Dorobek Naukowy pracowników Zakładu

ZAKŁAD ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA
Wykaz dorobku opublikowanego w latach 2006-2012
List of publications in the years 2006-2012
dr Joanna Brózda
Rok 2012
Brózda J.: Problem bezpieczeństwa w polskim transporcie drogowym – analiza wielkości, struktury i dynamiki
zmian oraz przyczyn i skutków wypadków drogowych w Polsce, „Logistyka” 2012, nr 5, CD 2, s. 299-307
1.
2.
3.
4.
Brózda J.: The issue of safety in polish road transport; the analysis of range, structure and dynamics of changes and
causes and effects of road accidents in Poland, „Logistyka” 2012, nr 5, CD 2, s. 299-307
streszczenie: W artykule przedstawiono ogólną charakterystykę problemu bezpieczeństwa w polskim transporcie
drogowym. Szczegółowej analizie poddano ilość wypadków drogowych, ich strukturę rodzajową oraz dynamikę zmian.
Artykuł zamyka prezentacja przyczyn wypadków drogowych oraz ich skutków społeczno-gospodarczych.
summary: This article shall include the general characteristics of the issue of safety in Polish road transport. The number of
road accidents, their typological nature and the dynamics of changes will be analyzed in detail. The article will be
concluded with the presentation of causes of the road accidents as well as their social and economic effects.
słowa kluczowe: polski transport drogowy, bezpieczeństwo
key words: Polish road transport, safety
Brózda J.: Bezpieczeństwo ładunków w portowych procesach magazynowania i przemieszczania w aspekcie ich
zabezpieczenia przed ubytkami, uszkodzeniem i kradzieżą, „Logistyka” 2012, nr 4, s. 42-44
Brózda J.: The safety of loads in the port storage and relocation processes in the aspect of their protection against
loss, damage and theft, „Logistyka” 2012, nr 4, s. 42-44
streszczenie: Artykuł porusza problem bezpieczeństwa ładunków w portowych procesach magazynowania
i przemieszczania w aspekcie ich zabezpieczenia przed ubytkami, uszkodzeniem i kradzieżą. Omówiono w nim kwestie
specyficznych cech ładunków portowych, ich identyfikacji, klasyfikacji, opakowania transportowego, sposobów
magazynowania, przemieszczania oraz ochrony ładunków przed kradzieżą.
summary: This article addresses the issue of the safety of loads in the port storage and relocation processes in the aspect of
their protection against loss, damage and theft. It describes questions of port loads; specific features, their identification,
classification, transport packaging, storage methods, relocation and the protection of the loads against theft.
słowa kluczowe: portowe procesy przemieszczania ładunków, zabezpieczenie ładunków w porcie
key words: port storage process, port relocation process, loads, protection of loads in port
Rok 2010
Brózda J.: Diagnoza stanu gospodarki województwa zachodniopomorskiego, Rozdział w: System transportowy
regionu zachodniopomorskiego. Ocena stanu, Monografia pod redakcją naukową prof. nadzw. dr hab. Czesławy
Christowej, Wyd. Naukowe Akademii Morskiej, Szczecin 2010
Brózda J.: Diagnosis of the economic condition of Zachodniopomorskie voivodeship, chapter in the monograph
‘Transport System of the Zachodniopomorski Region. Assessment of the Present State’, monograph edited by
Cz. Christowa, published by the Maritime University of Szczecin, Szczecin 2010
streszczenie: W rozdziale przedstawiono diagnozę stanu gospodarki województwa zachodniopomorskiego, generującej
zapotrzebowanie na usługi transportowe. Określono położenie geograficzne i strukturę administracyjną województwa,
ludność, potencjał gospodarczy, udział PKB województwa w PKB Polski, wartość dodaną brutto na jednego zatrudnionego,
rynek pracy i uwarunkowania rozwoju gospodarczego regionu.
summary: Chapter diagnoses the economy of Zachodniopomorskie voivodeship, generating demand for transport services.
The author describes the geographic location and administrative structure of the voivodeship, as well as population,
economic capacity, voivodeship’s GDP against the country’s GDP, gross added value per employee, employment market
and economic development determinants of the region.
słowa kluczowe: województwo zachodniopomorskie, region zachodniopomorski, stan gospodarki, ekonomiczne
determinanty rozwoju
key words: the Western Pomeranian province, Zachodniopomorskie voivodeship, Zachodniopomorski region, economic
determinants of the region, condition of the economy
Brózda J.: Analiza stanu i czynników rozwoju przedsiębiorstw sektora Transport, Spedycja, Logistyka w regionie
zachodniopomorskim, Rozdział w: System transportowy regionu zachodniopomorskiego. Ocena stanu, Monografia
pod redakcją naukową prof. nadzw. dr hab. Czesławy Christowej, Wyd. Naukowe Akademii Morskiej, Szczecin 2010
Brózda J.: Analysis of the condition and development factors of transport, forwarding and logistic (TFL) companies
5.
6.
7.
in the Zachodniopomorski region, chapter in the monograph ‘Transport System of the Zachodniopomorski Region.
Assessment of the Present State’, monograph edited by Cz. Christowa, published by the Maritime University of
Szczecin, Szczecin 2010
streszczenie: W rozdziale przedstawiono wieloaspektową analizę przedsiębiorstw sektora TSL mających siedzibę
w regionie zachodniopomorskim. Szczególną uwagę zwrócono na kryterium wielkości zatrudnienia, zakresu działalności,
aktywności gospodarczej, formy organizacyjno-prawnej, własności oraz czasu funkcjonowania na rynku. Analizowano
czynniki zewnętrzne i wewnętrzne wpływające na rozwój i konkurencyjność przedsiębiorstw w Polsce oraz czynniki
specyficzne wpływające na przedsiębiorstwa sektora TSL.
summary: Chapter deals with a multi-aspect analysis of TFL companies with their head offices in the Zachodniopomorski
region. Particular attention is drawn to such criteria as employment figures, economic activity, organizational-legal form,
ownership and time of operation on the market. Both internal and external factors affecting the development and
competitiveness of companies in Poland are discussed along with specific factors important for the TFL companies.
słowa kluczowe: przedsiębiorstwa sektora TSL mające siedzibę w regionie zachodniopomorskim, wielkość zatrudnienia,
aktywność ekonomiczna, formy organizacyjno – prawne, własność, czas funkcjonowania na rynku
key words: TFL companies with their head offices in the Zachodniopomorski region, employment figures, economic
activity, organizational-legal form, ownership and time of operation on the market
Brózda J., Identyfikacja i analiza najlepszych praktyk w zakresie zarządzania stosowanych w porcie morskim
w Bristolu (Identification and analysis of best management practices implemented in Bristol seaport), Rozdział
w: Analiza najlepszych praktyk w zakresie zarządzania w portach morskich Unii Europejskiej, Monografia pod
redakcja naukowa prof. nadzw. dr hab. Czesławy Christowej, Wyd. Naukowe Akademii Morskiej, Szczecin 2010
streszczenie: W rozdziale dokonano przeglądu najlepszych praktyk w zakresie zarządzania stosowanych w porcie morskim
w Bristolu. Przedstawiono lokalizację miasta i portu Bristol oraz połączenia transportowe z dynamicznie rozwijającym się
zapleczem gospodarczym. Podkreślono fakt, że w promieniu 250 km od portu w Bristolu mieszka 42 mln ludzi. Dokonano
oceny wielkości przeładunków i wpływów osiąganych przez port w latach 1993 ‒ 2007. Analizowano także działalność
i strategię inwestycyjną portu, zwracając szczególną uwagę na prywatny system zarządzania portem oraz strukturę
organizacyjną i funkcję poszczególnych komórek organizacyjnych zarządu portu.
summary: Chapter looks into best management practices observed in Bristol seaport. The introduction describes the location
of the city and port of Bristol and transport connections with the dynamically developing hinterland. It is worth noting that
the area within a 250 km radius from the port is inhabited by 42 million people. The analysis of cargo throughput and
earnings covers the years 1993-2007. Besides, the port operations and investment strategy are discussed. Focus is put on the
private port management system, organizational structure and functions performed by particular units of the port authority.
słowa kluczowe: port morski w Bristolu, najlepsze praktyki w zakresie zarządzania, działalność i strategia inwestycyjna
portu, prywatny system zarządzania
key words: Bristol seaport, best management practices, port operations and investment strategy, private port management
system
Rok 2009
Brózda J. (współautor), Analiza i prognoza rynku przewozów gazu LNG w aspekcie budowy gazoportu w porcie
Świnoujście (Analysis and forecast of LNG transport market in the light of gas terminal construction in port
Świnoujście). Rozdział w: Koniunktura w gospodarce światowej a rynki żeglugowe i portowe, red. H. Salmonowicz,
Wyd. Kreos, Szczecin 2009, s. 183-190
streszczenie: LNG należy do najszybciej rozwijających się podsektorów energetycznych na świecie. Jedną
z największych inwestycji w powojennej historii Pomorza Zachodniego jest budowa portu zewnętrznego wraz z terminalem LNG
w Świnoujściu. W artykule zajęto się analizą sytuacji, jaka kształtuje się na światowym rynku LNG, ze szczególnym
uwzględnieniem długookresowych prognoz popytu na przewozy tego ładunku, gdyż są one jedną z głównych determinant
decydujących o wielkości przyszłych obrotów wspomnianego terminalu.
summary: LNG belongs to the fast developing subsector of energy in the world. One of the biggest investment in the post-second
war history of Westpomeranian Region is construction of external port with LNG terminal in Świnoujście. Analysis
of situation of LNG world market, especially with forecast of demand for LNG transport is the goal of this article. The last one
mainly decides about future turnovers of mentioned terminal.
słowa kluczowe: rynek przewozu gazu LNG, analiza, prognoza, gazoport, port Świnoujście
key words: LNG transport market, analysis, forecast, gas terminal, port Świnoujście
Brózda J. (współautor), Diagnoza i prognoza zmian wybranych czynników decydujących o perspektywach rozwoju
floty kontenerowej (Diagnosis and prognosis of changes of chosen factors having a decisite effect on the perspectives
of container fleet development). Rozdział w: Koniunktura w gospodarce światowej a rynki żeglugowe i portowe,
red. H. Salmonowicz, Wyd. Kreos, Szczecin 2009, s. 155-163
streszczenie: W latach 1985-2006 zaszły znaczące zmiany w strukturze rodzajowej światowej floty statków na rzecz
kontenerowców. O rosnącym znaczeniu floty tych statków świadczy fakt, że od wielu lat rośnie stopień konteneryzacji
ładunków transportowanych drogą morską. Kontenerowce stopniowo przejmują przewóz ładunków wożonych wcześniej innymi
typami statków. W związku z tym, w artykule dokonano analizy i prognozy zmian wybranych czynników wpływających na
ich dalszy rozwój.
summary: There were the significantly changes in the word fleet generic structure in period of 1985-2006. The growth of meaning
of the container fleet is confirmed by long term increasing of containerizing degree of cargo transported by the sea. The
container ships progressively overtake the transport of a new sort of cargoes, which till today have been transported by the other
type of ships. That is the reason of analysis and prognosis the changes of most important factors influencing for their future
development.
słowa kluczowe: kontenerowce, przewozy kontenerowe, determinanty rozwoju floty kontenerowców
key words: container fleet, containerizing degree of cargo, worldwide shipbuilding market
Brózda J., Przemiany stanu i struktury światowych przewozów morskich i floty transportowej w świetle rozwoju
gospodarki światowej (The changes within the status and structure of world sea freight and transport fleet with
the application of the world perspective economy), w: Koniunktura w gospodarce światowej a rynki żeglugowe,
red. H. Salmonowicz, Wyd. Kreos, Szczecin 2009, s. 135-145
streszczenie: Mimo światowego kryzysu gospodarczego, w oparciu o dane obrazujące rozwój gospodarki światowej, jaki miał
miejsce w ostatnim ćwierćwieczu, można stwierdzić, iż w długim horyzoncie czasowym rozwija się ona w sposób systematyczny.
Towarzyszy temu systematyczny wzrost zapotrzebowania na przewozy realizowane drogą morską. Oznacza to jednocześnie rosnące
8. w przyszłości zapotrzebowanie na statki przeznaczone do ich obsługi. W referacie skoncentrowano się na analizie tych trzech
zmiennych, związków korelacyjnych zachodzących między nimi oraz prognozie ich zmian do 2015 roku.
summary: Development of the world economy is systematic. It’s connected with growing demand for the transport by the sea.
In the other way it also means the future grow demand for the world cargo ship fleet. The elaboration concentrates upon the analysis
of the three aforementioned coefficients, correlation relationships between them, as well as upon the analysis of the forecasted changes
for the period of until 2015.
słowa kluczowe: światowe przewozy morskie, światowa flota transportowa
key words: development of the world economic system, transport by the sea, cargo ship fleet
Rok 2008
Brózda J. (współautor), Teoretyczne podstawy funkcjonowania organizacji (Theoretical basis of organisation
functioning). Rozdział w: Podstawy nauki o organizacji. Przedsiębiorstwo jako organizacja gospodarcza,
red. S. Marek, M. Białasiewicz, PWE, Warszawa 2008, s. 15-39
streszczenie: W rozdziale przedstawiono: ewolucję koncepcji organizacji, rodzaje organizacji, cykl życia organizacji,
przedsiębiorstwo jako podstawową organizację gospodarczą, powstanie i uwarunkowania rozwoju przedsiębiorstw, misję,
cele, wizję przedsiębiorstwa, zasady działania, funkcje i atrybuty przedsiębiorstwa, wartość przedsiębiorstwa, jako
finansowy cel działalności.
9.
summary: The chapter presents: the evolution of organisation concept, organisation types, organisation lifecycles, company
as the basic economical organisation, the creation and conditioning of company development, the mission, aim as well as
company vision, operation principles, company functions and attributes, company value as the financial aim of its activity.
słowa kluczowe: istota, ewolucja, rodzaje i cykl życia organizacji; istota, misja, wizja, cele, rodzaje, funkcje, zasady
działania i atrybuty przedsiębiorstwa, wartość przedsiębiorstwa
key words: organization, organization types, organization lifecycles, mission, aim and company vision, operation principles,
company functions, company attributes
Brózda J. (współautor), Otoczenie przedsiębiorstwa (Environment of enterprises) . Rozdział w: Podstawy nauki
o organizacji. Przedsiębiorstwo jako organizacja gospodarcza, red. S. Marek, M. Białasiewicz, PWE, Warszawa
2008, s. 87-124
streszczenie: W rozdziale przedstawiono: ewolucję roli, miejsca i znaczenia otoczenia dla przedsiębiorstwa, zaprezentowano
przedsiębiorstwo, jako system otwarty na otoczenie, scharakteryzowano jego elementy i omówiono wybrane metody jego
10. analizy.
summary: The chapter presents: the evolution of role, place and meaning of environment for an organisation, the main
factors of company development, organisation as a system and analyzing methods of environment
słowa kluczowe: otoczenie przedsiębiorstwa, makrootoczenie, otoczenie konkurencyjne, metody analizy otoczenia,
otoczenie zadaniowe
key words: enterprises, environment, analyzing methods of environment
Brózda J. (współautor), Zasoby i ich znaczenie w działalności przedsiębiorstwa (Resources as well as their meaning
within company activity and its meaning for enterprises). Rozdział w: Podstawy nauki o organizacji.
Przedsiębiorstwo jako organizacja gospodarcza, red. S. Marek, M. Białasiewicz, PWE, Warszawa 2008, s. 125-143
streszczenie: W rozdziale przedstawiono: różne ujęcia zasobów przedsiębiorstwa, ich strukturę, charakterystykę zasobów
materialnych, ludzkich i niematerialnych oraz proces transformacji zasobów przedsiębiorstwa i rolę, jaką pełnią w procesie
11. tworzenia wartości podmiotów gospodarczych.
summary: The chapter presents: various perspectives of company assets picturing, their structure, tangible, human as well as
non-tangible assets characteristics, company asset transformation process as well as the role which is executed within the
process of the creation of economical entities.
słowa kluczowe: zasoby materialne, ludzkie, kapitałowe, niematerialne, przedsiębiorstwo, transformacja zasobów
key words: tangible, human and non-tangible assets characteristics, company asset transformation process
Brózda J. (współautor), Gospodarowanie zasobami materialnymi (Tangible asset management). Rozdział
w: Podstawy nauki o organizacji. Przedsiębiorstwo jako organizacja gospodarcza, red. S. Marek, M. Białasiewicz,
12.
PWE, Warszawa 2008, s. 145-181
streszczenie: W rozdziale przedstawiono: istotę i funkcje kapitału trwałego, istotę, cechy i znaczenie aktywów
dla przedsiębiorstwa, pojecie, rodzaje i przyczyny zużycia środków trwałych, pojecie i metody amortyzacji,
gospodarowanie aktywami obrotowymi oraz metody ustalania zapotrzebowania na kapitał obrotowy i źródła jego
finansowania.
summary: The chapter presents: tangible asset essence and functions, the characteristics as well as the meaning of company
assets, the types and reasons for the application of solid assets, the methods of amortisation, turnover asset management, the
methods for the determination of the needs for the turnover capital as well as its financing sources.
słowa kluczowe: aktywa, przedsiębiorstwo, zużycie środków trwałych, amortyzacja, kapitał obrotowy, kapitał trwały, źródła
finansowania, należności, zapasy, środki pieniężne
key words: enterprises, the application of solid assets, the methods of amortisation, turnover asset management, the methods
for the determination of the needs for the turnover capital
Brózda J. (współautor), Zasoby partnerskie i kliencie przedsiębiorstwa (Partnership assets and company clients).
Rozdział w: Podstawy nauki o organizacji. Przedsiębiorstwo jako organizacja gospodarcza, red. S. Marek,
M. Białasiewicz, PWE, Warszawa 2008, s. 243-269
streszczenie: W rozdziale przedstawiono: istotę, atrybuty i miejsce w procesie transformacji zasobów przedsiębiorstwa
dwóch rodzajów zasobów niematerialnych: klienckich i partnerskich, ukazano ich strukturę, przedstawiono elementy
zarządzania zasobami partnerskimi i klienckimi, teorię gron, klastrów i sieci przedsiębiorstw.
13.
summary: The chapter presents: attributes as well as the location of partnership and client assets within the process of the
transformation of company assets, asset structure, partnership and client resource management, the theory of company
clusters and networks.
słowa kluczowe: zasoby partnerskie, zasoby klienckie, zasoby niematerialne, grona, klastry, sieci przedsiębiorstw
key words: enterprises, management, partnership assets, company client, asset structure, partnership and client resource
management, the theory of company clusters and networks
Rok 2007
Brózda J. (współautor), Określenie czynników konkurencyjności stoczni produkcyjnych oraz analiza strategiczna
pozycji konkurencyjnej polskich stoczni produkcyjnych na rynku globalnym, Rozdział w: Model inżynierii
finansowania budowy statków w polskich stoczniach i ich zakupu przez polskich armatorów, red.
Cz. Christowa, Wydawnictwo Akademii Morskiej w Szczecinie, Szczecin 2007, s. 12-104
streszczenie: Monografia powstała jako uogólnienie podstaw teoretycznych oraz wyników badań prowadzonych
w ramach projektu badawczego rozwojowego Nr R11 008 02 finansowanego przez MNiSW. W publikacji przedstawiono
opracowany
optymalny
model
inżynierii
finansowania
budowy
statków
przez
polskie
stocznie
na zamówienie polskich armatorów wraz z określeniem warunków i efektów jego wdrożenia. Zastosowanie w praktyce
przemysłowej opracowanego modelu może umożliwić uzyskanie opłacalności budowy statków w polskich stoczniach
i zapewnić długofalową konkurencyjność przedsiębiorstw armatorskich i stoczni.
W rozdziale pierwszym przedstawiono analizę i ocenę czynników mających wpływ na konkurencyjność polskich stoczni
14. produkcyjnych oraz wskazanie ich pozycji na rynku globalnym.
summary: This monograph was written as a generalization of theoretical basis and results of the research done within the
R&D project No R11 008 02 financed by the Ministry of Science and Higher Education. The work presents the optimal
model of the engineering of the financing of building ships by Polish shipyards ordered by Polish shipowners, including the
conditions and effects of the said financing implementation. The developed model used in industrial practice may lead to
profitable shipbuilding in Polish yards and ensure a long-term competitiveness of shipowners and shipyards.
Chapter one analyzes and assesses the factors affecting the competitiveness of Polish shipyards and identifies their position
in the global market.
słowa kluczowe: konkurencyjność polskich stoczni produkcyjnych, determinanty konkurencyjności, analiza strategiczna
pozycji konkurencyjnej polskich stoczni
key words: shipyards, competition, ship demand and supply, maritime transport, containerization, cargo, projected transport
demand
Brózda J., Racjonalność działania via rozwój przedsiębiorstwa (Rationality of action via development of enterprises),
w: Rozwój i funkcjonowanie przedsiębiorstw, red. W. Janasz, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 446,
Prace Instytutu Ekonomiki i Organizacji Przedsiębiorstw nr 49, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu
szczecińskiego, Szczecin 2007, s. 171-183
streszczenie: W literaturze naukowej autorzy dosyć swobodnie posługują się dwoma pojęciami: racjonalność działania
i rozwój przedsiębiorstwa, nie wdając się bliżej w ich ocenę. Wstępny przegląd literatury i zawartych w niej definicji obu
tych kategorii pozwala wyciągnąć wniosek, że są one bardzo odmiennie interpretowane. Oba pojęcia mają jednak pewne
cechy wspólne, co pozwala przeanalizować łączące je powiązania. Celem artykułu jest poszukiwanie związków
15.
zachodzących między nimi i określonych podobieństw. Ich analizę rozpoczęto od syntetycznej prezentacji istoty samego
rozwoju, by następnie móc powiązać ten proces z rozwojem przedsiębiorstw. Tak przeprowadzone rozważania dały
podstawę do dokonania określonych porównań i interpretacji obu kategorii, które były zasadniczym przedmiotem podjętych
rozważań.
summary: In scientific literature authors rather feely use two different notions: rationality of actions and development of
a firm without closer intervene in their valuation. However, initial review of literature and contained definitions of both
categories allows concluding that they are interpreted very differently. Both notions have however some common features,
what permits studying connection between them. Because of that, the reason of this study became researching for definite
resemblance and relationships occurring between those two. Their analysis began from synthetic presentation the manner of
understanding the notion of rational activity and also interpretation of the very meaning of development. At the end that
allowed to connect mentioned process with the development of the firm. These considerations gave the base to realize
definite comparisons and interpretations for both categories, which was the main subject of undertaken considerations.
słowa kluczowe: rozwój, rozwój przedsiębiorstwa, racjonalność działania
key words: rationality of action, development of a firm
Rok 2006
Brózda J., Wybrane zewnętrzne uwarunkowania rozwoju polskich stoczni produkcyjnych (Selected external
conditions for development of Polish shipyards). Uniwersytet Szczeciński, Rozprawy i Studia T. (DCCXI) 637,
Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2006, s. 1-234.
streszczenie: Rozdział I rozpoczyna proces identyfikacji najważniejszych krajów, w których funkcjonuje budownictwo
okrętowe. Za podstawę ich wyodrębnienia przyjęto trzy kryteria, mianowicie wielkość produkcji stoczniowej, stan nowych
zamówień oraz wielkość portfela zamówień na nowy tonaż. Uzyskane wyniki zadecydowały o dalszym układzie pracy.
Kierując się konkurencyjnością poszczególnych krajów na światowym rynku statków rozważania zawarte w niniejszym
rozdziale
poświęcono
prezentacji
azjatyckiego
i
europejskiego
budownictwa
okrętowego
ze szczególnym uwzględnieniem Korei Południowej, Japonii, Chin, Niemiec i Chorwacji. Przedstawiono w nich proces oraz
lokalne uwarunkowania rozwoju ich sektorów stoczniowych, które zadecydowały o zajmowanej przez nie obecnie pozycji
na rynku światowym. Zaprezentowano też najważniejsze morskie stocznie produkcyjne wskazując na ich potencjał oraz
specjalizację
produktową.
Rozdział
II
stanowi
kontynuację
poprzednich
rozważań,
z
tym,
że skoncentrowano się w nim na polskim sektorze stoczniowym. W porównaniu do rozważań prowadzonych
w poprzednim rozdziale pracy poświęcono mu nieco więcej uwagi zważywszy na temat pracy. Prezentowane treści
obejmują proces transformacji i konsolidacji polskiego budownictwa okrętowego, opis aktualnego stanu, w jakim się ten
sektor znajduje, a także deskrypcję zakresu subsydiowania i sposobów finansowania budowy nowego tonażu
w Polsce na tle rozwiązań stosowanych w innych krajach. W III rozdziale przeanalizowano zmiany globalnych determinant
rozwoju światowego budownictwa okrętowego, jakie zaszły w badanych latach. Za ważniejsze uznano wielkość i strukturę
rodzajową przewozów głównych ładunków masowych realizowanych drogą morską oraz wielkość
i strukturę rodzajową światowej floty statków towarowych. Dalsze badania skoncentrowano na wybranych typach statków,
które stanowią przedmiot specjalizacji polskich stoczni lub znajdują się w obszarze ich możliwości produkcyjnych.
Zaliczono do nich: masowce (Capesize, Panamax, Handymax i Handysize, a także masowce kombinowane), zbiornikowce
ropy (VLCC, Suezmax, Aframax i Panamax), zbiornikowce innych typów zwane Handy, gazowce LPG i LNG, pojazdowce
ro-ro i kontenerowce. Oszacowano trendy zmian wielkości przewozów głównych ładunków masowych oraz trendy zmian
wielkości flot wymienionych powyżej statków towarowych. Następnie opracowano ich prognozy na lata 2003-2012.
16.
Dopełnieniem prowadzonych w tym rozdziale rozważań jest próba projekcji przyszłej sytuacji, w jakiej znajdzie się polski
sektor stoczniowy ze wskazaniem na niezbędne działania, które należy podjąć celem zapewnienia krajowym stoczniom
produkcyjnym możliwości przetrwania.
summary: Chapter I begins identification of the most import ant countries possessing shipbuilding. Three criteria were the
basis for their distinction: scale of shipyard production, status of new orders and the size of new tonnage orderbook.
Received results determined the successive elaboration layout. With competitiveness of the global ship market of individual
countries in mind, deliberations included in this chapter were devoted to presentation of Asian and European shipbuilding
with the stress on South Korea, Japan, China, Germany and Croatia. The process and local determinants of their shipyard
sectors development, decisive for their present position on the global market, were presented. The most important sea
shipyards were introduced, indicating their potential and product specialization. Chapter II continues previous deliberation
but this time is concentrated on Polish shipyard sector. In comparison to previous chapter, a little more attention is paid to it
because of the main theme of the elaboration. In Chapter III, changes of global determinants for world shipbuilding in last
few years were analyzed. The important ones: volume and generic structure of main bulk cargos transported by sea and size
and generic structure of the world cargo ship fleet. Further research was concentrated on selected types of ships that polish
shipyards specialize in and that are within their production range. They include: dry-bulk carriers (Capesize, Panamax,
Handymax, Handysize and combined carriers as well), crude oil tankers (VLCC, Suezmax, Aframax and Panamax), other
types of tanker called Handy, LPG and LNG gas carriers, ro-ro vessels and containers. Trends of changes in main bulk cargo
transportation volume and trends of changes in size of fleets of above mentioned ships were evaluated. Next, their forecasts
for years 2003-2012 were compiled. An addition to deliberations conducted in this chapter is an attempt to foresee future
situation of polish shipyard sector with suggestion of necessary actions that have to be undertaken to ensure domestic
shipyards’ possibilities of survival.
słowa kluczowe: światowy przemysł okrętowy, masowce, zbiornikowce ropy, kontenerowce, gazowce, pojazdowce,
zewnętrzne determinanty rozwoju stoczni
key words: Word wide shipbuilding, dry-bulk carriers, crude oil tankers, containers, LPG and LNG gas carriers, ro-ro
vessels, external factors for development of shipyards
Brózda J., Polski przemysł okrętowy. Stan aktualny i główne determinanty rozwoju (Polish shipyard industry.
Actual condition and main development factors). Uniwersytet Szczeciński, Rozprawy i Studia T. (DCLXXVII) 603,
17. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2006, s. 1-155.
streszczenie: W pierwszym rozdziale omówiono procesy restrukturyzacji, prywatyzacji i konsolidacji przedsiębiorstw
polskiego sektora budownictwa okrętowego. Zaprezentowano też podstawowe dane empiryczne świadczące o pozycji
konkurencyjnej krajowych stoczni. Ponieważ budownictwo okrętowe nie może sprawnie funkcjonować bez zaplecza
kooperacyjnego, to ostatni punkt rozważań poświęcono kooperantom polskich stoczni. Rozdział drugi prezentuje
najważniejszych azjatyckich i europejskich uczestników światowego budownictwa okrętowego. Przedstawiono w nim
największe stocznie światowe takich krajów, jak Korea Południowa, Japonia, Chiny, Niemcy, Chorwacja, Dania czy
Hiszpania, Włochy ze wskazaniem na ich mocne i słabe strony oraz zakres specjalizacji produktowej. Ostatecznie
umożliwiło to określenie z kim konkurują polskie stocznie o nowe zamówienia na statki, które znajdują się w ich ofercie
sprzedaży, jak również statki, które leżą w obszarze ich możliwości produkcyjnych. Należą do nich masowce, zbiornikowce
ropy, gazowce LPG i LNG, kontenerowce i pojazdowce ro-ro, a także chemikaliowce, produktowce, chłodniowce,
drobnicowce, pojazdowce pasażersko-towarowe, statki pasażersko-towarowe, wycieczkowce, statki rybackie łowcze, statki
górnictwa morskiego (offshore), holowniki i pchacze. Ze względu na ograniczony dostęp do danych badania
skoncentrowano na masowcach, zbiornikowcach, gazowcach, pojazdowcach i kontenerowcach. W III rozdziale
przedstawiono najważniejsze determinanty wpływające na kształtowanie się wielkości flot statków objętych badaniem.
Uwzględniono takie zmienne, jak: wielkość i strukturę rodzajową floty, stan światowego portfela zamówień, stan nowych
zamówień, dostawy statków, złomowanie i średni wiek złomowanych statków, ceny na statki nowe
i używane, wysokość stawek czarterowych, a także wielkość i strukturę rodzajową przewozów głównych ładunków
masowych realizowanych drogą morską. Rozdział IV zawiera wyniki modelowania ekonometrycznego wielkości flot
statków, które poddane zostały analizie, a zatem prezentuje przedstawione w poprzednim rozdziale uwarunkowania ich
rozwoju w sposób zintegrowany.
summary: In the first chapter processes of restructuring, privatization and consolidating enterprises of polish shipyard
industry’s sector have been talked over. There also has been shown basic empirical data proving competitive position of
domestic shipyards. Because shipyard industry is unable to function efficiently without cooperative back, last point of those
considerations has been devoted to polish shipyards cooperators. Chapter two shows most important Asiatic and European
participants of the world-wide shipbuilding industry. It presents world’s biggest shipyards of such countries as South Korea,
Japan, China, Germany, Croatia, Denmark, Spain, and Italy pointing at their strengths and weaknesses but also drawing
attention to the range of their product specialization. Finally it allows determining with whom polish shipyards have to
compete for new contracting that lay in their sale offer, and those that are just inside their producing possibilities. They
consist of dry bulks, tankers, LPG and LNG gas carriers, containerships, ro-ro fleet, but also chemical tankers, product
tankers, reefer fleet, MPP fleet, offshore fleet, tugboats and the other type of ships. For the reason of limited access to the
data research has been focused on: dry bulks, tankers, gas carriers, ro-ro fleet and containerships. In the third chapter there
are shown most important factors that influence molding of included in research fleets. Such variables have been considered
as: size and type structure of the fleet, condition of the world orderbook, contracting’s condition, deliveries, demolition and
average age of demolished vessels, newbuilding and secondhand prizes, T/C rates’ level, and also size and type structure of
leading mass cargos’ transport executed through seaborne trade. Chapter four includes results of econometric modeling of
the fleets’ size, that were analyzed. That means it shows, presented in the previous chapter, conditions of their development
in integrated way.
słowa kluczowe: polski przemysł okrętowy, prywatyzacja, restrukturyzacja, konsolidacja, konkurencyjność, stocznie
azjatyckie, stocznie europejskie, masowce, zbiornikowce, kontenerowce, gazowce, wielkość floty, struktura floty, portfel
zamówień i dostawy statków, złomowanie, ceny, wiek floty, determinanty rozwoju
key words: restructuring, privatization and consolidating enterprises of polish shipyard industry’s sector, the most important
Asiatic and European participants of the world-wide shipbuilding industry, the most important factors of development of
worldwide fleet, econometric modeling of the worldwide fleets’ size
Brózda J., Niwelowanie dysproporcji w rozwoju polskiego transportu morskiego jako jeden ze strategicznych celów
polityki w wymiarze mezoekonomicznym (Leveling of disproportion in development of Polish maritime transport as
one of the strategic target of Policy In mesoeconomic dimension), w: Spójność społeczna, gospodarcza i terytorialna
w polityce Unii Europejskiej, red. M. Klamut, E. Pancer-Cybulska, Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej im.
Oskara Langego we Wrocławiu nr 1099, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu,
Wrocław 2006, s. 185-196
streszczenie: Rozwój polskiego sektora transportu po 1989 r. napotykał wiele barier. Najważniejsze z nich, to bardzo niski
poziom zaangażowania środków publicznych w modernizację i rozwój infrastruktury transportowej oraz brak
długofalowych wieloletnich planów gwarantujących stabilne finansowanie sektora transportu, oparte na ugruntowanej
praktyce międzynarodowej. Wskutek tego struktura gałęziowa polskiego systemu transportowego znacznie odbiega od
18. struktury występującej w wielu krajach Wspólnoty. Szczególnie istotna w tym nurcie rozważań jest sytuacja kształtująca się
w odniesieniu do polskiego transportu morskiego. Zagadnieniom tym poświęcono niniejsze opracowanie.
summary: Development of Polish transport since postwar till present day has been proceeding under influence of many
different factors. Currently its characteristic features is unbalanced branch structure. In case of maritime transport one can
notice: that its significance in polish sea trade and carrying transit cargo is decreasing, that it has obsolete infrastructure,
does not have adequate infrastructure for multimodal transport and that there is taking place progressive decapitalization
process of sea harbors’ properties. From the other hand Polish merchant fleet within the space of last dozen or so years has
decreased by more than half, and this tendency is accompanied by movements of ship owners under foreign flags.
Additionally the average age of cargo carrying sea fleet in Poland is very high. One can easily notice specific disproportion
between condition of maritime transport in Poland and the highly development countries of European Union there are.
słowa kluczowe: polski transport morski
key words: Polish transport by the sea, development of Polish transport
Brózda J., Restrukturyzacja polskiego sektora budownictwa okrętowego w latach 90. w świetle aktów normatywnych
(Polish shipyrads’ restructuring process In the light of normative acts), w: Strategie przedsiębiorstw w procesie
transformacji, red. W. Janasz, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 416, Prace Instytutu Ekonomiki
i Organizacji Przedsiębiorstw nr 47, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2006, s. 53-60
streszczenie: Lata 90-te były bardzo trudnym okresem dla polskich przedsiębiorstw sektora budownictwa okrętowego.
Totalna zmiana warunków funkcjonowania spowodowała konieczność przeprowadzenia ich permanentnej restrukturyzacji.
Procesy te toczyły się nie tylko wewnątrz przedsiębiorstw, ale objęły także całą polską gospodarkę.
W praktyce okazało się jednak, że przedsięwzięcia i próby, jakie podejmowano w odniesieniu do przemysłu stoczniowego,
choć prowadzone w oparciu o konkretne regulacje prawne, to obarczone były pewnymi błędami. Mimo to, restrukturyzacja
polskich stoczni (z wyjątkiem Stoczni Gdańskiej), przyniosła pozytywne efekty. Prezentacji tych zagadnień poświęcono
19.
niniejszy referat.
summary: 90’s were very difficult years for Polish enterprises of the shipbuilding industry sector. Total change of
functioning’s conditions caused necessity for carrying out their permanent restructuring. Those processes were taking
actions not only inside enterprises but also concerned whole Polish economy. In practice it appears that all the ventures and
attempts that were undertook with reference to shipbuilding industry, even though based on specific law regulations, where
burdened with some errors. In spite of that, Polish shipyards’ restructuring (except for Stocznia Gdańska), brings positive
effects. Present elaboration is devoted to those issues.
słowa kluczowe: restrukturyzacja, polski przemysł okrętowy, akty normatywne, budownictwo okrętowe, stocznie
produkcyjne
key words: restructuring, polish shipbuilding industry, normative acts