z dnia 5 X 2007 - Sacrum czy profanum?

Sacrum czy profanum? :: Kurier Lubelski - Polska :: Najlepsza gazeta ...
1z8
MAGAZYN REGION
http://www.kurierlubelski.pl/module-dzial-viewpub-tid-9-pid-44489.html
05.10.2007
Sacrum czy profanum?
SZTUKA SAKRALNA
My jako Kościół, który dopuszcza takie, a nie inne wystroje świątyń,
odbierane powszechnie za kiczowate, popełniamy jakieś wykroczenie
moralne – uważa ksiądz doktor Leszek Makówka. Jego zdaniem,
przedstawianie wiary w sposób nieprawdziwy, często słodki, sentymentalny i
infantylny jest poważnym uchybieniem.
– W świetle tej koncepcji kicz być moŜe nie jest grzechem, ale z pewnością jest on
niemoralny. Przeniesienie pojęcia kiczu na płaszczyznę moralną nie jest moŜe
wszechobowiązujące, ale mnie osobiście przekonuje – dodaje wykładowca historii
sztuki w Uniwersytecie Śląskim w Katowicach.
PROJEKT Świątynia
Opatrzności BoŜej w
Warszawie.
Tzw. kicz sakralny jest rodzajem nieprawdy, którą się podaje ludziom – twierdzi ks.
dr Makówka, historyk sztuki z Katowic. Według niego to, co pojawia się czasami w
architekturze lub we wnętrzach niektórych współczesnych kościołów, jest
konsekwencją tego kłamstwa.
„Skocznia” na Poczekajce
W Lublinie architektura niektórych świątyń pozostawia wiele do Ŝyczenia. To
chociaŜby kościół pw. św. Urszuli Ledóchowskiej na Węglinie, który rodzi mnóstwo
skojarzeń, czy kościół na Poczekajce, nazywany przez wielu... skocznią. Wojciech
Pokora, lubelski amator sztuki sakralnej twierdzi, Ŝe coraz częściej mamy, niestety,
do czynienia z – jak to określa – „potworkami architektonicznymi”.
NA POCZEKAJCE
„Skocznia”. Fot. Jacek
Babicz
– Najszerzej rozumiana sztuka sakralna odnosi się do sztuki związanej z sacrum, w
odróŜnieniu od profanum. Niestety, od dłuŜszego czasu odnoszę wraŜenie, Ŝe
architekci starają się za wszelką cenę łączyć te dwa porządki tworząc „potworki
architektoniczne”.
WĘGLIN Kościół pw. św.
– Jednym z przykładów takiego „synkretyzmu” jest moim zdaniem kościół na
Urszuli Ledóchowskiej. Fot.
Poczekajce w Lublinie – mówi i tłumaczy, Ŝe zbudowany w latach 80. minionego
Jacek Babicz
wieku, miał pełnić jednocześnie funkcję sakralną i uŜytkową. – Był to warunek
wydania zezwolenia przez PRL-owskie władze. Stąd jego futurystyczny kształt i pomieszczenia kierujące
pierwsze myśli odwiedzającego do schronu atomowego, a nie do Boga. O ile kompromisy lat PRL-u moŜna w
jakiś sposób tłumaczyć, o tyle trudno mi zrozumieć koncepcje architektoniczne lat 90. i obecne – twierdzi i
dodaje: – Odnoszę wraŜenie, Ŝe architekci nadal boją się narazić odwaŜnym manifestowaniem przeznaczenia
budynków sakralnych i starają się to przeznaczenie ukrywać w coraz bardziej wymyślnych formach.
Przykład kiczu
I właśnie kolejnym przykładem tego typu kiczu jest dla Pokory projekt Świątyni Opatrzności BoŜej w Warszawie.
– Łączący w sobie meczet, cerkiew, hipermarket, elementy pałacu kultury i reaktora jądrowego – zaznacza.
Podobnych opinii, po przedstawieniu projektu, nie brakowało. Często mówiło się teŜ, Ŝe to świątynia pychy,
pazerności i bezguścia.
Poza architekturą i wystrojem świątyń kolejnym przykładem tzw. kiczu sakralnego, mogą być teŜ papieskie
pomniki wykonane ze zwykłego plastiku. Nie trzeba chyba dodawać, Ŝe ich poziom artystyczny jest bardzo
słaby. Jak tłumaczy dr Kazimierz OŜóg, autor obronionej w KUL pracy doktorskiej na temat pomników Jana
Pawła II, po śmierci papieŜa powstaje ich, niestety, coraz więcej.
– W tej chwili w całej Polsce tych ze sztucznych polimerów jest około dwustu. A trzeba sobie jasno powiedzieć,
Ŝe powstają one tak łatwo i tak szybko jak... ogrodowe krasnale. To produkcja taśmowa, nie mająca ze sztuką
2007-12-29 15:03
Sacrum czy profanum? :: Kurier Lubelski - Polska :: Najlepsza gazeta ...
2z8
http://www.kurierlubelski.pl/module-dzial-viewpub-tid-9-pid-44489.html
nic wspólnego. Do tego często pomalowane są złotą farbą. Ja to nazywam „złotymi cielcami” – mówi dr OŜóg.
Wartość takich monumentów waha się od 3 do 5 tysięcy złotych, kiedy dobry pomnik kosztuje 20, a niekiedy
nawet 30 tys. zł. Dlatego, jak mówi dr OŜóg, efekty taśmowej pracy często trzeba zwyczajnie schować do
piwnicy.
Dekret metropolity
Ostatnio lubelski metropolita przypomniał dekret dotyczący wystroju kościołów w naszej archidiecezji:
„Mając na uwadze troskę w zakresie estetyki wnętrz w obiektach sakralnych, zarządzam, aby kaŜdy proboszcz,
administrator parafii czy rektor kościoła, który zamierza dokonać zmian w wystroju wnętrza świątyni lub kaplicy
(ewentualnie najbliŜszego ich otoczenia), zgłosił swój projekt do Archidiecezjalnej Komisji Artystycznej” –
napisał w specjalnym dekrecie abp Józef śyciński. Jednocześnie podkreślił, Ŝe projekt ewentualnych zmian
wystroju, będzie moŜna wykonać dopiero po pozytywnym, pisemnym zaopiniowaniu go przez komisję.
Na szczęście sytuacji, kiedy trzeba ostro interweniować w naszej archidiecezji, nie ma wiele.
– Kiedyś zdarzały się częściej, dziś to sporadyczne przypadki. Staramy się uwraŜliwiać księŜy proboszczów,
przestrzegamy przed tanimi projektami – informuje ks. Eugeniusz Kościółko, przewodniczący Archidiecezjalnej
Komisji Artystycznej. Przyznaje jednocześnie, Ŝe nie jest zwolennikiem projektu kościoła pw. św. Urszuli
Ledóchowskiej. – To oczywiście kwestia gustu, ale niestety, mamy niewielu architektów sakralnych, którzy mają
zarówno doświadczenie, jak i wyczucie kościoła – ubolewa. Do tego, jak mówi, trzeba wziąć równieŜ pod uwagę
to, czego oczekują wierni. – Problem jest, kiedy wystarczy kolorowa plastikowa figurka... – tłumaczy.
Dlatego zdaniem ks. dr Leszka Makówki z Katowic, naleŜy znaleźć tzw. złoty środek między tym, co kiczowate, a
faktem, Ŝe sztuka ta ma słuŜyć kultowi i zbliŜaniu do sacrum na poziomie typowej wspólnoty:
– Z drugiej strony powinniśmy pamiętać, Ŝe to, co powstaje, to tylko dzięki funduszom konkretnych parafian i
nie moŜna narzucać im swojej wizji piękna. Pod tym względem musimy być bardziej pokorni – przyznaje
Makówka.
WO
Inne teksty:
Rola bez suflera LUBLIN 28.12 (2)
Obcując z myszką 28.12
Zamieńmy się domami 28.12
Skłóceni z rakiem KRAJ 28.12 (1)
Droga do Betlejem REGION 21.12
Kocha się raz KRAJ 21.12
Ja wam jeszcze zabębnię KRAJ 21.12 (1)
Święta po angielsku 21.12
Wytańczył Broadway KRAJ 14.12 (1)
Boska Izabella 14.12 (2)
Drukuj | Wyślij
2007-12-29 15:03
Sacrum czy profanum? :: Kurier Lubelski - Polska :: Najlepsza gazeta ...
3z8
http://www.kurierlubelski.pl/module-dzial-viewpub-tid-9-pid-44489.html
Na górę
Komentarze (6)
Wyświetlanie Wątek
Sortowanie Od najstarszych
Wyślij
Sacrum czy profanum?
Autor: jinxsior | Data: 05.10.07, 05:00:42
A widzieliscie ten bunkier na Legach?? Tragedia, odpierda....la tym czarnym.
Odpowiedz
Sacrum czy profanum?
Autor: Gocha | Data: 10.10.07, 13:45:40
Zgadza się. Co za architekt to wymyślił? Projekt był chyba w promocji.
Odpowiedz
Sacrum czy profanum?
Autor: LUBELAK11 | Data: 05.10.07, 08:00:20
W NORMALNYM KRAJU, POLSKA NIM JESZCZE NIESTETY NIE JEST, BUDOWA JAKIEJ KOLOWIEK
BUDOWLI WYMAGA ZODY WIELU INSTYTUCJI, WŁACZNIE Z ZATWIERDZENIEM PROJEKTU I TAK
JEST W PRZYPADKU TZW.ŚWIECKICH. KIEDY JEDNAK BUDUJĄ SUKIENKOWI TO WTEDY WSZELKIE
PRZPISY, PRAWO BUDOWLANE, BHP MAJA W GŁEBOKIM POWAśANIU, A TO POTWIERDZA JAKĄ
MAJA WŁADZĘ W TYM KRAIKU NAD WISŁĄ!!!
Odpowiedz
Sacrum czy profanum?
Autor: ll | Data: 05.10.07, 08:15:36
wspolczesne koscioly to przyklady kiczu Taka technologia takie finanse a powstają gnioty WSTYD
Odpowiedz
podawajcie przykłady kościelnego kiczu w woj. lubelskim
Autor: ja | Data: 05.10.07, 09:13:54
Rogóźno pow. Łęczna - naprawdę nie chcę urazić wspaniałego proboszcza, ale proszę samemu ocenić
Odpowiedz
Sacrum czy profanum?
Autor: aaa | Data: 05.10.07, 13:29:04
mini "JP dwójka" w kaŜdym ogródku i na kaŜdej działce ,a co?niech pogany z europy wiedzą Ŝe my
katoliki
Odpowiedz
Dodaj nowy komentarz
Na górę
REKLAMA
2007-12-29 15:03
Sacrum czy profanum? :: Kurier Lubelski - Polska :: Najlepsza gazeta ...
4z8
http://www.kurierlubelski.pl/module-dzial-viewpub-tid-9-pid-44489.html
Aktualności
Polski satelita poleci w kosmos? Polską rakietą? Z polskiego NASA? 29.12 13:54 (2)
Dokładnie przetestował nabytek 29.12 13:02 (1)
Zimowisko pod Dobrym Aniołem 29.12 11:27
Wieprzów nie chce ekspresówki 29.12 10:35 (4)
Komplet w noclegowniach 29.12 10:11
Nowa administracja na Felinie i Bronowicach 29.12 09:52
Szwedzi oddali handlarza narkotyków 29.12 09:28
Totalny zakaz palenia 29.12 08:13 (13)
Co wiesz o Biblii 29.12 08:04
OstroŜnie z fajerwerkami 28.12 18:03 (2)
Wypadki zakorkowały miasto 28.12 17:19 (26)
Spotkania z radą 28.12 16:03
Miłośnicy deski zjadą do podziemi 28.12 14:51 (9)
Protestują pielęgniarki ze szpitala wojskowego 28.12 13:46 (10)
Skoda uderzyła w drzewo 28.12 13:03 (7)
2007-12-29 15:03
Sacrum czy profanum? :: Kurier Lubelski - Polska :: Najlepsza gazeta ...
5z8
http://www.kurierlubelski.pl/module-dzial-viewpub-tid-9-pid-44489.html
Więcej
REKLAMA
Na topie
Moda na bale
POKAZ
Propozycje na karnawał i studniówki. Naturalnie, barwnie, zgodnie z charakterem.Ona – bajkowa księŜniczka
w połyskującej sukience z materiału dobrej jakości, pełna blasku swojej naturalnej osobowości, on – elegancki
ksiąŜę w grafitowym lub stalowym, błyszczącym garniturze i krawacie o wyrazistych, jasnych kolorach, gładkim lub z
wesołym deseniem. Takie trendy na sylwestra i karnawał polecają lubelscy styliści.
Metamorfozy duŜe i małe(3)
ZMIEŃ SIĘ
Jak Agnieszka zamieniła jeansy i duŜe swetry na eleganckie ubiory. Agnieszka ma 20 lat i problemy z figurą.
Nie akceptuje siebie. Nie wie, w co się ubierać i jak malować. Do tej pory szła na łatwiznę. W jej szafie są głównie
jeansy oraz za duŜe swetry i bluzy. Anna Uss-Wojciechowska i Mariola Góźdź, nauczycielki z Zakładu Doskonalenia
Zawodowego w Lublinie przy ul. Królewskiej 15, postanowiły to zmienić. Bez trudu namówiły modelkę do zmiany
wizerunku na bardziej kobiecy.
2007-12-29 15:03
Sacrum czy profanum? :: Kurier Lubelski - Polska :: Najlepsza gazeta ...
6z8
http://www.kurierlubelski.pl/module-dzial-viewpub-tid-9-pid-44489.html
Nad Bystrzycą(1)
TURYSTYKA
Dalszy ciąg świątecznej wyprawy za Lublin. Dzisiaj cd. wycieczki, którą zaczniemy dokładnie w miejscu, gdzie
zakończyliśmy wyprawę przed tygodniem, czyli niedaleko przystanku autobusowego nr 25. Dla chętnych będą dwa
warianty powrotne. Mamy dojść do ul. Cienistej, skąd do Lublina moŜna wrócić autobusem MPK nr 8, 25 lub 77 (dla
tego ostatniego autobusu jest to przystanek końcowy).
Kolekcjoner kamieni(3)
HOBBY
Jagody marsjańskie z prywatnego muzeum. Swoje miejsce na Ziemi znaleźli w malowniczej wsi Nowy Gaj pod
Nałęczowem, gdzie po wielu latach globtroterskiego Ŝycia szukali zwykłego domku z ogrodem. Zamiast niego trafili
na stary młyn w zakolu rzeki Bystrej. Targu z właścicielem dobili w ciągu kilku godzin, znacznie dłuŜej – bo kilka lat
– trwało przekształcenie zrujnowanego budynku w dom mieszkalny i… jedyne w Polsce prywatne muzeum
minerałów.
Więcej
Interwencje
MoŜecie liczyć na pomoc(1)
PROBLEMY, KTÓRYMI ZAJMOWALIŚMY SIĘ W TYM ROKU W DZIALE INTERWENCJI
W mijającym właśnie roku w dziale interwencji udało nam się pomóc w załatwieniu kilkuset problemów zgłoszonych
przez naszych Czytelników. Nie zbagatelizowaliśmy Ŝadnego telefonu. Dzisiaj przedstawiamy trzecią część
podsumowania.
Zamieszanie z dowodami(3)
Mam stary dowód i nie wiem, czy ostatniego dnia roku nie biec do urzędu z prośbą o wymianę. WciąŜ dochodzą do
mnie sprzeczne informacje. Prasa pisze, Ŝe ksiąŜeczkowe dowody są waŜne do końca marca, ale moi znajomi
dodają, Ŝe o nowy dowód naleŜy wystąpić koniecznie jeszcze w grudniu.
Więcej
Opinie
Obiecanki cacanki
FELIETON
Będzie jak co roku. PrzeraŜeni brakiem umiaru przy świątecznym stole i dociskani perspektywą noworocznego
„nowego otwarcia” zaczynamy festiwal obietnic. Wszyscy coś obiecują – głównie sobie. Na top-liście od lat królują
rzucanie palenia i drastyczna dieta. Dalej idą popołudnia dla rodziny i jogging trzy razy w tygodniu, no i regularne
wizyty u lekarza. W wersji wielkomiejskiej ekstrawagancji dochodzi jeszcze segregowanie śmieci. No i jeszcze
rower zamiast auta –ale to juŜ tylko niepoprawni ekolodzy.
2007-12-29 15:03
Sacrum czy profanum? :: Kurier Lubelski - Polska :: Najlepsza gazeta ...
7z8
http://www.kurierlubelski.pl/module-dzial-viewpub-tid-9-pid-44489.html
Dlaczego?(1)
WSŁUCHAJ SIĘ W SŁOWO
Anioł Pański rzekł do Józefa: Wstań, weź dziecię i matkę jego i uchodź do Egiptu, bo Herod będzie szukał dziecka,
by je zabić. (Mt 2, 13)
Cytat dnia(1)
Hanna Gronkiewicz-Waltz ma ambicje znacznie przekraczające bycie prezydentem stolicy blisko 40-milionowego
państwa.
Więcej
Poradnik
Poskromić kaca(2)
CO ZROBIĆ, śEBY GŁOWA NIE BOLAŁA PO SYLWESTROWEJ NOCY?
Witanie Nowego Roku zwykle nie ogranicza się do lampki szampana. Podczas sylwestrowych balów sięgamy po
wino, ale i mocniejsze trunki. Łatwo o przeholowanie, a na drugi dzień o doświadczenie ogromnych boleści zwanych
kacem.
Sauna ogrzeje i pokrzepi ciało
W SAUNIE RACZEJ NIE SCHUDNIEMY, ALE MOśEMY WYPOCIĆ TOKSYNY I POPRAWIĆ SWÓJ NASTRÓJ
Niewiele jest kuracji, które budzą tak skrajne emocje, jak oddziaływanie na organizm wysokiej temperatury. Jedni są
zachwyceni reakcjami, do jakich dochodzi w saunie, np. wydalaniem toksyn dzięki wzmoŜonej potliwości, a inni
twierdzą, Ŝe przyśpiesza ona starzenie organizmu i obciąŜa serce. Kto ma rację?
Wody, które potrafią leczyć
Odczuwasz dolegliwości ze strony układu pokarmowego? Sięgnij po wody lecznicze, pochodzące z polskich
uzdrowisk.
Jak ułatwić Ŝycie przedsiębiorcom
Ugotowane warzywa podobno są zdrowsze
Telewizor zamiast opiekunki do dzieci
2007-12-29 15:03
Sacrum czy profanum? :: Kurier Lubelski - Polska :: Najlepsza gazeta ...
8z8
http://www.kurierlubelski.pl/module-dzial-viewpub-tid-9-pid-44489.html
Więcej
Magazyn
Rola bez suflera(2)
W TEATRZE I W śYCIU
Monika Babicka pierwszy raz rodziła na scenie jako Maria Szatow, bohaterka Dostojewskiego. W ogóle miała
zawodowe szczęście do ciąŜy, tak ją obsadzano. Pierwszy raz w „Pieszo” u reŜysera Marcela Kochańczyka, potem
w „Dziadach” i „Biesach” u Krzysztofa Babickiego. Ale do trzech razy sztuka. W końcu „autor” obu tych ciąŜ,
dyrektor artystyczny Osterwy, został jej męŜem i ojcem ich córki Julii.
Obcując z myszką
Zamieńmy się domami
Skłóceni z rakiem
(1)
Więcej
2007-12-29 15:03