Szczegóły

II AKADEMICKI KONGRES FEMINISTYCZNY
JAK FEMINIZM ZMIENIŁ POLSKĄ NAUKĘ?
KRAKÓW, 26-28 WRZEŚNIA 2011
GRUPY TEMATYCZNE
1. HISTORIA W POSZUKIWANIU TOŻSAMOŚCI : DOBROCHNA KAŁWA
Przeszłośd jest obecnie przedmiotem zainteresowania współczesnej humanistyki,
która stawiając nowe pytania redefiniuje sposób myślenia o znaczeniu i zadaniach nauk
historycznych. Jaką rolę pełnid powinna historia kobiet i historia gender we współczesnej
humanistyce, dyskursie publicznym, jak i procesach kształtowania społecznej pamięci – to
podstawowe pytania sympozjum historycznego.
Historia kobiet plasująca się w warunkach polskich pomiędzy studiami gender i
badaniami historycznymi, jest z tego powodu podwójnie zmarginalizowana. Istotną
przyczyną tego stanu rzeczy stosunkowo niewielkie znaczenie refleksji teoretycznej w
praktyce historiograficznej, bez której nie ma mowy ani o interdyscyplinarnym dialogu, ani o
wprowadzeniu kategorii płci do badao historycznych. Feministycznie zorientowana historia
kobiet należy najbardziej znaczących nurtów historii zaangażowanej, której celem jest
przekształcanie praktyki historiograficznej (nauka) i świadomości historycznej (edukacja),
oraz tworzenie podstaw nowej tożsamości grup wykluczonych. Pytania o charakter
związków między działalnością naukową i polityczną, o znaczenie społecznych i politycznych
oczekiwao dla badao, oraz szanse rozwoju feministycznej historiografii wyznaczają trzeci
ważny wątek sympozjum.
Kongres jest dobrą okazją prezentacji badao łączących teorię z empirią, które
staną się punktem wyjścia do dyskusji nie tylko nad kondycją historii kobiet, ale przede
wszystkim jej przyszłością.
Serdecznie zapraszam do przesyłania abstraktów wystąpieo (do 200 słów) do 15
kwietnia 2011 roku na adres: [email protected]
2. LOKALNE PROGRAMY DOTYCZĄCE HISTORII KOBIET: NATALIA SARATA I EWA FURGAŁ
W ramach modułu zaprezentujemy dorobek feministycznych organizacji
pozarządowych i grup nieformalnych działających poza Akademią, które realizują działania
na rzecz odzyskiwania historii kobiet, szczególnie w powiązaniu z lokalnością.
Porozmawiamy o motywacjach i celach odzyskiwania historii kobiet w ramach projektów
społecznych, od-zyskiwaniu lokalnej historii / herstorii, wyzwaniach z tym związanych i
1
możliwościach współdziałania między instytucjami, organizacjami i grupami. Poruszymy
także kwestie relacji między takimi inicjatywami a Akademią, o wzajemnym wpływie i
potencjale współpracy w ramach dyskusji o Przodkiniach, tożsamości/ach
feministycznej/nych i historii kobiet.
Serdecznie zapraszamy do przesyłania abstraktów wystąpieo (do 200 słów) do 15
kwietnia 2011 roku na adresy: [email protected] lub [email protected]
3. EKONOMIA: ZOFIA ŁAPNIEWSKA I ANNA ZACHOROWSKA-MAZURKIEWICZ
Ekonomia feministyczna jest nurtem, który podkreśla znaczenie relacji płci w
rozważaniach na temat gospodarki. Kobiety w naukach ekonomicznych przez długie lata
stanowiły grupę zmarginalizowaną, a ekonomia feministyczna została uznana za odrębny
obszar ekonomii dopiero w latach 90. XX wieku. Frances R. Woolley (1993) wyróżniła 3
powody nieobecności kobiet w ekonomii. Po pierwsze, jako uniwersalne, mające
zastosowanie do wszystkich osób bez względu na płed, przedstawiane są wyniki badao
przeprowadzone na próbie składającej się wyłącznie z mężczyzn. Po drugie, produktywne i
reproduktywne czynności wykonywane przez kobiety na rzecz gospodarstwa domowego i
społeczności lokalnej nie są traktowane jako częśd procesu gospodarowania. I wreszcie po
trzecie, w modelach ekonomicznych najczęściej pomija się relacje płci, nawet gdy model
uwzględnia i kobiety i mężczyzn.
Feministyczna analiza ekonomii nie polega na prostym dodaniu kategorii gender do
istniejących modeli, lecz proponuje krytyczne spojrzenie na relacje społeczne
determinowane społecznie i kulturowo. Główne punkty zainteresowania ekonomistek
feministycznych to:
 metodologia nauk ekonomicznych
 gospodarstwa domowe
 rynek pracy
 przedsiębiorczośd
 praca nieodpłatna
 opieka
 makroekonomia
 polityka gospodarcza i społeczna
 ubóstwo
 rozwój gospodarczy
Serdecznie zapraszamy do przesyłania abstraktów wystąpieo (do 200 słów) w wyżej
wymienionych obszarach do 15 kwietnia 2011 roku na adresy: [email protected] lub
[email protected]
2
4. ANTROPOLOGIA SPOŁECZNO-KULTUROWA: GRAŻYNA KUBICA
Antropologia feministyczna zrodziła się z zaangażowania adeptek tej dyscypliny w
aktywizm lat 70tych. Zaczęto wtedy na szerszą skalę podejmowad temat kobiecego
doświadczenia w różnych kulturach, ujawniania męskiego "skrzywienia" dyscypliny, a także
przypominania postaci kobiet-badaczek nieobecnych w historii dyscypliny. Z czasem
rozszerzono pole zainteresowao i analizowano rolę kategorii gender w szerszych
kontekstach: znaczenia, interakcji, czy władzy (zarówno wśród badanych, jak i samych
antropologów).
Zapraszam do dyskusji antropolożki i antropologów (wywodzących się zarówno z
tradycji socjologicznej, jak i etnologicznej) i podjęcia któregoś z poniższych tematów (lub
zaproponowanie własnego):











problem "pozycjonowania" badaczy/ek, czyli określania swej pozycji (teoretycznej,
epistemologicznej, biograficznej, etc) i jej wpływu na prowadzone badania;
eksperymentalne formy pisarstwa antropologicznego jako rezultat feministycznego
podważania relacji władzy (podczas badao i w akademii);
wpływ wejścia przez Polskę do UE na obecnośd problematyki genderowej w różnych
obszarach życia społecznego;
uwarunkowania genderowe ruchów społecznych;
zachowania kobiet jako aktorek w gospodarce;
kulturowe wzory seksualnego wykorzystywania kobiet;
polityzacja kobiecej rozrodczości;
kobiety jako przedmioty i podmioty działao medycznych;
klasowe wzory konstruktów genderowych (np. wzorce kobiecości, czy wzory
płodności);
wpływ sił kulturowych, medycznych, czy gospodarczych na ciało (szczególnie
kobiece);
opiekunka do dzieci i gospodyni jako Inne.
Serdecznie zapraszam do przesyłania abstraktów wystąpieo (do 200 słów) do 15
kwietnia 2011 roku na adres: [email protected]
5. KINO, MEDIA I NOWE TECHNOLOGIE: MAŁGORZATA RADKIEWICZ I ANNA NAHER
Genezą badao genderowych na gruncie filmoznawstwa i medioznawstwa jest
feministyczna teoria filmu, rozwijająca się od początku lat 70. XX wieku. Na jej obszarze
pojawiły się krytyczne interpretacje kinowej kreacji, reprezentacji oraz odbioru w
kategoriach tożsamości płciowej i seksualności. W latach 80., głównie za sprawą brytyjskich
studiów kulturowych oraz amerykaoskich teoretyczek zainteresowania obrazowaniem płci
3
objęły także telewizję oraz media elektroniczne (na przykład wideo). Z czasem w obszar
refleksji włączono także przestrzeo wirtualną, gry komputerowe oraz inne zjawiska szeroko
rozumianej kultury audiowizualnej.
Teoretycznym rozważaniom towarzyszą analizy konkretnych gatunków filmowych i
medialnych, twórców oraz zjawisk filmowych, na przykład awangardy, w kategoriach
męskości, kobiecości i ról płciowych. W badaniach tych podejmuje się również wątki
związane z ideologią – przekazu, aparatu kinowego, sposobami funkcjonowania mediów w
społeczeostwie informacyjnym, oraz mechanizmami odbioru, pozycją i doświadczeniem
widza traktowanego w kategoriach genderowych.
Nowe tematy i pojęcia w interdyscyplinarnych, genderowych badaniach nad filmem oraz
mediami pojawiały się wraz z różnicowaniem się nurtów w obrębie feminizmu, rozwojem
czarnego feminizmu, teorii queer, a także postkolonialnych studiów kulturowych.
Pośród podejmowanych kwestii pojawiają się następujące zagadnienia:
 analiza historyczna i ideologiczna praktyk kinowych, poetyk i rozwiązao stylistycznych
oraz praktyk dyskursywnych warunkujących sposoby reprezentacji płci w kinie oraz
mediach;
 definiowania podmiotu męskiego i podmiotu kobiecego w roli autora, widza, obiektu
przedstawiania, w relacji do seksualności, ról płciowych, a także rasy, etniczności,
pochodzenia klasowego, z historycznego i stylistycznego obszaru kina, rodzaju
mediów i ich technologicznej, gatunkowej różnorodności;
 koncepcji dotyczących płciowego/ genderowego nacechowania doświadczenia
filmowego i medialnego, obejmujących mechanizmy (przyjemności) patrzenia oraz
nawyki odbiorcze wykształcane i modelowane ze względu na płed;
 sposobów konstruowania płci poprzez praktyki medialne kultury konwergencji.
Serdecznie zapraszam do przesyłania abstraktów wystąpieo (do 200 słów) do 15
kwietnia 2011 roku na adres: [email protected] lub [email protected]
6. BADANIA LITERACKIE: MONIKA ŚWIERKOSZ
Polskie literaturoznawstwo feministyczne, mające już ponad dwudziestoletnią
tradycję, weszło w fazę autokrytyczną, kiedy refleksja na temat własnych strategii, celów,
narzędzi staje się potrzebna do dalszego rozwoju dyscypliny. II Akademicki Kongres
Feministyczny chcemy uczynid przestrzenią do przeprowadzenia takiej metodologicznej
dyskusji.
Szczególnie będą nas interesowad pytania o praktyczne konsekwencje wynikające z
przyjmowania w literaturoznawstwie perspektywy feministycznej/genderowej oraz tego:

czy feminist/gender criticism w polonistycznej refleksji zachowują swój pierwotnie
rewolucyjny, krytyczny, ale w i mniejszościowy charakter czy też stały się już częścią
akademickiego mainstreamu?
4







czy, kiedy feminizm wkracza do literaturoznawstwa jako dyskurs krytyczny, staje się
po prostu kolejnym, poszerzającym pole interpretacji, sposobem mówienia o
literaturze?
czy raczej, jak sugerowała Toril Moi w Sexual/Textual Politcs, krytyka feministyczna
powinna pozostad ,,specyficznym rodzajem dyskursu politycznego, związanym z
walką z patriarchatem i seksizmem, nie zaś *...+ - jeszcze jednym interesującym
podejściem krytycznym, sytuującym się obok studiów nad funkcją pejzażu
morskiego lub metaforyką batalistyczną w poezji średniowiecznej"?
jak jednak owa politycznośd przekłada się na praktykę hermeneutyczną i badawczą?
czy w ciągu tych ponad dwudziestu lat obecności w naukowym dyskursie literackim,
badania genderowe/feministyczne wpłynęły na samą dyscyplinę, jaką jest
współczesne literaturoznawstwo i językoznawstwo? Czy zmieniły one język krytyki
literackiej, a jeśli tak, to w jakim zakresie?
czy związek płci z innymi kategoriami kulturowymi jak chodby: tożsamośd seksualna,
narodowa, religijna, klasowa, miejsca został w polskich badaniach wystarczająco
zaakcentowany?
czy w polskich gender studies istnieją również miejsca wykluczeo, przemilczeo,
marginalizacji - kogo lub czego one dotyczą?
jakie nowe wyzwania stawia przed badaczami/badaczkami najnowsza literatura?
Serdecznie zapraszam do przesyłania abstraktów wystąpieo (do 200 słów) do 15
kwietnia 2011 roku na adres: [email protected]
7. FEMINISTYCZNE MEDIA: BEATA KOZAK
Nie mamy jeszcze w Polsce feministycznej telewizji i radia, ale feministyczna
publicystyka jest obecna zarówno w druku, jak i w internecie. W porównaniu z innymi
krajami europejskimi feministyczne media mają się w Polsce nie najgorzej, co pokazuje
Bernadetta Darska w swoich książkach „Głosy kobiet” i „Czas Fem”. Feministki mają w Polsce
nie tylko symboliczny głos („Głos mają kobiety”, pierwszy zbiór tekstów polskich feministek,
Kraków 1992, „Pełnym głosem”, 5 numerów periodyka feministycznego, 1993-97, „Własnym
głosem”), ale także druk i internetowe domeneny.
Zagadnienia do dyskusji w czasie panelu: Jaki wpływ ma wydawanie feministycznych
czasopism na feminizm w Polsce i – szerzej – na sytuację kobiet? Do czego i jak
wykorzystujemy przestrzenie, które same stwarzamy po to, żeby z feministycznej
perspektywy krytykowad, opisywad, analizowad i postulowad? Jak wygląda relacja między
mediami feministycznymi a „kobiecistycznymi”? Czy i jakie są feministyczne strategie
docierania do tzw. zwykłych kobiet? Czy po latach praktyki widac pozytywne rezultaty
kontrowersyjnej strategii „przemycania|” feminizmu do kolorowych pism dla kobiet? Kiedy
medium/czasopismo jest queerowe, kiedy feministyczne, a kiedy genderowe, skąd i po co te
rozróżnienia? Jak wygląda współpraca i relacje między feministycznymi mediami? Co warto
5
byłoby w nich zmienid, ulepszyd, rozwinąd? Jaki jest wkład studentek i studentów gender
studies w publicystykę feministyczną i relacje między nimi? Czy feministyczne media w
Polsce są przesycone bardziej duchem akademii czy aktywizmu i jakie są plusy i minusy
jednej i drugiej sytuacji?
Serdecznie zapraszam do przesyłania abstraktów wystąpieo (do 200 słów) do 15
kwietnia 2011 roku na adres: [email protected]
8. (DE)KONSTRUOWANIE SEKSUALNOŚCI - PERSPEKTYWY TEORETYCZNE I BADAWCZE:
KATARZYNA ZIELIŃSKA, JUSTYNA STRUZIK, EWELINA CIAPUTA
Seksualnośd jest jedną z centralnych kategorii życia społecznego, podlegającą silnej
normalizacji ze strony społecznych reguł i kulturowego porządku. Dodatkowo, jak trafnie
zauważył Michel Foucault, społeczeostwo europejskie wyspecjalizowało się w tworzeniu
wiedzy dotyczącej cielesności i seksualności człowieka, która służyd ma ujarzmieniu
podmiotów społecznych. Mnożenie dyskursów naukowych – obserwowane od kooca XIX
wieku – dotyczących seksu i seksualności powodowało potwierdzenie słuszności tez
powstałych w ich ramach, przez co dyscyplinowanie ciał w sferze seksualnej zyskiwało swoje
uzasadnienie naukowe. Teoria i badania rozwijane w obszarze feminizmu i studiów
queerowych otworzyły nowe perspektywy, obnażając wiele ukrytych założeo obecnych w
rozważaniach na temat seksualności oraz pokazując ich normatywny i esencjonalistyczny
charakter.
Chciałybyśmy, aby spotkanie w ramach II AKF stało się szansą na podjęcie krytycznej
refleksji na temat istniejących koncepcji teoretycznych oraz prezentację prowadzonych w
Polsce badao. Szczególnie interesujące dla nas będą następujące kwestie:
 w jaki sposób różne perspektywy teoretyczne i badawcze wpływają na zmianę
myślenia, postrzegania i postaw wobec seksualnośd? Jaki jest ich emancypacyjny,
krytyczny i polityczny wymiar?
 jakie ograniczenia można zidentyfikowad w istniejących koncepcjach teoretycznych?
 jak konceptualizowane są relacje pomiędzy takimi kategoriami jak seksualnośd,
gender i seks? W jaki sposób do rozważao nad opresyjnością kategorii seksualności
włączane są refleksje na temat innych przesłanek dyskryminacji, takie jak rasa, klasa,
pochodzenie etniczne?
 w jakim stopniu badania nad seksualnością są obecne w kontekście polskim? Jakich
obszarów dotyczą?
Serdecznie zapraszamy do przesyłania abstraktów wystąpieo (do 200 słów) do 15
kwietnia 2011 roku na adres: [email protected], [email protected] i
[email protected]
6
9. SZTUKA: EWA TATAR
Feministyczna historia sztuki w Polsce rozwija się od początku lat 90. Badania jednak
koncentrują się głównie wokół praktyki artystycznej kobiet i zogniskowanego wokół tychże
wystawiennictwa, co owocuje ciekawymi publikacjami i wystawami, nie wykracza jednak
poza kanon dyscypliny, jaką jest sama historia sztuki. Jak wielokrotnie podkreślała Griselda
Pollock, romans historii sztuki i feminizmu nie tyle służyd powinien uzupełnieniu badao i
kanonu o kolejne brakujące nazwiska czy narracje, ale przebudowie jego fundamentów i
priorytetów postrzegane jako działanie polityczne. Dlatego jako główny problem sesji
poświęconej historii sztuki chciałabym wskazad genezę bądź genezy polskiej feministycznej
historii sztuki, napisanie historii tej dyscypliny i przyjrzenie się ważnym dla niej teoriom i
metodom – ze szczególnym uwzględnieniem aspektu swoistej autokolonializacji polskiej
nauki. Drugim ważnym wątkiem będzie wpływ feministycznej filozofii na pisanie historii
sztuki poprzez strategie kuratorskie i muzealnicze – ze szczególnym uwzględnieniem
praktyk wystawienniczych i narracyjnych. Wreszcie pytanie o to, w jakim sensie polska
feministyczna historia sztuki jest kwestią polityczną.
Serdecznie zapraszamy do przesyłania abstraktów wystąpieo (do 200 słów) do 15
kwietnia 2011 roku na adres: [email protected]
10. FEMINISTYCZNE NAUKI O RODZINIE (DEMOGRAFIA, SOCJOLOGIA): KRYSTYNA SLANY
Szybkie, głębokie i dalekosiężne przemiany współczesnego świata wywierają wpływ
na grupę, która od zarania dziejów ludzkości uznawana była za uniwersalny mikroświat
człowieka, fundament człowieczeostwa, miejsce życia i kształtowania jego losu. Zmiany
globalne docierają bezpośrednio do samych jednostek, do jądra ich osobistego życia, które
wiążą się z dekonfiguracją i rekonfiguracją na nowo znaczenia seksualności, doboru
partnera, formowania małżeostwa, rodzicielstwa, trwałości rodziny czy złożoności form życia
rodzinnego i ich pluralizacji. Jesteśmy zatem w środku rewolucji globalnej, która zmienia
utarte dotąd schematy i zasady definiowania małżeostwa i rodziny, ustalania czym jest oraz
jaka jest istota małżeostwa i rodziny. Bez wątpienia różne nurty feministyczne w sposób
krytyczny odsłaniają sferę małżeostwa i rodziny, gospodarstwa domowego, pracy kobiet,
relacji między sferą prywatną i publiczną. Dzięki tej soczewce poznania odczytad możemy na
nowo relacje w rodzinie, status jej członków, rozmiary władzy przypisanej danej pozycji,
zakres i rodzaj wykonywanych prac, ich ekonomiczne znaczenie oraz oczekiwania odnoszące
się do danej płci. Feminizm jest nowym aparatem analitycznym, poprzez który podstawowa
instytucja, jaką jest rodzina, zostaje niejako „odczarowana” i ukazana w krytycznej
perspektywie. Dlatego możemy dziej mówid o feministycznych naukach o rodzinie.
Proponujemy następujące zagadnienia do dyskusji ujmowane w perspektywie
feministycznej:
7










wpływ czynników globalnych czynników (ekonomia, migracje, ponowoczesne
wzory
kulturowe),
makrostrukturalnych,
makrostrukturalnych
i
indywidualnych na rodzinę;
przemiany generacyjne w formowaniu małżeostwa i rodziny, wzorców
małżeoskości i rodzinności;
przemiany rodziny w odniesieniu do faz cyklu życia;
użytecznośd dotychczasowych kategorii analitycznych obowiązujących w
klasycznej socjologii rodziny;
nowe alternatywne style życia w stosunku do formalnego związku;
jakośd życia małżeoskiego i rodzinnego, więzi rodzinne;
zagadnienia ugenderowienia relacji w rodzinie, podziału ról płciowych,
stereotypów płciowych czy świadomości rodzaju;
przemoc w rodzinie;
procesy indywidualizacji w odniesieniu do projektu rodziny kobiet i
mężczyzn;
demograficzne konsekwencje przemian rodziny.
Serdecznie zapraszam do przesyłania abstraktów wystąpieo (do 200 słów) do 15
kwietnia 2011 roku na adres: [email protected]
11. FEMINIZM W INTERWENCJI KRYZYSOWEJ: HANKA LIPOWSKA-TEUTSCH I BEATA ZADUMINSKA
W ramach modułu „Feminizm w interwencji kryzysowej” poszukiwad będziemy
odpowiedzi na następujące zagadnienia:



czy modele interwencji kryzysowej upowszechnione w Polsce odwołują się do analizy
relacji władzy w naszym społeczeostwie i spostrzegają wszelkie formy przemocy ze
względu na płed jako zjawisko wynikające z podporządkowanej pozycji kobiet w
patriarchalnym, seksistowskim społeczeostwie? Czy analiza taka towarzyszy
interwencji kryzysowej podejmowanej w kontekście samobójstwa dokonanego czy
usiłowanego czy utraty/ żałoby związanej z różnymi formami pokrzywdzenia
przestępstwem?
czy i w jaki sposób myśl feministyczna, ruchy i organizacje feministyczne, feministki
polskie uzyskały wpływ na stanowienie i stosowanie prawa umożliwiającego
funkcjonowanie struktur interwencji kryzysowej, tworzenie standardów
funkcjonowania tych struktur, szkolenie pracownic i pracowników tych struktur,
prowadzenie tych struktur?
czy i w jaki sposób myśl feministyczna, ruchy i organizacje feministyczne, feministki
polskie uzyskały wpływ na
stanowienie i stosowanie prawa dotyczącego
przeciwdziałania przemocy ze względu na płed, w tym – przemocy w rodzinie,
8
przemocy seksualnej, dyskryminacji i przemocy w stosunku do LGBT, molestowania
w miejscu pracy?
 czy podejmowana są interwencje kryzysowe w stosunku do osób, którym utrudniono
dostęp do legalnej aborcji bądź których kryzys związany jest ze społecznym
definiowaniem aborcji jako zabójstwo dziecka?
 w jaki sposób zasady feministycznej interwencji kryzysowej mogą znaleźd
zastosowanie w kolejnych działaniach w klasycznym modelu interwencji kryzysowej?
Zasady:
-„osobiste jest polityczne” – „osobiste” doświadczenie zgwałcenia ma wymiar polityczny,
gdy zgwałcenie ma miejsce w społeczeostwie, które akceptuje przemoc ze względu na płed i
degradowanie kobiet;
-równościowe relacje pomiędzy interwentką, interwentem a osobą zwracającą się do
niej/niego – demistyfikacja relacji władzy w interwencji kryzysowej;
-upełnomocnienie (empowerment), zidentyfikowanie mocnych stron i zasobów
spostrzeganie gniewu jako adekwatnej reakcji na sytuację, w której kobiety traktowane są w
społeczeostwie przedmiotowo (obiekt seksualny) i jako obywatelki drugiej kategorii;
-rekonstrukcja – traktowanie kryzysu, jako momentu rozwojowego w którym poddawane są
analizie związki oparte na podporządkowaniu i submisji – poszukiwanie możliwości
rekonstrukcji związków na zasadach równościowych.
Referaty i prezentacje mogą stanowid zarówno wystąpienia teoretyczne, opisy pracy
interwencyjnej, bądź analizy casusów.
Serdecznie zapraszamy do przesyłania abstraktów wystąpieo (do 200 słów) do 15
kwietnia
2011
roku
na
adres:
[email protected]
lub
[email protected]
12. TEOLOGIA FEMINISTYCZNA: AGNIESZKA GODFREJÓW-TARNOGÓRSKA
Chod pytanie o kobietę w teologii pojawiło się znacznie wcześniej to teologia
feministyczna jest obecna w dyskursie teologicznym od 50 lat. Podejmuje m.in. kwestie
wpływu tradycji patriarchalnej na chrześcijaostwo oraz dostrzeżenia i nazwania duchowego
doświadczenia kobiet. Zwraca uwagę na dyskryminację kobiet w Biblii i Kościele, przywołuje
kobiece atrybuty Boga, reinterpretuje rolę kobiet w Biblii, wzywa do używania języka
inkluzyjnego w liturgii i edukacji równościowej. Współczesna teologia korzysta z warsztatu
egzegezy feministycznej, która nie tylko przyczyniła się do rewizji spojrzenia na kobietę i
Boga, ale zmieniła chociażby postrzeganie przemocy w Biblii.
Teologia feministyczna nie jest kierunkiem jednorodnym, gdyż obejmuje zarówno
nurt reformatorski, który proponuje reformę aktualnego chrześcijaostwa jak i radykalny,
który całkowicie zrywa z Kościołem ukształtowanym przez patriarchat.
9
Badania feministyczne w teologii są obecne także poza chrześcijaostwem: w
judaizmie, islamie i buddyzmie.
W Polsce zagadnienia teologii feministycznej podejmowane są nie tylko na gruncie
naukowym, gdyż jest ona niemal nieobecna na uczelniach teologicznych. Nie oznacza to
jednak, że nie istnieje.
Kongres może stad się okazją do odpowiedzi na pytania jak wygląda aktualnie
teologia feministyczna w Polsce i gdzie odnajdują swoje miejsce kobiety ją reprezentujące.
Serdecznie zapraszamy do przesyłania abstraktów wystąpieo (do 200 słów) do 15
kwietnia 2011 roku na adres: [email protected]
13. MEDYCYNA I ZDROWIE REPRODUKCYJNE: BOŻENA JAWIEŃ
Tradycyjnie zdrowiem reprodukcyjnym, w tym głównie położnictwem, zajmowały się
kobiety: zielarki, "babki", akuszerki. W późnym średniowieczu, a zwłaszcza od wzmożenia
działao Świętej Inkwizycji, w chrześcijaoskiej Europie utraciły one możliwośd praktykowania
na rzecz lekarzy - mężczyzn. Zaczęły się czasy badania rodzących przez prześcieradło i
gromadzenia ich w szpitalach. Rezultat: narastająca śmiertelnośd okołoporodowa. Ostatnie
100 lat to odzyskiwanie zdolności do samostanowienia przez kobiety po obu stronach fotela:
pacjentki i ginekolożki. Całkiem współcześnie jesteśmy świadkami ucierania się rozwiązao
prawnych związanych z rozrodem wspomaganym, gdzie zdanie kobiety oby miało coraz
większe znaczenie.
Zagadnienia do dyskusji:
 mechanizm przejęcia akuszerstwa przez mężczyzn;
 odrzucanie rozrodu wspomaganego i ubóstwienie zygoty - przemilczane cele;
 kontrola populacji w różnych czasach i kulturach – zielarstwo, aborcja,
dzieciobójstwo, przytułki;
 konsekwencje współczesnej antykoncepcji dla jednostek, rodzin, społeczności;
 kształcenie medyczne – otwarcie uniwersytetów dla kobiet, kwoty dla płci,
feminizacja zawodów medycznych;
 modele komunikacji w lecznictwie: paternalizm, partnerstwo, klientyzm.
Serdecznie zapraszam do przesyłania abstraktów wystąpieo (do 200 słów) do 15
kwietnia 2011 roku na adres: [email protected]
14. RUCH KOBIECY / FEMINISTYCZNY W POLSCE: SŁAWOMIRA WALCZEWSKA
W ramach modułu poruszymy następujące zagadnienia:


w jakich kategoriach go opisad, jak zdefiniowad;
jak zmierzyd oddziaływanie ruchu feministycznego / dyskursu feministycznego na
polską kulturę i społeczeostwo;
10



jak ma sie do ruchu/-ów feministycznych w innych krajach;
ważniejsze dyskusje zainicjowane w ramach dyskursu feministycznego np:
budowanie demokracji vs wykluczanie kobiet, rynek samoregulujący sie vs rynek
wypychający kobiety, przerywanie ciąży jako podstawowe ludzkie prawo do
dysponowania własnym ciałem vs przestępstwo przeciw życiu ludzkiemu i inne;
ruch feministyczny jako ruch obywatelski. Jego ograniczenia, fazy,sukcesy, porażki,
jego formy i instytucje.
Serdecznie zapraszam do przesyłania abstraktów wystąpieo (do 200 słów) do 15
kwietnia 2011 roku na adres: [email protected]
15. OBYWATELSTWO: BEATA KOWALSKA I MARTA WARAT
Obywatele/lki nowoczesnego paostwa są autonomicznymi i – jak ujmują
przedstawiciele klasycznej myśli politycznej – abstrakcyjnymi jednostkami. Prawo
paostwowe powinno byd neutralne wobec płci, pochodzenia etnicznego, rasowego czy
klasowego. Jednak jak spojrzymy na omawiany problem nie tylko przez pryzmat aktów
legislacyjnych, ale także praktyki, widzimy skomplikowany splot elementów politycznych,
ekonomicznych i kulturowych, który odmiennie sytuuje jednostki wobec prawa. Kategorią,
która odsłania najwięcej takich odmienności jest płed.
Obywatelstwo nie jest kategorią jednolitą. Stanowi istotną przestrzeo zmagania i
negocjacji zarówno na poziomie jednostkowym, jak i grupowym. Łączy w sobie dwie
przeciwstawne tendencje: partykularyzmu i uniwersalizmu, wolności i porządku, tożsamości
i różnicy, wspólnoty i jednostki. Omawiana kategoria może zatem powodowad
podporządkowanie, ale także może okazad się doskonałym narzędziem umożliwiającym jej
zwalczanie. Obywatelstwo, reprezentowane początkowo przez pryzmat męskich dążeo,
potrzeb i interesów, z czasem przybrało bardziej inkluzyjny charakter, otwierając się na
doświadczenia innych grup społecznych, w tym także kobiet. Podkreślenie znaczenia ich
udziału i roli jako obywatelek – aktywnych podmiotów politycznych i społecznych zaowocowało pojawieniem się nowych podejśd kształtujących nurt obywatelstwa
genderowego. Proponujemy skoncentrowanie naszych rozważao wokół poniższych
tematów:





w stronę obywatelstwa genderowego - feministyczna krytyka badao
głównego nurtu;
obywatelstwo genderowe – równośd versus różnica;
publiczny czy/i prywatny wymiar obywatelstwa;
czynniki kształtujące pojęcie obywatelstwa w polskich badaniach
feministycznych;
klasa, rasa, etnicznośd, seksualnośd etc. – podejście intersekcjonalne.
11
Serdecznie zapraszamy do przesyłania abstraktów (do 200 słów) do 15 kwietnia 2011
roku na adres: [email protected]
16. FEMINIZM WOBEC POLITYKI : ANNA FRĄTCZAK
Proponuję by, wychodząc od zagadnieo bieżących (parytet płci na listach
wyborczych), rozpatrzyd zagadnienie stosunku feminizmu do istotnych zmian politycznych.
Postulat zmiany ordynacji wyborczej kojarzony jest bowiem w Polsce nieodmienne ze
środowiskami feministycznymi, głównie ze względu na zaangażowanie najbardziej
rozpoznawalnych przedstawicielek polskiego ruchu feministycznego w działania
podejmowane przez Kongres Kobiet. Czy jednak, rozpatrując tą kwestię z pozycji feminizmu,
a w szczególności z perspektywy koncepcji antyesencjalistycznych, nie należałoby przyznad,
że feminizm zmuszony jest niejako do rezygnacji z części swych ważnych założeo na rzecz
walki z polityczną niedoreprezentacją kobiet i że rezygnacja ta stała się w Polsce faktem?
Należałoby też poszukad odpowiedzi na pytanie: dlaczego polska dyskusja wokół parytetów
pozbawiona jest takiej ideologicznej i filozoficznej wielowymiarowości, jaką można było
obserwowad np. we Francji nie tylko za sprawą publikacji Sylviane Agacioski ale także głosów
Julii Kristievy i Elisabeth Badinter. Czy brak ten jest wynikiem słabości polskiego feminizmu,
czy też – przeciwnie – świadczy o jego „homogenicznej sile”? Niejako na marginesie
powyższych rozważao proponuję też zastanowid się nad funkcją/miejscem perspektywy
feministycznej w polskich badaniach z dziedziny politologii i filozofii politycznej.
Serdecznie zapraszam do przesyłania abstraktów (do 200 słów) do 15 kwietnia 2011
roku na adres: [email protected]
17. FEMINISTYCZNE STUDIA NAD MĘSKOŚCIĄ: KATARZYNA WOJNICKA
Studia nad społeczno – kulturowym fenomenem męskości stanowią trzecią odsłonę
naukowej refleksji odnośnie zjawisk społecznych, w których pierwszoplanową rolę odgrywa
płed społeczno – kulturowa. W kontekście zbliżającego się kongresu feministycznego,
niezwykle istotnym jest fakt, iż narodziny studiów nad męskością posiadają stricte
feministyczny charakter, co niejednokrotnie podkreślali ich twórcy feminizmowi.
Również w Polsce naukowa refleksja nad fenomenem męskości, z nielicznymi
wyjątkami, ściśle związana jest z perspektywą feministyczną. Omawiana tematyka w pełnej
krasie objawiła się na polskich uniwersytetach na przełomie wieków wraz z wprowadzeniem
pierwszych kursów dotyczących męskości. Niebagatelną rolę w rozwijaniu tematyki odegrało
też grono badaczy, którzy od kilku lat konsekwentnie prowadzą analizy nad rodzimymi
problemami wchodzącymi w skład omawianej perspektywy, jakkolwiek wciąż jeszcze istnieje
wiele „białych plam” na mapie polskich studiów nad męskością. Z tego też względu
12
wszystkie zainteresowane powyższą tematyką zapraszamy do wzięcia udziału w dyskusji.
Wśród proponowanych zakresów tematycznych wymienid można:





wzory męskości hegemonicznej w Polsce;
męskośd w kontekście relacji interpersonalnych;
męskośd a media i popkultura;
męskośd, władza, polityka;
nienormatywne reprezentacje męskości.
Serdecznie zapraszam do przesyłania abstraktów (do 200 słów) do 15 kwietnia 2011
roku na adres: [email protected]
13