Naszą intencją było nie t

OPIS ARCHITEKTONICZNY
KONCEPCJA PIERWSZEJ FAZY PROJEKTU ZNAJDUJE POTWIERDZENIE W RZECZYWISTOŚCI:
Naszą intencją było nie tylko zaprojektowanie budowli – pragnęliśmy stworzyć Miejsce, łączące
wiele elementów w jedną harmonijną całość, znaczącą pod względem estetycznym i
funkcjonalnym.
Nowe Muzeum, inspirowane dynamiczną ideą mostu, spina brzegi Trasy Łazienkowskiej, łącząc i
integrując poszczególne segmenty historycznej zabudowy skarpy i przywracając naturalną
ciągłość przestrzeni, wyznaczanej przez Aleje Ujazdowskie i ulicę Lennona.
Przestrzenne powiązanie Forum nowej budowli z dziedzińcem Zamku Ujazdowskiego – Centrum
Sztuki Współczesnej – tworzy miejsce, gdzie pamięć przeszłości wychodzi naprzeciw współczesnym
i przyszłym wydarzeniom.
Forum, pomyślane jako kryty pasaż i przecinające budowlę wzdłuż osi północ-południe, zgodnie z
zamierzeniami twórców połączy działy wsparcia z przestrzeniami otwartymi dla odwiedzających.
Dostępność Forum nie musi pokrywać się z godzinami otwarcia Muzeum.
Forum gościnnie zaprasza wszystkich – jego udogodnienia, takie jak sala konferencyjnokoncertowa, centrum multimedialne, księgarnie i sklepy z pamiątkami, salonik prasowy, bar,
kafeteria i restauracja, pozostają otwarte zarówno ku promenadom Alej na Skarpie i Ujazdowskich,
jak też dla odwiedzających i obsługi Centrum Sztuki Współczesnej Zamku Ujazdowskiego.
Dla działów wsparcia, pracowni i laboratoriów przewidziano miejsce na pierwszym piętrze, z
kontrolowanym dostępem z Forum. Przestrzenie te pomyślano jako chroniony ogród, korzystający
z naturalnego, dziennego światła i powietrza za pośrednictwem otwartych, ozdobionych roślinami
małych dziedzińców typu patio.
W DRUGIEJ FAZIE REALIZACJI PROJEKTU PZA CEL POSTAWIONO SOBIE:
Pokrycie Trasy Łazienkowskiej na odcinku od Muzeum do Placu na Rozdrożu.
Przedłużenie osi Stanisławowskiej od miejsca położenia Zamku i Muzeum do Alej Ujazdowskich.
Wykonanie położonego przy Zamku Ujazdowskim segmentu osi Stanisławowskiej – drogi o
serpentynowym zarysie wewnątrz pasa o szerokości 12 metrów, wraz z biegnącą wzdłuż niej
ścieżka rowerową o poboczach okrytych trawami ozdobnymi i roślinami wieloletnimi, w
kompozycjach przypominających naturalna łąkę. Taka koncepcja krajobrazu ma: "budzić
zainteresowanie i stwarzać wrażenie dynamicznych przemian od wczesnej wiosny, poprzez pełnię
lata, po surowe piękno roślin zamierających wraz z nadejściem jesieni.”
Założenie rozległego, miejskiego trawnika nad drogą szybkiego ruchu, który latem zaprasza do
wygrzewania się w słońcu, zimą zaś – do spacerów po śniegu, na wzór londyńskich Ogrodów
Kensington, Ogrodów Luksemburskich w Paryżu i założeń ogrodowych pałacu Topkapi.
Otwarcie przestrzeni galerii wystawowych ku górze, ku błękitowi północnego nieba, chłodnego i
odległego, oraz przygotowanie ochrony w postaci ekranów, zatrzymujących promienie słoneczne
od strony południowej i dostosowujących natężenie naturalnego oświetlenia w zależności od pory
1
roku pod kątem optymalnej ekspozycji eksponatów muzealnych. Okrywające tylną stronę ekranów
panele fotoelektryczne, zwrócone na południe, dzięki całkowitej powierzchni 3.000 m przyczynią
się w sposób znaczący do zachowania optymalnego bilansu energetycznego kompleksu
muzealnego.
Zwiększenie albedo zadaszenia, które będzie odbijać efektywnie nadmiar promieni słonecznych,
oraz optymalne wykorzystanie wody deszczowej, dzięki kompleksowi zieleni umiejscowionemu na
płaskim dachu nad częścią gospodarczą.
Rozwinięcie fasad przestrzeni galerii, przy zastosowaniu ujednoliconych paneli o wymiarach 10 m x
1,2 m, oraz płyt szklanych wielkości 1,20 m x 5 m.
Stworzenie termicznej i chroniącej przed promieniowaniem izolacji galerii w postaci fasady z trzech
odrębnych tafli szkła, oddzielonych do siebie przestrzeniami szerokości 10 cm, podzielonymi na
komory puste, bądź też wypełnione przezroczystymi granulkami aerożelu krzemowego, oraz
zabezpieczonych na zewnątrz selektywnymi powłokami antyradiacyjnymi.
Instalację, po wewnętrznej stronie fasady, podwójnej warstwy zwijanych, miękkich ekranów o
określonej gęstości i sposobie rozwijania, dla zapewnienia precyzyjnej i intuicyjnej modulacji
parametrów naturalnego światła słonecznego.
Zabezpieczenie zewnętrznej warstwy szklanej fasady galerii nieprzepuszczalnym szkłem
laminowanym ze srebrzystą powłoką lustrzaną, która ograniczy przewodzenie światła słonecznego.
Oglądana za dnia z zewnątrz powłoka ta stworzy wrażenie opalescencji, ze zmiennym spektaklem
refleksów odbijających ruchy słońca, deszczową szarość i zmienne konfiguracje chmur. Nocą
lustrzane powierzchnie fasady będą chwytać księżycową poświatę, a wczesnym wieczorem –
odzwierciedlać migotliwą dynamikę codziennego ruchu w Muzeum.
Okrycie fasad z płyt betonu modularnymi panelami kamiennymi.
Wzniesienie dwóch powiązanych ze sobą systemów, spinających pobocza trasy szybkiego ruchu –
stalowych kratownic płaskich w przestrzeni galerii, betonowych kratownicowych wsporników
płytowych w przestrzeni wsparcia. Poziome płyty podłogi i stropu zachodzą na płyty pionowe,
stabilizując konstrukcję po przekątnej. Ściany działowe stabilizują system w kierunku wschódzachód.
Nadanie konstrukcji trójdzielnej struktury bloków, podzielonych łącznikami w celu ograniczenia
przemieszczeń ciepła.
Stworzenie bezpośredniego dostępu do obszarów wyładunkowych i siłowni za pośrednictwem
ruchomej rampy, opadającej od Alej Ujazdowskich. Możliwy jest także alternatywny dostęp wzdłuż
zjazdów z Trasy Łazienkowskiej – w ramach ustalonego schematu, po uzyskaniu zezwolenia, Druga z
tych opcji byłaby bardziej korzystna, ponieważ pozwoliłaby uniknąć przewozu ciężkich ładunków
przez prestiżowe obszary miasta, takie jak Ujazdów.
2
Budowa
Podczas budowy Muzeum, używana będzie ruchoma suwnica bramowa w poprzek Trasy
Łazienkowskiej zajmująca całą szerokość jezdni, ale tylko jedna. Suwnica podtrzymuje ciężar,
stabilizuje częściowo wykonane elementy konstrukcji nośnej i zapewnia bezpieczeństwo kierowców
i pracowników. Będzie to stała podstawowa konstrukcja umieszczona w poprzek drogi, w trzech
różnych wersjach – tzn. z wykorzystaniem tej samej suwnicy bramowej, ale z różnym
oprzyrządowaniem.
Fazy i procedury, które mają zapewnić płynność ruchu i efektywne warunki pracy są
następujące:
a) Ściana podpierająca po stronie południowej; budowa fundamentów; blok mocujący;
prefabrykowana ściana; podnieść do właściwego położenia i podeprzeć, naziom i
zagęszczenie;
prace
wykonywać
za
istniejącą
barierką
rozdzielającą,
z
ruchem
odbywającym się na pełnej szerokości pasa jezdni, ale z ograniczeniem szybkości,
b) Na stronie północnej: wybudować fundamenty i kolumnadę, prace wykonywać za
istniejącą barierką rozdzielającą, z ruchem odbywającym się na pełnej szerokości pasa
jezdni, ale z ograniczeniem szybkości,
c) Zmontować stalową suwnicę bramową i przewieźć ją na miejsce budowy, wybrać miejsce
na jej ustawienie o powierzchni 35m.*12m.,
d) Umieścić poręcze antypoślizgowe wewnątrz stałych konstrukcji po stronie północnej i
południowej wysoko nad istniejącą barierką rozdzielającą, z ruchem odbywającym się na
pełnej szerokości pasa jezdni, ale z ograniczeniem szybkości,
e) Pracować od zachodu na wschód,
f)
Umieścić dwa tymczasowe wsporniki na środku drogi, za barierką rozdzielającą, wykonując
te prace w sobotnią noc i zamykając dwa przeciwległe pasy jezdni,
g) Podnieść i umieścić południową suwnicę bramową na miejscu o powierzchni 17m.*12m. z
dwoma tymczasowymi skrajnymi dźwigarami, żebrowym stalowym pomostem i ścianami
bocznymi, wykonać te prace w sobotnią noc, zamykając dwa pasy dróg publicznych,
h) Podnieść i umieścić północną suwnicę bramową na miejscu o powierzchni 17m.*12m. i
wykonać prace jak wyżej,
i)
Zmontować północne i południowe suwnice bramowe i „wypuścić” środkowe kolumny,
j)
Zbudować pierwszy pomost żebrowy (10m); wykonywać te prace za pomostem, z ochroną
ruchu drogowego odbywającego się na całej szerokości pasa jezdni, ale z ograniczeniem
prędkości,
k) Obniżyć szalunek po 28 dniach,
3
l)
Przesunąć suwnicę bramową do przodu,
m) Wykonać tam drugi pomost żebrowy (10m);
n) Obniżyć szalunek po 28 dniach,
o) Przesunąć suwnicę bramową do przodu,
p) Zmienić oprzyrządowanie suwnicy bramowej,
q) Przy pomocy dwóch żurawi wieżowych z każdej strony wykonać dwie zwykłe betonowe
belki ścian i trzy piętra, z ochroną ruchu drogowego odbywającego się na całej szerokości
pasa jezdni, ale z ograniczeniem prędkości,
r)
Obniżyć szalunek po 28 dniach,
s) Przesunąć suwnicę bramową do przodu,
t)
Powtórzyć,
u) Wykonać dwa zwykłe stalowe dźwigary na urządzeniach zamontowanych na suwnicy
bramowej i wykonać konstrukcję wzmacniającą sufit przy pomocy dwóch żurawi
wieżowych z każdej strony; wykonywać prace za pomostem, z ochroną ruchu drogowego
odbywającego się na całej szerokości pasa jezdni, ale z ograniczeniem prędkości
v) Dodać tymczasową konstrukcję wzmacniającą,
w) Obniżyć oprzyrządowanie,
x) Przesunąć suwnicę bramową do przodu,
y) Powtórzyć kilkakrotnie,
z) Zdemontować suwnicę bramową,
aa)Ponownie wykorzystać stal suwnicy bramowej.
4
ENERGIA
Muzeum zaprojektowano z myślą o harmonijnej integracji z otoczeniem i środowiskiem.
Podczas realizacji projektu czerpaliśmy z naszych własnych doświadczeń, opierając się na
licznych zaleceniach i normach w zakresie ochrony środowiska. Wykorzystanie standardów EN
dopomoże w lepszym zrozumieniu i porównaniu naszych działań z współczesnymi wymogami,
stawianymi tego rodzaju inwestycjom.
Budowla integruje swój biotop z otoczeniem, ofiarując swoje mosty jako brakujące ogniwo w
środowiskowym korytarzu, biegnącym skrajem Skarpy Warszawskiej. Założenie krajobrazowe
obejmuje małe jeziorko o naturalnych brzegach, równoważące szczytowy, sezonowy spływ wody
deszczowej ze szczelnego zadaszenia galerii, odprowadzanej następnie do kolektora burzowego
pod drogą główną. Będzie to nasz wspólny, drobny wkład w dbałość o jakość wód i
zapobieganie powodzi w dalszym, niższym biegu Wisły.
Cel inżynierski zakłada, że funkcjonowanie budowli per se będzie wymagało 55 kWh/m2 w
skali rocznej. Zużycie energii nie jest może tak niskie, jak moglibyśmy sobie życzyć, choć kwestia
oszczędności energii od początku była dla nas priorytetem. Wartość ta odzwierciedla wymogi,
będące konsekwencją kilku czynników: znacznej wysokości galerii i – co za tym idzie – fasady,
intensywność wykorzystania przestrzeni, przedłużenie użytkowania budowli o godziny wieczorne
oraz sezon zimowy, możliwości bardziej efektywnego inwestowania w ochronę energii w starszej
zabudowie miasta, a także przewidywany charakter etnologicznej części ekspozycji, wymagającej
stabilnych warunków temperaturowych i hydrometrycznych w pewnych ograniczonych
przestrzeniach. Działalność Muzeum, oparta na idei wymiany między kulturami, wiąże się z
dodatkowym zużyciem energii na transport eksponatów, przeznaczonych na wystawy czasowe, a
także na zaspokojenie potrzeb odwiedzających Muzeum turystów, mieszkańców Warszawy i
obsługi. Niebagatelne znaczenie będzie miała także stała obecność Muzeum w Internecie, która
przyczyni się do upowszechnienia jego zbiorów i działalności naukowej.
Niskiemu zużyciu mierzonej energii sprzyja wewnętrzne rozplanowanie budowli, a także
niewielki obwód właściwy fasady galerii, będący konsekwencją jednorodnej ciągłości
poszczególnych stref budowli. Temu samemu celowi służy: efektywna filtracja i selekcja światła
słonecznego, przenikającego do wnętrza, przewidywany obieg powietrza, przechwytywanie
energii z dachu i przechowywanie jej w konstrukcji podwyższonego parteru, wykorzystanie
kolektorów do podgrzewania wody energią słońca, pozwalające zredukować zużycie energii
konwencjonalnej, a także wybór materiałów o szczególnej morfologii, zapobiegającej ucieczce
ciepła poprzez niewielkie luki w izolacji.
5
Organizacja budynku opiera się na strefach funkcjonalnych - w obrębie każdej z nich
zużycie energii można modulować indywidualnie. Wystawy czasowe, eksponowane w tych
przestrzeniach, niejednokrotnie będą wymagały kontroli stabilności klimatu w czasie, co wymaga
strategii wysokiej inercji termicznej; pomieszczenia i przestrzenie biurowe, podobnie jak sale
konferencyjne, można zamykać na noc lub w określone dni tygodnia, co z kolei implikuje strategię
niskiej inercji termicznej. Obszary wyładunku i pomieszczenia siłowni nie będą ogrzewane, zaś kryte
przejście (lobby) traktowane będzie jak strefa buforowa, ogrzewana ciepłem przenikającym z
przyległych budowli.
Izolacja cieplna samej materii budowli od początku traktowana była priorytetowo. Kondygnacja
podwyższonego parteru izolowana jest od głównej ulicy i gruntu na poziomie 0,20W/m2.K. Potrójnie
przeszklone fasady galerii, z izolacją modulowaną, będą działały z przeciętną wartością 0,3W/m2.K
Kolejnym priorytetem było przekazywanie ciepła we wnętrzu budowli. Konstrukcja fasady
wschodniej łączy szkło z powłokami specjalnymi – działającymi selektywnie i synergicznie
wspomaganymi przez nawiewy chłodnego powietrza, co w efekcie daje współczynnik g równy
0,3.
6
LOKALNE I MIEJSKIE SIECI USŁUG KOMUNALNYCH DLA MUZEUM
Biorąc pod uwagę nieco pochyloną strukturę, położenie Muzeum jest właściwe,
równoległe do skarpy, wiąże się ono jednak lub nieznacznie koliduje z następującymi mediami;

główny kanał burzowy (1,50m) przebiega wzdłuż środka jezdni w kierunku wschodnim; nie
ma go natomiast pod pierwszym rzędem kolumn budowlanych Muzeum w części
południowej,

pod proponowanym budynkiem znajduje się kabel telekomunikacyjny; prawdopodobnie
nie jest on położony głęboko i można go wykopać i wyrównać jego położenie w
odniesieniu do regularnej siatki budynku; zostanie on zakopany pod płytą fundamentową i
stanie się niedostępny; jeżeli to będzie konieczne można umieścić kabel zastępczy wokół
budynku,

pod powierzchnią zabudowy znajdują się rury wodociągowe, prawdopodobnie będzie je
można zdemontować podczas budowy Muzeum,

rura kanalizacyjna biegnąca na północny zachód od Zamku Ujazdowskiego powinna
zostać przesunięta tak, aby znalazła się poza budynkiem oraz blisko powierzchni
proponowanego wypełnienia, z wypełnieniem pionowym i okienkiem dostępowym
umieszczonym w ścianie podpierającej płytę platformy; nie będzie to miało wpływu na
wszystkie spadki.
Muzeum oferuje następujące możliwości, jeśli chodzi o zaplanowanie lokalnych sieci
mediów;

na planie budynku zarezerwowano teren na dwa rowy z siecią usług komunalnych; kolisty
rów biegnący dookoła budynku pozwala na realizację kolejnych etapów budowy sieci
lokalnej , będzie on dostępny na całej długości, umożliwiając wykonanie wzmocnień i
napraw; po obydwu stronach drogi ekspresowej zarezerwowano miejsce na rów prosty,

zewnętrzną płytę platformy na północ i południe od Muzeum zaprojektowano wokół
korytka kablowego, w którym można umieścić instalacje sieci usług komunalnych lub
obwody przeznaczone dla Muzeum,

proponowany kabel elektryczny wysokiego napięcia wskazany na planie mediów można
poprowadzić przez płyty platformy, a transformator umieścić pod ziemią obok terenów
zielonych Muzeum, ale z osobnym dostępem.
Plan Muzeum opiera się na następujących hipotezach

rury miejskiego systemu grzewczego zostaną poprowadzone od północy, chociaż można je
również poprowadzić od strony południowej,

ścieki mogą być odprowadzane grawitacyjnie z górnego parteru Muzeum, zarówno na
północ, jak i na południe od budynku,

ścieki z poziomu niższego parteru można odprowadzać przez rury drenażowe w
południowej jezdni głównej drogi, konieczne więc będzie wyłącznie pasu drogi z ruchu w
ciągu nocy.
7