against the wall pl
Transkrypt
against the wall pl
MATERIAŁ POMOCNICZY DO FILMU AGAINST THE WALL AUTOR: Jakub Niewińsk WPROWADZENIE Scenariusz zawiera cykl trzech ćwiczeń ułatwiających pracę z filmem Against the Wall powstałym w ramach polsko-czesko-słowackiego projektu Inspirowane Pamięcią realizowanego przez Centrum Edukacji Obywatelskiej w Warszawie. Wykorzystane materiały i metody prowadzenia zajęć służą refleksji nad częstotliwością, miejscem i przyczynami występowania mowy nienawiści i cyberprzemocy w kontekście praw człowieka i edukacji równościowej. Scenariusz stwarza możliwość współpracy w grupie oraz uczenia się młodych ludzi od siebie nawzajem. PY TANIE KLUCZOWE Jak wykazać się empatą wobec osób doświadczających cyberprzemocy? GŁÓWNE CELE • zwrócenie uwagi na niebezpieczeństwa związane z cyberprzemocą, hejtem, mową nienawiści, antysemityzmem, nazizmem oraz ksenofobią, • zwiększenie wiedzy na temat częstotliwości, miejsc i przyczyn występowania mowy nienawiści i cyberprzemocy, • zainteresowanie uczniów/uczennic problematyką praw człowieka oraz próba zrozumienia potrzeby ochrony praw każdej osoby, • zidentyfikowanie możliwych zachowań i postaw wobec cyberprzemocy/mowy nienawiści, • kształtowanie postawy otwartości względem kolegów i koleżanek. METODY PRACY analiza źródeł, burza mózgów, case study – studium przypadku FORMY PR ACY praca w małych grupach ŚRODKI DYDAK T YCZNE I MATERIAŁY projektor multimedialny, laptop, film Against the Wall, kopie dla każdego uczestnika tabeli z sytuacjami do analizy przypadków. PSYCHOGEOGR AFIA zajęcia będą odbywały się w kole oraz w kilku mniejszych grupach. Dzięki takiemu rozmieszczeniu przestrzennemu dajemy wyraźny komunikat, że jesteśmy równi statusem oraz zwracamy uwagę na wzajemne relacje interpersonalne. Tradycyjne ułożenie ławek nie sprzyja uczeniu się i rozwijaniu kreatywności. CZ A S TRWANIA 3 × 45 min Materiał pomocniczy do filmu Against the Wall PRZEBIEG ZAJĘĆ 1. Poproś uczestników/uczestniczki zajęć, by wzięli/wzięły do ręki kartki i długopisy. Wyjaśnij, że za chwilę obejrzą historię, która w pewnym momecie się urwie (zatrzymaj film w 1.25 min.). Zadaniem uczestników/uczestniczek będzie uzupełnienie dalszego ciągu, zapisanie na kartce swoich przypuszczeń na temat, jak historia mogłaby się rozwijać. Uczestnicy/uczestniczki mogą poprowadzić opowieść w dowolny sposób, bez ograniczeń. Po 10 minutach poproś chętne osoby, by przeczytały swoje narracje. Na zakończenie tej części ćwiczenia skomentuj wypowiedzi uczestników/uczestniczek, zwracając uwagę na różne zakończenia historii w zależności od poszczególnych osób, ich przekonań, doświadczeń itd. – w tej samej sytuacji mamy możliwość zareagowania na różne sposoby. Po twoim komentarzu poproś uczestników/uczestniczki, by zastanowili/zastanowiły się, czy któraś z przytoczonych przez nich wypowiedzi to przykład cyberprzemocy i mowy nienawiści. Po tej aktywności, włącz dalszą część filmu. Działaniem dopełniającym może być wspólna dyskusja z młodzieżą na temat form cyberprzemocy oraz samej mowy nienawiści. Na koniec tej części warsztatów zaprezentuj definicję mowy nienawiści sformułowaną przez Radę Europy. Mowa nienawiści to „wszystkie formy ekspresji, które rozpowszechniają, podżegają, wspierają lub usprawiedliwiają nienawiść rasową, religijną, ksenofobię, antysemityzm lub inne formy nienawiści wynikające z nietolerancji, łącznie z nietolerancją wyrażoną za pomocą agresywnego nacjonalizmu i etnocentryzmu, dyskryminacją i wrogością wobec przedstawicieli mniejszości, imigrantów i osób obcego pochodzenia”. 2. Poproś uczestników/uczestniczki zajęć, by jeszcze raz obejrzeli/obejrzały film i zapisali na kartce posty pojawiające się na monitorze bohatera posty oraz napisy i rysunki na ścianie. Będą to m.in.: „Żydostwo to plaga. Chcecie dobrobytu, bijcie żyda w pysk”, „Stara żydowska świnia”, „Śmierć wrogom ojczyzny” i rysunek szubienicy z gwiazdą Dawida. Zapytaj uczniów/uczennice, który rodzaj dyskryminacji podany we wcześniejszej definicji Rady Europy ujawnia się w tej mowie nienawiści. Porozmawiaj z uczniami/ uczennicami na temat ich doświadczeń mowy nienawiści oraz hejtu w internecie (można zwrócić uwagę na to, że hejt jest pojęciem szerszym od mowy nienawiści). Twoje pytania prowadzą do drugiej części warsztatów, w czasie której będzie szansa przyjrzeć się różnym postawom w przypadku mowy nienawiści (również cyberagresji). Podziel zespół na mniejsze grupy (np. 5 grup po 4 osoby) i poproś, by przez 10 minut porozmawiali o możliwych postawach wobec mowy nienawiści/cyberprzemocy. Następnie przedstawiciele małych grup zaprezentują pozostałym swoje pomysły. Zapisuj wszystkie pomysły na flipczarcie lub tablicy. Nie komentuj. Dopiero po zebraniu różnych opinii, spróbuj uporządkować informacje wg np. następującego schematu. Możliwe postawy wobec mowy nienawiści i cyberprzemocy: • pomocnicy agresora, wraz ze sprawcą prześladują ofiarę, • pochwalający agresora, czyli osoby, które nie atakują, ale śmieją się z działań sprawcy lub komentują jego poczynania, czym (czasem niezamierzenie) okazują wsparcie dla agresora, • obojętni (można wprowadzić pojęcie „bystander”), którzy ani nie wspierają prześladowcy, ani nie bronią ofiary, • obrońcy, czyli osoby, które w różny sposób pomagają prześladowanemu. Na zakończenie tego ćwiczenia można dopowiedzieć, że według badań prawie 60% osób wykazuje postawę obojętną. Materiał pomocniczy do filmu Against the Wall 3. Trzecia część zajęć będzie się koncentrowała wokół prześladowcy/agresora. Poproś uczniów/uczennice, by zastanowili/zastanowiły się nad czterema sytuacjami ze swojego życia, następnie wypełnili tabelę. SYTUACJA, KIEDY DOŚWIADCZYŁEŚ/ DOŚWIADCZYŁAŚ CYBERPRZEMOCY/MOWY NIENAWIŚCI SYTUACJA, KIEDY BYŁEŚ/BYŁAŚ AGRESOREM/ AGRESORKĄ, TWÓRCĄ/TWÓRCZYNIĄ CYBERPRZEMOCY/MOWY NIENAWIŚCI SYTUACJA, KIEDY BYŁEŚ/BYŁAŚ ŚWIADKIEM CYBERPRZEMOCY/MOWY NIENAWIŚCI I COŚ ZROBIŁEŚ/ZROBIŁAŚ SYTUACJA, KIEDY BYŁEŚ/BYŁAŚ ŚWIADKIEM CYBERPRZEMOCY/MOWY NIENAWIŚCI I NIC NIE ZROBIŁEŚ/ZROBIŁAŚ Po wypełnieniu tabeli stwórz przestrzeń, by o każdej sytuacji wszystkie osoby chętne mogły opowiedzieć. Pamiętaj, że mogą się pojawić trudne emocje, więc musisz być przygotowany/przygotowana, by z dużą serdecznością i empatią prowadzić rozmowę. Na zakończenie tej części zajęć zastanów się razem z młodzieżą nad przyczynami ogromnego natężenia mowy nienawiści w internecie. Wyjaśnij uczestnikom/ uczestniczkom, że z cyberprzemocą wiąże się jeden, bardzo ważny mechanizm – efekt kabiny pilota, zdefiniowany przez Michela Walrave’a i Wannesa Heirmana (2009), profesorów nauk społecznych na Uniwersytecie w Antwerpii. Podejmowane przez sprawców agresji elektronicznej działania przywodzą bowiem na myśl postępowanie pilotów myśliwców, którzy bombardowali miasta podczas II wojny światowej. Badania wykazały, że o ile żołnierze atakujący przeciwnika w bezpośredniej walce odczuwali wysoce negatywne emocje (zwłaszcza doświadczając reakcji na swoje działania), o tyle piloci samolotów odczuwali te emocje jedynie w znikomym stopniu – pomimo, iż dokonywane przez nich zniszczenia częstokroć miały szerszy zasięg i większą liczbę ofiar. Niedoświadczanie reakcji na swoje działania i brak bezpośredniej obserwacji przysparzanych cierpień powodują, iż sprawcy cyberprzemocy niejednokrotnie umniejszają krzywdę ofiar lub nawet nie zdają sobie z niej sprawy. Nie ma warunków do tego, by mogli współodczuwać z ofiarą i współczuć jej. Jednym słowem, łatwiej jest kogoś skrzywdzić gdy nie widzimy mimiki twarzy, gestów, głosu, reakcji itp. Dzieci i młodzież wciąż czują się w internecie anonimowo, a tym samym bezkarnie, dlatego tak ważna jest profilaktyka oraz uświadamianie, że każdy ruch w internecie zostawia ślad, a każda jakakolwiek cyberprzemoc może mieć przykre konsekwencje zarówno dla sprawcy jak i ofiary. 4. Ewaluacja zajęć. Każdy/każda z uczestników/uczestniczek otrzymuje od ciebie kartkę z rysunkiem przedstawiającym głowę, serce, ręce. Na każdej z kartek odpowiednio uczestnicy/uczestniczki wpisują swoje opinie: • głowa – co zapamiętałam/zapamiętałem, czego się nauczyłam/nauczyłem, • serce – co poczułam/poczułem, co przeżyłam/przeżyłem, • ręce – jak moją wiedzę mogę wykorzystać w praktyce. TABELA SYTUACJA, KIEDY DOŚWIADCZYŁEŚ/ DOŚWIADCZYŁAŚ CYBERPRZEMOCY/MOWY NIENAWIŚCI SYTUACJA, KIEDY BYŁEŚ/BYŁAŚ AGRESOREM/ AGRESORKĄ, TWÓRCĄ/TWÓRCZYNIĄ CYBERPRZEMOCY/MOWY NIENAWIŚCI SYTUACJA, KIEDY BYŁEŚ/BYŁAŚ ŚWIADKIEM CYBERPRZEMOCY/MOWY NIENAWIŚCI I COŚ ZROBIŁEŚ/ZROBIŁAŚ SYTUACJA, KIEDY BYŁEŚ/BYŁAŚ ŚWIADKIEM CYBERPRZEMOCY/MOWY NIENAWIŚCI I NIC NIE ZROBIŁEŚ/ZROBIŁAŚ Materiał pomocniczy do filmu Against the Wall