Podręcznik Światowe Dziedzictwo w Rękach Młodzieży

United Nations Educational, Scientific
and Cultural Organization
Podręcznik
Światowe Dziedzictwo
w Rękach Młodzieży - KIT
1. Generalne założenia edukacji w dziedzinie
dziedzictwa światowego
2. Konwencja dotycząca Światowego Dziedzictwa
Kulturalnego i Naturalnego
3. Dziedzictwo Światowe a tożsamość
4. Dziedzictwo Światowe i turystyka
5. Dziedzictwo Światowe i środowisko
6. Dziedzictwo Światowe a kultura pokoju
Opracowanie: Aleksandra Kijewska
Generalne założenia edukacji
w dziedzinie dziedzictwa
światowego
•
•
•
•
Zajęcia szkolne pozwalają na przedstawienie zagadnień
związanych ze Światowym Dziedzictwem na wielu
płaszczyznach.
Ma na celu zachęcenie nauczycieli do współpracy w grupach,
tak aby zmotywować uczniów do szerzenia wiedzy, doceniania
oraz popierania Światowego Dziedzictwa poprzez swój udział.
Zaproponowane zajęcia dla uczniów, które zostały sprawdzone
oraz przetestowane przez wielu nauczycieli w różnych zakątkach
świata, mają ułatwić realizację działań edukacyjnych. Wysunięte
pomysły mogą bez problemu zostać zaadaptowane przez różne
systemy edukacyjne różnych państw.
Proponowane zajęcia dla uczniów opierają się na 6
płaszczyznach
6 płaszczyzn:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Dyskusja nt. znaczenia, wartości ŚD, różnych technik w realizacji zadań przez
ŚD.
Poszukiwanie np. wykorzystując Internet, biblioteki, analizy oraz statystyki ,
raporty z różnych badań, na podstawie, których uczniowie będą sami potrafili
znaleźć potrzebne im informacje nt działania na rzecz ŚD
Ćwiczenia czyli nauka poprzez działanie, poprzez praktykę przy wykorzystaniu
kreatywności, wyobraźni, umiejętności rozwiązywania problemów, umiejętności
artystyczne, estetyczne, gry etc.
Pokazy np. plakaty, filmy, slajdy, zdjęcia, które umożliwią uczniom
zapamiętanie różnych miejsc na Świecie, które znajdują się na liście ŚD.
Możliwe dzięki Internetowi, stronom internetowym ŚD.
Zwiedzanie miejsc Światowego Dziedzictwa Im więcej wiemy, tym więcej
chcemy wiedzieć; poszerzanie wiedzy na temat miejsc wpisanych na listę ŚD
zachęca uczniów do zwiedzania ich, wzbudza zainteresowanie oraz intryguje.
Odgrywanie ról – opiera się na 5 głównych celach
Zwiedzanie miejsc
Światowego Dziedzictwa
•
•
Zwiedzanie muzeów oraz miejsc – zajęcia poza
budynkiem szkoły, poznawanie okolicy, kraju lub
wyjazdy za granicę. Jednym z najważniejszych
wydarzeń jest zwiedzenie jednego z miejsc ŚD.
Jest to wyjątkowe wydarzenie dla uczniów oraz dla
nauczycieli.
Muzea, gdzie można dotknąć oraz dokładnie
obejrzeć obiekty, również poznać poprzez własne
wykonanie np. Muzeum Piernika, gdzie każdy
może upiec toruński piernik.
Odgrywanie ról
1. Buduje świadomość
2. Ułatwia zrozumienie trudnych oraz
abstrakcyjnych problemów
3. Pozwala osiągnąć nowe umiejętności
poszukiwania odpowiedzi na dane pytanie
4. Utrwala postawy oraz zaangażowanie
5. Odkrywa kreatywny potencjał uczniów
Konwencja dotycząca
Światowego Dziedzictwa
Kulturalnego i Naturalnego
•
Dziedzictwo - definiowane jako spadek jaki
odziedziczyliśmy, z którym żyjemy w obecnych
czasach oraz które przekażemy kolejnym
pokoleniom, aby kontynuowały naukę o
dziedzictwie świata, cieszyły się nim oraz
korzystały z jego dóbr.
• Czym jest UNESCO /United Nations
Educational, Scientific and Cultural
Organization
Wyróżniamy kilka typów
dziedzictwa:
•
•
•
•
Cultural heritage – dziedzictwo kulturowe np.
kościoły, miejsca sakralne
Natural heritage – dziedzictwo naturalne/ to co
stworzyła natura np. lasy, przybrzeżne okolice
Immovable heritage – dziedzictwo nieruchome,
do którego zaliczamy dziedzictwo kulturowe i
naturalne
Movable heritage – dziedzictwo ruchome np.
dzieła sztuki, rzeźby
UNESCO
•
•
•
•
Organizacja międzynarodowa, powołana przez ONZ w
odpowiedzi na zniszczenia wielu miejsc w czasie I oraz II wojny
światowej
Jej głównym celem jest działanie na rzecz rozwoju nauki oraz
kultury, udzielanie pomocy materialnej, technicznej i kadrowej
w organizowaniu oświaty
Miasta i obiekty w Polsce, znajdujące się na Liście Światowego
Dziedzictwa UNESCO, w celu przekazywania informacji,
współpracy i promocji skupiły się w Ligę Polskich Miast i Miejsc
UNESCO.
Siedzibą Ligi UNESCO jest miasto Toruń, jedno z wyróżnionych
przez UNESCO miast. Prowadzi je Lokalna Organizacja
Turystyczna w Toruniu: Liga Polskich Miast i Miejsc UNESCO
w Toruniu
UNESCO Associated
Schools Project Network
(ASPnet)
• UNESCO, dzięki ciągle rosnącej roli Internetu,
stworzyła światową sieć szkół licealnych z całego
świata, gdzie szczególny nacisk nałożony jest na
wzajemną wymianę doświadczeń, pomysłów,
źródeł informacji w poszerzaniu wiedzy, wśród
uczniów, na temat ŚD
•Jedną z tych szkół jest X Liceum
Ogólnokształcące w Toruniu
Konwencja Paryska - o ochronie
dziedzictwa kulturowego i
naturalnego:
•
•
•
•
•
Przyjęta 16 listopada 1972
Polska przyjęła w 1976 roku
Zasady dot. koncepcji działania
Przyjęcie na Listę Światowego Dziedzictwa
Fundusze UNESCO
Zasady dot. koncepcji
działania:
•Dziedzictwo jest wartością uniwersalną
•Obejmuje zarówno dziedzictwo naturalne jak i
kulturowe
•Skupia się na dziedzictwie nieruchomym
•Konserwacji niezastąpionego dziedzictwa
•Ochrona dziedzictwa opiera się na kolektywnym
oraz międzynarodowym działaniu
Przyjęcie na Listę Światowego
Dziedzictwa:
•Obowiązują kryteria, dotyczące rodzajów miejsc szczególnych, które mogą
znaleźć się na liście ŚD
•Decyzję przyjęcia podejmuje ostatecznie World Heritage Committee czyli
Komitet ŚD. Państwa – strony są zobowiązane do przesyłania do UNESCO
regularnych raportów, w których przedstawiają rzeczywisty stan ochrony
miejsc, znajdujących się na liście ŚD, listę podjętych działań, których celem
jest ich ochrona, oraz szerzenia wiedzy społeczności nt wartości
kulturowego oraz naturalnego dziedzictwa i potrzeby jego ochrony
•Państwa nie przestrzegające Konwencji mogą zostać wykluczone z
organizacji. Jeśli naruszenie Konwencji wynika z braku środków ochrony
dziedzictwa, może ono znaleźć się na liście World Heritage in Danger /
Zagrożonego Dziedzictwa Światowego UNESCO. Na takiej liście
znajdowała się m.in. Wieliczka.
UNESCO swoje działania opiera
m.in. na gromadzeniu funduszy,
którymi zarządza Komitet.
Przeznaczone są m.in. na:
•Konsultacje z ekspertami dot. konserwacji
•Kształceniu lokalnych specjalistów w zakresie
konserwacji oraz nowoczesnych technik renowacji
•Zakup sprzętu, który ma służyć ochronie
dziedzictwa naturalnego oraz odbudowie zabytków
•Przede wszystkim na konieczne renowacje
miejsc, będących na liście Zagrożonego
Dziedzictwa Światowego
Dziedzictwo Światowe a
tożsamość
-Tożsamość czyli kim jestem,
kim jesteśmy ?
• Jedność – czyli poczucie bycia takim samym
jak inni, podobieństwo
• Tożsamość to nie tylko poczucie
indywidualności. To również odpowiedź na
pytanie kim jesteśmy, a więc poczucie
przynależności do np. grup etnicznych, narodu.
• Przynależność do narodu ujawnia się poprzez
wiele elementów takich jak język, stroje, flagi
etc.
Tożsamość
•
•
•
•
Podobnie jak każdy z nas, również grupy
(etniczne, narodowe) zmieniają się z upływem lat,
pod wpływem naturalnego środowiska, w kontakcie
z innymi grupami oraz inną kulturą.
Miejsca ŚD – wielu ludzi identyfikuje się z
miejscem, które umieszczone jest na liście ŚD.
Wyróżniające się budowle, ich styl jako wyraz
tożsamości.
Rodowici mieszkańcy i tożsamość – nauka
poprzez kontakt z tubylcami, ich środowisko
naturalne oraz kulturalne pozwala poznać oraz
zrozumieć mieszkańców, grupy lokalne, ich
narodowość, rozpoznawcze.
•
•
•
Dziedzictwo Światowe
i turystyka
Turystyka, przez ostatnie 40 lat, stała się wielkim
fenomenem, który ujawnia się przez gwałtownie
powiększającą się liczbę turystów, odwiedzających
miejsca listy ŚD.
Wraz z rozwojem technologii transportu, poprawieniem
standardu życia, zwiększoną częstotliwością wyjeżdżania
na wakacje, liczba turystów nigdy nie była tak duża, a
ludzie nigdy nie wyjeżdżali tak daleko jak dziś. Np. w
1950 roku Światowa Organizacja Turystyki WTO
zarejestrowała, że światowa turystka wciągnęła 25
milionów ludzi, a w 1995 aż 538 milionów.
Wiele osób ze względu na zajmowane miejsce na liście
ŚD oraz ze względu na wyjątkowość miejsca decyduje
się na jego zwiedzenie.
Zalety oraz wady rozwoju
turystyki:
•
•
•
•
Zalety :
Zwiększenie zatrudnienia
Pojawienie się obcej waluty
Poprawienie infrastruktury miejsca
•
•
Wady:
Większe skupienie się na rozwoju miejsc turystycznych (hotele,
baseny, restauracje) zamiast na rozbudowie miejsc potrzebnych
dla społeczności lokalnej (szpitale, szkoły).
Np. Świątynia Borobudur w Indonezji, która znajduje się w
gorącym oraz dusznym klimacie ściągnęła wiele turystów.
Jednak, ze względu na wysokie temperatury powietrza,
klimatyzowane autokary, w których przewożeni byli turyści ,
musiały być cały czas włączone. Spaliny, które dostały się do
środowiska negatywnie wpływają na stan budowli świątyni.
•
Równowaga rozwoju turystyki:
• Ważne jest, aby turystyka była w
równowadze ze środowiskiem. Potrzebny
jest nowy typ turystyki, który umożliwi
poznanie miejsc przez turystów, przy
jednoczesnym poszanowaniu dóbr oraz
potrzeb lokalnych.
• Istotne jest, aby utrzymać równowagę
pomiędzy kulturalnymi a naturalnymi
miejscami.
• Wirtualna turystyka oraz ŚD
Dzięki nowej technologii możemy
zobaczyć miejsca ŚD na różne
sposoby:
• Rekonstrukcja znanych miejsc. Np. w York,
Anglii turyści mogą zwiedzić miniaturowe
miasto Wikingów Jorvik
• Płyty CD i inne nośniki
• Strony internetowe
Dziedzictwo Światowe
i środowisko
Szereg działań w ramach ŚD jest podjętych
w celu utrzymania ekologicznie
zrównoważonego
rozwoju, gdzie, na przykład rozwój na
obszarze chronionym przez ŚD jest
zrównoważone z potrzebami lokalnej
społeczności, które związane są
z wykorzystaniem zasobów oraz
ekonomicznym przetrwaniem.
Dziedzictwo Światowe
i środowisko
Lista ŚD liczy 114 miejsc, gdzie chronione są
rośliny, gatunki zwierząt, ekosystemy,
geologiczne tereny, ekologiczne i biologiczne
procesy oraz siedliska przyrodnicze, jak
również obszary
wyjątkowo piękne i estetyczne.
Dziedzictwo Światowe
i środowisko
Jednym z głównych celów UNESCO jest
ochrona dziedzictwa naturalnego. Kryterium
ochrony naturalnego dziedzictwa jest jednym z
4 najważniejszych, które są decydujące o
umieszczeniu miejsca na liście ŚD.
Dziedzictwo Światowe
a kultura pokoju
•
•
•
Pokój oznacza nie tylko brak agresywnych relacji między
państwami, ale również między grupami społecznymi, państwem
a jego mieszkańcami oraz pomiędzy ludźmi a środowiskiem.
Istnieją miejsca na liście ŚD, które są symbolami pokoju.
ŚD zwraca uwagę na konieczność ochrony dziedzictwa w czasie
wojny oraz odbudowę tych miejsc, które w czasie wojny zostały
zniszczone. Jednym z przykładów rekonstrukcji dziedzictwa
kulturowego, w tym kościoły, muzea etc, jest Warszawa, która po
II wojnie światowej została odbudowana przez mieszkańców
stolicy.
Miejsca na liście ŚD, które
tworzą symbol pokoju
• The Waterton Glacier International Peace Park
(wpisany na listę w 1995) , znajdujący się na
granicy Kanady z USA, gdzie zostały połączone
dwa parki, the Waterton Lakes National Park na
terenach Alberty (Kanada) oraz the Glacier
National Park w Montanie (USA).
• The Hiroshima Peace Memorial (Genbaku
Dome) wpisany na listę w 1996