1 samodzielnapracowniar ehabilitacjineurologi cznejuniwersytetu

SAMODZIELNA PRACOWNIA
REHABILITACJI
NEUROLOGICZNEJ
UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W LUBLINIE
Kierownik: prof. dr hab. n. med. Joanna Iłżecka
e-mail: [email protected]
___________________________________________________________________________
RECENZJA
pracy lek. Rafała Juchy pt. Analiza jakości życia i śmiertelności chorych po przebytym udarze
mózgu w latach 2003-2004 i 2013 przedstawionej jako rozprawa na stopień doktora nauk o
zdrowiu
Udary mózgu ze względu na dużą częstość występowania stanowią ważny problem kliniczny
i społeczny, są istotną przyczyną zgonów oraz niesprawności chorych wpływającej na jakość
ich dalszego życia. Praca doktorska lek. Rafała Juchy wpisuje się bardzo dobrze w nurt badań
nad powyższym zagadnieniem.
Praca doktorska napisana jest poprawnym językiem, jest średnio obszerna - liczy 136 stron - i
posiada tradycyjny układ dla tego typu prac. Zawiera ona następujące rozdziały: Wstęp,
Założenia i cele pracy, Materiał i metodyka, Wyniki, Omówienie, Wnioski, Piśmiennictwo,
Streszczenie.
Krótki Wstęp – liczący 13 stron - umożliwia zapoznanie się z tematyką dysertacji doktorskiej.
Pomimo swojej niewielkiej objętości zawiera wszystkie niezbędne informacje i obejmuje
zagadnienia: definicji, podziału i epidemiologii udaru mózgu, czynników ryzyka udarów
mózgu i problematyki jakości życia. Powyższy rozdział pracy poparty jest odpowiednim
piśmiennictwem dobranym do tematyki prowadzonych badań, pozwalającym lepiej
zrozumieć cel podjęcia realizacji pracy. W powyższej części Doktorant zamieścił jedną tabelę
przedstawiającą podział udarów niedokrwiennych mózgu w zależności od etiologii wg
Adamsa i wsp. Sposób prezentacji tego rozdziału dysertacji doktorskiej wskazuje na dobre
opanowanie problematyki prowadzonych przez Doktoranta badań.
W kolejnym rozdziale dysertacji doktorskiej Założenia i cele pracy Autor wyodrębnia cel
główny oraz cele szczegółowe. Cel główny dotyczy oceny zapadalności na udar mózgu,
1
wczesnej i późnej śmiertelności w przebiegu tego schorzenia oraz stanu funkcjonalnego i
poudarowej jakości życia wśród mieszkańców powiatu krośnieńskiego i Krosna w
południowo-wschodniej Polsce, gdzie ocenie poddano dwie grupy chorych: do pierwszej
należeli chorzy hospitalizowani w okresie od listopada 2003 roku do października 2004 roku,
natomiast do drugiej - pacjenci hospitalizowani w 2013 roku. Cele szczegółowe pracy
obejmują: ocenę zapadalności na udar mózgu w populacji powiatu krośnieńskiego i Krosna w
latach 2003/2004 i 2013, ocenę śmiertelności 28-dniowej oraz 3 i 6-miesięcznej w grupach
chorych 2003/2004 i 2013 i porównanie pomiędzy grupami, ocenę stanu funkcjonalnego
chorych za pomocą skali Rankin (mRS) oraz wskaźnika Barthel (BI) w dniu wypisu ze
szpitala oraz po upływie trzech miesięcy, identyfikację czynników wpływających na stan
funkcjonalny w grupie chorych z udarem niedokrwiennym, ocenę poudarowej jakości życia
przy pomocy skali Stroke Impact Scale (SIS) po upływie trzech miesięcy od zachorowania,
analizę zależności jakości życia u chorych po przebytym udarze niedokrwiennym od rodzaju i
ciężkości
udaru,
obciążenia
czynnikami
ryzyka,
stanu
funkcjonalnego,
rodzaju
wykonywanego zatrudnienia, miejsca zamieszkania, wieku, płci oraz leków stosowanych w
profilaktyce pierwotnej udaru oraz porównanie wyników oceny stanu funkcjonalnego i
jakości życia pomiędzy grupami chorych z lat 2003/2004 i 2013. Powyższe cele zostały
przedstawione w sposób jasny i zrozumiały.
W kolejnym rozdziale pracy doktorskiej Materiał i metodyka lek. Rafał Jucha wyodrębnił
następujące podrozdziały: dobór chorych, charakterystyka badanej grupy, ogólny plan
badania, ocena ciężkości udaru, ocena podtypu klinicznego udaru niedokrwiennego, ocena
stanu funkcjonalnego, ocena poudarowej jakości życia, analiza statystyczna. Rozdział ten
zawiera jedną tabelę prezentującą charakterystykę grup chorych poddanych ocenie po trzech
miesiącach. Powyższy rozdział został przedstawiony poprawnie. Metodologia badań
pozostaje bez zastrzeżeń. Doktorant włączył do badań dość dużą grupę chorych (269 osób),
do oceny stanu funkcjonalnego chorych oraz oceny jakości życia użył standaryzowanych
narzędzi badawczych. Na szczególną uwagę zasługuje posłużenie się skalą specyficzną,
zaprojektowaną do badania jakości życia wyłącznie wśród chorych po przebytym udarze
mózgu. Metody analizy statystycznej są prawidłowe.
Część pracy Wyniki obejmuje następujące podrozdziały: zapadalność, śmiertelność, stan
funkcjonalny oceniany po upływie trzech miesięcy oraz jakość życia chorych po udarze
mózgu. Powyższa część pracy jest dość obszerna; liczy 66 stron. Zawiera 47 tabel i 39
kolorowych, starannie i bardzo estetycznie opracowanych kolorowych rycin (wykresów) co
2
potwierdza dość duży zakres przeprowadzonych badań. Tabele i ryciny ułatwiają szybką
orientację w wynikach uzyskanych badań. Powyższa część pracy przedstawiona jest
poprawnie.
Część pracy Omówienie liczy 11 stron i podzielone jest na podrozdziały ułatwiające lekturę.
Podrozdziały omawiają kolejno: zapadalność, śmiertelność, stan funkcjonalny oraz jakość
życia. W tej części pracy Doktorant analizuje dokładnie wyniki badań własnych odnosząc je
do danych z piśmiennictwa. Powyższy rozdział napisany jest poprawnie i przemawia za dobrą
znajomością przez Doktoranta omawianego zagadnienia. Przeprowadzone badania własne
pozwoliły na sformułowanie sześciu następujących wniosków:
1. Udar mózgu pozostaje bardzo częstym schorzeniem neurologicznym – w okresie 10
lat zapadalność zmniejszyła się jedynie nieznacznie,
2. Wskaźniki zarówno wczesnej jak średniookresowej śmiertelności poudarowej w
okresie 2003/04 - 2013 uległy istotnej poprawie,
3. Poprawie uległ także stan funkcjonalny chorych oceniany po upływie trzech miesięcy
od zachorowania,
4. Przyczyną opisywanych wyżej pozytywnych tendencji są najprawdopodobniej nowe
metody diagnostyczne i terapeutyczne oraz zmiany organizacyjne – powstanie
pododdziału udarowego,
5. Jakość życia ogółu chorych po przebytym udarze mózgu nie uległa zmianie w okresie
2003/4 - 2013; może to wynikać z rosnących oczekiwań społecznych co do wyników
leczenia,
6. W analizie czynników wpływających na poudarową jakość życia istotny pozytywny
wpływ miały młodszy wiek, wyższy status socjoekonomiczny a wśród chorych z roku
2013 także płeć męska. W podgrupie chorych z udarem niedokrwiennym znaczenie
miała także wielkość ogniska udarowego.
Powyższe wnioski są sformułowane prawidłowo i wynikają z założenia pracy. Mają charakter
poznawczy i praktyczny.
Część pracy Piśmiennictwo liczy 159 pozycji, głównie anglojęzycznych, dobranych w sposób
prawidłowy, przedstawionych poprawnie.
Kolejny rozdział - Streszczenie - w wersji polskiej i angielskiej - ułatwia wstępne zapoznanie
się z tematyką i celem pracy oraz z uzyskanymi rezultatami.
Pracę kończy spis tabel, rycin oraz aneks przedstawiający Zmodyfikowaną skalę Rankina,
Wskaźnik Barthel, Skandynawską Skalę Udarową oraz Stroke Impact Scale.
3
W całej pracy doktorskiej występują nieliczne błędy interpunkcyjne i literowe.
Podsumowując: Praca doktorska lek. Rafała Juchy pt. Analiza jakości życia i śmiertelności
chorych po przebytym udarze mózgu w latach 2003-2004 i 2013 niewątpliwie dostarcza
nowych informacji obejmujących powyższe zagadnienie i stanowi rozwiązanie oryginalnego
zagadnienia naukowego. Całość dysertacji doktorskiej – a szczególnie dość obszerny rozdział
prezentujący wyniki - świadczą o dużej pracy wykonanej przez Doktoranta oraz o dobrej
znajomości podjętej problematyki badań. Przedstawiona mi do recenzji praca całkowicie
spełnia warunki rozprawy doktorskiej. W związku z powyższym zwracam się do Wysokiej
Rady Wydziału Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach o
dopuszczenie lek. Rafała Juchy do dalszych etapów postępowania w przewodzie doktorskim.
Z wyrazami szacunku,
Prof. dr hab. n. med. Joanna Iłżecka
Lublin, 29.06.2015
4