na etapie wdrażania. Nawet jeśli polskie pomysły sformułowane w programie „Cyfrowa szkoła” mogą wydawać się najbardziej rewolucyjne, home 2z2 × to warto zauważyć, że wszędzie cyfryzację szkół uważa się za nieuniknioną i przesądzoną. Dlaczego Polska w tym procesie ma nie być liderem? Na zlecenie Ministerstwa Edukacji Narodowej, polskie biuro EURYDICE przeprowadziło wśród innych biur EURYDICE ankietę na temat wykorzystania nowych technologii w edukacji, ze szczególnym uwzględnieniem wykorzystania e-podręczników. E-podręcznik w tym kontekście oznaczał najprostszą zdigitalizowaną wersję książki dostępnej dla ucznia, czyli np. odpowiednik tradycyjnego podręcznika w wersji pdf dostępny online. Biuro otrzymało odpowiedzi z 20 krajów, które dają ogólny obraz rozwoju rynku e-podręczników. Więcej informacji dotyczących tematu cyfryzacji, w innych krajach UE na stronie Ministerstwa Edukacji Narodowej . Zachęcamy do obejrzenia filmów, które zwyciężyły w konkursie „Why Open Education Matters?”, współorganizowanym przez Creative Commons, Open Society Foundations, Departament Edukacji USA i Miro Community. Filmy prezentują ideę otwartej Strona internetowa „Cyfrowej szkoły” Po podpisaniu przez Prezesa Rady Ministrów Rozporządzenia w sprawie warunków, form i trybu realizacji przedsięwzięcia dotyczącego rozwijania kompetencji uczniów i nauczycieli w zakresie stosowania technologii informacyjno-komunikacyjnych, Ministerstwo Edukacji Narodowej uruchomiło stronę internetową programu: www.cyfrowaszkola.men.gov.pl Na stronie znaleźć można informacje na temat rządowego programu, które ułatwią szkołom i organom prowadzącym szkoły udział w programie oraz publikacje dotyczące e-podręczników. Jest narzędziem do komunikacji między Ministerstwem Edukacji Narodowej a szkołami i organami prowadzącymi szkoły. × edukacji, globalnego ruchu, który ma zapewnić nauczycielom i uczniom z całego świata bezpłatnie najlepszej jakości materiały edukacyjne. W Polsce elementem nawiązującym do tego ruchu ma być właśnie e-podręcznik. Zwycięskie filmy w konkursie „Why Open Education Matters?” sesja plenarna 06 Wykorzystywanie nowych mediów w różnych sferach życia, w tym również w kulturze i edukacji, staje się coraz powszechniejsze. Natalia Bugalska Narodowy Instytut Audiowizualny home NINATEKA EDU jako narzędzie TIK Hitati blaborepro consequatur wyrównujące szanse magnim apedo samusam, w dostępie kultury ut alitate U miejętność świadomego korzystania z nowych technologii jest uważana za jedną z najważniejszych kompetencji jutra. Fascynacja nowym nie może jednak skutkować niedocenianiem kulturowej przeszłości: dorobku literatury, prasy, filmu, telewizji. Z myślą o rozwoju edukacji audiowizualnej Narodowy Instytut Audiowizualny pracuje nad rozwiązaniami, które stanowiłyby zdrowy balans między potrzebami zmieniającego się społeczeństwa informacyjnego a znajomością symboli i toposów z kręgu kulturowego, w którym się obracamy. Jednym z naszych projektów edukacyjnych, który spełnia te warunki, jest NINATEKA EDU – internetowa biblioteka materiałów audiowizualnych i scenariuszy lekcji dla uczniów i nauczycieli. Zalogowani użytkownicy znajdą w niej filmy fabularne, dokumentalne, animacje, reportaże, zapisy spektakli teatralnych, audycje radiowe oraz wywiady – wszystkie te materiały dotyczą kultury wyższej i szeroko pojętej humanistyki. Jest to zbiór wyjątkowych, starannie dobranych treści, z których każda niesie ze sobą – poza wartościami poznawczymi – również wartości dydaktyczne. Do większości materiałów stworzyliśmy bowiem odpowiadające im scenariusze lekcji i pojedyncze ćwiczenia – znajdują się tam więc lekcje poświęcone m.in. twórczości Wisławy Szymborskiej, Jarosława Iwaszkiewicza, Henryka Sienkiewicza, Bolesława Prusa, ale też szerszym zjawiskom literackim, jak antyestetyzm i turpizm, twórczość pokolenia Kolumbów i lżejsze, np. estetyka humoru słownego. Są to tematy pokazujące szeroki kontekst literatury i przemian historycznych, dostosowane do podstawy programowej na konkretnym poziomie nauczania. Z powodzeniem są one wykorzystywane na lekcjach obligatoryjnych i fakultatywnych, ale mogą być również narzędziem wyrównywania poziomów edukacyjnych w klasie. Materiały dostępne w NINATECE EDU można potraktować także jako treści uzupełniające dla uczniów z mniejszym zapleczem kulturowym. Staramy się, aby wszystkie materiały zgromadzone w NINATECE EDU cechowała wysoka jakość, zarówno pod względem technicznym, jak i merytorycznym. Staramy się budować świadomość społeczną wobec dziedzictwa audiowizualnego i wypracować metodykę pracy szkolnej z wykorzystaniem filmów i muzyki. Dotyczą Kliknij, aby obejrzeć film z wystąpenia Jarosława Czuby tego dwa mniejsze projekty wchodzące w skład NINATEKI EDU: Ekran 2.0 i Muzykoteka Szkolna. W portalu Muzykoteka Szkolna zebraliśmy merytoryczną wiedzę dotyczącą muzyki poważnej: teorii muzyki, form, okresów historycznych, biografii kompozytorów, ale też nagrania największych wykonań standardów muzyki poważnej. Znajdują się tu również aplikacje do nauki nut i rytmiki. Z kolei Ekran 2.0 to internetowy pakiet lekcji filmowych, stworzony przez ekspertów od edukacji filmowej, obejmujący zagadnienia z dziedziny struktury i narracji filmowej, języka filmu, zniekształceń rzeczywistości w obrazie filmowym, filmu jako źródła historycznego oraz pojęcia audiowizualności. Wszystkie lekcje dostępne są w portalu NINATEKA EDU. × Więcej o projektach edukacyjnych NINA: www.nina.gov.pl/edukacja MUZYKOTEKA SZKOLNA to serwis edukacyjny poświęcony muzyce, gdzie można znaleźć zarówno wiadomości z zakresu historii i teorii muzyki, filmy edukacyjne wraz ze scenariuszami lekcji, a także gry i interaktywne ćwiczenia muzyczne. Tak opracowany zestaw materiałów audiowizualnych pomaga uczniom usytuować pewne zjawiska z dziedziny muzyki w szerszym kontekście kulturowym i historycznym oraz odkrywać muzykę w nowy i niestandardowy sposób – przy pomocy zmysłów, zabawy i eksperymentu. www.muzykotekaszkolna.pl NINATEKA EDU to multimedialna internetowa biblioteka edukacyjna dla uczniów i nauczycieli. Zawarte w niej materiały audiowizualne opatrzone są opisami merytorycznymi. W skład jej zasobów wchodzą filmy dokumentalne, nagrania koncertów, programy kulturalne, wywiady i reportaże, nagrania przybliżające sylwetki znanych i cenionych osób ze świata kultury, literatury i sztuki. Dodatkowo zawiera ona filmy z Muzykoteki Szkolnej, internetowy pakiet lekcji filmowych Ekran 2.0, scenariusze lekcji i ćwiczenia dostępne dla uczniów i nauczycieli po zalogowaniu na stronie. EKRAN 2.0 to zestaw scenariuszy lekcji dla szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, które zawierają multimedialne prezentacje z fragmentami filmów oraz schematy, diagramy, tabele i odwołania do dzieł literackich. www.nina.gov.pl/edukacja sesja plenarna 07 Strategicznym celem programu „Polska Cyfrowa Równych Szans” jest realizacja pakietu działań skutkujących ograniczeniem zjawiska wykluczenia cyfrowego Polaków. Już 10 milionów Polaków po 50. roku życia to osoby wykluczone cyfrowo. Michał Golemo Koordynator działań Latarników Polski Cyfrowej, Stowarzyszenie „Miasta w Internecie” home „Polska Cyfrowa Równych Szans” Wykluczenie cyfrowe kilkunastu milionów dojrzałych Polaków to poważny problem gospodarczy i społeczny kraju. Projekt ten jest współfinansowany w ramach VIII osi priorytetowej Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007–2013 ze środków Unii Europejskiej. Korzyści z włączenia pokolenia 50+ to dla Polski kilkanaście miliardów zł rocznie. Podstawowymi przyczynami wykluczenia są nie brak dostępu do Internetu lub jego wysoka cena, lecz brak motywacji, nieświadomość korzyści, strach przed nowością i brak umiejętności cyfrowych. Działania wprowadzające w cyfrowy świat pokolenie 50+ powinny być traktowane nie tyle jako działalność filantropijna, socjalna, lecz stymulowanie popytu dla usług/ /produktów gospodarki opartej na wiedzy, zwiększenie aktywności zawodowej oraz jakości życia. Program „Polska Cyfrowa Równych Szans” jest odpowiedzią na ten problem. Projekt jest realizowany przez Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji – jako lidera projektu – oraz Stowarzyszenie „Miasta w Internecie” – jako partnera projektu na mocy umowy partnerskiej nr UDA. POIG.08.03.00-00-002/11-00 dotyczącej wspólnej realizacji projektu. Cele programu „Polska Cyfrowa Równych Szans”: stworzenie podstaw ogólnopolskiego systemu upowszechniania kompetencji cyfrowych Polek i Polaków, które są podstawowym warunkiem rozwoju popytu na usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu oraz usługi cyfrowe sektora publicznego (e-administracja, e-zdrowie, e-edukacja, cyfrowe usługi transportu publicznego itd.); zmniejszenie znaczenia i ograniczenie skali bariery kompetencyjnej w dostępie do Internetu dzięki wyszkoleniu lokalnych trenerów kompetencji cyfrowych, którzy obejmą swoimi działaniami edukacyjnymi ponad 50 tys. dorosłych Polek i Polaków, oraz dzięki działaniom koordynacyjnym; stworzenie w ramach projektu podstaw merytorycznych i organizacyjnych dla krajowego systemu zwalczania wykluczenia cyfrowego poprzez podnoszenie kompetencji cyfrowych Polek i Polaków w drodze szkoleń i działań informacyjnych; upowszechnienie wiedzy na temat roli posiadania kompetencji cyfrowych przez osoby dorosłe dla rozwoju gospodarczego i społecznego Polski, szczególnie pośród decydentów i w środowiskach opiniotwórczych na wsi oraz w małych miastach Główne działania w projekcie Stowarzyszenie „Miasta w Internecie” realizuje działania w ramach programu „Polska Cyfrowa Równych Szans” w oparciu o trzy podstawowe założenia: 1. pozyskiwanie do współdziałania w projekcie 2600 lokalnych animatorów, wprowadzających osoby dorosłe w cyfrowy świat we własnych środowiskach, przeszkolenie ich i wyposażenie w narzędzia pomocne w ich działaniach (multimedia edukacyjne, oprogramowanie); 2. stworzenie warunków finansowych (granty) oraz merytorycznych (wsparcie centrum kompetencji) do realizacji w ciągu 18 miesięcy lokalnych inicjatyw edukacyjnych dla min. 200 animatorów (lokalnych liderów), działających w porozumieniu z organizacjami pozarządowymi oraz z władzami samorządowymi. Oczekuje się, że każdy z 200 lokalnych liderów, realizujących ogólnopolski program edukacji cyfrowej, przeszkoli w ciągu 18 miesięcy trwania projektu systemowego 270 osób wykluczonych cyfrowo, zamieszkałych na terenie działań lidera (łącznie 54 000 osób w skali kraju); 3. stworzenie podstaw dla ogólnopolskiego centrum kompetencji w zakresie edukacji cyfrowej dorosłych, posiadającego odpowiednią infrastrukturę techniczną, własny portal, zespół badawczy oraz ekspertów wspomagających działania liderów lokalnych i działającego w oparciu o program edukacji cyfrowej wypracowany w ramach projektu. Kliknij, aby obejrzeć film z wystąpenia Michała Golemo Długofalowe efekty realizacji projektu: 1. Organizacja w trakcie projektu ogólnopolskiego centrum kompetencji cyfrowych, które zapewniać będzie stały dostęp do wiedzy na temat zwalczania wykluczenia cyfrowego oraz szkoleń, a także prowadzić będzie badania dotyczących uwarunkowań edukacji w zakresie korzystania w życiu codziennym i pracy z Internetu oraz innych rozwiązań technologii teleinformatycznych. Centrum dysponować będzie potencjałem wytworzonym w ramach programu „Polska Cyfrowa Równych Szans”. 2. Wyszkolenie kadry certyfikowanych trenerów kompetencji cyfrowych (Latarników Polski Cyfrowej), którzy stanowić będą „pierwszą kadrową” dalszych działań na rzecz edukacji cyfrowej osób dorosłych i gwarancję przeniesienia doświadczeń i rezultatów programu na inne podobne działania w przyszłości. 3. Stworzenie krajowej sieci organizacji i instytucji działających na rzecz podnoszenia kompetencji cyfrowych dorosłych pod marką „Polski Cyfrowej Równych Szans”, stanowiących nową, sieciową infrastrukturę modernizacyjną kraju. 4. Zwiększenie popytu na usługi elektroniczne oraz na usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu dzięki wzrostowi Z Internetu korzysta: 51% 31% 15% osób w wieku 45 – 54 lat osób w wieku 55 – 64 lat osób mających więcej niż 65 lat Źródło: Społeczeństwo informacyjne w Polsce. Wyniki badań statystycznych z lat 2008–2012. Główny Urząd Statystyczny. Urząd Statystyczny w Szczecinie. upowszechnienia kompetencji cyfrowych dorosłych oraz podniesieniu świadomości korzyści z Internetu. W szerszym kontekście zwiększenie odsetka osób generacji powyżej 45. roku życia korzystających z usług cyfrowych będzie miało pobudzający wpływ na branże polskiej e-gospodarki. Realizacja tego celu przełoży się na ograniczenie skali i zakresu najpoważniejszej bariery w korzystaniu z Internetu, jaką stanowi brak kompetencji i motywacji, wśród osób z pokolenia 50+. × sesja plenarna 08 „Szkoła z klasą 2.0” pomaga uczniom i nauczycielom znaleźć odpowiedź na pytanie, jak w uczeniu się i nauczaniu. Alicja Pacewicz wiceprezes zarządu, dyrektor ds. programów i wydawnictw Centrum Edukacji Obywatelskiej” home Hitati blaborepro consequatur „Szkoła klasą 2.0” magnim zape samusam, ut alitate W programie przyjęto założenie, że wprowadzenie technologii informacyjno-komunikacyjnych stwarza szansę na nowoczesną, ciekawą edukację. Praca z narzędziami TIK pozwala łatwiej zaktywizować uczniów, zachęcić ich do samodzielnych i twórczych poszukiwań. Ale także ma przekształcić anachroniczną formułę nauczyciela – źródła wiedzy na rzecz nauczyciela–przewodnika, pomagającego uczyć krytycznie i rozwiązywać problemy. Cele szkoły z klasą 2.0 Wspólnie z uczestnikami projektów odpowiada na pytania: jak dobierać narzędzia TIK do różnych zagadnień i zadań? jak mądrze uczyć w epoce Google’a i Wikipedii? jak tworzyć system wsparcia dla nauczycieli, którzy chcą uczyć z wykorzystaniem TIK? jak rozwijać kompetencje informacyjne uczniów? jak uczyć korzystania ze źródeł, przestrzegania praw autorskich oraz zasad bezpieczeństwa? jak wykorzystywać dostępne w szkole zasoby do poprawy jakości nauczania i uczenia się? Pomocne narzędzia: BAZA 2.0 – materiały pomocnicze dla nauczycieli i uczniów, poradniki, scenariusze lekcji, zadania, sprawdziany itp.; moderatorzy – informacje zwrotne dla dyrektorów i nauczycieli, dotyczące ich pracy z wykorzystaniem TIK; eksperci – porady na blogu eksperckim i na stronie programu; szkolenia i konferencje – ogólnopolskie, regionalne i szkolne; pracownie przedmiotowe – sieć wymiany dobrych praktyk przedmiotowych i wsparcie opiekunów merytorycznych. Zachęcamy nauczycieli do pracy z uczniami metodą projektów edukacyjnych z wykorzystaniem TIK i innymi sposobami motywującymi uczniów do samodzielnej pracy i uczenia się. Promujemy „Szkolne Kodeksy 2.0”, czyli zasady korzystania z nowych technologii w edukacji. Kolejna edycja rusza pod hasłem „Współpracy 2.0”. Program skierowany jest do nauczycieli i dyrektorów wszystkich poziomów edukacyjnych z całej Polski, którzy widzą potrzebę edukacji medialnej w szkole, chcą kształtować u uczniów umiejętności odpowiedzialnego korzystania z Internetu Kliknij, aby obejrzeć film z wystąpenia Alicji Pacewicz i twórczego wykorzystywania nowych technologii, i którzy są przekonani, że stosowanie TIK może pomóc w mądrej i skutecznej edukacji. Program pomaga także rozwijać umiejętności samodzielnego myślenia, odpowiedzialnego korzystania ze źródeł i wykorzystywania wiedzy w praktyce. Dotychczasowe edycje „Szkoły z klasą 2.0” (rok szkolny 2010/2011 i 2011/12) pokazały, jak ważna i potrzebna jest dyskusja na temat nowych technologii w szkole. Świadczą o tym wyjątkowa aktywność nauczycieli i uczniów uczestniczących w programie oraz duży oddźwięk w środowiskach zainteresowanych edukacją. Kluczem do mądrego i skutecznego zastosowania nowych technologii w szkole są nauczyciele, dlatego istotą programu „Szkoła z klasą 2.0” pozostają wsparcie merytoryczne ze strony ekspertów, praktyczne przykłady rozwiązań edukacyjnych i możliwość wymiany doświadczeń z innymi nauczycielami. × Kluczem do mądrego i skutecznego zastosowania nowych technologii w szkole są nauczyciele. panel dyskusyjny 09 Nowatorskie i twórcze rozwiązania edukacyjne, jakie powstają w wyniku realizowanych projektów powinny być nieodłącznym elementem edukacyjnego krwioobiegu kraju. Upowszechnianie i wykorzystywanie rezultatów projektów o jedno z najważniejszych zadań zleconych przez Komisję Europejską Narodowym Agencjom programu "Uczenie się przez całe życie" home Dobre praktyki w programie „Uczenie się przez całe życie” P romocja technologii informacyjnokomunikacyjnych (TIK) dla potrzeb uczenia się jest celem całego programu, a w szczególności programów Comenius, Erasmus, Grundtvig i Leonardo da Vinci. Działanie kluczowe TIK uzupełnia te programy, wykorzystując narzędzia technologii informacyjno-komunikacyjnych dla potrzeb uczenia się w wymiarze międzysektorowym. Działanie zwraca uwagę na możliwości wykorzystania TIK jako katalizatora zmian i innowacji społecznych i edukacyjnych. Nie dotyczy ono technologii, lecz tego, jak nowoczesne technologie mogą wspomóc uczenie się (np. innowacje w pedagogice i metodach uczenia się; przy zachęcaniu osób, które przedwcześnie zakończyły edukację, do powrotu do niej; przy integracji formalnych, pozaformalnych i nieformalnych możliwości edukacyjnych; wzmacniając elastyczne sposoby uczenia się przez całe życie, przez co można zlikwidować przepaść cyfrową i podziały społeczno-ekonomiczne). Państwa członkowskie osiągnęły duży postęp w dziedzinie technologii informacyjno-komunikacyjnych dla edukacji od czasu sformułowania strategii lizbońskiej. Niemal wszystkie instytucje oświatowe i szkoleniowe są wyposażone w TIK i połączone dzięki niemu w sieci. Nadal jednak pozostaje wiele do zrobienia, aby potencjał ICT w dziedzinie wsparcia innowacyjnych metod pedagogicznych, szerzenia dostępu do uczenia się przez całe życie i zdobywania kluczowych kompetencji mógł być w pełni realizowany. To pozwoliłoby na zoptymalizowanie korzyści płynących z dotychczasowych inwestycji w uczenie się z wykorzystaniem tych technologii. Pomimo postępu, który dokonał się w dziedzinie TIK i edukacji, istnieją poważne braki w zakresie systematycznego praktycznego wykorzystywania nowych technologii i twórczych podejść pedagogicznych w kształceniu formalnym. Instytucje edukacyjne nie czerpią korzyści z TIK jako narzędzia umożliwiającego unowocześnienie metod kształcenia i uczenia się. Kompetencje kluczowe – kompetencje informatyczne obejmują umiejętne i krytyczne wykorzystywanie technologii społeczeństwa informacyjnego (TSI) w nauce, pracy, rozrywce i porozumiewaniu się. Opierają się one na podstawowych umiejętnościach w zakresie TIK: wykorzystywania komputerów do uzyskiwania, oceny, przechowywania, tworzenia, prezentowania i wymiany informacji oraz do porozumiewania się i uczestnictwa w sieciach współpracy za pośrednictwem Internetu. Program „Uczenie się przez całe życie” zachęca do jak najlepszego wykorzystywania wyników, innowacyjnych produktów i procesów oraz do wymiany dobrych praktyk w dziedzinach objętych programem w celu poprawy jakości edukacji i szkoleń. Dobra praktyka Przykład dobrej praktyki to godny naśladowania projekt, który ma pozytywny wpływ na systemy i praktyki, obejmujący szerokie spektrum działań i rezultatów. W konsekwencji dobre praktyki powinny być przekazywane i wykorzystywane w różnych kontekstach i środowiskach przez nowych użytkowników lub nowe podmioty. Wpływ Wpływ to oddziaływanie projektu i jego rezultatów na poszczególne systemy i praktyki. Projekt wpływowy to taki, który ma swój wkład w realizację celów programu i przyczynia się do rozwoju poszczególnych kierunków polityki Unii Europejskiej. Skuteczny transfer i wykorzystanie rezultatów, wraz z usprawnieniem systemów dzięki wprowadzeniu innowacji, mają pozytywny wpływ. Trwałość (rozwój zrównoważony) Trwałość to możliwość przedłużenia życia projektu po jego zakończeniu. Oznacza to, że rezultaty projektu mogą być stale wykorzystywane, również w perspektywie długoterminowej. × Projekt wpływowy to taki, który ma swój wkład w realizację celów programu i przyczynia się do rozwoju poszczególnych kierunków polityki Unii Europejskiej. panel dyskusyjny: eTwinning 10 Tytuł projektu: Grandblaborepro Hitati Kids’ consequatur magnim ape samusam, ut alitate Grandparents mgr Beata Lenartowicz – nauczycielka z 22-letnim doświadczeniem i koordynatorka projektów współpracy zagranicznej z pasją. Absolwentka Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego (1997) oraz Wydziału Filologii Angielskiej Uniwersytetu Gdańskiego (2005). Egzaminator OKE. Przez 12 lat była nauczycielką przedszkola, a obecnie naucza języka angielskiego w Szkole Podstawowej nr 5 im. Szarych Szeregów w Bielsku Podlaskim. Koordynatorka projektów współpracy zagranicznej w ramach programów Comenius i eTwinning. Ambasador programu eTwinning w latach 2007–2010. Cele projektu: wzmacnianie więzi rodzinnych, nawiązanie dialogu międzypokoleniowego, odkrywanie małych rodzinnych historii, które wpisują się w historię kraju i Europy, współpraca z rówieśnikami ze szkoły brytyjskiej przy tworzeniu dokumentów, prezentacji, publikowaniu Wiki, dzielenie się wiedzą, umiejętnościami i opiniami, doskonalenie umiejętności posługiwania się językiem angielskim do komunikacji i prezentacji materiałów, poprawa praktyk w zakresie efektywnego wykorzystania technologii informacyjno-komunikacyjnych. Przygoda z eTwinning zaczęła się w Szkole Podstawowej nr 5 im. Szarych Szeregów w Bielsku Podlaskim 7 lat temu i trwa nadal. Nikt już teraz nie potrafi wyobrazić sobie „Piątki” bez eTwinning – programu międzynarodowej współpracy przez Internet. Przez ten czas zrealizowano ponad 20 projektów, które były wyróżniane krajowymi i europejskimi odznakami jakości oraz nagradzane w krajowych konkursach eTwinning, co niewątpliwie świadczy o ich wysokiej jakości. Dodatkową ich wartością home 1z2 × jest fakt, że dzięki współpracy w ramach programu eTwinning nawiązały się przyjaźnie pomiędzy uczniami i nauczycielami naszej szkoły ze szkołami z nieomal wszystkich krajów europejskich. Trwa wymiana listów i maili, wspólnie wypracowujemy materiały zamieszczane na Twinspace, z których korzystają nie tylko uczestnicy projektów, ale również osoby zainteresowane realizowaną przez nas tematyką. Najnowszym naszym przedsięwzięciem jest projekt Grand Kids’ Grandparents, który powstał przy współpracy z Newburgh Primary School w Warwick z Wielkiej Brytanii. Za ten projekt 15 marca 2012 r. przyznano szkole Krajową Odznakę Jakości, zaś 25 maja 2012 r. na dorocznej konferencji eTwinning II miejsce w konkursie Nasz Projekt eTwinning w kategorii Dziadkowie i Wnuczkowie. Jakże niewymierną, a jednocześnie ogromną wartością jest entuzjazm i zaangażowanie dziadków, z jakim podjęli zaproszenie do udziału w projekcie. Z nieukrywaną ochotą i radością spotykali się z wnukami i przyjaciółmi ich wnuków, by udzielić wywiadu, opowiedzieć o swoim dzieciństwie, nauczyć dzieci niejednokrotnie zapomnianych już dziś zabaw czy umiejętności. Pojawiało się przy tym często wzruszenie, a nawet łzy radości. Dziadkowie czuli się bardzo ważnymi i potrzebnymi osobami. Niekiedy ich wypowiedzi miały charakter bardzo osobisty, innym razem humorystyczny czy pouczający. Narzędzia TIK stanowią środek komunikacji, poszerzają pole współpracy, służą do publikowania wypracowanych produktów, wykorzystywane są do nauki i zabawy w realizowanych przez nas projektach. Korzystamy z nich na wszystkich etapach projektu: planowania, opracowywania harmonogramów, ankiet i wyników pracy. Wiele z narzędzi do ewaluacji stosujemy online, a wyniki przeprowadzonych badań widoczne są od razu. Do komunikowania się z partnerami używamy poczty mailowej oraz wszystkich dostępnych narzędzi, które oferuje bezpieczna platforma do współpracy Twinspace: mailbox, blog, chat itp. Wszystkie wypracowane materiały znajdują się w przestrzeni naszego partnerstwa http://new-twinspace.etwinning.net/ web/p63714/welcome . Są tworzone przez uczniów naszej szkoły i szkoły partnerskiej w ścisłej kooperacji z dziadkami i rodzicami. Publikując je w przestrzeni współpracy, dzięki zastosowaniu różnorodnych aplikacji internetowych, osiągamy efekt interaktywności. Obok filmów, prezentacji multimedialnych udostępnianych za pomocą np. Slideshare, zdjęć prezentowanych w PictureTrail znajdują się tu krzyżówki, quizy oraz puzzle sprawdzające zdobytą wiedzę. Cieszą się one ogromną popularnością wśród uczniów, ponieważ rozwiązywane online dają użytkownikowi bezpośredni podgląd wyniku, który osiągnął, oraz porównania z wynikiem kolegi lub koleżanki. Nasi najmłodsi uczestnicy projektu mają ogromną radość w tworzeniu puzzli. Cały proces ich konstruowania zaczyna Kliknij, aby obejrzeć film z wystąpenia Beaty Lenartowicz panel dyskusyjny: eTwinning Chęć porozmawiania z kolegą z partnerskiej szkoły sprawia, że przełamywana jest bariera strachu przed mówieniem w języku angielskim, ponadto poszerza się zasób słownictwa czynnego. 10 się od rysunku, następnie umieszczenia w programie puzzlemaker, dostosowania stopnia trudności do możliwości kolegów i koleżanek z własnej klasy i klasy z partnerskiej szkoły. Na koniec pozostaje świetna zabawa, podczas której dziecko, układając obrazek, widzi efekt własnej pracy. Tym więcej ma radości, gdy wynikami swojej pracy może pochwalić się rodzicom i dziadkom, a nawet zaprosić ich do wspólnej zabawy. Na szczególną uwagę zasługują też takie narzędzia jak Blabberize i Voki. W obu tych programach uczniowie mogą tworzyć ciekawe wypowiedzi ustne. Przekazywane w ten sposób wiadomości mają niecodzienną oprawę, o której w dużej mierze decyduje konstruujący ją uczeń. Wybór awatara, jego wyglądu, tła, barwy głosu, jak również możliwość tworzenia wypowiedzi redagowanej pisemnie lub nagranie i wykorzystanie własnego głosu jest doskonałą zabawą, w której nie brak elementów edukacyjnych. Należy bowiem zadbać, aby każda wypowiedź tworzona w języku angielskim była zrozumiała, tj. poprawna pod względem gramatycznym i ortograficznym, a w sprawdzeniu pomaga odsłuchanie wypowiedzi w wykonaniu awatara. Wykreowana przez ucznia postać może wypowiadać zarówno krótkie teksty, home 2z2 × np. polecania wykonania jakiegoś zadania, jak również dłuższe, np. opowiadania. Kolejnym narzędziem internetowym, które szczególnie sobie cenimy, prezentując wypracowane wspólnie ze szkołą partnerską materiały, jest e-book. W projekcie Grand Kids’ Grandparents dzieci brytyjskie i polskie były autorami wierszy o babciach i dziadkach, które dodatkowo zostały wzbogacone pięknymi ilustracjami – portretami dziadków i babć. Tomik poezji został wydany w formie e-booka: www.myebook.com/ebook_ viewer.php?ebookId=117158 . Korzyści wynikających z korzystania przez moich uczniów z technologii informacyjno-komunikacyjnej jest wiele. Narzędzia, takie jak Flashmeeting czy Skype sprawiają, że uczniowie nabierają pewności siebie w ustnym komunikowaniu się z rówieśnikami. Ogromna chęć porozmawiania z kolegą z partnerskiej szkoły sprawia, że przełamywana jest bariera strachu przed mówieniem w języku angielskim, ponadto poszerza się zasób słownictwa czynnego. Poczta mailowa czy blogi kształtują umiejętność pisania krótkich form użytkowych, takich jak: list, mail, notatka, oraz tworzenia dłuższych wypowiedzi pisemnych, np. opowiadań czy raportów. Wykorzystanie MS PowerPoint, WMM, PS3, blabberize, ebook, mixbook czy voki rozbudzają kreatywność. Za pomocą tych narzędzi uczniowie tworzą prezentacje, filmy, publikują poezję i prozę, udostępniając je następnie szerokiemu gronu odbiorców. Zastosowanie tablic interaktywnych, komputerów, szerokiej gamy narzędzi internetowych w nauczaniu języka angielskiego sprawia, że proces ten wychodzi poza ramy książki, tablicy szkolnej i jednej tylko klasy. Wykorzystanie wszystkich wspomnianych narzędzi oraz wielu innych w projektach eTwinning powoduje, że możemy uczyć się tych samych rzeczy, w tym samym czasie, co nasi partnerzy w szkołach europejskich, dzieląc się doświadczeniem i wiedzą, tworząc wspólne zasoby. TIK jest nieodłącznym elementem realizacji projektów eTwinning. Nowoczesne narzędzia internetowe służą do komunikowania się z partnerami oraz prezentacji w atrakcyjny sposób wypracowanych wspólnie ze szkołą partnerską materiałów. Z przekonaniem mogę stwierdzić, że technologie informacyjno-komunikacyjne w połączeniu z eTwinning to gwarancja dobrej zabawy i efektywnej nauki. × Metryczka projektu: Koordynator Beata Lenartowicz Realizatorzy Polski partner projektu: Szkoła Podstawowa nr 5 im. Szarych Szeregów w Bielsku Podlaskim, Polska partnerzy Newburgh Primary School, Warwick, Wielka Brytania Adresaci projektu: dzieci, rodzice i dziadkowie Okres realizacji projektu: od 13.11.2011 r. Numer projektu (taki jak na umowie) brak, projekt eTwinning Strona internetowa: http://new-twinspace.etwinning.net/ web/p63714/welcome panel dyskusyjny: projekt Erasmus 11 – Workshops on Advanced Learning Technology in Design and Practice of Embedded Systems WALT dr Jarosław Makal – nauczyciel akademicki na Wydziale Elektrycznym Politechniki Białostockiej od 1980 r., od kilku lat na stanowisku docenta. Prowadzi zajęcia z podstaw elektrotechniki oraz metrologii elektrycznej na studiach I stopnia oraz z metodyki prowadzenia zajęć na studiach doktoranckich. W latach 2000–2010 pełnił funkcję koordynatora wydziałowego ds. programu Erasmus, od 2008 r. funkcję pełnomocnika rektora ds. wdrażania procesu bolońskiego, a od marca br. jest pełnomocnikiem rektora Politechniki Białostockiej ds. jakości kształcenia. Członek zespołu opracowującego wniosek aplikacyjny opisywanego projektu oraz koordynator wydziałowy zarządzający jego realizacją. home 1z2 An Interdisciplinary and Holistic Approach to Engineering Education × Cele projektu: praktyczne zaznajomienie studentów ze stosowanymi współcześnie konstrukcjami i technologiami w nowoczesnej aparaturze elektronicznej, opartej na zdobyczach informatyki, elektroniki, techniki sensorowej, telekomunikacji i automatyki; nabycie doświadczenia w prezentowaniu zrealizowanych projektów przed audytorium i w formie posteru; zwiększenie umiejętności językowych studentów i nauczycieli, usprawnienie kompetencji komunikacyjnych i zdolności do współpracy w grupie wielokulturowej. Okres między 1 a 14 lipca 2012 r. był dla dwudziestu studentów z czterech różnych uczelni (Firat University – Turcja, Kaunas University of Technology – Litwa, Technical University of Ostrava – Czechy i Politechnika Białostocka), którzy spotkali się w Białymstoku, czasem wytężonej pracy. Nie chodzi tu oczywiście o przygotowanie do jakichkolwiek egzaminów, lecz o intensywny kurs zaawansowanych technologii nauczania projektowania i praktycznej realizacji systemów wbudowanych (embedded systems). Aplikacja do tego projektu została przygotowana przez pracowników Wydziału Elektrycznego Politechniki Białostockiej: dr. inż. Jerzego Kołłątaja, dr Jarosława Makalę oraz mgr Marzenę Koniuch. Po złożeniu wniosku w Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji uzyskano dofinansowanie w wysokości ponad 18 tys. euro. Z tej kwoty opłacono wszystkim zagranicznym uczestnikom (5 nauczycielom i 15 studentom) koszty podróży od macierzystej szkoły z Białegostoku (3 tys. euro), koszty utrzymania (prawie 9 tys. euro) oraz tzw. koszty organizacji projektu (6750 euro). Dzięki temu dofinansowaniu w tym kursie mogły uczestniczyć również osoby niezamożne. Od rana do wieczora język angielski królował w kontaktach pomiędzy uczestnikami kursu. Już pierwszego dnia rozpoczęły się intensywne zajęcia. Po krótkiej ceremonii otwarcia z udziałem władz Wydziału Elektrycznego inauguracyjny wykład nt. przemysłowych aplikacji systemów wbudowanych wygłosił kierownik projektu – dr Jerzy Kołłątaj. Zaraz po nim nastąpiło wprowadzenie do tematyki laboratoriów przy jednoczesnym podłączaniu elementów i przygotowanego Kliknij, aby obejrzeć film z wystąpenia Jarosława Makala MONDAY 9th of July Teams 1–3 Teams 4–5 Teams 6–7 Teams 8–10 7.45-9.00 Breakfast 9.15-10.00 WE-030 Lecture: Advanced techniques in presentation. (J. Makal) 10.15-11.00 11.05-11.50 (Z.Slanina) 11.55-12.40 13.00-14.00 14.30-15.15 15.15-16.00 16.00-16.45 Laboratory Session 4 WE-261 Laboratory Session 4 WE-303 (W. Walendziuk) (J. Kollataj) Preparation for session 4 WE-110 HOW TO GROW UP WITH IP WALT PROGRAM 2012 Ingrida Stognij (LT) e-mail: [email protected] Kaunas University of Technology Tomas Lipka (CZ) e-mail: [email protected] VSB - Technical University of Ostrava Lunch Laboratory Session 4 WE-303 Laboratory Session 4 WE-261 (J. Kollataj) (W. Walendziuk) Preparation for session 4 WE-110 17.30-18.45 Sports activity 19.30-20.30 Dinner (Z. Slanina) To get new experience and skills; To learn how to operate with embedded systems ; Parallax microcontroller (Basic Stamp); fot. Optatiis sequi bla nis mo int. tatiis sequi bla nis mo int. sprzętu. Po obiedzie kończyliśmy montaż pierwszych elementów robotów tak, aby już następnego dnia móc je „uruchamiać” przy pomocy prostych programów. Rozkład kolejnych roboczych dni kursu był bardzo podobny. Najlepiej pokazuje to zamieszczona tabela. Studenci zostali podzieleni na zespoły 2-osobowe wg klucza, który sprawił, że w każdym zespole pracowały osoby Professional development board (Parallax); z różnych krajów. W trakcie sesji laboratoryjnych, w zależności od własnego wyboru, można było m.in. programować i zestawiać układy z czujnikami optycznymi, akustycznymi lub budować roboty z użyciem klocków Lego. Czas tzw. przygotowania do laboratorium przeznaczono na projektowanie i wykonanie plakatu naukowego na temat kursu intensywnego WALT’2012 oraz Learn work in team with people from different countries; Know something about a culture and nationals traditions; Interest in new places, historical monuments and lifestyle in Poland; panel dyskusyjny: projekt Erasmus 11 fot. Optatiis sequi bla nis mo int. tatiis sequi bla nis mo int. Zadowolone twarze studentów, ich zaangażowanie i niczym nieskrywane emocje są dowodem na to, że warto było włożyć taki wysiłek w organizację wakacyjnego kursu. home 2z2 × przygotowanie prezentacji multimedialnej dotyczącej opracowywanego przez zespół projektu. Nauczyciele z Czech – Zdenek Machacek i Zdenek Slanina – udzielali niezbędnej pomocy i wskazówek, dla wszystkich studentów było to pierwsze doświadczenie związane z przygotowaniem postera i prezentacją w języku angielskim. Warto było się starać, ponieważ najlepsze prace postanowiliśmy na zakończenie wyróżnić specjalnie przygotowanymi do tego upominkami, o czym poinformowaliśmy uczestników już pierwszego dnia zajęć. Arunas Lipnickas i Jolanta Baskutiene z Litwy prowadzili interesujące wykłady o sterowaniu napędami elektrycznymi i o budowaniu robotów, a Ahmet Ucar z Turcji opowiadał o realizowaniu różnych układów zapewniających sprzężenie zwrotne w manipulatorach robotów. Ważnym elementem kursu były wycieczki edukacyjne i prezentacje w podlaskich firmach innowacyjnych PLUM i AC. Nasi zagraniczni goście byli pod wielkim wrażeniem zaawansowanych technologii wykorzystywanych i tworzonych przez te podmioty. Każdy uczestnik kursu mógł wystąpić przed kamerą. Po zakończeniu nagrania wspólnie omawialiśmy słabe i mocne strony przygotowanej wypowiedzi. Z doświadczenia uczestników poprzedniej edycji kursu WALT’2011 wynika, że ta forma prezentacji jest potrzebna w kształceniu inżynierów. Już tylko chętni wystąpili w audycji radiowej w „Akaderze” i udzielali wywiadów do filmu realizowanego przez naszą Naukową Interaktywną Telewizję HD Platon TV . Drugi, a zarazem ostatni tydzień tego kursu, to z jednej strony bardzo intensywna praca nad zakończeniem projektów, prezentacji i plakatów, a z drugiej przygotowanie tzw. wieczorów narodowych, których twórcami i animatorami byli sami studenci. Wieczór czeski, turecki i litewski były skompresowanymi pakietami wiedzy o kulturze, zwyczajach i mieszkańcach danych krajów. Uroku tym spotkaniom dodał wystrój sali zamkowej oraz wyśmienite potrawy, nawiązujące do odpowiednich kuchni narodowych. Ostatniego dnia roboczego kursu, od rana trwały prezentacje poszczególnych zespołów, rozpoczęte dzień wcześniej i oceniane przez zespół nauczycieli na specjalnie przygotowanych arkuszach. Wiszące w holu budynku Wydziału Elektrycznego plakaty wzbudzały zainteresowanie swoją formą i treścią. Metryczka projektu: koordynator Lorem Ipsum Lorem Ipsum Lorem IpsumLorem Ipsum Partnerzy projektu Vysoká Škola Báňská – Technická Univerzita Ostrava, Czechy fot. Optatiis sequi bla nis mo int. tatiis sequi bla nis mo int. Kauno Technologijos Universitetas, Wieczór czeski, turecki i litewski były skompresowanymi pakietami wiedzy o kulturze, zwyczajach i mieszkańcach danych krajów, podanymi w niezwykłej formie zabawy, gier, tańców i innych. Litwa Firat Üniversitesi, Turcja Adresaci projektu: studenci studiów I stopnia kierunków: elektronika, elektrotechnika, automatyka i robotyka, mechanika Okres realizacji projektu: Po wysłuchaniu wszystkich zespołów i po przerwie obiadowej ogłoszone zostały wyniki konkursów w kategoriach: najlepszy plakat, prezentacja i najlepszy projekt zrealizowany w laboratorium. Po wysłuchaniu krótkich opinii i komentarzy nauczycieli i studentów oraz wręczeniu upominków oraz certyfikatów potwierdzających udział w kursie, nastąpił czas na pamiątkowe zdjęcia i pierwsze pożegnania. Po ostatniej wspólnej kolacji od wczesnych godzin sobotniego poranka uczestnicy zaczęli się stopniowo rozjeżdżać do swoich macierzystych uczelni. wysiłek i zorganizować taki kurs w czasie wakacji? Pytanie jest retoryczne, bo inna odpowiedź, oprócz twierdzącej, nie przychodzi na myśl. Wystarczyło porozmawiać z tymi studentami, popatrzeć na ich zadowolone twarze, na niczym nieskrywane emocje, na zaangażowanie w trakcie pracy i podczas wspólnych zabaw, aby potwierdzić taką opinię. W końcu to nauczyciele są dla studentów, a nie odwrotnie. × A na koordynatorach spoczął obowiązek rozliczenia finansowego i merytorycznego tego projektu. Czy było warto podjąć ten Zdjęcia z tego kursu można znaleźć na stronie www.we.pb.edu.pl/Erasmus-LLP.html 2–16 lipca 2011 r. (I edycja), 1–14 lipca 2012 r. (II edycja) Numer projektu ERA_IP_1_2011/2 Strona internetowa: http://www.we.pb.edu.pl/ErasmusLLP.html panel dyskusyjny: projekt Comenius 12 Digital media? ICT? – Know how! Hanna Stasicka – nauczyciel dyplomowany. Studia ukończyła na Akademii Górniczo-Hutniczej na kierunku fizyka techniczna. Następnie doskonaliła swoją wiedzę i umiejętności na studiach podyplomowych, gdzie ukończyła matematykę (na Uniwersytecie Jagiellońskim) oraz zarządzanie oświatą (w Małopolskiej Wyższej Szkole Ekonomicznej). Związana zawodowo z edukacją, pracowała jako nauczyciel matematyki, w latach 1999–2002 pełniła funkcję wicedyrektor szkoły podstawowej, przez kolejne cztery lata – dyrektor gimnazjum, a obecnie od 2008 r. jest wizytatorem Kuratorium Oświaty w Rzeszowie. Oczekiwane cele projektu Naszym zadaniem było doskonalenie umiejętności i wiedzy nauczycieli tak, by mogli jak najlepiej wykorzystać możliwości stworzone przez technologie informacyjne i komunikacyjne w celu wspierania uczenia się i nauczania oraz podnoszenia kompetencji przez całe życie. Główne zadania projektu:: łączenie ludzi z Podkarpacia i Bawarii poprzez osobiste spotkania oraz komunikację online, wymiana doświadczeń, nowych, ciekawych pomysłów i rozwiązań dotyczących wykorzystania multimediów cyfrowych i TIK w edukacji, pozyskanie wiedzy na temat obecnych standardów i celów uczenia się w Europie, w szczególności europejskich kluczowych kompetencji. Oczekiwane główne rezultaty Oczekiwaliśmy wypracowania przez nauczycieli przykładów dobrych praktyk uwzględniających różne przedmioty oraz wyposażenie techniczne szkół partnerskich, aby odpowiedzieć na następujące pytania: jak korzystać z urządzeń home 1z2 × multimedialnych (np. interaktywnych tablic cyfrowych)? jak korzystać z Internetu przy tworzeniu pomocy i materiałów dydaktycznych? które programy komputerowe mogą być wykorzystane podczas lekcji? jak uczyć poprzez e-learning? w jaki sposób ICT mogą wspomagać dyrektorów szkół w zarządzaniu? jaką rolę pełni ICT w samokształceniu? jak prowadzić lekcje atrakcyjniej? jak zachować równowagę pomiędzy nauczaniem i uczeniem się opartym na wykorzystaniu komputera a tradycyjnymi metodami? Dlaczego wybraliśmy temat „Digital media? ICT? – Know how!”: jest związany z priorytetami edukacyjnymi przyjętymi w Polsce i w Unii Europejskiej, w tym z „Kluczowymi Kompetencjami”, jest próbą znalezienia odpowiedzi na pytanie, jak skutecznie i zarazem atrakcyjnie edukować nowe pokolenie; jest istotny w rozwijaniu kreatywności i innowacyjności. Projekt realizowaliśmy poprzez kontakty i współpracę na odległość oraz wizyty partnerskie. Odwiedzaliśmy szkoły, Kliknij, aby obejrzeć film z debaty z udziałem Hanny Stasickiej i Stanisława Fundakowskiego obserwowaliśmy lekcje z wykorzystaniem multimediów. Organizowaliśmy konferencje, debaty i warsztaty. Wysłuchaliśmy wykładów i prezentacji, dzieliliśmy się wiedzą i doświadczeniem. Poruszaliśmy m.in. następujące zagadnienia: możliwości, jakie dają multimedia w edukacji, w szczególności tablice interaktywne; wykorzystanie multimediów w nauczaniu (również na wychowaniu fizycznym); nauczanie na odległość, możliwości kamery internetowej; systemy edukacyjne oraz systemy doskonalenia nauczycieli; motywacja w nauczaniu; bezpieczeństwo w sieci; portale społecznościowe – co powinni wiedzieć nauczyciele, rodzice, jak rozmawiać o tym z uczniami; trudności napotykane przez nauczycieli podczas stosowania multimediów; rola multimediów w uczeniu się przez całe życie; wypalenie zawodowe nauczycieli; kierunki rozwoju edukacji; przygotowywanie dobrej prezentacji; kompetencje nauczycieli. panel dyskusyjny: projekt Comenius Zdobyta wiedza i doświadczenie będą przydatne zarówno w pracy zawodowej, jak i w życiu prywatnym uczestników. 12 Nasze sukcesy Kontakty „Outside-the-box” pozwoliły spojrzeć na nauczanie z innej perspektywy, odejść od stereotypów (m.in. tradycyjnych metod uczenia), odkryć nowe rozwiązania. Zgromadziliśmy interesujące scenariusze zajęć, prezentacje i wykłady. Zorganizowaliśmy ciekawe międzynarodowe konferencje tematyczne, w których obok realizatorów projektu, uczestniczyli dyrektorzy i nauczyciele podkarpackich szkół. Wypracowaliśmy wnioski dotyczące rozsądnego stosowania mediów elektronicznych. Założyliśmy stronę internetową z informacjami o realizacji projektu, udostępniając za jej pośrednictwem wypracowane materiały. Wydaliśmy broszurę promującą nasze działania. Przedyskutowaliśmy rolę nauczyciela dziś i w najbliższej przyszłości. Udział szkół w projekcie przyczynił się do wzbogacenia bazy o tablice interaktywne wykorzystywane podczas lekcji przedmiotowych. Zakupiliśmy przenośną tablicę interaktywną na potrzeby realizacji zadań projektowych (warsztaty, szkolenia). Nauczyciele opracowywali i wdrażali scenariusze zajęć z wykorzystaniem multimediów. Wzajemne home 2z2 × kontakty przyczyniły się do doskonalenia języków obcych, w szczególności poszerzenia słownictwa edukacyjnego. Jak zakłada projekt REGIO – poznaliśmy urocze zakątki regionu partnerskiego, tamtejsze zwyczaje i tradycje. Powstał też wspólny śpiewnik (spontanicznie). Zdobyta wiedza i doświadczenie będą przydatne zarówno w pracy zawodowej, jak i w życiu prywatnym uczestników. Rezultaty realizacji inicjatywy: dyrektorzy włączyli TIK w strategię rozwoju swoich szkół, zadbali o wyposażenie (tablice interaktywne, programy), motywują nauczycieli do ich stosowania; nauczyciele rozwijali swoje umiejętności w stosowaniu TIK w dydaktyce; organy prowadzące szkoły poznały możliwości wspierania procesu dostosowywania szkół do nowej rzeczywistości i potrzeb nowego pokolenia uczniów (pokolenia sieci); przedstawiciele ośrodka doskonalenia nauczycieli uczestniczący w projekcie, poznali system doskonalenia nauczycieli w Bawarii i strategie edukacyjne w kraju partnerskim, mieli okazję zobaczyć ciekawe rozwiązania stosowane w szkoleniach nauczycieli niemieckich i porównać je z własnymi; podnieśli kompetencje zawodowe, które wykorzystują w codziennej pracy; przedstawiciele kuratorium oświaty uczestniczący w projekcie spotkali się z przedstawicielami ministerstwa edukacji regionu partnerskiego, poznali skomplikowany bawarski system edukacyjny, organizację nadzoru pedagogicznego. Rozmawiali o podobieństwach i różnicach, o kierunkach zmian, wyzwaniach i priorytetach edukacyjnych w krajach Unii Europejskiej, gdzie TIK odgrywają główną rolę. Mieli okazję zobaczyć szkoły, ich wyposażenie i obserwować zajęcia z uczniami. Te doświadczenia będą przydatne w pracy wizytatorów, a zebrane przykłady dobrych praktyk już są upowszechniane. Rozwinęli umiejętności menedżerskie w zakresie zarządzania projektem oraz organizowania międzynarodowych spotkań i konferencji w języku obcym z wykorzystaniem TIK; goście zapraszani do udziału w projekcie, do których należeli przedstawiciele uczelni, nauczyciele i dyrektorzy szkół, poszerzali swoją wiedzę podczas konferencji i paneli dyskusyjnych; mieli okazję podzielić się własnymi ciekawymi rozwiązaniami edukacyjnymi w zakresie stosowania TIK. Metryczka projektu: Podsumowanie projektu Wiedza i doświadczenie zdobyte przez uczestników przełożą się na zwiększenie szans edukacyjnych wszystkich uczniów, w tym uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Wszyscy uczestnicy podnieśli swoje kompetencje zawodowe. Na podkreślenie zasługuje przekonanie starszych nauczycieli (nie tylko tych powyżej 50. roku życia) o korzyściach, które niosą ze sobą nowe technologie w nauczaniu i rozwijaniu umiejętności własnych i uczniów. Uświadomiliśmy zmieniającą się rolę nauczyciela w nowej rzeczywistości i wyzwania, które przed nimi stoją. Plany na przyszłość Dotychczasowa, owocna współpraca i korzyści wyniesione z realizacji zachęciły do planowania kolejnego projektu. Podjęliśmy w tym zakresie wstępne rozmowy. Nasz projekt będzie „żył” dzięki stronie internetowej, do której być może dołączone zostaną materiały z kolejnego. Dwie partnerskie szkoły zaprzyjaźniły się, nadal prowadzą współpracę poza projektem i mają opracowane plany na przyszłość. Wymieniono listy intencyjne o współpracy pomiędzy Ministerstwem Edukacji w Bawarii i Urzędem Marszałkowskim Województwa Podkarpackiego. W ramach tej współpracy będą organizowane konferencje dla przedstawicieli edukacji obu regionów. × Koordynator projektu: Hanna Stasicka Instytucja koordynująca Kuratorium Oświaty w Rzeszowie partnerzy projektu Region Podkarpackie Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie partnerski 1: Publiczna Szkoła Podstawowa w Czarnej Publiczne Gimnazjum nr 1 w Łańcucie Szkoła Podstawowa nr 11 z Oddziałami Integracyjnymi w Jarosławiu Gimnazjum Katolickie w Stalowej Woli Inst. koord.: Bayerisches Staatsministerium für Unterricht und Kultus Region:Akademie für Lehrerfortbildung und Personalführung Dillingen partnerski 1: Bischof-Ulrich-Schule Illertissen Josef-Anton-Schneller-Volksschule (Hauptschule) Dillingen Bismarckschule Memmingen (Hauptschule) Dominikus-Hertel-Volksschule (Grundschule) Boos Adresaci projektu: nauczyciele, dyrektorzy szkół, organy prowadzące Okres realizacji: 1 sierpnia 2010 r. – 31 lipca 2012 r. (2 lata) Numer projektu: 2010-1-PL1-COM13-11547 1 Strona internetowa: www.multimedia-ict.eu Język roboczy: angielski Więcej informacji o projekcie oraz wypracowane materiały są dostępne na stronie internetowej www.multimedia-ict.eu panel dyskusyjny: projekt Leonardo da Vinci 13 Justyna Kucińska – reprezentuje Fundację Instytut Rozwoju Regionalnego w Krakowie. Jest ekspertem ds. niepełnosprawności oraz trenerem w ramach projektu „Dostępność branży hotelowej i restauracyjnej dla osób niepełnosprawnych – ACAD” realizowanego w programie Leonardo da Vinci – Transfer Innowacji. Współpracowała w przygotowaniu programów i materiałów szkoleniowych, poradnika dla pracowników oraz kadry zarządzającej z branży hotelowej i restauracyjnej. W obszarze jej zainteresowań zawodowych znajdują się również przeciwdziałanie dyskryminacji, w tym również z powodu niepełnosprawności, zwiększanie dostępności informacji, usług i otoczenia dla osób zagrożonych wykluczeniem, także cyfrowym, prowadzenie szkoleń, warsztatów oraz działań promocyjnych i świadomościowych. Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego, Kraków home 1z2 × Dostępność branży hotelowej blaboreprodla consequatur iHitati restauracyjnej osób magnim ape samusam, ut alitate niepełnosprawnych Cele projektu Celem projektu był wzrost kwalifikacji pracowników i kadry zarządzającej hoteli i restauracji w zakresie świadczenia usług klientom z niepełnosprawnością. Główne rezultaty projektu to: program szkoleń i zestaw materiałów dydaktycznych, narzędzie do oceny kompetencji pracowników branży hotelowej i restauracyjnej w obszarze obsługi niepełnosprawnych klientów, poradnik dla sektora hotelarskiego i restauracyjnego poświęcony usługom świadczonym na rzecz niepełnosprawnych klientów , film szkoleniowy „Dostępność branży hotelowej i restauracyjnej dla osób niepełnosprawnych” , tematyczny blog internetowy. Rezultaty naszego projektu zostały przygotowane i udostępnione w wersjach elektronicznych oraz umieszczone w sieci na otwartych licencjach. We wszystkich działaniach podejmowanych przez Fundację Instytut Rozwoju Regionalnego naczelną zasadą jest dostępność (accessibility). Zasada ta była również fundamentem projektu ACAD. Rezultaty projektu są więc dostępne dla każdego potencjalnego użytkownika. Dostępność treści elektronicznych oznacza stopień, w jakim może być ona postrzegana, rozumiana i przeglądana przez wszystkich użytkowników, niezależnie od ich cech lub upośledzeń, a także właściwości używanego przez nich oprogramowania i sprzętu. Brak rzetelnego stosowania uznanych standardów uderza w osoby korzystające z mało popularnych, przestarzałych lub ultranowoczesnych technologii. Te same problemy odczuwają użytkownicy wolnych łączy internetowych i urządzeń mobilnych, jak smartphony czy tablety. Osoby niepełnosprawne fizycznie, manualnie, mające problemy ze wzrokiem lub słuchem, muszą korzystać z tzw. technologii wspomagających, opierających się na standardach technicznych. Pokolenie powyżej 50. roku życia, seniorzy, osoby z gorszym wykształceniem, emigranci, ludzie z mniejszym doświadczeniem w pracy z komputerem oraz niepełnosprawni intelektualnie na wielu portalach nie są w stanie podjąć wymaganych od nich działań. Kliknij, aby obejrzeć film z debaty z udziałem Justyny Kucińskiej Brak rzetelnego stosowania uznanych standardów uderza w osoby korzystające z mało popularnych, przestarzałych lub ultranowoczesnych technologii. panel dyskusyjny: projekt Leonardo da Vinci 13 Ograniczając dostępność serwisu czy materiałów elektronicznych, twórcy zmniejszają liczbę użytkowników, w efekcie pogłębiając zjawisko wykluczenia cyfrowego. Zadaniem twórców serwisów i cyfrowych zasobów edukacyjnych jest takie ich zaprojektowanie, by korzystanie z nich było niezależne od ograniczeń percepcyjnych, zdrowotnych czy technicznych, a co za tym idzie – umożliwiło korzystanie z nich osobom z mniejszymi szansami, czyli wykluczonym lub zagrożonym wykluczeniem. World Wide Web Consortium (W3C) opracowało zestaw zasad – „Wytyczne dostępności treści internetowych 2.0” ( Web Content Accessibility Guidelines 2.0 – WCAG 2.0 ). Ich uwzględnianie przy tworzeniu treści elektronicznych jest podstawą dla zapewniania ich dostępności. Rezultaty projektu ACAD przygotowano zgodnie z zasadami WCAG 2.0. Dotyczy to zarówno strony internetowej, poradnika, materiałów dydaktycznych, jak i filmu szkoleniowego, który został opatrzony napisami dla osób z dysfunkcją słuchu. Liczne przepisy prawa międzynarodowego i krajowego w zakresie dbałości o dostępność informacji dla użytkowników home 2z2 × nie wystarczą bez zmiany świadomości wśród podmiotów odpowiedzialnych za tworzenie i redakcję serwisów, gdyż stosowanie przyjętych zasad uniwersalnego projektowania jest kluczem do zmniejszenia wykluczenia cyfrowego oraz wyrównania szans grup szczególnie zagrożonych. DLACZEGO DOSTĘPNOŚĆ JEST WAŻNA? technologie informacyjno-komunikacyjne są dla osób niepełnosprawnych podstawowym narzędziem w wykonywaniu czynności codziennych i zawodowych (e-zakupy, e-usługi, e-formularze, e-bankowość); ograniczając dostępność serwisu czy materiałów elektronicznych, twórcy zmniejszają liczbę użytkowników, a w efekcie pogłębiają zjawisko wykluczenia cyfrowego. Zadaniem twórców serwisów i cyfrowych zasobów edukacyjnych jest takie ich zaprojektowanie, by korzystanie z nich było niezależne od ograniczeń percepcyjnych, zdrowotnych czy technicznych, a co za tym idzie umożliwienie korzystania z nich osób z mniejszymi szansami, czyli wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem. DANE STATYSTYCZNE DOTYCZĄCE NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI Źródło: www.niepelnosprawni.gov.pl Chociaż osoby niepełnosprawne są niestety wciąż znacznie gorzej wykształcone, w ciągu ostatnich lat obserwowano stopniowy wzrost udziału osób niepełnosprawnych z co najmniej średnim poziomem wykształcenia – do 34,4% w 2011 r., a wśród osób w wieku produkcyjnym do 34,1%. W 2011 r. wzrósł też udział osób niepełnosprawnych z wyższym wykształceniem – do 7,1%, a wśród osób w wieku produkcyjnym – do 9,4%. Wykształcenie zasadnicze zawodowe posiadało 30,1% osób niepełnosprawnych (wśród osób w wieku produkcyjnym – 40,3%). Dla porównania – udział osób sprawnych posiadających wykształcenie co najmniej średnie w 2011 r. wynosił 54,7% (wśród osób w wieku produkcyjnym 61,7%), wyższe – 20,4% (wśród osób w wieku produkcyjnym 23,4%), zaś zasadnicze zawodowe – 24,1% (wśród osób w wieku produkcyjnym 27,2%). Uczniowie niepełnosprawni Według danych GUS w roku szkolnym 2010/2011 60,7 tys. w szkołach podstawowych 53,3 tys. w gimnazjach 16,7 tys. w szkołach zawodowych 0,87 tys. w liceach profilowanych 5,1 tys. w liceach ogólnokształcących Liczba niepełnosprawnych studentów w 2010 r. wynosiła 30,1 tys. (stan na 30 listopada 2010 r.), z czego niecałe 2 tys. stanowili studenci niesłyszący i słabo słyszący, 2,6 tys. studenci niewidomi i słabo widzący, 8,1 tys. studenci z dysfunkcją narządu ruchu (chodzący) i 0,6 tys. studenci z dysfunkcją narządu ruchu (niechodzący). Inne rodzaje niepełnosprawności miało 16,8 tys. studentów. Posiadane wykształcenie różnicuje aktywność zawodową osób niepełnosprawnych – istnieje powiązanie: im wyższy poziom wykształcenia posiadanego przez osoby niepełnosprawne, tym wyższy współczynnik aktywności zawodowej tych osób, jak też wskaźnik zatrudnienia. Najwyższą aktywnością zawodową cechują się osoby z wyższym i średnim poziomem wykształceniem. × Metryczka projektu: Pod wskazanym linkiem znaleźć można informacje na temat częstości niepełnosprawności prawnej oraz liczby osób niepełnosprawnych prawnie w podziale na wiek, miejsce zamieszkania i aktywność ekonomiczną. pobierz plik z danymi demograficznymi na podstawie BAEL w formacie xls 94,5 kb Wstępne wyniki Narodowego Spisu Powszechnego i Mieszkań 2011 pobierz plik ze wstępnymi wynikami Narodowego Spisu Powszechnego i Mieszkań 2011 w formacie doc 197 kb Koordynator Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego, Polska Partnerzy Ciekawe publikacje dotyczące pracy z osobami niepełnosprawnymi znajdują się na stronie wejdź Action for Blind People, Wielka Brytania Associacao Nacional Para A Accao Familiar, Portugalia Fundacja Fundusz Współpracy, Polska Adresaci projektu: Pracownicy oraz kadra zarządzająca branży hotelarskiej i restauracyjnej, podmioty odpowiadające za kształcenie i szkolenia zawodowe w tych sektorach Okres realizacji projektu: 31 grudnia 2009 r. do 30 grudnia 2011 r. Numer projektu 2009-1-PL1-LEO05-05036 Strona internetowa: www.acad-europe.org panel dyskusyjny: projekt Leonardo da Vinci 14 Agnieszka Chrząszcz zastępca dyrektora Centrum E-learningu Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Zajmuje się zarządzaniem projektami edukacyjnymi i badawczymi. Projektuje kursy e-learningowe, prowadzi szkolenia. Interesuje się aspektem społecznościowym uczenia się, zajmuje się także propagowaniem e-portfolio na gruncie polskiej edukacji. Wraz z zespołem Centrum e-Learningu pracuje nad wymyślaniem nowych sposobów wykorzystania technologii do wspierania uczenia się i kształcenia. Wiąże się to z projektowaniem i prowadzeniem kursów e-learningowych, prowadzeniem szkoleń i organizacją wszelakich działań, nowych inicjatyw i projektów edukacyjnych i rozwojowych. Wraz z zespołem Centrum E-learningu zrealizowała kilka projektów programu „Uczenie się przez całe życie” – Leonardo da Vinci. Centrum E-learningu AGH, Kraków home Projekt Hitati blaborepro consequatur magnim ape samusam, ut alitate MAPPED N aszym celem było stworzenie otwartych i dostępnych materiałów do samodzielnej nauki dla osób aktywnych na rynku pracy. Ci, którzy uczą się i doskonalą swoje umiejętności, mogą potrzebować narzędzia wspierającego rozwój zawodowy, jakim jest e-portfolio. Stworzyliśmy krótki kurs e-learningowy wraz z przewodnikiem zarówno do samodzielnej nauki, jak i wykorzystania np. przez trenerów podczas szkoleń. Mogą z niego skorzystać osoby używające czytników, nie wymaga instalowania dodatkowego oprogramowania. Ta prostota przekłada się na dostępność materiałów – czytelne, łatwe do powiększenia, oparte o uniwersalne formaty treści umożliwiają udział różnym grupom społecznym czy zawodowym. Modułowa forma pozwala także na adaptację materiałów do specyficznych potrzeb – dodanie zlokalizowanych przykładów, uzupełnienie aktywności czy nawet przetłumaczenie na inne języki. Kurs jest dostępny w 5 językach (polski, czeski, włoski, turecki i angielski) na licencji CC BY SA na stronie projektu http://mapped-project.eu Kurs i materiały przeznaczone są dla osób, które uczą się i pracują, lecz chciałyby w inny sposób niż tylko przy pomocy CV prezentować swoje umiejętności. Skierowany jest także do wszystkich, którzy chcą zarządzać swoim profesjonalnym wizerunkiem w Internecie. E-portfolio jest bowiem metodą, która pozwala na archiwizację, prezentację i organizowanie rezultatów swojej pracy. Wspiera rozwój zawodowy i ułatwia mapowanie kompetencji i umiejętności. Jej cyfrowa forma sprawia, że jest łatwa do modyfikowania, aktualizacji, udostępniania i prezentowania. × E-portfolio jest bowiem metodą, która pozwala na archiwizację, prezentację i organizowanie rezultatów swojej pracy. Metryczka projektu: Kliknij, aby obejrzeć film z debaty z udziałem Agnieszki Chrząszcz nazwa projektu Projekt MAPPED – metoda wspierania rozwoju zawodowego i osobistego z e-portfolio, program „Uczenie się przez całe życie” – Leonardo Da Vinci w latach 2010 – 2012 Koordynator Centrum e-Learningu Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie PArtnerzy RPICvIP Czechy Euridea Włochy Meramram Turcja okres trwania 1 listopada 2010 r. do 31 października 2012 r. www http://mapped-project.eu panel dyskusyjny: projekt Grundtvig 15 TeachNET Hitati blaborepro consequatur –magnim edukacja apewsamusam, każdym wieku ut alitate dr Maria Jedlińska z wykształcenia jest geofizykiem, doktorem nauk przyrodniczych. Obecnie pracuje jako specjalista ds. integracji społecznej w Dziale Nauki, Edukacji i Badań Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie. Pomysłodawca i koordynator programu „Szkoła @ktywnego SenioraS@S”. Jest ekspertem programów w obszarze włączenia cyfrowego i społecznego, koordynatorem krajowych i międzynarodowych projektów z zakresu edukacji obywatelskiej, członkiem Nieformalnego Zespołu ds. Edukacji Osób Starszych przy MPiPS oraz promotorem programu Grundtvig. Cele projektu Celem projektu było wypracowanie specjalnej oferty edukacyjnej dla nauczycieli prowadzących zajęcia z seniorami, wspieranie młodych nauczycieli w planowaniu i prowadzeniu szkoleń oraz opracowaniu skutecznych metod treningowych, będących rezultatem współpracy seniorów i trenerów z krajów partnerskich. Dostosowane do uczestników grupy docelowej oryginalne metody ćwiczeń oraz indywidualne wsparcie w trakcie nauki spowodowały skuteczniejsze opanowanie przez nich wiedzy. Techniczne szczegóły zostały zastąpione łatwiej przyswajalnym nazewnictwem. Cele projektu były realizowane w ramach ścieżek programowych skierowanych do: nauczycieli, seniorów, organizacji – w wypadku Polski – bibliotek. Zastosowano różnorodne możliwości szkoleniowe dotyczące nowych technologii, jak np. różne poziomy nauczania komputera, obsługiwania telefonów komórkowych, wykorzystania Internetu do integracji grup środowiskowych. Nabycie umiejętności stosowania nowych technologii w praktyce – kontakt przez Skype, korzystanie home 1z2 × z poczty mailowej, zamawianie biletów, robienie zakupów czy korzystanie z banku (online), obróbka zdjęć cyfrowych, przygotowywanie prezentacji multimedialnych i komputerowego składu książki – umożliwiło szersze włączenie się osób starszych w działania społeczności lokalnych. Grupa docelowa słuchaczy Projekt był skierowany do: nauczycieli prowadzących szkolenia dla seniorów (kursy komputerowe prowadzili młodzi pracownicy biblioteki, przyczyniając się do pogłębienia wzajemnych relacji międzypokoleniowych), a także osób starszych, powyżej 50. roku życia, z terenu województwa małopolskiego, w znacznej większości z wyższym wykształceniem (przewaga kobiet). Projekt bazował na wiedzy zdobytej przez organizacje partnerskie podczas wcześniej wspólnie realizowanego partnerskiego projektu Grundtviga („ICT a międzypokoleniowa komunikacja”, 2007 – 2009), w którym starano się wypracować nowe łatwiejsze metody nauczania osób starszych. Pomysłodawcą i koordynatorem projektu był partner z Niemiec. Kliknij, aby obejrzeć film z debaty z udziałem MArii Jedlińskiej Dostosowane do uczestników grupy docelowej oryginalne metody ćwiczeń oraz indywidualne wsparcie w trakcie nauki spowodowały skuteczniejsze opanowanie przez nich wiedzy. panel dyskusyjny: projekt Grundtvig Z wypowiedzi uczestników projektu: 15 Wartość, użyteczność projektu, trwałość rezultatów: rezultaty przyczyniają się do promowania biblioteki jako „miejsca przyjaznego seniorom”, integrującego osoby starsze na bazie nowych technologii; problematyką wykluczenia społecznego seniorów zainteresowały się media oraz inne organizacje i instytucje; stworzono projektową bazę danych – wszystkie informacje dotyczące rezultatów znajdują się na stronie www.sas.tpnk.org.pl ; działania projektowe umożliwiły udział w realizowanych przedsięwzięciach nie tylko seniorom, ale również członkom ich rodzin, znajomym – działania te są kontynuowane; bazując na doświadczeniu WBP, wiele bibliotek w województwach małopolskim, podkarpackim i świętokrzyskim uruchomiło kursy komputerowe dla seniorów; promuje się „edukację przez całe życie” poprzez przygotowywane na bieżąco przez seniorów prezentacje multimedialne, które są przedstawiane rówieśnikom na otwartych spotkaniach; w spotkaniach „Radość (z) tworzenia” każdorazowo udział bierze ok. 50 osób; home 2z2 × spotkania są kontynuowane i cieszą się dużym zainteresowaniem słuchaczy; do organizacji Komputerowej Olimpiady Seniorów włączył się w roku 2012 UPC Polska, przez co – w ramach „Szkoły @ktywnego Seniora” – możliwe było partnerstwo trzech sektorów: publicznego (WBP), społecznego (TPNK) i biznesu; dzięki działaniom podjętym m.in. w projekcie „TeachNET” biblioteka została włączona do Ogólnopolskiej Koalicji 50+ „Dojrzałość w sieci” promującej włączenie społeczne i cyfrowe osób starszych oraz „Małopolskiego Partnerstwa na Rzecz Uczenia Się Przez Całe Życie”; osoby zaangażowane w realizacje projektu są zapraszane przez instytucje samorządowe do udziału w tworzeniu „polityk społecznych” regionu. Wpływ udziału w projekcie na organizację polską i jej pracowników Wpływ na instytucję Projekt realizowany w ramacj programu "Szkoła @aktywnego Seniora - S@S" przyczynił się do zmiany wizerunku biblioteki i postrzegania jej jako centrum kultury i edukacji. Jego efektem był wzrost współpracy między pracownikami biblioteki poprzez realizację założonych krajowych i międzynarodowych celów, a orzede wszystkim poprzez poszerzenie i udoskonalenie oferty edukacyjnej dla osób starszych (Interenet praktyczny, biblioteczne i biznesowe bazy danych, MS Power Point, Picasa, komunikacja online itp.). Na skutek realizowanych projektów Grundtvig wzrosło zainteresowanie działaniami biblioteki na rzecz seniorów w skali nie tylko województwa, ale również kraju. Biblioteka została partnerem Ogólnopolskiej Koalicji 50+ „Dojrzałość w sieci” oraz członkiem „Małopolskiego Partnerstwa na Rzecz Uczenia Się Przez Całe Życie”. Wpływ na pracowników Widoczny był wpływ realizowanego projektu na pracowników WBP, szczególnie na młodych trenerów kursów komputerowych. Zostali oni zmotywowani do nauki języków obcych (językiem komunikacji był angielski), podnoszenia kwalifikacji poprzez opracowywanie nowych metod nauczania osób starszych oraz niejednokrotnie do korekty sposobu przekazu wiedzy, która została również wykorzystana na szkoleniach dla bibliotekarzy z województwa małopolskiego. Zajęcia prowadzone były przez młodych trenerów – pracowników Lipiec 2009 r. był miesiącem mojego powrotu z USA do Polski. Milczący telefon, chwilowa dezorientacja, codzienne zderzenia z różnicami pomiędzy amerykańską a polską rzeczywistością stały się trudnościami nie do pokonania. Byłam znowu emigrantką we własnym kraju… Zdecydowałam się na włączenie do działań Szkoły @ktywnego Seniora przy Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Krakowie.(…) Znalazłam właściwe dla siebie miejsce i ludzi, z którymi mogę aktywnie włączać się w realizację pożytecznych celów. Pragnę być Metryczka projektu: pomocna i służyć swoim rówieśnikom w nauce języka angielskiego i obsłudze komputera. realizator Wojewódzka Biblioteka Publiczna Wzięłam udział w szkoleniu komputerowym i w III Komputerowej Olimpiadzie Seniorów. Zgłosiłam swoje uczestnictwo do kolejnego kursu komputerowego, brałam udział w wielu lokalnych wycieczkach i spotkaniach z ciekawymi ludźmi. Internet stał się moim oknem na świat. Aby zapewnić sobie ciągły do niego dostęp, zamieniłam swój telefon komórkowy na iPhone’a. Nie czuję się już odizolowana w Krakowie nazwa projektu TeachNET – edukacja w każdym wieku adresaci Nauczyciele prowadzący szkolenia dla seniorów Osoby starsze, powyżej 50 roku życia, z terenu województwa małopolskiego. biblioteki i stanowiły bardzo dobry przykład współpracy międzypokoleniowej. Wzajemne pozytywne relacje między młodszym i starszym pokoleniem przejawiały się w bardzo dobrej wzajemnej komunikacji i zrozumieniu. Realizacja projektu prowadzonego w międzynarodowym partnerstwie wpłynęła na wzrost umiejętności menedżerskich osób nim zarządzających oraz przyczyniła się do ich udziału w eksperckich gremiach zajmujących się edukacją osób starszych. Wpływ udziału w projekcie na polskich słuchaczy Efektem prowadzonych szkoleń jest wzrost umiejętności oraz zainteresowania osób starszych technologiami informacyjnokomunikacyjnymi (komputer, telefonia cyfrowa, fotografia, Skype, e-administracja, tworzenie stron www, korzystanie z mediów społecznościowych), a na ich bazie – działaniami społecznymi, kulturalnymi, edukacyjnymi (spotkania, warsztaty, wystawy). Sprawdzianem umiejętności komputerowych była organizowana w każdym roku trwania projektu jedyna w Europie „Międzynarodowa Komputerowa Olimpiada Seniorów”, w której uczestniczyły osoby z Polski i Francji (w wieku 63–89 lat). Udział w olimpiadzie stał się dla seniorów jednym z głównych motorów motywujących do nauki, pozwolił przełamać lęk nie tylko przed nowymi technologiami, ale również przed rywalizacją. Seniorzy wykorzystywali nabytą wiedzę m.in. podczas przygotowywanych przez siebie prezentacji multimedialnych oraz opracowywania tekstu i zdjęć do książki Małopolska w naszej pamięci i fotografii (wersja polska i angielska – Kraków 2011). Brali aktywny udział w spotkaniach okres trwania 2009 – 2011 numer projektu 2009-1-DE2-GRU06-01828 4 Kraje uczestniczące Niemcy, Finlandia, Francja, Polska ze swoimi rówieśnikami z zagranicy i międzynarodowej konferencji w Krakowie (2011 r.), co motywowało ich do nauki języków. Nie maleje liczba zainteresowanych taką formą prowadzonych działań, poprzez które seniorzy zaczęli być postrzegani przez środowisko jako aktywni, pełni pasji, mający dużą wiedzę obywatele. × panel dyskusyjny: Wizyta Studyjna 16 New media in education Hitatithe blaborepro consequatur and professional magnim ape samusam, ut alitate development of librarians Elżbieta Pryłowska-Nowak nauczyciel-konsultant w Ośrodku Edukacji Informatycznej i Zastosowań Komputerów w Warszawie. Koordynator ogólny projektu. Zajmuje się rozwijaniem i wspieraniem współpracy międzynarodowej, doskonaleniem nauczycieli w zakresie zastosowania technologii informacyjnych i komunikacyjnych, w pracy dydaktycznej – pisaniem projektów europejskich (fundusze strukturalne). Koordynatorka kilku projektów międzynarodowych i krajowych. Cele projektu: próba odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób umiejętność korzystania z różnych form nowych mediów przyczynia się do podnoszenia umiejętności zawodowych bibliotekarzy, kształtuje ich odpowiedzialność za własne uczenie się i doskonalenie; prezentacja przykładów dobrych praktyk i wymiana doświadczeń na temat roli nowych mediów w kształceniu i doskonaleniu bibliotekarzy oraz w ofercie kierowanej do użytkowników bibliotek. Uczestnicy Wizyt Studyjnych poznali różne formy wykorzystania nowych mediów w kształceniu i doskonaleniu zawodowym bibliotekarzy poprzez prezentacje przykładów dobrych praktyk, wymianę doświadczeń i dyskusje w gronie uczestników wizyty oraz rozmowy z przedstawicielami środowisk bibliotekarskich w Polsce. Uczestnicy wizyty poznali zastosowanie nowych mediów w kształceniu i doskonaleniu bibliotekarzy w formie: przedstawienia oferty szkoleniowej Ośrodka Edukacji Informatycznej i Zastosowań Komputerów na temat home 1z2 × używania i promowania wykorzystania nowych mediów w pracy bibliotekarzy; 13 prezentacji tematycznych przedstawionych przez uczestników wizyty i zawierających charakterystykę instytucji, współpracę z bibliotekami, zasady funkcjonowania bibliotek w środowiskach lokalnych, formy pracy z czytelnikami, formy doskonalenia zawodowego bibliotekarzy w kontekście zastosowania nowych mediów. Z tematyką wykorzystania nowych mediów w poszerzaniu oferty bibliotek kierowanej do użytkowników uczestnicy zapoznali się poprzez: udział w warsztatach prezentujących możliwości zastosowania nowych mediów w pracy bibliotekarzy – zajęcia: „Snucie cyfrowych opowieści” oraz „Jak utworzyć i wykorzystać screencast” – organizacja i prowadzenie zajęć – nauczyciele konsultanci OEIIZK; poznanie sposobów digitalizacji zbiorów na przykładzie Narodowej Biblioteki Polona; prezentację „Jak wykorzystać TIK w pracy bibliotekarzy” na przykładzie projektu Bookraft – I miejsce w europejskim konkursie Kliknij, aby obejrzeć film z debaty z udziałem Elżbiety Pryłowskiej-Nowak eTwinning w 2011 r. w Budapeszcie (doświadczenie Gimnazjum nr 3 w Lublinie); poznanie oferty dla czytelników i bibliotekarzy w multicentrum Mediateka Start-Meta na Bielanach w Warszawie. Poznanie metod i narzędzi wykorzystywanych w kształceniu i doskonaleniu bibliotekarzy oraz roli platform zdalnego nauczania, także nowych mediów w kształceniu i doskonaleniu własnym odbyło się w formie prezentacji, rozmów, dyskusji, udziału w warsztatach warsztatach. Za przykłady niech posłużą: kształcenie przyszłych bibliotekarzy na przykładzie Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie; prezentacja kursu e-learningowego dla bibliotekarzy – BIBWEB w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego; doskonalenie bibliotekarzy w oparciu o nowe media – prezentacja projektu Login Biblioteka – w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego; wykorzystanie nowych technologii i formy doskonalenia bibliotekarzy w Pedagogicznej Bibliotece Wojewódzkiej w Warszawie; Jak umiejęstność korzystania z nowych technologii podnosi kompetencje zawodowe bibliotekarzy? panel dyskusyjny: Wizyta Studyjna Przeciwdziałaliśmy stereotypowi bibliotekarzy jako osób mało związanych z nowymi technologiami – pań w drucianych okularach ze szklanką herbaty w ręku. 16 prezentacja systemu kształcenia bibliotekarzy w Polsce; formy doskonalenia bibliotekarzy prowadzone w Zakładzie Edukacji Bibliotekarskiej, Informacyjnej i Dokumentacyjnej Biblioteki Narodowej; zastosowanie platformy e-learningowej Moodle – warsztaty – przygotowanie i prowadzenie przez nauczycieli konsultantów OEIIZK. Uczestnicy projektu: nauczyli się korzystać z nowych narzędzi służących nawiązaniu kontaktów z czytelnikami: alternatywnymi sposobami prezentowania informacji i opracowywania przewodników/ /instrukcji – poznali oprogramowanie i praktycznie je zastosowali; poznali zasady digitalizacji zbiorów i polityki związanej z przestrzeganiem praw autorskich; wymienili doświadczenia na temat możliwości zastosowania iPadów w edukacji, w tym w pracy w bibliotece i promocji czytelnictwa, a także podczas zajęć w terenie; poznali nową dla nich koncepcję biblioterapii. home 2z2 × Podczas realizacji tego projektu udało nam się nawiązać nowe kontakty międzynarodowe, wykreować wizerunek Polski jako kraju z dobrze rozwiniętą organizacją narzędzi e-learningowych w doskonaleniu zawodowym. Przeciwdziałaliśmy stereotypowi postrzegania bibliotekarzy jako osób mało związanych z nowymi technologiami (pań w drucianych okularach ze szklanką herbaty w ręku). Uczestnicy wizyty chętnie i aktywnie brali udział w spotkaniach: słuchali, pytali, wyjaśniali, dyskutowali, aktywnie uczestniczyli w zajęciach warsztatowych. Program zajęć był bardzo bogaty, aktywność uczestników – bardzo intensywna. Uczestnicy wizyty studyjnej podzielili się wzajemnie swoim doświadczeniem w zakresie pracy z osobami z mniejszymi szansami w ramach innych projektów: Biblioteki dla Innowacji (Litwa) – cel projektu – podniesienie kompetencji pracowników bibliotek, by promowali czytelnictwo i udzielali pomocy społecznosci lokalnej, w szczególności mieszkańcom wsi i społecznym grupom ryzyka w uzyskiwaniu informacji i komunikacji; The Glob@l Libraries (Bułgaria) – publiczna sieć bibliotek w Bułgarii pomaga obywatelom włączyć się do globalnego społeczeństwa informacyjnego poprzez szkolenia obywateli „Praca z komputerem” i „Internet dla początkujących”; Mediateka Start-Meta (Polska) – kursy dla seniorów Internet 50+. W naszym projekcie udało nam się stworzyć na blogu Wizyty Studyjnej bazę prezentacji uczestników Wizyty i osób występujących w charakterze ekspertów. Uzyskane informacje i doświadczenia prezentujemy jako przykłady dobrych praktyk podczas konferencji, kursów, indywidualnych, nieformalnych kontaktów z bibliotekarzami. Wyniesione z organizacji wizyty doświadczenia planujemy wykorzystać do dalszej popularyzacji polskich przykładów wykorzystania technologii informacyjnych i komunikacyjnych w edukacji w kolejnych projektach współpracy międzynarodowej. Planujemy zorganizowanie nastepnej wizyty studyjnej w Polsce. Chcemy podzielić się z ekspertami z krajów europejskich naszymi doświadczeniami w zakresie zastosowania technologii informacyjnych i komunikacyjnych w pracy z najmłodszymi uczniami. × Metryczka projektu: nazwa New media in education and the professional development of librarians Realizator Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań Komputerów w Warszawie Adresaci dyrektorzy ośrodków doskonalenia nauczycieli, dyrektorzy szkół, bibliotek, przedstawiciele władz oświatowych, bibliotekarze Okres realizacji 14–18 maja 2012 r. Numer Wizyta studyjna SV – 3/2012 www http://new-media-of-librarians. blogspot.com W Pracowni Dygitalizacji Zbiorów w Bibliotece Narodowej Sesje dyskusyjne 17 TIK kluczem Hitati blaborepro consequatur magnim do aktywizacji ape samusam, zawodowej ut alitate Projekt DARE ma na celu podniesienie na temat funkcjonowania osób niepełnosprawnych w życiu społecznym. K orzystanie z technologii informacyjno-technologicznych jest standardem zarówno w trakcie zdobywania zawodu, jak i będąc już na rynku pracy. Często nie zastanawiamy się już, w jaki sposób i kiedy wchodzimy jako uczniowie, studenci czy młodzi pracownicy w świat wirtualnych narzędzi pozwalających nie tylko komunikować się, ale także realizować działania i cele zawodowe. Celem sesji była dyskusja nt. trendów, możliwości i sposobów wykorzystywania TIK w celu pełniejszego ich włączania do inspirowania i aktywizacji osób z mniejszymi możliwościami zawodowymi. Wspólnie zastanawialiśmy się, jak przekonać m.in. nauczycieli i wykładowców o słuszności i konieczności posługiwania się najnowszymi technologiami, aby dorównać kroku swoim studentom. Chcieliśmy także przyjrzeć się szkołom zawodowym i uczelniom wyższym jako miejscom, w których kształtuje się podejście do aktywizacji zawodowej z bądź bez TIK. Magdalena Korona, Agnieszka Włodarczyk Leonardo da Vinci home 1z2 × Z TIK na Ty Nowe media, technologie komunikacyjno-informacyjne są dowodem na to, że ciągły postęp i unowocześnianie dotychczasowych form, jest nie tyle zjawiskiem nieuniknionym, w dobie demokratyzacji życia, cyfryzacji i Internetu, wręcz zjawiskiem koniecznym. TIK stał się kluczem do aktywizacji osób w każdym wieku, brak umiejętności posługiwania się nim, sprawia, że człowiek staje się outsiderem. W niniejszym artykule zwrócono uwagę na innowacyjne formy wykorzystania wiedzy poprzez: Khan Academy, TED Ideas worth spreading, edX, WebQuest for HRM oraz platformę PODIO. Omówiono także wykorzystanie TIK w szkołach, zwracając uwagę na równą dostępność dla wszystkich użytkowników w celu zapobiegania społecznemu wykluczeniu. Wyróżniono także projekt DARE realizowany w ramach programu Leonardo da Vinci, będący dowodem na to, że słowo niepełnosprawny nie musi być tożsame z wykluczony. Kliknij, aby obejrzeć film z sesji warszatowej Słowo „niepełnosprawny” nie musi być tożsame z „wykluczony”. Sesje dyskusyjne 17 Niepełnosprawny w TIK = wykluczony? – projekt DARE We wciąż rozwijającym się społeczeństwie wiedzy, czego przykładem może być chociażby projekt DARE (Disability Awareness)1, realizowany w ramach programu Leonardo da Vinci, nie ma mowy o wykluczeniu. Projekt ten ma na celu podniesienie świadomości na temat funkcjonowania osób niepełnosprawnych i ich czynnej partycypacji w życiu społecznym. Uczestnicy projektu biorą udział w licznych seminariach, konferencjach naukowych, panelach dyskusyjnych, a jednocześnie przeczą tezie: niepełnosprawność mnie wyklucza. Celem głównym działań projektu DARE jest podniesienie kwalifikacji zawodowych nauczycieli i pracowników administracji publicznej odnośnie do niepełnosprawności i powszechnej akceptacji tych osób w społeczeństwie. Warto zauważyć, że ta grupa najszybciej potrafi docenić nowinki techniki. Internet jest dla nich nie tylko sprawnym komunikatorem ze światem, ale to on zapewnia im niezależność i samodzielność w pozyskiwaniu treści. home 2z2 × Nowe media, nowe pomysły, nowa era… Nowe media takie jak: komputery i Internet, cyfryzacja, wciąż narastająca digitalizacja (Nickerson, Zodhiates, 1988:45) materiałów analogowych, przyczyniły się do rozwoju technologii komunikacyjnych. Oferują one niezwykłe możliwośc przydatne do wykorzystania w edukacji, komunikacji i pracy, ale są także wyznacznikiem naszego „ja” w kulturze. Nowe media wykorzystywane w należyty sposób stwarzają niepowtarzalne szanse szybkiego dotarcia do wiedzy, pozyskania informacji. Są one środkiem zakupów, obrotu akcjami i kapitałem komunikacji, wymiany handlowej, rozrywki i życia towarzyskiego. PODIO – co to takiego? PODIO1 to bliźniacza Facebookowi platforma, o której podczas konferencji w Centrum Nauki Kopernik opowiedział prelegent Szymon Wierciński, reprezentujący Akademię Leona Koźmińskiego. Reklamował platformę, którą na co dzień jego uczelnia wykorzystuje do kontaktu student – wykładowca. Sama uczelnia w PODIO widzi wiele korzyści, zważywszy że umożliwia szybki kontakt, upublicznienie wiadomości, co sprawia, że ich treści są przemyślane, oraz pozwala na uniknięcie powtarzających się pytań. Używanie platformy dla własnych celów jest płatne ok.10 zł za każdego użytkownika, zaś dla potrzeb systemów edukacji licencja jest darmowa. Nowoczesne formy pozyskiwania wiedzy: Khan Academy, TED Ideas worth spreading, edX, WebQuest for HRM Khan Academy to edukacyjna organizacja non-profit założona w 2006 r. przez absolwenta Massachusetts Institute of Technology, Salmana Khana. Jej głównym celem jest: „zapewnienie wysokiej jakości edukacji każdemu i wszędzie”. Strona internetowa jest formą nauki w formie filmów zamieszczonych na portalu YouTube. Można na niej znaleźć różne dziedziny wiedzy, począwszy od: matematyki, biologii, chemii po ekonomię czy informatykę. Głównym językiem jest język angielski, ale strona wciąż jest udoskonalana i tłumaczona na inne języki w ramach TED Ideas worth spreading (tłumaczenie własne: „idee warte rozpowszechniania”). Co ciekawe – weryfikacji tłumaczeń dokonują sami użytkownicy. Kolejnym niezmiernie ciekawym projektem jest edX, który wywołał rewolucję w szkolnictwie wyższym. EdX tworzą dwie amerykańskie uczelnie: Harvard University i Massachusetts Institute of Technology, które chcą udostępnić wirtualne kursy dla wszystkich chętnych na całym świecie bez konieczności zapisywania się na studia i wnoszenia jakichkolwiek opłat. WebQuest for HRM to projekt, który zrewolucjonizował metody nauczania i wzmacniania kompetencji zawodowych pracowników. Cele WebQuest for HRM realizują założenia priorytetu „Rozwój umiejętności i kompetencji nauczycieli kształcenia zawodowego i trenerów (LEO-TraInno-3)” poprzez następujące działania: przeszkolenie 30 trenerów specjalizujących się w obszarze HR; przygotowanie oraz promocję CBLM i całego projektu, podręcznika i zbioru materiałów związanych z jego treścią; udział instytucji edukacyjnych w projekcie; wdrożenie CBLM w ramach współfinansowania ze środków programu Leonardo da Vinci. Wykorzystanie TIK w szkołach Skoro zmienia się społeczeństwo i wiedza, zmieniać się musi i nauczanie. Dlatego też nie powinien dziwić fakt zamiany tradycyjnego nauczyciela (mentora) na e-nauczyciela3, którego pracę wspomagają nowoczesne technologie. Wraz z tą rewolucją wobec uczniów stawiane są inne wymagania. Uczeń powinien mieć chęć do samodzielnego zgłębiania wiedzy, a mentor ma być jego pomocnikiem i służyć pomocą. Posługiwanie się TIK jest koniecznością, dlatego tę edukację powinniśmy wpajać uczniom już w początkowych etapach kształcenia. Proces ten przyśpieszy ich mobilność i dobre wejście na rynek pracy, a metaforyczna globalna wioska4 Herberta Marshalla McLuhana nie będzie dla nich nowością. W swoim artykule polonista polimedialny Wojciech Strokowski formułuje tezę, że aby: „[…] batalię wygrać, potrzeba, by uczeń poczuł, że nauczyciel jest po jego stronie, odwołuje się do podobnych wartości, rozumie język ucznia, a nie górnolotnie przemawia ze swojej, jedynie słusznej, pozycji humanisty”5… My także winniśmy starać się stosować w swoim życiu tą zasadę, aby „cyfrowy podział” (digital divide) nie odnosił się bezpośrednio do nas czy naszych bliskich. Zaprezentowane w powyższym artykule nowoczesne formy pozyskiwania wiedzy, jak Khan Academy, TED Ideas worth spreading, edX, WebQuest for HRM czy innowacyjna platforma PODIO, są tylko potwierdzeniem zmian technologicznych, które nam towarzyszą. Dlatego też musimy podążać za nowinkami techniki i starać się traktować TIK jako narzędzie niezbędne w codziennej pracy, swoistego przyjaciela, a nie wroga. W przeciwnym razie, jeżeli nie oswoimy się z TIK, możemy stać się ofiarami własnego braku wiedzy w tym zakresie, niekiedy nawet społecznymi outsiderami. × 1 www.dareproject.eu 2 Więcej: https://podio.com/ [dostęp z dnia: 12.12.2012] 3 Goban-Klas T., Edukacja wobec pokolenia SMSu, w: Media i edukacja w dobie integracji, red. W. Strykowski, W. Skrzydlewski, Poznań 2002, s. 45. 4 McLuhan M. H., Przekaźniki, czyli przedłużenie człowieka, [w:] tenże, Wybór pism, wyboru dokonał J. Fuksiewicz, przeł. K. Jakubowicz, Warszawa 1975, s. 45–208. 5 Strokowski W., Polonista polimedialny, [w:] Polonista w szkole. Podstawy kształcenia nauczyciela polonisty, red. A. Janus-Sitarz, Kraków 2004, s. 304. Sesje dyskusyjne 18 Program Erasmus daje możliwość osobom z mniejszymi szansami na wykorzystanie ich potencjału podczas zagranicznego stypendium. Do takich osób zaliczają się studenci niepełnosprawni, którzy korzystają z dodatkowego funduszu przeznaczonego dla osób z orzeczeniem o niepełnosprawności. Erasmus to także szansa dla studentów z mniejszych ośrodków akademickich. Oferta programu jest różnorodna i sprzyja otwieraniu się na świat grup defaworyzowanych. Znacznym ułatwieniem w realizacji międzynarodowej mobilności jest posługiwanie się nowoczesnymi technologiami i stosowanie ich w zależności od potrzeb beneficjenta. Katarzyna Żochowska Program Erasmus Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji home Technologie informacyjnoHitati blaborepro consequatur -komunikacyjne magnim ape samusam, w programie Erasmus ut alitate Mobilność – przełamywanie stereotypów Obecnie jednym z ważniejszych wyzwań stawianych przed uczelniami jest dostosowanie oferty edukacyjnej do zmian na rynku pracy. Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Głogowie zapewnia kształcenie uwzględniające wymiar europejski oraz potrzeby społeczności lokalnej. PWSZ w Głogowie w środowisku lokalnym jest rozpoznawalne w dużej mierze dzięki realizacji programu Erasmus. Różnego rodzaju spotkania, warsztaty i konferencje promowane są w lokalnych mediach i integrują tym samym środowisko akademickie oraz przedsiębiorców, by stworzyć platformę do dalszej współpracy służącej rozwojowi regionu. Realizacja wymiany studentów w ramach programu Erasmus przełamuje bariery i nieuzsadanione kompleksy studentów z małych uczelni i małych ośrodków akademickich. PWSZ z dumą podkreśla, że w 2011 r. blisko 10% uprawnionych studentów kierunku automatyka i robotyka, stanowiącego trzon wymiany studenckiej na głogowskiej PWSZ, wzięło udział w tym programie. Podczas pobytu na stypendium Erasmusa studenci PWSZ prowadzili doświadczenia i korzystali z nowoczesnej i technologicznie zaawansowanej infrastruktury naukowo-dydaktycznej, którą dysponują uczelnie partnerskie. Zdobytą wiedzę wykorzystają w przyszłości w pracy zawodowej. Już dziś można pokusić się o stwierdzenie, że studenci ci są europejskimi inżynierami przyszłości, mogącymi stawić czoła każdemu wyzwaniu wskazanemu im przez potencjalnych pracodawców. Dzięki pobytowi na stypendium przełamali stereotyp mówiący o tym, że absolwenci o najwyższym poziomie wiedzy teoretycznej i praktycznej kształceni są jedynie w wielkich i renomowanych ośrodkach akademickich. Swoje wrażenia stypendyści zamieścili na specjalnie utworzonych blogach opisujących pobyt na stypednium na uczelniach parnerskich. Kursy intensywne – Żacy chcą się uczyć w wakacje Co robi przeciętny student w upalny lipcowy dzień? Cieszy się wakacjami. Co robi nieprzeciętny? Uczestniczy w kursie intensywnym i pogłębia swoją wiedzę w dziedzinie, w której chce zostać wybitnym specjalistą. Większość studentów i nauczycieli akademickich Zapobieganie Hitati blaborepro wykluczeniu consequatur magnim apeosób cyfrowemu samusam, 50+ ut alitate kojarzy program Erasmus z wyjazdami na studia zagraniczne trwającymi jeden lub dwa semestry. Tymczasem kurs intensywny to krótki cykl zajęć dydaktycznych przygotowany przez nauczycieli akademickich z różnych krajów, którego tematyka wykracza poza obszary standardowo oferowane podczas zajęć w uczelniach uczestniczacych w kursie. Politechnika Białostocka zaoferowała studentom inżynierii międzynarodowy kurs w zakresie wykorzystania zaawansowanych technologii nauczania w projektowaniu praktycznych zastosowań systemów wbudowanych (w skrócie: WALT). Podczas kursu studenci zdobyli wiedzę i uzyskali praktyczne umiejętności z zakresu projektowania, konstruowania i testowania złożonych projektów, wykorzystujących mikrokontrolery w różnych dziedzinach szeroko rozumianej techniki mikroprocesorowej i sensorowej. Efekty swej pracy mogli zobaczyć w postaci np. ruchu ramion robota. Dodatkowo nabyli umiejętność pracy w zespołach międzynarodowych, koordynacji pracy członków różnych zespołów, znajdowania szybkich rozwiązań inżynierskich w sytuacji presji czasowej. S tatystyki mówiące o wykluczeniu cyfrowym osób w wieku 50. i więcej lat są niepokojące. Na 13 milionów Polaków w wieku powyżej 50. roku życia ponad 10 mln (78%) nie korzysta z Internetu. Do tej generacji należy 42% dorosłych Polaków, osoby z tej grupy to tylko 18% internautów i aż 65% spośród niekorzystających z sieci dorosłych. Pod względem korzystania z Internetu przez starsze grupy wiekowe zajmujemy ostatnie miejsce wśród krajów Unii Europejskiej. Główną barierą nie jest brak dostępu do komputerów i Internetu tylko brak umiejętności korzystania ze sprzętu i sieci, obawy z tym związane oraz brak wiedzy na temat użyteczności komputera i Internetu w życiu codziennym, co wiąże się również z brakiem motywacji do ich poznania. Barierą może być również styl życia tego pokolenia, przekonania i autowykluczenie poprzez uznanie, że Internet „to nie ich świat” i „technologia dla młodych”. Dyskryminujące mogą być również stereotypy funkcjonujące w innych grupach wiekowych – wiele osób młodszych uważa, że osoby po pięćdziesiątce nie potrzebują sieci. Niedostrzeganie potencjału rozwoju rynków produktów i usług związanych z TIK dzięki wyłączeniu generacji powyżej 50. roku życia przekładają się na brak odpowiedniej oferty. Program Grundtvig Wiele osób młodszych uważa, że osoby po pięćdziesiątce nie potrzebują sieci. wspiera finansowo działania na rzecz włączenia cyfrowego osób dojrzałych, głównie poprzez akcję projekty partnerskie Grundtviga. Celem godzinnej sesji była dyskusja, jak uzyskać najlepszą jakość tych działań w programie Grundtvig, które dotyczą zapobieganiu wykluczeniu cyfrowemu osób dojrzałych. W dyskusji zostały poruszone najważniejsze aspekty, na które realizatorzy projektów powinni zwrócić uwagę, by jak najlepiej motywować osoby starsze do poznawania komputera i Internetu i by to poznawanie było jak najefektywniejsze. × Sesje dyskusyjne 19 Zapobieganie wykluczeniu cyfrowemu osób 50+ to nie tylko debata o braku dostępu ludzi po 50. roku życia do nowoczesnych technologii, ale też o umiejętności korzystania z nich. Karolina Milczarek Grundtvig home Sprawozdanie z sesji tematycznej Hitati blaborepro consequatur „Zapobieganie wykluczeniu magnim apeosób samusam, cyfrowemu 50+” ut alitate J akie są przyczyny wykluczenia cyfrowego osób powyżej 50. roku życia i jak im można zapobiegać? Jakie są czynniki istotne przy prowadzeniu szkoleń z zakresu technologii informacyjno-komunikacyjnych dla dojrzałych odbiorców? Jak można lepiej realizować projekty dofinansowane przez program Grundtvig dotyczące tych zagadnień? To tylko niektóre z kwestii omawianych podczas sesji tematycznej „Zapobieganie wykluczeniu cyfrowemu osób 50+”, która zgromadziła uczestników zainteresowanych edukacją dorosłych w zakresie wykorzystania TIK. Wśród nich byli m.in. aktualni beneficjenci programu Grundtvig – przedstawiciele Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie, Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Wieliczce oraz Stowarzyszenia Akademia Plus 50 z Białegostoku. Moderatorami grupy byli pracownicy programu Grundtvig: Joanna Replin oraz Michał Chodniewicz. Za wprowadzenie do dyskusji posłużyła prezentacja zaproszonego gościa – Dagmary Krzesińskiej, kierownika ds. projektów z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu i komunikacji w UPC Polska Sp. z o.o. nt. inicjatywy Akademia e-Seniora oraz Koalicji Cyfrowego Włączenia Generacji 50+ „Dojrz@łość w sieci”. Wystąpienie to stanowiło nie tylko prezentację celów projektu i jego osiągnięć, ale również stało się przyczynkiem do dyskusji na temat specyfiki nabywania kompetencji w zakresie TIK przez osoby powyżej 50. roku życia. Omówiono zarówno czynniki istotne przy prowadzeniu szkoleń dla dojrzałych odbiorców, jak również przyczyny wykluczenia cyfrowego tej grupy. Debatowano o wykluczeniu technologicznym rozumianym nie tylko jako brak dostępu do nowoczesnych technologii, ale także jako nieumiejętność korzystania z nich. Wśród głównych przyczyn wykluczenia wymieniono przede wszystkim brak motywacji i potrzeby korzystania z Internetu, a dopiero na dalszych miejscach: brak dostępu do komputera i brak umiejętności. Dlatego też podkreślano potrzebę akcentowania w szkoleniach skierowanych do osób starszych korzyści, jakie mogą płynąć dla nich z wykorzystania Internetu. Padały również głosy, że należy zmienić sposób mówienia o TIK – unikać prezentowania osiągnięć technicznych jako sfery zarezerwowanej jedynie dla ludzi młodych, co również wpływa na obawy osób starszych związane ze stosowaniem TIK. Z kolei jako ważne aspekty pracy ze słuchaczami powyżej 50. roku życia Kliknij, aby obejrzeć film z sesji dyskusyjnej uczestnicy dyskusji wymieniali: poznanie motywacji, zainteresowań i możliwości uczestników przed rozpoczęciem szkolenia, przyjazne podejście szkoleniowca, który pozostaje do dyspozycji uczestników – może służyć radą i pomocą również po zajęciach, małą liczebność grupy, odpowiednie tempo nauki, uwzględnienie tego, że osoby starsze stanowią grupę o zróżnicowanych potrzebach szkoleniowych. Podczas dyskusji podkreślano także, że edukacji w zakresie TIK można nadać międzypokoleniowy wymiar. Wskazywano na to, że w szkolenie osób powyżej 50. roku życia z sukcesem udaje się włączać młodzież, a nawet dzieci i że może się to stać dobrą okazją do wymiany doświadczeń między generacjami. Młodzi ludzie mogą uczyć starszych obsługi komputera i korzystania z Internetu, natomiast dorośli mogą dzielić się z dziećmi swoją wiedzą, np. pomagając w odrabianiu lekcji czy ucząc weryfikacji informacji dostępnych w Internecie. Zwrócono również uwagę na potrzebę wykorzystywania potencjału lokalnych organizacji, które dysponują zapleczem lokalowym i sprzętowym, np. bibliotek i domów kultury, jak również angażowania ich na rzecz edukacji dojrzałych słuchaczy w zakresie nowoczesnych technologii. Apelowano także o zawiązywanie partnerstw służących propagowaniu włączania cyfrowego seniorów. Przykładem takiej współpracy jest wspomniana wcześniej koalicja „Dojrz@łość w sieci”, stanowiąca przykład partnerstwa prywatno-publicznego. Przeprowadzona sesja pozwoliła przedyskutować najważniejsze aspekty specyfiki uczenia się TIK przez osoby dojrzałe, w tym potrzeby tej grupy słuchaczy i warunki, jakie powinny zostać spełnione, aby szkolenia skierowane do seniorów miały jak najwyższą jakość. Realizatorzy projektów programu Grundtvig mieli okazję do omówienia swoich doświadczeń i do wzajemnego uczenia się od siebie. Uczestnicy mieli również możliwość poznania realizowanych z sukcesem w Polsce inicjatyw w obszarze oferty TIK dla osób dojrzałych. Zebrani wyrazili zainteresowanie zaprezentowaną ofertą, a kilka osób zgłosiło pomysły wsparcia inicjatywy. × Sesje dyskusyjne 20 Wykorzystanie TIK Hitati blaborepro consequatur w pracy z uczniami o mniejszych magnim ape samusam, ut alitate szansach edukacyjnych Celem sesji była inspiracja realizatorów projektów do osiągania jak najwyższej jakości działań realizowanych z wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych, służących rozwijaniu kompetencji uczniów z mniejszymi szansami edukacyjnymi. Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Koordynator Zespołu Programu eTwinning 1z2 Podpowiadaliśmy, w jaki sposób można zdobywać wiedzę i poszerzać kompetencje nauczyciela w zakresie technologii informacyjno-komunikacyjnych (bezpłatne: kursy online, szkolenia, warsztaty, grupy dyskusyjne itd.). Artykuł dla czasopisma internetowego Trendy www.trendy.ore.edu.pl Agnieszka Gierzyńska-Kierwińska home Poruszono następujące zagadnienia związane z realizacją międzynarodowych projektów eTwinning i Comenius: korzyści płynące ze współpracy przez Internet i zastosowania TIK; korelowanie elementów TIK z nauczaniem innych przedmiotów (np. języków obcych); narzędzia TIK wykorzystywane do motywowania uczniów w procesie uczenia się; wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów. × Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji – europejskie programy edukacyjne Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji wspiera działania związane z reformą i rozwojem edukacji w Polsce. Do końca 2006 r. swój cel realizowała przede wszystkim poprzez koordynację dwóch programów Unii Europejskiej w Polsce – SOCRATES II i MŁODZIEŻ. Od 2007 r. zajmuje się koordynacją programów: „Uczenie się przez całe życie” i „Młodzież w działaniu”. Fundacja prowadzi także Krajowe Punkty Kontaktowe ds. Programów UE: ERASMUS MUNDUS i TEMPUS, Krajowe Biuro Programu Eurodesk oraz Centrum Współpracy z Europą Wschodnią i Krajami Kaukazu SALTO EECA. Fundacja realizuje w Polsce inicjatywę wspólnotową European Language Label. Przy FRSE działa także Polskie Biuro EURYDICE – sieć informacji o edukacji w państwach europejskich. Od 2007 r. Fundacja realizuje także PolskoLitewski Fundusz Wymiany Młodzieży. FRSE prowadzi również Fundusz Stypendialny i Szkoleniowy oraz Narodowe Biuro Kontaktowe eTwinning. Kliknij, aby obejrzeć film z sesji dyskusyjnej eTwinning – europejska współpraca szkół Program eTwinning umożliwia przedszkolom i szkołom ze wszystkich krajów Unii Europejskiej kontakt i realizację ciekawych autorskich projektów edukacyjnych przy pomocy różnych technik informacyjno-komunikacyjnych (TIK). Już od 7 lat dzięki możliwościom oferowanym przez Program eTwinning, polskie szkoły współpracują ze swoimi partnerami z krajów europejskich. eTwinning to także szerokie możliwości rozwoju i doskonalenia zawodowego nauczycieli i kadry zarządzającej oświatą. Portal eTwinning (www.etwinning.net) jest głównym miejscem spotkań oraz platformą pracy. Jest dostępny w 35 językach i oprócz platformy wymiany informacji i dyskusji oferuje bezpłatne narzędzia internetowe umożliwiające nauczycielom znalezienie partnerów do współpracy i zakładanie projektów. Niezwykłą popularność eTwinning zyskał szybko, zwłaszcza w Polsce, która dziś zajmuje pierwsze miejsce w Europie pod względem liczby szkół aktywnych w projektach eTwinning oraz liczby prowadzonych projektów. 17 tys. aktywnych nauczycieli z Polski działa w eTwinning i prowadzi różne projekty edukacyjne. Z wykorzystaniem narzędzi TIK współpracuje ze sobą w eTwinning ponad 9,3 tys. przedszkoli, szkół podstawowych i średnich z Polski. Program eTwinning to także bogata oferta doskonalenia zawodowego nauczycieli: kursy online, organizowane zagranicą warsztaty doskonalenia zawodowego i międzynarodowe seminaria kontaktowe. W dotychczasowym 7-letnim okresie funkcjonowania w Polsce program zanotował wiele osiągnięć, zarówno w wymiarze osobistych korzyści dla uczniów i nauczycieli, jak również – dla całych szkół i społeczności lokalnych włączanych w realizację projektów europejskiej współpracy szkół. Projekty eTwinning a rozwój kompetencji kluczowych Program eTwinning – jak zgodnie podkreślają nauczyciele i uczniowie w nim uczestniczący – daje szansę na zdobywanie kompetencji kluczowych już od pierwszych etapów edukacji. Uczestnictwo w programie wspiera rozwój wszystkich 8 kompetencji kluczowych. Podczas realizacji projektów uczniowie są zaangażowani wielowymiarowo, ich działania – tak jak zakresy wielu spośród kompetencji – są powiązane, aspekty niezbędne w jednej dziedzinie wspierają kompetencje w innej. Niektóre zagadnienia mają zastosowanie we wszystkich elementach ram odniesienia: krytyczne myślenie, kreatywność, inicjatywa, rozwiązywanie problemów, ocena ryzyka, podejmowanie decyzji i konstruktywne kierowanie emocjami są istotne we wszystkich 8 kompetencjach kluczowych. Jak wspomniano, realizacja projektów eTwinning ułatwia nauczycielom ubieganie się o kolejne stopnie awansu zawodowego. Podczas różnych form doskonalenia zawodowego organizowanych przez eTwinning (warsztatów, seminariów, konferencji czy kursów online) nauczyciele zwiększają swoje umiejętności językowe, pedagogiczne, informatyczne, a także wymieniają doświadczenia zawodowe z kolegami z innych krajów Unii Europejskiej i znajdują partnerów do współpracy. Korzyści z udziału w eTwinningu odnosi również cała szkoła: placówka wzbogaca swoją ofertę edukacyjną poprzez realizację projektów europejskich, wprowadza innowacyjne metody nauczania, zyskuje nowe formy promocji w środowisku lokalnym. Sesje dyskusyjne Kliknij, aby obejrzeć 20 film z wystąpienia Tomasza Szymczaka W ydawane przez polskie Narodowe Biuro Kontaktowe eTwinning publikacje pozwalają zapoznać się z narzędziami ICT przydatnymi do prowadzenia projektu oraz przykładami dobrych praktyk – najlepszych projektów, które corocznie wyłaniane są i nagradzane w ogólnopolskim konkursie eTwinning. Partnerami i fundatorami nagród w konkursach eTwinning są m.in.: Ministerstwo Edukacji Narodowej, Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji, firma Image Recording Solutions, instytuty językowe i ambasady. Przydatne linki: Krajowy Portal eTwinning: www.etwinning.pl Europejski Portal eTwinning: www.etwinning.net Publikacje Krajowego Biura (National Support Service) eTwinning: www.etwinning.pl/publikacje Publikacje Centralnego Biura (Central Support Service) eTwinning: www.etwinning.net/pl/pub/discover/ publications.htm Europejska wyszukiwarka partnerów, szkół i nauczycieli do współpracy: www.etwinning.net/pl/pub/connect/ browse_people_schools_and_pro.htm home 2z2 × Wybrane projekty eTwinning – dobra praktyka 2012 Narodowe Biuro Kontaktowe Programu eTwinning organizuje konkursy, aby spośród wielu zrealizowanych projektów wybrać i zaprezentować te najlepsze. W roku szkolnym 2011/2012 przeprowadzono krajowy konkurs „Nasz projekt eTwinning”, z podziałem na kategorie wiekowe i konkursy tematyczne: dla nauczycieli przedmiotów matematyczno-przyrodniczych, eTwinning w szkolnej bibliotece, konkurs językowym i innych. Z okazji Europejskiego Roku Aktywności Osób Starszych i Solidarności Międzypokoleniowej ogłoszono także Konkurs „Wnukowie i Dziadkowie 2012”. Przedstawiamy laureatów tego konkursu: 1. „Grandparent’s experience in love: grandchildren”, realizowany w Publicznym Przedszkolu nr 17 w Jastrzębiu-Zdroju, koordynator: Anna Urbasik, nauczycielka wychowania przedszkolnego; 2. „Grand Kids’ Grandparents”, prowadzony w Szkole Podstawowej nr 5 im. Szarych Szeregów w Bielsku Podlaskim, koordynator: Beata Lenartowicz, nauczycielka języka angielskiego. × TIK Współpraca, komunikacja, współdzielenie Google Kalendarz Podręczny kalendarz od zawsze był przydatnym rekwizytem, który pamiętał to, o czym nam zdarzało się zapominać. W dobie Internetu kalendarz również odgrywa dużą rolę, lecz zamiast podręcznej książki przybrał formę internetowej usługi. Dzięki temu może towarzyszyć nam w dowolnym momencie, choćby za sprawą telefonu komórkowego, komputera czy innych urządzeń podłączonych do sieci. Kilka przydatnych wskazówek: Hitati blaborepro consequatur co, gdzie i jak –magnim przegląd wybranych, bezpłatnych ut narzędzi TIK ape samusam, alitate 1. Udostępniaj swój harmonogram Udostępniaj swój kalendarz uczniom, współpracownikom, rodzinie i znajomym, a także uzyskuj dostęp do harmonogramów udostępnionych Ci przez inne osoby. Planowanie jest łatwiejsze, gdy dysponuje się informacjami o dostępności innych. 4. Wysyłaj zaproszenia i śledź odpowiedzi Zapraszaj innych na wydarzenia (np. zbliżający się egzamin) zapisane w Twoim kalendarzu. Goście mogą odpowiadać na Twoje zaproszenia za pośrednictwem maili lub Kalendarza Google. 2. Dostęp do kalendarza z dowolnego miejsca Używając synchronizacji dwukierunkowej z kalendarzem w telefonie komórkowym lub mobilnej wersji Kalendarza Google przeznaczonej dla urządzeń z małymi ekranami, można uzyskiwać dostęp do swojego kalendarza poza biurem, domem, szkołą czy uczelnią. 5. Synchronizuj dane z aplikacjami na komputerze Dostęp do kalendarza możesz uzyskać w dowolny sposób i w dowolnym momencie, synchronizując wydarzenia z Microsoft Outlook, Apple iCal i Mozilla Sunbird. 3. Nigdy już nie zapomnisz o żadnym wydarzeniu Przypomnienia, które można dostosowywać, pomagają w dotrzymywaniu terminów. Powiadomienia możesz otrzymywać w postaci maili lub SMS-ów wysyłanych bezpośrednio na komórkę. 6. Pracuj w trybie offline Nawet bez połączenia z Internetem wiesz, gdzie powinieneś być. Dzięki dostępowi w trybie offline możesz wyświetlać wersję kalendarza tylko do odczytu bez względu na miejsce. 6 powodów, dla których warto używać Kalendarza Google Planowanie dnia i organizacja pracy swojej czy uczniów, współpracowników nie powinno być męczące. Dzięki Kalendarzowi Google można łatwo śledzić ważne wydarzenia z jednego miejsca. home 1z3 × Konstruktywne dyskusje Dostęp do plików z dowolnego miejsca na ziemi Google – grupy dyskusyjne Grupa to środowisko online, w którym można dyskutować na określone tematy, np. literatura, motoryzacja, historia, komputery, życie klasy 5c itp. Grupa może poruszać wiele tematów. Tematy to różne dyskusje związane z zainteresowaniami danej grupy. Tematy w grupie uczniów klasy 5c to np.: „Gdzie chcemy jechać na wycieczkę?” lub „Z czego przygotować się na sprawdzian z biologii”. Tematy mogą zawierać wiele postów. Posty to odpowiedzi czytelników danego tematu. Google dysk Dzięki aplikacjom dostępnym na dysku Google możesz łatwo pracować nad różnymi dokumentami razem ze swoim zespołem lub grupą – niezależnie od tego, gdzie jesteś i z jakiego urządzenia korzystasz. Zmiany wprowadzane przez innych możesz sprawdzać na bieżąco – są widoczne od razu i zapisywane automatycznie na dysku. Jeśli ktoś doda komentarz, zostanie on przesłany na Twoją skrzynkę odbiorczą, gdzie możesz go przeczytać i na niego odpowiedzieć. Nie musisz też już tracić czasu na szukanie najnowszej wersji pliku – wersja jest tylko jedna. Grupy dyskusyjne Google to usługa, dzięki której możesz tworzyć grupy online i mail. Usługa ta jest dostępna bezpłatnie na stronie www.groups.google.com Oto kilka rzeczy, które możesz tutaj robić: branie udziału w dyskusjach na określony temat; tworzenie grup pomocy technicznej typu pytania i odpowiedzi dla użytkowników produktów, takich jak dyskusja co podoba nam się w książce Mistrz i Małgorzata; organizowanie spotkań, konferencji i wydarzeń społecznościowych dla członków grupy; znajdowanie osób o podobnych zainteresowaniach i doświadczeniach; czytanie postów w grupie przy pomocy poczty e-mail, interfejsu online lub obu tych rozwiązań; tworzenie grupy zamkniętej lub ogólnodostępnej; szybkie rozsyłanie wiadomości do wielu osób. × Współpraca podczas zajęć bez komplikacji Uczniowie, studenci, nauczyciele i wykładowcy mogą szybko otwierać i edytować swoje dokumenty. Nie trzeba już rozpraszać się takimi rzeczami, jak pamięć USB, przestarzałe załączniki czy skomplikowane oprogramowanie innych firm. Kontrola uprawnień dostępu Administratorzy mogą zarządzać uprawnieniami do udostępniania plików obowiązującymi w całym systemie, a właściciele dokumentów mogą udostępniać i odwoływać prawa dostępu do plików w dowolnym momencie. Zawsze i wszędzie Dokumenty Google pozwalają użytkownikom pracować w szkole, na uczelni i w domu – nawet przy użyciu telefonów komórkowych. Dokumenty Google działają w przeglądarce, więc uczniowie i studenci mogą pracować na prawie każdym komputerze bez konieczności kupowania nowego oprogramowania. Łatwe przesyłanie i udostępnianie plików Dokumenty Google działają na komputerach PC, MAC i Linux oraz obsługują popularne formaty plików, takie jak .doc, .xls, .ppt i .pdf. Pliki przechowywane w Dokumentach Google są zawsze dostępne online, tak jak ich kopie zapasowe. W razie potrzeby można je też łatwo eksportować. Łatwe komentowanie, szybkie przekazywanie opinii Intuicyjna funkcja komentowania Dokumentów Google jest idealnym narzędziem do wymiany opinii między nauczycielem (wykładowcą) i uczniami (studentami). Historia wersji pozwala użytkownikom wyświetlać (i przywracać) zmiany dokumentu wprowadzane w miarę upływu czasu. Cała klasa pracuje na tym samym dokumencie? Łatwo sprawdzić, kto włożył najwięcej pracy. × Rozmawiaj za darmo! Aplikacje służące do tworzenia grafiki, filmu, dźwięku, obrazu Skype in the Clasroom Dla nauczycieli – zwłaszcza uczących języków obcych – Skype coraz częściej staje się użytecznym narzędziem w codziennej pracy. Pozwala on na swobodną komunikację z uczniami, niezależnie od miejsca, w którym przebywają (jedynym warunkiem jest dostęp do sieci). Ponad rok temu komunikator wykonał krok w stronę nauczycieli, przygotowując nowe narzędzia współpracy, ułatwiające kontaktowanie się ze społecznością międzynarodową. Skype w klasie oparty został o sieć nauczycieli z całego świata. Mogą oni założyć swój profil w platformie Skype, opisać swoją pracę w szkole i klasę, z którą prowadzą zajęcia. Stworzenie profilu nauczyciela wymaga podania danych logowania Skype. Potem można dodać takie dane, jak awatar, informacje o kraju, języku, preferowanych przedmiotach itd. Po stworzeniu profilu można zacząć tworzyć projekty. Do każdego projektu można zaprosić uczniów, nauczycieli albo gościnnych mówców. Można wskazać język projektu, grupę wiekową i tematykę. Platforma od samego początku cieszy się popularnością – w fazie testów zapisało się do niej ponad 4000 nauczycieli. Platforma Skype ułatwia jej użytkownikom wysyłanie informacji do zainteresowanych współpracą nauczycieli i umożliwia zamieszczanie informacji o projektach szkolnych. Można również przeszukiwać bazę projektów, w których szkoły oczekują współpracę. × Photoscape to proste narzędzie przeznaczone do szybkiej obróbki fotografii dla niezaawansowanych użytkowników. Program oferuje takie funkcje jak: ustawianie balansu bieli, dodawanie ramek, redukcja szumów, usuwania efektu czerwonych oczu, korekcji światła, zmiana rozdzielczości grafiki, wycinanie wskazanego fragmentu obrazu, filtry czy dodawanie balonów z opisami, tekstów i grafik. × home 2z3 GIMP (GNU Image Manipulation Program) jest popularnym narzędziem, które służy do przetwarzania grafiki cyfrowej i zdjęć umieszczanych w Internecie. Można przy jego użyciu tworzyć grafikę i logotypy, zmieniać rozmiary i wycinać fragmenty zdjęć, dokonywać różnych operacji na kolorach, łączyć obrazy, stosując warstwy, oraz dokonywać konwersji różnych formatów plików graficznych. × Toondoo.com to bardzo rozbudowany serwis z wieloma narzędziami. Oprócz samych komiksów można np. narzędziem TraitR tworzyć postacie poprzez dobieranie bardzo dużej liczby szczegółów (kształt głowy, włosów, brwi, oczu itd.). Co ciekawe, podczas tworzenia komiksów każdej postaci może być przypisane kilka pozycji ciała oraz kilka wyrazów twarzy wyrażających emocje. × Program Windows Movie Maker to funkcja systemu operacyjnego Windows umożliwiająca tworzenie na komputerze domowych filmów oraz pokazów slajdów wraz z profesjonalnie wyglądającymi tytułami, przejściami, efektami specjalnymi, muzyką, a nawet komentarzami. Po utworzeniu własnego filmu za pomocą programu Windows Movie Maker można go również opublikować (w witrynach Facebook, YouTube lub w innej sieci społecznościowej czy witrynie z treściami wideo) oraz udostępnić znajomym i uczniom, studentom. × Animoto jest to aplikacja internetowa, która w automatyczny, prosty sposób wygeneruje ze zdjęć i/lub animacji profesjonalnie wyglądające teledyski. Każdy film tworzony przez Animoto ma niepowtarzalnych charakter, nawet jeśli spróbujemy stworzyć następny z tej samej serii zdjęć. Serwis udostępnia bogatą bazę materiałów audio, które mogą stać się tłem muzycznym filmu. Darmowe konto zezwala na tworzenie 30-sekundowych filmów, konto edukacyjne – nie stawia żadnych ograniczeń. Aby korzystać z możliwości Animoto, należy założyć konto i zalogować się do serwisu. Lepiej jest, by robili to nauczyciele, uczniowie mogą założyć konto dopiero po skończeniu 13 lat. × Audacity jest darmowym edytorem plików dźwiękowych. Stanowi bezpłatną alternatywę dla takich programów jak Cool Edit Pro i WaveLab. Jego główne zadania to nagrywanie i odtwarzanie dźwięków, importowanie i eksportowanie plików w formatach MP3, WAV, AIFF, Ogg Vorbis i innych. Audacity umożliwia edycję ścieżek dźwiękowych z wykorzystaniem wycinania, kopiowania i wklejania (z możliwością dowolnego cofania wykonanych operacji), miksowania ścieżek oraz dodawania efektów (echo, usuwanie szumu, normalizacja itp.). Audacity jest jednym z najlepszych programów rozwijanych w modelu Open Source, jakie kiedykolwiek powstały. Polskojęzyczny, łatwy w obsłudze interfejs powoduje, że Audacity przyda się nie tylko osobom zaawansowanym w obróbce dźwięku. × Piktochart Piktochart można tworzyć innowacyjne infografiki, używając kombinacji różnych rodzajów wizualizacji: ikon, wektorów, obrazów czy wykresów. Narzędzie oferuje sposób pracy „złap i upuść”. Należy wybrać schemat kolorów, kształtów i czcionek, a następnie wyeksportować materiały jako statyczną grafikę lub html. × Wordle czyli tworzenie chmury tagów, to proste narzędzie online. Żeby stworzyć własne Wordle wystarczy wejść na stronę internetową i wypełnić okienko tekstem. Po chwili naszym oczom ukaże się chmura i rozbudowane menu. Przy pomocy narzędzi możemy dowolnie personalizować naszą pracę. Dostępne opcje to zmiana czcionki, wielkości liter, kolorów, koloru tła, ułożenia wyrazów względem siebie itd. Zamiast wpisywać pojedyncze zwroty i hasła do okienka można podać URL własnej strony i otrzymać chmurkę Wordle z najczęściej używanymi przez nas wyrazami. Utworzone przez internautów obrazy są ich własnością i mogą być bez przeszkód powielane. Można ich użyć do ozdobienia strony internetowej, nadrukować na ubranie, wydrukować i wykorzystać jako tablice w klasie. Oprócz własnej bazy Wordle można korzystać też z rozbudowanej galerii na stronie. Jest to ciekawa inspiracja, ponieważ znajdziemy tam chmury z niemal całego świata. × home 3z3 × Glogster edu to narzędzie wciąż w Polsce niedoceniane. Jest to ciekawe rozwiązanie, jak przy niewielkim nakładzie pracy zrobić interaktywny plakat lub baner. Poszczególne obszary plakatu (mogą to być grafiki, teksty, filmy) mogą być odnośnikami do miejsc, gdzie znajduje się więcej informacji. Do plakatu możemy dodać muzykę albo komentarz dźwiękowy. Zalogowany na stronie nauczyciel może tworzyć wirtualne klasy swoich uczniów – społeczności. Jest to doskonałe narzędzie wspomagające pracę przy projektach. × www.makebeliefscomix.com jest najprostszym serwisem do tworzenia komiksów w sieci. Prace tworzą się szybko i łatwo – wszystko na jednym ekranie. Jego prostota jest okupiona niestety małą liczbą gotowych elementów – nie ma właściwie żadnych teł, a postaci jest niewiele, w tym część bajkowych. Każda postać ma na szczęście kilka pozycji (ustawienie ciała i mimika twarzy). Polecany osobom, które chcą pracować szybko, łatwo i nie potrzebują rozbudowywać rysunku o żadne elementy. Serwis obsługuje polskie znaki. Po utworzeniu komiksu można go wydrukować lub wysłać do siebie. × Publikowanie i prezentacja swoich prac YouTube dla szkół to inicjatywa Google, która ma wprowadzić ten najpopularniejszy serwis wideo na świecie do szkół w bezpieczny i dostosowany sposób. Nauczyciele mogą wybierać z ponad 450 tys. edukacyjnych materiałów tworzonych we współpracy z placówkami edukacyjnymi, mogą tworzyć własne playlisty lub wybrać materiały spośród ponad 300 gotowych zbiorów. Zarządzanie kontem szkolnym ma być możliwie proste, tak jak i dostosowanie profilu do potrzeb nauczyciela i klasy. Na YouTube EDU z poziomu uczniów nie wyświetlają się komentarze ani powiązane filmy. × Flickr to serwis internetowy stworzony do gromadzenia i udostępniania zdjęć. Zyskał znaczną popularność dzięki zastosowaniu nowatorskich rozwiązań, które przyczyniły się do stworzenia szerokiej, aktywnej społeczności użytkowników, a także nowych metod katalogowania i wyszukiwania zdjęć (folksonomia, chmura znaczników). Serwis umożliwia: proste przechowywanie i publikowanie filmów oraz zdjęć; zarządzanie galeriami zdjęć; wyszukiwanie zdjęć, także tych na licencji CC; integrację z innymi serwisami i portalami społecznościowym. × Prezi.com to nowa koncepcja służąca budowaniu nowoczesnych prezentacji multimedialnych. Autorzy odeszli od statycznych slajdów jak w programie MS PowerPoint, cała treść zawarta jest w formie „pływających” bloków osadzonych na wielkiej interaktywnej mapie. Zdefiniowane punkty na mapie można oddalać i przybliżać, w zależności od wcześniej ustalonego schematu. Punktem na mapie może być tekst, grafika, wideo, schemat. Tworzenie prezentacji jest bardzo intuicyjne, szkolenie można przejść samemu, oglądając dostępne na stronie filmy instruktażowe. Aby korzystać z oprogramowania, należy najpierw założyć konto na prezi.com. W wersji bezpłatnej można jedynie korzystać z aplikacji internetowej, a wszystkie tworzone prezentacje są dostępne publicznie, ale np. w wersji Edu PRO (dostępnej dla środowisk akademickich) za $59/rok (zwykła PRO jest za $159) są już dostępne wszystkie funkcjonalności typu: zmiana sposobu dostępu do zasobów (z publicznego na prywatne), możliwość dołączenia własnego logo czy też praca z aplikacją Prezi Desktop, umożliwiająca tworzenie prezentacji offline. × Blogi w edukacji Wybrane przykłady: 1.Edukacja www.edukacjainformacyjna.pl 2.Edukacja języka polskiego i literatury www.lukaszrokicki.pl 3.Polonistka www.krywult.enauczanie.com 4.Edukacja języka niemieckiego www.blog.tyczkowski.com 5.Biblioteka szkolna www.bibliotekazsg1kety.blogspot.com 6.Proekologiczny projekt Przedszkola nr 48 w Zabrzu www.ekozywioly.blogspot.com 7.Wiadomości szkolne uczniów Szkoły Podstawowej w Bestwinie www.szortpress-spb.blogspot.com 8.Gazetka szkolna www.gazetkaspb.blogspot.com 9.Strona szkoły www.g1bb.blogspot.com 10.Relacje asystentów programu Comenius asystentura.comenius.org.pl Konrad Romaniuk Koordynator Zespołu Upowszechniania i Wykorzystania Rezultatów, Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji home Wybrane zalety stosowania blogów w edukacji: narzędzie prezentowania multimedialnej informacji; możliwość bieżącego relacjonowania z przebiegu projektu, np. edukacyjnego; zamieszczanie tekstów, zdjęć, filmów; wymiana doświadczeń, pomysłów, rozwiązań; publikacja materiałów przygotowawczych, w tym pomocy naukowych, gier, ćwiczeń; publikacja rezultatów pracy, także w projektach edukacyjnych i naukowych; rozwój sieci kontaktów. Wybrane wady stosowania blogów w edukacji: ograniczenie wiekowe, w związku z koniecznością rozwoju umiejętności czytania ze zrozumieniem oraz wyobraźni abstrakcyjnej; ograniczenia technologiczne, poprzez konieczność podłączenia do sieci, dostępu do urządzenia oraz indywidualnej wiedzy o wykorzystaniu bloga; brak możliwości weryfikacji prawdziwości zamieszczonych informacji brak możliwości analizy źródłowej; rozproszkowanie i wielowątkowość informacji; wymóg rozwinięcia narzędzi intelektualnych właściwych użytkownikowi; brak jednoznacznej weryfikacji skali oddziaływania informacji. Komentarz W ostatnich dekadach obserwujemy dynamiczny rozwój technologii informacyjno-komunikacyjnych w różnych aspektach. Pośród wielu narzędzi, które rozwinęły się w ostatnich latach, także w Polsce, są blogi. Jak podaje Wikipedia, pojęcie bloga pochodzi od angielskich słów web log, czyli dziennik sieciowy, inaczej rodzaj strony internetowej zawierającej odrębne, uporządkowane chronologicznie wpisy. Blogi umożliwiają zazwyczaj archiwizację oraz kategoryzację i tagowanie wpisów, a także komentowanie notatek przez czytelników danego dziennika sieciowego. Ogół blogów traktowany jako medium komunikacyjne nosi nazwę blogosfery. Blog od innych stron internetowych różni się zawartością, ponieważ ma on z założenia bardziej osobisty charakter, narracja jest najczęściej pierwszoosobowa, fakty nierzadko przeplatają się z opiniami autora. Ponadto, można spotkać się z wykorzystaniem bloga jako sposobu komunikacji – mowa wtedy o blogu eksperckim, np. publikacji tematycznej, blogu firmowym, prezentującym działalność instytucji i jej relacje, pozycje rynkową, zaangażowanie w projekty. Dobrym przykładem jest blog Asystentury programu Comenius, który stanowi rodzaj „namacalnego” efektu, przykład działań zrealizowanych w ramach programu. Może on plastycznie wizualizować, na czym polega wyjazd i daje możliwość kontaktu z osobami, które skorzystały z programu. Blog jest czytelnym zbiorem relacji z różnych stron Europy i bogatym źródłem informacji praktycznych. Jest elementem przygotowania udziału w projekcie. Pomaga osobom, które wybierają się do danego kraju czy regionu, nie tylko wyjeżdżającym w ramach asystentury. Ponadto, umożliwia nawiązanie bezpośredniego kontaktu z osobami rezydującymi w danym kraju i zasięgnięcia informacji z pierwszej ręki, w tym porad praktycznych, a także nawiązania relacji osobistej. Oczywiście są też inne. Mając na uwadze szeroki kontekst technologii informacyjno-komunikacyjnych oraz świadomość nieskończoności informacji dostępnych przeciętnemu człowiekowi za sprawą Internetu oraz tradycyjnych nośników, blogi niosą ze sobą duży potencjał do szerokiego zastosowania w edukacji. Zachęcamy do zapoznania się z inspirującym projektem Digital nation life on the virtual frontier. Jest to zbiór krótkich filmów dokumentalnych, w których zwykli ludzie wypowiadają się na temat znaczenia i roli nowych mediów w ich życiu. To przestrzeń internetowa, w której każdy użytkownik sieci może zamieścić swoje refleksje, przemyślenia czy też podzielić się swoimi doświadczeniami związanymi z nowymi mediami. Autorzy projektu poprzez prezentację różnorodnych opinii ludzi z całego świata na temat: gier komputerowych, wirtualnej rzeczywistości, technologii mobilnych, Internetu, w drobiazgowy sposób ukazują, jak zmieniają one współczesną kulturę, społeczeństwo, jak również jednostkowe tożsamości. Jest to antropologiczne studium skomplikowanych sposobów negocjowania i nadawania znaczenia technologiom mediów cyfrowych w życiu codziennym. Analizując projekt, obejrzeć możemy wypowiedzi czołowych badaczy mediów, polityków, projektantów cyfrowych technologii, którzy wypowiadają się na temat perspektyw tworzonych przez nowe media dla współczesnej kultury i edukacji. Henry Jenkins, znany Polakom z książki Kultura konwergencji, omawia kwestie społecznych mediów i kultury partycypacji, wielozadaniowości oraz stereotypów i mitów, które narosły wokół gier komputerowych (z uzależnieniem od gier na czele), Koncepcje „digitalnych tubylców” przedstawia Marc Prensky, James Paul Gee w ciekawy sposób opowiada o potencjale tkwiącym w wykorzystaniu gier komputerowych w edukacji. ×
