Wprowadzenie do systemu operacyjnego Windows

Opracowane przez Beatę Kuźmińską
Wprowadzenie do systemu operacyjnego
1. Oprogramowanie systemów komputerowych:
- podstawowe np.: system operacyjny
- użytkowe np.: edytory tekstów, bazy danych
2. Zakres czynności systemu operacyjnego:
- wykonywanie poleceń
- komunikacja z użytkownikiem
- udostępnianie pozostałych elementów oprogramowania
- sterowanie pracą urządzeń zewnętrznych
- zarządzanie pamięcią operacyjną
3. Przykłady systemów operacyjnych
DOS, Windows 95, Windows 98, Windows XP, Windows NT, Unix, OS/2
4. Zasady zapisywania informacji na dyskach
Informacje są zapisywane na dysku w sposób zorganizowany, w postaci pewnych
uporządkowanych zbiorów, zwanych plikami (file). Ponieważ programy często
składają się z większej ilości plików niż jeden, więc w celu uniknięcia kłopotów z
wyszukiwaniem plików na dysku wprowadza się możliwość rozdzielania plików
poszczególnych programów tak, aby się nie mieszały. Służą do tego katalogi,
foldery (directory). Podstawowym katalogiem na każdym dysku jest katalog główny
oznaczany przez \ (np. katalog główny dysku C: oznaczamy C:\, a dyskietki: A:\ lub
B:\ ) Jest on zakładany na dysku podczas formatowania. Inne katalogi stanowią
podkatalogi katalogu głównego i są tworzone przez użytkownika. Każdy katalog może
zawierać pliki i podkatalogi, podfoldery (subdirectory).
5. Nazewnictwo plików i katalogów - w WIN
Nazwa pliku może składać się z maksymalnie 256 znaków, wchodzących w skład:
- właściwej nazwy pliku,
- rozszerzenia (składającego się z co najwyżej 3 znaków)
- kropki rozdzielającej obie części.
W nazwie nie stosuje się symboli: ” \ | : ? < >. Nazwa właściwa powinna informować
o zawartości pliku, a rozszerzenie o otoczeniu, w którym ten zbiór może być użyty.
6. Przykładowe rozszerzenia nazw plików i ich znaczenia:
BAT, COM, EXE - pliki gotowe do wykonania (programy)
DOC - pliki zawierające dokumenty utworzone w edytorze tekstów WORD
TXT - pliki tekstowe (pliki ASCII)
BAK - poprzednia wersja pliku
XLS - pliki zawierające arkusze kalkulacyjne utworzone w EXCELU
BMP, JPG, GIF – pliki graficzne
7. Nazwy wieloznaczne (maski)
Nazwy wieloznaczne pozwalają odwoływać się do grupy plików. Tworzy się je
wykorzystując dwa symbole: * oraz ?. Symbol ? zastępuje w nazwie dowolny
pojedynczy znak, natomiast * zastępuje dowolny ciąg znaków, np.:
A*.DOC oznacza
wszystkie
nazwy
plików mające
nazwę
właściwą
rozpoczynającą się od A oraz rozszerzenie DOC;
*.*
oznacza wszystkie nazwy plików.
1
8. Ścieżka dostępu (adres)
Każdy plik na dysku znajduje się w pewnym katalogu, do którego na drzewie katalogów
prowadzi tylko jedna „droga”. Aby zlokalizować plik lub katalog na dysku należy podać
tzw. ścieżkę dostępu do niego. Jest to droga jaką należy przebyć z katalogu głównego
przez podkatalogi, aby dojść do wybranego pliku lub katalogu, np.:
C:\WINDOWS\SYSTEM
A:\GRAFIKA\BITMAPY\rys.gif
Windows – wielozadaniowy system operacyjny
1.
Najważniejsze cechy systemu Windows:
 wielozadaniowy system operacyjny pracujący z graficznym interfejsem
użytkownika GUI (ang. Graphical User Interface)
 ułatwia uruchamianie i instalowanie innych programów i urządzeń zewnętrznych
 każdy uruchomiony program pojawia się w nowym, podobnie zbudowanym
oknie.
 ma rozbudowany system pomocy i podpowiedzi
 struktura folderów w Win95 jest następująca:
Pulpit
Mój komputer
A:
2.
3.
4.
C: Drukarki
Otoczenie sieciowe
Kosz
Panel sterowania
 stosowanie zasady WYS i WYG (What You See is What You Get)
 możliwość przenoszenia fragmentów dokumentów, rysunków... z jednego
programu do drugiego – mechanizm OLE (dołączanie i osadzanie obiektów)
 stosowanie techniki Drag and Drop polegające na ciągnięciu i upuszczeniu ikon,
okien...
Rozpoczęcie i zakończenie pracy Windows
Środowisko graficzne
Pulpit, Ikony aplikacji, Ikony dokumentów, Ikony folderów, Skróty, Pasek zadań,
Menu Start
Budowa okna i podstawowe operacje na nim
2
Opracowane przez Beatę Kuźmińską







zminimalizowanie okna do paska zadań
zwiększenie (zmniejszenie) okna
zamknięcie okna (ALT + F4)
uaktywnienie okien (Alt +TAB)
rozmieszczenie okien
zmiana wielkości okien
przesuwanie okien
5. Przeglądanie obiektów
System Win 95 pozwala na wykonywanie prawie każdej operacji wieloma sposobami.
Wybór bardzo często zależy od naszych przyzwyczajeń i upodobań:
 Eksplorator Windows
 Windows Commander
 aplikacja Mój komputer
W programie „Mój komputer” pliki i foldery mogą być wyświetlone w różny sposób,
zależny od ustawień opcji w poleceniu WIDOK.
6. Uruchamianie programów
Sposoby:
 wybranie aplikacji z pulpitu
 wybranie aplikacji z menu Start
 wyszukanie ikony w Mój komputer i wybór przez podwójne kliknięcie
 utworzenie skrótu
7.
Operacje na plikach i folderach
a) Zakładanie nowych folderów
Uwaga! Nie można tworzyć nowych folderów pod folderami systemowymi: Mój
komputer, Panel Sterowania... Wyjątek stanowi Pulpit.
b) Zaznaczanie grupy plików
 Zaznaczanie przez zakreślenie obszaru
 Zaznaczenie z klawiszem CTRL
c) Kopiowanie plików i katalogów
 Kopiowanie za pomocą mechanizmu DRAG AND DROP (pociągnij i upuść)
Uwaga! Jeżeli przeciągamy obiekt w obrębie tego samego dysku to wybrany element
zostanie przeniesiony a nie skopiowany.
 Kopiowanie przez Schowek
d) usuwanie obiektów
Etapy usuwania:
I. przesunięcie do KOSZA
II. opróżnienie KOSZA
Uwaga! Usuwanie całych programów, jeśli to możliwe, powinno przebiegać inaczej.
Należy poszukać programów narzędziowych przeprowadzających tzw. deinstalację
(ang. uninstall) programu i im zlecić wykonanie tej operacji.
e) Zmiany nazwy obiektu
f)


Dodatkowe informacje o obiekcie - Właściwości
Zmiana atrybutów
Udostępnianie
8.
Operacje na dyskach
a) Formatowanie dyskietki
b) Nadawanie nazwy
c) Inne narzędzia:
 Skanowanie powierzchni
 Tworzenie kopii zapasowej
 Defragmentacja
9.
Modyfikacja paska zadań i menu Start
Menu Start daje możliwość korzystania z wielu przydatnych narzędzi:
 Programy – pozwala uruchomić programy przez kliknięcie ich nazwy w menu
 Dokumenty – okno zawierające listę ostatnich plików, z którymi pracował
użytkownik komputera
 Ustawienia – opcje dotyczące konfiguracji systemu
 Znajdź – możliwość odnajdywania „zagubionych” plików, folderów
 Pomoc – opisana poniżej
 Uruchom – w pojawiającym się oknie dialogowym możemy określić nazwę
programu, który system Win95 powinien uruchomić.
10. Konfiguracja Win95:
 Ekran
 Mysz
 Czas | Zegar
 Klawiatura
11. Pomoc
W Windows mamy bardzo dobrze rozwinięty system pomocy. Jest on zbudowany
podobnie jak książka – zawiera m.in. spis treści oraz kolejne strony informacji, które
można wybierać tematycznie (ze spisu) lub kolejno (przewracając strony
podręcznika)
Po wybraniu z startowego słowa POMOC otrzymujemy:
 Spis treści - zawiera m.in. spis treści pomocy
 Indeks – alfabetycznie uporządkowaną listę używanych pojęć
 Znajdź – przeszukiwanie pliku Pomocy ze względu na dane słowo
4
3