Ulga mieszkaniowa dla małżonków. Jak prawidłowo z

Ulga mieszkaniowa dla małżonków. Jak prawidłowo z niej
skorzystać?
Autor: Agnieszka Pokojska
W takim przypadku nie przysługuje ulga mieszkaniowa. Artykuł 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o PIT zwalnia z podatku przychody
z odpłatnego zbycia nieruchomości, jeśli zostaną one przeznaczone na własne cele mieszkaniowe (m.in. spłatę kredytu
mieszkaniowego i odsetek). Jednak gdy chodzi o spłatę kredytu zaciągniętego przed ślubem przez jednego małżonka, po
sprzedaży nieruchomości wchodzącej do majątku osobistego drugiego z nich – te warunki nie są spełnione. Na takim
stanowisku stoi fiskus, co potwierdzają interpretacje indywidualne: dyrektora IS w Katowicach z 9 kwietnia 2015 r. (nr
IBPBII/2/4511-19/15/MZM) i dyrektora bydgoskiej IS z 4 marca 2014 r. (nr ITPB1/415-1241/13/MP). Aby skorzystać z
preferencji, ten sam podatnik musi zaciągnąć kredyt i ten sam podatnik musi go spłacić. Celem art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy
o PIT nie było bowiem zwolnienie z opodatkowania dochodów przeznaczonych na spłatę kredytu (i odsetek) zaciągniętego
przez inne osoby niż te, które sprzedały nieruchomość. Sytuacji – zdaniem fiskusa – nie zmieniłoby nawet przystąpienie
podatnika po ślubie do kredytu. Nie jest to bowiem równoznaczne z zaciągnięciem przez niego tego zobowiązania.
Podstawa prawna
Art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze
zm.).
Czy można skorzystać naraz z dwóch różnych ulg
Trzy lata temu wraz z mężem otrzymaliśmy w darowiźnie działkę – pisze pani Katarzyna. – Teraz chcemy ją sprzedać i spłacić
zaciągnięty wspólnie kredyt we frankach szwajcarskich. Czy mimo że korzystamy z ulgi odsetkowej, możemy również
skorzystać z ulgi mieszkaniowej – pyta czytelniczka.
NIE
Fiskus może to zakwestionować. Z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o PIT wynika, że aby nie płacić podatku od dochodu ze
sprzedaży nieruchomości, należy – w ciągu dwóch najbliższych lat – przekazać pieniądze na zakup lub budowę mieszkania
albo domu lub na spłatę zaciągniętego w tym celu kredytu. Jednak art. 21 ust. 30 ustawy wyklucza możliwość skorzystania z
preferencji, gdy podatnik skorzystał już z innej ulgi. Zdaniem fiskusa, jeżeli podatnik skorzystał z ulgi odsetkowej, nie będzie
mógł skorzystać ze wspomnianej preferencji, jeżeli przeznaczy środki ze sprzedaży działki na spłatę kredytu we frankach.
Potwierdził to np. dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 10 września 2015 r. (nr
IBPB-2-2/4511-266/15/ZuK). Wyjaśnił, że art. 21 ust. 30 ustawy o PIT miał na celu wyeliminowanie sytuacji, kiedy z racji
zaciągnięcia tego samego kredytu podatnik korzystałby z kilku ulg. Jak stwierdził dyrektor IS, nie ma znaczenia, że w
przypadku ulgi odsetkowej odliczeniu podlegają jedynie odsetki od kredytu, a nie kapitał, bo to on jest bazą przy tym
odliczeniu.
Innego zdania był natomiast Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w nieprawomocnym wyroku z 22 września 2014 r.
(sygn. akt III SA/Wa 904/14). Uznał taką argumentację za nieprawidłową. Zdaniem sądu nie dochodzi w tym przypadku do
podwójnego skorzystania z ulgi podatkowej, ponieważ jedna preferencja odnosi się wprost do wydatków na zapłatę odsetek,
a druga dotyczy wyłącznie spłaty kwoty kredytu poza odsetkami.
Czytelniczka może jednak uniknąć podatku przy sprzedaży działki, nie narażając się na spór z organem podatkowym.
Wystarczy, że się wstrzyma z transakcją, aż minie pięć lat od nabycia. Czas liczy się od końca roku kalendarzowego, w
którym działka została kupiona.
Podstawa prawna
Art. 21 ust. 1 pkt 131, art. 21 ust. 30 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r.
poz. 361 ze zm.).
Czy mogę z ulgą budować na gruncie żony
Chcemy sprzedać małżeńskie mieszkanie, które kupiliśmy dwa lata temu, i przeznaczyć całą kwotę na budowę domu na
działce, którą żona odziedziczyła po śmierci ojca – pisze pan Kazimierz. – Czy przychód ze sprzedaży w takim przypadku
będzie zwolniony z PIT – zastanawia się czytelnik.
TAK
Wprawdzie przez wiele lat trwał o to spór, ale ostatecznie został rozwiązany na korzyść podatników. Chodzi w tym przypadku
o interpretację art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. d ustawy o PIT. Zgodnie z nim, aby podatnik nie zapłacił PIT od pieniędzy ze
sprzedaży nieruchomości należącej do jego własnego majątku, musiałby przeznaczyć je na budowę domu, którego stałby się
właścicielem lub współwłaścicielem. Te warunki są spełnione, gdy sprzedawana nieruchomość jest wspólna, a pieniądze
przeznaczane np. na budowę domu na gruncie należącym do majątku osobistego jednego z małżonków. Korzystny wyrok
wydał np. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu 11 października 2013 r. (sygn. akt I SA/Po 332/13). WSA przyznał, że
jeżeli małżonkowie dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych wspólnie podejmują inwestycję (budowę domu) na
gruncie stanowiącym majątek odrębny jednego z nich, ale finansowaną z pieniędzy ze sprzedaży wspólnego mieszkania, to
wolny od PIT jest przychód uzyskany przez każdego z nich. Korzystne dla podatników rozstrzygnięcie wydał też WSA w
Bydgoszczy 27 listopada 2013 r. (sygn. akt I SA/Bd 797/13, prawomocny), rozpatrując ponownie sprawę po wyroku
Naczelnego Sądu Administracyjnego (sygn. akt II FSK 2004/11). NSA wskazał, że celem ustawodawcy było podatkowe
sprzyjanie podejmowanym przez podatników przedsięwzięciom służącym zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych. W tym
kontekście należy, zdaniem sądu, postrzegać wydatkowanie wspólnych środków na realizację potrzeb mieszkaniowych
obojga małżonków.
Inaczej byłoby, gdyby sprzedawana nieruchomość pochodziła z majątku osobistego żony, a dom byłby budowany na gruncie
należącym do majątku osobistego męża. W takim przypadku nie zostałyby spełnione warunki określone art. 21 ust. 25 pkt 1
lit. d ustawy o PIT. Zgodnie z art. 48 kodeksu cywilnego, budynki i inne urządzenia trwale związane z gruntem stanowią co
do zasady części składowe gruntu i nie mogą być odrębnym przedmiotem własności. Nie można więc uznać, że pieniądze,
które uzyska żona ze sprzedaży swojej nieruchomości, zostaną wydatkowane na dom, który nie jest choćby jej
współwłasnością (bo będzie należał tylko do męża). Tak stwierdził dyrektor IS w Katowicach w interpretacji z 8 września 2015
r. (nr IBPB-2-2/4511-257/15/MM).
Podstawa prawna
Art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze
zm.).
Czy spłacę wspólny kredyt z osobistego majątku bez PIT
W tym roku odziedziczyłam dom po ojcu. Czy jeżeli po jego sprzedaży spłacę wspólny kredyt, to będę mogła
skorzystać z ulgi mieszkaniowej?
TAK
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami wspólność majątkowa obejmująca przedmioty majątkowe
nabyte w czasie trwania związku, ale odziedziczone nieruchomości lub prawa majątkowe wchodzą do majątku osobistego.
Jednak – zgodnie z obecnie prezentowanym stanowiskiem fiskusa – nie ma przeszkód prawnych, aby pieniądze pochodzące
ze sprzedaży mieszkania stanowiącego majątek odrębny małżonka, w całości wydane na spłatę kredytu na mieszkanie
wchodzące do majątku wspólnego, objęte były zwolnieniem. ©?
Podstawa prawna
Art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze
zm.).
© 2013 Henkel Polska sp. z o.o.