Zagadnienia do egzaminu z przedmiotu: Nowożytne filozoficzne

Zagadnienia do egzaminu z przedmiotu: Nowożytne filozoficzne teorie społeczne
1. Renesansowa refleksja na życiem społecznym i jego mechanizmami - Machiavelli.
2. Koncepcje utopii społecznych. Morus i Campanella, różnice, podobieństwa
3. Co to są utopie, jakie są ich rodzaje, jakie funkcje spełniają
4. Cykliczne myślenie o ludzkiej historii: G. Vico
5. Koncepcje stanu natury i cywilizacji: T. Hobbes.
6. Koncepcje stanu natury i cywilizacji: J. Locke.
7. Koncepcje stanu natury i cywilizacji: J. J. Rousseau
8. Refleksja społeczno-historyczna w oświeceniu: Voltaire, Condorcet, Herder
9. Główne modele historiozoficzne i ich rozkład w XIX wieku
10. Definicja i główne rodzaje filozofii historii
11. Główne modele filozofii dziejów: model praktyczny, teoretyczny, teoretycznopraktyczny.
12. Główne modele filozofii dziejów: optymizm, antyoptymizm
13. Problematyka społeczna i historyczna w filozofii Kanta
14. Problematyka społeczna i historyczna w filozofii Hegla
15. Materializm historyczny K. Marksa; rodzaje alienacji, prawa dziejów
16. Teorie społeczno-historyczne Kanta, Hegla i Marksa – modelowe podobieństwa i
różnice.
17. Czy istnieją prawa społeczno-historyczne: Kant, Hegel, Schepenhauer, Burckhardt
18. Poglądy społeczne w pozytywizmie: Comte, Spencer.
19. Poglądy społeczne w pozytywizmie: Mill
20. Liberalizm, jego argumenty i przedstawiciele.
21. Koncepcja kryzysów historycznych J. Burckhardta.
22. F. Nietzschego podział zmysłu historycznego (monumentalny, krytyczny,
antykwaryczny)
23. Zasady tolerancji według J. Locke`a
24. Struktura idei postępu i jej założenia.
25. Zwolennicy idei postępu: Condorcet, Kant, Hegel, Marks, Cieszkowski, Comte, Mill.
26. Krytycy idei postepu: Schopenhauer, Burckhardt
27. Historiozofia Cieszkowskiego. Stosunek Cieszkowskiego do Hegla. Mesjanizm jako
stanowisko historiozoficzne
28. Historyzm, jego definicja, zwolennicy i krytycy (Hegel, Marks, Nietzszche)
29. Główne trendy w filozofii dziejów w wieku XVIII, XIX
30. Wybrane stanowiska w filozofii nowożytnej: teoria indukcji F. Bacona, racjonalizm
Kartezjusza, empiryzm Locke’a, krytyka związku przyczynowego D. Hume`a,
irracjonalizm Pascala, filozofia krytyczna I. Kanta (przewrót kopernikański,
transcendentalizm, filozofia teoretyczna i praktyczna, etyka Kanta i imperatyw
kategoryczny), idealizm subiektywny Berkeley’a, idealizm obiektywny Hegla,
materializm Marksa, pozytywizm i utylitaryzm
31. Główne okresy i zagadnienia filozofii nowożytnej: wiek XVII, oświecenie, wiek XIX,
pytanie o metodę poznania, problem psychofizyczny, problem substancji i natury bytu,
pytanie mechanizmy życia społecznego i historycznego, pytanie o postęp społecznohistoryczny, historyzm i jego krytyka, pytanie o rolę człowieka w życiu społecznohistorycznym